________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
બોલતા શ્રી મોહનભાઈ સલોતે જણાવ્યું હતું કે પંડીતજી પિતે પ્રજ્ઞાચક્ષુ હોવા છતા સંસ્કૃતના વિશાળ જ્ઞાનને કારણે અમે બધા આજે આગળ આવ્યા છીએ. તે સ્વર્ગસ્થ પંડીતજીને કારણે છે. આ પ્રસંગે વિદ્યાર્થીઓને સન્માનતા હું આનંદની લાગણી અનુભવું છું અને ભવિષ્યમાં કોઈપણ જાતની સહાય કરવાની ખાત્રી આપી હતી. અંતમાં આભારવિધી બાદ સભા વિસર્જન થઇ હતી. સમગ્ર સમાનના કાર્યક્રમનું સંચાલન પંડીત જગજીવનદાસ પોપટલાલ સન્માન સમીતી વતી શ્રી દિવ્યકાંત સલે તે કરેલ. આ કાર્યક્રમને સફળ બનાવવા માં જૈન આત્માન દ સભાના મંત્રી શ્રી હિંમતલાલ અનોપચંદભાઈ મોતીવાળા, શ્રી જીતેન્દ્રભાઈ ભાઈચંદ શાહ, શ્રી જેન આત્માનંદ સભાના પ્રમુખ શ્રી હીરાભાઈ શાહ, શ્રી ડાહ્યાભાઈ માસ્તર, શ્રી લલીતભાઈ શાહ, શ્રી નવીનભાઈ કામદાર તથા શ્રી સંજય ઠાર વગેરેએ ઉપસ્થિત રહી પ્રત્સાહન આપેલ. આ પ્રસંગે મોટી સંખ્યામાં બહેને હાજર રહેલા હતા. અમાવ્યા
મહાવીર-જીવનદર્શન'ની એક અભિનવ વ્યાખ્યાન શ્રેણી વસંત વ્યાખ્યાનમાળાના ઉપક્રમે મુંબઈના શ્રી તરૂણ મિત્ર મંડળ નામની સંસ્થાએ આ વષે એક અભિનવ વ્યાખ્યાન-શ્રેણીનું આયેાજન કર્યું. જેમાં ભગવાન મહાવીરનું જીવન, પ્રસ ગેલને મમ તેમજ જૈન ત સાથે એનું અનુસંધાન સાધીને “મહાવીર દર્શન” વ્યાખ્યાનશ્રેણીનું આયોજન કર્યુ અને જૈન-દર્શનના જાણીતા ચિંતક ડે. કુમારપાળ દેસાઈને આ માટે વક્તા તરીકે નિમંત્રણ આપ્યું. ચિં ચપોકલીન ન. ૫. સભાગૃહમાં જાણે પર્યુષણ હેય એવી ભાવના અને જનમેદની ઉપસ્થિત રહી હતી.
પિતાના પ્રવચનમાં ડે. કુમારપાળ દેસાઈ એ જણાવ્યું કે જૈન ધર્મ એ ભાવનાનો ધર્મ છે અને ભગવાન મહાવીરનું જ વન એ ક્રાંતિનું, પરિવર્તનશીલતાનું અને તે કકલ્યાણની ભાવનાથી ભરેલું જીવન છે. પરંતુ એને પામવાને માટે પ્રગટ ઘટનાને બદલે અપ્રગટ મર્મને જાણવો જોઈએ. મહાવીરની સાધના પદ્ધતિ અત્યંત વિશિષ્ટ છે. સાધક સામાન્ય રીતે એક સ્થળે રહે, જયારે ભગવાન મહાવીરે પરિભ્રમણ કર્યું . જુદા જુદા આસને ધ્યાન કરવામાં આવે, જયારે ભગવાન મહાવીરે ઊભા રહીને કેઈ નિશ્ચિત સમયે નહીં, પણ સતત કાર્યોત્સર્ગ ધ્યાન કર્યું શરીરના ઘા રૂઝવનાર સંરહણ શક્તિ તેમજ સાડા બાર વર્ષના કાળમાં અતિ અ૫ નિદ્રાનો મર્મ જાણીને જ એમના સાધક-જીવનની મહત્તા જાણી શકાય. અવતારવાદ નહીં પણ ઉત્તારવાદને સમજવો જોઈએ. જેમાં એક વ્યક્તિ કઈ રીતે પરમ પદની પ્રાપ્તિ કરી શકે તેને જૈન ધર્મમાં આલેખ મળે છે. એ સમયમાં પ્રવર્તમાન ક્રિયા વાદ, અક્રય. વાદ. અજ્ઞાનવાદ અને વિનયવાદના સંદર્ભમાં ભગવાન મહાવીરની આગવી દષ્ટ પ્રગટ થાય છે. એ જ રીતે એ સમયને પૂર્ણકાશ્યપ, મંકુબલિ શાલક, અજિત, કેશકુંબલ, કુધ કાત્યાયન અને સંજય વેલયિપુત્રના જેવાની માન્યતાઓના સંદર્ભમાં ભગવાન મહાવીરની વિલક્ષણ વિચારણા જાણવી જોઈએ. ભગવાનનાં વર્ધમાન, સન્મતિ, વીર, મહાવીર અને અતિવીર જેવાં નામે એમના જીવનની વિશેષતા દર્શાવે છે. ભગવાન મહાવીરના સાધક જીવનની વિશેષતા એ છે કે એમણે ૪૫૧૫ દિવસમાં ૪૧૬૬ દિવસ તે નિર્જળ તપશ્ચર્યા કરી, ગણધરવાદ એ જૈન તત્વજ્ઞાનને અર્ક છે. અને ભગવાનનું જીવન એ ચરમ પુરૂષાર્થની પરિસીમા છે.
[આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only