Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
| શ્રી આમાનંદ પ્રકાશ
આત્મ સંવત : ૯ વીર સંવત : ૨૫૦૯ વિક્રમ સંવત : ૨૦૪૦
પુસ્તક : ૨ સને નવી. ૧૯૯૩ થી ( ક. ૪
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ખારગેઈટ, પાવનગર - ૩૬૪ ૦૦૧
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Als
પ્રાશ
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્મ સ. ૮૮ (ચાલુ) વીર સ’. ૨૫૦& વિક્રમ સવંત ૨૦૪૦ કારતક
૫૪ ૧૦૮
લેખક : પમ પૂજ્ય આન ંદઘનજી મહારાજ સાહેબ અવધૂ વૈરાગ્ય એટા જાયા, વાને ખેાજ કુટુંબ સમ ખાયા, જેણે માયા મમતા ખાઈ, સુખ દુ:ખ દેને ભાઈ; કામ-ક્રોધ
દેના ખાઈ, ખાઈ તૃષ્ણા ખાઈ. અવધૂ૦ (૧)
ભેાળા ભાઈ ! વૈરાગ્ય નામના દીકરા થયા. તેણે શેાધી શેાધીને આખુ કુટુ બ હુડપ ક્યું ણે માયા અને મમતા ખાધી. તેણે સુખ અને દુઃખ નામના ખન્ને ભાઇઓને ખાધા, તેણે કામ ક્રાધ બન્ને ખાધા અને તૃષ્ણા ખાઇને પણ ખાધી.
દુતિ દાદી મત્સર દાદા, મુખ દેખત હી મૃઆ; મંગળરૂપી વધાઇ વાંચી, એ બેટા હુવા.. અવધૂ
જબ
પુસ્તક : ૮૧]
(૨) નામના દાદો એ છેકરાનુ મુખ જોતાંજ મરી ગયાં. એ બેટાના જ્યારે જન્મ થયા ત્ય.ર અતિ કલ્યાણકારી હકીકત તરીકે એની વધાવણી બેલાણી,
દુર્યંતિ નામની મેાટીમા, અને મત્સર
પુણ્ય-પાપ પાડેાશી ખાયે, માન-કામ દેઉ મામા;
મેાહનગર કા રાજા ખાયા, પીછે હી પ્રેમ તે ગામા, અવધૂ (૩)
( અનુસંધાન ટાઇટલ પેજ ૨ ઉપર )
પ્રકાશક : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર
નવેમ્બર : ૧૯૮૩
For Private And Personal Use Only
[અંક : ૧
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અ નુ ક મ ણિ કા
ક્રમ
લેખ
લેખક
:
સ'. મુનિશ્રી રવિન્દ્રસાગરજી મ.
(૨) (૩)
ભાવવાદી સ્તુતિઓ નૂતન વર્ષના મંગલ પ્રભાતે જૈન સ્તોત્રમાં નવધા ભક્તિ . દે ભ એક 2 થી છે. આરામ શોભા
(૫)
ધરમચંદ જૈન ૫. પ્રવરશ્રી ભદ્રગુપ્તવિજયજી ગણુિવર વ્ય, પ. પૂ. આ. શ્રી વિજયયપ્રભ સૂરિજી મહારાજ સાહેબ પ્ર. પ્રવરશ્રી ભદ્રગુપ્તવિજયજી ગૃણિવર ૧૪ લે. પ. પૂ. આ.શ્રી વિજયઅમૃતસૂરીશ્વરજી મ શા ના શિષ્ય મુનિશ્રી દાનવિજયજી મ. ૧૫
(૭)
સારા રાજમાં રહેવાનું સુરસુંદરી
આ....ભા..૨ શ્રી ઊ'ઝા ફાર્મસી લિમિટેડના માલીક સ્વ. શેઠશ્રી ભોગીલાલ નગીનદાસભાઈ તરફથી ઘણા વર્ષોથી પંચાંગ ભેટ મોકલવામાં આવે છે. આ વર્ષે પણ સ વત ૨૦૪૦ ની સ લના કાર્તિકી જૈન પ’ચ ગ સભાના બંધુઓને ભેટ આપવા મોકલેલ છે, તે માટે અમે અ.ભાર વ્યક્ત કરીએ છીએ.
(અનુસ ધાન ટાઈટલ પેજ ૧ નું ચાલુ ) શુભ-અશુભ કર્મોના ફળ આપનારા પુણ્ય અને પાપ નામના પાડોશી હતા, તે તેણે ખાધા. અભિમાન અને કામરૂપ તેના મામા હતા, તેને ખલાસ કર્યો. એણે મેહનગરના મહારાજાને પૂરો કર્યો. ૫છી પ્રેમ-રાગ હતા તેને પણ ગુમાવ્યા.
ભાવ નામ ધયે બેટા કે, મહિમા વર ન જાઈ; - “ આનદયન’ પ્રભુ ભાવ પ્રકટ કરો, ઘટ ઘટ રહ્યો સમાઈ, અવધુ (૪).
તે મેટાનું નામ ભાવકુમાર જાહેર કરવામાં આવ્યું. તેને પ્રભાવ વર્ણવી શકાય નહિ. મારા આન‘દઘન પ્રભુ ! એ વૈરાગ્ય બેટાને પ્રકટ કરે. એ ઘટ, ઘટમાં ગેહેવાઈ રહેલો છે. હૃદય માં ઉડે વસીને પડેલે છે તેને બહાર લાવો.
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
વર્ષ : ૨૧]
www.kobatirth.org
શ્રીમાનંદ
તંત્રી : શ્રી પેપિટલાલ રવજીભાઇ સàાત વિ. સં.૨૦૪૦ કારતક : નવેમ્બર-૧૯૮૩
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ભાવવાહી સ્તુતિઓ
સ. મુનિશ્રી રવિન્દ્રસાગરજી નમીએ શ્રી જિનરાજ આજ તમને દેવા તણા દેવ ડે! વિનવીએ તુમ માગળ કરગરી આપે! પ્રભુ સેવને તુમ દરિસણુ નિણ મેં લહ્ય દુઃખ બહુ ચારે ગતિને વિષે
પૂરણુ ભાગ્ય ઉદય થકી પ્રભુ મળ્યા ધ્યાવુ' ત્હને અહેનિશે. ૧. જે પ્રભુના અવતારથી અવનિમાં શાંતિ બધે વ્યાપતી
જે પ્રભુની સુપ્રસન્ન ને અમીભરી દૃષ્ટિ દુઃખા કાપતી જે પ્રભુએ ભર યોવને વ્રત ગ્રહી ત્યાગી બધી અંગના
તારક તે જિનદેવના ચરણેામાં હાજો સદા વંદના. દેખી મૂરતી પાર્શ્વજનની નેત્રમ્હારા કરે છે
ને હૈયુ મ્હારૂ ફરી ફરી પ્રભુ ધ્યાન ત્હારૂ ધરે છે આત્મા ન્હાશ પ્રભુ તુજ કને આવવા ઉલ્લુસે છે
3.
આપે એવું બળ હૃદયમાં માહુરી આશ એ છે. જે દૃષ્ટિ પ્રભુ દરિઞગુ કરે તે દૃષ્ટિને પણ ધન્ય છે
જે જીભ જિનવરને સ્તવે તે જીભને પણ ધન્ય છે પીએ મુદ્દા વાણી સુધા તે ક્યું યુગને ધન્ય છે
સ સાર
તુજ નામ મ`ત્ર વિશદ ધરે તે હૃદયને નિત્ય ધન્ય છે ૪. ઘેર અપાર છે તેમાં બુડેલા ભવ્યને હે! તારનારા નાથ ! શું ભૂલી ગયા નિજ ભક્તને મારે શરણુ છે આપનું વિચાહતા હું. અન્યને તે પણ પ્રભુ મને તારવામાં ઢીલ કરો શા કારણે ? પ.
For Private And Personal Use Only
૨.
[અંકઃ ૧
DD007168
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
UG નતનું વર્ષના મંગલ પ્રભાતે IF (
' 'ના' '
.
.
#k
શ્રી આમાન પ્રકાશ” માસિક સહસ્ત્રદલ “પ્રકાશન રેશનીમાં તપસ્વી ભાઈ-બહેનના કમળ સમ વિકસિત, આત્મજ્ઞાનની પમરાટ પ્રસરા તપ, અનુષ્ઠાનનું વર્ણન, દાન પ્રવાહના ઝણાં વતું, સજીવન અર્થે અમૃતસમ પાન કરાવતું, ઝગમગતા બને છે તે જોઈ અમારા હૃદય આનંદ અભિવિકાસ માટે એક પછી એક સોપાન સર અનુભવે છે. કરવામાં સહાયરૂપ બનતું, સુકૃત્યને અનુમોદનાના જીવનપાયાને નક્કર બનાવનાર કથાનકે, પુપિથી વધાવતું, જ્ઞાન-આરાધના માટે સવેત્તમ કાવ્યો, જૈન ધર્મના આચાર વિચાર પરના નૂતન તક આપતું, સમયના ખળખળ નાદ સાથે તાલ શૈલીમાં લખાતાં તેને માટે વિદ્વાન લેખકને મેળવતું, પ્રગતિના પંથે નિશ્ચિત કદમ સાથે ધરી અમારી નમ્ર વિનંતિ છે કે તે સમયે સમયે રહ્યું છે. “'ઉચ્ચતમ જીવન અને જીવન સાર્થકતા અને સારા લેખે મોક્લીને આભારી કરે.. સાંપડે”તેવા શુભ આશિષની કહાણ વાચકવૃન્દને આ સંસ્થાનું મહત્ત્વનું કાર્ય પ્રજાના સંસ્કૃત અપે છે.
કે ", કે માગધી ભાષામાં લખાયેલ પુસ્તકનું ભાષાંતર ' માસિકમાં વિદ્વાન પુરુષોને તેઓ. હા. કરાવી છપાવી જૈન જનતા સર્મક્ષ મૂકવું. તે પુરુષોના ચરિત્રે, જૈન શાસનનો જ્ઞાન રૂપ
આ ધ્યેયને ફળશ્રુતિ રૂ થી સુમતિનાથ ચરિત્રને અમૂલ્ય ખજાનાઓ રજુ કરી વાર્ચને રસાસ્વાદને
પ્રથમ ભાગ પ્રગટ કરવામાં આવ્યા છે. વિશેષ
"
- આનંદ da એ બાબતનો છે કે આ પુસ્તક તૃપ્ત કરવા માં અમૂલ્ય ફાળે છે. આત્માને આનંદિત બનાવી, આત્મ ના અધિકાર દૂર કરી
આજીવન સભ્યને ભેટ તરીકે આપવામાં આવ્યું પ્રકાશ રેલાવી નામની સાથે કેતા કરે છે. તેથી ૬
જ છે. બીજા ભાગ પણ છપાઈ ગયેલ છે જે શ્રી અમે માસિકને પ્રશસાનો પંપથી આ મંગળ
સુમતિનાથ પ્રભુ ચરિવ ભાગ ૨ નો પ્રકાશન પ્રભાતે વધાવીએ છીએ, એટલું જ નહિ દરેક
સમારોહ, પરમ પૂજ્ય પંન્યાસ પ્રવર ગુરુદેવ શ્રી વાચક અને સભાના જીવન સભ્ય મુકત કહે
અભયસાગરજી મહારાજ સાહેબના શિષ્યરત્ન પ્રશંસા કરે છે એ જ તેની સેવાને તુરંકાર છે
૧ પૂજ્ય શણિવર્ય અસાર જી મહારાજ સાહેબ
* આદિ. મુનિભગવંતની શુભ નિશ્રામાં સંવત પૂર્વાચાર્યોના સિદ્ધ હતે લખાવ સ્તવને, ૨૦૧૯ના મહા વદ ૨ ને રવિવાર તા. ૩. ૧સંસ્કૃત પ્લે કે, સત્ય ઘટનાઓ, ચિંતન કણિ- ૮૩ના રોજ તખતગઢ મંગલ ભુવન, તળેટી રેડ, કાઓ, ભક્તિ સભર કાવ્યું વગેરે વિધવિધ પાલીતાણા મુકામે ઉજવવામાં આવ્યું હતું. જેની વાનગીઓના રસથાળ દ્વારા જૈન શાસનની સેવા કિંમત રૂ. ૩૫-૦૦ રાખેલ છે ? કરતા કરતા નીજનું નામ “પ્રકાશ' ઉજજવળ આ સંસ્થાના મત તથા
." કરે છે, તે અંગે રસમય અને અસરકારક પુસ્તકોને :ભ - સાધ્વીજી મહારાજ - હે લેઓની પસંદગી કરવા બદલ અક રપ
નિચે છે. " આ રડાર , સંમજ વ્યાખ્યાનમાં લે છે પત્રે મળ્યા છે.
ઉોગ કરવા માં આવે છે.
[અમાનદ મીશ
---
----- -
-
-
૧
-
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
છે.
*
*
* *
*
છે. આ સંસ્થા પિતાના જ મકાનમાં જાહેરાત - નૂતન વર્ષના યુનિ પ્રભાને સંસ્થાના સભ્ય લાઈબ્રેરી ચલાવે છે. અનેક વ્યક્તિઓ સારો નેહમિલનમાં હાજરી આપી 'પરસ્પર મને એ લાભ લે છે. પુસ્તકનો લાભ મેળવવા માટે ભાવનાની વૃદ્ધિ માટે નૂતન વર્ષાભિનંદન અપ વાર્ષિક ફી ૨) રૂા. રાખેલ છે. પરિણામે જૈન તથા શુભેચ્છાના રસપાન પીરસી, ધન્યતા અનુભવે છે જૈનેતર ભાઈ ખેને આરે લાભ લે છે, ; ; જે જે લેખ કે લેખિકાઓએ પિતાને મળેલા
જૈન વિદ્યાર્થીઓ અભ્યાસમાં સારા ગુણ સાન સમૃદ્ધિ અને લાભ આ માસિક દ્વારા - મેળવી ઉત્તીણ થ તે જ તો આપેલ છે એ સર્વને અભિનંદૂન અર્પતા ધન્યતા વિદ્યાર્થી ઓને ઈનામ પણ આપવામાં આવે છે. અનુભવ છે,
અને છે એસ.એસ.સી પરીક્ષામાં પાઈ આગળ અભ્યાસ : છૂપાઈ તેમજ ક્ષગળની અસાધારણ મોંઘવારી કરનાર ભાઈ બહેનને આ વર્ષે "ફાઇ ૮ની વચ્ચે પણ માસિકનું નાવ અખલિતપણે ચાલ્યું શિષ્યવૃત્તિ આપી છે. જેથી સ્થિરતળા જાય છે, જે પરમ પૂજ્ય સ્વ. આચાર્યશ્રી વિદ્યાથીઓને અભ્યાસમાં વિક્ષેપ મ . દિન- વિજયાનંદસૂરિશ્વરજી મહારાજ, સ્વ. પ્રવર્તકશ્રી પ્રતિદિન મેઘવારીનેં કે આળ પંપતો કાંતિવિજયજી મહારાજ, પૂજ્ય શ્રી ચતુવિજયજી છે તેથી ઉચ્ચતર શ્રેણીમાં અન્ય સ કરનાર વિદ્યાથી મહારાજ તથા પૂ. આગમ પ્રભાકર શ્રુતશીલ ભાઈઓ તૈથા બહેનેની શિષ્યવૃત્તિ માટે માંગ
* વારિધિ મુનિ ભગવત પુણ્યવિજયજી મહારાજના વધી છે. તેથી સારી સંખ્યામાં વિદ્યાર્થી ભાઇઓ :
આશીર્વાદનું ફળ છે. તેઓ સર્વેનું સ્મરણે કરી, અને હેનેને સંસ્થા સહાયરૂપ બની શકે તેવી અમંગળદિન હદયપૂર્વક વંદન કરીએ છીએ. પરિસ્થિતિ સર્જવા ટ્રિન સાહેબ તથા આજીવન * આ પ્રસંગે તમામ પેટ્રન સાહેબ, આજીવન સભ્યોને અમારી નવા વિનંતિ છે. આશા છે કે સભ્યો, સંસ્થાના સભ્ય અને હિતેચ્છુઓને આ જ્ઞાન-દાન સમાન પ્રવૃત્તિને આવકારી શક્તિ શુભેચ્છા પાઠવીએ છીએ મુજબ દાન આપી તેઓ પ્રવૃત્તિને વેગવાન સંસ્થા પ્રગતિના સોપાન સર કરી ઉન્નતિના Lબનાવશે.. . # $
* શિખરે પહોંચે તે માટે અવિરત પ્રયત્નો દ્વારા * દર વર્ષે આ સંસ્થા પૂજય આચાર્ય મહારાજ સાથ સહકાર આપી નમ્ર વિરાપ્તિ કરીએ છીએ, સાહેબ શ્રી વિજયાનંદસૂરી છની જન્મ જયતિ. જે નામી અનામી વ્યક્તિએ એ સરથાના ઉત્કર્ષ ચૈત્ર સારી ૧ના રોજ પાલીતાણા મુકામે ઉજવે છે. માટે સેવા આપી છે તેમને હાર્દિક આભાર સાધુ-સાધ્વીની ભક્તિમાં આવે છે તેમ જ નાનીએ છીએ. ' ' પૂજાનો લાભ તે દિવસે સંથી મેળવે છે. " પ. પર નવપદજીના અનેરા ભક્ત અને
ઉપરાંત આ સભાની વર્ષગાંઠ જેઠ શદ વર્ધમાન તપના પુર્વ તપસ્વી શ્રી શ્રી પાળ જ તજ ની , જય છે. પ્રજા વગરના. રાજાને રાસ છપાઈને તૈયાર થયેલ છે ૫ પૂ. લાભ મવામી ધન્યતા અનુભવે છે.
જ બવિજયજી મહારાજ સાહેબની કૃપાદષ્ટિ અને
- તેમની ભ પ્રેરણા, રાજ સંસ્થા રમકતીગુરુ માં , નિતિ માગશર વદી તથા તેની બને તેવા અંતરના આશીર્વાદ વરસાવતા અને પુદી ? ના રોજ રે'રથા તરફથી સારી રહે છે. પ. પૂ. મહારાજ સાહેબ વ્રજસેન ન ગી-કોની રાલી સાથે પૂજાવવામાં નિશ્રીની જહેમતથી સાકાર પામેલું પ. પૂ. આવે છે, તેમ જ ભાવ થાય છે. * હેમચંદ્રસૂરિ રચિત પ્રાકૃત વ્યાકરાણ તૈયાર થઈ
નવેમ્બર ૮૩
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ગયું છે. તે પુસ્તક ૫૦ સાધુ મહારાજ સાહેબે રાયચંદભાઈ મગનલાલ શાહ, આત્માનં પ્રકાશ તથા સાઠવીજી મહારાજ સાહેબેને ભેટ આપેલ છે. માટે લેખે એકલે છે અને ઉપકૃત કરે છે, તે
બદલ તેઓ પ્રત્યે ભક્તિ-વંદન ભાવ દર્શાવીએ ૫. ૫૦ હેમચંદ્રસૂરિ રચિત પ્રાકૃત વ્યાકરણ
છીએ. નવ Appndices સાથે રેકઝીન બાઈડીંગ કરેલ પુસ્તક સંવત ૨૦૩ની સાલમાં પ્રગટ કરેલ છે.
કેઈપણ સંસ્થા કાર્યવાહકેની શુળ નિછાપર શ્રી જન આત્માનંદ સભાનું પ્રકાશન ૯૪મું રત્ન નિર્ભર રહે છે તેમાં બે મત નથી. અનેકવિધ છે, સાચા અર્થમાં તે રત્ન જ છે. કેમકે તેના કાર્યો હાથ ધરતાં પહેલાં અન્યને ટેકે, સાથવિવિધ કારણે પ્રાકૃત ભાષાના અભ્યાસીને પુનિત સહકાર અનિવાર્ય રીતે મેળવવું પડે છે. સદભાષાથી પ્રકાશિત કરે છે અને પ્રાચીન પ્રાકૃત ભાગ્ય આ સ
ભાગ્યે આ સંસ્થાને શ્રીમાન રાયચંદભાઈ ભાષાના વ્યાકરણેમાં આ પુસ્તકનું અદ્વિતિય મગનલાલ શાહને સારો એ સહકાર ને સેવા સ્થાન છે. જેથી કીંમત રૂ. ૨૫-૦૦ છે. સાંપડયા છે. ગત વર્ષ માં તેમના દ્વારા શ્રેષ્ઠીવર્યો
પિન બન્યા છે. તેમની સેવાની અનુમોદનાની દ્વાદશાર નયચકમભાગ ૧-૨ (રચયિતા તક અત્રે અમે લઈએ છીએ. પ. ૫૦ “વિજયજી મહારાજ શાહેબ) સંસ્થા દ્વારા બહાર પડી ચૂક્યો છે. જેમની માંગ જાપાન,
સંસ્થાના વિકાસમાં આપ સહુ શુભેચ્છકો, અમેરિકા, ઓસ્ટ્રેલિયા વગેરેના વિદ્વાને કરે છે. પિન સાહેબ, આજીવન સભ્યો સહકાર આપી તેઓ સહુ ત્રીજા ભાગની રાહ જોઈ રહ્યા છે. કાર્યવાહકને ઉપકૃત કરી એવી હાર્દિક ભાવના. તે કાર્ય પણ સવેળા પતે તેવા પ્રયત્ન સંસ્થાએ
૧ હીરાલાલ ભાણજીભાઈ શાહ જારી રાખ્યા છે.
પ્રમુખશ્રી B. Sc. પ. પૂ. આચર્ય ભગવંતે, પ. પૂવ મહારાજ
૨ પોપટલાલ રવજીભાઈ સત સાહેબે, પ્રખ્યાત લેખકો-શ્રી કુમારપાળ દેસાઈ
B. A. B. T. પ્રાધ્યાપક સાહેબ, શ્રીમાન રતિભાઈ માણેકચંદ
ઉપપ્રમુખશ્રી અને તંત્રીશ્રી તથા રમેશભાઈ ગાલા, અમરચંદભાઈ માવજી,
જૈન આત્માનંદ પ્રકાશ
શ્રી દેવરકાનra #તમ ાર થાળ (મusધ્યાય) _શ્રી જૈન આમાનંદ સભાનું પ્રકાશન-૯૪મું રત્ન છે. સાચા અર્થમાં તે રત્ન જ છે કેમકે તેના વિવિધ કારણે પ્રાકૃત ભાષાના અભ્યાસીને પુનિત ભાષાથી પ્રકાશિત કરે છે પ્રાચીન પાકૃત ભાષાના વ્યાકરણેમાં આ પુસ્તકનું અદ્વિતીય સ્થાન છે. અર્વાચીન વિદ્વાનેએ આ પુસ્તકને બીરુદાવ્યું છે. અભ્યાસીને સંપૂર્ણ જ્ઞાન મળે અને તુલનાત્મક અભ્યાસ થાય તે માટે આ પુસ્તકમાં નવ Appendices આવેલ છે જમન જેવા દેશમાં તેમજ મહાન વિદ્યાપીઠની માંગ સારી છે. તેજ તેનું મૂલ્યાંકન છે. Price Rs, 25-00
Dolar 5-00
Pound 2-10
પ્રાપ્તિસ્થાન શ્રી જન આત્માનંદસભા, ખારગેટ, ભાવનગર
[આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈન સ્તોત્રોમાં નવધા ભક્તિ
–ધરમચંદ જન
નવ પ્રકારની પરંપરા મૂકે વણવ ધર્મની છે. સુખ આપે છે જ, પણ એ સરોવરની શીતળ હવા પણ જૈન ધર્મમાં આ તરં નજરે પડે છે. પણ સુખ આપે છે. “નવધા ભક્તિના ત્રણ વિભાગ છે.
તે ઉપકાંત કવિ પુષ્પદને “નયચરિત' પ્રથમ વિભાગ - શ્રવણ ભતિ, કીર્તન માં પણ લખ્યું છે કે દિગ્વિજય બાદ જ્યારે ભક્તિ અને સ્મરણ ભક્તિ.
ભરત રાજા આદિનાથ પ્રભુ પાસે પહોંચ્યા ત્યારે આ ત્રણે દેવની અનુપસ્થિતિમાં થાય છે. પિતાની જાતને વ્યર્થ માનવા લાગ્યા, તે કહે છે,
બીજો વિભાગ :- પાદસેવન, અર્ચન અને “તે ચરણ સફળ છે જે આપના તીર્થમાં જાય વન્દન ભક્તિ સંપૂર્ણતઃ ભગવાન સાક્ષાતુ મળે છે. 1 -સફળ છે કે જેણે આપને નિહાળ્યા ત્યારે જ બને. પર તુ ભગનાન અન સ્થિતિમાં છે. તેજ કંઠ ફળ છે કે જેણે આપના ગીત મનના ભાવથી, તેમને પ્રત્યક્ષ માનીને, તમ ગયા છે. તે કાન ધન્ય છે જેણે આપને સાંભળ્યા અનુષ્ઠાન થાય છે, આ છ ભક્તિ કિયારૂપ છે. છે. તે જ હાથ સફળ છે કે જેણે આપની સેવા
ત્રીજો વિભાગ:-- દાસ્ય ભક્તિ, સખ્ય ભક્તિ કરે છે. આત્મ નિવેદન ભક્તિ. આ ત્રણે ભાવરૂપ છે.
કીર્તન ભક્તિ કેમકે તેમાં ભાવને અનુરૂપ ક્રિયા થતી હોવાથી, શ્રદ્ધા અને પ્રેમપૂર્વક ભગવાનને મંગળમય ભાવની પ્રધાનતા રહે છે.
કાનું કથન, નામ અને ગુણોનું કીર્તન તપ
જપ કાર્યા–એ કીર્તન ભક્તિ છે. ભગવાનનું નામ અને તેમના ગુણે શ્રદ્ધા ભક્તામર તેત્રમાં ૫ પૂ. માનુડગાચાર્ય જીપૂર્વક તેમજ પ્રેમપૂર્વક શ્રવણ કરવું તે શ્રવણ એ આરાધ્યના ગુણોનું વર્ણન કરતાં કહ્યું છે, “હે ભક્તિ છે.
ભગવન્! આપ એક અદ્ભુત જગત્ પ્રકાશી દિપક પ. પૂ. આચાર્ય કુમુદચંદ્ર મહારાજ સાહેબે છે, જેમાં તેલ નથી, વાક નથી, કે ધમ નથી. કલ્યાણ મ દિરમાં શ્રવણ ભકિતનું સં વિવેચન પર્વતને કમ્પાવનાર વાયુની ઝાપટ આ દીપક કર્યું છે. નીચે પ્રમાણે.
સુધી પહોંચી શકતી નથી. છતાં પણ જગતમાં મારા ઘર, જલન ન હતઘર,
- પ્રકાશ ફેલાવે છે, Rામાર ના િમત્તા શાન સા ત તૈ૪ : तीव्रतपोपहत पान्थ जनामिनदाधे,
છે દર રવિન્દ્ર જારી રે ! प्रिणालि पद्म सरसः सरसे।ऽ मिलोऽपि ॥ भयो न जातु मरुतां वका चलानां, હે દેવ! આપના સ્તવનનો અચિન્ય મહિમા પS7 થમ ના કાકાસ પ્રકાર છે છે, પરંતુ આપનું નામ-માત્ર પણ સંસારના આચાર્ય ભગવંત ફરી કહે છે, “હે ભગવન! દુઃખથી બચારી લે છે. જેવી રીતે શીખ ઋતુમાં આપને મમાં સૂર્યથી અધિકતર છે, કેમકે ગરમીથી પીડાતા મનુષ્યને કાળ યુક્ત સરોવર આપ કદી અસ્ત પામતા નથી, રાહુ ગમ્ય નથી, નવેમ્બર ૮૩]
શ્રવણ ભક્તિ
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આપને પ્રભાવ વાળેથી પણ અવરુદ્ધ અને સાધના રૂપમાં તેનું મહત્વ છે. આ આશય નથી. આપ સમસ્ત કેના સ્વરૂપને સ્પષ્ટ રૂપથી સ્પષ્ટ કરતા તત્વાર્થ સૂત્રમાં કહેવાયું છે. ૨ વાગત કરે છે.”
मोक्षमार्गस्य नेतार - भेत्तार कम भूभृतां । स्तं कदाचिदुपयासि न राहु गम्या, શાતા વિતવાનાં ઘરે તાપણા ઇ स्पष्टीकरोषि सहसा युगपज्जगन्ति ।
વન્દન ભક્તિ नाम्भोघरोदर निरुद्ध महाप्रभाषः । सूर्यातिशायिमहिमाऽलि मुनीन्द्र लेोके ॥
ભગવાન શ્રી ચરણમાં અથવા તેમના શ્ર
વિગ્રહ ચરણમાં અન્ય રાવથી પ્રણામ નિવેદન સ્મરણ ભક્તિ
કરવું અથવા સ્તુતિ કરવી તે વન્દન ભક્તિ છે. ભગવાનના પર પ્રભાવશાળી મંગળમય નામ, જૈનધર્મ ગુણના ઉપાસક છે સદ્ગુણીના રૂપ, અને ગુણનું ધ્યાન કરવું તે સ્મરણ ભક્તિ છે. ચરણમાં હાર ઝુકાવવાને તે ઉપાદેય માને છે
ભક્તામર સ્તોત્રજ કવિ કહે છે કે સૂર્યની અને ગુણહીન બકિના પાણીમાં શિર ઝુકાવવાને વાત શી? તેની પ્રભા તળાવન કમળને વિકસિત હેય માને છે. કરે છે. તે પ્રમાણુ હે પ્રભો ! અ૫નું સ્તોત્ર તે પ. પૂ. ભદ્રબાહ સ્વામીએ કહ્યું છે, “જો દર રહેતું હોવા છતાં, આપના નામના કથા જ અવન્ડનીય વ્યકિ. ગુણી પુરુષ દ્વારા વંદન પામે સમસ્ત પાપને દૂર કરી દે છે
છે તે તે અસંયમના વદ્ધિ કરીને પિતા અધઃસત્તાં સા રતવનારત સમત ર૬, પાન કરે છે.”
રાતરંગા ઘાતાં સુતા દૃતિ ! જેનું જીવન ત્યાગ, વૈરાગ્યથી ઓતપ્રેત છે તે સત્ર શરૂ સે કમર, તથા નિશ્ચય અને વ્યવહાર અને દૃષ્ટિઓથી જેનું વિજાપુ કાઢનાનિ વિકાસમજ | જીવન પવિત્ર છે અને નિર્મળ છે તે સદ્ગુરુ છે.
નામ સ્મરણ ભક્તિના મહત્વનું પ્રતિકાહન ભક્તિભાવથી વિભોર બની તેમને વંદન કરવું કરતા, કાવે ફરી કહે છે, “હે પ્રભો! સંગ્રા જોઈએ. વંદન આત્મશુદ્ધિને માગ છે. મમાં આપનું સમરણ કરવાથી બળવાન રાજવી શ્રી અકલંકદેવે “અકલંક તેત્ર'માં એ દેવને ઓના યુદ્ધ કરતાં અ અને હાથીઓની ભયંકર વંદના કરી છે કે જે સમગ્ર સંસારને હાથની ગજેનાથી યુક્ત સેનાદળ એવી રીતે નષ્ટ-ભ્રષ્ટ થઈ રેખા જેમ જોઈ શકે છે અને જેને જન્મ, જરા, જાય છે જેવી રીતે સૂર્યોદય થતાં અંધકાર નષ્ટ મૃત્યુ રૂપ કાપ સ્પર્શ પણ કરી શકતું નથી. થઈ જાય છે.
પાદ સેવન ભક્તિ घल्ग-तुरङ्गगजगजित भीमनाद, मानौ बळ बलवतामपि भूपतिनाम् ।
શ્રદ્ધા, પ્રેમપૂર્વક યહરણ કરવા વાળા ભાગ
વાનના પાઇ પોની પૂજા–તે પાદ સેવન ભક્તિ उदिवाकर मयूख शिखापविद्ध,
છે. ભગવાનની પ્રતિષ્ઠિત પ્રતિમાના ચરણોની પૂજા. त्वत्कीर्तनात्तम इवाशु भिद मुपैति ॥
કલ્યાણ મંદિરના કર્તા પ. પૂ. આચાર્યજી અર્ચન ભક્તિ
કુમુદચન્દ્ર કહે છે, “હે શરણ્ય! આપના ચરણ જૈનધર્મમાં પરમાત્માની પૂજા અથવા અર્ચના કમળની સતત સંચિત ભક્તિનું જે કઈ ફળ સાધનના રૂપમાં જ પ્રયુકત થઈ છે. તે અપને હોય તો તે એવું હોવું જોઈએ કે આ જન્મમાં આપમાં સાધ્ય નથી. પરમાત્માના ગુણેની પ્રાપ્તિના અને આવતા જન્મમાં આપજ મારા સ્વામી છે;
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કેમકે આપ સિવાય મારે માટે બીજું કઈ શરણ છતાં, આપના ગુણોના સંસ્પર્શ કરવા માત્રથી તે થઈ શકે નહિ.
અમૃત-સમુદ્રના સ્પર્શની જેમ કલ્યાણપૂરક છે. શહિત નાથ! મવદ્રિવાળા, - પ. પૂ. શ્રી માનતુંગાચાર્યજી પણ કહે છે,
મઃ ૪૦ મિનિ સતત સંહિતાયા ! “હે ભગવાન! હું અ૫કૃત છું અને વિદ્વાનેના तन्मे त्वदेकशरणस्य शरण्य भूयाः, પરિહાસ ધામ છે, છતાં પણ આપની ભક્તિના
વામી રામેવ મુરને માતtsu | કારણથી હું સ્તુતિ કરવા તૈયાર થયો છું.” જેવી
પ. પૂ. વરિરાજસૂરિને એકીભાવ સ્તોત્રમ રીતે કોયલ આમ્રકલિકાના કારણથી મધુર શબ્દનું કહ્યું છે, હે ભગવાન્ ! આપના ચરણ કમળની ઉચ્ચારણ કરે છે, તેવી રીતનું આ છે. સંગતિ પ્રાપ્ત કરનાર ભક્તિ ગંગામાં જે સ્નાન કરે છે તેના ચિત્તના સમૂચા પાપ નષ્ટ થાય છે.
દસ્ય ભક્તિ પ. પૂ. શ્રી જિનસમુદ્રસૂરિએ આ ભાવ ભગવાનને જ પિતાના એકમાત્ર સેવ્ય સ્વામી પાર્શ્વનાથ પ્રભુના સ્તવનમાં વ્યક્ત કરેલ છે. તેઓ માની શ્રદ્ધાપૂર્વક દાસ્યભાવથી જ્યારે સેવા કરવામાં કહે છે, “હે ભગવાન્ ! અપના ચરણોની સેવાનું આવે છે ત્યારે તેને દાસ્ય ભક્તિ કહે છે. રસિક એવું મારું મન બીજામાં સંતેષ પામતું . પૂ. આચાર્ય સોમદેવજીએ “યશસ્તિલકનથી. કેયલ આશ્રમંજરીને છેડીને કરેણમાં ચપૂ’માં કહ્યું છે, “હે ભગવાન! આપના આનન્દને અનુભવ કરતી નથી.
પ્રસાદથી મને માનવીય અને દૈવીય વૈભવ પ્રાપ્ત આત્મનિવેદન ભક્તિ થયેલ છે. હવે મારું હૃદય આપની સેવા માટે અહંકાર રહિત બની, પિતાને શ્રદ્ધાપૂર્વક બનાવે
ઉત્સુક છે, તેને તે માટે અવસર આપી, સનાથ ભગવાનને સમર્પિત કરવું–તે આત્મ નિવેદન ભક્તિ છે.
સંખ્ય ભક્તિ ભગવાનની મહત્તા દર્શાવવી અને પિતાની ભક્તિભાવથી આપ્તાવિત બની, ભગવાનમાં લધુતા દર્શાવવી તે ભક્ત મુખ્ય ગુણ છે. પ. પૂ. મિત્રભાવથી પ્રેમ સ્થાપિત કરે તે સખ્ય ભક્તિ આચાર્ય સમcભદ્રજી સ્વયંભૂ તેત્રમાં આત્મ છે. જૈન સ્તોત્રોમાં આ ભક્તિને સંકેત દષ્ટિગોચર નિવેદન કરે છે, “હે ભગવાન! આપ આવા છે, તે નથી. આપ તેવા છે, એ મારી અપમતિનું સ્તુતિ રૂપ
શમણુ” સૌજન્યથી પ્રલાપ છે. આપના અશેષ માહાભ્યને નહિ જાણતા
હિન્દીમાંથી અનુ. P. R. Salot
*
આત્મ કલ્યાણ અર્થે પૂજા ભણાવવામાં આવી આચાર્ય શ્રી વિજયકમળસૂરીશ્વરજી મહારાજની સ્વર્ગારોહણ તિથિ અંગે ગુરુભતિ નિમિત્તે તથા આ સભાના ભૂતપૂર્વ ઉપપ્રમુખ રે શેઠ ફતેહચંદ ઝવેરભાઈ શાહની જન્મ તિથિ હોવાથી તેમના પુત્ર ભાઈ હિંમતલાલ તરફથી સ્વર્ગસ્થના આત્મકલ્યાણ અર્થે ભાવનગર જૈન આત્માનંદ સભાના લાઈબ્રેરી હોલમાં સં. ૨૦૦૯ના આસો સુદ ૧૦ને રવિવારના રોજ શ્રી પંચકલ્યાણકની પૂજા ભણાવવામાં આવી અને પ્રભાવના કરવામાં આવી હતી.
નવેમ્બર ૮૩]
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
દંભ
www.kobatirth.org
એક ગ્રંથી છે!
પન્યાસ પ્રવરશ્રી ભદ્રગુપ્તવિજયજી ગણીવર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
એક સવાલ કયારેક દિમાગના ખૂણામાં સળવળે છે.
-શુ નિ થતાની સાથે નિભતાને કેઈ નાત છે ખરા?
—શુ દભ એ ગ્રંથિ નથી ? જેમ રાગ ગ્રંથિ છે. દ્વેષ ગ્રંથિ છે..એવી મીતે શુ' ન્રુભ ગ્રંથિ નથી? —નિ થના જીવનમાં જેમ રાગ અને દ્વેષ હેય મનાયા છે, ત્યાજ્ય મનાયા છે, એમ શું ભ પણ ત્યાજ્ય નથી ?
~~ દ ભ હૈય છે-ત્યાજ્ય છે,' આટલુ કહ્રી દેવા માત્રથી વણાઇ ગયા હાય તાણા વાણાની જેમ અને કહી દઈએ કે તા પ્રશ્નનું નિરાકરણ આવી જશે ?
જી' થવાનું ? જીવનવ્યવસ્થામાં ભ ભ ય છે–દભ ત્યાજય છે....' તે
—ગૃહસ્થના જીવનમાં તે જાણે દભને અનિવાર્ય રૂપે જરૂરી માની લેવામાં આવ્યે છે.... પણ શુ નિ થના જીવનમાંયે દભ જરૂરી છે? શા માટે ?
--દભ મુક્તિરૂપી વલને જલાવી મૂકનાર આગ છે, દભ મેક્ષમાર્ગમાં અવરોધ કરનાર આગળે છે....'ભ નયું' ઝેર ’ આવી દંભની વર્ણના ધર્મગ્રથામાં કરવામાં આવી છે,
....
—ધર્મગ્રથાને વાંચનાર અને સાંભળનાર બધા જ લેાકે દુ'િદાથી પરિચિત છે....છતાંચે ‘આટલા દ ભ તે રાખવે જ પડે છે....' આવી વાતા કરે છે!
-શુ શ્રમણના જીવનમાં-નિવ્ર થતાના માંમાં દભ જરૂરી છે? હાં, જ્યાં સુધી શ્રમણ-સાધુ સામાજીક બની રહેશે ત્યાં સુધી અને દભના સહારા લેવે પડશે.
પણ, સામાજિક માન-પ્રતિષ્ઠાના વ્યામાહમાં ફસાયેલા ખાદ્ય-નિધ; નિર્દભ જીવન નથી જીવી શકતા. સામાજિક કાર્યોંમાં રાગી- દ્વેષી અને દભી જીવેાના સપર્ક ત્યાં અનિવાય બની જાય છે....‘ સ’સગ` જન્યા ગુણદોષાઃ ' 'સર્ગ' જન્ય ગુણદોષના શિકાર થવુ જ પડે છે! ગુણાની વાત તે માંહ્યલે જાણે, પશુ દેષાના ઝાંખરા તા છવાઈ જ જાય છે જીવનની ધરતી પર.
• નિભતા વિના નિ‘થતા નહી.' આ વાત નિ ́થ સાધુના હૈયામાં સ્થિર થઇ જવી જોઇએ, નિર્દભ બનવા માટે દૃઢ સકલ્પ કરવા જરૂરી બને છે.
-- મારે સામાજિક પ્રતિષ્ઠાં નથી જોઇતી...મારે તે આધ્યાત્મિક નિષ્ઠા મેળવ્વ છે' આવે આંતરનાદ ભીતરમાં ગુ ંજયા કરે...તે ગ્રથતાની પ્રાપ્તિ શકય બને છે...અને ાંતર-સતેષની શરણાઇના સૂર રેલાવા લાગે છે!
( સ્નેહુદીપ દ્વારા અનૂદિત )
For Private And Personal Use Only
ક્ષમા યાચના
આ માસિક અંકમાં કોઇ અશુદ્ધિ રહી ગઈ હોય અથવા કોઇ ક્ષતિ, મુદ્રણ દોષ હોય તો તે માટે મનસા, વચસા, મિચ્છમિ દુક્કડમ્.
આત્માનંદ પ્રકાશ
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
8 આરામ શોમાં હું વ્યાખ્યાનકાર . પૂ. આચાર્યશ્રી વિજયનયપ્રભસૂરિજી મ. સા.
(ગતાંકથી ચાલુ)
પિતાના પતિને કહ્યું, “હે પ્રાણેશ! તમે આ પછી તે દુષ્ટએ ઉગ્ર વિષમિશ્રિત પકવાન તે ર વખતે પુત્રીને સાથે જ તેડતા આવશો કદાચિત કરી પહેલાંની જેમ સીલબંધ કરી પોતાના પતિને રાજા પુત્રીને ન મોકલે તે તેને તમારું બ્રહ્મતેજ સોંપ્યું અને કહ્યું, “હે પ્રાણનાથ ! આ ઘડે પણ દેખાડો. પુત્રીને આપી આવો.” અહો ! દુષ્ટ દુરાત્માઓનો આ પ્રમાણે શંખણીની શીખામણ સાંભળી દુરાચાર દુનિયામાં દેખવા જેવું હોય છે, કેમ કરીને બ્રાહ્મણ ઘડે લઈ ચાલતે થે. ભવિતવ્યતાના બ્રાહ્મણ તે જ વડવૃક્ષના મૂળમાં થાક ઉતારવાની વેગે અનુક્રમે તે વિપ્ર તેજ વિશાલ વૃક્ષની છાયામાં ઇચ્છાથી સૂતો અને નિદ્રાદેવીને વશ થયે પહેલાંની વિશ્રામ હેતુથી સૂતા. સૂતાંની સાથે શ્રમને લીધે માફક દેવતાએ વિષમિશ્રિત પકવાનનું અપહરણ તેને નિદ્રા આવી ગઈ. દેવતાએ વિષમિશ્રિત દ્રવ્યનું કરી બીજુ દિવ્ય પકવા દાખલ કર્યું. આ ઉપરથી અપહરણ કરીને ઉત્તમ દ્રવ્યના પકવાન ઘડામાં સમજવાનું કે આપણે સામાનું અશુભ કરવાનું ભરી દીધાં બ્રાહ્મણે રાજદ્વારે પહોંચી મિષ્ટાન્નથી વિચારીશું તે તેનું અશુભ થવુ કે ન થવું તે ભરેલો ઘડો ૨ાજાને સુપ્રઃ કર્યો. તેથી વિપ્રને યશ તે તેના ભાગ્યની વાત છે. પશુ જ્ઞાનીઓ કહે છે વધારે વિસ્તાર પામ્યા પછી બ્રાહ્મણે રાજાને કહ્યું, “ અશુભ ચિતવ્યું માટે તારું તે અશુભ થઇ હે ૨ાજેન્દ્ર મહેરબાની કરી મારી પુત્રી જે ગર્ભ ગયેલ છે. હમેશા જે ખાડે છેદે છે તે જ પ વતી છે તેને મારે ઘરે મોકલે. કારણ કે તેમાં છે.” એક કવિએ કહેલ છે–
એમ કહેવાય છે કે પુત્રીને પહેલે પ્રસવ પ્રિયરમાં કરે કદમ પાડવા દુર્જન કોટી ઉપાય,
જ થાય. ત્યારે રાજાએ કહ્યું, “હે વિપ્ર ! આજ
બેલ્યા તેવું ફરીથી બેલશે નહીં, કારણ કે પુન્યવંતને તે સહુ સુખના કારણે થાય.
૨જસ્ત્રી પોતાના પિતાને ઘેર બાળકને જન્મ માતાને દુષ્ટ વિચાર છે પણ પુત્રીનું પુન્ય આપે એવું ન બને” રાજાના વચન સાંભળી જોરદાર છે. બ્રાહ્મણ જાગ્યા પછી રાજમંદિરે ગયા બ્રાહ્મણ છરી કાઢી પિતાના પટ ઉપર મૂકી છે અને મિષ્ટાન્નને ઘડ રાજાને અર્પણ કર્યો. તેથી રાજન! આપ મારી પુત્રીને નહિ એકલા તે હું તેણે વધારે યશ પ્રાપ્ત કર્યો.
નિશ્ચય અહીજ મરણને શરણ થઈશ અને બ્રહ્મ ત્યાંથી પાછા ફરી બ્રાહ્મણ ફરતા ફરતે અનુકમે હત્યા આપને આપીશ.” વસ્થાનકે આવ્યા. સર્વ હકીકત પોતાની પ્રિયાને પછી પ્રધાનએ પ્રાર્થના કરી, “હે પ્ર ! કહી. સાંભળી તેને અત્યંત ખેદ થયો અને એ આ બ્રાહ્મણનું કયું લાગે છે. તે નિશ્ચય દુષ્ટ વિચારવા લાગી, “ અહ! તે શું બહ્મહત્યા આપશે, માટે દેવીજીને આની સાધે કહેવાય ! ગજબની વાત છે કે જીવ પહાર દ્રવ્યથી મેકલે.” પછી રાજાએ માટી સેના અને સામગ્રી પણ તે મરતી નથી માટે હવે તા તાલફૂટ વિષે સાથે આરામ શોભાને રવાના કરી. બ્રાહ્મણીએ મિશ્રિત પકવાન્ન કરી પહોંચાડું.
પોતાની પુત્રીને એક ભેંયરામાં સંતાડી દીધી એમ વિચારી તણ ફરી વિષમિશ્રિત પકવાન્ન અને ઘરના પાછલા ભાગમાં એક મોટા ક બનાવ્યું અને પહેલાની માફક સીલબંધ કરી દેદાવી તૈયાર રાખે. અગ્નિશર્મા બ્રાહ્મણ અને
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રામ રોભા ઘણું બદ્ધ સિદ્ધિ સાથે પોતાના બાડી. એટલામાં દા વર્ગ ત્યાં આવી પહોંચ્યા. દર આમ ના કે સદ, છત્રની પિં દાસીઓ પાછા લાવવા, તેજહીન વણ વાળી, દવાન રહે છે તેવી આરામ શોભા પિતાના ઘરમાં રાષ્ટ્રમાણ શરીરવાળી તેમજ વિચિત્ર નેત્રવાળી, સુખ પૂર્વક રહેવા લાગી,
બનાવટી રાણીને આરામથાળા જાણે પૂછવા લાગી જેમ છીપમાં સ્વાતિ નક્ષત્રના રોગથી મેતી “હે મહારાણી ! તમારું શર ભા વિનાનું કેમ ઉત્પન્ન થાય તેમ આરામ શોભાને ઉત્તમ દેવસમાન : માય છે ?” ત્યારે કૃત્રિમ મહારાણરૂપ બ્રહ્મપુત્રી પુત્રને પ્રસવ થયો. એક દિવસ દ ી (બર સેવ એ કહ્યું હું માં, માગ ! હું નથી જાણતી કે મને હાજર ન હતાં એવામાં આરામ આ દિશ એ છે રોગ લાગુ પડી છે. કે જેથી મારું રૂપ જવા માટે ઓરમાન માતાની છે એ ઘરના પાછળના વિગેરે સ ચ ગયું. આ સાંભળી કેટલાક ભાગમાં આવી. ત્યાં ફૂવે કોઇ ન પૂછયું, “હે તેની મા પાસે દોડી ગઇ અને સર્વ હકીકત માતા ! આ કુ અહીં શા માટે છેદા છે? નિવેદન ક. કદના કરંડિયા જેવી તે વિમા ત્યારે દુકાએ કહ્યું, “હે પુત્રી ! આ કે તારા છાતી કૂટવી ત્યાં આવી વેલાપ કરવા લાગી. માટે ખેદાવ્યા છે. કારણ કે તાર મીઠું પાણી હાય, હાય! મારા મહુછાઓ નાશ થઈ. હે લેવા દૂર જવું પડે છે અને તારે ધણા દાસદારી પુત્રી તને આ શું થઈ ગયું ? હે પુત્રી ! તને હોવાથી મને બહુ બીક રહે છે, કે જાણે તેનું આ રોગ શાથી થઈ ગયા? કોઈની નજર લાગી હદય કયારે બગડે? પાસે જે હોય તો ચિંતા અથવા કોઈ જાતનો વાયુ વિકાર થયે છે કે ન રહે. મેં આ કૂવા ખોદાવી તૈયાર રખાવ્યા છે. પ્રસૂતિ-રોગ થયો છે. સરળ અને શાંત સ્વભાવવાળી આરામ શાહે પુત્રી! તારા ઉપર તે મેં કંઈક અનેર માતાની દીર્ઘ દાખે ને દુષ્ટ દ્ધિ ન જોવાથી, કુવા સેવ્યાં હતાં. પણ હવે બધાં નિષ્ફળ થયાં.” વળી પાસે જઈ નીચું મેં કરીને કુલા જેવા લાગી. તે માયાવીએ ઘણાં ઉંચાર કર્યા અને કપટપૂર્વક લાગ જોઈને તેની ઓરમાન માતાએ પાછળથી વિલાપ સાથે આવારણાદિ અનેક પ્રકારના અભિ ધક્કો માર્યો ને તે કૂવામાં ઉથલી પડી. કૂવામાં
- નય કર્યો પણ કોઈ ફેર પડ્યો નહીં કારણ કે પડતાં પહેલાં પૂર્વે વરદાન આપેલા દેવનું સ્મરણ કર્યું. તેથી તત્કાલ દેવે ત્યાં આવી તેને ઝાલી લીધી. સાચું સ્વરૂપ કેમ નાશ પામે ? તે દેવ વિપ્ર પત્નીને તેના પાપકર્મને બદલે પાટલીપુત્રને મહારાજ જિતશત્રુને પ્રધાન આપવા તૈયાર છે ત્યારે આરામ શોભાએ તેને આરામ સભાને લેવા માટે સ્થળાશ્રય ગામમાં શાંત પાડયા કારણ કે ઉત્તમ પુર મે તેવી આવ્યા, અને બનાવટી આરામશોભાને દાસદાસી સ્થિતિમાં હોવા છતાં પિતાની સજજનતા છે તો
તે સાથે લઈ પાટલીપુત્રનો રફતે લીધે. રસ્તામાં
" દાસદાસીએ પૂછયું કે- હે રાણી સાહેબા આપની સાકર તજે ન સર પણું સમલ તજે ન ઝેર છે સાથે ઉઘાન કેમ આવતું નથી? ત્યારે તે બોલી સજજન તજે ન સજજતા, દર્જન તજે ન વેર છે કે એ તે કૂવામાં પાણી પીવા ગયું છે તમે
પછી નાગકુમાર દેવે ફલામાં એક પાતાળગ્રહ આગળ ચાલે, એ પાછી આવશે. તૈયાર કરાવ્યું. તેમાં આરામ શલા નિવાસ કરવા આ સાંભળી બધા પરિવાર ખેદ પામતા લાગી. ઉદ્યાન પણ તેની પાછળ કૂવામાં ઊતયું, આગળ ચા. અનુક્રમે કૃત્રિમ આરામ શોભા
હવે વિકાએ પિતાની સાચી કન્યાને આરામ નગર નજીક પહોંચી પોતાની પટ્ટરાણીના પ્રવેશ શોભાના વસ્ત્રાભૂષણથી વિભૂષિત કરી પલંગ ઉપર નિમિત્તે રામ મોટો ઉત્સવ કર્યો. જિતશત્રુ
નથી.
| આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રાજા દેવકુમાર જવા રૂપધારી પુત્રને જોઈને ખુશ પહોંચાડી. આરામ શોભા. ત્યાર પછી પુત્રને થયે--અને રાણીને જોઈ ખેદ પામવા લાગ્યા. તેથી ખેળા માં ખૂબ રમા બે પુત્રને તેના સ્થાને સૂર તેને પૂછ્યું, હે દેવી ! આ શું થયું છે?” તે ડવી ઉદ્યાનમાં જઈને ફળ-ફેલ વિંડોર તેડાં લાવી બેલી, મને શરીરે કાંઈક રેગ લાગુ થયો છે. પુત્રની આ જુ બાજુ મૂકયાં અને પોતાના પાતાળતેથી મારા શરીરની દુર્દશા થઈ છે, રાજા ખેદ ગૃડતાં પાછી વળી, ધાવમાતા કુંવરની આજુબાજુ પામ્યો. તેણે જોયું તે નંદનવન પ ના દેખાયું. દિવ્ય ફળ ને જોઈ નવાઈ પામી અને સર્વ તેણે ફરી પૂછ્યું કે દેવી નંદનવન જેવું હિઝ કીકતથી રાજાને વાકેફ કર્યો રાજાએ જારે આ ઉદ્ય ન કેમ દેખાતું નથી ? તેણે કહ્યું છે. ધ મની વાત જાણી ત્યારે તેણે કૃત્રિમ પદને પૂછયું, કવા પાણી પીવા ગયેલ છે પણ જયારે હું “હે પ્રિયે! આ બધું શું છે ? ' . કહ્યું, “હું. તેને બોલાવીશ ત્યારે તે અહીં આ . આવા સ્વાામેન રાત્રે મેં ઉધાનનું અરણ કર્યું હતું વિચિત્ર વચનો સાંભળીને રાજા વિચારવા લાગ્યો અને ફળફૂલને તેડીને અહીં લાવી હતી” રાજા કે, એ આરામ શેભા પહેલા હું છે કે કેઈ કહ્યું, “જે એ હાય તે દાનને હમ અન્ય છે? આમ શંકાશીલ વાળા રાજા ઓશમ સવર લ વ, રાણીએ કહ્યું, હું તેને રાત્રી શોભા સંબંધી કેશમાત્ર પણ સુખ ના પાપે લાવી શકું', પણ દિવસે લાવવાનું કાર્ય મારાથી છતાં પરીક્ષા માટે તો આરામ શેખાને શું છે અશકય .” પ્રિયાના આવા ઇરાન સ ભળી ચતુર પ્રિય, ઉદ્યાનને અડીં બોલાવ. બનાવટી રાણીએ રાજાએ વિચાર્યું કે ઉતાવળાં અનર્થ થશે કાલ કહ્યું કે, “ એ તે અવસરે બે લાવીશ” એવાં વાત. એમ વિચારી પોતાના મહેલમાં ગયા. બીજે વચન સાંભળી રાજાએ નિર્ણય કર્યો કે આ સ્ત્રી દિવસે પણ પુત્રની અને અવસ્થા જે ઈ વાજે અસલ આરામ લાભા લાગતી નથી. કે ઈ જ દિવસે દીઘાડી તલવાર લઈ દિવાલને અથમાં અન્ય જ છે.
વસ્થત.બી ઉો પહો રાત ઘર અંધારેથી ભરેલી આ બાજુ સાચી આરામ શેના કાન પાતાળ હતી. ના બવાસીએ કાધીન બની નિદ્રા દેવીના ગૃહમાં સુખપૂર્વક રહે છે, પણ પુત્રના વિયેગથી પ ળ માં સૂતાં હતાં. તે અત્યંત દુઃખી છે. એક દિવસ તે દેવતાને દુર દુર શિયાળ, ઘુવડ તથા શ્રી નરેના ચિત્કાર કહ્યું, “હે તાત! હવે મારા પુ ના વિયોગ સ લ ળાં હતાં. કેમ કે કુતરા ભસતા હતાં, સહન થતું નથી, માટે આપ એવું કઈ કરો કે અધરાત્રીના સુમારે તે રાજાએ દિ વન સાથે જેથી હું મારા પુત્રનું મુખ જો કે','' દેવે ક પિતાની સાચી ન ખીને ક્રિયા કરતી જોઈ અને “હે પુત્રી ! એક શરત તારે માન્ય રાખવી પડશે.” મનમાં નિરાશ કર્યો છે, એ આ જ મારી સારી તે બેલી, “કહે મહારાજત્યારે દેવે કહ્યું, આરામ શેક્ષ છે” આમ વિચારે છે તેવામાં તે
સૂર્યોદય પહેલાં તું પાછી પાતાળગૃહે આવી જજે. જલદીથી ચાલી ગઈ. સવારે મધના આવેશમાં તું નહીં આવે તે આ પછી હું કયારે પણ આવી જ ને રાજા રાણીને કહ્યું, હે ભદ્ર! તું દર્શન નહીં આપે છે તારા અનેક ની હમણાંજ દાનને સાવ હલ તથા દુદશ માંથી નીચે પ મ રે સપ ોરી જોવામાં થશે.” આવા રાજાના વચન સાંભળી, તેનું મુખ આવે ત્યારે તારે સમજવું કે ભવિષ્યમાં મારા થામ પડી ગયું. ધડકતી છાતીએ તે વિચારવા દર્શન થશે નહિ.”
લાગી કે વારંવાર રાજાને હું શું જવાબ આપું? આરામ શેભાએ તે સર્વ મંજુર કર્યું. એટલે ખરેખર માસ પુણ્ય પરવાર્યા છે તે કાંઈ બોલી દેવતાએ પિતાના પ્રભાવથી તેને તેના પુત્ર પાસે નહીં. કદ ગ્રહ-રહિત રાજા જ રહ્યો અને રાત્રે નવેમ્બર ૮૩]
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સુસજજ થઈ પહેલાની માફક ઉ ૨હ્યો અર્ધ- પડીને કહેવા લાગી, “હે દીનાનાથ મારું. એક રાત્રીએ પાછી આરામ શેભા આવી હંમેશ મુજબ વચન માને. મારી ભગિનીને કૃપા કરી મુક્ત કરે.” ક્રિયા કરીને પછી જવા લાગી ત્યારે રાજાએ ત્યારે ન્યાયનિપુણ રાજાએ કહ્યું, "હે દેવી! તારું ઝડપથી તેને પકડી લીધી અને કહ્યું, “હે દેવી ! વચન ઉલંઘવાને હું અસમર્થ હોવાથી અને છેડી નિષ્કપટ તારા સ્નેહ વશ એવા મને શા માટે મુકું છું, નહીં તે આ તારી માયાજાળ જેવા છેતરે છે.?” આરામ શેભાએ કહ્યું, “હે હેનના બન્ને હાથ કાપી ફેંકી દેવાને લાયક છે.” સ્વામિન ! આપને છેતરવાનું મારે કઈ પ્રોજન ત્યાર પછી રાજાએ સુભટને હુકમ કર્યો, “સ્થળનથી. પરંતુ કાંઈક ક રણ છે.” રાજાએ પૂછયું, શ્રેય–નગરમાં જલદી જાવ પેલા કુબુદ્ધિ બ્રાહ્મણને
શું કારણ છે?” તે મને સત્વરે કહે, “રણીએ કેદ કરી તેની સ્ત્રીના નાક કાન વિગેરે કાપી દેશ કહ્યું કે આજે નહીં પણ કાલે આપને જરૂર કહીશ પાર કરો.” રાજાની આજ્ઞા સાંભળી તેઓ તૈયાર માટે હમણાં મને જવા દે. આમ રાણીએ ઘણું થયા. આરામ શબાને આથી દયા આવીને તે કહેવા સમજાવ્યા છતાં રાજાએ તેને પકડી રાખી લાગી, " હે પ્રભો ! ગમે તેમ હોય પણ તે મારા અને સનેહભ લાગણીથી કહેવા લાગ્યો. “ માતા છે માટે આપ માફ કરો, કુહાડાથી કપાતુ ભદ્ર! કો મૂર્ખ માણસ હાથ આવેલ ચિંતામણી ચંદનવૃક્ષ કૃડાડાના મુખને સુગંધિત કરે છે તેવી રત્નને જતું કરે? માટે હે પ્રિયે ! શ ક વગર રીતે જજન પુરૂ ગમે તેવી સ્થિતિમાં મુકાયા કારણ જણાવ.” આરામ શેભાએ કહ્યું કે હે હોવા છતાં પોતાની સજજનતાને છેડતા નથી પ્રાણેશ! કારણ સાંભળી આપ પશ્ચાત્તાપ પામશે” પછી રાજાના કહેવાથી અનુચરો પાછા વળ્યા. રાણીએ ઘણું સમજાવ્યા છતાં રાજાએ લીધી વાત ત્યારબાદ તેઓએ કેટલોક કાળ અતિ ગાઢ મૂકી નહીં. છેવટે આરામ શેભાગે પાતની એ- નેહથી વિષય સુખ ભોગવતાં સુખમાં પસાર કર્યો. માન માતાના ચરિત્રની વાત શરૂ કરી, આ વાત એક દિવસ રાણીએ રાજાને કહ્યું, “હે દેવ ! ચાલતી હતી તેવામાં સૂર્યોદય થશે કે તરત જ જે કઈ જ્ઞાની ભગવંત મારા પુણ્ય પ્રતાપે પધારે તેનો અંબોડે પણ છૂટી ગયે, તેને સરખી રીતે તે આ
તે તે બહુ સારું થાય.” નૃપતિએ પૂછયું, “કેમ? બાવવા જાય છે તેવામાં મરેલે સર્પ ભય પર કંઈ શ શય છે?” આરામ શર્મા બોલી, “હે પડે. આ જોઈ, હે પ્રિયે! હે પિતા! આ નિર્ભાગ્ય સ્વામિન? હે પૂર્વ મહ દુઃખી હતી અને પછી બાળાને શા માટે શા સારું ત્યજી? આમ વિલાપ ખૂબ સુખી થઈ. પિાછી વળી દુઃખી શા માટે થઈ કરતી ઘજઘાતની માફક રાણી તત્કાળ મૂછ પામી અને કયા કારણથી મને ફરી સુખ સાંપડ્યું ? આ પૃથ્વી પર પડી, શીતળ વાયુ, વારિના ઉપચારથી મને માટે શશય છે. તેથી મહાન જ્ઞાન ગુરૂ
ચેતન થયેલી રાણીને રાજાએ પૂછયું, “હે આવી ચડે તે મારાં પૂર્વે પાર્જિત કમે પૂછુ” પ્રિયે? તું શા માટે ખેદ કરે છે ?” રાજાના એ સાંભળી રાજા છે. હે પ્રિયે ! જે ખરે પૂછવાથી આરામ શોભાએ અથથી ઇતિ સુધીની બર જ્ઞાની જરૂર આપણા ગામમાં પધારે તે ના માર વિશેની સર્વ હકીકત મળવી તે આપણે કૃતાર્થ થઇ ” આ પ્રમાણે અને આત્મા સાંભળી રાત એ દુ ખ અને સુખનો અનુભવ કર્યો એ વિચારે છે તેવામાં અતિ આનંદ સુખ પછી ક્રોધથી છ છેડાયેલે જિતશત્રુ રાજાએ કૃત્રિમ ઉપજાવનારે વચન સંભળાયા, “હે સ્વામિન રાણી પાસે આવીને તેને દોરડાથી બાધીને ચામ- નંદનવન નામના ઉધાનમાં અનેક મનુષ્યો ને વિદ્યા
ના ચાબુકને ચમકાર ચખાડવાની તૈયારી કરી. ધરોથી પૂજા ૫૦૦ મુનિઓના પરિવારવાળાં તેટલામાં અસલ આરામભા આવી રાજાના પગમાં જેમને મહિમા દશે દિશામાં ફેલાયેલ છે એવા
આત્માન‘દ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિરભદ્ર નામના આચાર્ય ભગવંત વિરાજમાન છે” જમ, દિવ્યરૂપ, અનુપમ યૌવન સશક્ત શરીર, આ પ્રમાણે વનપલકે વધામણી આપી તે સાંભળી અને લે કે માં કીર્તિ એ સઘળું આ લેકમજ પ્રાપ્ત વન પાલકને પ્રીતિદાન આપી સંતુષ્ટ કર્યા. ત્યાર પછી થાય છે. વળી પ ભવમાં સ્વર્ગ ને મોક્ષસુખની રાજાએ રાણીને કહ્યું કે તારા મનની મુરાદો પ૨ પ્રાપ્તિ પણ ધર્મથી જ થાય છે. માટે તમે ધર્મને પડી. પછી અતઃપુર સહિત રાજા વંદન કરવા આદર સહિત અનુસરો.” સૂરિજીની દેશના સાંભ ઉદ્યાનમાં ગયે.
વ્યા પછી આરામ શોભા પટ્ટણીએ પૂછ્યું, “હું વડા પ્રદિક્ષણા પૂર્વક પંચાંગ પ્રણિપાત કરી, ભગવન્! મે પૂર્વ ભવમાં કેવા કર્મો કર્યા હતાં, ધર્મશ્રણ કરવા બેઠા. ત્યારપછી નવ્ય જીડાના અને મારા મસ્ત કે છત્રરૂપે ઉદ્યાન શા માટે રહેતું પાપરૂપ અંધકારને નાશ કરવામાં સૂર્ય સમાન શ્રી તે કહો.સૂરિજી એ કહ્યું', હે નાર હું તારે પૂર્વ વીરભદ્રસૂરિજીએ આ પ્રમાણે ધર્મદેશના આપી, ભવ કહું છું, માટે સ્વસ્થ ચિત્તા સંભળ --- હે ભવ્ય ! ધર્મથી સુખસંપત્તિ, સૌભા
(ક્રમશઃ) થતા, નિરોતા, લાંબુ આયુષ્ય, ઉચ્ચકુળમાં
B.
P છે. આ
છે 9
3
= 9.
B ,
2,
TP B.
છે.
9
, 9
0
, 0
2 3 4 5 છે, જાણો
પ્રગટ થઈ ચુકેલ છે શ્રી શ્રીપાળ મહારાજાને રાસ પ્રગટ થઈ ચુકેલ છે જેની મર્યાદિત પ્રતે હોવાથી તાત્કાલિક મંગાવી લેવા વિનંતી. મૂળ કીંમતે આપવાનો છે. તેની મૂળ કીંમત રૂપિયા વીસ રાખેલ છે. તો તાત્કાલિક મંગાવી લેવા વિનંતી.
s
# #
.
[n
- -
-: સ્થળ :– શ્રી જેન આત્માનંદ સભા
ઠે. ખારગેટ : ભાવનગર : (સૌરાષ્ટ્ર) વાર તા. ક. બહાર ગામના ગ્રાહકોને પોસ્ટેજ ખર્ચ સહીત રૂપીઆ ચીસ અને વીશ આ
પૈસાનું મનીઓર્ડર કરવા વિનંતી.
૪ - - -
કિા કા
ઇ
.
P 9
8
9
0
- ૩
- 2,
3
:
અ S T
H a
fb
, જા કે જ
કાન -
નવેમ્બર '૮૩)
For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir સારા રાજમાં રહેવાનું ! પંન્યાસ પ્રવરશ્રી ભદ્રગુપ્તવિજયજી ગણીવર ચીનના તત્ત્વજ્ઞાની કયુશિયસ “યૂ” ના “શી” પ્રાંતમાં ફરી રહ્યા હતા. એક જગ્યાએ કબરની પાસે એક સ્ત્રી કરૂણ વિલાપ કરી રહી હતી. કન્ફયુશિયસે પિલી સ્ત્રી પાસે આવીને ધીમેથી પૂછ્યું : શા માટે રડે છે બહેન? એવું તે કયું દુ:ખ પડ્યું છે તેને?” સ્ત્રીએ કહ્યું, “આ જગ્યા મારા માટે અપશુકનિયાળ છે. અહીં એક વાઘ મારા સસરાને ફાડી ખાધે.....એજ વાઘે મારા પતિને પોતાના જડબામાં ભરી લીધે..અને...અને....હમણાં મારા એકના એક દીકરાને પણ એ વાધે....” પેલી સ્ત્રી બોલતા બોલતા તે છાતફાટ રડવા લાગી. કન્ફયુશિયસે દમ સ્વરે કહ્યું : તે પછી તું આ જગ્યા છોડીને ચાર કેમ નથી જતી..? બીજી જગ્યાએ ચાલી ને!' ના...ના...બીજે ક્યાં જાઉં...! અહીંને રાજ જુલમગાર નથી.... અહીં લે સુખી છે... નિભ ય છે.....અહીં શેષણ નથી.... બીજે તે...” કન્ફયુશિયસે પિતાના શિષ્ય તરફ નજર ફેરવીને લાખ રૂપિયાની વાત કરી આ વાત તમારે બધાને યાદ રાખવા જેવી છે... " સુરાજ્ય હોય તે વાઘને ત્રાસ પણ સહી શકાય છે રાજ્યમાં જુમ ન હોય.. ગામમાં....નગરમાં...જુભગારનું શાસન ના હાય ! પરિવારમાં.... સમાજમાં અરાજકતા ના હોય! એવા રથાનમાં રહેવું જોઈએ, સ્થાન નિરાકુળ અને નિરાપદ હોવું જરૂરી છે. જો આવું સ્થાન અને આવું વાતાવરણ મળી જાય તે બીજા બધા કષ્ટો સહી લેવાના ! જી તકલીફે ખમી શકાય.... પણ સુરાજ્યને છેડવામાં બુદ્ધિમત્તા નથી! કદારા સુરાજ્યમાં વધારે પૈસા કે ઢગલાબંધ દોલત મળે તે પ સુરાજ્ય છોડીને બીજે ન જવાય. જે લેકે આ વાત નથી જાણતા....એ લેક ધનલાલસામાં આકર્ષાઈને પૈસાના ઝાડ ઉગ્ય, હાય એવા દેશોમાં જાય છે....જ્યના શાસકો જુલમખોર છે.... શે ખર છે....એવા સરમુખત્યા રીના શાસનાવાળા દેશમાં કેવળ પૈસા રળવા ...જદીથી પૈસાદાર થઈ જવા, જાણે જાદુની લાકડી ઘૂમે અને પૈસાન પહાડ ઉભા થઇ જાય, આવા દેશમાં જાય છે. ધર્મ અને સંસ્કારોને સાચવવા માટે રાતા પાણીએ આંસૂ વહાવવો પડે છે. ધર્મપુરૂષાર્થ ત્યાં ફિક્કો પડી જાય શાંતિ અને પ્રસન્ન તાથી જીવી પણ ન શકાય એવા દેશમાં ! કારણ કે પૈસાનું દબાણ હેઠળ જીવતા માણે અશાંતિના હાથમાં વેચાઈ જાય છે ! સુરાજયના ફાયદા જ્યારે માસ નથી સમજી શકતા...સુરાજ્યની વ્યવસ્થાને નથી કરવી શકતા ત્યારે એ આધુનિકતાના અડાબીડ જંગલમાં જાણીબૂઝીને અટવાઈ જાય છે ! હાથે કરીને આફતને આમંત્રે છે ! સુરાજ્યના લાભાને ગુમાવી બેસે છે. ધર્મ પુરૂષાર્થી વાત બાજુએ રહી... સોસારિક કહેવાતાં સુખ પણ એનાથી ર દૂર ઝાંઝવાના જળની જેમ માત્ર ઝળહળે છે. દુઃખ ત્રાસ અને વિડંબણાઓ વચ્ચે નું જીવન ઝૂરવા માંડે છે! | નેહરીપ દ્વારા અનુદિત ) For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
તી
www.kobatirth.org
સરસુંદરી.
13 05
(ગતાંકથી ચાલુ !
ધનવર્માનાં પુત્ર ધનદેવે પોતાના પ્રાણ હાડમાં મુકીને દેશમાં અને જયસેનને અધ્યાત્રા, અધારી ખાવાના જામાંથી અડાવીને પોતાના ઘરે લઈ ગયેા, ભાવથી ભાજત કરાવ્યું. અને બહુમાનથી વિદાય કર્યા.
પોતે કરેલા પરોપકાર પર લવલેશ માત્ર અભિમાન નથી. મારૂ કર્યુ બ્યુ મે મજાવ્યું છે. એ રીતે અંતરમાં ધનદેવને અપાર સ્થાન છે.
જગતમાં કેટલીક વાતો સિદ્ધ છે; કે કૌતુક ભરી વાત પ્રગટ થયા વગર રહેતી નથી. જેમ કસ્તુરીની સુવાસને ઢાંકવાના પ્રયત્ન કરવામાં આવે તે પણ તે ફેલાયા વગર રહેતી જ નથી. જેમ પણીમાં તેલનું ટીપુ ફેલાય છે. તેમ ધનદેવ બીજા પર કરેલ ઉપકારની વાત ચામેર પ્રસરી ગઇ. તે સાંભળીને કેટલાક અનુમાદના કરી તે કંર્યાં કરનારાઓએ પેટ ભરીને ઇર્ષ્યા કરી. કઇ હાથમાં ન આવ્યું તે! એક વાત હાથમાં ઇને ઈર્ર કરનારાઓ બલ્યા, જોયુ ને....કમાવાની તેવડ નથી અને બાપની મિલ્કત ઉપર તાગડધીન્ના કરે છે. અને પૈસા પાણીની જેમ વેડા નાંખે છે, આ વાતું નગ લેકમાં ચર્ચાવા લાગી, જગતનો નિયમ છે. કે પ્રશંસા કરનારા તો વરલા કોક જ હાય છે. બાકી નીંદા કરનારાને ગોતવા જવુ પડતુ નથી. ધનદેવના હૈયામા નીંદા કરનારા પ્રત્યે જરા પશુ દ્વેષ નથી. મહાન આત્માઓનું લક્ષજી હાય છે કે કરનારાઓ પાસે પણ પેાતાના જીવન માટેની
નવેમ્બર '૮૩
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રેરણા જ મેળવતા હાય છે
એક દિવસ પિતા ધનવાં પાસે હાથ જોડીને વિનય ગુણ આગળ ધરીને વિનવે છે, હું પિતાજી ! હુવે મારી ભાવના છે કે ધન કમાવા માટે પરદેશ જા, આપ મને આજ્ઞા આપે! પિતાજીએ કહ્યુ એના આપણી મિલ્કત કયાં આછી છે?' પ્રભુએ આપણને ઘણું ઘણું આપ્યું છે સુખેથી તે ભાગવે. પણ તમે મારાથી દૂર જવાનું નામ ન લેશે. બેટા! તું જઈશ તા મારૂ' કોણ ધ્યાન રાખશે ? ધનવંદે કહ્યુ પિતાશ્રી પુત્ર ખાળક હાય ત્યાં સુધી પિતાની મિલ્કતના ભાગવટા કરે તે તે ઠીક છે. પણ મોટા થયા પછી પિતાની મિલ્કતના ઉપયેગ કરે અને કોઇ વ્યાપાર-વ્યવસાય ન કરે તો સમાજ તેને નીંદ છે, અને ખરેખર મને પણ તે ચૈગ્ય લાગે છે, કે હવે હુ મેાટા થયા છું, મારે મારી જાત ઉપર ઉભા રહેતા શિખવુ જોઇએ. ધનદેવની વાત સાંભળી, પણ કેવળપુત્ર પ્રત્યેના વાત્સલ્ય ખાતર જુદા પડવાનું દુઃખ સહન કરવા તૈયાર ન હતા. છેવટે કચવાતા હૈયે પુત્રની વાતને મૌન પણે સોકારી,
શુદ્ધ યુદ્ધ ધનદેવે ખુબ કરીયાણા લઇ મોટા સાથે સાથે કુશાગ્રપુર તરફ પ્રયાણ કર્યું.
માગ ઘણા વિકટ ભર્યાં હતા. ચાર અને લુટારૂઓના વ પણ માથા પર ભમતા હતા. જો માગ ભૂલાય તે ભુખ અને તરસને લીધે માતાને જ લૂંટવુ પડે તેવા વિકટ પ'થે સાથે સાથે આગળ વધ્યાં, પણ ભાગ્યશાળી અને પરાક્રમી
૧૫
For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્માને કેઈ આંચ આવતી નથી, કટિ ને ધનદેવે થોડે દૂર દષ્ટિ કરીને જ્યાં ઉપદ્રવ ના હેય સની જ થાય છે. સિદ્ધિ મેળવનારાઓએ તે સ્થાન પસંદ કરી ત્યાં પડાવ નાખવા સૂચન સહન તે કરવું જ પડે છે. એ વાતને ધનદેવ કર્યું. અને લેકે તંબુ તાણીને ત્યાં ભેજનની પરિપૂર્ણ રીતે જાણતા હતાં.
તૈયારીઓ કરવા લાગ્યા. થોડા સમયમાં ભેજનની ધનદેવ અને તેને સાથે આગળ વધતા એક સામગ્રી તૈથાર થઈ જમવા માટે ભાણાએ મંડાયાં. ભયંકર અટવામાં આવી પહોચ્યાં. જાણે કે સાહુ ભજન કરવા બેઠા પણ “આઘકવળે મક્ષિકા” અ ધારી ગુફામાં આવ્યા હોય તેમ ભયાનક અંધકાર જેમ જ્યાં ખાવાની તૈયારી કરતા હતાં ત્યાં જ ભર્યો જંગલમાં આવી પડ્યાં સૂરજના કિરણે પણ ભીલડાઓનું ટેળુ બરછી, ભાલા તીરકામઠા લઈ રૂંધાતા હતાં. કારણ કે ઘટાટોપ વૃક્ષે, એકબીજા આવી ચડ્યાં. ભયાનક જંગલની થામતામાં વૃક્ષોની સાથે ભેટીને જ રહ્યા હતા. પક્ષીઓનો ભીની શ્યામતા અને વિકરાળતાએ ભેજન પણ અવાજ સંભળાતો હતે પણ પક્ષીઓ ક્યાંથી બોલે ઝેર જેવું બનાવી દીધુ. પણ પરાક્રમી ધનદેવ જરા છે તે પણ દેખાતું ન હતું વોની ડાળીઓ ઉપરથી પણ વિચાર કર્યા વગર વસુનંદક ખડક લઈને વાંદરાઓ કુદકા મારતા હતાં. તેમના કુદકાઓ અને ભીલના ટોળા પર કુદી પડયે સિંહ જેમ બકચિચીયારીઓ ભપમાં વૃદ્ધિ પમાડતા હતા. ઝાડની રાના ટોળા પર કુદે તેમ ધનદેવ ભીલ પર એકલે આજુબાજુની ડાળીઓ પર ન ગ અને સર્પો દેરડા- હાથે ઝઝૂમવા લાગે અને કેટલાક ભીલ તે ની જેમ લટકતા હતાં દૂરદૂર હિ સક જીની ધનદેવના હાથે ઘાયલ થતા જમીન પર ઢળી પડયાં ત્રાડ સંભળાવી હતી. ભેંકાર ભર્યું વાતાવરણ તેને જોઈને કેટલાક ભીનાશી ગયા. પરાક્રમી દીલને થડકાવે તેવું હતું. છતાં ધનદેવ આગળ ધનદેવનું પર કમ જોઈ ભીલને સરદાર સ્તબ્ધ અને પાછળ સાથે ધીમે ધીમે આગળ વધતું હતું. બની ગયે, તેણે હકમ કર્યો, લડાઈ બંધ કરો. વિકટ માગ માં ડું આગળ વધ્યાં ત્યાં તે તન અને ક્ષણમજ ભલે સરદાર પાસે આવીને દશા અને મન થાકી ગયાં હોય તેમ સાથેના લેક તે રહ્યા, ભીલના સરદાર ધનદેવ પાસે આવી પીઠ ધનદેવને આગળ વધતા રોકવા લાગ્યાં. અને ક્ષુધા થાબડીને તેની સાહસિકતાની પ્રશંસા કરવા લાગ્યા. પિપાસા શાંત કરવા ભેજન માટે વિનવવા લાગ્યાં.
(કમ
થાવસ્થા કુમારે થાવશા નામના એક “પ્રિયધમી' શેઠાણી દ્વારિકામાં રહેતા હતા તેમને એકને એક લાડકવા પુત્ર. સદ્દગુણ અને મહાતેજવી શરીરવાળે, વાણીમાં મધ ઝરે, પુણ્ય પ્રભાવે અનેક કન્યા સાથે લગ્ન થયા. સંસારના સુખમાં આસક્તિ વધી. ધર્મ વિશે કશી ચિતા જ નહિ. પણ અંતઃકરણ પવિત્ર.
એકદા જુદયે શ્રી તીર્થકર ભગવાનની વાણી સાંભળવાનું સૌભાગ્ય સાંપડ્યું. કોરા ઘડા અમીન હોવાથી, જ્ઞાન ગર્ભિત વૈરાગ્ય થયા. માતા પાસે દીક્ષા લેવા રજા માંગી. માતાને વઘાત લાગ્યું. માતાએ ખૂબ સમજા પણ વ્યર્થ. શ્રી કૃષ્ણ મહારાજાને લાવ્યા. થાવસ્થા કુમારે તેમને કહ્યું,
આપ મને ત્રણ શત્રુઓથી બચાવે તે સંયમને આગ્રહ . એ ત્રણ શત્રુઓ છે- જન્મ, જરા અને મરણ.” શ્રી કૃષ્ણે કહ્યું, “તે બાબતમાં હું અશક્ત છું. હવે તું ખુશીથી ત્રણ શત્રુ રૂપી આ , ને વિ રનરૂપી જળથી શાંત કર. સ્વ–પરનું કલ્યાણ કર.”
[આમાનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
VW RA
www.kobatirth.org
અમૂલ્ય પ્રકાશન :— અનેક વરસેાની મહેનત અને સંશાધનપૂર્વક પરમ પૂજ્ય વિદ્વાન મુનિરાજશ્રી જ બુવિજયજી મહારાજના
વરતૢહસ્તે સ’પાદિત થયેલ અજોડ અને અમૂલ્ય ગ્રંથ
‘દ્વાદસાર નયચક્રમ પ્રથમ અને દ્વિતીય ભાગ’
આ અમૂલ્ય ગ્રંથ જેમાં નયેાનું અદ્ભુત વર્ણન છે તે દરેક સાધુ મુનિરાજે તથા સાધ્વીજી મહારાજ માટે અતિ ઉપયેગી ગ્રંથ છે. દરેક ગૃહસ્થાએ અને સમાજની દરેક લાયબ્રેરી માટે વસાવવા જોઈ એ.
વિજયધમ સૂરીશ્વરજી મહારાજ
ભાવનગર શ્રી જૈન આત્માનદ સભાએ આ પુસ્તકનું પ્રકાશન કર્યુ તે એક મેટા ગૌરવની વાત છે, જે વિદ્વાન મુનિ મહારાજે, સાધ્વીજી મહારાજે, તથા શ્રાવકે તેમજ શ્રાવિકાઓને જૈન દર્શનના અભ્યાસ માટે ખૂબ જ ઉપયાગી નીવડશે.
આ ગ્રંથ માટે પરમપૂજય આચાર્ય શ્રી જણાવે છે કે—
-- 500
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ભારતભરમાં અનેક જૈન સંસ્થાએ છે. તેઓએ પ્રગટ કરેલા પુસ્તકમાં આ ‘દ્વાદશાર' નયચક્રમ ’ને શ્રેષ્ઠ સ્થાને મૂકી શકાય તેમ છે. તે માટે શ્રી જૈન આત્માન દ સભાને ધન્યવાદ ઘટે છે.
(કીંમત રૂા. ૪૦-૦૦ પેસ્ટ ખર્ચ અલગ )
UMRALALA AAAAAAAAAAAKER #KAR 5
બહાર પડી ચુકેલ છે
જિનદત્તકથાનકમ્ ( અમારૂં નવું પ્રકાશન )
પ્રસ્તુત જિનદત્તકથાનક સંસ્કૃત ભાષાના અભ્યાસીએ માટે ખાસ ઉપયોગી એવા કથાગ્રંથ છે. સ્વ. પૂજ્યપાદ આગમપ્રભાકર શ્રુત-શિલવારિધિ શ્રી પુણ્યવિજયજી મહારાજની ઇચ્છાનુસાર આ ગ્રંથ પ્રકાશન કરવામાં સફળ થતા ખુબ આનદ અને સ ંતાષ અનુભવાય છે.
અમારી વિન...તિને ધ્યાનમાં લઈને પરમ પૂજ્ય સાધ્વીજી મહારાજશ્રી એકારશ્રીજી મહારાજે આ ગ્રંથનુ' સ’પાદન-સંશાધનનુ કાર્ય કરી આપવાની કૃપા કરી છે
આ કથાનકના ગુજરાતી ભાષામાં પણ સંક્ષિપ્ત સાર આપવામાં આવ્યા છે. આ ગ્રંથ દરેક લ યબ્રેરીમાં વસાવવા યેાગ્ય છે.
કિંમત રૂા. ૮-૦૦ ( પાસ્ટ ખર્ચ અલગ )
લખા— શ્રી જૈત આત્માનદ સભા : ખારગેટ, ભાવનગર.
CREATES AAJE - PAPAYAL PRA #########_u_sunARA
For Private And Personal Use Only
"LAKAAAAAAAA
M
-
131
AA
Lart Tov
成員
WW
-
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Atmanand Prakash Regd. G. BV. 31 3-0 0 3 0 0 છે. દરેક લાઈબ્રેરી તથા ઘરમાં વસાવવા જેવા અલભ્ય ગ્રંથો સંસ્કૃત ગ્રંથ ક્રીમત ગુજરાતી પ્રથા e કીમત ત્રીશષ્ટિ શલાકાપુરુષ ચરિતમ મહાકાવ્યમ્ ૨-પૂર્વ 3-4 શ્રી જ્ઞાનપ્રદીપ ભાગ 1-2-3 સાથે પુસ્તકાકારે (મૂળ સંસ્કૃત ) લે.સ્વ. પૂ. આ. શ્રી વિ. કસ્તુરસૂરીશ્વરજી 20-00 ધર્મ કૌશલ્ય ત્રીશષ્ટિ શલાકા પુરુષચરિતમ્ નમસ્કાર મહામંત્ર મહાકાવ્યમ્ પર્વ 2-3-4 ચાર સાધન 3-0 0 e પ્રતાકારે ( મૂળ સ કૃત ). 2 0-0 0 પૂ. આગમ પ્રભાકર પુણ્યવિજ્યજી. દ્વાદશાર’ નયચક્રમ ભાગ ૧લી 40-00 | શ્રદ્ધાંજલિ વિશેષાંક : પાક ખાઇડીગ દ્વાદશાર’ નયચક્રમ ભાગ રજે 40-00 10-0 0 સ્ત્રી નિવાણ કેવલી ભક્તિ પ્રકરણ -મૂળ ધમબિન્દુ ગ્રંથ 10-0 0 સૂક્ત રત્નાવલી નવમરણાદિ સ્તોત્ર સ દોહ: 0-50 0-50 સૂક્ત મુક્તાવલી શ્રી સાધુ-સાધ્વી યોગ્ય આવશ્યક જૈન દશ ન મીમાંસા 3-0 0 - ક્રિયાસૂત્ર પ્રતાકારે 5-0 0 શ્રી શત્રુંજય ગિરિરાજ દર્શન 6-0 0 પ્રાકૃત વ્યાકરાણુમ શ્રી વીતરાગ મહાદેવ સ્તોત્રમ્ શ્રી શત્રુંજય તીર્થના પંદરમો ઉદ્ધાર માહું તુ ધર્મા પ્રકાશ 1-00 ખાઇરોપાધ્યાય આત્માન 6 ચાવીશી પ્રાકૃત વ્યાકરમ 25-0 0 બ્રહ્મચર્ય ચારિત્ર પૂજાદિયી સ'ગ્રહ ગુજરાતી ગ્રથા આમj૯લભ પૂજા 10-0 0 શ્રી સુમતિનાથ ચરિત્ર ભાગ-૧ ૧પ-૦૦ ચૌદ રાજલક પૂજા 1-00 શ્રી સુમતિનાથ ચરિત્ર ભાગ-૨ ૩પ-૦ આત્મવિશુદ્ધિ 3-0 0 શ્રી શ્રીપાળરાજાને રાસ 20-00 | નવપદજીની પૂજા 3-0 0 શ્રી જાચું અને જોયું 3-00 આચારપદેશ 3-00 શ્રી સુપાર્શ્વનાથ ચરિત્ર ભાગ 2 જે ગુરુભક્તિ ગડું'લી સંગ્રહ 2-00 8 ક્રાવ્યસુધાકર . ભક્તિ ભાવના શ્રી કયારત્ન કેાષ ભાગ 1 14-00 હું ને મારી મા 5-00 શ્રી આત્મકાતિ પ્રકાશ 3-00 | જૈન શારદા પૂજનવિધિ 7-50 ૨-છ 0 1-0 0 Re م 1-0 0 ي و م ا ل ه 8-0 0 ع ع ع 0 હા :- શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ખારગેઇટ, ભાવનગર (સૌરાષ્ટ્ર) પાટેજ અલગ ત ત્રી : શ્રી પોપટભાઈ રવજીભાઈ સલત શ્રી આત્માનદ પ્રકાશ તંત્રી મંડળ વતી પ્રકાશક : શ્રી જૈન આત્માનદ સભા, ભાવનગર, મુદ્રક : શેઠ હેમેન્દ્ર હરિલાલ આન દ પ્રી પ્રેસ, સુતારવાડ, ભાવનગ૨. For Private And Personal Use Only