Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
Shree Atmanand Prakash
श्री आत्मानंद प्रकाश
XXXXXXXXXXXXX883888XxxX838387388388KXXXX
XWxwwwwxXXXXXXXXXXXXXX
एकस्मिन् दिवसेऽवश्यं मर्तव्यं देहधारिणा । तस्माद् विवेकमाघाय जनो जागरितो भवेत् ।। પ્રત્યેક પ્રાણી એ એક દિવસ જરૂર મરવાનું છે,
માટે માણસ વિવેકદૃષ્ટિ પ્રગટાવી જાગ્રત્ રહે. Every embodied being is sure to die at one time, so being discreet a man should be wakeful.
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
પુસ્તક : ૯૧
આમ સંવત : ૯૮ વીર સંવત : ૨૫૨૦ વિક્રમ સંવત : ૨૦૫૦
અંક : ૮
જુલાઈ-૯૪
3XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ક્રમ
કાણિક
લેખ
૧ પરમાત્માનુ` ચૈત્યવ ́દન ( કાવ્ય )
૨ ભાવનગરના આનંદનગર વિભાગમાં નવનિર્માણ થયેલ શ્રી નેમિનાથજી ભગવાનના જીનાલયના પ્રાણપ્રતિષ્ઠા મહેાત્સવ ( અહેવાલ )
૩ શારદાબાઇ મહાસતીના વ્યાખ્યાનમાળામાંથી
૪ કલ્યાણુના દ્વાર સહુને માટે ખુલ્લા છે ૫ હિન્દી વિભાગ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
લેખક
કે. આર. સલાત
For Private And Personal Use Only
પૃષ્ઠ
૬૫
પ
૬૯
૭૧
ભેટ પુસ્તક
આપણી સભાના દરેક પેટ્રન સાહેબે તથા આજીવન સભ્ય સાહેબેને “સચિત્ર શત્રુ જય ગીરિરાજ દેશ ન” પુસ્તક ભેટ આપવા અગાઉના અકમાં જાહેરાત છાપી હતી, બહારગામના જીજ સભ્યાની ટપાલ મળી છે તેમને પુસ્તક પાસ્ટ કરેલ છે.
જેઓએ આજ સુધી આ પુસ્તક મેાકલવા પત્ર દ્વારા સભાને પત્ર લખ્યા ન હેાય તેને ક્રી વિનતી કે તુરત એક પોસ્ટકાર્ડ પેાતાના પ્રેપર એડ્રેસનુ લખે જેથી તુરત ભેટ પુસ્તક
મેકલી શકીએ.
તા. ૩૧-૮-૯૪ પછી આ ભેટ પુસ્તક ફ્રી મેાકલવાનુ' મધ થશે માટે સત્વરે ટપાલ
લખવા વિનતી.
મત્રી
શ્રી જૈન આત્માન ૢ સશા
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ સંપાદક : શ્રી હિંમતલાલ અનેપચંદ મેતીવાળા
000000XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX3000000
1000000XXXXXXXXXXXXXXXXXXX0000000
પરમાત્માનું ચૈત્યવંદન જગન્નાથને તે નમું હાથ જોડી, કરૂં વિનતિ ભક્તિ શું માન મેડી, કૃપાનાથ સંસાર કૂપાર તારે, લહ્યો પુન્યથી આજ દેદાર તા. ૧ સોહિલા મળે રાજ્ય દેવાદિ ભેગ. પરમ દેહિલે એક તુજ ભક્તિ જેગે; ઘણા કાળથી તું લઠ્ઠો સ્વામી મીઠે, પ્રભુ પારગામી સહુ દુઃખ ની. ૨ ચિદાનંદરૂપી પરબ્રહ્મલીલા વિલાસી, વિત્યક્ત કામાગ્નિકલા ગુણાધાર જેગીશ નેતા અમાયી, જયવં વિભે ભૂતલે સુખદાયી. ૩ ન દિઠી જેણે તાહરી ગમુદ્રા, પડ્યા રાતદિસે મહા મેહનિદ્રા કિ સીતા સહાશે ગતિ જ્ઞાન સિંધ ! ભમતા ભવે હે જગજજીવ બધે. ૪ સુધારીને દર્શન નિત્ય દેખે, ગણું તેને હું વિભે જન્મ લેખે; વદાસા વિષે જે રહ્યા વિશ્વમાંહે, કરે કમની હાણ ક્ષણ એકમાંહે. ૫ જિનેશાય નિત્યે પ્રભાતે નમસ્તે, ભવિ ધ્યાન હેજે હદયે સમસ્તે,
સ્તવી દેવના દેવને હર્ષ પુરે, મુખભેજ ભાલી ભજે જેહ ઉરે. ૬ કહે દેશના સ્વામી વૈરાગ્ય કેરી, સુણે પર્ષદા બાર બેઠી ભલેરી સુધધધારા સમી તાપ ટળે, બેઉ બધિવા સાંભળે એકતાળ. ૭ લહે મોક્ષનાં સુખ લીલા અનંતી, વરક્ષાયિક જ્ઞાનભાવે લહતી, ચિદાનંદ ચિત્ત ધરે બેય જાણી, કહે રામ નિત્ય જ જિનવાણું, ૮
D00000XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX000000
-:
l[ [333333333333333333ell
WIII
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ ભાવનગરના આનંદનગર વિભાગમાં નવનિર્માણ થયેલ
શ્રી નેમિનાથજી ભગના જિનાલયને જ પ્રાણપ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ
.
•••
:
-
-
- ૦ ૦ 6 o છે. o o ee
= 0
o o o o , God
-
1 ' /
ભાવનગર જૈન છે. મૂ. પૂ. તપા. શ્રી સંઘે ભવ્ય જિન પ્રતિમાજીઓ તૈયાર થતાં પ્રાચીન પોતાની પ્રણાલીકા મુજબ ભાવનગરના જુદા જુદા તથા નવીન ત્રિમૂર્તિઓની પ્રતિષ્ઠા તથા અંજનક્ષેત્રોમાં વસતા જૈન કુટુએ માટે જિન મંદિર, શલાકા મહોત્સવ ઉજવવાનું નકકી થવાથી તે ઉપાશ્રય, પાઠશાળા, આયંબિલશાળા જેવા ધર્મ મહા મહોત્સવ અપૂર્વ શાસન-પ્રભાવના પૂર્વક સ્થાનકેના નિર્માણ કર્યા છે અને તે તે ધમ ઉજવાયે. સ્થાનને ઘણી મોટી સંખ્યામાં લાભ લેવાઈ
શ્રી જિન મંદિરમાં મૂળનાયક ભ. આદિ રહ્યો છે.
જિન બિંબની પ્રતિષ્ઠા કરાવવા અને ભાવનગર આજુબાજુના ગામોમાંથી વેપારાદિ કારણે તથા મુંબઈમાં વસતા અનેક મહાનુભાવોએ તે ઘણી મોટી સંખ્યામાં જૈન કુટુંબ ભાવનગર આવી લાભ લેવા આદેશ લીધા. અને વરસોથી જે રહ્યા છે અને શાસનદેવની અગમ્ય કૃપા તથા પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવની રાહ જોવાતી હતી તે ધન્ય પરમપકારી શ્રી વૃદ્ધિચંદ્રજી મહારાજનો દિવસ વિ. સં. ૨૦૫૦ વૈશાખ વદ ૬ નક્કી દિવ્ય આશીર્વાદથી સર્વ રીતે અભ્યદય પામી થતાં મહોત્સવના આયોજનમાં શ્રી સંઘે મંદિરના રહ્યા છે જે સંઘનું એક ગૌરવ છે. નિર્માણની જેમ મહોત્સવના અંગ ભૂત સર્વ ક્ષેત્રને
આનંદનગર વિભાગ અપેક્ષાએ શહેરથી પહોંચી શકાય અને શાસનપ્રભાવક મહોત્સવ દર હોવા છતાં ત્યાં વસતા જૈન પરિવાર માટે ઉજવી શકાય તે રીતે વગદાર કમિટીઓની જિન મંદિરની આવશ્યકતા હતી જેથી–પ્રારંભમાં નિમણુંક કરવામાં આવી.
' ઘર દેરાસર થતાં ભાવિકે જિન દર્શન, વંદન, પૂજનથી લાભ મેળવતા પરંતુ ઘર દેરાસર પણ
કમિટીના સભ્યો તથા સવિશેષ આનંદનગર વસ્તીના પ્રમાણમાં ઘણું નાનું પડતું જેથી તે વિભાગના મહાનુભાવોએ પિતાને ઍપાયેલ વિભાગમાં કઈ અનુકુળ જમીન મળી જાય તે કાર્યને પાર પાડવા અથાગ પ્રયત્ન કરી શીખરબંધ જિનાલય કરવાની ભાવના વેગ પકડી, મહોત્સવને દીપાવ્યું. સદ્ભાગ્યે શ્રી સંઘના પ્રયાસના અંતે જગ્યા પ્રભુજીની પ્રતિષ્ઠા કરાવનાર મહાનુભાવોએ મળતાં જિન મંદિર અંગે ભૂમિપૂજન અને શીલા પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ દરમ્યાન ઘણુજ ઉમંગ ઉત્સાહથી રોપણ વિધિઓ શુભ મુહૂર્ત કરાવવામાં આવી. અંજનપ્રતિષ્ઠા અંગેના મંગલ વિધાનો તથા
શ્રી નેમિનાથ ભગવંતના જાગૃત અધિષ્ઠાયક કલ્યાણક ઉજવણીના દિવસે તેમજ પ્રતિષ્ઠા દિનની દેવની દયાના કારણે ત્રણ શિખર અને પાંચ સવાર-બપોરના સ્વામિવાત્સલ્યનો લાભ લીધે, ગભારાવાળું ભવ્ય જિન મંદિર તૈયાર થયું અને જેમાં વધીને ૧૩ થી ૧૪ હજાર સાધમિકેની તે જિન મંદિરમાં બિરાજમાન કરવા ભવ્યાતિ ભક્તિ એક દિવસે કરી શક્યા.
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
જુલાઇ–૯૪ ]
ઉદાર મનથી પ્રતિષ્ઠા કરનાર મહાનુભાવાની ઉદારવૃત્તિના કારણે મૂળનાયકજીના લાભ લેનાર મૂળ ભાવનગરના પણ હાલ નવસારી વસતા જશવ‘તીબેન પરમાણુંદદાસ ભગવાનદાસે પેાતાના પુત્ર પ્રફુલને કલ્યાણક ઉજ વણીમાં માત પિતા બનવાને આદેશ લીધે અને યુવાવયે પણ ધૌનિષ્ઠ તે મહાનુભાવે પેાતાના કત્તવ્યને બજાવી મહાન લાભ લીધેા.
તેના પરિવારે સારી સખ્યામાં મહેાત્સવ દરમ્યાન આવી મહાત્સવના અંગભૂત દરેક પ્રવૃત્તિમાં તન-મન-ધનથી વિશિષ્ટ લાભ લીધા.
જ્યારે શા. હસમુખભાઇ જયતીલાલે મુખ્ય ઇન્દ્ર, ઉન્દ્રાણી ખની કલ્યાણકની ભક્તિ કરવામાં
ભારે ઉત્સાહ દાખવ્યે.
છેલ્લા બે દ્વિવસમાં મહત્સવ પ્રસંગે મુ‘બઇથી પધારેલ પ્રતિષ્ઠાને લાભ લેનાર સે 'કડાની સખ્યામાં મહાનુભાવે પેાતાના પરિવાર સહિત
આવ્યા હતા.
જેથી નાના મેાટા પ્રત્યેક પ્રસગામાં લાભ
લેવા માટે કલ્પનામાં પણ ન આવે તે રીતે ધનની મુરછા ન રાખી લાભ લીધેા હતેા. સવિશેષ તા મેરગ્રૂપણામાં જિન મદિર બનાવરાવી પ્રભુ પ્રતિષ્ઠા કરવાની ભાવનાથી ત્રણ જિનબિંબેશને ૩૧ વષઁથી ઘર જિનમદિરમાં બિરાજમાન કર્યાં હતા. પણ ભવિષ્યના ચેાગે તે જિન મદિરનુ કાર્ય ન થતાં તે જિન બિંબેશને સ્વતંત્ર દેરીમાં બિરાજમાન કરવાનુ' થતાં માચુપણાથી સંઘના મહાનુભાવાએ અસાધારણ રીતે ઉછામ ણીથી લાભ લીધે હતા.
અન્ય પ્રભુ પ્રતિષ્ઠા કરનાર મહાનુભાવાએ પણ જીવનમાં આવા પ્રસંગ કયારે મળશે તેમ વિચારી સર કાર્યમાં સપત્તિના મેહ વરસાવ્યે હતેા.
દર વરસે પ્રભુ પ્રતિષ્ઠાના વરસગાંઠ દિવસે ભાવનગર શ્રી સંઘના તમામ ઘરમાં શેષ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૬૭
વ્હેચવામાં આવે અને આનંદનગર વિભાગમાં સ્વામિવાત્સલ્ય થાય તે ચેાજના પણ નક્કી થઈ અને જીવદયા અંગે પણ ઘણી સારી રકમનું ફંડ થયું,
ભાવનગર શ્રી સ’ઘના ઇતિહાસમાં આ અજન પ્રતિષ્ઠા મહાત્સવ દ્વીર્ઘકાલ યાદ રહે તે રીતે ઉજવાયા હતા.
પ્રતિષ્ઠા ખાદ કલાક) સુધી જિનબિ’એ તથા દેરાસરમાં અમીઝરણાં થયા હતાં.
આ જિનમદિરાદિ ધમ સ્થાનકા અગે ૫ પૂ. શાસનસમ્રાટ્ આ. મ. શ્રી વિજયનેમિ સૂરીશ્વરજી મના સમુદાયના પ. પૂ. આ. મ. શ્રી વિજયમેરૂપ્રભસૂરિજી મ., પ. પૂ. આ, મ. શ્રી દેવસૂરીજી મ.. પ પૂ. આ. મ. શ્રી વિજય. હેમચદ્રસૂરિજી મ. અને પૂ. પન્યાસ શ્રી પ્રદ્યુમનવિજય મ.ની વાર’વારની પ્રેરણા સ’ઘને ઉત્સાહીત કરતી હતી.
જ્યારે આ જિન મદિર અંગે પ્રારંભથી જ અ. સૌ શ્રી શાંતાબેન શાંતિલાલ પ્રેમચ'દની
પ્રેરણા અને પ્રવૃત્તિ-નિમિત્ત બનતા તેમના સ'સારી પુત્ર મુનિ શ્રી નિમ ળચંદ્રવિજયજીનુ પેાતાના ક્ષયાપશમ પ્રમાણે મંદિરના નિર્માણુ તથા પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ અંગેનુ માČદન સહાયક બન્યુ' છે.
જ્યારે આ અંજનશલાકા તથા પ્રતિષ્ઠા મહેૉત્સવ પ્રસ`ગે પ. પૂ. આચાય મ. શ્રી વિજયચદ્રોદયસૂરીજી અને પ.પૂ. આ. મ. શ્રી વિજયશે કચ`દ્રસૂરીજી મ. આદિને વિ.સ. તેઓશ્રી પધારતાં મહામ‘ગલ મહે।ત્સવ પ્રસંગે ૨૦૫૦ના ચાતુર્માસ અંગે વિનંતી કરતાં તેશ્રીની ઉપસ્થિતિ તેમજ પ્રેરક-ઉપરક્ત આચાય ભગવ’તા, વિશાલ સખ્યામાં પૂ. સાધુ મહારાજ, લગભગ ૧૫૦ સાધ્વીજી મહારાજની નિશ્રા શ્રી સંઘને પ્રાપ્ત થઈ હતી.
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
પ્રસંગને અનુરૂપ-રાજસ્થાનના રૂપદાસ શર્મા સ્વામિવાત્સલ્ય અંગે અમદાવાદના ધનજીને-રાજ દરબારી રંગ બેરંગી મંડપ અને ભાઈ રસોયાની રસવતી વ્યવસ્થા ભાવનગર માટે રોશની એ-સર્વનું જૈન જૈનેતરનું આકર્ષણ જાણે સર્વ પ્રથમવાર રસાસ્વાદ માણવામાં કારણ બન્યું હતું.
બની હતી અને તેના પરિણામે પ્રતિષ્ઠા દિને જ્યારે સો ઉપરાંત અંજનશલાકામાં પંચ રસ-પૂરીના સ્વામિવાત્સલ્યનો લાભ હજારે કલ્યાણકની ઉજવણી કરાવનાર-સંગીતકાર સાધમિકોએ લીધો હતે. ગજાનન દેવીદાસ ઠક્કરે તે સર્વ કેઈને પ્રભુ ભક્તિમય બનાવ્યા હતા.
ભગવાનના દીક્ષા કલ્યાણકના દિવસે બાલ
બ્રહ્મચારિણે કુમારી લત્તાબેનની દીક્ષા પણ સહુ રાત્રે ભાવનામાં સ્થાનિક મંડળની ભાવના
માટે અનુમોદનીય બની હતી. સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો વિ... ૧૨-૧૨ વાગ્યા સુધી માનવને જકડી રાખતા હતા. સૂરતના નિકેશ આમ વિવિધ પ્રસંગોને આવરી લેતે આ સંઘવી અને તેના શ્રી શાંતિ જિન મંડળની અંજન પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ નિવિદને શાસન ભાવનાએ મહત્વને વધુ દીપાવ્યું હતું. પ્રભાવના પૂર્વક પૂર્ણ થયો હતે.
પાંચે કલ્યાણના વરઘેડા અંગે રાજસ્થાનનું પ્રતાપ બેંડ તથા નાસીકના ઠેલવાળાએ તે બધાને ધબકતા કર્યા હતાં.
વરસાદનાં પાણું.. અને સંતોની વાણું... ઘાંસ કે પાણીને દુષ્કાળ તે વરસાદનાં પાણી આવશે એટલે દૂર થશે પરંતુ સમાજમાં પ્રવર્તતે માણસાઈને દુષ્કાળ કયારે દૂર થશે?
માનવીના હૃદયની ધરતી ઉપર તેની વાણી દ્વારા સદ્દવિચારની વર્ષા થશે ત્યારે જ
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
જુલાઇ-૯૪ ]
શારદાબાઇ મહાસતીના વ્યાખ્યાનમાળામાંથી.....
કે. આર. સલાત મત્રી, આત્માનંદ સભા-ભાવનગ૨
www.kobatirth.org
જ'બુસ્વામી સુધર્માસ્વામીને વિનયપૂર્ણાંક પુછી રહ્યા છે અને સુધર્માસ્વામી તેમને ઉપાસક દશાંગના પહેલા અધ્યયનના ભાવ સમજાવી રહ્યા છે. એ ભાવ સાંભળતાં જ’ભુસ્વામીના રેમે રામમાં આનદ ઉર્મીએ ઉછળી રહી છે. તે વાણિજ્ય નગરમાં આનંદ નામે ગાદી પતિ હતા, તેઓ ખુબ જ સુખી અને ધનવાન હતા, સપત્તિવાન હતા અને ઋદ્ધિવાન હતા. તેમને ખેતર, અગીચા, મહેલ, સાનુ, ચાંદી, દાસ-દાસી, પશુધન, મિત્રજને, ઉચ્ચગેાત્રીય જ્ઞાતિજના અને સુ'દર નિરોગી શરીર આ દસ પ્રકારના સુખાની પ્રાપ્તિ થઇ છે. પુણ્યાનુબ`ધી પુણ્યવાળી સ'પત્તિ મળી છે. આ પુણ્ડવાળી સપત્ત મળી હાય તે તે સપત્તિ તેને સ’સારના કીચડમાં ફસાવી ન દે, તમાં ખુચવી ન રાખે, મેહની વીટ ́મણમાં મુંઝવી ન દે, અભિમાનના શીખરે ચઢાવી ન દે જેથી તેમાં તે સજાગ રહે છે. જેમ આંબા પર કેરી આવે તેમ તેમ આંખે નમતા જાય છે. ગરમી પડે ત્યારે ખટાશને છેડી મીઠાશ પકડે છે તેમ પુણ્યાનુબ’શ્રી પુણ્યવાળા જીવે। જેમ જેમ લક્ષ્મી વધતી જાય તેમ તેમ આંમાની માફક નમતા જાય, તેના જીવનમાં નમ્રતા સરળતા આવે, ધમ કરવાની ભાવના વધતી જાય જ્યાં પાપાનુ ધી પુણ્યવાળી લક્ષ્મી છે એવા જીવા ભયંકર વ્યસની અની જાય. ધર્મી, વિનય, નમ્રતા, આદિ ગુણ્ણાના તે નિકાલ થઇ જાય અને સ'સારના સુખામાં ખુ'ચ્યા રહે પરિણામે અધાતિમાં ચાલ્યા જાય. ભગવાને માક્ષના ચાર દરવાજા બતાવ્યા છેઃ દાન, શીયળ, તપ ને ભાવ તેમાં તપ આવ્યા અને જ્ઞાન, દર્શન,
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૬૯
ચારિત્ર,તપ તેમાં પણ તપ આવ્યેા. તપની ખૂબ જ જરૂર છે. તીર્થંકર થનાર-આત્માએએ પણ છદ્મસ્થ અવસ્થામાં તપ કર્યો છે અને કર્મો ખપાવ્યા છે. અતિ મેલા કપડાને સ્વચ્છ કરવા
માટે એને ભઠ્ઠા ઉપર વાસણમાં આાફવામાં આવે છે ત્યારે કપડા ઉપરના મેલ છુટા પડે છે તેમ તપ એ માણુ' છે, તેમાં આત્માને તપાવવાથી આત્મા પરનો મેલ છુટા પડી જાય છે. તપમાં અજબ ગજખની શક્તિ છે. ગાડી ચલાવનાર જો બ્રેક ઉપર ધ્યાન ન રાખે તેા એ ગાડી તેને કયાંય ખાડામાં પટકાવી છે, તેમ પાંચ ઇન્દ્રીયાના વિષયામાં ઇન્દ્રિયાના ઘેાડા દોડી રહ્યા છે, એમને દોડતા અટકાવવા હોય તા, તપ રૂપી બ્રેકની જરૂર છે. જો તપ રૂપી બ્રેક રાખી હશે તે ખાડામાં પડતા બચી જઇશુ. અરે તમારા સસારને સ્વગ જેવા બનાવવા માટે પણ તપની જરૂર છે, તેના તમેને એક દાખલે આપી સમજાવું,
For Private And Personal Use Only
5
એક શહેરમાં મેટા વૈભવશાળી સમૃદ્ર શેઠ હતા. તેમને એક દીકરા હતા, માતા તેને નાનપણમાં મુકીને સ્વગે સીધાવી ગઇ. શેઠ વિચાર કરે છે કે મને સ્હેજે બ્રહ્મચય પાળવાનેા અવસર આવ્યે છે, હવે મારે ફરી લગ્ન કરવા નથી, અને શેઠે લગ્ન ન કર્યાં દીકરા તે સમયે .આઠ વર્ષના હતા તે ધીમે ધીમે માટે થતા ગયા. તેને ભણાવી ગણાવીને તૈયાર કર્યાં. સુખી ઘર છે. છેકરા હોશીયાર થઇ ગયે એટલે સુખી અને શ્રીમત ઘરની કન્યાના કહેણ આવવા લાગ્યા.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
90
www.kobatirth.org
શેઠ વિચાર કરે છે મારા છેક હાશીયાર, બુદ્ધીશાળી છે અને આપણે પૈસે ટકે સુખી છીએ. આપણે કરિયાવરની જરૂર નથી અને મને કરિયાવરને માહ નથી. ભલે સામાન્ય ઘરની છોકરી હોય પણ તે સંસ્કારી હોય, ધર્મીષ્ઠ હોય, મારૂ ઘર સારી રીતે સભાળે તેવી હાય એવી કન્યા જોઇએ છે. સાપ્યુ છે નહિ જેથી છેકરી સારી આવે તે મારા છેકરાનાં સ`સ્કાર પણુ સારા રહે, તે માટે સારી છેકરીની શેાધ કરે છે. શોધ કરતાં કરતાં ઘણી શેાધને અંતે એક ઘર મળ્યું, તે શેઠની દીકરી ઘણી ડાહી અને ગુણીયલ સમજણવાળી, દરરાજ ચૌવિહાર કરે, સામાયિક, પ્રતિક્રમણ કરે, ધમ'ના રંગે રંગાયેલી અને સંસ્કારી હતી. આવી સુંદર કન્યા મળી અને તે નળી સારા અને સુખી ઘરની મળી. ખતે શેઠ વૈભવશાળી હતા. ખુબ ધામધુમથી લગ્ન કર્યાં. કન્યા ( દેવી સમાન વહુ ) પરણીને સાસરે આવી ( સ'સારના વ્યવહાર બરાબર ચાલે છે શેઠને થયુ કે હવે મારી ચિંતા ઓછી થઇ. વહું ખુબ જ ડાહી અને ગુણીયલ છે, મને ખુબ સ ́તેષ છે,
સત્ય મ : લેખક : અન’તરાય જાદવજી શાહ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
મારી ઘરની જવાબદારી એછી થઈ. આજે ઘરમાં પેાતાના દીકરાએ જવાબદારી સભાળે તેવા થઈ ગયા હોય તેઓ કહે છે બાપુજી! આપ હવે ભાર ન રાખશેા, અત્યાર સુધી અમારા માટે ઘણુ કયું, હવે અમે સંભાળી લઇશું. આપ હવે આન'દથી ધમધ્યાન કરો. દીકરાઓ કહે તે પણ જીતુ નથી, મારો હોદ્દો ન જવા જોઇએ. આ જીવ સ’સારમાં પરને માટે બધા કર્મો કરે છે, ગ'કીમાં માખીની માફક ખુચેતા રહે છે અને બહાર નીકળી શકતા નથી. તમે ઉપાશ્રયમાં બેઠા હૈ। અને અચાનક મોટા દીકરાએ નાના દીકરાનું સગપણનુ નક્કી કર્યુ હોય તા તમને મનમાં થશે કે મને કોઈ પૂછતા જ નથી, મારી તે કોઇ કિંમત જ નથી, મને પુછ્યા વિના કર્યું. ત્યારે એવુ ન માનશે. ત્યારે માનજો કે સારૂ થયુ કે હુ· ઉપાશ્રયમાં હતા, વ્રતમાં હતા તે અનુમેદનાના પાપથી બચી ગયેા. આવા વિચાર આવે ત્યારે માનો કે ઉપાશ્રયમાં આવ્યે છુ તે લેખે લાગ્યુ. હવે કમ રાજા કવા ફટકા મારે છે તે આવતા અંકમાં વાંચજો.
For Private And Personal Use Only
આભાર.... કૅમશઃ
ખીજ નાનુ` હાય પશુ, વટવૃક્ષ મોટુ થાય છે; ચિનગારી નાની હોય પણ, જ્વાળા માટી થાય છે. દીપક નાના હાય પણ, પ્રકાશ વિસ્તરતા જાય છે; સત્કમ` નાનું હોય પણ, પરિણામ મેાટુ' પમાય છે, રસ્તે જતાં કાઈ અધજનને, વૃદ્ધજન અશક્ત તે; સાય આપી દેારવા, એ નાનુ... પણ સત્કમ છે. મુ‘ઝાયેલા વિપત્તિઓથી, કવશ પીડાતા રાગથી; આશ્વાસન આપે એ સહુને, એ નાનું પણ સત્કમ છે. અન્યનું સારૂ ચહા, અન્યનુ સારૂ કરા; શુભ ભાવ હૈયે રાખીને, પુન્યનું ભાતું ભરે. સત્કમ' સદા કરતા રહા, મુલ્યવાન એ મુડી છે; સભ્રમ સદા કરતા રહેા, ઉચ્ચજીવનની એ સીડી છે.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જુન-૯૪ ]
68.
કલ્યાણના દ્વાર સહુને માટે ખુલ્લાં છે
(૪૭૪)
જિનેન્દ્ર સર્વ જીવોની તત્વદષ્ટિએ વગર વિશ્વવ્યાપક પ્રેમ અને અનન્ત કારુણ્યભાવથી સમાનતા પ્રરૂપે છે અને એ સત્યનું જરા પણ ધમનાં દ્વાર ખુલ્લા કરી મૂકયાં છે. આમ છતાં વિસ્મરણ કર્યા વગર સંસારી અવસ્થામાં 5 ધર્મ પામવામાં અથવા ધમ પામવાનાં નિમિત્તોને
વ્યવહાર ચલાવવાનું ફરમાવે છે. સંસારી જીવમાં આશ્રય લેવામાં કોઈને પ્રતિબન્ધ અથવા અડચણ શરીરાકૃતિની, રૂપની, બળની, ધનની, કુળવંશની, કરવામાં આવે છે તે પરમકારુણિક શ્રી સત્તાની, સમૃદ્ધિની તેમજ જ્ઞાન-બુદ્ધિની વિષ- જિનેશ્વરદેવના શાસનને ઉશથી વિરુદ્ધ છે. મતાઓ જોવામાં આવે છે. પરંતુ તે સર્વ જિનેન્દ્ર ભગવાનના ઉપદેશના શ્રોતાઓ વિષેનું વિષમતાઓ આગન્તુક કારણેને લઈને અર્થાત્ વર્ણન કરતાં હેમચન્દ્રાચાર્ય ત્રિષષ્ટિ શલાકાપુરુષશુભાશુભ કર્મના પ્રભાવને લઈને હોય છે. જીવના ચરિતના પ્રથમ પર્વના ત્રીજા સગમાં કહે છે– શદ્ધ સ્વભાવમાં તેવી વિષમતાઓને સ્થાન નથી, નિન્ના તત્ર નૈવ વિઘા = ૪ લાવર માટે આગન્તુક કારણોને લીધે થયેલી તેવી વિષમતાઓ અંગે ઊંચ-નીચ ભાવના કેળવી સારા
અર્થાત્ જિન ભગવાનની વ્યાખ્યાન-સભામાં ભાગ્યવાળાઓએ અહંકાર કે ગર્વ કરીને કમભાગ્યવાળાઓ પ્રત્યે તિરસ્કાર કરવા એ જવામાં કોઈ પ્રકારના નિયંત્રણ નથી. રહેલા પરમાત્મ તત્ત્વનું અપમાન કરવા બરાબર જૈન દર્શન મુજબ કઈ પણ મનુષ્ય, પછી છે. જેમ રોગાદિ દુઃખમાં આવી પડેલા અનુ. તે ગૃહસ્થ હોય કે સાધુ-સંન્યાસી હોય, તેમ જ કમ્પાને તેમ જ સદ્ભાવને પાત્ર છે, તેમ હીન જૈન સમ્પ્રદાય પ્રમાણે કે અન્ય કેઈ સમ્પ્રદાય ગણાતી હાલતમાં આવી પડેલા પણ અનુકમ્પ પ્રમાણે દાર્શનિક માન્યતા ધરાવતા હોય અને તેમ જ સદ્દભાવને પાત્ર છે.
ક્રિયાકાંડ કરતે હોય તે પણ મુક્તિ પામી શકે વૈદિક હિન્દુધર્મમાં પ્રચલિત વર્ણાશ્રમધર્મ છે- શરત માત્ર એક જ કે તેમાં વીતરાગતા જે સમાજવ્યવસ્થા સારી રીતે ચાલે અને જીવન- આવવી જોઈએ. એટલા માટે જ કહ્યું છેકલહ તથા અંદર અંદર ઘાતક હરિફાઈ ન પ્રવેશે ઝારો જ મrat વૃદ્ધો જ સવ યજો તેટલા માટે ગુણકમના વિભાગના આધારે પ્રરૂ સમાવ માલિમખ્વા છું ગુગલ ન કરો પવામાં આવ્યું હતું, તેમાં જ્યારે ઊંચનીચ
(સમ્બોધસપ્તતિ ) ભાવના પેઠી, ગુણકમને બદલે જન્મને પ્રાધાન્ય
' અર્થાત્ -વેતામ્બર હોય કે દિગમ્બર હોય, આપવામાં આવ્યું અને સત્તાશાલી વગ દલિતવગરનું શોષણ કરવા માંડ્યો ત્યારે જિનેન્દ્રદેવે
અથવા બૌદ્ધ હેય કે અન્ય કેઈ હોય, જે તે વણુના અંગે પાડવામાં આવેલા ભેદને અવગણીને સમભાવથી ભાવિત હોય તે અવશ્ય મોક્ષને સવ મનુષ્ય માટે પછી તે ગમે તે નિમાં પ્રાપ્ત કરે છે. જ હોય, જન્મથી તે બ્રાહ્મણ, ક્ષત્રિય, જેનાગમ કૈવલ્યપ્રાપ્તિ માટે કોઈ વેષવિશેષને વૈશ્ય કે ક્ષુદ્ર યા ચાંડાલ હોય, પતિત હેય, નિયત ઠરાવતું નથી. તેને સ્પષ્ટ ઉદૂષ છે કે દુરાચારી હોય, કેઈને કશા માટે પણ ભેદભાવ માણસ ગૃહસ્થ સ્થિતિમાં (ગૃહસ્થલિંગે) હોય કે
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૭૨
www.kobatirth.org
સાધુસ’ન્યાસીની સ્થિતિમાં ( સાધુલિ'ગે ), પુરુષ હોય કે સ્ત્રી, સ્વસમ્પ્રદાયના વેષમાં ( સ્વલિંગે ) હોય કે અન્યધમ સમ્પ્રદાયના વેષમાં (અન્યલિગે), કોઇ હાલતમાં હોય, જો વીતરાગતાને પ્રાપ્ત કરે તે અવશ્ય માક્ષને પ્રાપ્ત કરે છે.
વીતરાગતા એ માનસિક યા આન્તકિ ધમ છે અને જ્યારે સાચી વીતરાગતા પ્રકટે છે ત્યારે તેના પ્રભાવ વિચાર, વાણી અને વનમાં પડે છે. વીતરાગતા માટે સન્યાસ-માર્ગ સરળ કે ધારી માગ ગણીએ તા યે એવા એકાન્ત નથી કે એ વગર વીતરાગતા સાધી શકાય જ નહિ કે પ્રાપ્ત થઈ શકે જ નહિ, એ હમણાં જણાવેલ આગમપાઠથી ( ગૃહસ્થલિ'ગે સિદ્ધ થઇ શકવાના ઉલ્લેખથી ) સિદ્ધ છે. તેમજ જૈનદનસમ્મત દાર્શનિક માન્યતાએ ધરાવ્યા સિવાય તથા તે સમ્પ્રદાયમાં પ્રમાણિત ગણેલા ક્રિયાકાંડ કર્યાં સિવાય વીતરાગતા આવી શકે જ નહિ એવુ પણ નથી. એ પણ એ આગમપાઠથી ( અન્યલિ'ગે સિદ્ધ થઇ શકવાના ઉલ્લેખથી ) સિદ્ધ છે. અહીં એટલું કહી દેવુ' જરૂરનું છે કે જૈન ધર્મની દાર્શનિક માન્યતાઓ અને એના ક્રિયાકાંડામાં એવુ કશુ નથી કે જે વીતરાગતાને પ્રાપ્ત કરવામાં બાધક નીવડે. ઉલટું એના દાર્શનિક મતગ્યે તથા યેાજેલા ક્રિયાકાંડા વાસ્તવિક ધર્માચરણમાં પુષ્ટપણે ઉપકારક તથા સહાયક થાય તેવાં છે, જો તે મન્તયૈાના સદુપ યાગ કરવામાં આવે અને ક્રિયાકાંડા જે સદા
la
SYN VANKIŠKATLANI
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ શ્રી આત્માનંદ-પ્રકાશ
ચારપ્રેરક ઉદ્દેશથી રચવામાં આવેલાં છે તે ઉદ્દેશ સફળ થાય એવી રીતે સમજપૂર્વક કરવામાં આવે. સદાચરણ [ સચ્ચરિત] એ જ પાયારૂપ ધમ છે. એ વિના કોઇ પણ દા`નિક માન્યતાએ અથવા માહ્ય ક્રિયાકાંડા તારવા સમથ નથી એ લક્ષમાં રાખવા ચાગ્ય છે.
સમ્પ્રદાયે। દુનિયામાં રહેવાના છે, તેમના નાશ થવાના નથી અને નાશ થાય એમ ઇચ્છવાની જરૂર પણ નથી. જે તે સમ્પ્રદાયના માણસ પોતાના સમ્પ્રદાયમાં રહી સન્માર્ગે ચાલી પેાતાના ઉદ્ધાર કરી શકે છે. સમ્પ્રદાયમાં રહેવુ એ ખેાટુ' નથી, પણ સામ્પ્રદાયિકતા(સામ્પ્રદાયિક સ`કુચિતતા) ખાટી છે, પેાતાના સમ્પ્રદાય ઉપરના બ્યામાહુ, કદાગ્રહ કે દુરનિવેશને લીધે બીજા સમ્પ્રદાયને ખાટા માનવા કે વખાડવે એ ધન્ધતા વૈયક્તિક અને સામાજિક સ્વાસ્થ્યને ખૂબ ખાધાકારક બની જાય છે. પેાતાના સમ્પ્રદાયમાં રહીને પણ બહારના વિચારપ્રવાહે। માટે પેાતાનાં વિચારબુદ્ધિનાં દ્વાર ખુલ્લાં રાખવાં જોઇએ. મધ્યસ્થ બુદ્ધિથી વિચારતાં જે કેાઇ વિચારધારા ચેાગ્ય અને જીવનને હિતાવહ જણાય તે ગ્રહણ કરવા ઉદાર બનવું જોઇએ. આપણે એ પણ સમજવુ જોઇએ કે કઇ પણ સમ્પ્રદાયના માણસ પેાતાના સમ્પ્રદાયમાં રહી ખીજાએ સાથે બન્ધુભાવ અને મૈત્રીને કેળવતા રહી સદાચારના વિશદ માર્ગે ચાલે તે એનુ કલ્યાણ નિશ્ચિત છે.
માણસ પાસે તિજોરી ઉભરાય એટલુ ધન હાય....
એન્કમાં પણ ખૂબ બેલેન્સ પડી હાય....
બજારમાં જઇને કોઇપણ ચીજ ઇચ્છા મુજબ ખરીદી શકે એટલી સપત્તિ હાય છતાં....
કોઇ પ્રેમાળ પળે હૃદય ગદ્ગદ્ બને કે આંખ ભીની થાય તેવુ' ન બને તે હકીકતમાં એ એક લાચાર અક્રિંચન વ્યક્તિછે...
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઇર્ષા હી દુઃખકા કારણું ..
શ્રી કુલભૂષણજી
એક સમય ઉત્તમ કેટિના ચાર વક્તા વિદ્વાન રાજાના દરબારમાં આવ્યા. રાજાએ તેમનું યોગ્ય આતિથ્ય કર્યું. ત્યારબાદ રાજાને આ વિદ્વાને વિષે જાણવાની ઉત્ક'ઠા થઈ. એક પછી એક પાસે જઈને પૃચ્છા કરી. પ્રથમ વિદ્વાનને બીજા વિદ્વાન વિષેની માહિતી પૂછી, તેણે રાજવીને કહ્યું, હે રાજન ! શુ આપને કહું? તે તે કેરે ગધેડે છે. પછી રાજાએ બીજા વિદ્વાનને ત્રીજા વિષે પૂછયું. તેણે કહ્યું કે તે તે તદ્દન ઘડે છે, ત્યારબાદ રાજાએ ત્રીજા વિદ્વાનને ચેથા વિદ્વાન વિષે પૂછયું. પ્રત્યુત્તરમાં ત્રીજા વિદ્વાને કહ્યું, કે તે તે ખરેખર ઊંટ છે. ત્યારબાદ રાજાએ ચેથા વિદ્વાનને પ્રથમ વિદ્વાનની યોગ્યતા વિષે પૂછયું. ત્યારે તેણે જવાબ વાળે, “ હે રાજન ! તે તે ખરેખર બળદ છે. આ સાંભળીને રાજાને ખૂબ આશ્ચર્ય થયુ.
ચારે વિદ્વાનો ખૂબ ખુશ હતા. તેમણે માન્યું કે રાજાને ત્યાં ખૂબ સ્વાદિષ્ટ ભજન મળશે. જ્યારે ભેજન સમય થયો ત્યારે રાજાએ, ચારે વિદ્વાનોના કથાનાનુસાર પ્રથમ વિદ્વાન માટે ડાંગરનું ભૂસું', બીજા માટે દાણા, ત્રીજા માટે લીંબડાના પાન, અને થાને માટે ઘાસ લાવીને રાખી દીધુ'..
તે જોઈને ચારે વિદ્વાનોને અત્યંત આશ્ચર્ય થયું. તેમણે રાજાને પૂછ્યું, “ હે રાજન ! આપે આવું ભોજન કેમ લાવી રાખ્યું ? તે સાંભળીને રાજાએ કહ્યું, “હે વિદ્વાને ! આપે એક બીજા માટે જે પરિચય આપ્યો તે મુજબ ભોજન લાવીને રાખવામાં
આવ્યું છે ??
આથી વિદ્વાને ખૂબ શરમાયા. રાજાથી તિરસ્કાર પામેલ તેઓ પિતપતાને સ્થાનકે ગયા.
જો કે ચારે વિદ્વાને ઉચ્ચ કેટિના હતા. પણ ઈર્ષા ભાવને કારણે એક બીજાની ઉચ્ચતા સહન કરી શકતા નહીં અને બીજાને માટે કટુવચન બોલતા. જે તેમનામાં ઈર્ષાભાવ ન હોત તે રાજદરબારમાં ઉચ્ચ પદ પામત,
એ વાત સાચી છે કે ઈર્ષા માનવની આભૂષણતાનો નાશ કરે છે. મનુષ્ય જીવનમાં માન, તિય"ચમાં માયાચારી, નરક ગતિમાં કેધ અને દેવ ગતિમાં લાભના રૂપમાં આ ઈર્ષાએ પિતાની સત્તા જમાવી છે.
જૈન જગત’ના સૌજન્યથી
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Shree Atmanand Prakash
www.kobatirth.org
સન્માર્ગે સુખ....
अधीरो भव मा कष्टे सत्पथं बिजहीहि मा । नश्यदावरणो हीत्थं भविष्यसि सदा सुखी ॥
5
કષ્ટ કે સ'કટ આવતાં અધીરા ન થા અને સમાગ થી ચલિત ન થા. સન્માર્ગ પર
અડગ રહીશ તે તારા આવરણા
(અન્તરાયા) નષ્ટ થતાં જશે અને તું હમેશાંને માટે સુખી થઈશ.
卐
* Do not be impatient when calamities befall you and never deviate from the path of rectitude. By this way your veils of evil Karmas will be vanishing and you will be happy for ever.
BOOK-POST
પ્રતિ,
For Private And Personal Use Only
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Reg. No. GBV. 31
તંત્રી : શ્રી પ્રમેાકાન્ત ખીમચ'દ શાહ પ્રકાશક : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ભાવનગર
મુદ્રક : સાધના મુદ્રણાલય, દાણાપીઠ પાછળ, ભાવનગર
From,
taler 3.peel ®à ablele b+ ] *o •॰ KY€-àle*blu ‘aligala
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only