Book Title: Ambad katha na Antar Pravaho
Author(s): Somabhai Parekh
Publisher: Z_Mahavir_Jain_Vidyalay_Suvarna_Mahotsav_Granth_Part_1_012002.pdf and Mahavir_Jain_Vidyalay_Suvarna_
Catalog link: https://jainqq.org/explore/230022/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aM baDakathAnA AMtara pravAho somAbhAI pArekha na purANuvidyAmAM aMbaDa vidyAdharanI kathA ati mahatvanI che, paNa tenA tarapha vidvAnonuM joIe teTaluM ' dhyAna dorAyuM nathI eTaluM ja nahi, paNa prasiddha bhAratIya vidyAvid pro. lUmaphiDe ane pro. e vebare bhAratIya lokakathAnI paraMparAnI carcAmAM jeno sAro evo ullekha karyo che tevI muniratnasUri-viracita gadyapadyakRti "sakhyAritra'nI samIkSita AvRtti paNa ApaNe taiyAra karI zakyA nathI. jaina Agamo jeTaluM ja sAMskRtika itihAsanI sAmagrImAM samRddha, AcArya hemacandrAcAryakRta triSaSTizalAkApuruSa caritra" mahAkAvya che, ane chatAMya, DaoN. helana johAnsane teno karelo aMgrejI anavAda ane AtmAnaMda jaina sabhA-bhAvanagara taraphathI prasiddha thayelo teno gujarAtI anuvAda-A. anuvAdo dvArA ja e mahAkAvya-viSayaka adhyayana ane saMzodhana cAle che, paNa tenI samIkSita : hajI ApaNI pAse taiyAra nathI. AvI ja sthiti abaDakathA-viSayaka " azvatra"nI che. teramA zatakamAM racAyelI A kRtinI chApelI prata munimAnavijaye saMpAdita karI, zrI satyavijaya granthamAlAmAM granthAAMka 11 tarIke, Isa. 1928mAM prasiddha karI che. A ja saMskRta kRtino jUnI gujarAtImAM vAcaka maMgalabhANiye karelo anuvAda (vi. saM. 1639 = I. sa. 1583), praoN. baLavaMtarAya ka. ThAkore saMpAdita karI I. sa. 1953mAM prasiddha karyo che. meM mArI carcAmAM, saMskRta kRti "annavaritra" ane praoN0 ba0 ka. ThAkora-saMpAdita "aMbaDa vidyAdhara rAsano upayoga karyo che. aMbaDakathAnA bAhyasvarUpa (Morphology) para tenA purogAmI kathAgrantho--guNATyakRta bahatkathA, zrIsaMghadAsagaNi vAcakacita "vasudeva-hiMDI', budhasvAmIta bRhatkathAlokasaMgraha', somadevaviracita "kathAsaritsAgara', kSemendrakRta "bRhatkathAmaMjarI', AcArya hemacandrAcAryaviracita "triSaSTizalAkApara caritra', "pariziSTa parva Adi grantho-nI sArI vyApaka asara paDelI che, jyAre teramA zataka pachI, saMskata ke jUnI gujarAtImAM racAyela, vikrama-viSayaka vArtAcakro--'siMhAsanabatrIsI', 'vetAlapacIsI' ane "paMcadaMDa chatra'--para A abaDakathAnI prabaLa asara paDelI che. vikramanAM uparyukta traNeya vArtAcakranAM tema ja dareka vArtAcakanI alaga upavArtAnAM svarUpaghaTana, Ayojana, kathAghaTako ane sAMskRtika paraMparAmAM Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMkhaDakathAnA AMtarapravAho : 119 ghaNuM sAmya che. 'bRhatkathA', 'vasudeva-hiMDI', 'bRhatkathAzlokasaMgraha ' Adi vArtAsaMgrahonI mAphaka, abhaDakathA ane vikramanAM vArtAcakromAM, eka mukhya vArtA che, je samagra kathAne ekasUtre sAMdhe che ane kathAnI samApti A mukhya vArtAnA kathAtaMtu dvArA thAya che. mukhya vArtAmAMthI upavArtAo phUTatI jAya che. eka upavArtAmAMthI bIjI, ane khIjImAMthI trIjI ema upavArtAo phUgye ja jAya che. emAM dareka vArtA svataMtra vArtA tarIkenuM vyaktitva dharAve che eTaluM ja nahi, paNa te samagra kathAnA sthApatyanA aMza tarIke tene zolA arpe che. vikramanAM vArtAcakro ane aMbakathAnuM svarUpaghaTana A rIte ekabIjA sAthe ghaNuM sAmya dharAve che. aMbakathAmAM siMhAsanabatrIsI, vaitAlapacIsI ane paMcadaMDatranI vArtAonA tANAvANA sughaTTa rIte vaNAyelA che. jema vikrama aneka prakAranA antarAya ane avarodhomAMthI puruSArtha ane parAkramo vaDe bahAra Ave che, tema aMbA paNa eka vIra tarIke aneka muzkelIono sAmano karI, dhaNAM sAhasa kare che. vikrama ane aMkhaDa ane kAlpanika vIra pAtro che, chatAM teonA AMtara vyaktitva dvArA teo jIvatIjAgatI taravaratI vyaktio hoya evI chApa ApaNA mana para paDe che. vAstavika jIvanamAM mAnavI aneka muzkelIonA jataraDAmAMthI pasAra thaI, aneka prakAranI kasoTIomAMthI tarI pAra UtarI je tejasvI, bhavya ane prANavAna vyaktitvanI chApa ApaNA mana para pADe che, tevI ja mAna ane prazaMsAnI bhAvanA, vikrama ane abhaMDa ApaNA hRdayamAM pedA kare che. praoN. kha0 30 ThAkore aMbaDakathA viSe A pramANe vidhAna karyuM che? : ...siMhAsanabatrIsI ' nAme ApaNA rAsajUthamAM AvuM jarUrI prathamapaheluM sthAna A ' abaGa vidyAdhara rAsa 'nuM che; siMhAsanane je matrIza pUtaLIo che, jemAMnI dareka potAno vAro AvatAM eka kathAnaka kahe che. e khatrIze pUtaLI mULa koNa hatI, ane siMhAsanamAM kyAre zAne joDAIjaDAI gaI, tenI kathA ja A * aMbaDa vidyAdhara rAsa'. e khatrIza pUtaLIo te aMbA vidyAdharanI khatrIza rANIo. aMkhaDa eka sAmAnya nirdhana sAdhanahIna kSatriyamAMthI mahAmoTo rAjA ane aneka alaukika vidyAono jJAtA vidyAdhara kevI rIte thayo tathA A eka pachI eka A khatrIza rANIone kevI rIte paraNyo, te sarva adbhuta banAvonI kathA te ja A * aMbaDa vidyAdhara rAsa '. ( Ama, praoN. ThAkora aMbakathAne 'siMhAsanabatrIzI' sAthe dhaNuM sAmya dharAvatI, 'siMhAsanabatrIzI'nI pUrvaAvRttisamI gaNAve che. paNa ' paMcadaMDachatra'--viSayaka vikramanA vArtAcakranA mArA adhyayana daramyAna aMbaDakathAnuM ' paMcadaMDachatra ' sAthe mane dhaNuM sAmya lAgyuM che. muniratnasUrie ' aMbAcaritra 'nI potAnI saMskRta kRtinI puSikAmAM ' paMcadaMDa chatra ' ane gorakhayoginInA sAta Adezano ullekha A pramANe maLe che H yatpuryAmujjayinyAM sucaritavijayI vikramAdityarAjA, vaitAlo yasya tuSTaH kanakanaramadAdviSTaraM putrikAzriH / asminnArUDha evaM nijazirasi dadhau paJcadaNDAtapatraM cakre vIrAdhivIraH kSititalamanRNAM so'sti saMvatsaraGkaH // 36 // 1 itthaM gorakhayoginI vacanataH siddho'mbaDaH kSatriyaH saptAdezavarA sakautukabharA bhUtA na vA bhAvinaH / dvAtriMzanmitaputrikAdicaritaM yad gadyapadyena tat / cakre zrImuniratnasUrivijayastadvAcyamAnaM budhaiH // 37 // ityAcAryazrImuniratnasUriviracite ambaDacarite gorakhayoginIdattasaptA dezakara ambaDakathAnakaM sampUrNam // ThAkora, a0 30 (saMpAdita) : * akhaMDa vidyAdhara rAsa ', prastAvanA, pR0 9. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNa mahotsava ratha "paMcadaMDa chatranA vAcakramAM damanI gAchaNa, jAdUI daMDanI rekhA dorI vajInI dIvAla UbhI kare che. vikrama tenA parAkramI sensa vaDe paNa e dIvAla toDI zakato nathI, tyAre teNe damanIne bolAvI pUchyuM ke, A dIvAla kevI rIte toDI zakAya? damanIe kahyuM ke, mArA pAMca AdezanuM pAlana kara; meM ApelA pAMca Adeza tuM pUrA karIza to A vajInI dIvAla tuM toDI zakIza. aMDakathAmAM paNa aMbaDa gorakhayoginI pAse Ave che ane pote nirdhana hoI, dhana ane riddhisiddhinI yAcanA kare che. gorakhayoginI tenI pAse eka zarata mUke che ke, mArA ApelA sAta AdezanuM je tuM pAlana karIza to tuM aneka prakAranI vidyAo ane akhUTa dhana prApta karI zakIza. Ama, banne vArtAonI mukhya kathA lagabhaga sarakhI che. A Adeza sAhasa ane parAkramo karanAra vIra ane tejasvI vyaktionA mArgamAM mUkavAmAM AvatA antarAya ane avarodho ja che, ema kahI zakAya. kSemaMkaranI "siMhAsanadhAtrizikA caudamAM zatakamAM ApaNane prApta thaI te pahelAM 'siMhAsanabatrIzI'nI keTalIka vArtAo prAcIna sAhityamAM sArI peThe pracalita hatI; ane vAtonAyaka vikramanA bhAgamAM aneka antarAyo AvatA, evA ulekha ma che. bhoja rAjA jevo siMhAsana para besavA jAya che ke, tarata ja siMhAsananI pUtaLIo eka pachI eka bhojane rAjA vikramanAM sAhasa ane parAkramonI vArtA kahe che; ane dareka pUtaLI rAjA bhoja samakSa eka avarodha mUke che ke, je tuM AvAM sAhasa ane parAkramo karI zake to ja A siMhAsana para besa. AvI rIte, rAjA bhojanA mArgamAM batrIza antarAya UbhA karavAmAM Ave che. "vetAlapacIsI'nuM vArtAcakra vikramanAM sarva vAtacakromAM prAcIna che eTaluM ja nahi, paNa bhAratIya lokavArtAnI prAcInamAM prAcIna keTalIka vArtAonAM pratirUpa A vArtAcakramAM maLe che. lokamukhe vahetA sAhitya tarIke (floating literature tarIke) "vetAlapacIsI'nI vArtAo IsavI sananI pahelI ke bIjI sadI pUrvenI hoya ema jaNAya che. A vArtAcakramAM vikrama mRtadehane khabhe mUkI, bolyA vinA, tene UMcakIne cAle che. mRtadehamAM pravezelA vetAle vikrama samakSa evI zarata mUkI hatI ke, mRtadehane khabhe UMcakI, bolyA vinA jo tuM nakkI karelA sthaLe pahoMcIza to tuM mane jItI zakIza. vikrama A prakAranI siddhi prApta na karI zake te mATe, mRtadehamAM pravezelA tAle vikramane eka pachI eka vArtAo kahevA mAMDI. ane dareka vArtAnA ane te evI samasyA ke koyaDo mUkato ke jethI tenA ukela mATe vikramane maunano tyAga karI bolavuM paDatuM. AvI rIte te pacIsa vakhata AvI kasoTIe caDyo, paNa ane vikrama vetAlanI A yukti samajI gayo ane chelle, vetAle tene bolAvavI aneka prayatna karyA chatAM te vagara bolya dhArelA sthaLe pahoMcI gayo. Ama, "vetAlapacIsImAM samasyA ke koyaDAnA svarUpamAM, vIra pAtranA mArgamAM antaraya ke avarodho UbhA karavAmAM Ave che. aMbAkathAmAM, aMbaDe gorakhayoginI pAse jaI dhana, vidyA ane riddhisiddhinI yAcanA karI, eTale gorakhayoginIe abaDane pote ApelA sAta AdezanuM pAlana karavA kahyuM. pahelA AdezamAM gorakhayoginIe Adeza Apyo ke, he aMbai, pUrva dizAmAM jA ane tyAM guNavardhana vADImAM AvelA zatazarkarA nAmanA vRkSanuM pAkuM phaLa laI Ava. A AdezanuM pAlana karatAM, aMbaDa bhadrAvalI nAmanI jAdUI vidyAonI jANakAra strInA saMparkamAM Avyo. bhadrAvalIe aMbAne kahyuM ke, tuM mArI putrI caMdrAvalI sAthe kaMdukanI ramata rama ane ramatamAM je tuM jItIza to te tane paraNaze; ane jo tuM hArIza to tAre caMdrAvalInI sevA karavI paDaze. aMbaDa ramatamAM caMdrAvalIne jItI gayo; ane te caMdrAvalIne paraNyo tema ja tenI pAsethI nabhagAminI, AkaSiNa, kAminI ane ciMtita-rUpaMkarA-e cAra jAdUI vidyAo paNu pAmyo, ane zatazarkarA vRkSanuM pAkuM phaLa paNa meLavI zakyo. "paMcadaMDanI 'nI vArtAmAM damanI gANa Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMbaDakathAnA AMtarapravAho H 121 vikramane potAnI putrI devadamanI sAthe sAripAza dUta ramavA Adeza Ape che. emAM evI zarata hoya che ke, je devadamanI chate to vikrame tenI sevA karavI; paNa je vikrama chate to vikrama devadamanIne paraNe. chevaTe vikrama jItyo ane devadamanIne paraNyo. aMbaDakathAnI uparyukta vArtA sAthe "paMcadaMDa nI A pahelI vArtAnuM ghaNuM sAmya che. aMbaDa gorakhayoginIne bIjI vakhata maLyo tyAre gorakhayoginIe aMbAne bIjo Adeza Apyo ke, dakSiNa sAgaramAM haribaMdha nAmanA dvIpamAM rahetA kamalakAMcana nAmanA yogI pAsethI "aMdhArI" nAmanuM jaI vastra laI Ava. A Adeza siddha karatAM, aMbaDa rolagapura paTTaNanA rAjA haMsarAjanI putrI guNavatInA samAgamamAM Avyo. A guNavatIne sUrya taraphathI jAdUI kAMcaLI bheTa maLI hatI. A kAMcaLI abhedya hatI. guNavatI ane tenI bIjI sAta sakhIo sarasvatI paMDitA nAmanI jAduI vidyAonI jANakAra brAhmaNa strIne tyAM bhaNavA jatI hatI. sarasvatIe, yoginIo pAsethI UMcI jAtanI siddhi prApta karavA, tenI uparyukta ATheya vidyArthinIonuM yoginIone balidAna ApavA gupta saMketa to. guNavatIe A saMketa jANyo ane jAI kAMcaLInI madadathI te ane tenI saMkhIo bacI gaI ane yoginIo sarasvatI paMDitAno bhakSa karI gaI. A ADakathAnuM pratirUpa ApaNane "paMcadaMDa"nI "UDaNuDa"nI vArtAmAM maLe che. sarasvatI paMDitA Umade sAthe, ane guNavatI rAjakumArI vikrama sAthe sAmya dharAve che. trIjA AdezamAM gorakhayoginIe ebaDane Adeza Apyo ke, siMhaladIpamAM somacaMdra rAjAnI patrI caMdravyazA pAse ratnamAlA che te tuM laI Ava. A ratnamAlAnI vArtA "paMcadaMDanI 'abhayadaMDa" athavA "ratnamaMjA nI vArtAnI pUrva AvRtti che. "aMbaDakathA'nI caMdrayazA "paMcadaMDa"mAM ratnamaMjarInA pAtra tarIke Ave che. bane vArtAomAM ratnamAlA ane ratnamaMjUSA jAdUI vidyAnA pratIkarUpa che. cothA AdezamAM, gorakhoginInA Adeza pramANe, aMbaDa navalakha pATaNamAM bohi7 nAmanA vaNikane tyAMthI navalakhI mAkaDI levA jAya che. bohicha vANiyAnI putrI rUpiNI pAse A mAkaDI hatI. rUpiNIe aMbAne kahyuM ke, huM tane siddhikarI vidyA ApuM chuM. te vidyA vaDe nagaranA rAjA vimalacaMdanane ajArUpa banAva ane pachI tene tenuM mULa svarUpa ApavAno daMbha karI, tenI pAse tenI vIramatI nAmanI putrI paraNavAnI yAcanA karaje. aMbaDe rUpiNInA kahyA pramANe yukti karI, eTale rAjAe prasanna thaI arthe rAjaya ane potAnI putrI vIramatI aMbAne ApyAM. aMbAnI siddhividyAthI AkarSAI rUpiNI tenI mAkaDI sAthe aMbane paraNI. - yoginInA pAMcamA Adeza pramANe, aMbaDa soraThamAM AvelA devakA pATaNamAM, tyAMnA rAjA devacaMdranA pradhAna buddhisAgara pAsethI ravicaMdra nAmano dIpa lAvavA jAya che. ebaDe devakA pATaNamAM jaI eka mAlaNane tyAM utAro karyo. mAlaNa mAraphate AMbaDe jAyuM ke, tyAMnA rAjA ane pradhAna mahAvyA pIDAtA hatA. abaDe potAnI siddhividyA prabhAvathI nagaranAM ghaNuM duHkhI lokanAM duHkhadarda dUra karavA mAMDyAM. mAlaNe A vAta rAjA ane pradhAnane kahI. rAjAe ebaDane potAnI pAse bolAvyo. abaDe rAjA ane pradhAnanA vyAdhinI vAta jANI, ane kahyuM ke, rAjaputrI ane pradhAnaputrI ane paraNAvavAmAM Ave ane arthe rAjya ApavAmAM Ave tema ja pradhAna temanI pAseno ravicaMdra dIpa mane Ape to tamArA baneno jIvaleNa vyAdhi huM bhADuM. rAjA ane pradhAne ebaDanI zarato kabUla karI. abaDe rAjA ane pradhAnane siddhavidyA prabhAvathI vyAdhimukta karyA; ane rAjaputrI, pradhAnaputrI, tema ja mAlaNaputrI (pote je mAlaNane tyAM Utaryo hato tenI putrI) ane ravicaMdra dIpa laI pAcho pharyo. gorakhayoginIe aMbaDane chaThThI vAra Adeza Apyo ke, kUrmakoDi nagaramAM devacaMdra rAjA rAjya kare Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 : zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNamahotsava grantha che. tyAMnA somezvara nAmanA vipra pAse sarvArthazaMkara nAmano jAdUI daMDa che, tuM laI Ava. aMbaDe potAnA dhyeyanI siddhi mATe pravAsa Adaryo. rastAmAM te eka yogInA samAgamamAM Avyo. yogI pAse e kaMbA hatI--eka rakta kaMbA ane bIjI zveta kaMbA, rakta kaMbAnA prahArathI hariNI hoya te strI banI jatI ane zveta kaMbAnA prahArathI, strI hoya te hariNI banI jatI, yogI dhUrta hato. teNe UMcA prakAranI siddhavidyA prApta karavA kaliMga dezanA bhojakTa nagaranA rAjAnuM yajJamAM balidAna ApyuM hatuM ane te rAjAnI putrIne harI gayo hato. te rAjaputrIne yogI haMmezAM hariNInA svarUpamAM rAkhato. aMbaDe yogIne haNI, rAjaputrIne choDAvI ane rakta kaMbA tema ja zveta kaMbA prApta karI. AgaLa pravAsa karatAM, aMkhaDa kUrmakaroDa nagaramAM AvI pahoMcyo. tyAM AvI teNe somezvara vipranuM dhara zodhyuM, paNa koI e tene tenuM dhara batAvyuM nahi. rAtre te nagara bahAra eka kAmadevanA maMdiramAM sUto hato, tyAM moDI rAtre, somezvaranI putrI caMdrakAntA AvI. jevI te maMdiramAM pravezI ke tarata ja kyAMkathI bIjI traNa pUtaLIo pragaTa thaI. e cAreya sakhIo pAtALamAM javA vAtacIta karatI hatI tevAmAM abaDe chupAI ne moTI bhUma pADI. sarva sakhIoe tapAsa karI to aMkhaDa maLI Avyo. sakhIoe paMcazIrSa e nAmathI aMkhaDane eka majUra tarIke lIdho. badhAM khaLada vinAnI gADImAM eThAM ane gADI ApoApa cAlavA lAgI. aMkhaDe potAnA prabhAvathI rastAmAM vacce gADI aTakAvI. chevaTe, caMdrakAntA Adi sakhIoe potAnI jAdUI vidyA tene zIkhavI tyAre gADI AgaLa cAlI, sarva pAtALamAM gayAM. tyAM nAgazrI ane vAsavadattA nAmanI e sakhIoe sarvanuM svAgata karyuM, paNa dhUrta aMbare potAnI pAsenA jAdUI phalacUrNathI nAgazrIne rAsabI banAvI, ane jAdUI zveta kaMbAnA prahArathI anya sarva sakhIone hariNI banAvI dIdhI; ane aMkhaDa pote chAnomAno gADI laI nAsI chUTyo. sarva sakhIo bebAkaLI banI paMcazIrSa(aMkhaDa)ne zodhavA lAgI, paNa aMkhaDa maLyo nahi. chevaTe, rAsabI anelI sakhI pAtALamAM rahI ane bIjI sarva sUryakaroDimAM AvI pahoMcI. candrakAntA chAnI rIte somezvaranA gharamAM pesI gaI ane bAkInI sakhIo kAmadevanA mandiramAM gaI. vagara baLade poLamAM gADI hAMkatA aMbaDane rAjAe kholAvI, candrakAntAne strIsvarUpamAM lAvavA vinaMtI karI. eTale aMDe zarata karI ke, he rAjA, tamArI putrI mane paraNAvo ane tamAruM ardhuM rAjya Apo tema ja caMdrakAntA tenI pAseno sarvArthazaMkara daMDa mane Ape to ja huM candrakAntA ane tenI sakhIone strIsvarUpamAM lAvuM. rAjAe tema ja candrakAntAe aMbAnI zarata kabUla karI; eTale aMDe rakta kaMbAnA prahArathI candrakAntA ane anya traNa sakhIone strI banAvI. rAjAe potAnI putrI aMbAne paraNAvI ane potAnuM ardhuM rAjya tene ApyuM. candrakAntA ane tenI traNa sakhIo aMbAne paraNI ane candrakAntAe tene potAno sarvArthazaMkara daMDa Apyo. candrakAntAnI vinaMtIthI aMbaDe nAgazrIne rAsabhAmAMthI strI banAvI, eTale nAgazrI aMbaDane paraNI ane potAnI pAseno harSadaMDa teNe aMkhaDane Apyo. A AkhI vArtA 'paMcadaMDachatra'nI 'viSApahAra daMDa'nI vArtAne dhaNI rIte maLatI che. vizvApahAra daMDa'nI vArtAmAM paNa vikrama cAra sakhIonA dUta tarIke pAtALamAM jAya che, snAna karavA sarovaramAM paDelI sakhIonAM vastra laI nAsI jAya che, ane nAgakanyAne paraNavA AvelA vararAjAnuM haraNa kare che. chevaTe sarva sakhIo vikramane paraNe che ane nAgakanyA potAno vidhApahAra daMDa vikramane Ape che. aMbaDakathAnuM uparyukata vastu 'paMcadaMDa'nI A vArtAnA vastu sAthe sArA pramANamAM sAmya dharAve che. sAtamA AdezamAM gorakhayoginI aMbAne sopArAnA rAjA caMDezvarano mahAmukuTa lAvavAno Adeza Ape che. aMkhaDa sopArA jaI, mohaka rUpa dhAraNa karI, rAjA caDezvaranI putrIne mohita kare che. moha pAmelI rAjakuMvarI surasuMdarI aMkhaDane paraNavAno nizcaya kare che, rAjA AvA vaTemArgune potAnI putrI Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMDakathAnA AMtarapravAho H 123 paraNAvavA Icchato nathI, ane teNe aMbAne keda pakaDavA sainiko mokalyA. aMbaDa ane sainiko vacce yuddha thatAM sainiko hArI gayA. rAjA aMbAnI jAdUI ane siddhavidyAonA prabhAvathI aMjAI gayo ane potAnI putrI tene paraNAvI ane siddhividyAnA pratIkarUpa potAne mahAmukuTa paNa tene bheTa Apyo. A rIte, aMbeDakathA jUnI gujarAtImAM avatAra pAmelI 'siMhAsanabatrIzI', "vetAlapacIsI" ane "paMcadaMDa chatra' jevI vikramanI vArtAo para vyApaka asara karanAra kathA che; jayAre aMDakathAnuM vastu bRhatkathA", "vasudeva-hiMDI", "bRhatkathAzlokasaMgraha", "kathAsaritsAgara' ane 'bRhatkathAmaMjarI' Adi kathA graMthonI asarathI vikAsa pAmyuM che. uparyukata sarva vArtAgranthomAM jAdUI vidyA e mukhya kathAghaTaka (Motif) tarIke prayojAyuM che. aMbakathAmAM abaDe aneka siddhividyAo ane jAdUI vidyAo prApta karI mATe te vidyAdhara (Holder of Magic Sciences) kahevAyo. siddhavidyAnAM pratIkarUpa tAla ane vikrama, e vikramanAM vArtAcakone saLaMgasUtrathI sAMdhatAM pAtro che. vikrama e koI rAjA, mahArAjA ke samrATa hato ke kema e samasyA bAjue rAkhIe to, te sarva jAdUI vidyAmAM pAraMgata eka vidyAdhara hato. ema vikrama-viSayaka vArtAcakromAMthI niSpanna thAya che; ane bRhatkathA" tema ja "kathAsaritsAgaranI vArtAono nAyaka naravAhanadatta, "vasudeva-hiMDI'no nAyaka vasudeva, ane AcArya muniratnasUri-viracita "aMbaDacaritra"no nAyaka aMbaDa vidyAdhara Adi pAtronuM rUpAntara thatAM, ApaNane prasiddha vikrama vArtAcakronA nAyaka vikramanuM lokapriya pAtra maLyuM che. AcArya hemacaMdrAcAryaviracita triSaSTizalAkApurUSacaritramAMnA bharata Adi cakravartIoe paNa keTaleka aMze vikramanA pAtranA ghaDataramAM ThIka phALo Apyo che. Ama samagra rIte jotAM, purogAmI ane anugAmI bhAratIya kathAsAhityamAM, aMbaDakathA ane teno nAyaka aMbaDa vidyAdhara eka mahatvanI kaDIrUpa sthAna dharAve che. aneka prakAranI muzkelIo, viTaMbanAo ane vipattiomAMthI pasAra thaI aneka parAkramo ane pracaMDa puruSArtha karanAra, aneka jAdUI vidyAo sividyAo, tAMtrika vidyAo ane rasavidyA prApta karanAra vIra aMbaDa vidyAdharanuM tejasvI, bhavya ane prANavAna pAtra kharekhara lokonAM hRdaya, kalpanA ane jijJAsAvRttine lAMbA samaya sudhI sateja rAkhaze. emAM zaMkA nathI.