Atmanand Prakash Pustak 084 Ank 06

Author(s): Kantilal J Doshi
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531955/1

Page #1

આત્માનંદ પ્રકાશ.
માનç તુ'ત્રી શ્રી કાન્તિલાલ જે, દોશી એમ, એ,
પ્રકાશક : શ્રી જન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર.
આમ સંવત ૯૩ વીર સંવત ૨૫૧૩ વિક્રમ સંવત ૨૦૪૩
એપ્રીલ ૧૯૮૭
પુસ્તક : ૮૪
અ કે : ૬

Page #2

ક્રમ
(૧)
(૨)
(૩) નવધા ભક્તિનું સ્વરૂપ
(૪)
(h)
(૬)
(61)
અ નુ * મ ણિ કા
લેખ
લેખક
શ્રી વીરજિનેશ્વર સ્તવન
શ્રી જ'ભૂવિજયજી મહારાજ
ચરમ તીર્થાધિપતિ મહાવીર પરમાત્મા સ'. શ્રી હીર લાલ ખી. શાહે
પૂ. આ. શ્રી કુ ંદકુંદસૂરિજી મ સા. કે. જે. દોશી
સ. શ્રી હીરાલાલ બી. શાહ
વીર જિનેશ્વર કેરા શિષ્ય ન્યાયમાંભેાનિધિ શ્રી વિયાન'દસૂરિ
( શ્રી આત્મારામજી મહારાજ )
ચિંતન મધુ
સમાચાર
આ સભાના નવા આજીવન સભ્ય
– ૧. શ્રી જશવ'તરાય મુળચંદ વારા-ભાવનગર ૨. શ્રી પ્રોધચંદ્ર શાન્તીલાલ-ભાવનગરવાળા
(મુલુન્ડ-મુબઇ
મહાવીરના ોધને પાત્ર ક્રાણુ ?
૧ સત્પુરૂષના ચરણના ઇચ્છક, ૨ સદૈવ સૂક્ષ્મ બધના અભિલાષી,
૪ ગુણુ પર પ્રશસ્ત ભાવ રાખનાર,
૪ બ્રહ્મવ્રતમાં પ્રીતિમાન,
૫ જયારે સ્વદોષ દેખે ત્યારે તેતે છેદવાના ઉપયાગ રાખનાર,
૬. ઉપયાગથી એક પળ પણ ભરનાર,
૭ એકાંત વાસને વખાણનાર, ૮ તીર્થાદિ પ્રવાસના ઉછરગી,
૯ આહાર. વિહાર, નિહારના નિયમી, ૧૦ પેાતાની ગુરૂતા દબાવનાર,
પૃષ્ઠ
૮૧
૮૨
૮૫
૬. ” =
એવા કોઇપણ પુરૂષ તે મહાવીરના ખેાધને પાત્ર છે. સમ્યક્ દશાને પાત્ર છે. પહેલા જેવુ' એકકે નથી
– શ્રીમદ રાજચંદ્ર

Page #3

શ્રી અમાનદ પ્રકાશ ચત્ર ૨૦૪૩.
શ્રી મહાવી. વાઈઝ
શ્રી દાદાસાહેબ જિનાલય મંડન
શ્રી મહાવીર સ્વામી

Page #4

Page #5

PRO
In 48121 22 2003
શ્રી આત્મારામજી મહારાજ સાહેબ
DOOOOOOOOOOOOOOOR

Page #6

Page #7

"
...
આ
.
તંત્રી : શ્રી કાંન્તિલાલ જે. દેશી એમ. એ.
વિ. સં. ૨૦૪૩ ચેલ : એપ્રિલ-૧૯૮૭
વર્ષ : ૮૪] ૭
& [ અંક : ૬
શ્રી વીરજિનેશ્વર સ્તવન રચયિતા :- શ્રી અંબૂવિજયજી મહારાજ સાહેબ સદા ગુણ ગાઉં મેં તેરા, પ્રભુ મહાવીર જિનરાયા; કાં મેં ભક્તિ સે સેવા, ભજ વીતરાગ ! તુઝ પાયા. ન દેખી એસી મુખમુદ્રા, જગતમેં હૃઢ ફિર આયા પ્રભુ! તુઝ મૂર્તિ દર્શનસે, અતિ આનંદ દિલ છાયા. જિમુંદા ત્રિશલાનંદા! મુકે તું એક દિલ ભાયા; જ મેં નામ નિત તેરા, નમું મં નિત્ય તુઝ પાયા. જાકે આત્મ તિક, ટા દ મોહ કી માયા; છુડા દો દુઃખ હે સ્વામી ! અતિમ દુખ સબ પાયા. મિટા દ જન્મ–મરકી, અનાદિ ફેરી જિનરાયા; કરો ઉદ્ધાર જંબૂ કા પ્રભુ ! તેરે શરણ આયા.
e
a * B, RB
B as ] મન gE } # +9,8ા છે? 8 આમ મામ

Page #8

ચરમ તીર્થાધિપતિ મહાવી૨ પરમાત્મા
સં. શ્રી હીરાલાલ બી. શાહ
રાખ્યું. દેવાથી પણ પ્રભુ ભય નહિ પામવાથી પ્રભુનું નામ દેવોએ મહાવીર રાખ્યું. ઘોર પરિષહ અને ઉપસર્ગો સહન કરવાથી શ્રમણ પણ કહેવાયા. માતાપિતા સ્વર્ગસ્થ થતાં સંયમ માટે તૈયાર થયા. વડિલ બંધુ નંદિવર્ધનના આગ્રહે.
ઔચિત્ય સાચવીને બે વરસ નિરાંપણે મહેલમાં રહ્યા. ૩૮૮ કેડ ૮૦ લાખ દિનારનું અદ્ભુત વર્ષીદાન દઈ ત્રીસમાં વર્ષે કારતક વદ ૧૦ના પવિત્ર દિવસે શ્રી મહાવીર સ્વામીજીએ સંયમનો સ્વીકાર કર્યો. સાડાબાર વરસ સુધી અંત ઘોર આશ્ચર્યકારી તપશ્ચર્યા કરી અનેક ઉપસર્ગો પરિ
અદીન પણે સહન કર્યા. ચોવીશે તીર્થકર ભગવંતે એ કરેલા અભિગ્રહો દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ
અને ભાવની અપેક્ષાએ બહુવિધ પ્રકારના છે. ભગવાન શ્રી મહાવીર સ્વામીજીની આતમાં શ્રી મહાવીર દેવે કરેલા નિનૈક્ત પાંચ અભિપ્રાણત નામના દશમાં દેવલોકમાં વીસ સાગરો
ગ્રહો અધિક છે. ૫મનું આયુષ્ય પૂર્ણ કરી આ જંબૂદ્વીપના
૧. રહેવાથી અપ્રીતિ ઉત્પન થાય તેવા દક્ષિણાર્ધ ભરતક્ષેત્રમાં અષાડ સુદ ૬ના મંગળ
ગૃહસ્થને ઘેર કે કોઈ પણ સ્થળે નિવાસ કરે દિવસે માતાની કુક્ષીમાં આવ્યા. પૂર્ણકાળે શ્રી ૧ સિદ્ધાર્થ મહારાજાના શ્રી ત્રિશલાદેવી મહારાણી
નહિ. ૨. અપ્રતિબદ્ધ વિહાર ૩. મૌનપણે ની કુક્ષીએ ચૈત્ર સુદ ૧૩ની મધ્યરાત્રીએ જન્મ આમધ્યામાં સ્થિર રહેવું. ૪. હસ્તકર પાત્રમાં થ. જન્મ થતાં પ૬ દિગમારીઓએ ચિકમ આહાર લેવા. ૫. ગૃહસ્થોના અભ્યસ્થાનાદિ કર્યું. ૬૪ ઈન્દ્રોએ પ્રભુને મગિરિવર ઉપર લઈ વિનય કરવા નહીં. દિ કરીને જન્મ મહોત્સવ કર્યો. શ્રી ચંદનબાળાને હાથે પારણું થયું તે તપના
અભિગ્રહને મહા અભિગ્રહ કહેલ છે. તે અભિગ્રહ જન્મથી પ્રભુ ત્રણ જ્ઞાનના જાણકાર હતા. લગભગ નીચે મુજબ હતે. પ્રભુનું જ્ઞાન, વીર્ય, પરાક્રમ વગેરે અદૂભુત હતાં.
રાજકુમારી કુંવારી કન્યા, અઠ્ઠમતપ, હાથેપ્રભુની તેજકાંતિ કઈ અલૌકિક સૂર્યને ટપી
પગે બંધન, માથે મુંડન, આંખમાં આંસુ, અને જાય તેવી હતી. ભેગાવલી કર્મોને ઉચ્ચ કોટિના વિરાગ ભાવે ભેગવી જાણ્યા
ઉંબરમાં બેઠેલી હોય તેવી કન્યાના હાથેથી ભિક્ષા
લેવી.” પ્રભુનો આ મહાઅભિગ્રહ પાંચ માસ માતાપિતાએ પ્રભુનું નામ વર્ધમાનકુમાર અને પચીસ દિવસના તપને અંતે પૂરો થયે
૮૨)
[આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #9

હતે. શ્રી મહાવીર દેવને આ અભિગ્રહ દધિ- પ્રભુને કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થઈ. વૈશાખ શુદ્ધ વાહન રાજાની કુંવરી ચંદનબાળા દ્વારા પૂરે અગીયારસને દિવસે અનંત ઉપકારક મહાશા સનથતાં પ્રભુ મહિમાએ તે સ્થળે પંચદિવ્ય પ્રગટ ની સ્થાપના કરી. સમગ્ર જગત સમક્ષ મહાસ કૃતિ થયા ચંદનબાળાના હાથપગના બંધને દેવ વહેતી મૂકી. “આત્મા છે.” “અનાદિ કર્મ સંગ સહાયે દિવ્ય અલંકાર થયા હતાં. મુંડિત મસ્તક છે. પુણ્ય-પાપનો ભકતા છે. કર્મોને ફગાવી પર દેવ સહાયે સુંદર દિવ્યવાળ ઉત્પન્ન થયાં શકે છે. કર્મોને ફગાવીને ચિદાનંદ સ્વરૂપ બની હતાં. ચંદનબાળા શ્રી મહાવીર ભગવાનના પ્રથમ શકે છે.” પ્રવર્તિની સાવી બન્યા અને અનુક્રમે સડલ બંધન મમતાનું છે. મમતા, ધન, કુટુંબ, કર્મક્ષયે અનંત શિવસુખના ભેતા બન્યા. પરિવાર સત્તા આદિની હોય છે તે આ માને
શાસન નાયક ચરમ તીર્થપતિ દેવાધિદેવ મારક છે. સંસારમાં પરિભ્રમણ કરાવન, ૨ છે. શ્રી મહાવીર ભગવાનના બાર વરસ અને સાઠા
વિષય કષાય એજ સંસાર, પાંચે ઈ દ્રોના છ માસના છદ્મસ્થ કાળમાં થયેલ તપ નીચે વિષયની ઈચ્છા માંથી કષાય પ્રગટે છે. માટે મુજબ છે.
ભૌતિક સુખ, સુખેચ્છા, સુખપ્રાપ્તિ, સુખરક્ષણ
આ બધું ભૂરું લાગે તે સર્વદા સુખી બને. છમાસી તપ
બે પ્રકારના ધર્મ બતાવ્યા. સાધુધર્મ અને પાંચ દિવસ ન્યૂન છમાસી તપ ૧
અને ગૃહસ્થ ધર્મ. સાધુ ધર્મ માટે પાંચ મહાચાર માસી તપ
વ્રતનું પાલન કરવું. ગૃહસ્થ ધર્મ માટે પાંચ ત્રણ માસી તપ
અણુવ્રત, ત્રણ ગુણવ્રતે, અને ચાર શિક્ષાવ્રતનું અઢી માસી તપ
પાલન કરવું. બન્ને ધર્મના મૂળમાં સત્યની એ મ સી તપ
ચાહના, સત્યની ઓળખ, સત્યનું પાલન થાય
એટલે સમ્યગુદર્શનની પ્રાપ્તિ થાય એટલે જીવાદિ દેઢ માસી તપ
નવતમાં શ્રદ્ધા થાય, પછી સમ્યગૂજ્ઞાન અને માસ ખમણ તપ
સમ્યગુચાત્રિ પામીને અ મ મેક્ષે જાય. ૧૫ દિવસનું તપ
ગૌતમ ગોત્રીય ઇન્દ્રભૂતિ આદિ ૧૧ પંડિત ભદ્ર, મહાભદ્ર અને સર્વતોભદ્ર ૧ વિપ્રોને વેદના શુદ્ધ અર્થ બતાવી અને મનની તપસ્યા બે-ચાર-દશ ઉપવાસની
શંકાનું નિરાકરણ કરી ૧૪૪૪ છાત્રો સાથે અઠ્ઠમ તપ
૧૨
દિક્ષા આપી. અગીયારે વિપ્રને ગણધર બનાવ્યા
અને છાત્રે તેમના શિષ્ય બન્યા. શ્રી ચતુર્વિધ છઠ્ઠ તપ
- સંઘની સ્થાપના કરી. “ઉપૂનેઈ વા વિગમેઈ ત્રણસે ઓગણપચાસ પારણાના દિવસે
વા ધુઈવા ” આ ત્રિપદી પ્રભુ પાસેથી સાંભહતા.
ળીને બીજ બુદ્ધિના પ્રતાપે ગણધર ભગવતેએ અપૂર્વ પુરૂષાર્થ કરતાં શુકલ ધ્યાનનું ધ્યાન દ્વાદશાંગીની રચના કરી. જેમાં વિશ્વ સમતનું કરતા ચારઘાતી કર્મોનો ક્ષય થતા વૈશાખ સુદ સર્વ પદાર્થનું મહાવિજ્ઞાન વિગેરેનું તત્ત્વજ્ઞાન દશમને પવિત્ર દિવસે, જાલિકાનગરીની બહાર, જણાવ્યું. શ્રી મહાવીર દેવના ગણધરના નામ
જુવાલુકા નદીને કિનારે, શાલવૃક્ષ નીચે નીચે મુજબ છે. એપ્રીલ-૮૭)
[૮૩

Page #10

૧. ઈન્દ્રભૂતિ ( ગૌતમસ્વામી મહારાજ). કરે છે. મહાવીર તીર્થકર ભગવંતના શાસન ૨. અગ્નિભૂતિ. ૩. વાયુભૂતિ. ૪. વ્યક્ત. ૫. રક્ષક યક્ષનું નામ માતંગ હતું અને શાસન સુધર્મા. ૬. મંડિત પત્ર ૭. મૌર્ય પુત્ર. ૮. અક. રક્ષક યક્ષિણીનું નામ સિદ્ધાયિકા હતું. પિત. ૯. અચલભ્રાતા. ૧૦. મેતાય. ૧૧. પ્રભાસ અંતીમ સોળ પ્રહર સુધી પ્રભુએ અખંડ
શ્રી જિનેશ્વર દેએ પ્રવર્તાવેલ શાસન એ દેશના આપી ભાવિ ભાવને પ્રદર્શિત કર્યો. એકજ જગતમાં તારક તીર્થ છે. જે જગતના
આગામીકાનું સ્વરૂપ જણાવી ૭૨ વર્ષનું
એકી છ માટે અતિ જરૂરી શાસન છે. જગતમાં
સંપૂર્ણ આયુષ્ય પૂર્ણ કરી લેશકરણ કરી પ્રવર્તતા અનેક શાસનમાં શ્રી જિનશાસને સર્વ કર્મ ભક્ત, સિદ્ધ, બુદ્ધ, નિર જન નિરાકાર આત્મ-તારક શાસન છે અને જિનેશ્વર-દેવે
બન્યા. આસો વદ અમાસની રાત્રીએ પ્રભુ નિર્વાણ તારદેવ છે. તેવી સાચી સમજણ પૂર્વક વ્યંતર
પામ્યા હતા. પ્રભુએ બતાલે મુક્તિ પુરીને દેવ નિકાયના યક્ષ વિભાગના દેવદેવીઓ શ્રી
માર્ગ હજુ ચાલુ છે અને અનેક આત્માઓ જિનશાસનનું સેવાકાય અતિ હર્ષ પૂર્વક સંભાળે
પ્રભુએ ઉપદેશેલ ધમનું પાલન કરતાં આમ છે. જે શાસન જરૂરી છે તેનું જતન કરવાનું
કલ્યાણ સાધી રહ્યા છે. પણ જરૂરી છે એમ માનીને શાસન રક્ષક યક્ષ અને યક્ષિણીએ શાસન પર આવતાં વિનો હર ! કેડ ડ વંદન હે શ્રી મહા૨ સ્વામિને
વિનમ્રતા મનની કોમળતા જીવનની મીઠાશ છે. મધની મીઠાશ જવીર વાણીમાં ઊતરે છે ત્યારે તે વિનમ્રતા કહેવાય છે. ફુલની કોમળતા જયારે હદયમાં આ વ છે ત્યારે જીવનમાં વિનય પ્રવેશ કરે છે. અને ત્યારે જ જીવનની પ્રત્યેક ક્રિયામાં તે સાકાર થાય છે.
અહ કાર દેવતાને શેતાન બનાવે છે. ત્યારે વિનમ્રતા શેતાને દેવ બનાવે છે. વિનમ્રતા એ દેવતાઈ પાંખ છે, જે જીવનને ઊંચે લઈ જાય છે.
જીવનને કાંઈક એવો નિયમ છે કે માનવી નમીને જ આગળ વધે છે. જે ઘડે પાણીમાં નમે છે તે જ ભરાય છે. કૂવામાં ઘડો નાખીએ અન જોઈએ તો જણાશે કે ઘડે પિતે પાણીમાં છે, તેની ચારે બાજુએ પાણી છે; પરંતુ તે તે ખાલી જ હોય છે. તેમાં એક ટીપું પણ પાણી ભરાતું નથી. જ્યારે તે એક બાજુ નમે છે ત્યારે જ તેમાં પાણી ભરાય છે.
જીવનના ઘડાને જળથી ભર હોય તે માનવે નમવું જ પડશે. નમવું એ જરૂરી છે. પરંતુ કેવળ શરીરથી નમવું તે વિનય નથી.
ખરી વાત એ છે કે વિનયમાં મન નમવું જોઈએ, તનની સાથે મન નમે ત્યારે જ વિનયની મધુરતા મળી શકે છે. મનને નમાવવાની પહેલી શરત છે અહંકારનું ગળી જવું.
– વિનય મુનિ
આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #11

• વધાભકિત
સ્વરૂપ
લે. પૂ. આ. શ્રી કુંદકુંદસૂરિજી મ. સા.
( અનુસંધાન ગતાંક પાના નં. ૭૪ થી ચાલુ) ટક્તો તેમ શ્રી જિનરાજના ભાવ સાનિધ્યમાં
ચિંતન એટલે સતનું ચિંતન. સતું એટલે મિથ્યાત્વરૂપી અંધકાર નથી ટકતે. આત્મા. આત્મા આત્માને ચિંતવે નહિ તે આજે આપણે ત્યાં તત્વચિંતન પૂબ જ બીજા કોને ચિંતવે? અને છતાં આત્માને ઓછું થઈ ગયું છે. તેના કારણો તપાસતા છેડીને પર પદાર્થોનું ચિંતન કરે તે તેની મુખ્ય કારણ-સમગ્ર ચિત્ત-તંત્રને ઉપયોગ પરાધીનતા ટળે શી રીતે !
મુખ્યત્વે પર પદાર્થોના ચિંતનમાં થતું હોવાનું આત્મા, આત્માનો અનુરાગી બને કયારે ? મળે છે. જ્યારે તે પરમાત્માને અનુરાગી બને ત્યારે, નીતિમાન વેપારી પારકા નાણુને હડપવાનો જ્યાં અનુરાગ ત્યાં અનુગ્રહ એ નિયમ છે. જ્યાં દુવિ ચાર નથી કરતા. તેમ પ્રભુભક્તિ પરાયણ પ્રતિરાગ ત્યાં વિગ્રહ ઉભે જ છે.
આત્મા પર પદાર્થોને પિતાના બનાવવાનો સતુ પદાર્થોનું ચિંતન કરવાથી ક્ષમતા આવે અસ૬ પ્રયાસ નથી કરતો. અને જેઓ તે છે. ત્યારે આવા બધા પદાર્થોનો મર્મ બરાબર પ્રયાસ કરે છે તેમના હૈયામાં પ્રભુ છે એમ શી સમજાય છે.
રીતે મનાય ? દેવાધિદેવની શ્વાસોશ્વાસ કમળ જેવા સુગંધી. પર પદાર્થોના ચિંતનનું કાણુ પંડ પ્રત્યેને આ પણે કે? દુધ યુક્ત, આમ શાથી? ગાઢ રાગ છે. તેને પુદ્ગલાસક્તિ પણ કહે છે તો કે ચિંતન કરવાથી સમજાશે.
અને ભવાભિનંદીપણું પણ કહે છે. એ ચિંતનની ચાંદનીમાં મહાલનારા ચિંતક અભિનંદન ભવન હોય કે વિજેતા ને સાફ સાફ દેખાઈ છે કે જેઓશ્રીએ સળંગ ભગવાનને ? ત્રણ ત્રણ ભવ, જીવ માત્રના પરમ કલ્યાણને ઉત્કૃષ્ટ ભાવ આપવામાં સાર્થક કર્યો. તેઓશ્રીને
ભવનું અભિવાદન કરનારે ભગવાનને શ્વાસે શ્વાસ સુગંધી જ હોય. કારણ કે તેમાં
વંદન કરે છે ત્યારે પણ તેના હૈયામાં ભાવ એહક સ્વાર્થની દુર્ગધને એક કણ પણ
હોય છે, ભવસુખ હોય છે. પ્રભુના સ્વરૂપને હેતે નથી.
ભજવાને ભાવ નથી હોતા. શ્રી જિનભક્તિજન્ય ચિંતનથી સમ્યગદશન પર-દ્રવ્યોના ચિંતન પાછળ લાખેણા માનવ અધિક નિર્મળ બને છે. એટલે તે સ્વર વિહારમાં ભવને વેડફ તે સેનાની વીટી સાટે સેવ લેવા નથી પરિણમતું.
જે અધમ વેપાર છે. જેના હૃદયમાં ત્રિજગપતિ શ્રી જિનરાજ ઉત્તમ, ઉત્તમમાં રાચે તે નિયમ છે. હોય તેના હૃદયમાં મિથ્યાત્વના અંઘકાર ટકે કેઈ આપણને અધમ કહે તે આપણા જ શી રીતે ! સૂર્યની હાજરીમાં અંધકાર નથી રૂંવાડા સળગી ઉઠે ખરું ને ?
એપ્રીલ-૮૭]
૮પ

Page #12

તો સર્વોત્તમ એવા શ્રી જિનેશ્વરદેવના ગુણો માં “કહે કે સત્ નું ચિંતન ઘટયું છે માટે. આ પણ ચિત્તને પરવવામાં પ્રસાદ શાને ? અસતનું ચિંતન વધ્યું છે માટે
સારા થવું નથી ને સારા દેખાવું છે એ બે થયું તે થયું જાગ્યા ત્યારથી સવાર ગણીને વાતોનો મેળ શી રીતે મળે ?
આપણે પણ શ્રી જિન ભક્તિમાં જીવ લગાડવા આત્મતત્વનું ચિ તન ખાઈને આપણે જે જોઈએ. અધમતાને ગળે લગાડી છે તેનાથી વ્યથિત થઈને “પ્રભુ નામની સુખડી, ખૂણે બેસી ખાય, લખવું પડે છે કે, શી જિનરાજને સર્વ શ્રેષ્ઠ રોગ-શોક આવે નહિ, સવિ સકટ મીટ જાવ.” દ્રવ્ય અને ભાવ પૂર્વક ભજ્યા સિવાય આપણે એ પંક્તિ અનુસાર આપણે પણ હોસે હસે કદિ સારા નહિ બની શકી છે. કારણ કે જાણે કે આજ પૂર્વ આવી સ્વાદિષ્ટ સુખડી મળી જીવનને સાર આમાં છે અને આત્માને સાર નથી. એવા અપૂર્વ ભાવ સાથે શ્રી જિનેશ્વરના પરમાતમાં છે.
ગુણોને ચાખવા જોઈએ. ચિંતન કરનારા એ પરમાત્મા જેમને ખરેખર સારા પ્યારા સુચિંતકે જાણે છે કે અણુ એ ચાખવાની વસ્તુ લાગે છે તેમને તે સ્વપ્નાં પણ પરમાત્માનાં જ છે. માત્ર બોલવાની વસ્તુ નથી. આવે છે, સમવસરણનાં આવે છે, ચોદ સ્વ- ખૂણે બેસી ખાય, એટલે એકાંતમાં બેસીને નાં આવે છે, મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં આવે છે, શ્રી પ્રફના ગુણો રૂપી ગંગામાં ચિત્તને વારંવાર અષ્ટાપદજી મહાતીર્થોમાં ચિચવ દન કરતા પ્લાના નાન કરાવે. આવે છે. શ્રી સિદ્ધાચલ તીર્થના મંડપમાં
પાણી પીવાથી તૃષા છીપે છે. પણ ચાર-છ દેવાધિદેવ સન્મુખ નાચતા હોવાના અવે છે.
કલાક માટે, જ્યારે શ્રી કિનગુણ ચિંતન કરએટલે ચિંતનને વિષય બદલવા સિવાય વાથી હિક સર્વ પ્રકારની તૃષ્ણાના સર્વ કાળ નહિ ચાલે છતાં મેહને વશ થઈને ચલાવીશું માટે ઉછેદ થઈ જાય છે. અને આત્મા પોતે, તો આપણું ભાવિ ઉજજવળ નહિ બનાવી શકાશે. પિતામાં પિતા વડે તૃપ્ત થાય છે.
આપણે કયાં પદાર્થને ચિત્ત સેપીએ છીએ. પ્રભુના ગુણનું ચિંતન કરવાથી, કુવાસનાના તે મુદ્દો આપણું જીવનની અંતરંગ રૂચિને પાર ઢીલા પડે છે. પાપ કરવાના વિચારના છતી કરે છે.
તાર તૂટવા માંડે છે. આત્મા પહલે બને છે ઘેર ગુરુ મહારાજ પગલાં કરે છે, તે અને પરમ ગુણ સંપન્ન પ્રભુ એવા તો વહાલા આ પણે ઉમંગથી ગેચરી વહોરાવીએ છીએ, લાગે છે કે પોતાની સમ થતા વડે તેઓશ્રીને તે શ્રી અરિહંત પરમાત્મા આંગણે પધારે તો વંદન કરવાની તાલાવેલી જાગે છે. આપણે શુ વહોરાવીએ ? સર્વોત્તમ ભાવપૂર્વક આપણે અસાધારણ પુણ્યશાળી છીએ કે સર્વોત્તમ દ્રવ્ય વહોરાવીએ.
ત્રિભુવનપતિ શ્રી રત પરમાત્માને વંદન તો પછી આપણે શ્રી અરિહંતની ભક્તિમાં કરવાનું પુણ્ય આપણા પક્ષે છે. ભાવની ચેરી કેમ કરીએ છીએ ! સંસારને એક રાષ્ટ્રપતિને મળવા જવાનો પ્રસંગ અધિક ભાવ કેમ આપીએ છીએ ! પાપને કેમ પ્રાપ્ત થાય છે, તે પણ દુન્યવી માણસ હર્ષ પંપાળીએ છીએ! સ્વાર્થને સલામ કેમ ભરીએ ઘેલો બની જાય છે. તે પછી ત્રિભુવનના પતિ છીએ !
એવા શ્રી અરિહંત પરમાત્માને વદન કરવાના
(આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #13

ધન્ય અવસરે ભક્તાત્મા હર્ષવિભોર બની જાય છે. ઉભે ઉભે તે પ્રતિમાજની નિતંદ્ર મુદ્રાને તે સ્વાભાવિક છે.
પીએ છે. ત્યારે તેના જીવને એવી ધરપત થાય આ ભક્ત ઘેરથી દહેરાસર જવા નીકળે છે કે મત પૂછો વાત ! કહો કે ત્યારે જ તેના એટલે તેના મનની દુનિયામાં દહેરાસર જ હોય. જીવમાં જીવ આવે છે. ઉભા રસ્તે તેના હૈયામાં કયારે દહેરાસરમાં અને માટે જ ભક્ત શિરોમણિ શ્રી યશેદાખલ થાઉં ને કયારે દેવાધિદેવને વંદન કરું વિજયજી ગણિવરે શ્રી જિનરાજને “જિઉ ક એ જ એક ભાવના ભરતી હોય છે. જિઉ હમારા” કહ્યા છે.
અને જયારે તે હેરાસરમાં દાખલ થઈને દેવાધિદેવની પ્રતિમાનાં દર્શન કરે છે ત્યારે તેમની સાચી ભક્તિ દ્વારા તેને અનુભવ થાય છે.
- તવતઃ પરમામાં જીવના જીવ છે જ. અને તેના દિલની દુનિયામાં પ્રકાશનો પૂંજ અવતરે છે. તેની અસરથી તે ગદ્ગદ્ બની જાય છે, તેની વેદનમાં નમન આવી જાય છે. નમન આંખોમાંથી હર્ષના આંસુ વહે છે. તેની રોમ સિવાયનું વંદન અધૂરું છે. મારા મનના માલિક
છ વિકસ્વર થાય છે. અને તે પછી બે હાથ. આપ છો એ એકરાર નમન દ્વારા કરવાને મસ્તક ઝુકાવીને તે જયારે પ્રતિમાજીને વંદન છે. વંદન દ્વારા પણ એ જ સત્યને એકરાર કરે છે ત્યારે તે નખ-શિખ પલળી જાય છે. થાય છે કે ત્રિભુવનમાં ખરેખર વંદનીય સ્તવએવી અદ્ભુત ભાવલીનતા તેને સ્પર્શે છે. તેના નીય, પૂજનીય આપે છે. માટે આપ સર્વદા હોઠ બીડાઈ જાય છે. આંખો અપલક બની જાય નમસ્કરણીય છે.
(અપૂર્ણ)
ક
--
બોલ્યુ વયન ને છૂટયું તીર ! સતત બોલતી વ્યક્તિ પોતાનું જીવન સપાટી ઉપર જીવતી હોય છે, એટલું જ નહિ પરંતુ બીજાને માટે એ અણગમા રૂપ બનતી હોય છે. અતિશય બોલનારને માટે સહુને અગમે છે, એવી વ્યક્તિની વાતને કઈ વજૂદ આપતું નથી..
બલવું એ તે તીર છૂટયા જેવું છે. અધવચથી એને પાછું વાળી શકાતું નથી.
કલાત્મક સત્કાર્ય કાળની કસોટીમાં કંચન નીવડે એવું એકાદ્ય કલાત્મક સત્કાર્ય કરી છૂટશે તે અને ત્યારે જ જીવની સાર્થકતા સમજાશે.
હક જોગવવાનો આગ્રહ ભલે સેવે, પરંતુ પહેલાં ફરજ બજાવવા પણ તત્પર રહે.
( અમૃતબિંદુ)
--
=
3
થક
એપ્રીલ - ૮૭]

Page #14

| • વીર જિોર કરો શિષ્ય.
• લે. કે. જે. દોશી
ભગવાનના સાચા શિષ્ય બનાને તેમણે ઘણા જીવોને પ્રબોધ્યા અને ઘણા મુકિત પુરીમાં સંચર્યા. તેમણે પ્રબોધેલાં મોક્ષે ગયા અને તે રહી ગયા તે વસવસો મનમાં રહી ગયા. તેમની મુશ્કેલી કે શંકામાં ભગવાન મહાવીરજ એમના માગ દર્શક હતા. એમણે એકવાર ભગવાનને પૂછ્યું પણ ખરું, “હે ભગવન , મને આ ભવે કેવળજ્ઞાન થશે કે નહિ.”
ભગવાને પણ વાત્સલ્ય નીતરતી વાણીમાં કહ્યું કે “હે ગૌતમ, આપણે બને આ ભવેજ એક સ્થાનમાં મેક્ષમાં જવાના છીએ, માટે તલભાર પણ પ્રમાદ કરીશ નહિ.”
ગૌતમ સ્વામીને ભગવાનના આ શબ્દો અમીરસ જેવા લાગ્યા, તેમના અંતરમાંથી ઉદ્વેગ ચાલ્યો ગયો. ફરી પિતાના ધમ-ધ્યાનમાં અપ્રમત્ત ભાવે લાગી ગયા. હવે તેમના જીવનનું
એક માત્ર ધ્યેય પ્રભુની આજ્ઞાનું પાલન અને શ્રી ગૌતમસ્વામી
મુક્તિમાર્ગનું અપ્રમત્તભાવે આચરણ એજ રહ્યું.
સમય જતા ભગવાન મહાવીરને નિર્વાણ ભગવાન મહાવીરના સાચા શિષ્ય બની સમય નજીક આવ્યા. ભગવાનનું અંતીમ ગોતમ ભગવાનને છાયાની જેમ અનુસરવા લાગ્યા. ચોમાસુ પાવાપુરીમાં હતું. ભગવાન તો સમજતા તેમને પડો બોલ ઝીલવા હંમેશાં ઉસુક રહેતા, હતા કે તેમના શિષ્ય ગૌતમ તેમના તરફ અતિ તેઓ આજ્ઞા આપે તેને ત્વરિત અમલ કરવા રાગ ધરાવે છે. આ પ્રશસ્ત રાગ પણ તેમના સદા તત્પર રહેતા. “સમાં vમયg ! જયમ' અંતરમાંથી નિમૂળ નહિ થાય, ત્યાં સુધી મુક્તિ એ ભગવાનની વાણી હદયમાં ધારી સદાય તેમનાથી દુર રહેશે. તેથી ગૌતમને શગ નિર્મૂળ અપ્રમત્ત ભાવે ધર્મપાલન કરવા લાગ્યા. ઈન્દ્ર- કરવા પિતાના નિર્વાણ સમયે ગૌતમ દૂર હોય ભૂતિ ગૌતમ હવે સાચા મુમુક્ષુ બન્યા. ભગવાને એવો તાકડે રે. ભગવાને ગોતમને આદેશ નિરૂપલા અહિંસા, સંયમ અને તપના માર્ગનું આયે, “હે ગૌતમ, અહીં નજીકના ગામમાં સ પૂર્ણ પાલન કરવા લાગ્યા.
દેવશર્મા નામનો એક હળુકમી જીવાત્મા છે. તે હવે તેમના મનમાં એક જ ઝંખના રહી કે સરળ સ્વભાવવાળા ને ધમને સ ચ જિજ્ઞાસુ ક્યારે મુક્તિ મળે ? કેવી રીતે મુક્તિ મળે છે. તેની પાસે તું જ, અને તેને પ્રતિબંધ ૮૮
[આત્માનંદ પ્રકાશ
જ
કરાઈ
છે.

Page #15

આપ. આ એક ઉત્તમ કાર્ય છે અને તારા હવે તેની પાસે જવું ? આ કેઈ પ્રશ્નને જાણે પ્રતિબંધથી એને જરૂર હદ્વાર થશે. તે ઉત્તમ ક્ષણ વાર જવાબ જ ન સૂઝય. એ તે ઘડીભર ધર્મલાભનું કારણ બનો. ”
શોક સાગરમાં ડૂબી ગયા. એ વિચારવા લાગ્યા, ભગવાનનો આદેશ સાંભળી ગૌતમસ્વામી હે પ્રભો, આ તમે શું કર્યું ? તમે તે ત્રિકાળ તે રાજીરાજી થઈ ગયા, ભગવાને આ કામ જ્ઞાની હતા અને તમારો નિર્વાણ સમય જાણતાજ પિતાને સંપ્યું એ ભગવાનને મારા ઉપર મહદ્ હતા તે મને અંત સમયે કેમ અળગે કર્યો?” ઉપકાર છે. એ તે પિતાને ધન્ય માની ગુરુ
મેં એવું શું કર્યું કે તમે ખરે સમયે આજ્ઞા શિરસાવંધ કરી ઉપડયા દેવશર્માને બંધ
' મને દૂર કર્યો? મને તે તમે વાત્રાથી હંમેશાં આપવા. મનમાં વિચાર કરતા કે “દેવશમાં
સાથેજ રાખતા, કદિ અગાઉ મને અળગો કર્યો સરળ સ્વભાવી છે, તો જરૂર મારું કામ સરળતાથી પાર પડશે અને જલદી કામ પતાવી, હું મારા
નથી ! હે પ્રભુ, હવે મને હે ગોયમાં એમ કહીને
કેણ લાવશે ? હું હવે મારી મુંઝવણમાં ગુરૂ પાસે પહોંચી જઈશ. આ ટલે સમય ભાગ
કેની પાસે જઇશ? હે પ્રભુ, હવે મારા પ્રશ્નોનું વાનનો વિરહ અસહ્ય છે પણ કામ ઉત્તમ છે
સમાધાન કરવા હું કોની પાસે જઈશ? હે પ્રભુ, અને જલદી થઈ જાય તેવું છે, તેથી મારો
ખરે ખર તમે છેદ દીધા છે. હે પ્રભુ, ભવભવના ભગવાનની સાથેનો વિરહ અ૯પજીવી બનશે” એટલે આત્મસંતોષ તે બે અનુભવી રહ્યા.
અ પણ નેહ બંધનને કેમ ભૂલી ગયા! થયું પણ એમજ બહુ જલીથી દેવશર્માને
આમ વિચારતા વિચારતા તેમના વિચાર બે ધ પમાડવા નું કાર્ય પાર પાડયું, અને ઊંડે
બીજા માર્ગે વળ્યા. તેઓ વિચારવા લાગ્યા સંતેષ અનુભવે. ભગવાનની આજ્ઞા - પાલનનું
ના...ના... ભગવાન મને ભૂલે એવા નહોતા કાર્ય પાર પડયું કે તરત જ ઉપડયા પ્રભુને
એ તે કરૂણાના અવતાર હતા. વિશ્વ ઉપર ઉપમળવા. કારણ હવે કાર્ય પાર પડયા પછી ક૨ કરનાર હતા. એ મને કેમ તરછોડે ? નક્કી. ભગવાનને વિરહ ક્ષણ ભર પણ સહન કરવા ?
જ આમાં મારી જે કંઈ ખોટી સમજણ છે. એમણે એ તૈયાર નહતા. તે ઝડપી ગતિએ ચાલવા જે કર્યું તે મારા સારા માટે જ કર્યું હશે. હે લાગ્યા. ભગવદ્ વિરહનો તાપ હવે અસહ્ય ભગવાન હું જ ભૂલ્યો છું ! દેષ મારો છે ને હતો. તેથી તેઓ વીજળી વેગે વિહાર કરવા હું જ દોષ દેવા લાગ્યા. તમે તે મારામાં લાગ્યા. મનમાં આનંદ સમાતે નહતો. કારણ “અતિ રાગ” ને હર કરવા જ મને અળગો કર્યો તેમના મનમાં હતું કે, “હમણા જઈને ભગવાનને અને મને માર્ગ ભૂલેલાને માર્ગ બતાવો. મળીશ. તેમના વિયેગને અંત આવશે. અને ભગવાન! મને માફ કરો ! મેં આપની ખોટી આજ્ઞાનું પાલન કર્યાની હકીકત જણાવીશ એટલે નિદા કરી ! મારે દોષ જેવાને બદલે હું આપની મારા પ્રભુને કેટલે સંતોષ થશે ?”
ભૂલ જેવા નીકળ્યો ! હું કેટલે પામર છું ! પણું...
હે પ્રભુ, મારે ઉદ્ધાર કરો! મને આપના તરફ પણ માર્ગમાંથી એમણે સમાચાર સાંભળ્યા કરેલા દોષમાંથી મુક્ત કરે ! પ્રભુ મને માફ કે “ભગવાન મહાવીર નિર્વાણ પામ્યા ” આ કરો. હું ભૂલ્યો છું ! શબ્દો એમના કર્ણપટ ઉપર પડતા જ જાણે આમ પોતાના દેષ માટે પશ્ચાત્તાપ કરતા આકાશમાંથી કડાકા સાથે વીજળી પડી, ગૌતમનું કરતા ગુરુ ગીતમને કેવળજ્ઞાન થયું. આકાશ મન શેકવિહ્વળ બન્યું. એ તે કિંકર્તવ્ય મૂઢ દુંદુભિ નાદથી ગાજી ઉઠયું. “જય જય ગૌતમબની ગયા હવે હું શું કરું? ક્યાં જાઉં . મારે સ્વામીના નાદથી વાતાવરણ ગુંજી ઊઠયું. * એપ્રીલ ૮૭]
૮૯

Page #16

• ન્યાયાં.ભોિિધ શ્રી વિજયાનંદસૂચિ
( શ્રી આત્મારામજી મહારાજ )
• સંકલન શ્રી હીરાલાલ બી. શાહ
(પૂ આત્મારામજી મ. સા. ની ૧૫૧મી જન્મતિથિ પ્રસંગે આ લેખ ઉપયોગી થશે.
– તંત્રી ) મહારાજ પાસે સ્થાનકવાસી સંપ્રદાયમાં દીક્ષા લીધી અને મુનિશ્રી આત્મારામજી નામ રાખવામાં આવ્યું.
દીક્ષા અંગીકાર કર્યા પછીના થોડા વર્ષો એમને એમ વીતી જાય છે. એમના આત્માની ભુખ પ્રથમથી જ અને ખી હતી. એમની ગુરૂ ભત એટલી જ દ્રઢ હતી તેઓશ્રી દરરોજના રોણસે કલેક કઠાગ્ર કરવાને સમર્થ હતા. પાંચ છ વર્ષમાં જ એમણ સંપ્રદાયની મૂળ મુડી જેવા
૩૨ શત્રે ભણી લીધા. વ્યાકર્ષણ છે. શાસ્ત્ર જાબમાં લહેરા ગામમાં ક્ષત્રિય ગણેશ સાહિત્યરૂપી ભંડારનાં મુખ્ય ચાવી ૩૫ છે એમ ચંદ્રજીના કુળમાં ધર્મપત્ની રૂપાદેવીની કુક્ષી એ બરોબર સમજીને પડ નામના ગામમાં એક વિક્રમ સવંત ૧૮૯૭ના ચૈત્ર સુદી એકમને દિવસે પંડિત પાસે વ્યાકરણને અયાન શરૂ કર્યો. એક પુત્ર રત્નનો જન્મ થયો. એનું નામ દિત્તા એમણે વ્યાકરણ સંપૂર્ણ પણે ભણવ ને અને રાખવામાં આવ્યું. ગણેશચંદ્રના મૃત્યુ બાદ પૂર્વાચાર્યોએ રચેલી નિર્યુકિત, ભ, ચૂર્ણ, દિત્તાની કાળજી રાખે એવું કોઈ ન હતું. જીરીમાં ટીકા વગેરે વાંચવાને વિચારવાને નિર્ણય કરીને (જી. ફોજપુર) જે ધેમલ ઓસવાલ નામને એક સંપૂર્ણ અભ્યાસ કર્યો. રાવંત ૧૯૨૦નું ચોમાસુ ગૃહસ્થ દિત્તાનો પાલક પિતા બન્યા. જેલમલનું આત્મારામજી મહારાજે આથામાં કર્યું એ કંબ સંસ્કારી હતું. જે ધમનું ઘર એજ વખતે સ્થા. સમાજના વૃધ પંડિત સરળ દિત્તાની નિશાળ બની અહીં દિત્તાને કેટલા સ્થાન- સ્વભાવી રતનચંદ્રજી મહારાજનું ચોમાસું ત્યાં કવાસી સાધુઓને સહવાસ સાંપડયે. એ સહવાસ હતું તેઓશ્રીની સાથે આ માં રામજી મહારાજે ને પરિણામે દિત્તા પણ સામાયિક, પ્રતિક્રમણ એકવાર ભણેલા શારદ્રાની પૃનરાવૃત્તિ કરી અને નવ તવના કેટલાક પાઠ ભણે. દિત્તાનું ઉપરાંત બીજા શાત્રે પણ વાંચ્યા અને તેનો દીક્ષા તરફ મન ખેચાતુ હતું. તેણે આત્માને અભ્યાસ કર્યો. આત્મારામજી મહારાજ આગ્રાથી અવાજ સાંભળીને દીક્ષા લેવાને મકકમ નિરધાર વિહાર કરી દિલહી આવ્યા. એમને એક યાંતકર્યો કુટુંબી જનોએ આશીર્વાદ આપ્યા પંજા- શ્રીન ગ્રંથસંગ્રહમાંથી) શ્રી શીવાંકાચાર્ય બના માલેર કે ટલામાં મુનિ શ્રી જીવણ રામજી વિરચિત શ્રી આચારાંગ સૂત્રવૃત્તિ મળી આવી
[આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #17

એ પ્રાચીન પ્રમાણિક ગ્રંથના આધારે એમણે શ્રોતાઓએ કોઈ દિવસ આવું અર્થપૂર્ણ સુબોધ, પિતાના સાંપ્રદાયિક આચાર વહેવારની સરખા. ગંભીર વ્યાખ્યાન હેતુ સાંભળ્યું. જેઓ મણી કરવા માંડી અને એમને એ પહેલા વચ્ચે જાણકાર હતા અને આત્મારામજી મહારાજ જાણેકે જમીન આસમાન જેટલું અંતર દેખ ચું. સાથે વાદ કરવાના સ્વપ્ન સેવતા હતા, તેઓને
પણ થયું કે આ મારામજી મહારાજની વિદ્વત્તા અમૃતસરમાં એક દિવસે આત્મારામજી મહા
પાસે તે નવા નિશાળીયા જેવા છે. આત્મારાજની વ્યાખ્યાન સભામાં શ્રોતાઓની ખૂબજ
રામજી મહારાજે પિતાના ગુરુ સાથે અંબાલા હાજરી હતી. આત્મારામજી મહારાજ વ્યાખ્યા
તરફ વિહાર કર્યો. અંબાલા, પનીયાલા, નાંભા, નમાં શ્રી ભગવતીસૂત્ર સટીક વાંચતા વ્યાકરણ
માલેરકેટલા, લુધીયાણા વગેરે સ્થળોમાં એમણે ને અદયયનથી તેઓ સસ્કૃત ઉપર સુંદર કાબુ રોડા દિવસે સ્થિરતા કરી દેતા ના કીર્તિ સ્થંભ મેળવી શક્યા હતા. શ્રોતાઓ મહારાજની
ખડે કર્યો. સનાતન શુદ્ધ જૈન ધર્મની રચિવાળા વકતૃતા અને યુકત ઉપરયુકત અવતારવાના કેટલાક શ્રાવક આત્મારામ જી મહારાજના શકિત ઉપર મુધ થતા હતા સંપ્રદાયની પૂજય અનુયાયી બન્યા. બીજા સાધુએ શ્રી અમારામજી મહારાજ
વાણી અને લેખિની એ ઉભયની સહાયથી એક જવાહર છે એમ માનતા હા, આડમા- 1
એમણે ધર્મ પ્રચારના નિર્મળ પાણી પંજાબની રામજી મહારાજ પોતાની સ્વતંત્ર વિચારો
ભૂમિ ઉપર વહેતાં કર્યા. બહુજ વિવેક પૂર્વક પ્રગટ કરતા હતા. વ્યા
વિશ્વ દ્રજી અને હકમીચંદજી પણ એ "થાનમાં અને વાર્તાલાપમાં પણ મધ્યસ્થતા બતાવતા. એક દિવસે અમૃતસરની વ્યાખ્યાન
ધર્મ પ્રચારના સંગીતમાં પોતપોતાની સુર પૂરતા સભામાં જ પ્રસંગો પાન એમનો આત્મા
હતાં લુધીયાના સંવત ૧૯૨૮ના ચોમાસા દરપિકારી ઉઠયા.....
મ્યાન એક દિવસે આમારામજી મહારાજની
પ્યાન સભા માં ઘયાલાલ નામના સીધુ ગયા. * પચાના કરેલા અને ત્યાગ કરી
જે આતમ રામજી મહારાજના અવર્ણવાદ જે શાસ્ત્ર વાકયના મનફાવતા અર્થ કરે છે
' બોલતા હતા. પરંતુ આત્મારામજી મહારાજનું એમની આ લેકમાં નહીં તે પલેકમાં જરૂર
** માત્ર એક જ દિવસનું વ્યાખ્યાન સાંભળ્યા પછી દતિ થવાની એ યાદ રાખજો.”
તેમજ ગુરૂની ભવ્ય-શાંત મુદ્રા જોતાં સંશય ઇરાદો કોઈને ચકિતગત ભાવે દુભવવાને રહિત થયા. આત્મારામજી મહારાજ ખોટું નહી હોવા છતા, સંપ્રદાયમાં વિરોધીઓ ઉભા કહેતા નથી અને તેમાં તેમના મનમાં સમાધાન થયા. સેંકડે વિરોધીઓનો સામનો કરી શકે થયું. ૧૯૩૧નું ચોમાસું હુશી આરપુરમાં વીતાવી, એટલી તાકાત આમા રામજી મહારાજમાં હતી અમારામજી મહારાજ, વિશ્વચંદ્રજી મહારાજ તેઓ કઈ પ્રકારનો સંક્ષોભ ઉભું કરવા માગતા વગેરે સાધુઓ લુધીયાનામાં એકત્ર થયા. ત્યાં હતા નહિ એમના અંતરમાં સત્ય છે ધનનો જે આત્મારામજી મહારાજને તેઓના સાધુઓએ પવિત્ર હતાશ અહોનિશ પ્રજળતો હતો તેની જ શત્રુંજય, ગિરનાર, આબૂ આદિ તીર્થોની યાત્રા આ એક સામાન્ય ચીનગારી હતી. અનેક વિરોધ કરવાની તેઓની અભિલાષા જણાવી અને તેથી અને મુશ્કેલીઓ હોવા છતાં તેઓ શ્રી પિતાના ગુજરાત તરફ વિહરવાને સૌએ નિશ્ચય કર્યો. વિચારોમાં મકકમ રહ્યા. દિલ્હીમાં એમણે ઉત્તરા. પંજાબ-લુધીયાનાથી ગુજરાતમાં આવતા, માર્ગધ્યયનનું ૨૮મું વ્યાખ્યાન સટીક વાંચવા માંડયું. માં જેટલા તીર્થો આવે તે તમામ તને એપ્રીલ-૮૭]
૯૧

Page #18

વંદન કરતાં, આત્મારામજી મહારાજને સાધુ : રામજી મહારાજનું ગૌરવ વધાર્યું એમ કહેવાને સંઘ અમદાવાદ આવ્યા. એ વખતે અમદાવાદમાં બદલે શ્રીસંઘે આત્મા રામજી મહારાજ જેવા શ્રી બટેરાયજી મહારાજ બિરાજતા હતા. નગર એક સમર્થ યુગ પ્રભાવકને સૂરિપદના સિંહાસને શેઠ પ્રેમાભાઈ હેમાભાઈ અને શેઠ દલપત્તભાઈ બેસારી શ્રી સંઘે પિતાનું જ ગોરવ વધાર્યું છે ભગુભાઈની આગેવાની નીચે લગભગ ત્રણ હજાર એમ કહેવું મુગ્ય છે. જેટલે શ્રાવક-શ્રાવિકાને સમુદાય અમદાવાદથી ઈ. સ. ૧૮૯૩માં અમેરીકાના ચીકાગો લગભગ ત્રણ માઈલ દૂર સ્વાગત માટે ગયા હતા.
શહેરમાં મળેલી સર્વધર્મ સભા સાથે આત્માએ સ્વાગતમાં નગરજનેની અંતરંગ ભક્તિ,
રામજી મહારાજનું નામ સંકળાયેલું છે. એ શ્રદ્ધા અને બહુમાન જાતાં હતાં. આત્મારામજી
વખતે દુનીયાભરના પ્રસિદ્ધ ધર્મોના પ્રતિનિધિઓ મહારાજનાં વ્યાખ્યા પછી તે મૂશળધાર
ચીકાગોમાં એકત્ર થયા હતા. આત્મારામજી મેઘની જેમ વરસતા હતાં. આવાં યુક્તિ અને
મહારાજ પિતે ત્યાં જાય એ અસભવિત હતું શાસ્ત્રધારવાળાં વ્યાખ્યાનોને લાભ અમદાવાદના એટલે તેમણે સ્વ. વીરચંદ રાઘવજી બાર એટલે શ્રોતાઓને મળે, અમદાવાદથી આત્મારામજી
ને ચીકાગે જવા તૈયાર કર્યા. આત્મારામજી મહારાજ બીજા સાધુઓ સાથે શ્રી શત્રુંજય
મહારાજે જૈન દર્શનની માન્યતા વિષે એક મોટો તીર્થની યાત્રાએ પધાર્યા. એ યાત્રા પછી પુનઃ નિબંધ તૈયાર કરેલ હતું. એ નિબંધ ચિકાગો તેઓ અમદાવાદ આવ્યા.
પ્રશ્નોત્તરના નામે એક ગ્રંથરૂપે પ્રસિદ્ધ થયેલ છે. સંવત ૧૯ર માં ૧૭ શિવે સાથે
આત્મારામજી મહારાજે પોતાના જીવનના અમદાવાદમાં તપે મૂર્તિ બુરાયજી મહારાજનો
છેલ્લા વર્ષોમાં એટલે સંવત ૧૯૫૧ થી સંવત વાસક્ષે૫ લીધે અને સંવેગી દીક્ષા લીધી. સંવત
૧૫રના સમયમાં પંજાબના મુખ્ય શહેરો અને ૧૯૩૨ નુ ચે મા સુ અમદાવાદમાં વીતાવી એમણે
ગામમાં જૈન મંદીરે બધાવ્યા અને નવા જીનપુનઃ શત્રુંજય તથા ગિરનારની યાત્રા કરી. સૌરાષ્ટ્રના અનેક ગામોને તથા શહેરે ને આત્મા
બિઓની અંજનશલાકા કરીને પ્રતિષ્ઠા કરાવી.
સંવત ૧૯પરના જેઠ સુદ ૮ સાયંકાળનું પ્રતિરામજી મહારાજના દર્શન, વંદન, તથા
ક્રમણ કરી, પંજાબમાં ગુજરાનવાલા શહેરમાં વ્યાખ્યાનને લાભ મળે, ગુજરાત-સૌરાષ્ટ્રમાંથી
કાળધર્મ પામ્યા. ગુજરાનવાલા જૈન સમાજને, વિહાર કરીને પાછા પંજાબ તરફ ગયા. પંજાબ
પંજાબના જૈન સંઘને, સમસ્ત ભારતના જૈન તેઓશ્રીનું કર્તવ્ય ક્ષેત્ર હતુ. પંજાબના શ્રાવક
સંઘને તેમજ પૂર્વ અને પશ્ચિમના શાસ્ત્રાવ્યાની શ્રદ્ધા ટકાવી રાખવા માટે મંદિર બંધાવ્યા
સીઓને ન કલ્પી શકાય એવી ખોટ પડી ગઈ. અને પ્રતિષ્ઠા કરી આઠ નવ વર્ષના ગાળા પછી તેઓ ફરી અમદાવાદ આવ્યા. સંવત - તેઓશ્રીએ “તવનિર્ણય પ્રસાદ” “અજ્ઞાન ૧૯૪૩ના કાર્તિકી પૂર્ણિમાના શુભ દિવસે તિામર ભાસ્કર” “જૈન તાદર્શન” વગેરે હિંદુસ્તાનના સકળ સંઘે શ્રી આત્મારામજી ગ્રંથની રચના કરીને જેન શાસનના ઝળઝળતા મહારાજને આચાર્ય પદવી અર્પણ કરી. તે સત્યેનું સ્વરૂપ રજુ કર્યું છે. વીસમી સદીના દિવસથી તેઓ આચાર્ય શ્રી વિજ નંદસૂરિના અજોડ શાસન પ્રભાવક ન્યાયાનિધિ પૂજ્યપાદ નામથી ઓળખાય છે. આત્મારામજી મહારાજને આચાર્યવર્ય શ્રીમદ વિજયાનંદસૂરીશ્વરજી મહાઅચાય પદવી અર્પણ કરવામાં, શ્રીસંઘે આત્મા- રાજને કેટ કેટિ વંદના.
[આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #19

-: ચિંતન-મધુ :(૧) “અહિંસા તમામ આશ્રમનું હૃદય, તમામ શાસ્ત્રનું રહસ્ય તથા તમામ વ્રતો અને ગુણેને પિંડભૂત સાર છે.”
(૨) જેને મોહ નથી, એણે દુઃખને નાશ કરી નાંખ્યો. જેને તૃષ્ણા નથી, એણે મને નાશ કરી નાંખ્યા. જેને લેભ નથી, એણે તષ્ણાનો નાશ કરી નાંખે. અને જેની પાસે કંઈ નથી, એણે લેભને નાશ કરી નાખ્યો.
(૩) કદાચ સેના અને ચાંદીના કેલાસ જેવા અસંખ્ય પર્વતે થઈ જાય તો પણ લેભી માણસને સંતેષ નહીં થાય, કારણ કે ઈચ્છા આકાશ જેવી અનંત છે.
(૪) જીવને મારવું જાતને મારવા બરાબર છે. જીવ પર દયા કરવી એ પિતાના પર દયા કરવા બરાબર છે.
(૫) જીભના અનુપયોગને આપણે “મોન' ગણીએ છીએ. પ્રજનન ઈદ્રિયના અનુપયોગને એટલે કે સંભેગથી દૂર રહેવાના વ્રતને આપણે “બ્રહ્મચર્ય' કહીએ છીએ. યુદ્ધની ગેરહાજરીને આપણે “શાંતિ ” કહીએ છીએ અને રોગના અભાવને ‘આરોગ્ય’ કહીએ છીએ. એ જ રીતે મિ દ્વારા આહાર લેવાનું બંધ થાય તેને ઉપવાસ કહેવામાં આવે છે. ઉપવાસ” નો ખરો અર્થ છે “નજીક” હે વું. ઉપવાસ તે પરમ સત્તાન સામીના અણસાર મળે તે માટે પિતાના અસ્તિત્વને તૈયાર રાખવાની ચેષ્ટા છે. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો ઉપવાસ એ ચિત્તની એક અત્યંત પ્રાર્થનામય ઉપરવિ યુક્ત અને મસ્તીથી ભરેલી અવસ્થા છે.
-- શ્રી ગુણવંત શાહ ‘મહા માનવ મહાવીર માંથી સાભાર
સંકલન : બળવંતરાય પી. મહેતા વિદ્યાર્થીઓને સન્માનવાનો સમારંભ પંડીતજી જગજીવનદાસ પોપટલાલ સન્માન સમિતિએ પડીતજીની ૨૨મી સ્વર્ગવાસ જય તી નીમીતે ભારતીય સંસ્કૃત વિદ્યાપીઠની સર્વ પરીક્ષા માં સર્વ પ્રથમ આવનાર તેમજ શ્રી વૃદ્ધિચંદ્રજી જૈન પાઠશાળા માં અતિચારને શ્રેષ્ઠ અભ્યાસ કરનાર બાળકોને શ્રી મોહનલાલ જગજીવનદાસ સલતના પ્રમુખ સ્થાને તથા સૌરાષ્ટ્ર સમાચારના ચીફ રીપોર્ટર શ્રી રમેશભાઈ ઓઝા, શ્રી બાબુભાઈ રાવળ (૫ના પરફયુમરી) તકે શ્રી નર્મદાશંકર શાસ્ત્રીજીને અતિથીવિશેષ પદે સમાનવાને એક સન્માન સમારંભ તા. ૫-૪-૮૭ના રોજ યોજાયેલ હતા. આ સમયે અતિથિવિશેષ શ્રી નર્મદાશંકર શાસ્ત્રી, શ્રી રમેશભાઈ ઓઝા તથા શ્રી હરકાન્તભાઈ દેસાઈ શ્રી મોહનભાઈ સલોત, વગેરેએ પ્રસંગોચિત પ્રવચન કરતા વિદ્યાર્થીઓને અભિનંદન આપ્યા હતા.
વિજેતા વિદ્યાર્થીઓને પ્રમાણપત્ર તથા ઈનામે શ્રી રમેશભાઈ ઓઝા, શ્રી નર્મદાશંકર શાસ્ત્રી, શ્રી મોહનભાઈ સત તથા શ્રી કાન્તીભાઈ દેશીના હસ્તે અપાયેલા. પ્રમુખસ્થાનેથી
એપ્રીલ-૮૭}

Page #20

બોલતા શ્રી મોહનભાઈ સલોતે જણાવ્યું હતું કે પંડીતજી પિતે પ્રજ્ઞાચક્ષુ હોવા છતા સંસ્કૃતના વિશાળ જ્ઞાનને કારણે અમે બધા આજે આગળ આવ્યા છીએ. તે સ્વર્ગસ્થ પંડીતજીને કારણે છે. આ પ્રસંગે વિદ્યાર્થીઓને સન્માનતા હું આનંદની લાગણી અનુભવું છું અને ભવિષ્યમાં કોઈપણ જાતની સહાય કરવાની ખાત્રી આપી હતી. અંતમાં આભારવિધી બાદ સભા વિસર્જન થઇ હતી. સમગ્ર સમાનના કાર્યક્રમનું સંચાલન પંડીત જગજીવનદાસ પોપટલાલ સન્માન સમીતી વતી શ્રી દિવ્યકાંત સલે તે કરેલ. આ કાર્યક્રમને સફળ બનાવવા માં જૈન આત્માન દ સભાના મંત્રી શ્રી હિંમતલાલ અનોપચંદભાઈ મોતીવાળા, શ્રી જીતેન્દ્રભાઈ ભાઈચંદ શાહ, શ્રી જેન આત્માનંદ સભાના પ્રમુખ શ્રી હીરાભાઈ શાહ, શ્રી ડાહ્યાભાઈ માસ્તર, શ્રી લલીતભાઈ શાહ, શ્રી નવીનભાઈ કામદાર તથા શ્રી સંજય ઠાર વગેરેએ ઉપસ્થિત રહી પ્રત્સાહન આપેલ. આ પ્રસંગે મોટી સંખ્યામાં બહેને હાજર રહેલા હતા. અમાવ્યા
મહાવીર-જીવનદર્શન'ની એક અભિનવ વ્યાખ્યાન શ્રેણી વસંત વ્યાખ્યાનમાળાના ઉપક્રમે મુંબઈના શ્રી તરૂણ મિત્ર મંડળ નામની સંસ્થાએ આ વષે એક અભિનવ વ્યાખ્યાન-શ્રેણીનું આયેાજન કર્યું. જેમાં ભગવાન મહાવીરનું જીવન, પ્રસ ગેલને મમ તેમજ જૈન ત સાથે એનું અનુસંધાન સાધીને “મહાવીર દર્શન” વ્યાખ્યાનશ્રેણીનું આયોજન કર્યુ અને જૈન-દર્શનના જાણીતા ચિંતક ડે. કુમારપાળ દેસાઈને આ માટે વક્તા તરીકે નિમંત્રણ આપ્યું. ચિં ચપોકલીન ન. ૫. સભાગૃહમાં જાણે પર્યુષણ હેય એવી ભાવના અને જનમેદની ઉપસ્થિત રહી હતી.
પિતાના પ્રવચનમાં ડે. કુમારપાળ દેસાઈ એ જણાવ્યું કે જૈન ધર્મ એ ભાવનાનો ધર્મ છે અને ભગવાન મહાવીરનું જ વન એ ક્રાંતિનું, પરિવર્તનશીલતાનું અને તે કકલ્યાણની ભાવનાથી ભરેલું જીવન છે. પરંતુ એને પામવાને માટે પ્રગટ ઘટનાને બદલે અપ્રગટ મર્મને જાણવો જોઈએ. મહાવીરની સાધના પદ્ધતિ અત્યંત વિશિષ્ટ છે. સાધક સામાન્ય રીતે એક સ્થળે રહે, જયારે ભગવાન મહાવીરે પરિભ્રમણ કર્યું . જુદા જુદા આસને ધ્યાન કરવામાં આવે, જયારે ભગવાન મહાવીરે ઊભા રહીને કેઈ નિશ્ચિત સમયે નહીં, પણ સતત કાર્યોત્સર્ગ ધ્યાન કર્યું શરીરના ઘા રૂઝવનાર સંરહણ શક્તિ તેમજ સાડા બાર વર્ષના કાળમાં અતિ અ૫ નિદ્રાનો મર્મ જાણીને જ એમના સાધક-જીવનની મહત્તા જાણી શકાય. અવતારવાદ નહીં પણ ઉત્તારવાદને સમજવો જોઈએ. જેમાં એક વ્યક્તિ કઈ રીતે પરમ પદની પ્રાપ્તિ કરી શકે તેને જૈન ધર્મમાં આલેખ મળે છે. એ સમયમાં પ્રવર્તમાન ક્રિયા વાદ, અક્રય. વાદ. અજ્ઞાનવાદ અને વિનયવાદના સંદર્ભમાં ભગવાન મહાવીરની આગવી દષ્ટ પ્રગટ થાય છે. એ જ રીતે એ સમયને પૂર્ણકાશ્યપ, મંકુબલિ શાલક, અજિત, કેશકુંબલ, કુધ કાત્યાયન અને સંજય વેલયિપુત્રના જેવાની માન્યતાઓના સંદર્ભમાં ભગવાન મહાવીરની વિલક્ષણ વિચારણા જાણવી જોઈએ. ભગવાનનાં વર્ધમાન, સન્મતિ, વીર, મહાવીર અને અતિવીર જેવાં નામે એમના જીવનની વિશેષતા દર્શાવે છે. ભગવાન મહાવીરના સાધક જીવનની વિશેષતા એ છે કે એમણે ૪૫૧૫ દિવસમાં ૪૧૬૬ દિવસ તે નિર્જળ તપશ્ચર્યા કરી, ગણધરવાદ એ જૈન તત્વજ્ઞાનને અર્ક છે. અને ભગવાનનું જીવન એ ચરમ પુરૂષાર્થની પરિસીમા છે.
[આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #21

ધન્યવાદ
* કાંઈક કરી છૂટવાની ધગશ થી બારામતી (જિ. પુના. મહારાષ્ટ્ર)માં રહેતા ૭૦ વર્ષની ઉંમરના શ્રદ્ધાસ૫ન શ્રીમંત શ્રાવિકારત્ન સૌ. પદ્મિની બહેન દીપચંદ શાહની ધમભાવના પ્રેરણાદાથી પ્રશસનીય અને વિચારણીય તેમજ આદરણીય છે.
શ્રાવિકારત્ન સૌ. પદ્મિનીબહેને અંજનશલાકામાં ભગવાનના માતાજી થવાને, શ્રી સિદ્ધગિરિમાં ચાતુર્માસ કરવાને, શ્રી સિદ્ધગિરિની ૯૯ યાત્રા કરવાને, તીર્થયાત્રાને સ ઘ કાઢીને તીર્થમાળ પહેરવાને, પ્રભુજીની પ્રતિષ્ઠા કરાવવાને, વર્ધમાન તપ આયંબીલની ઓળીને પાયે નાંખીને ઉભી ઓળીની આરાધનાને તેમજ ત્રણે ત્રણ ઉપધાન તપની અપ્રમત્તપણે આરાધના કરવાનો અનેરે લાભ લીધો છે. ઉપરાંત જીવનમાં નાના-મોટા તપ ત્યાગ તો ખરા જ. આ રીતે સી. પદ્મિનીબહેને પિતાનું જીવન જિનશાસન કથિત સુકૃ થી મઘમઘાયમાન બનાવ્યું છે.
પ્રતિદિન જિનપૂજા, સામાયિક, પ્રતિક્રમણ, સ્વાધ્યાય જાપ-માળા આદિ વિવિધ ધર્મકરણી કરતાં આ શ્રાવિકારત્ન બહેનને એ ધન્ય વિચાર આવે કે મનુષ્ય જન્મ અને આવા મહાન દેવ-ગુરૂ ધર્મ મળ્યા છે. તે લાવ જીવનને વિશેષ રીતે સાર્થક કરી લઉં.
એટલે જિનપૂજા, સામાયિક, પ્રતિક્રમણ, સ્વાધ્યાય, જાપ માળા આદિ નિત્યકરણી પછી સમય મળે. તેમાં આળસ, કંટાળો, નિંદા, વિકથા, નિદ્રા આદિ પ્રમાદ છોડીને તેમણે માળા બનાવવાનું શરૂ કર્યું. અત્યાર સુધીમાં તેમણે વિવિધ રંગોમાં નાની-મોટી એમ કુલ ૭૫૦ માળા બનાવી છે અને ૧ હજાર પુરી કરવાની ભાવના રાખે છે. આ માળા બનાવીને તેઓ સાધુ સાધ્વીજી ભગવંતોને વહોરાવે છે. તેમજ શ્રાવક-શ્ર વિટાઓને આરાધના હેતુ ભેટ આપે છે.
વળી. આ ૭૦ વર્ષને બહેનને જૈન ધર્મના પુસ્તક વાંચવાને ભારે રસ છે. તેથી બહાર પડતા નૂતન પુસ્તકે મંગાવીને મોડી રાત સુધી વાંચે છે. - ૭૦ વર્ષની ઉંમરે પણ અપ્રમત્તપણે જાગૃત રહીને આવુ સુંદર સત્કાર્ય કરવાની તેમની લાગણી આપણને બધાને અનેક રીતે સુંદર પ્રેરણા આપનાર બને એવી શુભશા સાથે તેમની શુભ પ્રવૃત્તિની ખૂબ ખૂબ અનુમોદના.
-
જે કંઈ મેં આપ્યું તે હજુ પણ મારી પાસે છે, જે મેં વાપર્યું તે મારી પાસે હતું. પરંતુ મેં જે સંગ્રહ કર્યો તે મેં ગુમાવ્યું છે.
– પ્રાચીન સ્મૃતિ
એપ્રીલ ૮૭).

Page #22

UNIVERSITAT HAMBURG 23 February 1987 Respected Muniji,
Some days ago I had the pleasure of receiving your excellent edition of the pancecasutraka and of the third part of Hemacandra's famous Yogasastra. But apart from thanking you most sincerely for both, I should also like to know where I can obtain parts 1 and 2 of your Yogasastra edition which I couldn't find in our institute's library, nor do I have them myself. And it is with impatience that I myself and so many others also are awaiting the publication of the third part of your unique edition of the Dvadasarhnayachakra. But I am, of course, aware that apart from your scholarly work you are equally involved in the practice of your faith, and it is for all your manifold activities that I wish you long life and good health. with regards.
Yours sincerely, (Prof. Dr. A. Hezler )
THE AUSTRALIAN NATIONAL UNIVERSITY
Canterra 9 February 1987 Dear Muni Jambu vijayaji,
Thank you very much for sending me copies of your editions of the third part of Hemacandra's Yogasastra and of the Pancasutraka. I am glad to see that you have now finished the edition of the Yogasastra. The Pancavastuka was unknown to me and it is a pleasure to be able to read this text in such a carefully prepared edition. Since receiving the first volume of your Nayachakra I have been admiring your great skill in editing difficult texts I hope that your edition of the Vaisesikasutra will soon be reprinted and I am looking forward to the publication of the third volume of the Nayachakra, which - I know - is eagerly awaited by niany scholars in East and West. With many thanke and kind regards.
Sincerely yours. J. W. de Jong
[આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #23

પર શ્રી મહાવીરાય નમઃ | શ્રીમતી ડાહીબેન વનમાળીદાસ કામદાર
જૈ60, મëિલા, વલ્કા..મ.
( સંચાલીત :- શ્રીમતી સુધાબેન હસમુખરાય કામદાર ) ઉપરોકત સંસ્થા તા. ૫-૨-૮૬ થી ગાંડલ શહેરમાં સ્ટેશન પ્લેટ, સુરમ્ય અને શાંત વાતાવરણમાં શરૂ કરવાની છે. મા સ્થાને પોતાનું વિશાળ મકાન છે. તથા બધી જાતની સુવિધા કરવા માં આવેલ છે. ઉપરોકત સંસ્થામાં જૈન સંપ્રદાયના કેઈ પણ ફીરકાના વૃદ્ધ મહિલાને દાખલ કરવામાં આવશે દાખલ થનાર વ્યકિત પાસેથી કોઈ પણ જાતને ચાજ લેવા માં આવશે નહી. દરેક જાતની સુવિધા સંસ્થા તરફથી ફ્રી આપવા માં આવશે
દાખલ થવા માટે વ્યવસ્થાપકને નીચેના સરનામે અરજી કરવી તેમજ અરજી સાથે સ્થાનિક સંઘના પ્રમુખનું જૈન હોવાનું પ્રમાણ પત્ર બીડવું જરૂરી છે. દાખલ થવા માટે કેઈ આથિક એ'ગેનું પ્રમાણ પત્રની જરૂરત નથી. અરજી માટેનું સરનામું :
શ્રી હસમુખરાય વનમાળીદાસ કામદાર
e કામદાર કલેથ સ્ટાર
નાની બજાર, ગાંડલ. ૩૬૦૩૧૧ તા. ક. વૃદ્ધાશ્રમમાં સંખ્યા વધારવા માટે
જે સંસ્થા અમારા જૈન મહિલા વૃદ્ધાશ્રમમાં મહિલાઓને માલશે તે સંસ્થાને અમે અમુક ૨કમ અમારા તરફથી દાનમાં આપીશુ
અગરતા જે હયકિત અમારા જૈન મહિલા વૃધ્ધાશ્રમમાં મહિલાઓ મુકી જશે તેમને અમે અમુક રકમ પુરસ્કાર રૂપે આ પીશું'.
પરમ પૂજય ગુરૂદેવશ્રી આત્મારામજી મહારાજને ૧૫૧
જન્મજયંતિ મહોત્સવ શ્રી સિધ્ધાલજી તીર્થ પાલીતાણા મુકામે સંવત ૨૦૪૩ ના રૌત્ર શુદી ૧ને સોમવાર તા. ૩૦-૩-૮૭ના રોજ શ્રી જૈન અમાનદસભા ભાવનગર ત૨ફથી ઉજવવા માં આવ્યું હતું. શ્રી સિધ્ધાચલજી તીથ ઉ૫૨ શ્રી આદીશ્વર ભગવાનની મોટી ટુક માં નવાયુ પ્રકારી પૂજા ભણાવવામાં આવીહતી શ્રી આદીશ્વર ભગવાનની મોટી ટુકમાં જયાં પરમ પૂજય ગુરૂદેવ શ્રી આત્મારામજી મહારાજની દેરી છે ત્યાં પરમ પૂજય ગુરૂદેવ શ્રી આત્મારામજીમહારાજની મુતિની રૂપાના પાનાની અને કુલેની ભગ્ય અંગ રચના કરવામાં આવી હતી. સવાર સાંજ ગુરૂ ભકિત તેમજ આવેલ સભાસદોની સ્વામી ભકિત કરવામાં આવી હતી.

Page #24
Atmanand Prakash [@gd. No. G. By. 31, જીવદયાના કાર્ય અંગે... જીવદયા પ્રેમીઓને નમ્ર અનુરોધ : ચાલુ વર્ષે ગુજરાત- સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છ પ્રદેશ કારમાં દુકાળની ભી‘સમાં સપડાયા છે તે સુવિદિત છે. આ દુકાળને કારણે મૂ ગા પ્રાણી એની હાલત અત્યંત વિકટ બની છે. આ પ્રાણી છે. માટે ઘાસચારા તથા પાણીની તીવ્ર અછતની ભીંસ ઉત્તરોત્તર વધતી જ જવાના ચિહ્નો જોવા મળે છે, આ સોગેામાં મૂ ગા પ્રાણી એનું પાલન કરવાને અસમર્થ એવા ગરીબ ગ્રામજનો મને કે કમને પણ પેતાનાં પ્રાણીઓને કસાઈ માને વેચવા-સોંપવા તૈયાર થઈ જાય તે અશકય નથી જણાત, | અહિંસા પરમ ધમ : ‘શિવમરતું સવ' જ ગત; '' : અને ' સવિ જીવ કરૂ" શાસનસી ?" આ મહાન સિદ્ધાંત જેમના લેાહીમાં વહે છે તેવા જૈન બધુ એ માટે આ પરિસ્થિતિ એક પડકારરૂપ પરિસ્થિતિ છે. સૈકાઓથી જૈનો મહાજને મૂંગા પશુઓનું જતન કરતાં આવ્યાં છે અને જીવદયાના મહાન ધમની તન મન ધનથી આરાધના કરીને જૈનોએ કાયમ અસખ્ય જીવોને મતના અને દુકાળના માં થી ઊગાર્યા છે. આજે સ મસ્ત ગુજરાત રાજ્યમાં 200 કે તેથી યે વધારે પાંજરાપોળા અને ગૌશાળાએ. માં જીવદયાનું મહાન ક્રાય સતત ચ લુ છે. આ પાંજરા પેળ -સંસ્થા ઓ ને આર્થિક સહાય કરીને તેમજ જ્યાં જરૂરી હોય ત્યાં ખાસ કેટલ કે પે ખાલીને પણ જીવને બચાવી શકાય તેમ છે. ૫૨'તુ આ બધુધન વિના શકય નથી. તમા૨ા ધનથી જે કેઈકનું જીવન બચતુ" હોય તો તમે બીજી દરેક ના ખતાને આ વર્ષે ગૌણ બનાવીને પણ જીવદયા ના આ લે કે ત્તર ધર્મ કાર્ય માં તમારા ધનનો સદ્વ્યય કરજો. લાખા મૂ ગા પશુઓ કમોતે મરે એવી પરિસ્થિતિ સજાઇ રહી હોય ત્યારે સાચે જૈન સુખ કેમ ખાઇ શકે ? સુખે કે મ સૂઇ શકે ? e આ૫ણા સંઘમાં અનેક અનેક ધનાઢયા છે. આ માંથી 250 0 જણા પણ એ છા માં એ છુ' એક લાખ રૂપિયાનું દાન આપે તો પણ 25 કરોડ રૂપિયા સહેલાઈથી એકત્રિત થઈ જાય. તે ઉપરાંત આવતા ચોમાસા સુધી એક હેરને જીવાડવા માટે રૂા. 150 0 જોઇએ. એક લાખ વ્યક્તિએ પણ આવા લાભ લઈને એક લાખ ઢા૨ બચાવવાનુ' પ્રણય કાર્ય કરી શકે. આટલું દાન આપનારા તે આપણા સ ઘ માં ઘણા જ ઘણા ભા યુવા ને મળી રહે. આજ ના સ જોગા માં આવું દાન દેનારા શ્રી જિનશાસનનો મહાન પ્રભાવક અને આ રાધક બનશે.... તમામ સંપત્તિ પુણ્યના પ્રભાવથી જ પ્રાપ્ત થાય છે. જીવઢયુ ના પણય કાચ થી એ પુણ્યમાં અપાર વૃદ્ધ દેશે. - મુનિ જખુ વિજયજી તંત્રી. શ્રી કાન્તિલાલ જે. દોશી એમ. એ પ્રકાશક : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ભાવનગર. પૃદય : શેઠ હેમેન્દ્ર હરિલાલ આનદં પ્રી. પ્રેસ, સુતા રવાડ, શા વનગર, For Private And Personal Use Only