Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNabhagava tA-2 zailAnAnareza pratibodhaka, sva-para-zAstraraharayaniSNAta, sAkSaraziAmaNi, AgamarA jJAnu vividha prakAre saMvardhana-prakAzana karanArA AgameAdvAraka pUjyapAda AcArya zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja jAya che. Agama ddhAraka anatI utsarpiNI ane avasarpiNImAM vItarAga prabhunuM zAsana amaratvane pAmeluM che. e amaratAne nisiddha rAkhavA ane kALamAM arihaMta bhagavaMtAe zAsananAM mULamAM amRtane sI'cIne udAtta ane udAra bhAve zAsananA pAyA daDha karyAM che. amRtasabhara mULane vikasvara anAvavAnI anupama zakti sAdhujano, mahApuruSA ane Atmazreyaskara ja pAmI zake che ane jee janma dharIne sva-paranA zreyArthe jIvananA aMta sudhI mahAnapaNAnA guNa jALavI rAkhe che tema ja koI mahAna kArya dvArA e siddha karI zake che. evI vibhUtie danIya banI parama pUjya AcArya pravara zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja evI ja eka vazvanIya vibhUti hatA. gauravazALI gujarAta evA prAnta che ke jyAM jainadharmanI nyAtane javalata rAkhavAmAM AcArya zrI zIlaguNasUrijI, navAMgI vRttikAra zrI abhayadevasUrijI, kalikAlasarvAMga zrI hemacaMdrAcAryajI, upAdhyAya zrI yazeAvijyajI, paramAhu ta rAjavI kumArapALa mahArAjA aAdinuM mahAna cogadAna rahyuM che, e gujarAtanA kheDA jillAmAM, kapaDavaMja zaheramAM, gAMdhI parivAramAM, pitA maganabhAInA khAnadAna kuLamAM, mAtA yamunAbenanI davATakAmAM vIra sa Mvata 2401, vi. saM. 1931nA aSADhI amAvAsyA eTale 8 divAsA nA maMgala divase eka panotA putrano janma thayo. putranI mukhakAMti pramANe nAma rAkhavAmAM Avyu. hemacaMdra.)sa MskArI mAtApitAe pAMca varSanI u"mare hemacandrane abhyAsa mATe nizALe kathA. putranAM lakSaNa pAraNAmAMthI.' e nyAye khALapaNathI ja hemacaMdramAM----jJAnamAM paDitAI, buddhimAM caturAI, vANImAM gabhIratA, hRdayamAM mRdutA, nayanemAM dayArdratA, aMtaramAM ArdratA ane svabhAvamAM sAhasikatA jevA aneka guNA pANIdAra jhaverAtanI jema caLakatA hatA. te sAthe ja tattvajJAna pratye vizeSa jijJAsA ane ciMtanazIla prakRtino paNa vikAsa thate jateA hate. eTale ja 12 varSoMnI vaye mANeka nAmanI kanyA sAthe hemaca'nuM sagapaNa thayuM. tyAre sa`kuTu'bIjanAnA Anada vacce teo teA udAsIna ja rahyA hatA. mAtApitAe nArAjagInuM kAraNa pUchyuM tyAre kahyuM ke, ' mane lagnagraMthithI joDazeA nahI. mAre zAzvata sukhanI prApti arthe dIkSA levI che.' tema chatAM, hemacaMdranAM lagna karI nAkhavAmAM AvyAM. mANeka vinayI, vivekI, AjJAMkita hovA chatAM hemacaMdrane saMsArarasathI bhIMjavI zakI nahIM. tenuM mana vadhu ne vairAgyAsita thatu cAlyu. eka divasa mATAbhAI maNilAla sAthe amadAvAda AvyA. baMne levAnI bhAvanA darzAvI. gurudeve mAtra maNilAlane dIkSA ApI. AthI hemu pAchA pharyAM. paraMtu temanA dRDha sakalpa koI kALe cilata thAya tema na hatuM. bhAgIne hemu gurudevazrI jhaverasAgarajI mahArAja pAse pahoMcyA. tyAM gurudeve dIkSA ApI, * vadhu ka. 19 2010_04 145 bhAI ee dIkSA nirAza vadane ghera eka aMdhArI rAte
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAsanaprabhAvaka 146 paNa saMsArI vargane jANa thatAM sagIra vayanA hemacaMdrane saMsAramAM pAchA laI AvavA mATe zvasurapakSa saphaLa thaye. Akhare pitAe putrane daDha manebhAva jANI lIdhe. (pitA taraphathI saMmati maLatAM hemacaMdra lIMbaDI AvIne gurudevazrI jhaverasAgarajI mahArAja pAse, 16-17 varSanI uMmare, saM. 1947nA mahA suda pAMcame dIkSA lIdhI. baMne putra pAchaLa pitAe paNa dIkSA lIdhI. pU. gurudevanA sAMnidhye saMyamanI sAdhanA sAthe tapa, jJAnAbhyAsa, dhyAna, bhakti, vinaya, vaiyAvacca Adi ullAsathI karavA lAgyA ane paM. zrI kamalavijayajI mahArAja pAse vaDI dIkSA pAmyA. ke bhavitavyatAnA ge pUjyazrInA sADAdasa mAsanA dIkSAkALamAM ja gurumahArAja jhaverasAgarajI kALadharma pAmyA. gurudeva pAse rahIne satata svAdhyAya karavAnI icchA manamAM rahI gaI. agAu "siddhAMtatvikA vyAkaraNa' traNa ja mAsamAM kaMThastha karIne pitAnI svAdhyAyanI tIvra rucinI pratIti karAvI hatI. vaLI, keI paNa hisAbe reja pa00 lekanuM vAcana karavuM e teozrIne aTala nirdhAra hate. pU. gurudevanA virahane manamAM samAvI pharI pAchA zAstrAbhyAsamAM lIna banI gayA. vyAkaraNa, kAvya, nyAya Adine abhyAsa karyo ane prAMte AganA navAvatAra mATe jIvana samarpaNa karyuM. zAstranA yogoDhahana Avazyaka che saM. 196mAM bhAvanagaramAM pUjyazrI nemivijayajI mahArAja ane munizrI AnaMdasAgarajI mahArAja gohana karatA hatA, tyAre amadAvAdanA zrIsaMghane munizrI AnaMdasAgarajI mahArAjane padavI ApavAnA manoratha thayA. zrIsaMghe vinaMtI karI. maMgala muhUrta paM. zrI nemivijayajI mahArAje zrI bhagavatIjI yegamAM praveza karAvyuM. gaNipada ane paMnyAsapada ApavAnuM muhUrta kADhI ApyuM. saM. 1960nA jeTha suda 10ne divase pU. AnaMdasAgarajI mahArAja paMnyAsapadathI vibhUSita thayA. tyAra pachI aneka sthaLoe vihAra karatAM teozrI aneka prakAranI zAsanedyotakara pravRttiothI racapacyA rahetA. khAsa karIne jUnAM-purANuM, hastalikhita, khavAI gayelAM, agocara-aprApya Agamagra zodhI-saMmAjita karI-prakAzita karavAnI pravRtti satata hAtha dharavAne lIdhe sajajana AtmAoe pUjyazrIne "AgaddhAraka" upapadathI saMdhivAnuM AraMhyuM hatuM. pUjyazrInAM A kAryothI prabhAvita thaIne suratanA zrIsaMghane AcAryapada pradAna karavAnI bhAvanA thaI hatI. pUjyazrInI anicchA chatAM muhUrta kADhavAmAM AvyuM. vi. saM. 1974nA vaizAkha suda 10ne divase mahAmahatsavapUrvaka, suratanA caturvidha saMghanA harSollAsa vacce taponiSTha AcAryadeva zrI vijayakamalasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM ane asaMkhya sAdhu-sAdhvIonI upasthitimAM naMdinI vidhi, sAta khamAsamaNAM, sAta Adeze, bRhad naMdIsUtra zravaNa Adie karIne AcArya padathI alaMkRta karavAmAM AvyA. pU. gurudeve kahyuM ke, "AjathI tamAruM nAma AcAryazrI AnaMdasAgarasUrijI che. paraMtu bhAvike te teozrIne "sAgarajI mahArAja 'nA udbodhanathI ja oLakhAvatA rahyA. (AgamagraMthane uddhAra karIne te pUjyazrIe amara nAmanA prApta karI ane peDhI dara peDhInA bhAvike mATe jJAnabhaMDAra samRddha karI ApyA. paNa "Agama-maMdire 'nA nirmANakAryathI to AgamavANIne yAvacaMdradivAkarI amara karI dIdhI. sATha varSanA sudIrgha dakSA paryAyamAM 2010_04
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNabhagavaMte-2 147 avirata ane avirAma kAryarata rahetAM pUjyazrI saM. 2006mAM suratamAM ritharatI hatI tyAre svAthya kathaLyuM. vaizAkha vada pAMcamanI bapere pUjyazrI ardhapadmAsane navakAramaMtra gaNatA hatA, ziSya "arihaMte zaraNe pavanajAmi" saMbhaLAvatA hatA, ane catuvidha saMgha namaskAra mahAmaMtra saMbhaLAvatA hatA, tyAre dhyAnastha padmAsana avasthAe jIvanadIpa bujhAye. 100thI adhika sAdhuo ane 300 thI adhika sAdhvIjIono vizALa parivAra dharAvatA divaMgata AcArya bhagavaMtane temanA paTTadhara zrI maNiyasAgarasUrIzvarajI mahArAjazrInI nizrAmAM caturvidha saMghe devavaMdana karyuM. pU. gurubhagavaMtanA agnisaMskAra sthaLe ramaNIya gurumaMdiranI racanA karavAmAM AvI. saM. 2007nA mahA suda 3ne divase gurumUrtinI sthApanA karavAmAM AvI. AgAmika tathA sAhityakSetre yogadAna: 1.8 lAkha lekapramANa 100 graMthanuM saMpAdana. 2. rA lAkha zlekapramANa graMthanuM vAcanAdAna. 3. 70 hajAra kalekapramANa Agamika graMthanuM sarjana. 4. 70 hajAra lokapramANe aneka viSayanA graMthanuM maulika sarjana, pa. 1pa hajAra kalekapramANa saMskRta prastAvanA 80 graMtho para. 6. 40 hajAra phulaskepa kAgaLa pramANe gujarAtI bhASAmAM Agamika Adi graMthonA padArthonuM varNana. 7. Agama tathA prakaraNagraMthanuM saMgemaramara, pASANa tathA tAmrapatramAM kaMDArAvI dIrdhAyuSyapradAna, 8. bhinna bhinna sthAnamAM sAta vakhata AgamavAcanA ( dareka vAcanA lAgaTa cha mAsa sudhI.) ananya zAsana prabhAvanA yathAnAmaguNa pUjyazrI AgamanA mahAna uddhAraka banyA, te ja teozrInA jIvananI mahAna siddhi che. bAlyakALathI tatvajJAnamAM rasa hote ja, saMyamajIvana svIkArIne zAnA abhyAsa pratye ora laganI lAgI. haMmezAM pa00 lekenuM vAcana karavAnuM vrata e ja svAdhyAyaprItinAM darzana karAve che. teozrIe joyuM ke tIrthaMkara paramAtmAnI avidyamAnatAmAM AtmAne tAranArAM be ja to che : eka, jinabiMba-maMdire thayAM che ane thatAM raheze. bIju, jinAgama-zrutajJAna-jenuM sAcuM zuddha svarUpa yAvacce divAkarI TakI rahe tema karavuM joIe. pUjya devadhiMgaNI kSamAzramaNa bhagavaMte tyAre je je kaMDastha hatuM te te samasta sAdhuvargane ekatrita karIne lipibaddha karyuM hatuM. kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcAryo sonAcAMdInA akSare aMkita karAvyuM hatuM. mahAmaMtrI vastupAla tejapAle aneka bhavya graMthabhaMDAra karAvyA hatA. keTalAka dveSI rAjavIo dvArA ke vidhamIonA humalAmAM keTalAka graMthabhaMDAra chinnabhinna ke nA thayA hatA ane keTalIka vAcanAo zuddha rahI na hatI. A badhuM ataMtra joI ne pUjyazrInI nidrA UDI gaI hatI. haLapaLe pite eka ja ciMtAmAM nimagna rahetA hatA. evAmAM paMnyAsapada grahaNa karyA pachI, suratamAM sthita hatA tyAre, teozrInI manokAmanA sAkAra thavAno prasaMga Ubhe the. te jamAnAmAM, AjathI lagabhaga 80 varSa pUve, pUjyazrInI amRtavANInA prabhAve eka ja jhaverI kuTuMba eka lAkhanuM dAna jAhera karyuM. e zrata premI dAnavIra gulAbacaMdabhAI jhaverInI bhAvanAne AvakArI, temanA vaDIlanuM nAma joDI, vi. saM. 1964mAM "devacaMda lAlabhAI jaina pustakeddhAra phaDa"nI sthApanA karavAmAM AvI. ane te sAthe vividha graMthanuM prakAzana AraMbhAyuM. paDatara kiMmata karatAM aDadhI kiMmate pustaka ApavAne 2010_04
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 zAsanaprabhAvaka nirNaya che. A pustaka-prakAzana pravRttimAM pUjyazrIe pitAne amUlya samaya Apyo. AgamonI presakepIo taiyAra karavAthI mAMDIne sarvAMgasuMdara chApakAma thAya tenI paNa kALajI letA. vaLI, saMskRta-prAkRtanA tAtvika upadeza ApatA graMthe, caritragraMtha ane samAcArI prathA sAdhubhagya bane te rIte 175nI vizALa saMkhyAmAM saMpAdita karIne prakAzita karAvyA. tema ja 80 jeTalA pustaka para prauDha-gaMbhIra-vidvattApUrNa prastAvanAo lakhI, Agama, siddhAMta prakaraNa, yoga ane vividha carcAspada praznone lagatA aneka graMthonuM navasarjana karI saMskRta, prAkRta, hindI, gujarAtI Adi bhASAmAM pragaTa karyA. vi. saM. 1971 thI 1977 daramiyAna pATaNa, kapaDavaMja, surata, amadAvAda, pAlItANA ane stalAma (mALavA)mAM seMkaDe sAdhu-sAdhvIone Agama-vAcanA jAheramAM ApIne Agama saMbaMdhI paThana-pAThanAdinI zithila paDI gayelI vyavasthAne majabUta banAvI varSothI kaThekaTha cAlI AvatI Agama-vAcanAne vizuddha mudrita rUpa ApyuM. ) evuM ja bIjuM mahAna bhagIratha jIvanakArya AgamamaMdiranA nirmANanuM che. eka vakhata pUjyazrI devardhigaNI kSamAzramaNa bhagavaMte Agamene pratArUDha karI kALanA paMjAmAMthI bacAvyA hatA tema pUjya AgamaddhiArakazrIe Agamone zilatkIrNa karAvI abhUtapUrva kArya karyuM. saM. 194mAM pUjyazrI jAmanagara cAturmAsa sthita hatA tyAre saurASTranAM tIrthasthAnanI yAtrA karavA zrI popaTalAla dhArazI ane zrI cunIlAla lakSmIcaMda taraphathI charI pAlita saMgha kADhavAnI bhAvanA thaI. saMgha tIrthAdhirAja zatruMjaya-pAlItANA padhAryA tyAre pUjyazrIne vicAra Avyo ke jenAgane ArasapahANamAM chetarAvAya te kalikAlanA prabhAve thayelA sthAnakavAsIo, tepaMthIo je batrIzasUtra vagere mAne che te sAme, uparAMta digabaranI jema Agamaviccheda paNa na thavA pAme te mATe ArasapahANamAM ja utkIrNa karAya te zAzvata kAma thaI zake. te mATe zrI zatruMjaya tIrtha, pAlItANuM ja uttama sthaLa kahevAya. A mATe gistiLeTImAM 9 hajAra vAra jamIna saMpAdana karavAmAM AvI. pUjyazrIe tatkAla tyAM ja sthira thavAne nirNaya karyo. cAra kAramaya prAsAda madhye caumukha bhagavaMte evuM madhyamaMdira, cAlIsa devakulikA, cAra devAlayo ane eka mukhya maMdira racIne kamazaH vartamAna vIzInA vIza, vIza vihAramAnanA vIza ane eka zAzvatA-ema pistAlIza caumukhajI (45 X 8 = 180 jinabiMba) sthApana karavAnuM nakkI thayuM. pistAlIze caumukhajI pAMca meru ane cAlIza samavasaraNa para birAjamAna karavAnuM nakkI thayuM. tvarita gatie kAma cAlyuM. seMkaDo kArIgarone kAme lagADavAmAM AvyA. 334 zilAomAM Agame chetarAyAM. 26 zilAomAM "kammapayaDI " Adi mahAna prakaraNa ketarAyAM te sAthe "zrI siddhacakra gaNadhara maMdira nI racanA karavAne nirNaya thaye. maMdiramAM navapadanuM mahAmaMDala ane dIvAla para vIsa paTemAM te te tIrthakara sahita temanA gaNadhare ane devadhi gaNI kSamAzramaNa sudhInI pATa paraMparA lIdhI. Ama, zrI vardhamAna jainAgama maMdira ' ane "zrI siddhacakra gaNadhara maMdira ' taiyAra thayAM. saM. 1 lgA mahA vada bIja ane pAMcamanA aMjanazalAkA pratiSThAno avasara AvyuM. mahAmaMgaLakArI tera divasanA mahotsavanuM 2010_04
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNabhagavaMta-2 149 Ayojana thayuM. dezavidezathI aneka bhAvike UmaTI paDyA. jaLayAtrA, kuMbhasthApanA, akhaMDa dIpaka, javArApaNanI vidhi, dazadipAlapUjana, navagrahapUjana, aSTamaMgala, adhiSThAyakAdi pUjananAM vidhividhAna thayAM. pUjyazrInA avirAma puruSArthathI bhagIratha kArya susaMpanna thayuM. evuM ja bIjuM nirmANakArya suratamAM "zrI vardhamAna jaina tAmrapatrAgama maMdira " bAMdhavAnuM thayuM. "zrI AgaddhAraka saMsthAnI sthApanA karI. pAlItANAsthita suratanA jhaverI nagInadAsa jhaveracaMdanA kuTuMbI ratanabene suratanI jagyA ApI. saM. 2003nA phAgaNa vada ne guruvAre zeDa mANekalAla manasukhalAla saMghavIne hAthe bhUmikhanana thayuM. vaizAkha vada bIjane budhavAre zeTha mULacaMda vADIlAla mANasAvALAne hAthe zilA sthApana thayuM. rAtadivasa kAma cAlyuM. traNa mALanA viziSTa vizALa devavimAna samA zrI mahAvIra prabhunA bhavya jinAlayamAM bhIte para tAmrapatro lagAvavAmAM AvyAM. saM. 2004nA mahA suda 3ne divase pratiSThA-mahesava UjavAya. prAMgaNamAM "Agamo dvArakazrInI sAhityasevAne paricaya Apato baMDa bAMdhavAmAM AvyuM, jemAM pUjyazrInI sAhityasAdhanAnI jhAMkhI prApta thAya che. pUjyazrInI zAsanaprabhAvanAnA A suvarNa kaLazo uparAMta paNa teozrInI anekavidha pravRttione bhavya itihAsa che. gujarAtamAM duSkALa paDyo tyAre teozrInI hadayasparzI vANIthI pIgaLIne aneka zreSThioe pitAne dhanabhaMDAra khullA mUkI dIdhA hatA. pUjyazrInA samayamAM aMgreja sarakAre tIrthasthAnene kabaje levAnI peravI karI tyAre samatAnA sAgara sAgarajI mahArAje rAtadivasa eka karIne, aneka saMghone, peDhIone, zrAvakane jAgRta karIne sametazikharajIne pahADa kharIdI levAnI vyavasthA karI hatI. Ama, pUjyazrIe dharma jAgRti mATe agAdha ane avirata prayatna karyo. kalakattAmAM gujarAtI jJAnamaMdiranI sthApanA karI. aneka saMghanA parasparanA matabheda miTAvyA. aneka puNyAtmAone dIkSA pradAna karIne saMyamamArganA sahacArI banAvyA. Azare cArarasa uparAMta sAdhu-sAdhvIone vizALa ziSya-praziSya samudAya khaDo karyo ! Ama, pa. pU. AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA pratyeka kAryamAM mahAnatAnI mudrA upase che! kaTi koTi vaMdana ho e mahAtmAne ! ( saMkalana : pU. munizrI pradisAgarajI mai likhita jIvanacaritramAMthI sAbhAra.) HIT 2010_04