Atmanand Prakash Pustak 095 Ank 05 06

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/532043/1

Page #1

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
Shree Atmanand Prakash
તે
3gpzzzzzzzzzzzzzzz3
पाथेय सह गृङ्गाति गच्छन् मान्तर जनः ।
तथा पाथेयसंयुक्त एव. गच्छेद् भवान्तरम् ।। ૯ માણસ બીજે ગામ જતાં પોતાની સાથે ભાતું લે છે, તેમ માણસે ભાતાની સાથે જ પરલોકગમન કરવું જોઈએ. * As a person takes viaticum with him. while going to another village, so a person should be endowed with viaticum, whil going to the next world.
પુસ્તક : ૯૫
ફાગણ-ચૈત્ર
આત્મ ‘વત : ૧૦૧ વીર સંવત : ૨૫૪૪ વિક્રમ સંવત : ૨૦૫૪
અંક ; -- છે.
માચ–એપ્રીલ-૯૮

Page #2

અ નુ ક મ ણ કા
કેમ
લેખ
લેખક
પૃષ્ઠ
૩૩
મહેન્દ્રભાઇ પુનાતર
૩૪
જ મૂવિજયજી મહારાજ સાહેબ
મહાવીર જન્મ . સચ્ચાઈને સામને નહીં પણ તેનો આદર કરવો જોઈએ પ.પૂ આગ પ્રજ્ઞ--તારક ગુરુદેવશ્રી જબૂવિજયજી મ. સાહેબના વ્યાખ્યાને શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગરના માજી પ્રમુખશ્રી હીરાલાલ ભાણજીભાઈ શાહને હાદિક સ્મરણાંજલિ
અહિંસા ઈન્ટરનેશનલ ને સાહિત્યિક એવોર્ડ મેળવતા ડો. કુમારપાળ દેસાઈ નવકાર મહામંત્રનો પ્ર વ માનવજીવનની આધારશીલ કમ ભાવનગરના એક પરિવારના પાંચ સભ્યએ દેહદાન કર્યા
૪૬
પૂ. સા.શ્રી હરખશ્રીજી મ. સાહેબ શ્રી કાન્તિલાલ કાલ થી
આ સભાના નવા આજીવન સભ્યશ્રી શ્રી કમલેશકુમાર અનંતરાય શાહ ભાવનગર શ્રી અશોકકુમાર વિનયચંદ શાહ ભાવનગર શ્રી ધીરજલાલ ભુદરભાઇ વેરા ભાવનગર ડો. શ્રી હરેશકુમાર ચીમનલાલ ડેલીવાલા ભાવનગર શ્રીમતી હેતલબેન દિવ્યેશકુમાર કોઠારી હૈદ્રાબાદ શ્રી લલિતકુમાર રામચંદભાઈ શાહ ભાવનગર શ્રી કાંતિલાલ મણિલાલ શાહ ભાવનગર શ્રીમતિ કુસુમબેન જસવંતરાય શાહ ભાવનગર

Page #3

S
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
' '
તંત્રી : શ્રી પ્રમોદકાન્ત ખીમચંદ શાહ
મહાવીર જન્મ
(રાગ : બડી દે ભઈ નંદલાલ) એક જો રાજ દુલારે, દુનિયાનો તારણહારો. વધમાનનું નામ ધરીને, પ્રગટ તેજ સિતા રે;
એક જમે. પૃથ્વી પરથી અંધકારના, વાદળ જાણે વિખરાયા. ગાયે ઉમંગ ગીત અપ્સરા, દેના મન હરખાયા; નારકીના જીવીએ નીહાળે, તેજ તણા ઝબકારે રે,
એક જમ્યો. ધાન વધ્યા ધરતીના પેટે, નીર વધ્યા સરવરીયાના ચંદ્ર સૂરજના તેજ વધ્યાને, સંપ વધ્યા સૌ માનવના દુઃખના દિવસો દૂર ગયાને, આ સુખને વારે;
એક જ . રંકજનોના દિલમાં પ્રસયુ, આશ ભરેલું અજવાળું બેલી આ દીન દુઃખિયાને. રહેશે ના કે ધારું; ભીડ જગતની ભાગે એ, સૌને પાલનહાર રે
એક જમે. વાગે છે શરણાઈ ખુશીની, સિદ્ધારથનાં આગણિયે; હેતે હિંડોળે ત્રિશલારાણી, બાલ કુંવરને પારણીયે; પ્રજા બની આનંદ ઘેલી, ઘર ઘર ઉત્સવ પ્યારો રે,
એક જમ્યો.
पतरोपनाही जीवाज

Page #4

[આત્માનંદ પ્રકાશ
સચ્ચાઈનો સામનો નહીં પણ તેનો આદર
કરવો પડે છે
લેખકઃ મહેન્દ્રભાઈ પુ તર
સમાજ, ધર્મ અને રાજકારણમાં મને મત વ્યક્ત કરતા નથી. આપણે હંમેશાં એ હંમેશા સ્પષ્ટવકતા અને નિખાલસ માણસો ગમ્યા વિચાર કરીએ છીએ કે આમ બે લાથી સામા છે. આવા સ્પષ્ટ સીધેસીધું બેલનારા માણસોના માણસને છેટું લાગશે. આમાં આપણે બે લીને શબ્દોમાં મહદ્અંશે સચ્ચાઈ હોય છે. આવા આંખે થવાની શી જરૂર છે? સામાજિક અને સ્પષ્ટ માણસે સીધેસીધુ મેઢા પર બેસીને સંસ્થાકીય બાબતેમાં કોઈએ કશું ખોટું લગાડવાનું ઘડીભર આપણને ભલે મુંઝવણમાં મૂકી દેતા હાય હાય નહીં. આમાં તે પરસ્પરના અભિપ્રાયને પરંતુ તેઓ પોતાનો મત છુપાવીને આપણને મહત્વ આપવું જોઈએ. છેતરતા નથી. ઘણા માણસે મેઢે આપણી વાતમાં દરેક ક્ષેત્રમાં સાચા અને નિખાલ માણસના સૂર પૂરાવતા હોય છે પણ પાછળની દૂધમાંથી અભિપ્રાયનું વજન રહે છે. તેમની વાતો સાંભળવી પિરા કાઢે તે રીતે વિપરીત અભિપ્રાયો વ્યક્ત પડે છે અને તેના પર ધ્યાન આપવું પડે છે. કરતાં હોય છે. સમાજમાં નિખાલસ રીતે પોતાનો સત્યને વહેલું કે મેડો સ્વીકાર કરે પડે છે. મત પ્રગટ નહીં કરનારા લોકોને કારણે મોટેભાગે સચ્ચાઈને સામનો કરી શકાતું નથી તેને આદર ગૂંચવાડે ઊભે થતો હોય છે. સમાજ અને કરે પડે છે.
અતઃકરણના અવાજને દાબી શકે તે દરેક અસત્ય વાત સત્યના આકર્ષક નથી. પોતાની જાતને છેતરવાનું મુશ્કેલ વાઘા પહેરીને આવતી હોય
સંસ્થાના કામમાં આવા સ્પષ્ટ બોલનારા લેકે સામાજિક સંસ્થાઓમાં સાચા માણસે હંમેશાં દર્પણની ગરજ સારે છે. દંભ અને કપટ રહિત અળખામણુ થતા હોય છે. કારણ કે તેઓ ખોટ આવા નિખાલસ માણસોના અભિપ્રાયમાં સમાજ ચલાવી લેતા નથી અને કેઈની ખુશામત કરતા કે સંસ્થાનું પ્રતિબિંબ પડતું હોય છે. બલવાની નથી. આવા સાચા માણસે હંમેશાં આકરા જરૂર હોય ત્યાં ચૂપ રહેવું અને જરૂર ન હોય લાગે છે. ત્યાં વધારે પડતું બોલવું એ બંને બાબતે સમાજ અને રાજકારણમાં રહેલા લે કો માજહિતમાં નથી. સમાજ અને સંસ્થાઓ પહેલેથી કશું સ્પષ્ટ કરતા નથી. કેટલીક વાતો ગતિશીલ અને પ્રાણવાન નથી બનતી તેનું એક છૂપાવી રાખે છે અથવા તે તેને ગતિંત બનાવે કારણ એ છે કે આપણે કઈ સ્પષ્ટ અભિપ્રાય કે છે. નિણમાં બધુ અસ્પષ્ટ હોય છે. ગમે

Page #5

માચ’-એપ્રીલ-૯૮]
અથ
ત્યારે ફેરવી તેાળાય છે અથવા તે એક યા ખીજી રીતે પાતાને અનુકૂળ આવે તે રીતે તેનુ ઘટન કરી શકાય છે. સમાજ અને સંસ્થાઓમાં હોય તેના કરતા સારું દેખાડવાના પ્રયાસ થતા હાય છે. ગમતી વસ્તુઓને આગળ ધરવામાં આવે છે અને અણગમતી વસ્તુએ પર ઢાંકપિછોડો કરવામાં આવે છે. સમાજ અને સાંસ્થાની ઇમેજ ટકાવી રાખવા આવું બધું થતુ. હાય છે, થાડા કાવાદાવા પણ ખેલવામાં આવે છે. સંસ્થાઓમાં પણ હવે રાજકારણુ ઘૂસી ગયું છે. સાચા, સારા, નિષ્ઠાવાન, કતવ્યનિષ્ઠ અને સૌજન્યશીલ માણુસે હવે સાંસ્થાએ.થી દૂર થતાં જાય છે. અત્યારે કાય કરતા દેખાવ વધી ગયેા છે. સ્પષ્ટ, નિખાલસ, ભેાળા ભડ્રિંક માણસે સંસ્થાઓ ચલાવા માટે લાયક ગણાતા નથી. સસ્થાએ ચલાવવા માટે દરેક બાબતમાં સિદ્ધાંતની વાત સગવડિયા ધમ જેવી બની ગઇ છે પાકા, વહેવારુ, ગણતરીબાજ માણસા જેમને આડુ અવળુ` સમજાવીને માર્ગ કાઢતા આવડે છે તેમને સફળ ગણવામાં આવે છે.
કુટુંબ અને સમાજમાં સારા થવાનુ` કાને ન ગમે ? માણુસ સ્વભાવગત રીતે જેવા છે તેવા
[3.
રહેવાના છે, તેમાં કોઇ ફરક પડવાને નથી, પરંતુ ખીજા સાથેના સંબધ અને વહેવારમાં માણસ વે છે તેવે રહેતા નથી. ક્રાંઈક વિશિષ્ટ દેખાવાને તેના પ્રયાસ હોય છે. આ ખહારના દેખાવ આકર્ષીક àાય છે અને મેટા ભાગના લાકે આ ખહારી દેખાથી અંજાઈ જતા હોય છે. માણસે એકબીજાને સાચી અને સારી રીતે ઓળખતા હોય છે. આમ છતાં દંભને ખુરખેા ચડાવીને એકબીજાને મનાવતા હાય છે.
જીવન અને વહેવારમાં માણસ જેવા ડાય તેવા પ્રગટ થાય તે તે વધુ સારે લાગે છે. કૃત્રિમ કવચથી માણસનુ` મૂળભૂત વ્યક્તિત્વ હશુાય જાય છે અને તેના આંતરિક ગુણ્ણાના વિકાસ થતા નથી.
માટે સાચુ` સ્પષ્ટ કહેનારા લેાકેા શલે કડવા લાગે પણ દપ ણુની ગરજ સારે છે
ફિલ્મક્ષેત્રની જેમ સમાજ અને રાજકારણમાં પણ માણસને પાતાની ઇમેજ ટકાવી રાખવા માટે તનતાડ પ્રયાસે કરવા પડે છે. સમાજમાં સ્ટેટ્સ જાળવી રાખવા સ્પર્ધાઓ થતી હાય છે. અત્યારને
આપણે આપણા જીવનમાં જે કાંઇ જોઇએ છીએ, માનીએ છીએ અને સમજીએ છીએ એ જ સાચુ છે અને બાકીનું બધુ ખાટ્ટુ છે. એવે આગ્રહ સેવવા અને ખીજાએ પણ તેનું અનુક્રાણુ કરે તેવા દુરાગ્રહ રાખવા એ ખેલુ છે. આપણા જેવા ખ્યાલે, વિચારે અને પૂર્વગ્રહેા હોય છે એવું આપણને જોવા મળે છે. જેવી ષ્ટિ એવી
છે, એક વખત મસ મેાટો થઈ જાય છે પછી નાનું થવું ગમતું નથી. સારા, ખરામ-સ ંજોગામાં પશુ આ સ્થાન ટકાવી રાખવુ પડે છે, માણુસને પોતાની આખરુ, પ્રતિષ્ઠા, માન અને માલાને નિર'તર ખ્યાલ રાખવા પડે છે. દેવટે આ દંભ અને દેખાવ બંધનરૂપ બની જાય છે.
દંભ, દેખાવ અને ખેાટા ખર્ચાઓ આની ફળશ્રુતિસૃષ્ટિ. દરેક બાબતને જોવાની સૌની દૃષ્ટિ જુદી જુદી હાય છે. જેથી હું કહુ. એ જ સાચુ છે. એમ માનવું ભુલભરેલું છે. જ્યાં સુધી સમગ્ર માબતને તેના મૂળભૂત અર્થમાં ન સમજીએ અને તેની બધી બાજુઓને ન જોઇએ ત્યાં સુધી તેમાંથી સત્યને તારવી શકાય નહી.
કોઇપણ કાય' આપણે કરીએ ત્યારે એ કાય શા માટે કરીએ છીએ ? તેના મૂળભૂત ઉદ્દેશ શું છે ? તેને ખ્યાલ કરવા જોઈએ. તેમાં સ્વાય વૃત્તિ

Page #6

કરી આત્માનંદ પ્રકાશ
હેય, સંકુચિતતા હય, સાંકડી મને વૃત્તિ હેય લાગુ પાડી શકાય છે. સિદ્ધાંતના આ છત્ર હેઠળ તે સાચી બાબત કદી સમજાય નહીં. સત્યનો તેઓ છળકપટ આચરી શકે છે. કાવાદાવા ખેલી આપણે ખુલેદિલે સ્વીકાર કરી શકતા નથી, શકે છે. બીજાને દગો દઈ શકે છે. તેનાથી ડરીએ છીએ.
સામાજિક ક્ષેત્રમાં માણસ સફળ થાય છે સામાજિક ક્ષેત્રમાં સાચી વાત સમજદારીથી અથવા તેની સામે વિરોધ શમી જાય છે ત્યારે કહેવાની હોય છે. તેમાં વિનય અને વિવેક તે એમ માનતા થઈ જાય છે કે “સત્યને વિજય જાળવવાનો હોય છે. એમાં કરતા, કડવાશ કે થયો છે. સત્યને વિજય કે પરાજય હેતે નથી. બીજાની માનહાની ન થ ય તેનો પૂરતો ખ્યાલ સત્ય ગમે તે પરિસ્થિતિમાં તેનું તે રહે છે. આપણે રાખવાનું હોય છે. આમાં જેટલું મન ખુલ્લું હકીકત પ્રત્યેથી આંખો બંધ કરી દઈએ ત્યારે તેટલી વાત અસરકારક અને પ્રભાવિક બને છે. તે અસત્ય બની જાય છે અને આંખો ખોલીએ વહેવારમાં વાણી એક મહત્તવનું સાધન છે તેને ત્યારે એ સત્ય બની જાય છે. મોટેભાગે આપણે ચે.ગ્ય ઉપયોગ થવો જોઈએ. મિટિગે. અને જાહેર જે વાત માનતા હોઈએ અથવા તે જે વાતથી સ્થળોએ બીજાની હાજરીમાં વાણી પર સંયમ આપણે પરિચિત હોઈએ તેને સત્ય સમજતા રાખવું જોઈએ અને તેમાં કટુતા ન આવે તે હોઈએ છીએ. આપણાથી વિરૂદ્ધ મત ધરાવનાર - જોવું જોઈએ. અહંકાર અને પૂર્વગ્રહથી સંબધ માણસ પણ પિતાની વાતને સાચી માનતા હોય તૂટે છે અને એકબીજા વચ્ચેની ગેરસમજ વધુ છે. સાચુ શું અને ખોટું શું એ વચ્ચે કેટલીક ઘેરી બને છે.
વખત પાતળી ભેદરેખા હેાય છે. સાચું શું અને સામાજિક બાબતમાં અચાર અને વિચાર ખોટું શું એ દરેક માણસ પોતાની રીતે સમવચ્ચે અંતર હેવું જોઈએ નહીં. જે વસ્તુમાં જતા હોય છે. માણસ ખુદ તેને માપદંડ છે. આપણે માનીએ તેને યથાર્થ અમલકર જોઈએ. દરેક માણસ જ્યારે કાંઈ પણ કરતા હોય છે ત્યારે જેવા આપણા વિચારો હોય તેવું આચરણ પણ તેને બરાબર ખબર હોય છે કે આ બરાબર નથી હેવું જોઈએ. આપણે વાતે સારી સારી કરતા પરંતુ તેને સ્વીકાર કરવાની તેની ખેલદિલી હતી હેઈએ પરંતુ તે મુજબનું વર્તન ન હોય તે નથી એટલે પિતાની વાતને સાચી ઠેરવવાની દલીલે લેકેની વિશ્વસનીયતા રહેતી નથી.
શોધી કાઢે છે. પિતાના મનને મનાવે છે અને સામાજિક ક્ષેત્રમાં કામ કરતા લેકેએ સતત
એ અહેસાસ અનુભવે છે કે પોતે જે કર્યું છે જાગૃતિ રાખવાની હોય છે અને પિતાની જાતને તે ઠીક કર્યું છે. ભૂતકાળના અનુભવે, કેટલીક તપાસ્યા કરવાની હોય છે સાચું કામ કરતા હો *
ન માનેલી, સાંભળેલી વાત અને પૂર્વગ્રહના કારણે તે કંઈનાથી ડરવાની જરૂર નથી.
અમુક ચોક્કસ વિચારસરણ તેના મનમાં ઘર કરી
જાય છે. પરંતુ આ સમયે માણસ જ શાંત ચિત્ત સામાજિક ક્ષેત્રમાં મોટે ભાગના માણસો વિચારે અને પોતાના અંતરમનને તપાસે તો તેને પિતાને જે કરવું હોય તે કરતા હોય છે અને તરત ખ્યાલ આવી જાય છે કે પોતે ખોટું કરી પિતાને સિદ્ધાંતવાદી તરીકે ખપાવતા હોય છે. તેઓ રહ્યો છે પરંતુ આવા સમયે માણસ પોતાના કેઈને સાથ આપે છે તે સિદ્ધાંત ખાતર અને અંતરને તપાસતે નથી. માત્ર બુદ્ધિ અને મન કેઈને વિરોધ કરે તે પણ સિદ્ધાંત ખાતર. તેમને સિદ્ધાંત સગવડિયા ધમ જેવો હોય છે. ગમે ત્યાં
(અનુસંધાન પાના નંબર ૪૦ ઉપર)

Page #7

માર્ચ-એપ્રીલ-૯૮]
પ. પૂ. આગમપ્રજ્ઞ–તારક ગુરુદેવશ્રી જંબાવિજ્યજી મ. સાહેબના વ્યાખ્યાનો
[હપ્ત ૬ ઠે].
અષાડ વદ ૧૨
બને રાજકુમારોને કહે છે કે જે ભગવાન નેમીનાથને આપણે મહાપુરુષ સાથે સંબંધ જે હોય તે પહેલા નમસ્કાર કરે તેને જોડે આ વામાં આવશે કેવી રીતે જોડે ? કારણ મહાપુરૂ તે મહાન છે જ્યારે શાંબ અને પાલક એ બન્નેનું નામ છે. બન્નેને છેડે આપણે તે એક મામુલી પ્રાણી છીએ. નમસ્કાર એક જોઈત તે પાલક વિચાર કરે છે કે હું ભગવાનને એવી ચીજ છે જેનાથી આવા મહાન મહાન પુરૂની પહેલા વંદન કરીને છેડે લઉં. એટલે એ વહેલો ઉઠીને સાથે આપણે સંબંધ જોડી શકીએ છીએ અને દેડ. ભગવાનની પાસે જાય છે. બસ ભગવાનને મહાવિભૂ તિ સાથે સંબંધ જેવા થી તેમાં રહેલા ખાલી ત્યાં બેઠેલા જોઈને તે પાછો ફરે છે. જ્યારે અનંતા -ગુણને સંચાર આપણામાં થાય છે. જેમ કે સાંજે તે પિતાના નિયમ મુજબ ઉઠીને પથારીમાં બેઠા પાવરહાઉસ હોય અને તેની સાથે એક વાયર દ્વારા બેઠા એણે ભગવાનને હૃદયથી નમસ્કાર કર્યા. પાલક જોડાણ કરીને દુનિયાના અરેક દેશોમાં ઈલેકટ્રીક જઈ આવીને કૃષ્ણ મહારાજને કહે છે કે પિતાજી હું પહેલા શકે છે. પરંતુ જે વાયરમાં કાંઈક ખામી હોય અથવા વંદન કરીને આવ્યો અને ઘડે આપ. કૃષ્ણ કહે છે તે જોડાણ જ ન હોય તે કયાંથી આપણને પ્રકાશ કે પહેલા હું ભગવાનને પૂછું કે પહેલાં કેણે નમસ્કાર મળે ? તેમ પ્રભુ સાથે કનેકશન જોડવું હોય તે કર્યો ? ભગવાનને પૂછે છે. ભગવાન કહે કે પહેલાં નમસ્કારરૂપી વાયરથી જ જોડી શકાય છે. પરંતુ એ બે વંદન કર્યા છે. પાલક કહે શાંબ તે હજુ સુધી વાયરમાં જરાય ખામી ન હોવી જોઈએ. કોઈ સ્ત્રી કૂવે આપની પાસે આવ્યે પણ નથી તે ક્યાંથી નમસ્કાર પાણી ભરવા ગઈ છે. એ ઘડાને પાણીમાં ઉતારે છે. કર્યો હોય ? ત્યારે ભગવાન કહે છે કે તેણે ઘેર બેઠા શરૂઆતમાં ઘડે ૫ ણી પર તરે છે. જયારે સ્ત્રી તેને બે જ મને હૃદયથી નમસ્કાર કરેલા છે. તેથી પ્રથમ નમસ્કાર ચાર વખત નમાવે કે તરત જ એ પાણીથી ધૂળ ભરાઈ તેના છે. માટે પરમાત્માની સાથે હૃદયથી જોડાણ માધે. જાય તેમ જે માણસ હૃદયને સાચા ભાવથી નમાવે તે પ્રભુ સાથે જોડાણ સાધવાથી ધના, શાલિભદ્ર, હિોય તેનું પરમ કલ્યાણ થઈ જાય. મસ્તકથી નમસ્ક ર તે ધણા એવા અનેક મહાત્માઓ તરી ગયા. ભગવાનમાં એક કરે છે પરંતુ જે પરમાત્મા સાથે સંબંધ જોડવો હેય વિશિષ્ટતા હતી કે તે દષ્ટા એટલે જોનાર હતા. ચિંતક તે હૃદયથી નમો... પરમાત્માનું જોડાણ હૃદયની સાથે ન હતા કારણ ચિંતન તે સારી વસ્તુનું પણ થાય જ થાય છે. આ નિમાં જે પરમાત્મા આપણી આટલી અને કયારેક ખોટી વસ્તુનું પણ ચિંતન થઈ જાય. નજીક છે. બીજી એનિમાં તે દર્શન પણ દુર્લભ બની જ્યારે આંખે જોયેલું કદી ખોટું ઠરે નહી. ભગવાન જાય છે.
આવા દણ હતા. ભજન કરતાં ભૂખનું મહત્વ છે. ઉષ્ણ મહારાજા સભામાં બેઠા છે. તે પિતાના જે માણસને ભૂખ લાગી હશે તે સકે રોટલો

Page #8

૩૮]
પણ સાકર જેવા લાગશે, ખરે ભૂખ વગર અમૃત જેવુ... બેજન નીરસ બની જશે. આપણને ધર્માંની જિજ્ઞાસા રૂપી ભૂખ જાગવી જોઈ એ. આજે ધર્મગુરૂએ.ની વાણી રૂપી અમૃત ભોજન સામે પડયુ છે. પર'તુ આપણને ધમ' સમજવાની ભૂખ નથી. માટે આપણને અત્યારે ધર્માં સાંભળવા ગમતા નથી,
સંસ્કૃતમાં ધૃ નામને ધાતુ આવે છે. ધૃ એટલે ધરણ કરવું. ‘ ધ” એ શબ્દ ધૃ ઉપરથી બનેલે છે, ધર્માં દુંગતિમાં પડતા વેને વચ્ચેથી ઝીલી લે છે. ખરેખર માણુસને જો આ પ્રમાણેના વિચાર આવે કે મેં ધર્માંને ઘણી વખત સાંભળ્યા છતાં કંઇ અસર થતી નથી. હું કેવા કમભાગી છું તો તેનું કલ્યાણુ થઇ જાય. એના બદલે આપણે અત્યારે એ વિચાર કરીએ છીએ આપણે ખૂબ સાંભળ્યે છે. હવે સાંભળવાનું કાંઇજ બાકી નથી.
ચીનમાં એક તત્ત્વજ્ઞાની હતા. માસે તેની પાસે તત્ત્વજ્ઞાનનું ચિંતન કરવા આવે. તેમની પાસે એક માણુસ કે જે અહંકારમાં જ ડૂબેલા હતેા તે શોખથી તત્ત્વજ્ઞાન સાંભળવા આવ્યો. તેણે ચીનીને કહ્યુ કે મારે તમારૂ તત્ત્વજ્ઞ ન સાંભળવું છે મને સાઁભળાવા. એટલે ચીની. ભાઈએ કહ્યું કે ભાઈ પહેલાં ચા-પાણી પીએ પછી આપણે બેસીએ. એટલે ચાની કીટલી આવી. ચીની ભાઇએ કીટલીમાંથી ચાને કપ-રકાબીમાં કાઢવા માંડી,
કપ ભરાઇ ગયેા. રઢાખી ભરાઈ ગઈ છતાં રેડે જ રાખે છે, એટલે પેલા ભાઇએ કહ્યુ કે શુ કરે છે. આ તે ભરાઇ ગઇ છે. ચા બહાર જાય છે. એટલે ચીનીભાઈએ કહ્યું. હું તમને તત્ત્વજ્ઞાન શીખવું . કારણ તમારા મગજમાં આ કાર ઠાંસી ઠંાંસીને ભરેલે છે. તે હું તમને કાંઈપણ કહીશ તે તે ચાની જેમ નકામુ જવાનું છે માટે પહેલા અહંકાર દૂર કરો અને પછા તત્ત્વજ્ઞાન મેળવા.
વસ્તુપાળ-તેજપાળ જે વીરધવલ રાજાના મંત્રી હતા તે મંત્રી હોવના કારણે આખા દિવસ મ ́ત્રણાએમાં વીતે છે. જરાયે ફૂરસદ મળતી નથી. તેમના ગુરૂ મહાર.જ વિચાર કરે છે કે વસ્તુપાળ અને તેજપાળ
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
ડૂબી જશે. કારણ ધર્મ' ક્રયા કરવાની ફૂરસદ મળતી નથી. સત્સંગ પણ છૂટી ગયા છે, માટે તેઓના પરની દયાથી ગુરૂ મ્હારાજ વિહાર કરીને ધાળકા આવ્યા. આમ તો ગુરૂ મહાર જ આવ્યા હેય ત્ય રે ગુરૂ મહારાજ પાસે જાય ભક્તિ કરે. ખસ ઉપાશ્રયમાં મેટ ભાગના ટાઈન ગાળે. પછી ગુરૂમહારાજ તેમના ઘરે જાય છે ધરે વસ્તુપાળ હતા નહી. સાયે હતે. તેણે ગુરૂ મહારાજનુ` સન્માન કર્યુ. ગુરૂ મહારાજે કહ્યુ કે હું રસોઈયા ! આજે તું સેઇ કરીશ નહીં જે કાંઇ ઘરમાં મુક-ટુકુ ય તે ભત્રીને જમવા આપુ રસઇઆએ રસઇ ખનાવી નહીં. વસ્તુપ.ળ આવ્યા. જમવા બેઠા રસઈઆએ તે ખાખરા વગેરે પીરસવા માંડયું. એટલે વસ્તુપાળ ચુસ માં આવી ગયા. રસેશઆએ બધી વાત કરી. વસ્તુપાળ એકદમ ચમકયા, તરત જ તે જ ઘડીએ દયા ઉપાશ્રય નરફ ગુરૂ મહારાજના પગમાં પડે છે અને કહે છે કે ગુરૂ મહારાજ આપ રે પધાર્યાં. મને ખબર પણ ન પડી. ગુરૂ મહારાજ હે ભાઇ તું તો હવે માટા થઇ ગયા, રબને ? હુ તરારસે ઇઅ ને વસી સે ઈ પીરસવાનુ કહી ગયા હતા. તેની પાછળ કારણુ હતુ. સાંભળ, તારે તજી રસોઈ જમવી છે કે પછી વાસી જ ખાવુ છે ? કારણુ આ બધું તું ભાગવે છે તે તારા અ - દાદનું પુણ્ય છે. એ પુણ્ય ખૂડી ગયા પછી શું ? હું તને સંદેશ આપવા આવ્યો છું. તેણે નિયમ કર્યો કે ગુરૂ મહારાજન: દર્શન તેમજ વાણી સાંભળ્યા પછી જ રાજસભામાં જવુ. વસ્તુપ ળે શું નથી જાણ્યું ? છતાં પણ રોજે રાજ ગુરુવાણી શ્રવણું કરે છે. આપણે શું દરરોજ દવા એની એ નથી ખાતા ? જ્યાં સુધી ગુણ ન કરે ત્યાં સુધી ખાઈ એ છીએ. તે પ્રમાણે આ ધર્મ'વાણી પણ જ્યાં સુધી આપણને ધર્માં ન બનાવે ત્યાં સુધી ભલે તે એની એક જ ભાત હોય છતાં હમેશાં આપણે ગુરૂવાણીનું શ્રવણુ કરવુ જોઇએ.
અષાડ વદ ૧૩
જીવાત્માએ વિચાર કરવાના છે કે આ સસાર એક મહાન સમુદ્ર છે. આ સમુદ્રમાં અસ`ખ્ય જીવા ઉત્પન્ન

Page #9

માર્ચ–એપ્રીલ ૯૮).
થાય છે. અને મારે છે. પાણીન. એક બિંદુમાં પણ કયાં સુધી ? પાણી પીએ એટલે થોડીવાર તરસ છીપાય. અસ ખ્યાતા છ જન્મે છે અને મરે છે દેવને પણ પાછી તરસ લાગે. તેમ શ્રવણ કરવામાં આવે ત્યાં સુધી દુર્લભ એવા આ મનુષ્યજન્મને પામીને આપણે એની જ તે રહે છે. વ્યાખ્યાન હેલની બહાર ગયા કે દુર્લભતા વિસરી ગયા છીએ આપણે જ જન્મીએ વ્યાખ્યાનની અસર પૂરી... પરંતુ શ્રવણ પછી મનન ત્યાંથી અવશ્ય કરવાનું જ છે. આ ખેળિયું આપણી જોઈએ મનન અને ચિંતનજ્ઞાન દૂધ જેવું છે દૂધ ઉપર માલિકીનું નથી ભ કૂવી છે. માલિક જ્યારે એ ડર કરે માણસે મહિનાઓના મહિનાઓ વિતાવે છે. માટે ત્યારે તેને છેડીને ચાલ્યા જવાનું. પછી દિવાળી હોય કે આવું દૂધ જેવું જ્ઞાન મેળવતા શીખે. દૂધ જેવું જ્ઞાન પર્યુષણ હેય, એને હુકમ થયા પછી એક સેકન્ડ પણ મળતાં જીવનમાં તૃપ્તિનો અનુભવ થશે. જે આનંદ તેમાં રહેવાય નહીં. ખાલી કરે જ છૂટકો, શાસ્ત્રકારોએ પૈસા કમાવામાં આવે છે. તેથી અધિક આનંદ તેનું ત્રણ ભૂમિકા કહી છે.
દાન આપવામાં–ખર્ચવામાં આવવો જોઈએ.
ધમાં મેળવ્યા પછી તેમાં તન્મય બની જવું ૧ શ્રવણ. ૨. મનન ચિંતન, ૩ નિદિધ સન :
ઓતપ્રેત બની જવું. તત.થી જે જ્ઞાન મળે તે (તન્મયતા . સાંભળ્યા પછી તેનું મનન-ચિંતન કરે
જ્ઞાન અમૃત જેવું અમૃતનો દ એક વખત ચાખે અને પછી તેમાં તન્મય બને. અત્યારે આપણે આખો
હેય તે તે સ્વાદ વર્ષો સુધી યાદ રહે છે. તેમજ તેનાથી સમાજ શ્રવણપ્રેમી છે. ચિંતનનું નામ નિશાન પણ
બધા વિકારે નષ્ટ થઈ જાય છે અને પરમતિ મળે નહીં. ગમે તેવી મેધામાં મેઘિી સાડી હોય પણ આખરે
છે. જે આ ત્રણે ભૂમિકા આપણને મળી જાય તે તે એ ગ. (ચીથરું) જ છે ને ! આ બધા દર
ખરેખર આ છવ આ ભયંકર સ સાર સાગરને તી. દાગીને પૃથ્વીકાયના ફ્લેવરે કે બીજુ કાંઈ આપણે જે પદાર્થને વળગી રહ્યા છીએ તે પદાર્થ પરથી જયારે
જાય. માટે પહેલા પ્રભુવાણીનું શ્રવણ કરો. પછી તેનું
ચિંતન કરે. અને તેમાં તન્મય બનો. આકર્ષણ એ છું થઈ જશે ત્યારે તેનું મૂલ્ય સાવ ઓછું થઈ જશે. આ આખે સંસાર મૂકહીને
આવી રૂડી ભગતિને પ્રભુ પહેલાં ન જાણી પદાર્થોથી ભરેલું છે.
પેલાં ન જાણી રે મેં તે પહેલાં ન જાણી.” ઇલેન્ડમાં એક એલિઝાબેથ નામની રાણી થઈ
સંસારની માયામાં મેં તે વલ.વ્યું પાણી. ગઇ તે કપડની બહુ શોખીન. બજારમાં નવું કપડું
ભવજલહમિ અસારે દુલહું માણસં ભવ” આવ્યું કે તે તેના ઘેર આવ્યા વગર રહે જ નહી. દુનિયાની બે અબજની વસ્તી ગણાય છે. તેમ આત્મતેની પાસે લગભગ ત્રણ હજાર પ્રેસ હતા. છતાં તે અતૃપ્ત તનને, પરમાત્મતત્વને વિચાર કરનારા કેટલા માણસે ? રહેતી. વિચાર કરો કે એ સાડી કે ડ્રેસ પહેરવાને આજે આપણે વિચારને જ તાળુ મારી દીધું છે. વારો એક પછી એક કયારે આવે છે અને જ્યારે આવે એક ગાંડાની હેસ્પિટલ હતી. તેમાં જેનું મગજ ત્યારે તે વસ્તુ કે તે જીણું બની ગઈ હોય અથવા ચસ્કી ગયેલું હોય એવાને દાખલ કરતા. અને અમુક તે તેની ફેશન નીકળી ગઈ હેય બસ. બધે સંગ્રહ ટાઇમ સુધી તેને તેમાં રાખતા. મુદત પુરી થયા પહેલા નિરર્થક અહંકારને પિવા માટે જ, આજે માણયને કઈ ગાંડ માણસ ડાહી ડાહી વાત કરે તે પણ તેને સાંભળવાનો એટલે બધો શોખ લાગે છે કે કોઈ છેડીન મૂકે એક ગાંડે માણસ એક દિવસ ગાંડપણમાં ભારે વર આવ્યા છે તે બે-ત્રણ હજાર માણસે ફિનાઈલની આખી ડેમ પી ગયો. અને તેનાથી પેટમાં ભેગા થઈ જશે પણ કોઈ એનું ચિંતન નહીં કરે. રહેલા ઝેરી જંતુઓ ઝાડા વાટે નીકળી ગયા. અને તે ચિંતન વિનાનું જ્ઞાન કેવળ પાણી છે, પાણીની શક્તિ ડાહ્યો થઈ ગયે. ચેકીદરાને કહ્યું કે ભાઇહવે મને રજા

Page #10

૪૦]
( શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
આજે હું ડઘો થઈ ગયો છું. ચોકીદારે કહ્યું કે એવા શાસન મળ્યું. ઉત્તમ સંસ્કાર માન્યા. ઉત્તમ કૂળ મળ્યું. તે કંઈક ડાહી-ડાહી વાત કરે છે. પણ છેવટે ગાંડા જ અહાહા કેવા નશીદાર છીએ. રહે છે. તારી મુદત પૂરી નહીં થાય ત્યાં સુધી તેને છોડી
ઉપદેશ સાંભળવાની એક કે ડીએ બેસતી નથી, મૂકવામાં નહીં આવે. હવે વિચાર કરો ડહાપણ આવ્યા
મફત સાંભળવા મળે છે. માટે આજે એની કિંમત ઘટી પછી છ મહિના સુધી આવા ગાંડાઓની વચ્ચે રહેવાય
ગઈ છે. ચેરના ઓટલા પર વાતે નાં પાં મારશે કેવી રીતે ? તેમ જયારે માણસને સંસારની અસારતા
પણ ધમ સાંભળવા નહીં. વે. હમણાં સિનેમા કે સમજાય પછી તેને પણ આ ગાંડા માણેની વચ્ચે
કોઈ લેકચર હોત તે દોડીને જાત. ત્યાં પૈસા ખર્ચીને રહેવાનું કેવી રીતે ગમે ? કયારે પણ વિચાર કર્યો છે કે
પણ તેને લ્હાવો લે ત્યારે આજે ગુરૂવાણી મફત હું કેટલે નસીબદાર છું ! માણસ જ્યારે જન્મે ત્યારે
મળે છે. માટે તેની કિંમત કે ડીનીયે નથી, તમને સાધુ તેની સાથે કેટલા જતુંઓ રહેલા હોય છે એ અસંખ્યા
મફત મળ્યા. સ ધી મફત મળ્યા. ઉપ શ્રી મફત મળ્યો. તામાં આપણે નંબર લાગ્યો. ઉપરાંત આપણો જન્મ ધર્મ મત મળ્યા, બધું મફત - મફત માટે કોઈનેય થ. હેમખેમ માબાપની કૃપાથી મોટા થયા. જેને સાંભળવાની ઈચ્છા નથી થતી.
(અનુસંધાન પાના નંબર ૩૬ નું ચ લુ) પ્રમાણે દેરવાઈ જાય છે અને તેનું સત્ય સીમિત સમજવા માટે સહિષ્ણુતા જોઈએ. બની જાય છે.
ખાપણે મોટેભાગે અસત્ય સામે જૂઠ સામે આપણે સામા માણસની વાત સાચી છે કે તેમાં જઈએ છીએ. અસત્ય સામે ઝુકવું, જડ કેમ તે ન સમજી શકીએ પર ત આપણી પોતાની સામે નમી પડવું અને બેટા માણસને વધુ વાત સાચી છે કે ખોટી તે જરૂર સમજી શકીએ. પડતું મહત્વ આપવું એમાં આપણી સહિષ્ણુતા આ માટે મન ખુલ્લું હોવું જોઈએ. દરેક અસત્ય
કે ઔદાર્ય નથી એ તે આપણી નબળાઈ છે,
પંગુતા છે. વાત સત્યના વાઘા પહેરીને આવતી હોય છે. આ
સામાજિક ક્ષેત્રમાં રહેલે માણસ વધુ સહિણ, નકાબને જે પર્દાફાશ કરી શકે તે સત્યના દર્શન
ઉદારમતવાદી, સરળ અને પારદર્શક બને એ કરી શકે છે. પરંતુ તે માટે નિર્મળ દષ્ટિ નિઃસ્વાથ
અત્યારના સમયની જરૂરત છે. આવા સાચા ભાવના અને નિષ્પક્ષતા હોવી જોઈએ.
પ્રામાણિક માણસો સંસ્થાઓ ચલાવતા હોય છે. દરેક માણસ પિતાના અંતરના અવાજ પ્રમાણે બાકીના શોભાના ગાંઠિયા જેવા હોય છે. ચાલે અને અંતઃકરણ પ્રમાણે વર્તે છે તે અસત્યના સંસ્થાઓને શેભાના કાંકરાઓ તે મળી રહે છે માગે ચાલી શકે નહીં. ખોટું કરતી વખતે પરંતુ તેમને પાયાના પથ્થરોની જરૂર છે. માણસનું મન ડખતું હોય છે. બુદ્ધિ અને મન [મુંબઈ સમાચાર તા. ૧૩ ૪-૯૭ના જિનવચ્ચે તુમુલ યુદ્ધ ચાલતું હોય છે. સાચી વસ્તુ દાન વિભાગમાંથી સાભાર.]

Page #11

માર્ચ --એપ્રીલ-૯૮ ]
[
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગરના હીરાલાલ ભાણુભાઈ શાહને હાર્દિક સ્મરણાંજલિ
માજી પ્રમુખશ્રી
આપણી સભાના માજી પ્રમુખશ્રી હીરાલાલ ભાણજીભાઈ શાહના તા. ૧૭-૩-૨૮ના રોજ સ્વ વાસથી આપણી સભા અત્યંત દુ:ખની લાગણી અનુભવે છે. તેઓશ્રી મા સભામાં છેલ્લા ચાલીશ વર્ષથી સક્રિય રસ લેતા હતા. પ્રથમ વ્યવસ્થાપક સમિતિના સભ્ય તરીકે ત્યારબાદ મ`ત્રી તરીકે ઉપપ્રમુખ તથા છેલ્લા અગિયાર વર્ષ પ્રમુખશ્રી તરીકેની ઉમદા માનસેવા આપેલ છે. મ્રભાના હિસા ઉપર દેખરેખ રાખીને વાચનાલય અને લાઇબ્રેરીના કામકાજ ઉપર ધ્યાન રાખીને, પુસ્તકનું પ્રકાશન યથાશક્તિ કરીને, પુસ્તકાના વેચાણ અને સભા સાથેના પત્ર વ્યવહાર કરીને, શ્રુતજ્ઞાનના પ્રચાર માટે સ્પર્ધાઓ યેાજીને સક્રિય સેવા આપેલ છે.
આ સભાએ તેએશ્રીની રાહબરી નીચે શ્રી આત્માનદ પ્રકાશ ” માસીનું પ્રકાશન તથા વિદ્યાતા પૂછુ' પુસ્તકનું પ્રકાશન થયેલુ છે, જે ખાસ નોંધપાત્ર છે.
પ્રમુખ તરીકેની નિવૃત્તિ બાદ પણ સભાના કોઈપણ કાય માં પરાક્ષ રીતે પણ આપણી સભાને તેમને સહયોગ સાપડયા છે. તેમાશ્રીની સેવા અને કાયદક્ષતાએ આ સંભાને જૈન સમજમાં ઉત્તમ સ્થાન અપાવ્યુ` છે. તેઓ શ્રીને બહેાળે અનુભવ અને અનેરી હૈયા ઉકલત દ્વારા સભાએ ઘણું ઘણું મેળવ્યુ છે,
તેઓશ્રીની ધમ અને જૈન સમાજની સેવા કરવાની ધગશ પ્રશંસનીય છે. અને ૧૯૫૫થી ૨૦ વર્ષ સુધી ભાવનગરની જૈન વે, મૂ. પૂ. તપાસ ધની વ્યવસ્થાપક કમિટીના પ્રભ્ય તરીકે તેમ જ ત્યારબાદ એ વષ' શ્રીસ`ઘના માનમ`ત્રી તરીકે સેવા આપેલ છે. શ્રી અમૃતલાલ પરશે।ત્તમ દાસ જૈન ધમ'શાળા-ભાવનગરના ટ્રસ્ટી તરીકે ૩૦ વર્ષ સુધી સક્રિય સેવા આપેલ છે. દાદાસાહેમ જૈન વિદ્યાથી ગૃહમાં તથા વારૈયા જૈન લેાજનશાળામાં કમિટિના સભ્ય તરીકે સેવા આપી હતી
તેઓશ્રીના અજખ શાંતિ, સરળતા, ઉદારતા અને દરેકના હૃદયની ચાહના મેળવી સ્વ અને પરનું કલ્યાણુ ચાહનાર) ઉમદા વ્યક્તિ હતા,
સદ્ગતના આત્માને શાસનદેવ પરમ શાંતિ અર્પે તેવી પ્રભુ પાસે પ્રાથના કરીએ છીએ.
પ્રમુખશ્રી શ્રી જૈન આત્માનă સભા ભાવનગર

Page #12

આજે જ મંગાવે શ્રી જૈન આત્માનંદ સણા - ભાવનગર દ્વારા પ્રકાશિત શ્રી તીર્થકંર ચારિત્ર (સચિત્ર]
': લેખિકા : છે. પ્રફુલાબેન રસિકલાલ વોરા એમ એ. (અંગ્રેજી), એમ.એડ, પી.એચ.ડી. ( શિક્ષણ)
: પ્રાપ્તિસ્થાન : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા
બેડિયાર હોટલ સામે, ખારગેઈટ, ભાવનગર, કિંમત રૂ. ૧૫૦-૦૦ (સ્ટેજ ખચના રૂા. ૧૫-૦૦ અલગ )
-: આ ગ્રંથની વિશિષ્ટતાઓ :* એવિસે તીર્થકર ભગવંતેના પ્રત્યેક ભવ સવિરતારપૂર્વક આલેખવામાં આવેલ છે. Eસ * ચેવિસે તીર્થકર ભગવંતના નયનરમ્ય રંગીન લેમીનેટેડ ફોટાઓ. જો * સિદ્ધચક ભગવતે ફેટો * હકાર મંત્ર + નિર્વાણભૂમિ. . * યક્ષ-યક્ષિણીઓના ફોટો તેમજ દરેક ભગવતની સ્તુતિ.
ઉપરાંત અનંત લબ્લિનિધાન ગુરુ ગૌતમસ્વામી, ન્યાયભેનિધિ પૂ. આચાર્યદેવશ્રી વિજ્યાનંદસૂરીશ્વરજી મ.સા., શાસનસમ્રાટ આચાર્ય દેવશ્રી વિજયનેમિસૂરીશ્વરજી મ. સા., શાસન પ્રભાવક પૂ. આચાર્યદેવશ્રી વિજયોતીપ્રભસૂરીશ્વરજી મ. સા.. તથા શાસનદીપક પૂ. આ. દેવશ્રી વિજયનપ્રભસૂરીશ્વરજી મ. સા.ના રંગીન ફોટાઓ દરેક ફોટાઓ પાછળ ફોટા સૌજન્ય દાતાઓના શુભ નામ, દરેક તીર્થકર ભગવતેની
સ્તુતિ, ચૈત્યવંદન, સ્તવન અને થેય પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યા છે. પાછળના પિઈજમાં દરેક ભગવાનને પરિવાર તથા એવિસે તીર્થકર ભગવાનની
સંપૂર્ણ વિગત દર્શાવતો કેડો પ્રગટ કરવામાં આવેલ છે. આ જ સભાના પેટ્રનશ્રીઓ તથા આજીવન સભ્યશ્રીઓએ રૂ. ૧૫-૦૦ M.૦, થી
માથે આ પુસ્તક ભેટ રૂપે મોકલવામાં આવશે.
છે મ

Page #13

માઈ–એપ્રીલ-૯૮].
અહિંસા ઈ-ટરનેશનલ” ને સાહિત્યિક–એવોર્ડ મેળવતા
ડો. કુમારપાળ દેસાઈ
છેલ્લાં પચીસ વર્ષથી દેશ અને વિદેશમાં કામ કરતી અહિંસા ઈટનનેશનલ સંસ્થાએ નવી દિલ્હીમાં એના રજતજયંતિ પ્રસંગે જાણીતા સાહિત્યકાર અને જેનદશનના ચિંતક ડે કુમારપાળ દેસાઈને “અહિંસા
ઈન્ટરનેશનલ ડિપ્ટીમલ આદીશ્વર લાલ જૈન સાહિત્ય એવોર્ડ એનાયત કર્યો. આ એવોર્ડ આ સંસ્થાના સ્થાપક, સ્વાતંત્ર્ય સેનાની અને માનવતાવાદી કાર્યો કરનાર ડિટીમલ આદીશ્વર લાલજીના સ્મણાર્થોપવામાં આવે છે. આ પ્રસંગે વિખ્યાત સાહિત્યકાર અને ગાંધીવાદી વિચારક પદ્મશ્રી યશપાલ જેને ડે. કુમારપાળ દેસાઇની સાહિત્યિક સેવાઓ બિરદાવી હતી. દિલ્હી રાજ્ય વિધાનસભાના અધ્યક્ષ શ્રી ચરતીલાલ ગોયલની અધ્યતામાં યોજાયેલા. આ સમારંભમાં ડો. કે મારપાળ દેસાઈને એકવીસ હજારને એર્ડ, સ્મૃતિ ચિન્હ, શૈખચંદ્રક અને શાલ અર્પણ કરવામાં આવ્યા હતા. આ આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાને સૌથી ગૌરવપૂર્ણ મનાતે એડ મેળવનાર ડો. કુમારપાળ દેસાઈ ગુજરાતના સૌ પ્રથમ સાહિત્યકાર છે.
ઈન્સ્ટિટ્યુટ ઓફ જૈનોલોજીની જૈન ઓલર જના
ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ જેનેજી એ જૈન ધર્મ અને દર્શનને પ્રસાર કરતી તેમજ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે જૈન ધર્મ અંગે અનેકવિધ પ્રવૃત્તિઓ કરતી અગ્રણી સંસ્થા છે. આ સંસ્થા દ્વારા આજના સમયની જરૂરિયાત અને આવતી પેઢીની આવશ્યકતને લક્ષમાં રાખીને જેન કેલર તૈયાર કરવાની વિશિષ્ટ વૈજના ઘડવામાં આવી છે. અત્યારે બે વ્યક્તિ જૈન સ્કોલર તરીકે અભ્યાસ કરી રહ્યા છે. વિશે બે સ્કલરની પસંદગી કરવાની હોવાથી જૈન ધમ, સાહિત્ય કે તત્ત્વજ્ઞાન સાથે પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએટ પદવી કે પી.એચ.ડી ની પદવી મેળવનાર અને અંગ્રેજી ભાષાનું સારું એવું જ્ઞાન ધરાવનાર વ્યક્તિએ આ માટે અરજી કરવી. આને માટેના યોગ્ય ઉમેદવારને આ સંસ્થા જરૂર પડે તે અંગ્રેજી ભાષાના વિશેષ અભ્યાસની ભારત તેમજ વિદેશમાં વ્યવસ્થા કરી આપશે. અને આવી વ્યક્તિના ત્રણ વર્ષના જીવનનિર્વાહની તમામ જવાબદારી આ સંસ્થા સંભાળશે. આ વર્ષે દરમિયાન એ વ્યકિતને દેશવિદેશમાં સંસ્થા વતી જૈન ધર્મના પ્રકારનું કાર્ય કરવાનું રહેશે. આ અંગે અરજી કરવા ઇચ્છતી વ્યક્તિએ પુરૂં નામ, સરનામું, અભ્યાસ, સંશોધન વગેરે. વિગેરે સાથે ઈન્સ્ટિટયૂટ ઓફ જૈનોલેજ (કે-એ ડિનેટર : ડો. કુમારપાળ દેસાઈ) ૫૦૧, મહાકાન્ત બિલ્ડિંગ, વી. એસ. હોસ્પિટલ સામે, એલિસબ્રિજ, અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૬ ને અરજી કરવી.

Page #14

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
નવકાર મહામંત્રનો પ્રભાવ
સાધ્વમુખ્ય પૂસા. શ્રી હરખશ્રીજી મહારાજ સાહેબ
લઈ ગયા જ્યારે અમે ગામ નજીક પહોંચ્યા ત્યારે અમે આ કેપ્યુટર યુગની અંદર પણ નવકાર મહા
ભયથી મુક્ત બન્યાને ઊંડો શ્વાસ લીધા પછી એ
દૂધની કાવડવાળી વ્યકિતને આભાર વ્યકત કરવા પાછળ મંત્રના ચમકારો બને છે. અને એ મહામંત્રની ભાવથી જે આરાધના કરે છે. એ મંત્રને જે સમપિત થઈ
: જોયું તે પાછળ ન દૂધની કાવડ જણાય કે ન પેલી જાય છે, તે આ જે પણ ફળીભૂત બને છે
વ્યકિત જણાઈ, અમને આશ્ચર્ય થયું કે પેલી વ્યકિt
અદશ્ય કેમ બની ગઈ છે અમને લાગ્યું કે આ જે જ્યારે આપણે ભારત દેશ આઝાદ થયો ત્યારની,
પ્રભાવ હોય તે તે નવકારત્રને જ પ્રભાવ છે કે આ વાત છે. સ. ૨૦૦૪ અને ઈ.સ. ૧૯૪૭ની સાલ
દેવતત્વ આવીને અમારી રક્ષા કરી ગયું. આ પ્રસંગ હતી. ત્યારે અમે બે ઠાણુ હું તથા મારા શિષ્ય સા.
અમારે જીવનમાં પ્રથમવાર જ બન્યું ત્યારથી અમને શ્રી રતનશ્રીજી બચાઉથી ગામ પડ | (વાગડ) તરફ
નવકાર મહામ ત્ર ઉપરના શ્રદ્ધામાં વધારે ને વધારે જઈ રહ્યા હતા. ત્યારે ઘણું ગામવાસીઓએ ના પણ
અભિવૃદ્ધિ થઈ. પાડી કે આજે વિહાર કરવામાં જોખમ છે છતાં અમે વિહાર કરી લગભગ ૧ કિમી. ચાલ્યા હેઈશું ત્યાં સામેથી બ્રિડીશ સરકારની મિલટરી ગાડીઓ લાઈનબંધ અમે પ્રથમવાર “લીલગગન” ઉપાયે (પાલિતાણા) આવતી જણાઇ કારણ કે બ્રિટિશ સરકારને ભારત ચાતુર્માસે પધાર્યા. સં. ૨૦૩૮માં આ વદ ૮ ને
ડોનો આદેશ મળી ગયો હતો. અમે ખૂબ ભયભીત દિવસે વાવાજોડાની આગાહી તે હતી જ તે દિવસે બન્યા. કારણ કે તેઓ મનફાવે તેમ બોલતા હતા. ધોધમાર વરસાદ અને બે દિવસ ચાલુ રહ્યો. ગામના સર્વે અને ભારત દેશ છોડતાં છેડતાં પણ હજી લોકોને ત્રાસ કામકાજ પણ બધ હતા ઇલેકટ્રિક વ્યવહાર પણ આપવાની વૃત્તિ ગઈ નહોતી અમને એમ સાંભળવા ખોવાઈ ગયેલે, ચાતુર્માસાથે અમે ત્રણ ઠાણા મા, મળ્યું કે બે ત્રણ સ્ત્રીઓને પણ તેઓ ઉપાડી ગયા. શ્રી હરખશ્રીજી સા., શ્રી રતનશ્રીજી સા., શ્રી ચરોદયશ્રીજી ત્યાર બાદ અમે નવકારમંત્રના રટણ અને સ્મરણમાં બિરાજમાન હતા. પરવાઇ ગયા. સંપૂર્ણપણે નવકારને સમર્પિત બની સાંજે પ્રતિક્રમણ કર્યા બાદ લગભગ છ વાગ્યાને ગયા. તેટલામાં સામેથી કોઈક અજાણી વ્યક્તિ દૂધની સમય હતે, તેવામાં જોર જોરથી પવન ફુકાવા લાગે કાવડ લઈને આવતી જણાઈ એ વ્યક્તિએ અમને સામે એક બાજુ વરસાદ બીજી બાજુ વાવાઝોડા સાથે આવીને કહ્યું કે “તમે ગભરાશો નહિ. મારી સાથે વળી, આખા ગામને તારાજ કરી દે તેવું લાગતું ચાલે, હું તમને તદ્દન ટૂંકા રસ્તેથી ગામ તરફ હતો. તે વાવાઝોડાને લીધે કેટલાય જૂના મકાને પહોંચાડી દઈશ્વ.”
જમીનદોસ્ત થઈ ગયાં. ભેંસના તબેલાના છાપરા ઊડી અમે એ વ્યક્તિ સાથે ચાલવા લાગ્યા, બહુ ઓછા ગયાં, કેટલાંય તેતીંગ વૃક્ષ ધરાશાયી થઈ ગયાં. સમયમાં કોઈ અજાણ્યા રસ્તેથી અમને એ ગામ તરફ વરસાદનું પાણી જમા થઈને જેમ નદીમાં પૂર આવે

Page #15

મર્ચ-એપ્રીલ ૯૮].
[૪૫
તેમ વહી રહ્યું હતું તેમાં કેટકેટલી ય ઝુંપડાએ તારાજ અવાજ પણ આવ્યો પર તુ ધૂધવત વંટોળીયાને લીધે થઇ ગયા હતાં. માલસામાન તથા કઈક નાના પશુ પક્ષીએ અમે એ અવાજને પારખી શક્યા નહિ. પાણીમાં તણાઈને જઈ રહ્યાં હતાં.
તે પહેલા અમે ભકતાભર- ન દે દેવાય • બધી બારીઓ બંધ હોવા છતાં પાણી ક્યાંક ને તથા માંગહિની ધૂન કરી રહ્યા હતા. ત્યાર બાદ અમને કયાંકથી ઉપાશ્રયની અંદર ધસી આવ્યું. ઉપાશ્રયની લાગ્યું કે હવે આ ભયથી મકત કરાવનાર ને કે જમીન સંપૂર્ણ પાણીથી ઢંકાઈ ગયેલી અમને લાગ્યું તરણતારણ જહાજ હોય તો તે મંત્રાધિરાજ મહામંત્ર કે ક્યાંક અમારા ઉપાશ્રયનું મકાન પણ જમીનદોસ્ત નવકાર જ છે. તેથી એકરૂમની અંદર એક જ પાટ થઈ જશે તે અમને કોણ બચાવશે?
ઉપર અમે ત્રણ સ વીજીએ બેસી ગયા. અને નવકારભયમાં પણ ભય ઉપજાવે તેમ ઉપાશ્રયની એક મંત્રની ધૂનમાં મન-વચન કાયાના ત્રિકરણ ૫થથી બારી બંધ હોવા છતાં એવી પદ્ધતિસર ઘંટનાદની જેમ એવા તે લયલીન બની ગયા કે બહારના વાતાવરણ ભય વાગી રહી હતી, ઘનઘોર જંગલમાં જેમ વૃક્ષન કે અવાજની અમને જરાયે ખબર પડી નહિ તેમ જ પાંદડાઓને સુસવાટ પણ બધારે ભય પમાડે છે તેમ બારીને અવાજ ઓછો થઈ ગયે ને વતાવરણ શાંત અંધકાર રાત્રિ અને તેમાં એક જ બારીને આવતે થતું ગયું. જોત જોતામાં રાત વીતી ઘડિયારમા ચાર સતત અવાજ, ભયથી ત્રારોલાને એવી તે બીક લાગતી ટોરા પડ્યા અને પ્રતિક્રમણ કરવાની વૃતિ આંવી, કે શરીરનાં રવાડાં ઊભાં થઈ જાય. તે દિવસે વળી પછી તે એવી શાંતિ પ્રવર્તી કે જે ટાંચણી જમીન પર ઉપાશ્રયને ચે કરાર પણ ગેરહાજર હતે...! પડે તે યે અવાજ સંભળાય. સંવત ૨૦ ૮ ની છે તે બારીને અવાજ વધતો જ જતો હતો.
ત્રિનું વાવા ઝેડું હજીય અમારા કાનમાં રણકી રહ્યું
છે. આમ અમને ભયમુકત કરનાર સમતા આપનાર જે નવાઈની વાત તે એ હતી કે બીજી આટલી બારીઓ
કેય તત્વ હેય તે તે મંત્રાધિરાજ મહામત્ર નવકા જ હોવા છતાં એ બારી પાસે જ જાણે કે બહારથી કોઈ
છે. કોઇકે સાચું જ કહ્યું છે કે : અપરિચિત વ્યકિત જાણી જોઇને અમને ગભરાવતી ન
શ્રદ્ધા મે અગર જાન તો ચમત્કાર તુમસે નહિ” હેય એવો અવાજ આવતા હતા. ત્યારે અમે સૌ ખૂબ ગભારા, અને થયું કે-કોણ હશે? એને શું જહુ આત્માઓ મહામંત્રના રટણથી સદાને માટે ઇરાદે હશે ? હવે શું થશે ? કોણ અમને બચાવશે દુઃખમુકત, રોગમુક્ત, ભયમુતિ, પાપમુક્ત બને એ જ તેવામાં મેં જોરથી બૂમ પાડી કહ્યું કે કોણ છો તમે! મંગલ ભાવના... શું જોઈએ છે તમને ? ત્યારે સામેથી વળતે કંઈ
I
શેકાંજલિ શ્રી મનસુખલાલ ગુલાબચંદ શાહ (ઉ. વ. ૮૫) ભાવનગર મુકામે તા. ૨૫-૩-૦૮ના રોજ અરિહંતશરણ થયા છે. તેઓશ્રી આ સભાના આજીવન સભ્ય હતા.
તેઓશ્રીના દુઃખદ અવસાનથી તેમના કુટુંબીજનો પર આવી પડેલ આ દુઃખમાં સભા સંવેદના પ્રગટ કરે છે, તેમ જ પરમકૃપાળુ પરમાત્મા તેમના આત્માને ચિર શાંતિ આપે તેવી અંતઃકરણવક પ્રાર્થના કરીએ છીએ.
હતી. શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ખારગેઈટ, ભાવનગર,

Page #16

૪૬)
આત્માનંદ પ્રકાશ
માનવજીવનની આધારશિલા કર્મ
શ્રી કાન્તિલાલ કાલ શું
- મનુ વાવે તેવું લણે અને કરે તેવું પામે જીવ પ્રવૃત્તિ કરે છે ત્યારે પ્રવૃત્તિનો બોજો એવાં વાક્ય ઉચ્ચારે ખર પણ સ્વલક્ષી દૃષ્ટિથી લાગે છે અને નિવૃત્તિ તેને આકરી લાગે છે એને વિચાર ન કરે. કમ કરતી વખતે માણસે અથવા સદતી નથી. તેને શારીરિક નિવૃત્તિ એટલા વેગમાં આવી જાય છે કે તે જે કર્મો કર અઠ્ઠાવન કે સાઠ વર્ષ મળે. પણ તે આયુષ્યના છે તેનાં પરિણામ કેવાં આવી શકે છે એ અંગે અંત સુધી માનસિક રીતે નિવૃત્ત થઈ શકતા વિચાર કરતા નથી
નથી. જે મનુષ્ય કરીને બદલે ધધ કરે છે મનુષ્ય શરીર ગ્રહણ કરનાર જીવ પ્રારબ્ધ
તેઓ શરીર ચાલતું હોય ત્યાં સુધી તેમાંથી ના ભગવટાની બાબતમાં પરતંત્ર છે. ગમે "
નિવૃત્ત થવા ઈચ્છતા નથી. તે ઊe' કક્ષાને જીવ હોય, પણ પ્રારબ્ધ મનુષ્યનું ધૂળ શરીર પંચભૂતનું બનેલું છે. કના ભગવટાને તે ટાળી શકે નહિ. તેમ છતાં પૃી, જળ, અ સ, વાયુ અને આકાશ અનાદિ સામાન્ય મનુષ્ય પ્રતિકૂળ કમેને સ્તર ભગવટામાં તરે છે. મનુષ્યને જેવા કર્મો કર્યા હોય તે આવે અને જે રીતે વિહવળ થઈ જાય અથવા પ્રમાણે સ્કૂલ શરીર પ્રાપ્ત થાય છે અને કર્મના અનુકૂળતાઓમાં જે રીતે ઉલાસ કરે તે પ્રમાણે રતર પ્રમાણે તે કામ આપે છે. મનુષ્યની તન્દુરસ્તી ઊ કક્ષાના મનુષ્યનું વર્તન ન હોય, તેઓ અથવા માંદગી તેનાં કર્મો પર અવલંબે છે. સામાન્ય મનુષ્યની જેમ આપત-પ્રત્યાઘાતના જીવને હરવા ફરવા કે કામ કરવા માટે સ્થૂળ શરીર આંચ નહિ અનુભવે.
પણ મળેલું છે. મનુષ્યમાત્રમાં પાંચ માત્ર મનુ “વાવે તેવું લણે” અને “કરે તેવું
. દશ ઈદ્રિય અને અતકરણના ચાર વિભાગ પામે' જેવાં વાક ઉગારે ખરા, પણ સ્વલક્ષી
3. મન, બુદ્ધિ, ચિત્ત અને અહંમની હાજરી હોય દષ્ટિથી તેનો વિચાર ન કરે. કમ કરતી વખતે
છે. મનુષ્ય જેવા કર્મો કર્યા હોય તે પ્રમાણે સૂક્ષ્મ માસ એટલા વેગમાં આવી જાય છે કે પિતે જ
શરીર દ્વારા તેને ઊજા" મળતી રહે છે. જે કર્મો કરે છે તેના શું પરિણામ આવી શકે તે આયુષ્યને અંત આવે ત્યારે શરીર ગ્રહણ અંગે વિચાર કરતા નથી. પ્રારબ્ધ કર્મોને ધક્ક કરનાર જીવને પંચભૂતનું શરીર છોડવું પડે છે. વાગે ત્યારે મનુષ્ય જે સભાન હોય તે આ શરીર ગ્રહણ કરે ત્યારે સૂકમ શરીરનાં ઓગણીસ કર્મોને ભેગવટો કરતી વખતે તે નવાં કર્મો નહિ તો જીવની સાથે જોડાઈ જાય છે અને સૂક્ષ્મ બાંધે, પણ કમર અને લેણદેણુથી બંધાયેલે શરીરમાં પ્રહિત થયેલા સંસ્કારો સમયાંતરે મનુષ્ય ભૂતકાળ અને ભવિષ્યકાળમાં એટલે પ્રગટ થતાં હે છે પકડાયેલું રહે છે કે વર્તમાનકાળ પર તે સંપૂર્ણ જીવ દેહ ધારણ કરે ત્યારે તે શરીર વિશે પણે એકાગ્ર થઈ શકતું નથી.
સમાન હેતો નથી, પણ ધીમે ધીમે તેનું દેહા

Page #17

માર્ચ-એપ્રીલ-૯૮).
[૪૭
અને નામ સાથે તાદામ્ય વધતું જાય છે અને આત્મા જ અંતમુખ રહી તેના ગુણધર્મો એક દિવસ એ આવે છે કે તે પોતે જીવ છે નિમલતા અને વ્યાપક્તામાં સ્થિર થઈ શકે. તેની તેને વિકૃતિ થઈ જાય છે અને તે પિત ને જેનામાં નિમલતા અને વ્યાપકતા પૂર્ણ પણે ખીલી નામ-રૂપ માનવા માંડે છે. તેના શરીરને જે નામ ઊઠે તેને કર્નાભાવ ન રહે તેની તમામ ક્રિયાઓ આપવામાં આવ્યું છે તે તે વ્યવહારમાં તેની પરમ સત્તાને કેન્દ્રમાં રાખીને પરમાત્મા માટે જ ઉપબિતા થાય એટલા માટે. પણ તે પોતાને થતી હોય અને આત્મા માત્ર નિમિત્તરૂપ જ નામમાં જ પકડાઈ જાય છે અને નામની પ્રતિષ્ઠા બનતે હોય. વધે તે અજર-અમર બને તે માટે બધું જ કરી છૂટે છે. ઉંમર વધે તેમ તેને શરીરની સુખ-સગ
નિમિત્તરૂપ બનનારને કોઈ અપેક્ષા હતી વડે વધારવામાં અને ઈન્દ્રિય દશ્ય દ્વારા વિભાગને
3 નથી. છતાં શરીર ધારણ કર્યું છે એટલે તેની ભગવટો કરવામાં રસ પડે છે. તે શરીરના
આવશ્યકતાઓ પૂરી કરવા જે કાંઈ કરવું પડે તે જ મને પિતાને જન્મ અને શરીરના મૃત્યુને કા
આ દેહધારી આત્મા નિષ્ઠાપૂર્વક કરે, તે જે કઈ પિતાનું મૃત્યુ સમજે છે, તે શરીરના સંબંધીઓ કરવાનું
જ કરવાનું હોય તે ખપ પૂરતું કરે અને કાર્યના અને શરીર સાથે સંકળાયેલ વ્યક્તિ, વસ્તુ અને તે
ફળ વિશે ન ચિંતિત રહે, ને ચિંતા કરે. પ્રત્યે પાથમાં પિતાપણાને અને માલિકીપણાને ભાવ કિ
આ ક્રિયામાં હુંપણું અને મારાપણું ભળેલું હેય સ્થાપે છે અને મોટા ભાગની ક્રિયાઓ હુંપણાના આ
અને સકામ કર્મ સુખ-દુઃખના ભાવ ઊભ કરે, અને મારાપણાના ભાવથી કરે છે.
નિષ્કામ કર્મ પરમાત્માને કેન્દ્રમાં રાખીને તે જે મનુષ્યને પિતે ખરેખર કોણ છે એ હાથ
કો હોય છે. અપેક્ષારહિત ક્રિયા કરવી, નિ સ્વાથ નિશ્ચય નથી થયો તે અનેક પ્રકારના દ્વોમાંથીય
જ ભાય કે ફળની અપેક્ષા વિના ક્રિયા કરવી તેને નિવૃત્ત થઈ શકતો નથી. તેને અનકળતામાં રસ નિષ્કામ કર્મ કહેવાય. પડે છે અને પ્રતિકૂળતાને તે ટાળવા પ્રયત્ન કરે જ્યાં સુધી વ્યક્તિમાન છે ત્યાં સુધી નિષ્કામ છે, પણ પ્રારબ્ધ કર્મોને જે પ્રકારનો ભોગવટો કમ અથવા કાચા અર્થમાં નિવૃત્તિ શકય નથી. હોય તે પ્રમાણે સુખ-દુખ આવ્યા કરે છે. એટલે જેમણે સાચી નિવૃત્તિ જોઈતી હોય તેમણે મનુષ્ય સુખ આવે ત્યારે સુખમાં અને દુઃખ આવે વ્યક્તિભાવમાંથી નિવૃત્ત થવાની જરૂર છે. બક્તિત્યારે દુઃખમાં ફસાઈ જાય છે. તેને વિચાર આવતે ભાવમાંથી નિવૃત્ત થવું હેર્યું તે કામ કરતી નથી. વળી આ જગતમાં લાંબા સમય માટે કયારેક વખતે ભગવાનને મોખરે રાખવા અથવા કમ નવું સુખ કે નથુ દુખ શક્ય નથી. સુખની સાથે ભગવાનને જોડી દેવા અને કમરનો ફેબ વિશે એથે દુઃખ રહેલું છે અને દુખના પેટાળમાં અનામત રહેવું. સૂરદાસે એક પતેમાં કમફળ સુખ છૂપાઈને પડયું હોય છે.
વિશે રસિક વિને કર્યો છે. લાલાને દૂધ પીવું - વાસનાથી બંધાયેલ દેહધારી મનષ્ય રાજ- નથી અને યશોદામૈયા બાલ કુણને ધ પીવાને મરેજની જ પ્રવૃત્તિઓ હોય અથવા ધંધઆગ્રહ કરી રહી છે. એટલે લાલાએ માતાને નારી કે સામાજિક સેવાઓમાંથી નિવૃત્ત થઈ પૂછયું. માતા, લૂધ પીવાથી શું થાય? માતાએ શકે. પણ તેમ છતાં તે કાંઈકને કાંઈક કર્યા વિના કમફળની લાલય બતાવી-દૂધ પીશ તે તાણે ન રહી શકે. તે તેની વૃત્તિઓને બહિમખ થતી ચોટલી વધશે. વાળને મેહ ને ન હોય ન રોકી શકે. ખરી નિવૃત્તિ તે વૃત્તિઓને દૂધ પીવડાવવા માટેની આ યુતિ છે એમ બહિમખ ન થવા દેવી તે છે.
માણસને કર્મ કરવાનું મન થાય અથવા તે

Page #18

૪૮.
કમ' કરવા પ્રોત્સાહિત થાય એટલે તેને કર્રફળની વાત કરવી પડે. સ્વામી વિવેકાન’દ ક્રિશર નરેન્દ્ર હતા. ત્યારે તેમની માતાએ તેમને ક્રમફળની લાલચ આપેલી એવા પ્રસંગ વાંચ્યાનું મરણ છે. તેમના ઘરમાં શિવજીની મૂર્તિ હતી, પણ એ મૂર્ત્તિને દાઢી-મૂછો હતી. શિવજીની દઢીમ્ । જોઈને નરેન્દ્રને થયુ કે તેને પશુ દાઢી-મૂછે। હાવી જોઇએ. તેમણે દાઢી-મૂછ ઊગાડવા શું
[શ્રી આત્માનદ પ્રકાશ
કરવું જોઈએ, એવું માતાને, પૂછ્યું, ત્યારે માતાએ કહ્યું, શિવજી તે। મહાન તપસ્વી હતા. તું પશુ શિવજીની જેમ તપ કરે તે તને પશુ દાઢી-મૂછ ઊગે. કશે નરેન્દ્ર એકાંતમાં તપ કરવા બેસી ગયેલા અને થાડી-ઘેાડી વારે મુખ પર હાથ ફેરવે, પશુ એમ કાંઈ દાઢી-મૂછ ઊગી જાય ? ફળની લાલચ એવી છે કે મનુષ્ય ક્રમ કરવા પ્રેરાય. | જૈન જગતમાંથી સાભાર ]
ભાવનગરના એક પરિવારના પાંચ સભ્યાએ દેહદાન કર્યા
જીવતા રકતદાન અને મૃત્યુ બાદ ચક્ષુદાન અને દેહદાનની પ્રવૃત્તિએ ભાવનગરમાં જન આંદલનનુ સ્વરૂપ ધારણ કર્યાનાં દાખલાએ આ નગરના ખૂણે ખચરેથી મળે છે.
જીવન અને મૃત્યુની આ પ્રવૃત્તિ પૈકી દેહદાનની પ્રવૃત્તિમાં નગરનાં ઋજુ હૃદયી માનવીએ, એક પ્રચલિત ગુજરાતી કહેવત ‘હાથી જીવે તેા લાખને અને મેરે તે સવા શાખને સાચી કહેવત છે.
કાળક્રમે મૃત્યુને વરેલા અહીના એક માદી કુટુબના ચાર સભ્યએ સમયાંતરે તેમના ખાળીયાની (નિષ્પ્રાણ શરીર) ના તખીમી અભ્યાસ માટે દાન કર્યાં છે.
આ માહિતી આપતા ભાવનગર મેડીકલ કોલેજન ડીન શ્રી સેતલવડે જણાવ્યુ` હતુ` કે ભાવનગરમાં કાચ એક પરિવારમાંથી પાંચ વ્યકિતના સમયાંતરે દેદાનનેા ગુજરાતમાં કદાચ પ્રથમ કિસ્સા છે.
સ્વગમ્ય વસ‘તમેન હિંમતલાલ મેાદીના પરિવારમાંથી સસરા સદ્ગત જય‘તિલાલ નરશીદાસ મેડ્ડીએ આ ઉમદા પ્રવૃત્તિની શરૂઆત કરી. ચેરીટી બીગીન્સ સેટ એન’ની ઉકતને અનુસરી તે માગે' પેાતાના ૧૯૮૧માં મૃત્યુ બાદ દેહુદન જામનગરની મેડીકલ કાલેજમાં આપ્યુ’. તેમના બહેાળા પરિવારમાંથી અન્ય ચાર સભ્યાના સમયાંતરે અવસાન મતા દેહના દાન કર્યાં છે. ગત તા. ૩/૧/નાં રાજ, વસ્ર‘તબેન હિંમતલાલ મેદીનાં દેહનું દાન ભાવનગર મેડીકલ કોલેજને કરવામ આવ્યુ હતુ, તીખી વિજ્ઞાનનાં શિક્ષણ માટે મહામૂલી એનેટોમી વિભાગનાં પ્રત્યક્ષ જ્ઞાન માટે મૃતદેહ અત્યંત જરૂરી છે. આ મૃતદેહ ઉપલબ્ધ કરાવવા માટે ફ્રાલેજનાં ડીન શ્રી સેવલવાડૅ મેદી પરિવારના અને મા પ્રવૃત્તિનાં પ્રણેતા શિશુવિહારનાં શ્રી માનભાઈ ભટ્ટ અને ડા. કમલેશ માવીસીના આભાર વ્યઠત કર્યા છે.
આદી પરિવારમાંથી દેહદાન કરનારાએ જુન-૮૪ માં ૧. હિરામેન જયંતિલાલ મેાદી અને જાન્યુઆરી-૯૪ માં સ્વ. બાબુલાલ નરસીદાસ મેદીનાં દેહને જામનગર તથા સપ્ટેમ્બર૯૦ માં સ્વ. ચંદ્રકાંત ય તિભાવ માદીના દેવ કરમસદની મેડીકલ કોલેજને દાનમાં આપવામાં માન્ય છે' ગામ આ પરિવાનનાં પાંચ મચેાએ દેહદાન કર્યાના એક વિરલ ક્રિસ્સા ગ્મા નગરમાં નોંધાયા છે. (હિન્દ ૧૧-૧-૧૮)
4.

Page #19

૪ યાત્રા પ્રવાસ ૪ શ્રી જૈન આમાનદ સભા-ભાવનગર તરફથી સં', ૨૦૧૪ના ફાગણ વદ ૯ રવિવાર તારીખ ૨૨-૩-૯૮ના રોજ ઘોઘા શ્રી નવખંડા પાશ્વનાથ ભગવાન, તળાજા - તાલધ્વજ ગિરિરાજ, શત્રુ'જય ડેમ, હસ્તગિરિ, પાલીતાણા-તલાટી તથા કીર્તિધામ-પીપરલાને યાત્રા-પ્રવાસ યે.જવામાં આવ્યા હતા.
આ યાત્રા પ્રવાસ કારતક માસને ડેમને, માગસર માસનો ઘાનો તથા મહા માસનો પાલીતાણાના સંયુક્ત રાખવામાં આવ્યું હતું. જેમાં નીચે મુજબના દાતાશ્રીઓની વ્યાજની ૨કમમાંથી ગુરુભક્તિ તથા સ્વામીભક્તિ કરવામાં આવી હતી
સભાના સભ્યશ્રી ભાઈ-બહેનો તથા મહેમાને સારી એવી સંખ્યામાં હાજર રહ્યા હતા. યાત્રા પ્રવાસ ખૂબ જ આન દ, ઉત્સાહ અને ધાર્મિક ભાવનાઓ સહ પરિપૂર્ણ થયે હતે..
દાતાશ્રીઓની શુષ નામાવલી ૧. શેઠશ્રી પ્રેમચંદ માધવજીભાઈ દોશી ડેમ યાત્રાના દાતાશ્રીઓ ૨ શેઠશ્રી અમૃતલાલ રતિલાલ સાત ૩. શેઠશ્રી નાનાલાલ કુંવરજીભાઈ શાહ ૪. શેઠશ્રી ખાંતિલાલ રતિલાલ શાહ (ભદ્રાવળવાળા) , ૫. શેઠશ્રી મણિલાલ કુલચદ ભાઈ શાહ ૬. શેઠશ્રી કાંતિલાલ લવજીભાઈ શાહ (ટોપીવાળા) ઘેઘા યાત્રાના દાતાશ્રીએ ૭, શેઠશ્રી ખીમચંદ પ૨ાતમદાસ શાહ (બારદાનવાળા) 5 ૮. શેઠશ્રી રસીકલાલ છોટાલાલ સંઘવી ૯. શેઠશ્રી રમણીકલાલ માણેકચંદ શાહ (નાણાવટી) ૧૦. શેઠશ્રી રતિલાલ ગોવિંદભાઈ (સોપારીવાળા) પાલીતાણા યાત્રાના દાતાશ્રીઓ
સાભાર–સ્વીકાર કમલ પ્રકાશન ટ્રસ્ટ -અમદાવાદ તરફ્ટી (૧) “ ધામિક વહિવટ વિચાર ” ( હિન્દી), લેખક : ૫.શ્રી ચંદ્રશેખરવિજયજી મ. સા. (૨) “ચાલે ચાલો સિદ્ધગિરિ જઈ એ રે...”
લેખક : મુનિશ્રી મેધદર્શનવિજયજી મ. સા. * તિથદર્શન ટ્રસ્ટ-ધોળકા તરફ્લી “ સંવેદનની સુવાસ ” લે. મુનિશ્રી યશોવિજયજી મ. સા,
પૂ. મુનિશ્રી નરેન્દ્રવિજયજી મ. સા. ચેન્નાઇ તરફ્લો “ નરેન્દ્ર જ્યોતિષ સંહિતા.” શાહ પુખથાજ રાયચંદ પરિવાર-અમદાવાદ તરસ્થી “ આચારપદેશ” સંપાદક : આ.શ્રી વિજયકીર્તિયશસૂરીશ્વરજી મ. સા.

Page #20
Shree Atmanand Prakash Regd No. GBV. 31 સદ્દવર્તન पाथेय खलु सद्वृत्त परलोकहितावहम् / इहलोकसुखायापि परमावश्यक' च तत् / / , પ્રતિ ak પરલોક માટેનું ભાતુ* ખરેખર સદૃવતર્જન છે, જે અહીંના સુખ માટે પણું અત્યંત જરૂરી છે. * The vaiticum beneficial to the next world, is good conduct which is, indeed, highly, necessary to be happy even in this life. BOOK-POST શ્રી આત્માન 6 પ્રકારા ઠે. શ્રી જૈન આત્માન સભા, ખારગેઇટ, ભાવનગર-૩૬૪ 0 01 From, ત‘ત્રી : શ્રી પ્રમોદકાન્ત ખીમચંદ્ર શાહ પ્રક્રાશક : શ્રી જેન આમાનદ સભા, ભાવનગર, મુદ્રક : આનદ પ્રિ-ટીંગ પ્રેસ, સુતારવાડ, ભાવનગર, For Private And Personal Use Only