Atmanand Prakash Pustak 035 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531417/1

Page #1

સ૪૩ + ૨૪૬૪
૧-૪-૦
શ્રી આત્માનંદ
અજ્ઞાનતિમિસ્તરણી મરુધરાદ્વારક આચાર્ય શ્રીમદ્ વિજયવલ્લભ સૂરીશ્વરજી મહારાજ
પ્ર
કા
શ
પુસ્તક ૩૫ સુ અંક ૧૨ મા અ થી ડે
પ્રકાશક
શ્રી જૈન આત્મન
સભા
ભાવનગર

Page #2

વિષય—પરિચય, -
૨૮૧
૧. શ્રી વલ્લભ દીક્ષાદ્ધ શતાબ્દિ મહોતસવ તથા શ્રીમદ્ વિજય- વલ્લભસૂરીશ્વરજીનુ ટૂંક જીવનચરિત્ર (રેવાશ કર વાલજી બધેકા ) ૨, અંબાલા-પંજાબમાં અપૂર્વ મહાસ .. ••• . ૩. શ્રી વલ્લભ દીક્ષાદ્ધ શતાબ્દી મહોત્સય (અમદાવાદ)... ... ૪. સમ્યમ્ જ્ઞાનની કુંચી ૫. ક્ષણિક વસ્તુઓમાં આસક્ત થઇને અનતુ જીવન ક્ષણિક
ન બનાવે. ... ( આ. શ્રી વિજય કસ્તૂરસૂરિ મહારાજ ) ...
૩૦૦
૩૨
૩૦૪
અમારા સુજ્ઞ ગ્રાહકોને નમ્ર સૂચના, “શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ” દર અંગ્રેજી મહિનાની વીસમી તારીખે
પ્રગટ થશે. ‘શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ” દર મહિનાની પૂર્ણિમાએ પ્રગટ થતુ’ હતુ પરંતુ : સરકારી પોસ્ટખાતાના ફરમાન મુજબ હવે ઉપરોકત તારીખે પ્રગટ થશે છતાં મુખપૃષ્ઠ ઉપર ગુજરાતી મહિને છપાશે તે જણાવવા રજા લઈએ છીએ.
જલદી મગાવે.
ઘણી થાડી નકલો છે. જ ૯દી મગાવો. શ્રી ત્રિષષ્ટિશલાકા પુરૂષચરિત્ર પ્રથમ પર્વ. પ્રતાકારે તથા બુકાકારે સુંદર ટાઈ૫, ઊંચા કાગળ, સુશોભિત બાઈડીંગથી , તૈયાર છે. થેડી નકલે બાકી છે. કિંમ્મત મુદ્દલથી ઓછી રૂા. ૧-૮-૦ પિ. જુદુ'.
બીજા પવથી છપાય છે.

Page #3

અમારા માનવ તા ગ્રાહકોના આભાર અને
નમ્ર સૂચના.
કે શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ 'માસિક આવતા ( શ્રાવણ ) માસથી છત્રીશમાં વર્ષમાં પ્રવેશ કરશે. આ નવા વર્ષ ના મંગળમય પ્રવેશના સમયે માસિકને વધુ વિકસાવવાની અમારી મંગળમય ભાવના છે. માસિકના બાહ્ય પ્રદેશ કદ (સાઈઝ ) મુખપૃષ્ઠ વિશેષ સુંદર બને તથા તેની સાહિત્ય સામગ્રી તેટલીજ ( સુંદર લેખેાવડે ) મનનીય પીરસાય અને તેમાં વિશેષ વધારો થાય તેવી અમારી ઉત્તમ ભાવના છે. તેમાં આપ સન ગ્રાહ ક મહાશયાના પણ સહુ કાર જરૂરી છે. આપને સુવિદિત છે કે આ માસિક કેાઈ વ્યાપારી ના પ્રાપ્ત કરવાની દૃષ્ટિથી ચાલતું નથી, પરંતુ આટલા વર્ષ થયો કેવળ સાહિત્યસેવાની ઉમદા ઉમાનાથી તે પત્રિોરી 4'ફ થી પ્રગટ નું ચાલે છે અને આજે ય ત ત એ રીતે સમાજૂની નિઃસ્વાર્થ સેવા બુજાવી છે. એટલું જ નહિ પરંતુ દર વર્ષે ભેટની પણ વિવિધ સાહિત્યની સાટા ખર્ચ કરી સુંદર આપેલ છે. ઉપરોક્ત સેવાની સિદ્ધિ અથે અમેાએ
ાસિકને તેની અપાતી ભેટની પુજા સાથે દરેક રીતે સમૃદ્ધ - સુંદર બનાવવાની જે એ ગUી ભાવના નવા વર્ષ થી ધારી છે. તેમાં પણ નફે કાઢવા કે વ્યાપારી દ્રષ્ટિના વિચાર બિલકુલ નર્વેિ કરતાં વધારે સુંદર પ્રગટ કરતાં તેના અ ગે ખર્ચ પણ વધારે થશે તેને જ સાન પહોંચી વળવા હાલ છે તેથી વાર્ષિક લવાજમમાં માત્ર ચાર આનાને જ વધારે ફેરવાતા છે તે આપે અત્યાર સુધી ચાહ ક રહી જે કદર કરી છે—ઉત્તેજન આપ્યું છે તેને માટે સર્વ શ્રાધ કે યુએના ઉપકાર માનીએ છીએ અને હવે પછી તે જ રીતે ગ્રાહક રહેવા અને આપની ઓળખાણવાળા, આપના નિવાસથાનમાં રહેનારા જૈન ધુઓને નવા ચાહક બનાવી તે તેરી ઉત્તેજન આપવા, નમ્ર સૂચની છે
શ્રી હરેન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર.

Page #4

ન્ડિ
T
-
શ્રી આત્માનન્દ પ્રકાશ, ET
)
ઝર
- ૨ % % जन्मनि कमतशेरनुबद्धेऽस्मिस्तथा प्रयतितव्यम् । कर्मक्लेशाभावी यथा भवत्येष परमार्थः ॥ १ ॥ કર્મરૂપ કષ્ટથી વ્યાપ્ત એવા આ જન્મમાં એવો (શુભ ) પ્રયત્ન કરવો કે જેના પરિણામે કર્મરૂપ કષ્ટ (સદંતર) વિનાશ પામે,–આ (ભાનવજન્મનું) રહસ્ય છે. ”
શ્રીમદ્ ઉમાસ્વાતિવાચક-તત્ત્વાર્થ ભાખ,
(
પુત ૨૬] વીર સં. ૨૪ ૬૪. વાડ ગામ સં. ૪ રૂ. ના ૦ ૦ વર્ષ ૨નું લિંક ૨૨મો.
( શ્રી વલ્લભ દીક્ષાર્ધ શતાબ્દી મહોત્સવ
તથા શ્રીમદ વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી ક જીવનચરિત્ર.
દોહશે. ગુણવંતી ગુજરાતમાં, ટપાન વિખ્યાત પાક્યા પ્રોઢ પ્રસિદ્ધ જ્યાં, “નરરત્ન” રળિઆત. કેક વડા વેપારીઓ, કેક વડા વિદ્વાન રાજ્યરન પણ જ્યાં ઘણુ, મહેતાં પામ્યા માન. તપસ્વીઓ ને વેગીઓ, ધર્મતણું રખવાળ; બેધક ધક શાસ્ત્રના, (જે). જીત્યા જગ-જંજાળ. દાન-ધર્મના વીરનર, વિદ્યાવીર ઘણુય; એ સગુણથી શહેર આ, વીરક્ષેત્ર લેખાય. ચગી પણ જગ્યા રૂડા, વડોદરા માર; શ્રીમદ્ વિજયવલભગુરુ, આ પૂરના શણગાર.

Page #5

૧૮૨
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
છંદ લખા.
ખ્યાત ગુજરાત રળિઆત ભારત વિષે, જ્યાં નરા નીપજે રત્ન જેવા, સાધુએ, સંત, ને યાગીઆ, ગુરુજના, સેવતા ધર્મની સત્ય સેવા; એ રૂડા શહેરમાં જન્મ જેના થયા, દેશપરદેશમાં ખ્યાતિ પામ્યા, જગત વિખ્યાત જેને મળ્યા સદ્ગુરૂ, ત્યાગ વૈરાગ્ય ઉરમાંહી જામ્યા−૧
નામ
અનિર્મળું વિનયવભ્રમસૂર, આત્મયોગી અને દિવ્યયાતિ, જ્ઞાનભડાર ભારે ભ ઉરમાં, તત્ત્વમાં તત્ત્વ શેાધ્યાં જ ગાતી; સકળ શાસ્રોતા સાર શોધી લીધેા, સ્વાન્તનાં જેમ સાચાં જ મેાતી, ધ તત્ત્વ શીખવ્યાં સમાજે રૂડાં, વાણીધારા મીઠી ગંગ વ્હેતી-૨ ધર્માં—મૂર્તિ,
પ્રબળ પુજાબમાં જ્ઞાનના કેશરી, વિનયબાનંદમૂરિ તેમના ચરણકમળે ધર્યું. શિશ ને, અંતરે સ્થાપી એ સત્ય સૂરતી; જૈન શાસનતણી પ્રખળ વૃદ્ધિ થવા, ઠામ ઠામે થયા પથગામી, સરળ શૈલી અને સૌમ્યતા—સત્યતા, જૈન બન્ધુતણે હૃદય જામી- ૩
ધાર
અમૃતતણી મીઠડા મેહુલા, જ્ઞાન-વરસાદની વૃષ્ટિ કીધી, શાંત ને સુભગ શુભભરી શારદા, જ્ઞાન-તીર્ ઢી* હૃદય વીંધી; સત્ય શું ? ધર્મ શું ? કર્મના મર્મ શું ? વિવિધ-વિચાર દીક્ષા જ દીધી, જ્ઞાનનિધિ સંતના શુદ્ધ શણગાર છે, જેમની સદા વાત સીધી-૪
એ મહાપુરુષની દિવ્યમૂર્તિ તણું, ચિત્ર ચીતરી શકે શું ચિતારો ? આત્મયાગીતણા આત્મની ભાવના, શું જાણી શકે કવિ કા મિચારી ? શહેર વટપત્તને પૂજ્સને ઓળખ્યા, જે થકી પ્રાપ્ત ભવસિન્ધુ આરો, પૂણ પચાસ વર્ષાંતણી સેવના, અધ શતાબ્દીને હાવ સારા-પ
ગામ ગામે કર્યાં કામ ધર્માંતણાં, ગણિતથી પાર જેના ન આવે, જૈન કૉલેજનુ મુહૂત્ત મગળ કર્યું, જેનું વર્ણન બધાં પત્ર ગાવે; જૈન વિદ્યાલયેા સ્થાપીયાં-માપીયાં, વિવિધ વિદ્યા પ્રસારી પ્રભાવે, તિમિર ટાળી અને જ્ઞાન-રવિ ઊગીએ, જૈન શાસન ખીલ્યુ. લક્ષલ્હાવે-૬

Page #6

શ્રી વલ્લભ દીક્ષાદ્ધ શતાબ્દી મહોત્સવ પ્રસંગે ટૂંક જીવનચરિત્ર.
૨૮૩
દેહરા. અંબાલામાં જેમણે, પગલાં ક્યાં પવિત્ર; ઉદ્ઘાટન કોલેજનું નિર્મળ આત્મ ચરિત્ર. વરાણા ગામે કર્યું, વિદ્યાલય વિખ્યાત પાર્શ્વનાથ શુભ નામથી, ૨મ દિશે રળિઆત. મુંબઈમાં પડેટુ કર્યું, મહાવીર વિદ્યાસ્થાન; ઉમેદપુરમાં સ્થાપીયું, પાર્શ્વ જૈનનું સ્થાન. એ આદિક અગણિત છે, વિદ્યાતણ શુભ ધામ; વિદ્યાને વિસ્તાર એ, અંતરને આરામ. વિદ્યારૂપી વસ્તુને, વિકસાવી બહુ રીત; જ્ઞાન અને વિદ્યા વિષે, પૂરણ જેને પ્રીત. વીરક્ષેત્ર પંજાબમાં, અંબાલા વિખ્યાત અર્ધ શતાબ્દી ઉજવી, રંગભરી રળિઆત. કરમી કસ્તુરભાઈ છે, લાલભાઈના લાલ; ઉદ્દઘાટન કૉલેજનું, સ્વહસ્તે કીધું હાલ. અર્ધ શતાબ્દી ઉજવી, પૂર્ણ ધરી ઉત્સાહ; સકરચંદ પ્રમુખ જ્યાં, પ્રેમતણો જ પ્રવાહ. વકીલ, માનદ મંત્રીઓ, ધર્મચુસ્ત નરનાર; શ્રીમદ્ વલ્લભસ્વામીની, સેવા સજી અપાર. જન ધર્મના સૂય છે, કીધે પરમ પ્રકાશ; વિદ્યા-સબેધક વડા, શુદ્ધ ધ સંન્યાસ. ભાવનગરમાં ભાવભર, આત્માનંદ સભાય; વલ્લભગુરુના પ્રેમથી, સ્તવન-પ્રાર્થના ગાય. સંતત| શિરોમણિ, ધર્મધુરંધર ધીર; જૈન શાસને પ્રગટયે, આવા વલ્લભ વીર.
લેખક રેવાશંકર લાલજી બધેકા નિવૃત્ત એજ્યુઈપે-ભાવનગર

Page #7

હe ot
ooooooooo6e,
(2
*
ર૦૦૦”
જીહ૦૦
We 6
88
અંબાલા-પંજાબમાં અપૂર્વ મહોત્સવો
(Do o oo
Ooooo
૧૦૦૦endoo8
આચાર્ય શ્રીમદ્વિજયવલ્લભસૂરિજી મહારાજને નગરપ્રવેશ શ્રી આત્માનંદ જૈન કૉલેજની ઉદઘાટન ક્રિયા
શ્રી વલ્લભદીક્ષાર્ધ શતાબ્દિ મહોત્સવ. આ વર્ષે પૂજ્યપાદ આચાર્ય મહારાજ શ્રીમદ્ વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી મહારાજ આદિ સપરિવાર જૈન ધર્મની ઉન્નતિ માટે એક હજાર નવ માઈલને લાંબો વિહાર કરી પંજાબ-અંબાલા પધાર્યા.
આચાર્યશ્રીના શુભાગમનના સમાચારથી આખું પંજાબ ઉત્સાહિત બની ગયું. સર્વ બંધુઓ આચાર્યશ્રીનું સ્વાગત કરવા ઉત્કંઠિત બની રહ્યા હતા. આચાર્યશ્રી વિહાર કરતાં કરતાં જેઠ વદ પાંચમ તા. ૧૮-૬-૩૮ના દિવસે અંબાલા બહાર બંગલામાં પધાર્યા હતા. અંબાલાનો સંઘ, આચાર્ય શ્રીવિજયવિદ્યાસૂરિજી આદિ ઠા. ૩. તથા સાધ્વીજી શ્રી દેવશ્રીજી આદિ. ઠા. ૧૧ આચાર્ય મહારાજનું ભાવભીનું સ્વાગત કરવા પધાર્યા હતા. બહારગામથી માણસોનું આગમન શરૂ થઈ ગયું હતું. બે દિવસોમાં હજારો માણસ આવી પહોંચ્યા હતા અને જે આવતું તે પહેલાં બંગલામાં આવી આચાર્યશ્રી આદિ મુનિમંડળના દર્શન કરી પિતાને કૃતકૃત્ય માનતા. કેઈ ભજન ગાઈ, કઈ ભાષણ આપી, કોઈ જયકારા બોલાવી પોતપોતાની ભાવના બતાવી શ્રીગુરૂદેવની સાચી ભક્તિનો પરિચય આપતા.
શેઠ કસ્તુરભાઇનું પધારવું. જેઠ વદિ સાતમ તા. ૨૦-દ-૩૮ બુધવારના મંગલમય પ્રભાતે સૌ કેઈ ઉત્સાહ અને આનંદમાં ગરકાવ થઈ ગયેલ નજરે પડતું. ગુજરાતમારવાડ-માળવા-કાઠિયાવાડ-પંજાબ આદિ દેશ-દેશાંતરોના હજારો માણસ પંચરંગી પાઘડીઓથી સુશોભિત થયેલા દેખાતા હતા; કેમકે ઘણુ વર્ષો બાદ પધારતા શ્રીગુરૂદેવનું સ્વાગત કરવામાં કેને હર્ષ ન હોય? એક તરફ આચાર્ય મહારાજશ્રીના સ્વાગત માટે તૈયારીઓ થઈ રહી હતી; બીજી તરફ

Page #8

* અંબાલામાં અપૂર્વ મહોત્સવો.
૨૮૫
અમદાવાદ, મુંબઈ આદિ સ્થાનોથી વધારનાર ગૃહસ્થના સ્વાગત માટે તૈયારી ચાલતી હતી.
મેઈલ ટેઇન આવી પહોંચતાં અમદાવાદથી શેઠ કસ્તુરભાઈ આદિ, મુંબઈથી શેઠ કાંતિલાલ ઈશ્વરદાસ, શેઠ રતિલાલ વાડીલાલ, શેઠ સકરચંદ મોતીલાલ આદિ પધાર્યા હતા. એઓના સ્વાગત માટે હજારો માણસ સ્ટેશન ઉપર ગયા હતા. હારતોરા આદિથી સ્વાગત કરી, ચારે શેઠીયાઓને હાથી ઉપર બેસારી, એક માઈલના લાંબા સરઘસ સાથે શહેરના મુખ્ય મુખ્ય બજારોમાં ફેરવી આચાર્ય મહારાજશ્રીના દર્શનાર્થે લઈ જવામાં આવ્યા હતા. અંબાલા શ્રીસંઘે શેઠીઆઓનું ઘણું જ ઉત્સાહથી અને પાઠમાઠથી સ્વાગત કર્યું હતું. ઉપરોક્ત શેઠીયાઓ સિવાય શ્રીયુત ગુલાબચંદજી ઉઠ્ઠા, શેઠ શકરાભાઈ લલ્લુભાઈ, કાંતિલાલ મગનલાલ, મોહનલાલ મગનલાલ, શકીલ મોહનલાલ મૂળચંદ, પુંજાભાઈ ભેળાભાઈ ડૉકટર ચીમનલાલભાઈ અમૃતલાલભાઈ આદિ તથા શેઠ એવંતીલાલ હીરાલાલ બકેરદાસ, કુલચંદ શામજી, વડોદરાથી આવેલ ભાઈચંદભાઈ, લાલભાઈ મોતીલાલ, મિસ્ત્રી હરજીવનદાસ, માંડળથી પધારેલ હીરાચંદ શેઠ, ધ્રાંગધ્રાના ભાઈએ વિગેરે પધાર્યા હતા. પંજાબના હજારો નરનારીયે પધારી ગુરૂભક્તિનો પરિચય આપતા હતા. - આચાર્યશ્રીજી મહામુનિમંડલનું સ્વાગત પંજાબ શ્રીસંઘે ઘણા જ ઉત્સાહથી કર્યું. એક માઈલથી પણ લાંબું સરઘસ કાઢી આચાર્યશ્રીજીને નગરપ્રવેશ કરાવ્યો. શહેરને શણગારવામાં આવ્યું હતું. હાથી ઉપર શ્રી આત્મારામજી મહારાજના ફેટાને બિરાજમાન કર્યો હતો. વરડામાં ગુજરાંવાળાની ભજન મંડલી, હુશીયારપુરની ભજન મંડળી, નારોવાળની ભજન મંડલી, શ્રી આત્માનંદ જૈન ગુરૂકુળની ભજન મંડળી મારકેટલાની ભજન મંડલી, લુધી આનાની ભજન મંડલી આદિ બજારોમાં ગુરૂસ્તુતિ લલકારતી ગાલતી હતી. આ ઉપરાંત, પંચકુળ સ્થાનકવાસી જૈન ગુરૂકુલના વિદ્યાથીએ, આત્માનંદ જૈન ગુરૂકુળના વિદ્યાર્થીઓ, હાઇસ્કુલના વિદ્યાથીઓ આદિએ વરઘોડાની શોભા વધારી હતી. હિન્દુ અને મુસલમાન બેન્ઝોએ આખા શહેરને ગજાવી મૂક્યું હતું. હજારે માણસે અટારીઓમાં, ઝાડ પર, દુકાને ઉપર આચાર્ય મહારાજના દર્શનાર્થે પહેલેથી આવી બેસી ગયેલાં નજરે પડતાં હતાં. મુખ્ય મુખ્ય લતાઓમાં ફરી ભાવડા (એસવાલ ) બજારમાં આચાર્યશ્રીજી પધાર્યા તે વખતે ઉમંગમાં આવી જઈ હજારે નરનારિયેએ રૂપિયા આદિની છૂટથી વર્ષા કરી હતી. દહેરાસમાં સુપાર્શ્વનાથ

Page #9

૨૮૬
શ્રી આત્માનંદ બકા.
ન + + +++
++++
પ્રભુના દર્શન કરી, શ્રી આત્માનંદ જૈન કોલેજના ખુલ્લા મેદાનમાં, જ્યાં મંડપ બાંધવામાં આવેલ ત્યાં પધાર્યા અને સાબતને વડો ,
મંડપમાં આચાર્ય મહારાજ તથા મૃનિમ ડળ, સાધીગણ અને ભારથી પધારેલા ગૃહસ્થ તેમ જ પંજાબથી પધારેલા લાલાઓ -- સૌ કોઈ પાનાનાના સ્થાને બિરાજી ગયા પછી---
અંબાલાના વિદ્યાર્થી ઓ એ “મેરી ભાવનાનું ભજન ગાયું હતું. શ્રીયુત મહાવીરપ્રસાદજીએ આજના પ્રસંગ પર ભાષણ આપી કોલેજથી થના ફાયદાઓ બતાવ્યા હતા અને પ્રમુખ માટે દરખાસ્ત મૂકી હતી. પંડિત તુલસીદાસજીએ પ્રાર્થના કરી ટેકો આપ્યો હતો. લાલા મંગતરામજીએ વિવેચન કરી કોલેજની આવશ્યકતા બતાવી હતી અને વધુ ટેકો આપ્યો હતો.
ગુજરાવાલાની ભજન મંડલીએ “વહાલા વલ્લભ ગુરૂ ઉપકારી આદિ ભજન ગાઈને સભાને રંજિત કરી હતી.
પછી શેઠ કસ્તુરભાઈએ પ્રમુખસ્થાન વીકાર્યું હતું.
બાદ લાલા મંગતરામજીએ દાનવીર શેઠ કસ્તુરભાઈ લાલભાઈને આપવાનું માનપત્ર વાંચી સંભળાવ્યું અને ચાંદીના બ્રેરકેટમાં મૂકી શેઠશ્રીને સમર્પણ કર્યું હતું.
શેઠ કુલચંદ શામજીએ ઊભા થઈ દેશાવરોથી
આવેલા અભિનંદનના તારે દાનવીર, વિદ્યા પ્રેમી
અને પત્ર વાંચી સંભશેઠ શ્રી કસ્તુરભાઈ લાલભાઈ
બાકી હતા.
લા
*
-
માટે જ રી ના
-
*

Page #10

શ્રી વિજયાનંદસૂરીશ્વરજી ( આત્મારામજી ) મહારાજ
Se%%%
-
%%%E%E%રકારી
અચાન્ય શ્રી વિજયવલભસૂરીશ્વરજી મહારાજના ઉપદેરા અને શુભ
પ્રયત્નથી સ્થાપન થયેલ.
જ
"
નક્કર
- શ્રી આમાનંદ જૈન કૅલેજ-અંબાલા. અમદાવાદનિવાસી શેઠ શ્રી કસ્તુરભાઈ લાલભાઈના શુભ હસ્તે જેનું ઉદ્ઘાટન થયું છે. %E3
%:
E = R
%

Page #11

TTTTTPage #12

અબાલામાં અપૂર્વ મહેાત્સવેા.
૧૮૭
બાદ શ્રીયુત સેક્રેટરી નેમચંદજીએ આમંત્રણ પત્રિકા અને કાર્યક્રમ વાંચી સભળાવી સૌને શાંતિથી સાંભળવા વિનંતિ કરી હતી.
(C
કોલેજના વિદ્યાથી ઓએ આજ કા દિન હમારે લિયે મુબારક હૈ”એ સ્વાગત ગીત ગાયું હતુ. ત્યારખાદ ૧૧ અને ૪૫ મિનિટે શેઠ કસ્તુરભાઈ લાલભાઇએ શ્રી ગુરૂદેવના આશીર્વાદ લઈ ઘણા જ ઉત્સાહથી હજારાની મેદની સમક્ષ શ્રી આત્માનંદ જૈન કૉલેજની ઉદ્ઘાટન ક્રિયા કરી હતી.
કોલેજના વિદ્યાથીએ
આતમ ગુરૂ પ્યારા ” એ ભજન ગાઇને
સ્વસ્થાને વિરાજી ગયા હતા,
આચાર્ય મહારાજે બુલદ અવાજથી ખેલતાં જણાવ્યું કે આપણે સ્વતંત્ર કોલેજ સ્થાપન કરવાની શી જરૂર છે ? એમાં શી શી વિશેષતાઓ હોવી જોઇયે? આદિ વિવેચન કરી જણાવ્યુ કે તમે એ આ હાથી મધ્યેા છે. હાથીને તે ઊંચા જ ખારાક જોઇએ. તમારી પાસે જે ફ્ડ છે તે પૂરતું નથી માટે મારી સલાહ છે કે આના માટે રૂા. પચાસ હજાર અંબાલા શ્રીસ“ઘ કરી આપે, અને પચાસ હજાર પામ શ્રીસંઘ ભેગા કરે, બાકીના પચાસ હજાર મુંબઈના શેઠીયાઓએ ભેગા કરી કુલ દોઢ લાખની રકમ ભેગી થઇ જાય તે પછી તમારે કેાઈની પાસે માંગવાનુ રહેશે નહીં. ઇત્યાદિ. અવસરે રકમે લખાઈ હતી.
આ
સાંજના થયેલ કાર્ય ( તા. ૨૦-૬-૩૮ )
પાંચ વાગ્યે કાર્યની શરૂઆત થયેલ.
પ્રમુખ દાનવીર શેઠ કસ્તુરભાઈ લાલભાઈ,
પ્રારંભમાં હુશીયારપુરની ભજનમંડલીયે ગુરૂસ્તુતિનું ગીત ગાયુ. પ્રાફ્સર શ્રીયુત વિમલદાસજીએ મંગલાચરણ કરી જણાવ્યું કે આપણે ઇષ્ટકાની સિદ્ધિ માટે પ્રથમ મોંગલાચરણ કરીએ છીએ ઈત્યાદિ વિવેચન કર્યું.
બાદ શ્રીયુત ઢઢ્ઢાજી સાહેબે દેશાવરાથી આવેલ સદેશા વાંચી
સભળાવ્યા
હતા.
શ્રી આત્માન૬ જૈન સ્કુલના લુધીયાનાના મુસલમાન વિદ્યાર્થીએ છટાદાર ભાષણ આપતાં જણાવ્યું કે-હું જૈન સ્કુલના વિદ્યાર્થી છું. મારા ઉપર જૈન ધર્મની સારામાં સારી છાપ પડી છે. ‘અહિં’સા પરમેા ધમ” સૌ કોઈને મજૂર દેવુ જ જોઇએ. જૈનધમ વિશ્વધમ છે. માંસભક્ષણ કરવું એ કેઈ

Page #13

૨૮૮
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ,
પણ શાસ્ત્રનું ફરમાન નથી. તેમણે કુરાન શરીફ આદિના ઘણા દાખલાઓ આપી માંસભક્ષણને નિષેધ કર્યો હતો. મેં પોતે માંસ ભક્ષણને ત્યાગ કરેલ છે. મારા લીધે મારા માતાપિતા આદિએ પણ માંસ ખાવાનું બંધ કર્યું છે. ઇત્યાદિ. બાદ લાલા ટેકચંદજીએ ભાષણ આપતાં જણાવ્યું હતું કે આપણું પ્રબળ પુર્યોદયથી આપણી સમાજમાં આવા બાલબ્રહ્મચારી ત્યાગી વૈરાગી મહાશક્તિશાળી મહાત્માઓ બિરાજમાન છે. આજે કાંઈ આપણે આનંદ અનુભવી રહ્યા છીએ તે આ મહાત્માને જ આભારી છે. પછી અંબાલાનિવાસી વકીલ રીપબદાસજીએ કૅલેજને રિપોર્ટ વાંચી સંભળાવ્યો હતો.
શ્રીયુત ઢટ્ટાસાહેબે બેલતાં જણાવ્યું કે સ્વર્ગવાસી ગુરૂદેવના અધૂરા રહેલાં કાર્યો પૂરા કરવા માટે હમારા વલભ-વલ્લભ-કાયમ રહે. ગુરૂને વલભ તે અમારે વલભ છે. પ્રમુખ સાહેબ કસ્તુરભાઈએ કસ્તુરીની સુગંધ ખૂબ ફેલાવી દીધી છે ઈત્યાદિ વિવેચન કરતાં જણાવ્યું કે આચાર્ય મહારાજશ્રીએ પંજાબ સંઘને જે ફરમાવ્યું છે તે કાર્ય જલદી કરી આપી દેવું જોઈયે. બાઈ પણ યથાશક્તિ દાન આપી પોતાના પુત્રોનું પોષણ કરશે. મને ઘણે જ હર્ષ થાય છે કે પંજાબના હજારો ભાઈબહેન આવી શ્રી ગુરૂદેવનું સ્વાગત કરી રહ્યા છે.
વકીલ રીપબદાસે પ્રમુખ સાહેબને વિદ્યાર્થીઓને ઈનામ આપવાની દરખાસ્ત મૂકી. પ્રમુખસાહેબ કસ્તુરભાઈએ પોતાના શુભ હસ્તે ઈનામ આપ્યું હતું. પછી પોતાનું ભાષણ આપી કોલેજ માટે રૂ. ૧૦૦૦) આપવા જાહેર કર્યું હતું.
બીજા દિવસની કાર્યવાહી (તા. ૨૧-૬-૩૮ ગુરૂવાર) કાર્યની શરૂઆત થઈ પંડિત મહાવીર પ્રસાદે મંગલાચરણ કર્યું. ભક્ત લાલા ચાંદનમલજીએ પ્રભુસ્તુતિ કરી.
જરાનિવાસી વકીલ બાબુરામજીએ દાનવીર શેઠ કાંતિલાલ ઈશ્વરદાસની ઓળખાણ આપી પ્રમુખસ્થાન માટે દરખાસ્ત મૂકી. ટેકો લાલા સુંદરદાસજી લાહોરવાલાએ આપે.
લાલા મંગતરામજીએ અનુમોદન આપતાં શેઠશ્રીની ઉદારતાના વખાણ કર્યા હતા. શેઠશ્રી કાંતિલાલભાઈએ પ્રમુખસ્થાનને સ્વીકાર કરતા કાર્યની

Page #14

અંબાલામાં અપૂર્વ મહેસૂવે. શરૂઆત થઈ. અભિનંદન પત્ર લાલા નમચંદ બી. એ. એ વાંચી સંભળાવ્યું હતું અને ચાંદીના બ્રેકેટમાં મૂકી સમર્પણ કર્યું હતું. લુધી આના સ્કુલના વિદ્યાર્થી
એ ભજન બોલી કસરતના પ્રયોગો કરી બતાવ્યા હતા. કુલચંદભાઈએ દેશાવરથી આવેલા સંદેશા વાંચી સંભળાવ્યા હતા. મારકેટલાની ભજન મંડળીએ ભજન ગાયું.
પંડિત વિમલદાસજી ન્યાયતીર્થે તથા શ્રીમતી લેખવતીએ જ્ઞાનની પુષ્ટિ ઉપર તેમજ લાયબ્રેરીની ખાસ જરૂરીઆત ઉપર ભાર મૂકી બહેનોને સંબોધી જણાવ્યું કે ચમકદમક વસ્ત્રો પહેરવાથી કે અલંકારોથી શરીરને
ભાવવામાં તમારી શેભા નથી. તમારી શોભા છે જ્ઞાનપ્રાપ્તિમાં. તમારે પણ આવા કાર્યોમાં ફાળો આપવો જોઈએ. ઇત્યાદિ. પછી પૃથ્વીરાજ જૈન બી.એ જણાવ્યું કે વિદ્યા વિના મનુષ્ય પશુ સમાન છે વિ૦ વિવેચન કરી પુસ્તકાલયે સ્થાપન કરવા માટે ભાર મૂક્યો હતો.
પંચકુલા સ્થાનકવાસી જેનેંદ્ર ગુરૂકુલના વિદ્યાર્થીઓએ ભજન ગાયા હતા, તેની છાપ સારી પડી હતી.
પછી શેઠ કાંતિલાલ ઇશ્વરદાસે કોલેજ લાઈબ્રેરીની ઉદ્દઘાટન ક્રિયા કરી હતી.
શેઠ એવંતીલાલ હીરાલાલ બકોરદાસે પૂજ્યપાદ આત્મારામજી મહારાજની છબીની અને લાલા નંદરામ તીરામે આચાર્ય મહારાજશ્રીની છબીની ઉદ્દઘાટન ક્રિયા કરી હતી ?
પ્રમુખસ્થાનેથી શેઠ કાંતિલાલ ઈશ્વરદાસે ગુજરાતી ભાષામાં જણાવ્યું હતું કે-હું મારી માતૃભાષામાં બેસું છું તે માફ કરશે. હું પંજાબ સુધી
દૂર દેશમાં આપશ્રી સંઘના દર્શન • સખાવતી નરરત્ન
કરવા ભાગ્યશાળી થયો તે આપ સૌની શેઠ શ્રી કાંતિલાલ ઈશ્વરદાસ કૃપાને આભારી છે.
કેલેજના વિદ્યાર્થીઓને મારી વિનંતિ છે કે તમે ભણીગણીને ચારિત્રવાન બનજે. ડીગ્રી ઓછી મળે તેની ચિંતા ન કરશે પણ સદાચારી ને નિર્ભય બનજે.

Page #15

શ્રી આમાનંદ પ્રકાશ. લાયબ્રેરીમાં ધાર્મિક પુસ્તકો વધારજો અને એમનું વાંચન રાખજે. શ્રીમહાવીરના ઝંડા નીચે સૌ હળીમળી ચાલજો ઈત્યાદિ. શ્રીયુત ઢટ્ટાસાહેબે હિન્દીમાં અનુવાદ કરી સંભળાવ્યો હતો.
આચાર્ય મહારાજશ્રીએ બુલંદ અવાજે ભાષણ આપતાં (આ વખતે સૌ નીચે બિરાજી ગયા હતા.) જણાવ્યું કે મારો હક્ક નથી છતાં શેઠ કાંતિલાલ શેઠે જે ઉદારતા બતાવી છે તે મારા દ્વારા જણાવવા માગે છે. આ પંડાલમાં જે જે ગ્રેજ્યુએટે હોય, વકીલે હેય તે સર્વેએ ઊભા થઈ જવું. (સૌ સાથે ઊભા થયા) પંજાબનું વાતાવરણ કેવું છે. આ સૌના હૃદયમાં દેવ-ગુરૂ-ધર્મ વસેલાં છે, એની નજીક આવતા જાય છે. એમના હૃદયમાં આત્મારામજી વસેલા છે. આત્મારામજીને ઉપકાર છે. જ્યાં સુધી આ સર્વે એક ગુરૂના છે ત્યાંસુધી એમને સુખ શાંતિ છે. ૧૨ વાગ્યા છે. પેટમાં આપ સૌને ભૂખ લાગી હશે, પરંતુ મહત્સવના કાર્યોમાં એમ જ બને છે. તમે શ્રદ્ધાને લઈને જે શાંતિ રાખી રહ્યા છે એની સાથે ક્રિયા પણ હોવી જોઈએ. ક્રિયા વિનાકા જ્ઞાન નહીં દિપતા. હું સારી પેઠે જઈ રહ્યો છું કે પહેલાં જ્ઞાન થવું જોઈએ. જ્યાંસુધી ભાવાર્થ ન સમજાય ત્યાંસુધી ક્રિયા કરવી નકામી છે. બેલનારાઓને હજુ સુધી એમને જ્ઞાન નથી થયું અને ક્રિયામાં રસ નથી લાગ્યો તે ખેદની વાત છે. ઈત્યાદિ બહુ જ અસરકારક ભાષણ આપી શ્રોતાઓ ઉપર સારે પ્રભાવ પાડ્યો હતો.
આગળ ચાલતાં જણાવ્યું કે આત્મારામજી મહારાજે રાધનપુર પધારી વિશાખ સુદ ૧૩ના દિવસે મને દીક્ષા આપીને ચોમાસું રાધનપુર કર્યું. દીક્ષાને વરઘોડે શેઠ કાંતિલાલના કુટુંબીઓએ ચઢાવ્યો હતો. શેઠ મોતીલાલ અને હું બને ગુરૂભાઈઓ થઈએ. પૂજ્ય હર્ષવિજયજીને હું શિષ્ય અને એમની પાસે ભણતો. શેઠ મોતીલાલ પણ એમની પાસે બેસીને ભણતા. અમે બન્ને સાથે બેસીને અભ્યાસ કરતા હતા–એ હિસાબે અમે ગુરૂભાઈઓ થઈએ. એ સંબંધ હજુસુધી ચાલ્યો આવે છે. એમની ઉદારતા પ્રશંસનીય છે. આજે જેની ઉદ્દઘાટન ક્રિયા કરી છે તેનું નામ લાયબ્રેરી છે. એ શબ્દ અંગ્રેજીને છે. આપણે અહીંયા તો જ્ઞાનમંદિર, જ્ઞાનભંડાર, પુસ્તકાલય આદિ નામ છે. શ્રીમતી લેખવતી બને અને પંડિતજીએ કહ્યું કે સરસ્વતી મંદિર ખુલ્લી ગયું છે તે અમારી બેનનું નામ છે. તમારે દેવીઓને જે કામ કરવાનું છે તે લેખવતી બેન જે શબ્દો ઉચ્ચારી ગયા તે તમે સાંભલ્યા નહીં હોય. શેઠ કાંતિલાલના શબ્દ ઉપર પૂરું ધ્યાન આપવું તે તમારું કામ છે. “એ લાયબ્રેરી મારી ધર્મપત્નીના હાથે

Page #16

અંબાલામાં અપૂર્વ મહેસવો.
૨૯૧ ખુલી મૂકાઈ હોત તે વધારે સારું થાત પણ તમારે શરમાવું પડત કે અમારે હક્ક છીનવી લીધો. ગૃહસ્થનું ઘર પુરૂષ અને સ્ત્રીથી ચાલે છે. જેવી રીતે બે પિડાથી ગાડી. સ્ત્રી પતિને દેવસમાન ન સમજે તે તે સ્ત્રી નથી, એવી જ રીતે પુરૂષ સ્ત્રીને દેવી સમાન સમજવી.
પંચ સમક્ષ લગની લગાવીને હાથ પકડ્યો છે તે તે બરોબર નિભાવો જોઈએ. લાયબ્રેરીની ઉદ્ઘાટનની ક્રિયા થઈ તે ફૂલ નહી ફૂલની પાંખડી પણ આપવી જોઈએ તે હું મારા ધર્મપત્નીના નામથી આપવા ઈછા રાખું છું. એ લાયબ્રેરીમાં બેને તમારે પણ હક્ક છે.”
એક વાત પંજાબના સંઘ સમક્ષ મૂકું છું તે મંજૂર હોય તો હા પાડશે.
લાયબ્રેરી માટે જોઈએ તેવું મકાન નથી. તેની જરૂરીયાત છે તે માટે શેઠ કાંતિલાલ ૫૦૦૦) પાંચ હજાર રૂપીયા આ શરતે આપવા તૈયાર છે કે લાયબ્રેરી સાથે શકુન્તલા કાંતિલાલ જૈન લાયબ્રેરી આ શબ્દો વધારવા, સોએ એક અવાજે-શ્રી સંઘે આ વાતને વધાવી લીધી. આ અવસરે શકુન્તલા તથા હીરાકર બેને બંનેને અપીલ કરી જેના જવાબમાં બેનેએ સારી રકમ આપી.
ગુજરાવાલા ભજનમંડળીએ ભજન ગાયું. પછી માલેરકેટલાના પહેલાંના મુસલમાન ને હાલમાં હિન્દુ જ્ઞાનચંદે મધુર સ્વરે કવિતા ગાઈ સભાને મુગ્ધ કરી હતી. આથી શેઠ સકરાભાઈએ ખુશ થઈ ૧૦ રૂપિયા ઈનામના આપ્યા અને બીજા ભાઈઓએ ૧૦ એમ ૨૦૦ રૂપિયા ઈનામમાં મલ્યા તે એમણે કૉલેજ ફંડમાં આપી દીધા અને એમના પિતા કરી મબક્ષે પણ કવિતા ગાઈ એમને પણ ૨૦) ભેટ આપ્યા એ પણ કૅલેજ ફંડમાં આપી દીધા. એથી સભાએ તેમને ધન્યવાદ આપે. પંડિત તુલસીરામજીના ભાષણ પછી સભા વિસર્જન થઈ હતી.
તા. ૨૧-૬-૩૮ બપોર. નારેવાલની ભજન મંડલીએ આકર્ષક ભજન ગાયું.
પંડિત હંસરાજજીએ મંગલાચરણ કર્યું અને એનો હેતુ સમજાવી, વિદ્યાલય આદિ સ્વતંત્ર સ્થાપન કરવાનું કારણ સમજાવ્યું હતું.
બનેલીનિવાસી બાબુ કીતિપ્રસાદજી વકીલે પ્રમુખની દરખાસ્ત મૂકતાં શેઠ રતિલાલ વાડીલાલ પુનમચંદની ઓળખાણ કરાવી હતી. સનખતરનિવાસી લાલા ભેળાનાથે ટેકે આ હતો. લાલા મંગતરામજીએ અનમેદન આપતાં

Page #17

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ, પ્રમુખ સાહેબની વિશેષ ઓળખાણ તેમજ પિતાને અનુભવ કહ્યો હતે.
શેઠ રતિલાલ વાડીલાલ પુનમચંદે આજનું પ્રમુખ પણું સ્વીકારતાં કાર્યની શરૂઆત થઈ.
અંબાલાનિવાસી રીષભદાસજી વકીલે અભિનંદન પત્ર વાંચી સંભલાવ્યું હતું અને ચાંદીના કાસકેટમાં મૂકી સમર્પણ કર્યું હતું.
શ્રી આત્માનંદ જૈન કોલેજના
પ્રીન્સીપાલે અંગ્રેજીમાં સુંદર ભાષણ વિદ્યાવ્યાસંગી, વ્યાયામપ્રેમી
આપ્યું અને તેનો અનુવાદ શ્રીયુત શેઠ શ્રી રતિલાલ વાડીલાલ પુનમચંદ મહાવીરપ્રસાદજીએ કર્યો હતો. પ્રોફેસર
શ્રીયુત ચંદ્રગુપ્તાએ પોતાના ભાષણમાં કૉલેજની આવશ્યકતા ને ઓરડીઓની જરૂરત જણાવી હતી.
શ્રીયુત ઢઢ્ઢા સાહેબે હોસ્ટેલની પિતાના શુભ હસ્તે ઉદ્દઘાટન ક્રિયા કરી અને ભાષણ આપતાં જણાવ્યું કે શેઠ સાહેબ માણેકલાલ ચુનીલાલની તબીયત ઠીક નહીં હોવાથી આ કાર્ય મને સોંપવામાં આવ્યું અને મારા દ્વારા એ કાર્ય કરાવ્યું એની ખુશીમાં બે શબ્દો હુ બેલીશ. મંડપ આદિને વાંસની જરૂર છે. મકાન માટે થાંભલાની જરૂર છે આદિ વિવેચન કરતાં જણાવ્યું કે એવી જ રીતે કોલેજ માટે હોસ્ટેલની જરૂર છે.
બોગ-છાત્રાલય આદિની પણ જરૂરત છે. આ પણ જૈન સમાજમાં આ પ્રથમ જ કૉલેજ છે. આનું માન પૂજ્યપાદ આચાર્ય મહારાજજી સાહેબને અને અંબાલા શ્રી સંઘને ઘટે છે. કોલેજની શિક્ષામાં માસ્તરોને કાબૂ હો જોઈએ. સુપ્રીન્ટેનડન્ટ, પ્રોફેસર આદિ એવા હોવા જોઈએ કે જેમની છાપ વિદ્યાર્થીઓ ઉપર પડે અને તેઓ સેવાભાવી હોવા જોઈએ. આપણા સ્વર્ગવાસી શ્રી ગુરૂદેવની આજ્ઞાનું પાલન આપણે કર્યું છે. આ કોલેજ દ્વારા સંસારમાં જૈન ધર્મને વાવટે ફરકશે.
શેઠ એવંતીલાલ હીરાલાલ બકોરદાસે પોતાના હાથે શ્રી આત્મારામજી મહારાજ સાહેબને ફેટે ખુલ્લું મૂકાવ્યું એ બદલ ઉપકાર માન્ય હતે.

Page #18

અંબાલામાં અપૂર્વ મહોત્સવ.
૨૯૩ પ્રમુખસ્થાનેથી શેઠ રતિલાલ વાડીલાલે જણાવ્યું હતું કે આ મેળાવડાનું પ્રમુખસ્થાન મને આપવામાં આવ્યું છે તેથી હું આપને આભારી છું. કોલેજ-વિદ્યાલય–આશ્રમ-છેડીંગ-સ્ટલ-વ્યાયામશાળા આદિની જરૂરીયાત છે. વરકાણા વિદ્યાલય,મહાવીર વિદ્યાલય આદિ સ્થાપન કરીને જરૂરીયાત કેટલે અંશે આપણે પૂરી કરી છે. મારા વિચાર પ્રમાણે સૌથી વધારે વ્યાયામશાળાની જરૂરત છે. એમાં જેટલાં સાધને જોઈએ તે પૂરા પાડવા જોઈએ. પંજાબ દેશના જૈન બંધુઓને ધન્યવાદ છે કે એમણે કૅલેજની સ્થાપના કરી, પૂજ્યપાદ આચાર્ય મહારાજના પ્રયત્નને સફળ બનાવ્યે છે. ઉપસંહાર કરતાં તેમણે રૂા. એક હજાર ઓરડાઓ સારૂ આપવા જાહેર કર્યા હતા.
સભા બરખાસ્ત થયા પછી રથયાત્રાનો વરઘોડો ચઢાવવામાં આવ્યું હતો. બેન્ડ-વાજા આદિ ઘણી સામગ્રી હતી. ભજન મંડલી સુંદર સુંદર ભજન ગાતી હતી.
ત્રીજા દિવસની કાર્યવાહી (તા. ૨૨-૬-૩૮)
વલ્લભ દીક્ષાદ્ધ શતાબ્દિ મહત્સવ. આજે આચાર્ય મહારાજ શ્રીમદ્વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી મહારાજને દીક્ષા લીધાને પચાસ પૂરા થઈ ગયેલા હોવાથી શ્રી વલ્લભ દીક્ષાર્થ શતાબ્દિ મહોત્સવ ઉજવવાને પવિત્ર દિવસ હોવાથી આજ દિવસ પંજાબમાં તહેવાર તરિકે ઉજવાયો હતો. અંબાલમાં પધારેલા હજારો નરનારિયે તેમજ સ્થાનિક જૈન જૈનેતર બંધુઓ ઘણુ જ ઉત્સાહ અને ઉમંગથી વલ્લભ દીક્ષાર્ધ શતાબ્દિ ઉજવવા માટે મંડપ ભણી પધારી રહ્યા હતા. ટાઈમ થતાં મંડપ માનવસાગરથી ઉભરાઈ જતો હતો. ભજનમંડલીવાળાઓ પોતપિતાના સ્થાને ગોઠવાઈ ગયા હતા.
ઠીક સમયસર આચાર્ય મહારાજશ્રી સપરિવાર મંડપમાં પધાર્યા. બેન્ડ-વાજાવાળાઓએ બેન્ડ વગાડી સ્વાગત કર્યું. પ્રથમ ગુજરાંવાળાની ભજનમંડલીએ સ્વાગત ગીત ગાયું.
નારીવાલની અને લુધીયાના આદિની ભજનમંડલીએ ગુરૂસ્તુતિના ભજન ગાયા.
પંડિત ભાગમલજીએ મંગલાચરણ કર્યું અને શતાબ્દિ અંગે વિવેચન કર્યું.
વકીલ બાબુરામજીએ શેઠ સંકરચંદ મોતીલાલ મૂળજીની ઓળખાણ કરાવી પ્રમુખ માટે દરખાસ્ત મૂકી.

Page #19

૨૯૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
ET
૧ થી
4
અજ્ઞાનતિમિરતરણી આચાર્ય શ્રીમદ વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી મહારાજ

Page #20

અંબાલામાં અપૂર્વ મહેાસવે.
ટકા પડિત સુંદરલાલજીએ આપ્યા. અનુમેાદન લાલા મગતરામજીએ આપ્યા બાદ શેઠ સકરચ'દભાઇએ પ્રમખસ્થાન સ્વીકાર્યું હતું.
૨૯૫
શ્રીયુત નેમદાસજી મી. એ. એ અભિનંદન પત્ર સભાને વાંચી સંભન્યુ હતું અને ચાંદીના કાસ્કેટમાં મૂકી સમર્પણ કર્યું. અમાલાની ભજન મડલીએ મધુર ધ્વનિથી ભજન ગાયું.
બાદમાં દેશભરમાંથી આચાર્ય મહારાજશ્રીની દીર્ઘાયુ ઇચ્છતા, અભિન’દન આપતા સંખ્યાખધ તારા અને પત્રેા આવેલા તે વાંચી સંભળાવ્યા હતા. પંજાખી પંડિત શ્રીયુત હંસરાજજી શાસ્રીએ જણાવ્યું કે ગુરૂમહારાજની ફૂલવાડીમાંનાં ફૂલમાંથી હું પણ એક ફૂલ છું,
ઉક્ત પડિતજીના આઠ વર્ષીય બાલકે સંગીત સાથે ગુરૂસ્તુતિ ગાઈ સભાને ચકિત કરી મૂકી હતી. પ્રમુખ સાહેબે ખુશી થઈ એ માળકને રૂા. ૫૧) ઈનામ આપ્યા હતા.
લાલા દુનીચંદજીનું ભાષણ.
જુદા જુદા વક્તાઓએ કરેલા ભાષણેામાંથી કાંગ્રેસના અગ્રેસર લાલા દુનીચંદનું ભાષણ ખાસ મહત્ત્વનું હતુ. તેમણે જણાવ્યું કે-હુ· આચાય શ્રીજીના ચરણામાં મારી ભક્તિ અને શ્રદ્ધા જાહેર કરૂ છુ-રાખુ છુ. તમેા ભાઈએનુ આ કા' ઘણું જ ઉત્તમ છે. તેમાં કામીય ભેદ નથી તે સતાષની વાત છે. હું આશા રાખું છું કે કૉલેજમાં આ સાથે સાયન્સના વિષય પણ દાખલ કરી કૉલેજ પંજાબભરમાં પહેલે દરજ્જે આવશે. વળી કૅલેજ જૈન કામની ઉન્નતિનુ કામ કરતાં કરતાં દેશની આઝાદીનું કામ પણ કરશે
એવી મને ખાત્રી છે.
જેમણે સમાજ અને દેશને જીવન સમર્પણ કર્યું. હાય એવી મહારાજ જેવી મહાન વ્યક્તિએ મહુ જ ઓછી હાય છે. જૈન કામમાં એમના જેવા ત્યાગીએ સાથે શ્રીમતા પણ પુષ્કળ છે. હું ઈચ્છું છું કે એમના ધનના સારી રીતે ઉપચેગ થાય.
ભાગમલજીનું ભાષણ,
બાદ પંડિત ભાગમલજીએ પતિવયં વૈજનાથજીનો આળખાણુ કરાવતા કહ્યું કે આ વિયે, એક સન્યાસી મહાશયે પૂજ્ય આત્મારામજી મહારાજની સ્તુતિને માળાધ લેાક લખી મેાકયેા હતેા. તેમના જણાવ્યા પ્રમાણે એ

Page #21

૨૯૬
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
શ્લોકના પ૧ અર્થ થતા પણ આપણુ પંડિત મહાશયે ૫૧ના બદલે ૭૧ અર્થ કરી બતાવ્યા છે અને સાથે સાથે આચાર્ય મહારાજ શ્રી વિજયવલ્લભ સૂરીશ્વરજી સાહેબની સ્તુતિના ચા૨ શ્લોક માળાબંધ નવીન રચ્યા છે. એને ૨૫૧) રૂપિયા ભેટ આપવામાં આવે છે.
ચાર શ્લોક સમર્પણ. પછી વિદ્વદ્રય શિરોરત્ન પંડિત વૈજનાથજી પ્લેટફોર્મ ઉપર આવી પિતાનું વક્તવ્ય આપી, આચાર્યશ્રીની તસ્વીર ઉપર પોતાના બનાવેલા ચાર શ્લોક લખેલા હતા તે વાંચી સભાને મુગ્ધ કરી હતી અને પ્રતિકૃતિ આચાર્યશ્રીના કરકમલોમાં સમર્પણ કરી હતી.
શેઠ રતિલાલભાઈનું ભાષણ. મુંબઈના જાણીતા શેરદલાલ શેઠ રતિલાલ વાડીલાલે વિવેચન કરતાં જણાવ્યું કે આજનો દિવસ સુવર્ણાક્ષરે લખાશે. આજ દિવસ એ છે કે જે દિવસે આપણું ઉન્નતિ માટે સતત પ્રયાસ કરનાર ગુરૂદેવની આપણે દીક્ષાદ્ધ શતાબ્દિ ઉજવીએ છીએ,
આપણે સર્વ મહાવીરના સંતાને છીએ. શ્રી ગુરૂદેવે મહાવીરને સંદેશો આપણને સંભળાવવા માટે પોતાનું જીવન અર્પણ કર્યું છે. મહાવીર ભગવાનનો સંદેશે એ સાચું જ્ઞાન છે, એ જ્ઞાન દ્વારા આપણને સાચો રાહ બતાવવા માટે આપણે સર્વે જેને તેમના જન્મોજન્મ અણુ છીએ.
અંબાલા જેન કૅલેજ તથા બીજી સંસ્થાઓ જે ગુરૂદેવના પ્રતાપે હસ્તિમાં આવી છે કે જેને માટે ગૌરવનો વિષય છે. આપણે સૌ સાથે મળી શાસનદેવ પ્રત્યે પ્રાર્થના કરીશું કે ગુરૂદેવને સમાજ અને ધર્મની રક્ષા માટે દીર્ધાયુષી કરે.
લાલા ચાંદનમલજી ભક્ત વાંચેલું માનપત્ર. પૂજ્યપાદ આચાર્ય મહારાજશ્રીને આત્માનંદ જૈન મહાસભા (પંજાબ) તરફથી સમર્પણ કરવામાં આવનાર માનપત્ર લાલા ચાંદન મલજી ભક્ત વાંચી સંભળાવ્યું હતું, અને મહાસભાના પ્રમુખ સાહેબ લાલા સંતરામજીએ આચાર્યશ્રીજીના કરકમલોમાં સાદર સમર્પણ કર્યું હતું. આ વખતે સભા હર્ષનાદથી ગાજી ઊઠી હતી.

Page #22

---
-
-
-
-
-
અંબાલામાં અપૂર્વ મહેસૂવો.
પ્રમુખસાહેબનું ભાષણ.
પ્રમુખસ્થાનેથી શેઠ સાકરચંદ મોતીલાલ મૂળજીએ પિતાનું ભાષણ કરતાં જણાવ્યું કે આચાર્ય મહારાજે દીક્ષા લીધાને પચાસ વર્ષ પૂર્ણ થયા છે. એમનું જીવન આખું અણુશુદ્ધ છે. એટલું જ નહીં પણ સંયમ ઘણું જ આકરૂં પાળી રહ્યા છે. ક્રિયાકાંડ પણ એમના ઘણા જ આકરા છે. અનેક પ્રકારના પરિશ્રમ વેઠી ગુરૂદેવ શ્રી આત્મારામજી મહારાજના અધૂરા કાયને સંપૂર્ણ કરવામાં સંગીન ફાળો આપે છે. સ્થળે સ્થળે જ્ઞાનસત્રે ઊભાં કર્યા છે. ચાલુ
સમયની એક અનિવાર્ય જરૂરીસરલ સ્વભાવી, ગુરૂભક્ત
આતને પહોંચી વળવા કટિબદ્ધ શેઠ શ્રી સાકરચંદ મેતીલાલ મૂળજી થઈ વિદ્યાલય, આશ્રમ,બેડીંગ આદિ સ્થાપ્યાં છે. એ માટે આકરાં વિહાર કર્યા છે. એવા ઉપકારી સંતના દીક્ષા પર્યાયને ૫૦ વર્ષ પૂરા થયાં છે, એ આપણે માટે આનંદને પ્રસંગ છે. આપણે એ ઉજવી એવી અભિલાષા વ્યક્ત કરીએ કે આ મહાત્મા આપણે વચ્ચે લાંબુ જીવે અને સમાજ-ધર્મોન્નતિને વધુ ને વધુ કામ કરે.
- આચાર્ય મહારાજશ્રીનું ભાષણ. છેવટે આચાર્ય મહારાજ શ્રી વિજયબ્રભસૂરિજીએ વિવેચન કરતાં જણાવ્યું કે તમે જય પિકારી એથી કાંઈ વળ્યું નથી. આપણે તે ગુરૂદેવનું અધૂરું રહેલું કાર્ય પૂર્ણ કરવાનું છે. તમે વાણી છે, તમારી વણિકબુદ્ધિ ચલાવી મને આ માનપત્ર ( અભિનંદન પત્ર) આપો છો પણ રખે ભૂલતા કે તમે મને એમ કેસલાવી નહીં શકે. હું તમારો-વાણીયાઓને ગુરૂ છું.

Page #23

૨૯૮
શ્રી આત્માનઃ પ્રકાશ
આપણે તે। હજી આ કાર્ય પૂરૂ કરવાનું છે. કાઇ પણ કાય જ્ઞાનપૂર્વક થવું જોઇએ. એથી આ માનપત્રને હું અત્યારે અધિકારી નથી. એ માનપત્ર અત્યારે તે પજામ સંઘ પાસે રહેશે અને મારી શરત પૂરી થયા પછી હું તે લઈશ. મારી શરત એ છે કે કોલેજ માટે અખાલા શ્રી સંધ ૫૦૦૦૦, પૂજાખ શ્રી સંધ ૫૦૦૦૦, અને મુબઇના શેઠીઆએ ૫૦૦૦૦, મળી દાઢ લાખ રૂપિયા ભેગા કરવાના છે પણ એમાં અખાલા અને જાગે પહેલ કરવા પછી સુ'બઇ આવશે. પાંચ કલાકની કાર્યવાહી પછી જયનાદૅ સાથે સભા વિસર્જન થઈ હતી. કોલેજ માટે કેટલીક રકમે લખાવવામાં આવી હતી. સાંજના મેળાવડા.
સભા વિસર્જન થયા પછી એકાએક વટાળીએ આવ્યાથી અને મેઘરાજાની પધરામણી થવાથી સાંજની સભા મેાડેથી કૉલેજના મુખ્ય હાલમાં રાખવામાં આવી હતી.
પ્રમુખસ્થાને શેઠ સકરચંદ મેાતીલાલ જ બિરાજ્યા હતા. બહારથી આવેલા સ ંદેશાઓ સંભળાવ્યા પછી આચાર્ય શ્રી વિજયવિદ્યાસૂરિજી, મુનિ વિચારવિજયજી આદિના ભાષણા થયા અને ભજના વિગેરે ગવાયા. ત્રણે દિવસના કાર્યાં શાંતિપૂર્વક અને નિર્વિઘ્નપણે સમાપ્ત થયા એથી હર્ષ વ્યૂ. ક્ત કરી સભા વિસર્જન કરવામાં આવી હતી.
સૌભાગ્યશાલિની શ્રીમતી શકુંતલા કાંતિલાલ ધરદાસ ચામાં જેમ ફળ અને ફૂલાના જેવા કોલેજના વિદ્યાર્થીઆની કેળવણીનો
:
દીક્ષા શતાબ્દી મહેાત્સવને સાંજના કા ક્રમ લાયક વિદ્યાર્થીઓને ઇનામની વ્હેંચણી કરવાના હતા, બીજો અગત્યના કાર્યક્રમ આત્માનદ કાલેજ સાથે જોડાયેલ અગીચા-વલ્લભવાટિકાને શ્રીમતી શકું તલાં કાંતિલાલ ઇશ્વરદાસના નામ સાથે ખુલ્લા મૂકવાના હતા.
શ્રીમતી શકુંતલાએ પાતાના ભાષણમાં જણાવ્યું હતું કે મને અને મારા પતિને આ તક આપવા માટે અમે અંબાલા સ ંઘના આભારી છીએ. હું આશા રાખું છું વિકાસ થાય છે વિકાસ થાય.
કે
અહીંઆ ખગી
તેવી જ
રીતે આ

Page #24

અંબાલામાં અપૂર્વ મહોત્સવો.
બગીચા માટે એક હજાર, ત્યારપછી શ્રીમતી શકુંતલા કાંતિલાલવતી બગીચા માટે એક હજારની મદદ જાહેર કરવામાં હતી.
આ ઉત્સવમાં શ્રીયુત કાંતિલાલ અને તેમના પત્ની તરફથી કુલ સત્તર હજારની સખાવત કરવામાં આવી હતી. સવારના પાંચ કલાક અને સાંજના બે કલાકના કાર્યક્રમ પછી મેળાવડે વિસર્જન થયો હતો અને આત્માનંદ જન કૉલેજના કાર્યક્રમને ત્રણ દિવસને કાર્યક્રમ પૂરો થયે હતો.
ઉત્સવ પ્રસંગે મુંબઈ, ખંભાત, ભાવનગર, પુના, દિલ્હી અને બીજા સ્થળેથી લગભગ ૫૦ જેટલા સંદેશાઓ આવ્યા હતા.
આચાર્ય મહારાજની પધરામણી વખતે તેમનું ઘણું સન્માન કરવામાં આવ્યું હતું. વલ્લભવિજય મહારાજની જયના પિોકારથી આખી સભા ગાજી રહી હતી.
વિદ્યાથીઓએ મહારાજશ્રીના સ્તુતિગાન કરનારા ગીત ગાયા બાદ જુદા જુદા વક્તાઓએ આચાર્યશ્રીને અંજલી આપી હતી.
સાંજે લગભગ સવાછ વાગે આચાર્ય મહારાજ શ્રીમદ્વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી, શ્રી વિજયવિદ્યાસૂરિજી તથા પંન્યાસજી શ્રી સમુદ્રવિજયજી મહારાજ આદિ ઘણું જ ધામધૂમથી હજારે નરનારિયેના સમૂહ સાથે શહેરમાં પધાર્યા હતા.
મુંબઈ, વડોદરા, અમદાવાદ, પાટણ, ખંભાત, બારસી ટાઉન, સાદડી, વાલી, ખડાળા, ઉમેદપુર, માંડેલી આદિ અનેક સ્થળોએ વલ્લભદીક્ષાર્થ શતાબ્દિ ઉજવ્યાના સમાચાર આવી રહ્યા છે.
કૉલેજ ફંડમાં લગભગ રૂા. ૨૦૦૦૦ વીસ હજાર લખાયા હતા.
કાકા છોક
જ્ઞાન-મહાભ્ય અજ્ઞાનીકી કરણી એસી,
અંક વિન શૂન્ય સારે મેં. જ્ઞાન અજ્ઞાની વર્ષ એક કોટી મેં,
કરમ નિકંદન ભારે મેં. જ્ઞાન જ્ઞાની શ્વાસોશ્વાસ એક મેં, ઈતને કરમ વિદારે છે. જ્ઞાન
-શ્રીમદ્ આત્મારામજી

Page #25

|||||||||IIIllllllllllllllllllllll|| III III|||ll|||||||||IIIIl
શ્રી વલ્લભ દીક્ષાદ્ધ શતાબ્દી મહોત્સવ T/III II શ્રીમદ્ વિજયવલ્લભસૂરિજીની ક જીવનરેખા ||I[(In
અમદાવાદ ખાતે રતનપોળ ઉજમફઈની ધર્મશાળામાં તા. ૨૨-૬-૧૯૩૮ ને દિવસે શ્રીમદ્ વિજયવલભસૂરિજીને દીક્ષાર્ધ શતાબ્દી મહોત્સવ ઉજવાયો હતો. બાળાઓએ મંગલાચરણનાં ગીત ગાયાં પછી શ્રી ભોગીલાલ કવિએ આચાર્ય મહારાજશ્રીના ગુણોનું વર્ણન કર્યું હતું.
- ત્યારબાદ વકીલ સારાભાઈ મેહનલાલ દલાલે પોતાના વક્તવ્યની શરૂઆતમાં કહ્યું હતું કે આપણે વ્યક્તિપૂજન માનતા નથી પણ ગુણુપૂજન માનીએ છીએ. સાધુ જીવનના પચાસ વર્ષની ઉજવણીનો હેતુ શું? સૂરિજી મહારાજના ઉપદેશના ફળરૂપે તા. ૨૦–૬–૧૯૩૮ના દિવસે અંબાલા(પંજાબ)માં શ્રી આત્માનંદ જૈન કોલેજનું ઉદ્દઘાટન થયું છે. અહીંઆ પણ કૅલેજની ખાસ જરૂર છે એ બાબત આપણને સૂરિજી મહારાજે ધણી ઘણી વખત સમજાવી હતી; વિગેરે બાબતો વિસ્તારથી સમજાવી હતી.
ત્યારબાદ શ્રી મૂલચંદ આશારામ વૈરાટી તથા જેસીંગભાઈ પોચાલાલે પ્રાસંગિક સુંદર વિવેચન કર્યું હતું.
- ત્યારબાદ વડોદરાના રાજવૈદ્ય વાડીલાલ મગનલાલે બેલતાં જણાવ્યું કે મહારાજ શ્રોની જન્મભૂમિ વડેદરા છે અને એ વીરક્ષેત્ર પ્રવર્તક શ્રીમદ્ કાતિવિજયજી મહારાજ તેમજ શાંતમૂર્તિ શ્રીમદ્દ હંસવિજયજી મહારાજની પણ જન્મભૂમિ છે. તેઓશ્રીના વૈરાગ્યની શરૂઆતથી દીક્ષા સુધીને પ્રસંગ સારી રીતે સમજાવ્યો હતો. ત્યારબાદ ડો. મહાજને હિન્દી ભાષામાં બોલતાં જણાવ્યું હતું કે આજે દરેક કામ અને દરેક સમાજ પિતાની ઉન્નતિ કેવી રીતે કરી રહી છે.
ત્યારબાદ મુનિ વિકાસવિજયજી મહારાજે આચાર્ય મહારાજશ્રીના જીવન સંબંધી બોલતાં જણાવ્યું હતું કે તેઓશ્રીનો જન્મ સંવત ૧૯૨૭ના કાર્તિક સુદ ૨ તથા દીક્ષા ૧૯૪૭ ના વૈશાખ સુદ ૧૩. દીક્ષા લીધા બાદ ૧૦ વર્ષ સુધી પૂજ્યપાદ ન્યાયાભાનિધિ શ્રીમદ્ વિજયાનંદસૂરિજી મહારાજની સેવામાં રહ્યા અને વ્યાકરણ, કાવ્ય, ન્યાય અને સાહિત્યાદિનો અભ્યાસ કર્યો. તેઓશ્રી હંમેશા શ્રીમદ્ વિજયાનંદસૂરિજી મહારાજનું વ્યાખ્યાન શ્રવણ કરતા અને તે દ્વારા વ્યાખ્યાન અને વાદશક્તિ સંપૂર્ણપણે પ્રાપ્ત કરી. વિજયાનંદસૂરિજી મહારાજના સ્વર્ગવાસ પછી તેઓશ્રીએ પંજાબમાં દરેક જગ્યાએ વિચરી ધર્મપ્રભાવના કરી અને સમાના તથા નાણુ આદિ સ્થળોએ શાસ્ત્રાર્થ પણ કર્યો. સં. ૧૯૬૦ ની સાલમાં અંબાલામાં શ્રી આત્માનંદ જૈન પાઠશાળાની સ્થાપના કરી, તે ધીમે ધીમે વૃદ્ધિગત થઈ હાઈસ્કુલ બની અને આજે ત્યાં કોલેજનું ઉદઘાટન થયું છે.
પંજાબમાંથી ૧૯૬૫ ની સાલમાં ગુજરાત પધાર્યા અને પાલનપુર ચાતુમસ કર્યું.

Page #26

શ્રી વલ્લભ દીક્ષાદ્ધ શતાબ્દી મહોત્સવ,
૩૦૧
તે વખતે ત્યાં એક મોટું કેળવણ સહાયક ફંડ થયું, જેનું નામ શ્રી આત્મ વલ્લભ કેળવણી ફંડ. ત્યાં રાધનપુરવાળા શેઠ મોતીલાલ મૂલજીભાઈ સિદ્ધગિરિના સંધ માટે આમંત્રણ આપવા આવ્યા, જેને સ્વીકાર કર્યો અને રાધનપુર થઈ સિદ્ધગિરિ તરફ પધાર્યા. સં. ૧૯૬૬-૧૯૬૭ નું ચાતુર્માસ વડોદરા, મીયાગામ થયું અને ત્યારબાદ તેઓશ્રીના પ્રયાસથી શ્રીમદ્ વિજયાનંદસૂરિજી મહારાજના સમુદાયનું સાધુ સંમેલન થયું, જેમાં એક એ પણ નિયમ હતો કે દરેક મુનિ જાહેરમાં વ્યાખ્યાન આપી શકે અને અન્યના જાહેર વ્યાખ્યાનમાં પણ જઈ શકે. સં. ૧૯૬૮ નું ચાતુર્માસ ડાઈ અને ૧૯૬૯ નું મુંબઈ થયું. - સં. ૧૯૭૦ ની સાલમાં શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયની સ્થાપના થઈ, જે સંસ્થા દ્વારા સેંકડો વિદ્યાર્થી ગ્રેજ્યુએટ, વકીલ અને ડોકટરી લાઇનને અભ્યાસ કરી શક્યા છે. ત્યારબાદ ગિરનારજીની યાત્રા કરી મુંબઈ અમદાવાદ ચાતુર્માસ કરી મારવાડ પધાર્યા. તે દેશ કેળવણીમાં પછાત હતો. ત્યાંના બે ચાતુર્માસના પરિણામે આજે શ્રી પાર્શ્વનાથ જૈન વિદ્યાલય વાકાણું, ઉમેદપુર જેને બાલાશ્રમ, આત્માનંદ જેન કુલ સાદડી વગેરે ઘણું સંસ્થા મોજુદ છે.
સં. ૧૯૮૧ ના માગસર સુદ ૫ ના દિવસે લાહોર( પંજાબ )માં આચાર્ય પદવી થઈ. તદુપરાંત તેઓશ્રીના જીવનમાંથી ઉદારતા અને સહનશીલતા આદિ ગુણે શીખવાના છે. - ત્યારબાદ આ. ભ. શ્રી વિજયઉમંગરિજી મહારાજે જણાવ્યું કે સં. ૧૯૪૦ ની સાલમાં તેઓશ્રીને શ્રીમદ્ આત્મારામજી મહારાજનાં દર્શન થયાં અને વ્યાખ્યાન સાંભળ્યું ત્યારથી વૈરાગ્યવાસના વધી. પાલીતાણાના ચાતુર્માસમાં પણ સાથે રહ્યા હતા અને સાધુચર્યાની ભાવના ભાવતા હતા. ત્યારબાદ રાધનપુર દીક્ષા થઈ. મેસાણા, પાલનપુર આદિ સ્થળોએ થઈ શ્રીમદ્ હર્ષવિજયજી મહારાજની તબીયત નરમ થવાથી પાલી તેમની સાથે ચાતુર્માસ કર્યું. ત્યાંથી દીલ્હી પધાર્યા. ત્યાં માલેરોટલા, પટ્ટી, અંબાલા, જડિયાલા, ગુજરાંવાલા આદિ શહેરોમાં પાઠશાળાની સ્થાપના થઈ. મહારાજશ્રીજીના ઉપદેશથી ફલોધીવાળા પાંચુલાલ વૈદ્યને જેસલમેરને સંઘ, શીવગંજવાળા શેઠ ગેમરાજ ફતેચંદનો કેસરીઆજીને સંઘ તેમજ ઉજમણું, પ્રતિકા, અંજનશલાકા આદિ ઘણું ધર્મકાર્યો થયા છે.
- ત્યારબાદ આ. શ્રી વિજયદેવસૂરિજી મહારાજે ઉપસંહારમાં ટૂંક વિવેચન કરી મંગલિક સંભળાવ્યું હતું. બપોરના બે વાગે શ્રીમદ્ વિજ્યવલભસૂરિજી મહારાજગૃત ચારિત્ર (બ્રહ્મચર્ય ) પૂજા ભણાવાઈ હતી.

Page #27

SE
સામ્ય ગ્જ્ઞા ન ની ચી.
<<>> ગતાંક પૃષ્ટ ૨૬૧ થી શરૂ
આત્માના ધવિમુખતાના સભાન્ય કારણા અને આત્માનું અધ:પતન,
.
આક્રમનાં અધઃપતનની રૂપક કથા આધ્યાત્મિક મહાન નિયમાનાં કાર્યનાં દૃષ્ટાન્તરૂપ છે. અમરત્વ અને પરમ સુખના વાંચ્છુએથી આધ્યાત્મિક નિયમની ઉપેક્ષા ન જ થાય. પૂર્વકાલીન મહાપુરુષા ધર્મોનાં મહામૂલ્ય ગુપ્ત સાને આપણને વારસે આપી ગયા છે. તેમના પરમ બેધ વિજ્ઞાન( વિશિષ્ટ જ્ઞાન )નાં વિજ્ઞાનરૂપ છે. પરમ સુખની પ્રાપ્તિ એ જીવનનું સર્વાંચ્ચ ધ્યેય છે એ મહાપુરુષાના મેધનું રહસ્ય છે. જે મનુષ્યા સુખની પ્રાપ્તિ એ મનુષ્યની તીવ્ર અભિલાષા છે એમ જાણવા છતાંયે, સુખની પ્રાપ્તિ માટે જાણ્યેઅજાણ્યે કશાયે પ્રયત્ન નથી કરતા તેમની વિવેકશૂન્યતા ખરેખર દયાપાત્ર છે. પરમસુખની તીવ્ર ઉત્કંઠા વિના મનુષ્યને સ ંસારસાગરમાં ગાથાં જ ખાવાં પડે છે, જન્મ મરણુ ટળતાં નથી. જન્મ અને મૃત્યુની પરંપરા અવિરતપણે ચાલુ રહે છે. પૂર્વના જ્ઞાની પુરૂષો આપણા માર્ગદ્રષ્ટા હતા. તેમણે આત્મસાક્ષાત્કારને જે પરમ આધ આપ્યું છે એ જ આપણે માટે ઇષ્ટ છે. આત્મસાક્ષાત્કાર વિના ખીજું સવ કઇ અનિષ્ટ અને અનિચ્છનીય છે એ નિર્વિવાદ સત્ય સૌ કોઇને “ કબૂલ કરવું જ પડશે.
પરમાત્માએ સ્વર્ગ–ઉપવનની આસપાસ દેવત અને જવાળામય અગ્નિ( તલવાર )નું નિધાન કર્યું... એનું રહસ્ય સમજવા જેવું છે. દેવતુ અને જ્વાળામય સિ એ મને અનુક્રમે નિકૃષ્ટ ચિત્ત અને વિશ્વનાં આકર્ષણા રૂપ છે. નિકૃષ્ટ ચિત્તથી ઇંદ્રિય-લાલસા પરિણુમે છે. લાલસાની પરિતિ થતાં લાલસાની પિતૃપ્તિ કરવાનું મનુષ્યને સાહજિક રીતે પુરણ થાય છે. ઈચ્છાનાં પ્રાધાન્યને કારણે, નિકૃષ્ટ ચિત્ત સદા ચંચળ રહે છે. નિકૃષ્ટ ચિત્તને કશેાયે આરામ હાતા નથી. અવિશ્રાન્તિ એ નિકૃષ્ટ ચિત્તની વિશિષ્ટતા રૂપ છે, અવિશ્રાન્તિને કારણે, નિકૃષ્ટ ચિત્ત સર્વ દિશાએ કર્યાં જ કરે છે. નિકૃષ્ટ ચિત્તથી સર્વ પ્રકારનું જ્ઞાન એક કાળે પ્રાપ્ત નથી થઈ શકતુ. તેનાથી એક જ સમયે એક જ વસ્તુનું જ્ઞાન થઈ શકે છે. આથી તે એકી વખતે એક જ મનુષ્યને

Page #28

સમગ્ર જ્ઞાનની કુંચી.
૩૦૩ અંદર આવવા દે તેવા રંગભૂમિ આદિના દ્વારપાળ જેવું છે. જ્વાળામય તલવાર એટલે ઇંદ્રિય કે બાહ્ય જગતનાં આકર્ષણે. મન અને બાહ્ય જગત એ આ પ્રમાણે જીવનવૃક્ષના રક્ષક છે. ચિત્ત અને બાહ્ય જગત ઉપર સંપૂર્ણ સંયમ મેળવનાર મનને જ જીવન-વૃક્ષ પ્રાપ્ત થાય છે. ( ચાલુ )
નિકછ ચિત્ત એટલે મન કે અવધારણું. નિકૃષ્ટ ચિત્તથી વસ્તુઓનું જ્ઞાને એક જ સમયને અનુલક્ષીને મર્યાદિત બને છે. સર્વ વસ્તુઓ ચિત્તને એક જ સમયે ય બની શકતી નથી. સર્વ ઈદ્રિયો એકી સાથે કાર્ય નથી કરતી એમ અવધારણાનાં સ્વરૂપ ઉપરથી સ્પષ્ટ જણાય છે. ચિત્ત એક ઇંદ્રિય સાથે સંલગ્ન હોય ત્યારે બીજી ઈકિયે સાથે તેની સંલગ્નતા બંધ પડે છે. એક વસ્તુને વિચાર કરતાં બીજી વસ્તુઓને વિચાર નથી થઇ શકતો, એ ઉપરથી પણ સર્વ વસ્તુઓનાં સમકાલીન જ્ઞાનની અશકયતા પ્રતીત થઈ શકે છે. આત્મામાં સમકાલીન વસ્તુઓનું પરાવર્તન થઈ શકે છે ૫ણું સર્વ વસ્તુઓનાં જ્ઞાનની પ્રાપ્તિમાં અવધારણાથી અંતરાય થાય છે. જે વસ્તુમાં વધારે રસ પડે તેમાં અવધારણું મગ્ન થાય છે.
અવધારણાથી રસ કે સ્વાર્થ વૃત્તિ સૂચિત થાય છે. રસ એટલે ઈ. જે વસ્તુઓ પ્રાપ્ત કરવાની કે ભોગવવાની ઈચ્છા થાય તેમાં જ મનુષ્યને રસ પડે છે. અવધારણું એટલે ઈચ્છાશક્તિનું બળ એમ કહી શકાય.
ઇરછાશક્તિઓ એ વિવિધ પ્રકારનાં બળી છે. તેઓ જાણે-અજાણ્યે અમુક વસ્તુ તરફ આપણને ખેંચી જાય છે. અવધારણું એટલે ઇચ્છાશક્તિના વિવિધ બળાનો પ્રવાહ. ખ્રિસ્તી ધર્મશાસ્ત્રોમાં અવધારણને સર્પરૂપે ગણવામાં આવી છે. સર્વજ્ઞતાના વાંછુ કે ઇચ્છારૂપ સર્પનો નાશ કરવો એવો અર્થ આથી નિષ્પન્ન થાય છે.
જેવી રીતે નીતિવેત્તા નીતિના કાનને રક્ષ અને અફર બનાવવા પ્રયત્ન કરે છે, જેવી રીતે બુદ્ધિવાદી કલા ને સાહિત્યની બાહ્ય સપાટીને સ્પર્શે છે, તેવી રીતે આપણા ધાર્મિક ધર્મનાં સત્યને સમજ્યા વિના બાહ્ય ક્રિયામાં જ ધર્મ સમાપ્ત થયો એમ સમજી લે છે.
કઈ પણ વ્યાખ્યા, ક્રિયા કે શબ્દો રાજ્યનું સ્થાનક લઈ શકે નહિ, કારણ કે આ બધાં તો માત્ર ૫ડછાયા છે, છે ને આજે આપણે પડછાયા પર કલહ કરીએ છીએ.
–ાવ સર રાધાકૃષ્ણન

Page #29

ક્ષણિક વસ્તુઓમાં આસક્ત થઈને અનંતુ જીવન ક્ષણિક ન બનાવો
( ગતાંક પૃઢ ૨૬૫ થી ચાલુ ) === લે શ્રી વિજયકસ્તુરસૂરિજી મહારાજ ઇ. સાચા જીવનની ઓળખાણ વગરના મિથ્યા જીવનમાં જીવી જાણનારા જડાસક્ત જડાત્માઓ ઉપર બતાવેલા કારણોને લઈને અનેક જીના જીવનને અનેક પ્રકારે તેડી નાંખે છે. પિતાના જડમય જીવનની પુષ્ટિ કરવા અનેક પ્રકારના જડેને સંગ્રહ કરે છે. જોકે પોતાના ક્ષણિક જીવનમાં જીવવા ધારણ કરી રાખેલા પંચભૂતમય દેહના સંયોગને પિતાના ક્ષણિક જીવનને લાંબું કરવા છોડાવીને પિતાના ઉપભોગમાં લે છે. તે
પિતાને પિતાને જડમય દેહ છોડે ગમતું નથી. કોઈ છોડાવવા પ્રયત્ન કરે કે છૂટી જવાનું કહે તે ઘણું જ દુઃખ મનાવે છે, પરંતુ બીજા જીવે માટે તે નિર્દયતાથી બળાત્કારે તેમને જીવનદીપક બુઝાવી નાંખી મૃત્યુના હોંમાં હડસેલી મૂકવા તૈયાર થઈ જાય છે. આ પ્રમાણે બીજા જીવને જીવન દીપક બુઝાવી નાંખી પિતાની જીવન જ્યોતિ પ્રગટાવવા આજ સુધીમાં કોઈ પણ સમર્થ થયો નથી. જીવનતિ પ્રગટાવનારાઓ જીવ માત્રના જીવનદીપકને જાળવનારા હોય છે. લાખો દીવા સળગતા હોય તે બધાને બુઝાવી નાંખીને પોતાનો દીવો સળગતે રાખી વધુ પ્રકાશમય બનાવવાની ઈચ્છા રાખવી નિરર્થક છે; કારણ કે દીવાથી દીવો સળગે છે અને અનેક દીવાઓના પ્રકાશથી વધુ પ્રકાશમય બને છે.
શરીરના રૂપે જીવની સાથે જોડાયેલા અથવા તે જીવથી ટા પડેલા જડ પદાર્થોમાં આસક્ત થયેલા જ્યારે જ્યારે જીવને જુએ છે ત્યારે ત્યારે તેને નાશ ઈચ્છે છે. બહારવટીયાઓ-લૂંટારાઓ તો માણસેના પાસે રહેલી ધનસંપત્તિ લુંટી લઈને જીવતા પણ મૂકી દે છે, માણસની પ્રાણસંપત્તિનું હરણ કરતા પણ નથી, પરંતુ દેહ આસક્ત દાનવ જાતિના માણસો તે જીવની પ્રાણસંપત્તિ લૂંટી લઈને અસહ્ય દુઃખ દે છે. જીવોને ધનસંપત્તિ આપતાં તેટલું દુઃખ થતું નથી, જેટલું દુઃખ પ્રાણસંપત્તિ આપતાં થાય છે, માટે લુંટારાઓ કરતાં પણ જીવન પ્રાણ હરણ કરનાર અત્યંત નિર્દય હોય છે.

Page #30

ક્ષણિક વસ્તુમાં આસક્ત થઈને અનંત જીવન ક્ષણિક ન બનાવો. ૩૦૫
સાચું જીવન એટલે નિત્ય જીવન, અને તે આત્માને જ સ્વભાવ છે. ત્રણે કાળમાં જીવે છે માટે જ આત્માને જીવ કહેવામાં આવે છે. સાચા જીવનથી રહિત આત્મા કઈ પણ કાળે રહી શકતો નથી. આયુષ્ય કર્મરૂપી જડ વસ્તુના સંયોગથી જીવવું તે ખોટું–અનિત્ય જીવન છે. આવા પ્રકારના જીવનને આ૫ આમામાં કરવામાં આવે છે. આરોપ કરાયેલી વસ્તુ છેટી હોય છે. આવા ખેટા જીવનને સાચું જીવન માનવાથી તેના રક્ષણ માટે નિરંતર અજ્ઞાની જીવ પ્રયત્ન કરી રહ્યો છે, પણ સાચા જીવનને પ્રગટ કરવા પ્રયત્ન કરતો નથી. ફરીથી સંગ ન થવા પામે તેમ આયુષ્યકર્મને સર્વથા ક્ષય થયા સિવાય આત્માનું નિત્ય જીવન પ્રગટ થઈ શકતું નથી, અને સર્વથા આયુષ્ય કમને ક્ષય સર્વ છાનું રક્ષણ કર્યા સિવાય થતું નથી. સર્વ જીવોનું રક્ષણ જડ ઉપરથી આસક્તિ દૂર કરીને અનાસક્તિ ધારણ કર્યા સિવાય થઈ શકે નહિં. જ્યાં સુધી જીની જડ ઉપર આસક્તિ છે ત્યાં સુધી દેહના રક્ષણરૂપ બેટા જીવનને ટકાવી રાખવા અનેક જીવને સંહાર કરવાના જ, અને આયુષ્ય કર્મ અવશ્ય બાંધવાના જ. જેથી ફરી ન બંધાવા રૂપ આયુષ્યને સર્વથા ક્ષય ન થવાથી ખેટાં જીવન વારંવાર પ્રાપ્ત થવાના. આવા બેટા જીવનમાં જીવ જ્યાં સુધી જીવશે ત્યાં સુધી પોતાના શુદ્ધ-સાચા જીવનને ઉપલેક્તા થઈ શકવાને નથી.
પ્રકાશ કરવો તે સૂર્યને શુદ્ધ સ્વભાવ જ છે, કારણ કે પ્રકાશમય સૂર્ય હોય છે. તેને પિતાને પ્રકાશ કાયમ રાખવા અથવા તે પોતે પ્રકાશ કરવા પ્રકાશ રહિત અંધારાની જરૂરત પડતી નથી, કારણ કે જે પિતે જ પ્રકાશ વગરનું છે તે બીજાને પ્રકાશ આપી શકતું નથી; તેમજ તેને પ્રકાશ કરવામાં મદદ પણ કરી શકતું નથી. એક તે સાચે પ્રકાશ કે જે સૂર્યને ધર્મ-વભાવ છે, અને સૂર્યમાં રહે છે તે, અને બીજે ખેટે પ્રકાશ તે ક્ષણિક પ્રકાશ. આરિસા ઉપર સૂર્યનું પ્રતિબિંબ પડ્યા પછી તે આરિસાને પડછાયે અંધકારવાળા સ્થળમાં પડે છે તે આ આરિસાને પડછાયારૂપ પ્રકાશ આયને ખસી જવાથી કે ભાંગી જવાથી નષ્ટ થઈ જાય છે. આરિસે પાછો તે સ્થળે આવવાથી પાછે પ્રકાશ પ્રગટ થઈને અંધકારમાં રહેલી વસ્તુઓને ઓળખાવે છે. આરિસે લાગી ગયું હોય અને બીજે આરિસ સૂર્યના સામે રાખી તેનું પ્રતિબિંબ ન પાડવામાં આવે તે આરિસાના પડછાયારૂપ પ્રકાશને સર્વથા નાશ થઈ જાય છે. આ પ્રમાણે બનાવટી પ્રકાશને નાશ થવાથી

Page #31

૩૦૬
શ્રી આત્માનઃ પ્રકાશ.
જીવનું
સૂર્યમાં રહેલા સાચા પ્રકાશને નાશ થતે નથી. સાચા જીવનની અને ખના વર્ટી ક્ષણિક જીવનની પણ વ્યવસ્થા આવી જ રીતે છે. સાચું જીવન તે જીવને સ્વભાવ, અને ખાટું જીવન તે આયુષ્ય કર્મરૂપ આરિસા ઉપર પ્રતિબિંબ પડી દેહમાં પડછાયારૂપે જાય છે તે. આયુષ્યરૂપી આરિસે ખસી જવાથી જીવમાં રહેલા જીવનના પ્રકાશના પ્રતિષિબના પડછાયા દેહુ જેવા અંધકારવાળા સ્થળમાં પડતા નથી એટલે આપણે એમ કહી દઇએ છી, કે આ મરી ગયેા છે. મરણુ વસ્તુ પણ જીવના જીવનનું આયુષ્ય કર્મ ઉપર પ્રતિબિંબ પડીને જે પડછાયા પડે છે તે ન પડવાનું નામ જ છે. આ પ્રમાણે આયુષ્ય કર્મ સર્વથા નષ્ટ થઈ ગયા પછી ખેાટુ જીવન નષ્ટ થવાથી સાચું જીવન નાશ પામતુ નથી.
અણુજાણ જીવા સાચા તથા ખાટા જીવનના સ્વરૂપને ન ઓળખતા હાવાથી દેહના યેાગરૂપ ખેાટા જીવનને જ જીવન માનીને તે દેહને સંચાગ નિત્ય-કાયમ રાખવા ચેવીશે કલાક પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે; પરંતુ આ એક પ્રકારનું અપૂર્વ સાહસ છે; કારણુ કે પૂર્વે થઈ ગયેલા મહાસમ પુરૂષા પણ દેહના સયેાગને નિત્ય બનાવી શકયા નથી તેા પછી અત્યારના સત્ત્વહીન અને શક્તિહીન જીવે શુ' કરી શકવાના હતા ? અને સ`ચેગના વિયાગ ન થવા દેવા તે આકાશકુસુમ જેવી વાત છે. જ્યાં સચૈાગ છે ત્યાં વિયાગ પણ અવશ્ય રહેલા જ છે, માટે જીવનનું સાચું સ્વરૂપ એળખીને સર્વ અવાનું રક્ષણ કરવામાં ધ્યાન આપનારાએ જ નિત્ય જીવનને મેળવી શકશે. બાકી તે દેહુ સચેાગરૂપ જીવનને જીવન માની દેહુના સાગ ટકાવી રાખવા જેમ જેમ અનેક જીવેાના સંહાર કરશે તેમ તેમ અનતા ક્ષણિક જીવનરૂપ જીવનના અનતા ટુકડા કરી અનંતુ દુઃખ ભેાગવશે માટે દુઃખથી ટવુ હોય તે સાચુ જીવન મેળવેા, ( ચાલુ )

Page #32

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
વાર્ષિક અનુક્રમણિકા,
નંબર. . વિષય.
લેખક.
પૃ8. ૧ મંગલાચરણું [ બ્લેક ] ૨ શ્રી વીરસ્તુતિ [ કાવ્ય ]
(રાજપાળ મગનલાલ વોરા) ૨ ૩ નૂતન વર્ષનું મંગલમય વિધાન. ૪ ઋષભ પંચાશિકા.
સમ્યગ જ્ઞાનની કુચી, ૧૦,૨૮,૫૧,૧૮,૧૦૮, ૧૩૫, ૧૬૬, ૧૯,૨૧૨, ૨૩૬,૨૫૯, ૨૦, ૨ અધ્યાત્મિક ભૂખ.
( અનુ: અમારસી ) ૧૩ ૭ આત્માધીન અને પરાધીન મુનિજન
(બકુશ કુશીલ ) 19. માયા
( આત્મવવા) ર ૦ ૯ વૃદ્ધ મુનિરાજશ્રી સુમતિવિજયજનો સ્વર્ગવાસ ૧૦ વર્તમાન સમાચાર ૨૪, ૭૩, ૧૦૪, ૧૨૮, ૧૮૩, ૨૦૮, ૨૩૧, ૨૫૫, ૨૧૮ ૧૧ પ્રભુ પ્રાર્થના [ કાવ્ય ]
૨૫ ૧૨ ક્ષમા યાચના [ કાવ્ય ]
(સં. સ. ક. વિ.) ૨૬ ૧૩ પ્રભુ પ્રાર્થના [ કાવ્ય ]
(સં: સ. ક. વિ.) ૨ ૬ ૧૪ મુમુક્ષુ આત્માઓએ જાણવા જેવું
(મુમુક્ષુ મુનિ) રૂર ૧૫ જલબિંદુઓ
(રાજપાળ મગનલાલ લહેરા ) ૩૫

Page #33

૪૮
જ
૧૬ ચક્રવર્તી અને વાસુદેવ
(મોહનલાલ દીપચંદ શેકસી) ૪૦ ૧૭ સ્વ. મુનિરાજશ્રી ચરણવિજયજી. ૧૮ ક્ષમાપના [ કાવ્ય]
( રેવાશંકર વાલજી બધેકા) ૪૬ ૧૯ સ્વી કાર અને સમાલોચના ૪૭, ૧૨, ૧૨૫, ૧૮૨, ૨૦૬, ૨૭૨, ૨૫૬, ૨૮૦ ૨૦ ચર્ચા પત્ર ૨૧ આરદા [ કાવ્ય ]
(છોટમ અ. ત્રિવેદી ) ૪૯ ૨૨ શુષ્ક જીવન કેમ ખીલે વિકસે ? [ કાવ્ય
(સ. ક. વિ.) ૫૦ ૨૩ શિયળની સજઝાય.
(સ. ક. વિ.) ૫૦ ૨૪ આનંદ યોગ
(અનુ. વિઠ્ઠલદાસ મૂળચંદ શાહ બી. એ.) પપ ૨૫ પ્રતિપક્ષનિરાસ પ્રકાશ.
(સ. ક. વિ.) ૬૦ ૨૬ જેને ઐતિહાસિક નેંધ.
(રાજપાળ મગનલાલ હોરા ) ૬૨ ૨૭ ધર્મપ્રશંસા.
(સ. ક. વિ.) ૬૪ ૨૮ અધ્યાત્મકલ્પકુમ.
(ભગવાનલાલ મનઃસુખભાઈ મહેતા) ૬૫, ૮૨ ૨૯ સુભાષિત વાકયો
(મુમુક્ષ મુનિ) ૬૮ નૂતન વર્ષાભિનંદન
(છોટમ અ. ત્રિવેદી) ૭૫ ૩૧ દિવાળીનું સત્ય સ્વરૂપ શું? [ કાવ્ય ] (રેવાશંકર વાલજી બધેકા) ૭૬ ૩૨ ક્રોધ કષાય
( આત્મવલ્લભ) ૮૬ ૩૩ શ્રી નવપદ ગુણગર્ભિત સિદ્ધચક્ર મહિમા
(સ. ક. વિ.) ૮૮ ૩૪ બ્રહ્મચર્ય આશ્રમને પ્રભાવ
(સ. ક. વિ.) ૯૦ ૩૫ વીતરાગ સ્તોત્ર-પ્રકાશાનુવાદ પ્રભુના અતિશય વર્ણન (સ. ક. વિ.) ૯૧ ૩૬ રાજવંશને રક્ષણહાર ને દેશને શણગારણહાર ( ન્હાનાલાલ દ. કવિ) ૯૫ ૩૭ હેમંત ઋતુનું વર્ણન [ કાવ્ય]
( રેવાશંકર વાલજી બધેકા) ૧૦૫ ૩૮ લક્ષ્મીનું માહાત્મ્ય અને દાનનું સ્વરૂપ
( આત્મવલ્લભ) ૧૧૧, ૧૪૩ ૩૯ આત્મિક આરોગ્ય
(રાજપાળ મગનલાલ વહોરા ) ૧૧૩ ૪૦ આભિક સૌંદર્ય
( રાજપાળ મગનલાલ હોરા) ૧૧૪ ૪૧ જગકર્તનિરાસ પ્રકાશ
(સ. ક. વિ. ) ૧૧૬ આચારાંગ સૂત્રના સુભાષિત
( સ. ક. વિ.) ૧૧૭ ૪૩ પ્રાસ્તાવિક સબોધ
(સ. ક. વિ.) ૧૨૦ ૪૪ વિજ્ઞાન યુગને પરમાણુ
(મોહનલાલ દીપચંદ ચોકસી) ૧૨૧ ૪૫ પ્રભુ સ્તવન [ કાવ્ય]
(છોટમ અ. ત્રિવેદી ) ૧૨૯ ૪૬ ધરણેક નાગરાજ અને નમિ વિનમિ
(મુનિશ્રી ન્યાયવિજયજી) ૧૩૦ ૪૭ પુષ્પમાળા હિતોપદેશ
(સ. ક. વિ.) ૧૩૮

Page #34

૪૮ સજજન દુર્જનનાં લક્ષણે
( રાજપાળ મગનલાલ હોરા ) ૧૪૦ ૪૯ પ્રાસ્તાવિક તત્ત્વબોધ
(સ. ક. વિ.) ૧૪૨ ૫૦ જ્ઞાનની પરબ-બેડીંગનું ઉદ્દઘાટન
૧૪૫ ૫૧ શ્રી વિજયાનંદસૂરિ જયંતિ નિમિતે સખાવત
૧૫૫ ૫૨ શ્રી પાટણમાં જ્ઞાનમંદિરની સ્થાપના
૧૫૮ ૫૩ આ. શ્રી વિજયવલ્લભસૂરિજીના વિહાર સમાચાર
૧૫૯ ૫૪ પ્રાર્થના [ કાવ્ય ]
(છોટમ અ. ત્રિવેદી) ૧૬૧ ૫૫ કર્મલીલા સવૈયા [ કાવ્ય]
(આ. શ્રી વિજયકસ્તુરસુરિજી) ૧૬૨ ૫૬ સોનેરી સુવાકયો
(સ. ક. વિ.) ૧૬૪, ૨૦૪, ૨૭૨ ૫૭ દઢ ગુણાનુરાગ-પ્રશંસા
(સ. ક. વિ.) ૧૬૮ ૫૮ ત્યાગના સ્વરૂપ અને સાધન
(અનુ: અભ્યાસી) ૧૭૦ ૫૯ વ દ્રવ્યસ્વરૂપ
(મોહનલાલ દીપચંદ ચેકસી ) ૧૭૫ ૬૦ શ્રી મહેન્દ્ર પંચાંગ માટે સાક્ષર મુનિવર્યને અભિપ્રાય
૧૮૦ ૬૧ શ્રી વીર સ્તુતિ [ કાવ્ય ]
(રાજપાળ મગનલાલ હેરા) ૧૮૫ દૂર સુભાષિત મુકતામાલા
( રાજપાળ મગનલાલ બહોરા ) ૧૮૬ ૬૩ દે–લત [ કાવ્ય ]
(ભગવાનદાસ મનઃસુખલાલ મહેતા ) ૧૮૯ ૬૪ છ દ્રવ્ય યા પાંચ અસ્તિકાય અને કર્મસમૂહ
(રા. ચેકસી ) ૧૯૫ ૬૫ પવિત્ર જીવનના સાધન
(અનુ. અભ્યાસી) ૧૯૮ ૬૬ ન્યાયાંનિધિ જેનાચાર્ય શ્રીમદ્ આત્મારામજીનાં સંસ્મરણો અને નમન [કાવ્ય]
(રેવાશંકર વાલજી બધેકા) ૨૦૯ ૬૭ શ્રી સંઘપૂજાનો મહિમા
(ગાંધી ) ૨૧૩ ૬૮ સંસારમાં સ્વાર્થ સિવાય પ્રેમ કે સ્નેહ જેવી કોઈ વસ્તુ જ નથી.
(આ. શ્રી વિજયકસ્તૂરસૂરિ) ૨૧૬, ૨૩૭ ૬૯ શ્રી વીરજયંતિ પ્રસંગે સહદય જનોનાં હિતાર્થે
(સ. ક. વિ.) રર૩ ૭૦ અષ્ટકર્મ જ્ઞાનસ્વરૂપ.
( ૨. ચેકસી) ૨૨૮ ૭૧ શ્રી મહાવીર પ્રભુ જયંતિ પ્રસંગે પ્રાર્થના [ કાવ્ય] (રેવાશંકર વાલજી બધેકા) ૨૩૩ ૭૨ ધર્મનું મહાતમ્ય
(આત્મવલભ) ૨૪૨ ૭૩ સાંસારિક સુખ
(છોટમ અ. ત્રિવેદી ) ૨૪૪ ૭૪ પાંચ જ્ઞાનનું સ્વરૂપ
(ચોકસી) ૨૪૭ ૭૫ પાંચ સકાર
(અમાસી બી. એ.) ૨૫૧ ૭૬ ઉપદેશક પદ
( આ. શ્રી વિજય કસ્તુરસૂરિજી મહારાજ ) ૨૫૭

Page #35

૭૭ ક્ષણિક વસ્તુઓમાં આસક્ત થઈને અનંત જીવન ક્ષણિક ન બનાવે
(આ. શ્રી વિજય કસ્તુરસુરિજી) ૨૬૨, ૩૦૪ ૭૮ માન કરાય
(ગાંધી ). ૨૬૫ ૭૯ સાચી લેક-સેવા
(અનુ: અભ્યાસી) ૨૬૯ ૮૦ મોહ-મમતા શેમાં રહેલી છે ?
(V) ૨૭૧ ૮૧ પરનિંદા સમું કોઈ પાપ નથી એમ સમજી તે મહાપાપસ્થાનકથી ઓસરવું..
(સ. ક. વિ.) ૨૭૫ ૮૨ ધર્મસ્થિરતા-ગુણમાં કરવો જોઈતો દ્રઢ પ્રયત્ન
(સ. ક. વિ.) ૨૭૭ ૮૩ શ્રી વલ્લભ દીક્ષાદ્ધ શતાબ્દિ મહોત્સવ તથા શ્રી વિજયવલ્લભસુરીશ્વરજી ટૂંક
જીવનચરિત્ર (રેવાશંકર વાલજી બધેકા) ૨૮૧ ૮૪ અંબાલા-પંજાબમાં અપૂવ મહોત્સવો
૨૮૪ ૮૫ શ્રી વલ્લભ દીક્ષાદ્ધ શતાબ્દી મહોત્સવ

Page #36

શ્રી મહાવીર જીવનચરિત્ર.
(શ્રી ગુણચંદ્ર ગણિકૃત ) બાર હજાર શ્લોકપ્રમાણુ મૂળ પાકૃત ભાષામાં વિસ્તારપૂર્વક, સુંદર શૈલીમાં આગમ અને પૂવચારચિત અનેક ગ્રંથોમાંથી દોહન કરી શ્રી ગુણચંદ્ર ગણિએ સં. ૧૧૩૯ની સાલમાં રચેલા આ ગ્રંથ, તેનું સરલ અને સુંદર ગુજરાતી ભાષાંતર કરી શ્રી મહાવીર જીવનના અમુક પ્રસંગોના ચિત્રાયુક્ત, સુંદર અક્ષરોમાં પાકા કપડાના સુશોભિત આઈન્ડીંગથી તૈયાર કરી પ્રકટ કરવામાં આવ્યા છે.
અત્યાર સુધીમાં પ્રકટ થયેલ શ્રી મહાવીર ચરિત્રો કરતાં વધારે વિસ્તારવાળા, જીવનના અનેક નહિ પ્રકટ થયેલ જાણવા જેવાં પ્રસંગો, પ્રભુના પાંચે કલ્યાણકા, સત્તાવીશ ભવાના વિસ્તારપૂર્વક વિવેચન અને છેવટે પ્રભુએ સ્થળે સ્થળે આપેલ વિવિધ વિષયો ઉપર બેધદાયક દેશનાઓને સમાવેશ આ ગ્રંથમાં કરવામાં આવેલ છે.
શ્રી મહાવીર પ્રભુના શાસનમાં આપણા જૈન સમાજ અત્યારે તેઓશ્રીના ઉપકાર નીચે છે, તેથી આ પ્રભુનાં જીવનચરિત્રનું મનનપૂર્વક વાંચન, પઠન પાઠન, અભ્યાસ કરવો જ જોઈએ, વધારે લખવા કરતાં અનુભવ કરવા જેવું છે. સુમારે છાઁ પાનાનો આ ગ્રંથ મહાસ ખર્ચ કરી પ્રકટ કરવામાં આવેલા છે. કિંમત રૂા. ૩-૦-૦ પટેજ જુદું.
લખે: શ્રી જૈન આત્માનંદ સલા–ભાવનગર,
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશના ગ્રાહકોને ભેટનું પુસ્તક.
૯૮ મહામેઘવાહન જૈન રાજા ખારવેલ ” નામના પ્રાચીન ઐતિહાસિક ગ્રંથ સુપ્રસિદ્ધ લેખક રા. સુશીલના હાથે તૈયાર થાય છે, છપાય છે. તૈયાર થયા પછી ચાલતા ધારા મુજબ આ વર્ષના લવાજમનું વી. પી. કરી અમારા માનવતા ગ્રાહકેને ભેટ મે કલવામાં આવશે જે સ્વીકારી લેવા અમારી નમ્ર સૂચના છે.
અમારા માનવતા પેટ્રન સાહેબ અને લાઈફ મેમ્બરાને ભેટ. | ન ચેના ત્રણ ગ્રં થા તૈયાર થાય છે. તૈયાર થયે ચાલતા ધારણુ પ્રમાણે મોકલવામાં આવશે. ૧ શ્રી મહાવીર જીવનચરિત્ર (સચિત્ર ) છસેહું પાનાનો દલદાર ગ્રંથ રૂા. ૩--૦ ૨ શ્રી આrમકાતિ પ્રકાશ-પૂજ્ય પ્રવર્તાકજી શ્રી કાન્તિવિજયજી મહારાજનાં ભક્તિારસભર્યા વિવિધ રતવન (જેમાં મુનિરાજ શ્રી ચતુરવિજયજી મહારાજ તથા ઉત્તમ
ભાજની કૃતિઓને સમાવેશ છે. વેચાણ માટે સીલીકે નથી ) ૩ મહામેઘવાહન જૈન રાજા ખારવેલ >> પ્રાચીન ઐતિહાસિક જાણવા જેવી હકીકતપૂવ ક્ર ગ્રંથ.

Page #37

Reg. No. B. 481. શ્રી બ્રહક૯પસૂત્ર ત્રીજો ભાગ,
| ( પ્રથમ ઉદ્દેશ ) ( શ્રી ભદ્રબાહુ સ્વામીપ્રણીત સ્વપજ્ઞનિર્યુક્તિ સહિત અને
શ્રી સંઘદાસગણિ ક્ષમાશ્રમણ સંકલિત ભાષ્ય સહિત ) અતિમાન્ય આ છેદસૂત્રને આ ત્રીજો ભાગ પ્રાચીન ભંડારો અને લિખિત તાડપત્રીય પ્રતા સાથે રાખી અનુપમ પ્રયત્ન સેવી સાક્ષરવર્યો મુનિરાજ શ્રી ચતુરવિજયજી મહારાજ તથા મુનિરાજ શ્રી પુણ્યવિજયજી મહારાજે સંશોધન કરી તૈયાર કરેલ છે, કે જેમાં ક૯પાધ્યયન ટીકામાં પ્રથમ ઉદ્દેશની પરિસમાપ્તિ કરવામાં આવેલ છે. અમારા પ્રાચીન સાહિત્ય ( સંસ્કૃત-પ્રાકૃત )ના પ્રકાશમાં પ્રસ્તાવના, નિવેદને ગુજરાતી ભાષામાં પ્રકટ કરવામાં આવે છે કે જેથી તે તે ગ્રંથાના અજાણુ ભાઈઓ વગેરે આમાં શું વિષય છે, સંશાધનકાર્યમાં કેવા પરિશ્રમ સેવી સંપાદક મહાપુરૂષે સાહિત્યસેવા અને જૈન સમાજ ઉપર કે ઉપકાર કરી રહેલ છે તે માલ પડે.
આ ગ્રંથમાં આવેલ વિષય માટે ટીકાકાર મહારાજે તેના સ્થાનદશ ક જે આગમાં આવેલ છે તે પ્રમાણાના સ્થાનદશક ગ્રંથા અને પ્રકાશકેાની. નામસૂચિ, વિષયાનુક્રમ, પાઠાંતરે, ટિપણીઓ વગેરે આપી વાંચક, અભ્યાસીવગને માટે સરલ બનાવેલ છે. જ્ઞાનભંડારાના સુંદર શણગારરૂપ થવા સુંદર શાસ્ત્રીલીપીથી ઊચા, ટકાઉ કાગળા ઉપર શ્રી નિણ યસાગર પ્રેસમાં મેટો ખચ કરી સુશોભિત કપડાના બાઈડીંગથી અલંકૃત કરવામાં આવેલ છે. કિંમત રૂા. ૫-૮-૦ સાડા પાંચ રૂપીઆ. પેસ્ટેજ જુદુ'.
પરમાત્માના ચરિત્રે.
(ગુજરાતી ભાષામાં) તૈયાર છે. ૧ શ્રી નેમનાથ ચરિત્ર ૨-૦-૦
૨ શ્રી વિમળનાથ ચરિત્ર ૧-૧૨-૨ ૩ શ્રી સુપાર્શ્વનાથ ચરિત્ર, બે ભાગમાં ૪-૮-૦
૪ શ્રી ચંદ્રપ્રભુ ચરિત્ર ૧-૧૨-૦ ૫ શ્રી મહાવીર ચરિત્ર (આવતા માસમાં પ્રકટ થરો ) રૂા. ૩-૦-૦ ૬ શ્રી તીર્થકર ચરિત્ર ( ચાવીશ જિનેશ્વરના સંક્ષિપ્ત રસપૂર્વક ચરિત્ર) જે ન પાઠશાળા કેન્યાશાળામાં પઠનપાઠન મ ટે ખાસ ઉ ગી . રૂા. ૦–૧૦-૦
છપાતાં મૂળ ગ્રંથે. १ धर्माभ्युदय ( संघपति चरित्र.) २ श्री मलयगिरि व्याकरण. ३ श्री वसुदेवहिडि त्रीजो भाग. ४ पांचमो ट्ठो कर्मग्रन्थ.
५ श्री बृहत्कल्प भाग ४
શ્રી જૈન આત્માનદ સભા-ભાવનગર, આનંદ પ્રિન્ટિંગ પ્રેસમાં શેઠ દેવચંદ દામજીએ છાપ્યું.ભાવનગર.

Page #38