Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vItarAgAya namaH upanathI vagAmI Eva 1 2 gaNodI guruprANa Agama batrIsI AzIrvAda dAtA tapasvI garadeva pUjya zrI ratilAlajI mahArAja sAheba pradhAna saMpAdikA : apUrva kRta ArAdhaka pU. zrI lIlamabAI mahAsatIjI
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. pU. garadeva zrI prANalAlajI ma. sA. nA hastAkSaro * * L jarA haDDANa bIyANaM najAti puNabhaMkurA ' >>nma nItu suM naijJAti jhayaMjIrA -- dazAzutaskeya- a-5. gA-25 nangdhADI / no javIrAte baLIe .. rahI che. jo ke /wIne jevI rIte baLI gayelA (bALI nAkhelAIbAna mAMthI pharI ekRra marATa thatA na tame tuma rUpI bIjenada4- bALI nAkhavA (baLIla0) bhana rUpa (janmamaet 35) ekra utpanna thatA naLa : - Dija OfREAtara Gal SjI. di2httplA NItA ugA mahAboli Mche tenA mATe jJAzana. 'nis jo ubasamai tassa asthi rAhaNA, jo na uvasamai tassa natthi ArAhaNA, tambAmapaNAce upasammiyavvaM sakimAThu bhaMte upasamaM, uksamasAraM sAmaNNe. Inma sUtre je bAjane khamIne kAMta thaInamache te AtmAnI ArArTanA rerI che paraMtu je bAnane banAvonI ArArthanA strI zarUtonI mATe pAra khakAvavuM. zAhe bA jokhamAvavuM? (sara A che-) sArdutvanA nA 8 1zana (Ahota pAchuM-kha kAlApaha) mATe khamAvavuM - kone 2 ka je prakA 21 mA che to jANI HD vidhAna deza La la ii sApa (!!! ki rahaah ne ? ja: jenA li . paDo. bAriyAnAM mAtra karI ane lAvAjhavA nAnA bAlanAthI zvAnonanAra dino mada harI lAlajAjafl 62manane baLa 9 che jaNalA) 4 4nA 4gamhevaLAlehaMnA nAka para jaLa ni 41-STrinA kevA ke hA sAme li che to mArI, zAne kAja kALajI fmAbApanama). jhAjhAna karavAnuM ra thI ra ) jI nA nAma ane potAnA eka ! ! ! che. nALa la ii detA (11) nA vaLA le che ! lAla che kAraNa vALa kharavAnI jIda karI karI nAkhI che.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama zA he ane de ma che cha Raja he ke chhe] selfle the telefhe be there beta leted one here he tell he lefelle_fit elle Agama za Ama zA mane zAstra A zAstra gA zAla gasa | gaNa pAtra gA zA Kadee re here be the che the tere aa betwere here befa
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vItarAgAya namaH goMDala gaccha jayavaMta ho pU. zrI DuMgara - deva - jaya - mANeka - prANa - rati gurubhyo namaH zrI gara prANa Agama batrInI deva pU. zrI prANalAlajI ma. sA. nI nI cIra smRti tathA lAlajI ma. sA. mahAprayANa dazA saurASTra kesarI gurudeva , tapasamrATa gurudeva pU. zrI ratila thAviracita cheda sUtra varSa upalakSa zrI dazAzrutaskaMdha zrIbRhatkalpasUtra zrIvyavahAravA (mULapATha, bhAvArtha, vivecana) : pAvana nizrA : goMDala gaccha ziromaNI paramadArzanika pU. zrI jayaMtamuni ma. sA. - saMpreraka vANIbhUSaNa pU. zrI girIzamuni ma. sA. ane Agama divAkara pU. janakamuni ma. sA. ke prakAzana preraka dhAnasAdhaka pU. zrI hasamukhamuni ma. sA. ane zAsanaaruNodaya pU. zrI namramuni ma.sA. zubhAziSaH * pradhAna saMpAdikA : maMgalamUrti pUjyavarA apUrva zrata ArAdhaka pU. zrI mukatAbAI ma. : anuvAdikAH pU. zrI lIlamabAI ma. DaoN. zrI DolarabAI ma. : parAmarza prayojikAH = saha saMpAdikA . utsAhadharA DaoN. sAdhvI zrI AratIbAI ma. pU. zrI uSAbAI ma. : prakAzaka: tathA sAdhvI zrI subodhikAbAI ma. zrI guru prANa prakAzana . PARASDHAM pArasadhAma, vallabhabAga lena, ghATakopara(IsTa), muMbaI - 400077
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ : Agama prakAzana prAraMbha : I. sa. 1997 - 1998 pU. zrI prANaguru janmazatAbdI varSa guruprANa phAunDezana, rAjakoTa. punaH prakAzana - I. sa. 2009 prakAzaka : zrI guru prANa prakAzana, pArasadhAma, ghATakopara prathama AvRtti prata : 1050 * dvitIya AvRtti prataH 1008 prakAzana tArIkha : Asovada amAsa - vIra nirvANa kalyANaka tathA tapasamrATa gurudeva pUjya zrI ratilAlajI ma. sA. janmadina guru prANa prakAzana zrI parAgabhAI zAha * zrI zaileSabhAI desAI * zrI barjIzabhAI desAI zrI sumatibhAI zAha * zrI girIzabhAI zAha * zrI jitenabhAI zAha prApti sthAna ? www.parasdham.org * www.jainaagam.org 1. muMbaI - pArasadhAma vallabhabAga lena, ghATakopara(IsTa), muMbaI - 400077 phona - 3204 3232. 2. U. S. A. - Girish P. Shah 4048, Twyla Lane, Campbell CA - 95008-3721. U.S.A. Ph. : (India) 09867054439 (U.S.A) 001- 408-373-3564 (4. vaDodarA - zrI harezabhAI lAThIyA gautama, 12, paMkaja sosAITI, narmadA gesTa hAusanI sAme, IlorA pArka, vaDodarA - 380023 phona - 9824058489 3. rAjakoTa - zeTha upAzraya prasaMga hola pAchaLa, 150 phuTa rIMga roDa, kAlAvaDa roDa, rAjakoTa - 360005 phona - 9824043769 mudraka : zivakRpA oNphaseTa prinTarsa, amadAvAda - phona : 079-25623828
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ nI Tii pI, saurASTra kesarI bA. bra. pU. gurudeva zrI prANalAlajI ma. sA. ne ananya zraddhAbhAve.. samarpaNa saurASTranI zIMgadyazanA bhakatajanonA Apa cho zAstaLa, gama guraNImaiyA pU. mukata-lIlamabA Apa cho aMtaranA AghAtaMbha, ApanI janmazatAbdI AgaLa avagAhana mATe banI gaI preraNAstaiLa, o prANa gurudeva Apa sadaiva banI rahyA cho ama rakSAdi.. A traNa cheda sUtranA prakAzana sAthe Agama samApananA Are ApaNe zuM sagarpa? mAza hadayano pratyeka ghabakAra mArA jIvanano pratyeka zvAsa mArA zarIranA pratyeka spaMdano ApanA zAzaH sahasazazima guNonA caraNomAM ) sadA oLaghoLa rahe, tevuM ekAda kiraNa aMtarane ajavALe e ja mA AdrabhAve ArajhU. - pU. mukata - lIlama guruNInA suziSyA sAdhvI Dolara
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ garadeva pU. ratilAla vAlajI ma. sA. nA tapa samrATa tapasvI. A guru mahArAjanI janma zatAbdI nimitte AgamonuM prakAzana thaI rahyuM che, teno mane AnaMda che, tame sahu sAdhvIchaMda Agamano abhyAsa karI, tenAM mULabhUta tattvone samajo, jIvanane paMcAcAramaya banAvo, samAjamAM jaina dharmano pracAra karo. guru mahArAjanA nAmane amara banAvo ane saMyamI jIvanane saphaLa banAvo. e ja mArA aMtaranA AzIrvAda che. mArI sAthe cAturmAsa arthe royala pArka saMghamAM birAjamAna sAthvIvRMda bhagavAna mahAvIranI vANIne samagra vizvamAM gUMjatI kare tevA zubhAziSa. - muni zatilAla tA. 14/9/97 royala pArka upAzraya, rAjakoTa.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. zrI jayaMtamuni ma.. zaromaNi pU. zrI. nA svahastAkSare che . goMDala gaccha ji. bano gA| 24atra anuja (40 4 4 ba6 "AnakAe bharI 20 Dana S nAnI na paAN htpa) 4 ve navA kAryuM prakhya - namaNi na 515740sOn mama 56 ta- 30vo na mAtra traNa tala - 'pazvata na , bya3 % 3La vi. nI A % na kheMn - 7- -- 20 0 ka kSaya 1 (pa! to LLLL huM AzA ApuM chuM tathA A kAryane svIkRti ApuM chuM ke guruprANa Agama batrIsInuM punaH prakAzana avazya karavuM joIe. A mahAkArya pUjya goMDala garacha kIrtidhara arUNodaya zrI namramuni prAraMbha kare, A mArA bhAva che. A kAryanI anumodanA karuM chuM. AnaMda maMgalama. zubha thAo... suMdara thAo... A AzIrvacana arpita karuM chuM. tA. 27-04-2009 akSayatRtIyA - somavAra.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ guruprANa Agama batrIsI che (c) anuvAdiDAM @ A mahAsatIjIo sAMnidhya pU. zrI jayaMtamuni ma. sA. pU. zrI girIzacandrajI ma. sA. jJAnadAnanA saMpUrNa sahayogI pU. zrI trilokamuni ma. sA. pradhAna saMpAdikA bhAvayoginI. bA. bra. pU. zrI lIlamabAI ma. sahasaMpAdikA. DaoN. sAdhvI zrI AratIbAI ma. tathA sAdhvI zrI subodhikAbAI ma. sUtranuM nAma anuvAdikA zrI AcArAMga sUtra(bhAga 1-2) zrI sUyagaDAMga sUtra(bhAga 1-2) zrI ThANAMga sUtra(bhAga 1-2). zrI samavAyAMga sUtra zrI bhagavatI sUtra(1 thI 5 bhAga) zrI jJAtA sUtra zrI upAsakadazAMga sUtra zrI aMtagaDadazAMga sUtra zrI anuttarovavAI sUtra zrI praznavyAkaraNa sUtra zrI vipAka sUtra zrI uvavAI sUtra zrI rAjaprazrIya sUtra zrI jIvAbhigama sUtra zrI prajJApanA sUtra(bhAga-1 thI 3) zrI jebUdIpaprajJapti sUtra zrI jyotiSagaNarAja prajJapti sUtra (caMdraprajJapti, sUryaprajJapti) zrI upAMgasUtra(zrI nirayAvalikAdi) zrI uttarAdhyayana sUtra(bhAga-1, 2) zrI dazavaikAlika sUtra zrI naMdI sUtra zrI anuyogadvAra sUtra zrI nizItha sUtra zrI traNa cheda sUtra zrI Avazyaka sUtra pU. hasumatIbAI ma., pU. puSpAbAI ma. pU. urmIlAbAI ma. pU. vIramatIbAI ma. pU. vanItAbAI ma. pU. DaoN. AratIbAI ma. pU. sumanabAI ma. 5. urvazIbAI ma. pU. bhAratIbAI ma. pU. sanmatibAI ma. pU. sunitAbAI ma. pU. uSAbAI ma. pU. kalpanAbAI ma. pU. biMdu-rUpala ya ma. pU. punitAbAI ma. pU. sudhAbAI ma. pU. muktAbAI ma. pU. rAjematIbAI ma. pU. kiraNabAI ma. pU. DaoN. amitAbAI ma. 5. sumatibAI ma. pU. gulAbabAI ma. pU. prANakuMvarabAI ma. pU. subodhikAbAI ma. pU. lIlamabAI ma. pU. DaoN. DolarabAI ma. pU. rUpAbAI ma.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 'sisamAMparAthI usasamAja valaNazomUrti,saurASTra kesarI) gurudevazrI prANalAlajI ma.sA.nIthI caraNomAM zataguNa praNAmAMjali jAgRtatA ArjavatA sahiSNutA ladhutA sajanatA sitA bhavyatA, tajajJo mArdavatA apramato dAMto Gutheile pratirUpatA utsAhitA namatI vibhutA kRta64tI prabhutA prauDhatA karuNatA krAMtikAra katA sevAzIlatA saumyatA AtmaramaNatA samanvayatA jJAnotsukatA ojasvitA girAgratvatA AtmaraNatA. akutUhalatI nayukatatI sAmyatA tallInatA lokapriyatA AstikyatA tejasvitA vyavahAra kuzaLatA | dharmakalAdharatA ekAMtapriyatA zUravIratA rajJAnavRddhatA vasvitA indriya damanatA satyavaktatvatA sAnadAtA - saMgaThanakArakatA anekAMtadarzitA dhIratA kSamAzIlatA pracavena paTutA pathapradarzitatA vicakSaNatA sthiratA gariSThatA pratibhAsaMpannatA vAlA zikSAdAtA vairAgyavArdhakya guNagrAhakato pavitratA vizALatA dayALutA sabhyaparAkramatA ArAdha katA katArthatA udAsInato jJAnaprasArakatA dAkSiNyatI premALatA sauSThavatA lAvaNyatA samayasatI pAmatA tattvalokatA naitikatA zraddhALatA. pramodatA nirbhayatA | paramArthatA svaramAdhurya ahaMtA , vinItatA , udAratA gaMbhIratA karmaniSThatA vAtsalyatA nivedatA praviNatA paripakvatA amIratA nirlepatA | samatA upazAMtatA zratasaMpannatA zreSThatA cAritra parAyaNatA vIratA khamIratA variSThatA divyatA rocakatA upazamatA zatAdi salluNAlaMkRta tava vapuH bhUcA bhavAlaMbanam
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ papa ( udI darI anna vathaasuthaishwassuu thaikabAlakathAkathaiuthayaahalaka ra ) kIri0i.00 0.00 0 jI hari dara C kahI data - pU. zrI haMma2-deva-jo-mANeka-prANa-ti-jaal-OArutaco 61013 che. hITa-vela- mAta-deva-ujaal-ula motI-zaan ajd- aNIjyotaat: goMDala saMpradAya-guruprANarati pUravAra F: O) maMgala manISI munivaro zAstra zusRSikA zramaNIvRMda 01. pU. zrI jayaMtamuni ma. sA. 06. pU. zrI manaharamuni ma. sA. 02, pU. zrI girIzacaMdrajI ma.sA. 07. pU. zrI gajendramani ma. sA. o3, pU. zrI janakamuni ma.sA. 08. pU. zrI suzAMtamuni ma. sA. 04, pU. zrI jagadIzamuni ma.sA. 09, pU. zrI namramuni ma. sA.. o5. pU. zrI hasamukhamuni ma.sA. 10. pU. zrI pIyuSamuni ma. sA. jadina 0-00 000000ra3 0 9 * = 0 f 0 9 90 9 $ $ 0 $ 6 che. - VVVV = riddhi0i 0 9000ra9 20 dilii 2: 01, pU. gulAbabAI ma. 37. pU. prItisudhAbAI ma. 73. pU. nalinIbAI ma. 2, pU. prANakuMvarabAI ma. 38. pU. mInaLabAI ma. pU. rakSitAbAI ma. pU. lalitAbAI ma. 39. pU. manISAbAI ma. pU. rozanIbAI ma. 04. pU. lIlamabAI ma. 40. pU. kiraNabAI ma. pU. aMjItAbAI ma. pU. vimaLAbAI ma. 41. pU. hasmitAbAI ma. pU. saMjItAbAI ma. 06. pU. haMsAbAI ma. 42. pU. zailAbAI ma. pU. saMghamitrAbAI ma. pU. puSpAbAI ma. 43. pU. urmibAI ma. pU. AratIbAI ma. 08. pU. vijayAbAI ma. 44. pU. sudhAbAI ma. pU. rUpAbAI ma. pU. tarUlatAbAI ma. 45, , urvazIbAIma. pU. mitalabAI ma. 0. pU. jasavaMtIbAI ma. 46. pU. smitAbAI ma. pU. zreyAbAI ma. pU. vasubAI ma. 47. pU. urmilAbAI ma. 83. pU. zrI dattAbAI ma. 12. pU. prabhAbAI ma. 48. pU. DolarabAI ma. pU. zrutibAI ma. pU. latAbAI ma. 49. pU. kalpanAbAI ma. pU. bhAvanAbAI ma. pU. bhadrAbAI ma. 50. pU. saMgItAbAI ma. pU. bhavitAbAI ma. pU. sumitrAbAI ma. 51. pU. naMdAbAI ma. pU. zeSAbAI ma. pU. sAdhanAbAI ma. para. pU. sunaMdAbAI ma. pU. zreyAMzIbAI ma. pU. aruNAbAI ma. 53. pU. jayezAbAI ma. pU. parijJAbAI ma. pU. saralAbAI ma. pa4. pU. arcitAbAI ma. pU. zvetAMsIbAI ma. pU. vanitAbAI ma. papa. pU. ajitAbAI ma. pU. subodhikAbAI ma. 20. pU. dIkSitAbAI ma. pa. pU. amitAbAI ma. pU. zIlAbAI ma. 21, pU. dhIramatIbAI ma. 57. pU. punitAbAI ma. pU. hemAMzIbAI ma. 22. pU. rAjematIbAI ma. 58. pU. sunitAbAI ma. 23. pU. hasumatIbAI ma. pU. namratAbAI ma. pa. pU. gItAbAI ma. 24. pU. sumatibAI ma. pU. pannAbAI ma. 60. pU. vidubAI ma. 25. pU. anumatibAI ma. 61. pU. tarubAI ma. pU. pUrvIbAI ma. 26. pU. vIramatIbAI ma. 62. pU. mInAbAI ma. pU. jAgRtibAI ma. 27. pU. yazomatIbAI ma. 63. pU. pUrNAbAI ma. pU. prabodhikAbAI ma. 28. pU. jJAnazIlAbAI ma. 64. pU. razmitAbAI ma. pU. priyalabAI ma. 29. pU. darzanazIlAbAI ma. pa. pU. biMdubAI ma. pU. svarUpAbAI ma. 30, pR. vinodInIbAIma. 66. pU. viralabAIma.. 101, pU. suhAnIbAI ma. 31. pU. prajJAbAI ma. 67. pU. rUpalabAI ma. pU. hRdayAbAI ma. pU. priyadarzanAbAI ma. 68. pU. tejalabAI ma. pU. vaidehIbAI ma. 33. pU. kRpAbAI ma. 69. pU. sujItAbAI ma. 104, pU. bhavyAMzIbAI ma. 34, pU. mIrAbAI ma. 70. pU. svAtibAI ma. 105. pU. jayaNAbAI ma. 35. pU. kuMdanabAI ma. 71. pU. zvetAbAI ma. 106. pU. saMbohIbAI ma. 36. pU. jyotibAI ma. 72. pU. reNukAbAI ma. 107. pU. bhavyAnIbAI ma. andissioneinninositorioussainbowlanessoiniraniankaassistandeshGheironmangoossssssssssssssssscasinoncession 1000 ja ni jayadi laIne 9000 2000 %D0BDfication visit 09090 IT $ VVVVUUUUUUU $ $ $ # # $ UU $ $ $ to ja
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ buta sevAno satkAra zrutAdhAra (mukhyadAtA) ratigara cerITebala TrasTa ha. TI. Ara. dozI goMDalagacchanA anasta sitArA saMtonA ziratAja, prANa parivAranA sAdhvIjIonA prANa samAna hajAro bhaktonA zraddhAnA kendrasthAna, tapasamrATa gurudeva pU. zrI ratilAlajI ma. sA. e potAnA sAdhaka jIvanamAM jJAna, darzana, cAritranI ArAdhanAthI svayaMnI AtmasAdhanAne paripakava banAvI, tenI sAthe ja 145 mumukSuonA dIkSAdAtA banIne ratnatrayanI ArAdhanAnA preraka banyA hatA. sAdhaka jema jema adhyAtma sAdhanAmAM gahanatama UMDANamAM jato jAya che, tema tema temanuM aMtara karUNAbhAvathI dravita thAya che ane tenA pariNAme tevA sAdhako keTalA ya jIvadayA, mAnavasevA jevI pravRttiono paNa upadeza Ape che. pU. tapasvI gurudevanA jIvanamAM paNa AvI ja ghaTanA ghaTita thaI. aneka bhaktoe pU. gurudevanI zraddhA - bhaktithI teonA ja puNyanAmathI TrasTano prAraMbha karyo. pU. gurudevanI pratyakSa upasthitimAM ja A TrasTanA mAdhyamathI aneka mAnavasevAnI pravRttio, meDikala sahAya, gauzALA jevI pravRttio cAlu ja hatI. je Aje paNa TrasTI vayovRddha suzrAvaka zrI ratibhAI dozI tathA zrI TI. Ara. dozI karI rahyA che, te uparAMta pU. gurudevane jJAnArAdhanAnuM adamya AkarSaNa hatuM. tethI ja guru prANa Agama batrIsInA prathama prakAzanamAM teozrInI preraNAthI cAra AgamanA kRtAdhAra banI prakAzana kAryano prAraMbha karAvyo hato. pU. gurudevanI bhAvanAne lakSamAM rAkhIne Aje Agama batrIsInA punaH prakAzanamAM paNa TrasTIgaNa lAbha laI rahyA che. teone dhanyavAda. TrasTIo sadAya pU. gurudevanA Adarzone lakSamAM rAkhI, teoe cIMdhelA rAhe ja kAryazIla rahe e ja bhAvanA... guraprANa prakAzana PARASDHAM
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAstra svAdhyAya sadviveka tIrthaMkara prabhunA pavitra upadezarUpa AgamagraMtho dareka dharmaniSTha svAdhyAyapremI zramaNopAsake potAnA gharamAM vasAvavA joIe. tIrthaMkaronI anupasthitimAM tIrthaMkaronA upadezarUpa graMtho sAkSAt tIrthaMkara tulya mAnIne AgamagraMthone gharamAM kabATa ke zokezamAM suvyavasthita rUpe rAkhavA. pratidina tIrthaMkarone smRtipaTa para lAvI ahobhAvapUrvaka traNa bhAva vaMdana karavA . gharanA sadasyoe sAthe maLI zradhdhApUrvaka AgamavAMcana karavuM. vinaya dharmanuM mULa che tethI zAstra svAdhyAya mATe gurunI AjJA levI. 32 AgamagraMthomAMthI kAlika sUtranA mULapAThano svAdhyAya divasanA prathama ane cothA praharamAM ane utkAlika sUtranA mULapAThano svAdhyAya asvAdhyAya kAlane choDIne eTale ke be saMdhyA ane be madhyAhana kAlIna 48 miniTane choDIne game tyAre karI zakAya che. prAtaH uSAkAla, saMdhyAkAla, madhyAhna ane ardharAtrie be - be ghaDI zAstrano mULapATha vAMcavo nahIM. 32 asvAdhyAyamAM zAstra svAdhyAya thAya nahIM. gharamAM saMDAsa - bAtharUma hoya, strIone mAsikadharma hoya, vagere kAraNothI gharamAM Agama rAkhavAthI azAtanA thAya, tevI mAnyatA yogya nathI kAraNake sAdhvIjI potAnI pAse Agama graMtho rAkhe che. mAsika dharmavALA bahenoe zAsranA mULapAThano svAdhyAya karavo nahIM. te vyaktinI sAme paNa svAdhyAya karavo nahIM. tenAthI dUra alaga sthAnamAM besIne svAdhyAya karI zakAya che. gujarAtI anuvAda, bhAvArtha, vivecana, mAsika dharmamAM paNa baheno vAMcI zake che. temAM koI jAtanI azAtanA nathI. A samasta niyamo mULapATha vAMcavA ke svAdhyAya karavA mATenA che. kevaLa zAstronA gujarAtI bhAvArtha vAMcavA hoya, to uparokta niyamo lAgu paDatA nathI. AgamagraMthonA AdhAre ja bhUtakAlamAM anaMta jIvoe AtmakalyANa karyuM che. AgamagraMthonA AdhAre ja pAMcamA ArAnA aMta sudhI jinazAsana jayavaMtuM raheze. tethI AgamagraMthonuM saMpUrNataH bahumAna jALavavuM. 8
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnukramaNikA viSaya pRSTa 131 135 135 136 137 pU.zrI DuMgarasiMhajI ma.sA.nuM jIvana darzana pU. zrI prANalAlajI ma.sA.nuM jIvana darzana pU. zrI ratilAlajI ma.sA.nuM jIvana darzana punaH prakAzananA be bola pUrva prakAzananA be bola abhigama cheda sUtranI vizeSatAo saMpAdakIya saMpAdana anubhavo anuvAdikAnI kalame 3ra asvAdhyAya 'zAstra prAraMbha zrI dazAzrutaskaMdha sUtra pahelI dazAH asamAdhi sthAna bIjI dazAH zabala doSa trIjI dazAH AzAtanA cothI dazA: gaNi saMpadA pAMcamI dazA citta samAdhi sthAna chaThThI dazA upAsaka paDimA sAtamI dazA: bhikSu paDiyA AThamI dazA: paryuSaNA kalpa navamI dazA: mahAmohanIya baMdhasthAna dasamI dazA nidAna zrI bRhakkalpa sUtra uddezaka-1 prAkathana sAdhu-sAdhvIne grAhya-agrAhya tAlapralaMba grAmAdimAM rahevAnI kalpa maryAdA viSaya | eka kSetramAM rahevAno viveka | bajAra AdimAM rahevAno viveka daravAjAnA vinAnA sthAno ghaTI mAtrakanuM grahaNa cilamilikA-maccharadAnI viveka jalAzayanA kinAre pravRtti niSedha | citrovALA upAzraya sAgArikanI nizrA gRhasthayukta upAzraya pratibaddha sthAno pratibaddha mArgavALA sthAno zramaNapaNAno sAra-upazamabhAva vihAra viveka vairAjya ke viruddha rAjyamAM gamanAgamana nimaMtrita vastrAdinuM grahaNa rAtre AhAra, vastrAdi grahaNa niSedha rAtre gamanAgamanano niSedha rAtre spaMDilabhUmi AdimAM ekalA javAno niSedha | Arya kSetramAM vicaraNa | uddezaka-2 prAkathana | dhAnyayukta upAzraya mAdaka dravyayukta sthAna pANI bharelA ghaTayukta sthAna agniyukta sthAna 125 khAdya padArthayukta sthAna 127] dharmazALA Adi sthAna 129] aneka mAlika hoya tevA makAnanI AjJA vidhi 139 141 142 144 144 147 148 149 150 150 151 upara
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 160 viSaya pRSTa viSaya zayyAtarapiMDa grahaNa 155 vAMcanA lenAranI yogyatA-ayogyatA zayyAtaranA ghare AvelA ke mokalelA AhAranuM grahaNa 157 zikSA prAptinI yogyatA-ayogyatA zayyAtaranI bhAgIdArIvALA AhAranuM grahaNa vijAtIya sparzanI anumodanAnuM prAyazcitta zayyAtaranA pUjyajanone ApelA AhAranuM grahaNa kAlAtikrAMta doSa ane tenuM prAyazcitta sAdhu-sAdhvIne mATe kalpanIya vastra kSetrAtikrAMta doSa ane tenuM prAyazcitta sAdhu-sAdhvIne mATe kalpanIya rajoharaNa anaiSaNIya AhArano viveka uddezaka-3 kalpa-alpasthita sAdhuo mATe prAkathana audezika AhAra viveka sAdhu-sAdhvIne parasparanA upAzrayamAM pravRtti niSedha anya gaNamAM javAnI vidhi carmakhaMDa grahaNa sAMbhogika vyavahAra mATe anya gaNamAM javAnI vidhi vastra grahaNa viveka | AcArya AdinA netRtva mATe anya gaNamAM avagrahAnaMtaka dhAraNa karavAno viveka javAnI vidhi sAdhvIne potAnI nizrAmAM vastra grahaNa sAdhunA mRta zarIrane paraThavAnI vidhi dIkSA samaye upadhi grahaNa kaSAyonA upazamanI anivAryatA vastra grahaNanI kAlamaryAdA parihAra kalpasthita sAdhunI sevA ratnAdhikonI pradhAnatA mahAnadI pAra karavAno viveka gRhasthonA gharamAM nivAsa nIcA upAzrayamAM rahevAno viveka gRhasthonA gharamAM vArtAlApano niSedha uddezaka-5 zadhyA saMsmAraka pAchA ApavAno viveka prAkathana AMgatuka zramaNone zayyA sastArakanI AjJA vidhi deva-devInA sparzajanya vikAra bhAvanuM prAyazcitta | svAmI vinAnA gharanI AjJA vidhi kaleza karIne AvelA sAdhu prati anya sAdhunuM kartavya mArga AdimAM rahevA mATe AjJAvidhi rAtri bhojananA aticAra ane prAyazcitta senAnI samIpanA kSetramAM gocarI gamana ugAla saMbaMdhI viveka ane prAyazcitta avagraha kSetranuM pramANa saMsakta AhAra vAparavAno viveka uddezaka-4 pazu-pakSInA sparzAjanya vikAra bhAvanuM prAyazcitta prAkkathana sAdhvIne ekalA javAno niSedha anughAtika prAyazcitta sthAna sAdhvIne vastra-pAtra rahita thavAno niSedha pArAMcita prAyazcitta sthAna sAdhvIne pratijJAbaddha thaIne Asana Adi anavasthApya prAyazcitta sthAna karavAno niSedha dIkSA Adine ayogya traNa prakAranA napuMsaka AkuMcanapaTTaka dhAraNa karavAno viveka 10
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTa pRSTa 213. viSaya viSaya AvalaMbanayukta Asana 213 | anavasthApya ane pArAMcita sAdhunI upasthApanA saviSANa pITha Adino upayoga akRtya sevanano AkSepa tathA tenI nirNaya vidhi sAdhvIne mATe niSiddha upakaraNa 214 | saMyamatyAgano saMkalpa tathA punarAgamana paraspara moka AdAna-pradAna 214. | ekapakSIya sAdhune pada pradAna vAsI AhAra-auSadhano viveka | pArivArika-apArivArikano vyavahAra pArihArika sAdhunA doSa sevana tathA prAyazcitta uddezaka-3 pauSTika bhojanathI prApti pachI gocarI javAno viveka | 216 | prAkathana uddezaka gaNadhArakanI yogyatA prAkathana upAdhyAya padanI yogyatA akathyavacana AcArya padanI yogyatA kalpa prastAra gaNAvacchedaka padanI yogyatA vijAtIya sparzano apavAda alpadIkSA paryAyavALAne pada pradAna saMyama nAzakacha sthAna AcArya AdinA netRtvanI anivAryatA cha prakAranI kalpasthiti abrahma sevIne pada pradAnano utsarga-apavAda zrI vyavahAra sUtra saMyamatyAgIne pada pradAnano utsarga apavAda uddezaka-1 pApasevI bahuzrutane pada pradAnano niSedha prAkathana | uddezaka-4 kapaTa rahita, sahita AlocanAthI prAyazcittanI | prAkathana taratamatA AcAryAdinA vihAramAM sAdhuonI saMkhyA pArihArika-apArihArika sAdhuno vyavahAra |238 gaNadhArakanA kAladharma samaye zeSa sAdhuonuM kartavya pArivAra kalpa sthita sAdhuno vaiyAvacca mATe vihAra/239 AcAryAdinA kAladharma pachI pada pradAnano nirNaya ekalA vicaranArane gaNamAM pAchA levAnI vidhi 241 | AcAryAdi saMyama tyAga pachI pada pradAnano nirNaya pArthastha Adi sAdhune gaNamAM pAchA levAnI vidhi upasthApanA-vaDI dIkSAnI kAlamaryAdA anya liMga grahaNa karanArane gaNamAM pAchA 242 | anya gacchamAM gayelA sAdhuno viveka levAnI vidhi abhinicArikA mATe vidhi-niSedha saMyama choDIne janArane gaNamAM pAchA levAnI vidhi 246| caryA praviSTa-caryA nivRtta sAdhunA kartavya AlocanAno krama | zaikSa ane ratnAdhikono vyavahAra uddezaka-2 | ratnAdhikonA netRtvamAM vihAra prAkathana 250 uddezaka-5 sahavartI sAdharmikomAM parihAra tapa | prAkathana Na sAdhuonI vaiyAvacce 253] prarvatinI AdinA vihAramAM sAdhvIonI saMkhyA 246 301
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya agraNI sAdhvInA kAladharma samaye zeSa sAdhvIonuM kartavya pravartinInA kAladharma pachI pada pradAnano nirNaya AcAra prakalpa vismRtane pada pradAnanI vidhi sAdhu-sAdhvIne paraspara AlocanA karavAno utsarga apavAda abrahmacarya bhAvonuM prAyazcitta anya gaNanA sAdhune gaNamAM levAnI vidhi uddezaka-7 sAdhu-sAdhvIne paraspara sevAno utsarga-apavAda sarpadaMza cikitsA uddezaka-da prAkathana svajana-parijananA ghare gocarI gamana AcAryAdinA atizaya 313 | prAkkethana agItArtha sAdhuone sAthe rahevAno utsarga-apavAda 315 zayyAtarapiMDanI jJAtA-agrAhyatA sAdhune ekalA rahevAno utsarga-apavAda |31 | sapta saptamikA Adi bhikSu pratimAo prAkkethana anya gaNanA sAdhvIne rAkhavA mATe pRcchA saMbaMdha viccheda karavA mATenA niyamo prarjana karavA mATenA vidhi niSedha dUrastha gurunA nirdezapUrvaka dIkSA grahaNa dUrastha sAdhu-sAdhvI sAthe kSamAyAcanA vidhi vyatikRSTa kAlamAM svAdhyAyano utsarga apavAda svAdhyAya kALano viveka sAdhvIne AcAdinI nizrAnI AvazyakatA mRta zarIranI uttara kriyA zayyAtarano nirNaya AjJA grahaNa vidhi rAjya parivartanamAM AjJA grahaNa vidhi pRSTa 302 | uddezaka-da prAthana 304 | zayyA saMstAraka grahaNa vidhi 35|zA saMstArakanI gaveSaNA vidhi 308 | ekAkI sthaviranA bhaMDopakaraNanI surakSA zayyA saMstArakanI AjJA vidhi |308 | zayyA saMstAranI AjJA pachI grahaNa vidhi | 308 | mArgamAMthI maLelA upakaraNanI vyavasthA adhika pAtrA lAvavAnuM vidhAna 311 | AhAra uNodarInuM parimANa 312 | uddezaka 317 | moka pratimA 318 | dattInuM svarUpa viSaya traNa prakArano AhAra | 320 | avagRhIta AhAranA prakAra 321 | uddezaka-10 322 |prAkathana 324 | be prakAranI caMdra pratimAo 325 | pAMca prakAranA vyavahAra 36 | gaNanI vaiyAvacca karanAra sAdhunA cAra prakAra 327 | dharma daDhatAnI apekSAe puruSanA cAra prakAra 327 | AcArya tathA ziSyonA cAra prakAra 328 | sthaviranA traNa prakAra 329 | zaikSanI kAlamaryAdA 329 | bAla sAdhune upasthApanAno niSedha 121 331 | dIkSA paryAya anusAra adhyayana kramanA prakAra vivecita viSayonI akArAdi anukramaNikA pRSTa | 333 334 334| 33 337 338 339 341 |341 |344 2345 351 354 356 357 357 359 30 36 38 370 372 |373 |374 375 bAla sAdhune AcAra prakalpanA adhyayanano niSedha |376 377 382
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ goMDala gacchAdhipati, ekAvatArI AcArya pravara pU. gurudeva zrI DuMgarasiMhajI ma.sA. - jIvana darzana nAma : : zrI DuMgarasiMhabhAi. " janma : vi. saM. 1792. janmabhUmi : mAMgaroLa. pitAzrI : dharmaniSTha zrI kamaLasiMhabhAi badANI. mAtuzrI ? saMskAra saMpannA zrImatI hIrabAi. janmasaMketa : mAtAe svapnamAM lIlochama parvata ane kesarI siMhane potAnI samIpe Avato joyo. bhAtR bhaginI : cAra bena - be bhAi. vairAgyanimitta : pU. zrI ratnacaMdrajI ma.sA.no upadeza. saMcamasvIkAra : vi. saM.1815 kArataka vada - 10 divabaMdara. sadgaradeva : pU. zrI ratnacaMdrajI ma.sA. sahadIkSita parivAra : svayaM, mAtuzrI hIrabAi, bahena velabAi, bhANejI - mAnakuMvarabena ane bhANeja - hIrAcaMdabhAi. saMyama sAdhanA : apramattadazAnI prApti mATe sADA pAMca varSa nidrAtyAga, jJAnArAdhanA, dharmazAstro, darzanazAstro ane tattvajJAnano abhyAsa. tapaArAdhanA rasendriya vijayanA vividha prayogo, mitAhAra. svAdhyAya, sADApAMca varasa nidrAtyAga, dhyAnarUpa AtyaMtara tapa. goMDala gacchasthApanA : vi. saM. 1845 mahAsuda -5 goMDala. tathA AcAryapada pradAna javalaMta guNo : vinaya, viveka, vicakSaNatA, virakti, karUNA, samayasUcakatA vagere.. | 13 |
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ ddi. pramukha ziSya pramukha ziSyA sAdhusaMmelana vihAra kSetra pratibodhita zrAvakavarya sthiravAsa anazana ArAdhanA AyuSya uttarAdhikArI upanAma pATaparaMparA * 3 AcArya pU. zrI bhImajI svAmI. OM pU. zrI hIrabAi ma., pU. zrI velabAi ma., pU. zrI mAnakuMvarabAi ma. OM vi. saM. 1861mAM AjJAnuvartI 45 jeTalA sAdhusAdhvIjIonuM saMmelana karI saMtonI AcAra vizuddhi mATe 13 niyamo banAvyAM. - kAThiyAvADa, jhAlAvADa, kaccha, mAMgaroLa, verAvaLa, porabaMdara, dIvabaMdara Adi kaMThALa pradezamAM grAmAnugrAma. : zrI zobhecaMdra karasanajI zAha - verAvaLa. vi. saM. 1871 caitra suda - 15 thI goMDalamAM. : vi. saM. 1877 phAgaNa suda - 13 thI anazana prAraMbha, vaizAkha suda - 15 samAdhimaraNa. : 84 varSa, saMyama paryAya - 62 varSa, AcArya pada - 32 varSa. AcArya pU. zrI bhImajI svAmI. gacchAdhipati, nidrAvijetA, yugapradhAna, ekAvatArI. : : : vidyamAna vicaratoparivAra : goMDala gacchAdhipati AcAryapravara gurudeva pU. zrI DuMgarasiMhajI ma.sA. dvitIya paTTadhara - AcArya pU. zrI bhImajI svAmI. tRtIya paTTadhara - AcArya pU. zrI neNasI svAmI. caturtha paTTadhara - AcArya pU. zrI jesaMgajI svAmI. paMcama paTTadhara - AcArya pU. zrI devajI svAmI. mahAtapasvI pU. zrI jayacaMdrajI svAmI yugadaSTA tapasvI pU. zrI mANekacaMdrajI ma.sA. saurASTa kesarI gurudeva pU. zrI prANalAlajI ma.sA. tapasamrATa gurudeva pU. zrI ratilAlajI ma.sA. 11 saMto, 300 jeTalA satijIo. 14
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ zubha nAma janmabhUmi pitA W saurASTra kesarI, munipuMgava pU. gurudeva zrI prANalAlajI ma.sA. jIvana darzana mAtA jJAti janmadina bhAtR-bhaginI vairAgya bIjAropaNa vairAgya bhAva-pragaTIkaraNa 13 varSanI kumAra avasthAmAM. saMyama svIkAra dIkSA bhUmi gaccha paraMparA saMyamadAtA zikSA dAtA dhArmika abhyAsa saMgha netRtva sevA zuzruSA * prANalAlabhAI. verAvaLa. zrImAna zrI kezavajIbhAI mIThAzA. saMskAra saMpannA kuMvarabAI. vIsA osavALa. 8320 vi. saM. 1954, zrAvaNa vada pAMcama, somavAra. cAra bhAI, traNa baheno. be varSanI bAlyavaye. 21 mAM varSe vi. saM. 1976 phAgaNa vada chaThTha, guruvAra. tA. 13-3-1920 bagasarA-darabAra vAjasuravALAnA udyAnamAM vaTavRkSa nIce. goMDala gaccha. mahAtapasvI pU. jayacaMdrajI ma.sA. parama zraddheya tapasvI mANekacaMdrajI ma. sA. AgamajJAna, tattvajJAna, kathA sAhitya, rAsa sAhitya, vyAkaraNa, mahAkAvyo, karmasAhitya, jainetara graMthonuM vizALa avalokana, darzana zAstranA tajajJa. traNa varSanI dIkSA paryAye tapasvI pU. mANekacaMdrajI ma. sA. nA saMthArAnA samayathI. vaDIla sAta gurubhrAtA ane aneka saMtonI sevA karI. 15
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAjotkarSa jJAna prasAra deha vaibhava AvyaMtara vaibhava vihAra kSetra goMDala gaccha saMmelana upanAma caturvidha saMgha samAdhi mATe tAravelA traNa siddhAMta (1) lokonA paropakAra mATe dAnadharmanI pradhAnatA (2) A khaMDana vAda (3)nIti ane prAmANikatAnuM AMdolana, jaina-jainetaro (kAThI, darabAra, Ahira)ne sapta vyasanathI mukti, aneka sthAne sAdharmika rAhata yojanA. . rAjakoTa, goMDala, jetapura, dhorAjI, vaDiyA, verAvaLa, porabaMdara, mAMgaroLa, jAmanagara, bhAvanagara vagere aneka sthAne jJAna bhaMDAra, vidyAlayanI sthApanA ane jIrNodhdhAra. lAvaNyamayI mudrA, sUrya sama tejasvI mukha, caMdrasamI zAMta AbhA,vizALa bhAla, nUrabharyA nayano, ghUgharALA keza, vINA jevo sumadhura kaMTha ane siMha jevI garjanA. vinaya saMpannatA, viveka, sAdAI, prema, vairAgya, sevA, pravacana-paTutA, guccaraNa sevA, dIrgha dRSTi, tyAgamastI. saurASTra, gujarAta. vi. saM. 2007mAM gaccha aikyatA mATe mahattvanuM yogadAna. paMjAba kesarI kAzIrAmajI ma. sA. dvArA pradatta "saurASTra kesarI' cAra saMta- tapodhanI pU. ratilAlajI ma. sA., anazana ArAdhaka tapasvI pU. jagajIvanajI ma. sA., pU. nAnA ratilAlajI ma. sA., parama dArzanika pU. jayaMtamunijI ma. sA., pU. moTA prabhAbAI ma. Adi 15 satIjI. bagasarA. vi. saM. 2013mAgasara vada terasa, zanivAra prAtaH 7-30 kalAke I. sa. 29-12-1956. sAtalaDI nadInA kinAre (bagasarA) vartamAne 118 saMta-satijIo 'prANa parivAra' nA nAme samagra bhAratamAM prasiddha che. svahaste dIkSita parivAra aMtima cAturmAsa, deha vilaya aMtima vidhi ziSya parivAra 16 TO
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapasamrATa pU. garadeva zrI ratilAlajI ma.sA. nuM - jIvana darzana zubha nAma janmasthAna janmadina pitA mAtA vairAgya bhAva dIkSA gurudeva ratilAlabhAI parabavAvaDI (saurASTra) Asovada amAsa vi. saM. 1969 zrImAna mAdhavajIbhAI raiyANI sadAcAra saMpannA jamakubAI 17 mA varSe phAgaNa vada pAMcama, gusvAra vi. saM. 1989-jUnAgaDha saurASTra kesarI pU. prANalAlajI ma.sA. goMDala gaccha. vyAvahArika- pAMca dhoraNa, dhArmika- 19 Agama kaMThastha, zvetAmbara-digaMbara sAhitya, kArmagraMthika sAhitya, dArzanika sAhitya, vyAkaraNa sAhitya rAtri-divasa niraMtara jAgRtadazAe AtmasAdhanA alpanidrA. vaDIla vRddha 9 saMtonI sevA karI. 19 varSa ekAMtara upavAsa, 999 AyaMbila tapa(sAgAra), 19 varSa pANIno tyAga, 9 varSa makAIsivAya zeSa anAja tyAga. gaccha paraMparA abhyAsa yoga sAdhanA yoga sevAyoga tapayoga
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ maunayoga dIkSA pachI 9 varSa ekAMta mauna sAdhanA. I. sa. 1992 navembarathI AjIvana mauna ArAdhanA. puNya prabhAva gurudevanA puNya prabhAve aneka AtmAoe mAsakhamaNa Adi nAnI moTI tapazcaryAo tathA hajAronI saMkhyAmAM varSItapanI ArAdhanA karI che. temaja dAna, zIla ane che bhAvanI vRddhi thaI che. . vihAra kSetra gujarAta, mahArASTra, madhyapradeza, orissA, bihAra, baMgALa jJAna anumodana zramaNI vidyApIThanA preraka banI 30 ziSyAo ane 30 vairAgI bahenone abhyAsArthe rahevAnI AjJA ApI. traNa sAmUhika cAturmAsa karAvI zAstravAcanA karAvI. dIkSA pradAnasaMkhyA 145 mumukSuone aNagAra banAvyA. Acarita sUtro jatuM karavuM, gama khAvo, vAda-vivAda ke dalIla na karavA, je thAya te sArA mATe, koI paNa jIvanI TIkA keniMdA na karavI. jIvaMta guNo vizALatA, udAratA, mAdhyasthatA, sahiSNutA, bhadrikatA, samAdhAna vRtti, jJAnaca. anazana pratyAkhyAna I. sa. 1992 rAjakoTamAM pU. bhAgyavaMtAbAI ma. ne 59 divasanI anazana ArAdhanA karAvI. aMtima cAturmAsa rAjakoTa, zrI royalapArka sthAnakavAsI jaina moTA saMgha saMcAlita omAnavALA upAzraya.(1997) mahAprayANa rAjakoTa, tA. 8-2-1998 mahA suda 11 ravivAra madhyAhna kALe 1.35 kalAke. aMtima darzana tathA pAlakhI zrI royala pArka sthAnakavAsI jaina moTA saMgha, rAjakoTa. aMtimakriyA sthAna 'tapasamrATa tIrthadhAma', rAjakoTa-amadAvAda hAI-ve, sAta hanumAna sAme, rAjakoTa. | 18
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ eleg purva prakAzananA be bIjI (bIjI AvRtti) tIrthakara bhagavAnanA amRtasamA vacanone "Agama' rUpe gaNadhara bhagavaMtoe jhIlIne ziSya paraMparAne arpaNa karyAane ApaNane amRta vacano prApta thayA. tIrthakara bhagavAne anaMtajJAnane zrImukhethI pragaTa karI mahA upakAra karyo... gaNadhara bhagavaMtoe AgamajJAnane hRdayastha karI mahA upakAra karyo... ziSya paraMparAe AgamajJAnane kaMThastha karI mahA upakAra karyo... devardhvigaNi kSamAzramaNe AgamajJAnane graMthastha karI mahA upakAra karyo... graMthastha Agamone aneka AcAryoe samayAnusAra lokabhogya bhASAzailImAM anuvAda karIne sarvajana sahaja banAvyA. A ja paraMparAmAM saurASTrakesarI pU. gurudeva zrI prANalAlajI ma. sA. nI janmazatAbdI avasare temanA ja parivAranA mahAsatIjIoe gujarAtImAM anuvAda karIne jaina samAjanI jJAna sAdhanAne Agamika banAvavAmAM bahumUlo phALo Apyo che. A mahA kAryamAM apUrva zrata ArAdhikA pradhAna saMpAdikA bhAvayoginI zrI lIlamabAIma. ane saha saMpAdikA zrI AratIbAIma., zrI subodhikAbAI ma.nA sahayoga maLyo che. A Agama batrIsInI prathama AvRttine gujarAtanA dareka saMpradAyanA sAdhusAdhvI, zrAvaka-zrAvikAono bahoLo pratisAda maLatA TUMka samayamAM 1000 Agama graMtho anupalabdha thaI gayA ane punaH prakAzananI AvazyakatA ubhI thaI. ahIM eka khAsa ullekha karavAno ke jyAre prathamavAra Agama prakAzananI taiyArI cAlatI hatI tyAre ja tapasamrATa pU. gurudeva zrI ratilAlajI ma. sA. e zAsana prabhAvaka pU. zrI namramuni ma. sA. para kRpAdRSTi varasAvI. temaNe pATImAM lakhI ApyuM ke namramuni AgamaprakAzananuM kArya saMbhALaze. 19
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.gurudevanI dIrghadraSTi ane kRpAdRSTine anubhavatA pU.gurudeva zrI namramuni ma. sA. e amone AjJA ApI ke ApaNe Agama graMtho prakAzananI bIjI AvRti pArasadhAma' nA upakrame pragaTa karavI che. - pU. gurudeva zrI namramuni ma. sA. nI AjJAne zirodhArya karIne pArasadhAma - ghATakoparanA upakrame guruprANa Agama batrIsIne punaH pragaTa karatA AnaMda anubhavIe chIe. amArA A aNamola kAryamAM amane zrI girIzabhAI zAha (hemANI)-U.S.A. tathA zrI jitenabhAI zAha (kalakattA) no ananya sahakAra maLyo, jenA kAraNe amAruM kArya saraLa banyuM che. amArA A komapyuTara kAryamAM zrI amInabhAI AjhAda tathA snehA amIta dajIno paNa sahakAra prApta thayo che. tevI ja rIte udAradilA dAtAzrIo e paNa amane sahyoga ApIne amAruM kAryavegavAna banAvela che. ame te sarvanA AbhArI chIe. aMtamAM Agama prakAzana ApaNA sahunA AtmAne anaMtajJAna prAgaTyamAM sahyogI bane e ja bhAvanA. zrI guruprANa prakAzana PARASDHAM vallabhabAga lena, tilaka roDa, ghATakopara(IsTa), muMbaI - 400077 phona - 3204 3232.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrvaprakAzakanA be bola (pahelI AvRtti) anaMta tIrthaMkara saha prabhu mahAvIranA anaMta jJAnanI amUlya nidhi che ApaNA AgamagraMtho. jenA mAdhyamathI ja jinazAsana jayavaMtuM rahyuM che, rahe che ane raheze. tene jIvaMta rAkhavA ane jana jananAM mana sudhI pahoMcADavA te pratyeka jaina nAma dharAvatI vyaktinI pavitra pharaja che. A pavitra pharajane ja dharma samajIne je tenuM AcaraNa kare che ane potAnAM tana-mana ane dhanane te kAryamAM samarpita kare che, tenuM manuSya jIvana saphaLa thAya che. eTaluM ja nahIM paraMtu te sAdhaka jinazAsananI prabhAvanAno amUlya lAbha prApta kare che. Avo ja apUrva lAbha prApta karavA ApaNA gujarAtI samAjane mATe AgamonA mULa pATha tathA saraLa gujarAtI anuvAda vivecana sahita prakAzana karavA mATe pU. mukta lIlama parivArane eka ciMtanadhArA jUnAgaDhanI puNyabhUmi para sparzI ane jene rAjANA nagarI rAjakoTamAM royalapArka upAzrayamAM sAkAra svarUpa maLyuM. ApaNA saunA parama upakArI goMDala gacchAdhipati, nidrA vijetA, ekAvatArI, yugapuruSa pU. zrI DuMgarasiMhajI ma. sA.nI pATa paraMparAe pU. zrI jaya-mANekanA lADIlA ziSyaratna saurASTra kesarI pU. zrI prANalAlajI ma. sA.nI janma zatAbdI nimitte A virATa Ayojana karyuM. pU. mahAsatIjIoe potAnI ciMtanadhArAne pUjya guruvaryonI samakSa pragaTa karI. sahunA harSollAsa ane AzIrvAda sAthe svIkRtinA samAcAra prApta thayA. royalapArka sthA. jaina moTA saMghanI nizrAmAM ame turaMta samiti racavAnI jAherAta karI. rAjakoTa prANa parivAranA sAmUhika cAturmAsa daramyAna janma zatAbdI varSa nimitte vi. saM. 2053 san 1997 mAM ''pU. prANaguru zatAbdI prakAzana samiti rAjakoTa"nI sthApanA thaI. tyAra pachI tapasamrATa zrI ratilAlajI ma. sA., gujarAta kesarI pU. zrI girIzacaMdrajI ma. sA. ThA. pAMca tathA prANa parivAranA 73 sAdhvIjIonA pAvana sAMnidhyamAM janma zatAbdInA prathama caraNanI tapa-japa, sAdhanA sAthe bhavya rIte ujavaNI karavAmAM AvI. zrI guru prANa phAunDezana TrasTa dvArA 3ra Agamo ane prANagurusmRti graMthanuM prakAzana karavAnuM nizcita thayuM. AgamonuM lekhana kArya prANa parivAranA satIvRMde saharSa svIkArI lIdhuM. A rIte sarva samavAyano suyoga thatAM kAryano prAraMbha vegavaMta thayo ane batrIsa Agamo kramazaH gujarAtI bhASAmAM anuvAdita thayA. ( 21.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ neTa C A prakAzananA aNamola avasare AzIrvAda varasAvI saharSa svIkRti ApanAra tapa samrATa gurudeva pU. zrI ratilAlajI ma. sA. tathA dareka AgamanA rahasyone pragaTa karato, tattvonuM vAstavika darzana karAvato, AzISa varasAvato amArA utsAhane vadhArato abhigama preSita karanArA goMDala gacchanA saMta ziromaNi parama dArzanika pU. zrI jayaMtIlAlajI ma. sA., ama mArgadarzaka gujarAta kesarI pU. zrI girIzacaMdrajI ma. sA. tathA AgamadivAkara pU. zrI janaka munijI ma. sA. nIDara vaktA pU. zrI jagadIzamunijI ma. sA. Adi muni bhagavaMto tathA Agamane suvyavasthita svarUpa ApanAra, athAga parizrama sahita niHsvArtha bhAve saMpUrNa sahayoga ApanAra Agama manISI pU. zrI trilokamunijI ma. sA. nA paNa amo RNI chIe. vAtsalya variSThA pUjayavarA pU. mukatAbAI ma., pradhAna saMpAdikA apUrvakRta ArAdhaka 5. lIlamabAI ma., ama prakAzana kAryanA udbhAvikA, utsAhadharA pU. uSAbAI ma., saha saMpadikA Do. pU. zrI AratIbAI ma. tathA pU. subodhikAbAI ma. ane prANa parivAranA anuvAdikA sarva mahAsatIjIonA ame RNI chIe. zrutAdhAra sahayogIo, ama Agama prakAzanamAMniSThAthI sevA ApanAra zrI mukuMdabhAI pArekha, zrI maNibhAI zAha, zrI navanItabhAI - tarUbena, kumArI bhAnubena, zrI jayavaMtabhAI zAha tathA Agamane komyuTarAIjhaDu karI mudraNa karI ApanAra bhAI zrI nehala hasamukhabhAI mahetAnA amo AbhArI chIe. Agama prakAzana kAryamAM zuddhikaraNanuM khUba ja dhyAna rAkhavAmAM AvyuM che. chatAM kyAMya azuddhi rahI gaI hoya to zuddha vAMcI te tarapha amAruM dhyAna doravA namra vinaMtI che. aMtamAM saunA sahiyArA puruSArtha badala zrI guruprANa phAunDezana sadAne mATe saunA kRtajJa banI raheze. jaya jinendra zrI guruprANa phAunDezana - TrasTI maMDaLa zrI caMdrakAMta mANekacaMda zeTha (pramukha) zrI ramaNIkalAla nAgaradAsa zAha (ceramena) zrI azvinabhAI kuMbhANI (Trejharara) zrI TI. Ara. dozI (upapramukha) zrI ke. pI. zAha (TrasTI) zrI kIrITabhAI zAha (TrasTI)
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhigama goMDala gaccha ziromaNI parama dArzanika pU. zrI jayaMtamuni ma.sA. cheda sUtranI ciMtanapUrNa pRSThabhUmi lagabhaga badhA zAstromAM abhigamarUpe amAruM maMtavya ApyuM che, paraMtu ahIM cheda zAstra mATe abhigama na kahetA tenI pRSThabhUmino vicAra karyo che. cheda zAstranA sAmAnya vaktavya je AgamarUpe praNita thayelA che, jemAM mAnavIya sahaja vRttionA nirodha mATe keTaluMka vivRtta vivecana che. jenuM sAmAnya janatA vacce Alokana thaI zake tevuM nathI. phakta vyaktigata sAdhu ke sAdhvIjIo potAnA manane ke rAgAdi kriyAone niyaMtrita kare, te mATe udAharaNo ApIne vivecana karyuM che. jethI naMbara eka to A zAstranuM prakAzana Ama janatAmAM Avazyaka nathI. A mATe samAjamAM nAno-moTo matabheda paNa pravarte che, paraMtu ApaNA "guruprANa Agama prakAzana TrasTe' saLaMga batrIsa zAstronI puSpamALA gUMthIne temanuM prakAzana karavAno saMkalpa karyo hato ane cheda zAstranA prakAzana mATe vicAra bheda utpanna thatA, A bAbata amane paNa prerita karyA hatA. to amoe yukta rIte madhyama mArgathI prakAzana karavA mATe sammati ApI ane Aje A zAstra prakAzita thaI rahyuM che. to te bAbata amone amArA ciMtananA AdhAre phakta temanI pRSThabhUmi ja kahevAnuM yogya lAgyuM che. lAge che ke- AjathI be, cAra hajAra varSa pahelA samAjamAM strI-puruSonA saMbaMdha vize mANaso vadhAre utsuka na hatA, sAmAnya janatA bhogAtmaka kriyAthI saMtoSa meLavatI ane te bAbatanA saMskAro vadhAre daDhamUla hatA. manuSya jyAre sAkSAt bhoganuM nimitta na hoya tyAre keTalIka kuceSTAothI mananI vAsanAone tRpta karatA. A prakAranA mAnava samAjamAMthI sahaja preraNA maLatA keTalAka bhavya jIvo tyAga mArgamAM joDAI sAdhu jIvana svIkAra karatA. sAdhu jIvanano svIkAra karyA pachI paNa sAmAnya kuTevathI manuSya AkrAMta thato raheto ane jo A kuceSTAone prabaLa rIte samajAvIne rokavAmAM na Ave ke tenuM daMDAtmaka(sajArUpe) prAyazcitta ApavAmAM na Ave, to temanuM mana sthira na thaI zake, te svAbhAvika che. jethI ApyuM chedazAstra Thera-Thera jyAM jarUra lAgI tyAM bIjA viSayonI sAthe AvI kuceSTAonuM khulluM vivaraNa ApI daMDAtmaka vidhAna kare che. jaina saMskRtino bhagavAna mahAvIra svAmInA samayano kALa, eka moTo parivartana 23 ON
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ ** kALa che ane bhagavAna mahAvIra svAmIne, gaNadharone tathA zAstrakArone brahmacarya mATe ghaNA kaDaka niyamo batAvavA paDayA ane cothA mahAvratanI vizeSarUpe sthApanA karI brahmacaryanA bAhya ane AtyaMtara, sUkSma ane sthUla, badhA AcaraNo upara pUruM jora ApavAmAM AvyuM ane jaina paraMparAmAM aMtima tIrthaMkaranA samayanA sAdhakone vakra ane jaDa mAnavAmAM AvyA che. jethI teone kaDIbaddha ghaNI apekSAoe pheravI pheravIne gupta tathA vivRtta sUcanAo ApavAmAM jarApaNa kacAza rAkhavAmAM AvI nathI chatAM paNa zAstrakAro mahAdyutanA dhaNI hovAthI AvA viSayone badhA zAstromAM jyAM tyAM upadezIne temanI mahattA ochI na thAya tenuM pUruM dhyAna rAkhIne A viSaya mATe kema jANe cAra zAstro nakkI karyA hoya; tema phakta "nizItha sUtra' ane 'traNa chedasUtra'ne ja AvarI lIdhA che ane A zAstro gopya che. ekAMta ziSyone upadeza karavA lAyaka che, tevI paraMparA cAlI Ave che. AjanA prakAzana yugamAM ane pAThaka lokonI saMkhyA bahu ja vadhelI che tathA vidyAlayo ane mahAvidhAlayomAM badhA viSayo upara UMDuM saMzodhana cAle che. uparAMta janasamAjamAM paNa sAhityanI upalabdhine kAraNe vAMcananI saMca vyApaka banI che khAsa karIne dhArmika varga potAnA zAstrone mULa Agamone jANavA mATe utkaMThita che. evA samaye / amuka zAstra gopya che tema kahevAthI pariNAma viparIta Ave ane tene jANavA mATenI AkAMkSA tIvra bane, tethI AjanA yugamAM mULa AgamonuM prakAzana rokI zakAya tema nathI. AnA anusaMdhAnamAM A cheda zAstronuM prakAzana thaI rahyuM che ane te mATe keTaluMka svataMtra ciMtana ame prastuta karI rahyA chIe, chatAM paNa A zAstronI vivRtta AjJAo mATe mauna rAkhIne Ajano sabhya samAja pacAvI zake tevI be cAra vAto lakhazuM. have ApaNe mULa viSaya upara AvIe. prAcIna jaina paraMparAo niyamAvalInI sAthe sAthe niyamonuM khaMDana thatAM tene prAyazcitta ApavAnI eka jabarajasta prakriyA cAlatI hatI. ahIM zAstrakAre 'cheda' zabdano khAsa artha batAvyo nathI, paraMtu 'cheda' eka prakAranuM prakSAlana che. lAgelA DAdha ke melane dhovAnI eka mAnasika prakriyA che. manathI udbhavelA doSo manane manAvI levAthI maTatA nathI temaja teno prabhAva paNa paDato nathI paraMtu daMDAtmaka-sajA mATe manuSya pote pagaluM bhare athavA guru AjJAne mAnI daMDano svIkAra kare to mana para amuka aMze tenI sthAyI asara thAya che. cheda zAstra' AvA prakAranI daMDAtmaka vidhithI kriyAtmaka khoTA AcaraNone svaccha karavA mATe prabhunI AjJArUpe sAdhu-saMtone Adeza Ape che. 'pApanuM chedana' sacoTa viparIta kriyAthI ja thaI zake che. yogazAstramAM paNa lakhyuM che. vita vAdhane pratipakSamAvanuM AB 24 100
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ ** arthAt virtaka, kuvicAra ke kuceSTAo ke brahmacaryanuM khaMDana thAya tevI pravRttiono cheda karavA mATe te pravRttione aTakAvI zakAya, tevuM pratipakSarUpe prAyazcitta karavuM joIe. AkhuM 'chedazAstra' A vAtanuM pagale pagale vidhAna kare che ane te mATe bhikSu ane bhikSuNIone vAraMvAra saMbodhyA che, jAgRta karyA che. te vakhatamAM AvA vidhivat upAzrayo na hovAthI tathA sAdhu-sAdhvIo samAjanA baMdhanamAM na hovAthI game tyAM, game te kSetromAM, game tevI jAtio vacce vicaraNa karatA hatA ane tethI sAdhuo aNadhaDa, nirdoSa jana jAtionA kurivAjo ke kuceSTAonA saMparkamAM Ave te sahaja hatuM. zAstrakAroe prabaLa rIte A badhI vAtono ullekha karI, bhikSa-bhikSuNIone cetavyA che ke A badhI bhUlo karavA jevI nathI, te sAdhAraNa bhUlo nathI paraMtu prAyazcitta levA jevA doSo che, tethI khUba ja jAgRta rahevAnI jarUra che. A badhI AjJAomAM mahAjJAnI puruSoe samayane anukULa lAgyuM te rIte, te samayanA zabda pravAhonA AdhAre sAdhu-sAdhvIone ekAMtamAM AvI AjJAo ApI hoya, tema jaNAya che. A phakta kAmavRttio saMbaMdhI je AjJAo che, te mATe ame vivecana ApyuM che, paraMtu AkhuM chedazAstra phakta vAsanAnA niyamono ja ullekha kare che, tevuM nathI. A cheda zAstromAM nAnI-moTI sAdhanAne anukULa evI saMkhyAbaMdha AjJAo che, jemAM jarApaNa asabhyatA nathI. zAstranuM vAMcana karatA e spaSTa thAya che ke sthavira bhagavaMto samagra sAdhu jIvana mATe keTalA badhA sAvadhAna hatA ane keTalI cIvaTabharI jhINI AjJAonuM paNa pharamAna karyuM che. jema ke- sAdhu kAna khotaravAnI saLI potAne mATe mAMgIne lAve ane pachI bIjA sAdhune vAparavA Ape to paNa doSanA bhAgI bane che ane tene mATe prAyazcittanuM vidhAna karyuM che, te ja rIte sAdhu AhAra saMjJAno zikAra na thAya te mATe AjJA ApI che ke- gocarI laIne AvyA pachI sAruM--sAruM tAravIne na khAya ane sAmAnya lukho-suko AhAra paraThI de, te tema kare to sAdhaka ghaNA doSane bhAgI bane che. zAstranA vivecanathI lAge che ke- sAdhuoe jIvanabhara rUkSa AhAra vAparavAno che. vigayano sarvathA tyAga karavAno che ane te ja rIte varte, to tene yogya sAdhu gaNI tenAthI viparIta AcaraNa karanArane doSI mAne che. (khAsa prasaMgomAM mukhya AcAryanI AjJAthI ja parimita vigaya vAparavAnuM kahyuM che.) A uparAMta jeoe AhArasaMzAne saMkSipta karI nathI ane gRhasthane tyAM gocarI jAya ke AhAra letI vakhate sAvadhAna na rahe te mATe lakhyuM che ke- je sAdhu rasoDAmAM praveza karI tyAM banelI badhI AhAra sAmagrIne tIvra bhAve nihALyA pachI AB 25
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ AMgaLI ciMdhIne ema kahe ke- "A AhAra mane Apo ane A AhAra mane na Apo' evI cikAsa kare, te bhikSu ke bhikSuNI doSanA bhAgI bane che. A rIte nAma nirdezapUrvaka vastu mAMgavAmAM sAdhunI lAlasA pragaTa thAya che, te uparAMta gRhastho upara paNa teno kharAba prabhAva paDe che. AhAra saMbaMdhI ane gocarI saMbaMdhI ghaNI ghaNI sUcanAo che te ja rIte bIjA seMkaDo bAhya niyamonuM vidhAna karI zAstrakAre eka sakhata anuzAsana praNAlI sthApita karI che ane jo te anuzAsanane anusare nahIM to tenA mATe Dagale-pagale prAyazcittanuM vidhAna che. AgaLa cAlIne prAyazcittane vaphAdAra rahenArA ane prAyazcittane yogya rIte na anusaranArA evA be bheda upasthita karI pArihArika ane apArihArika sAdhakonuM vivecana karyuM che. AvA baMne pakSanA sAdhaka eka bIjA sAthe haLI-maLI na jAya te mATe yogya zikSA ApI che. bhagavAnanuM AkhuM zAsana ghaNA kAyadAothI ane daMDAtmaka vidhAnothI bhareluM hovA chatAM khAsa khUbI e che ke sarvatra ahiMsaka daSTino khyAla rAkhavAmAM Avyo che ane sAdhakane athavA sAdhanAhIna vyaktine kaSTa apAya tevo koIpaNa ullekha nathI. mana, vacana ane karmathI teo dubhAya athavA pIDita thAya tevuM pagaluM bharavAno uddeza jarApaNa sthAna pAmyo nathI. bhagavAna mahAvIra svAmInuM amara vAkya rahAsuda revAnupriyA mA paDavaMja kheda e bhAvanAne barAbara jALavI rAkhavAmAM AvI che. AkhuM zAstra nAnAmAM nAnI parvatIya UMcI-nIcI keDI uparathI pAra thAya che, paraMtu kyAMya belensa gumAvyuM nathI. A ullekha phakta chedazAstra mATe nahIM paraMtu samagra Aga vANImAM joI zakAya che. chedazAstramAM tenuM vadhAre pragaTa darzana thAya che. astu... ahIM ame ATaluM "chedazAstra' viSe kahIne viramIe chIe. kahevAnuM to ghaNuM ja vipula che ane ghaNA ja udAharaNo che paraMtu prabuddha saMta-satIjIo e je parizrama karyo che ane AgaLa samagra zAstrano bhAvArtha ane vivecana ApI rahyA che, tethI ame vizeSa sparza karyo nathI. ahIM eTaluM ja kahevAnuM che ke sAdhakanA jIvanamAM je lakSa nakkI karyuM che, te lakSathI haTI javAya tevA nAnA-moTA bhautika sAdhano ane khAsa karIne potAnuM zarIra paNa eka bhautika sAdhana che, jemAM karmabhoganI ane viSayAtmaka bhoganI je nirmiti che, te badhI aMtaHkaraNathI laI manodazA ane tyArabAda aMgaupAMgamAM jALarUpe patharAyelI che. jema jALamAM phasAyeluM mRga taraphaDe tema sAdhaka A sUkSma vAsanAmaya jALamAMthI nIkaLavA mATe prayAsa kare tyAre te nAnA-moTA nimittomAM aTavAI jAya che ane yogazAstra anusAra nimitta AdhIna jIva karI zake na kalyANa $( 26 )
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ satromAM AvA parza karI upAdaApyuM che ane arthAtu upAdAnanI zuddhi na thaI hoya ane upAdAnanI aparipakvatA hoya tyAre AvA azubha nimitto jIvane parAdhIna kare che. eTale sAdhake upAdAnanI sAdhanAnI sAthe sAthe nimittothI paNa bacavAnuM che. nimitta svayaM akiMcit che, paraMtu te upAdAnanI azuddhinA AdhAre mahA kartutvano bhAga bhajave che eTale A badhA zAstromAM AvA komaLa nimittothI bacavA mATe pUrepUruM dhyAna ApyuM che ane nimittonI prabaLatAne athavA tenI anukULatAne sparza karI upAdAna meluM na thAya te mATe saMkhyAbaMdha AjJAo pharamAvI che.... astu.. ahIM ame chedazAstranI pRSThabhUmirUpa A abhigama pUrNa karIe chIe. vastutaH te kevaLI gamya che, chadmastha buddhie ochuM-vadhatuM mUlyAMkana thayuM hoya te arihaMto ane siddha bhagavaMtonI sAkSIe kSamya che. A abhigamanA nimitte zAstra paryAlocanA karavAno "Agama samitinA tyAgI vaMdoe amane je avasara Apyo che te badala zat zat abhinaMdana ApIe chIe ane ghaNA ja parizramapUrvaka AvA gahana zAstronuM adhyayana karI Apa sau je rIte svAdhyAyarUpI tapa karI zAsana prabhAvanA karI rahyA cho ane karoDo jIvone AgaLa upara zAstra sarovaramAM avagAhana karavAnI taka maLaze te nirava puNyanA Apa sau sahabhAgI banazo. te badala paNa hArdika maMgalakAmanA pAThavI saune sadbhAva sAthe AzIrvAda ApatA AnaMda anubhavIe chIe. jayaMta muni peTarabAra
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ cheda sUtronI vizeSatA ane tenA rahasyamaya bhAvo Agama divAkara pa. pU. janakamuni ma. sA. cheda sUtro eTale jiMdagInA chidro(bhUlo)nI sAravAranuM sUtra. sAmAnya chidro to pratikramaNathI purAya che. (utta. sU, adhyayana-ra9, sUtra-11) paNa koI kaThina chidra hoya to tene vizeSa sAravAra devI paDe che. chidro UbhA karavAnuM kAma to udaya karmanuM che ane tenI sAravAra kSayopazama bhAvanI jAgRti sivAya zakya nathI. kSayopazama bhAvanI jAgRti dharAvanAra sAdhaka ja A cheda sUtrono sAco adhikArI che. udaya karmathI gherAyelAM AtmAonI pAse jAya to te potAnuM ane sahunuM ahita karI bese. cheda sUtromAM mAtra udaya karmanA yoge UbhA thayelA chidronI sAravAra ja nathI, paraMtu karmayoge UbhI thayelI muzkelIonuM ane tenA ukelanuM mArgadarzana paNa che. ApaNI koIpaNa bhUla ke muzkelI hoya tene sudhAravAne badale jo AgaLa pAchaLa no vicAra karyA vinA te vAta ke te muzkelI ame bhUlI gayA chIe', agara to te vAtane ke te bhUlane dATI daIe, to te ApaNA audAsInya bhAva ApaNA bhaviSya mATenI khatarAnI pUrvabhUmikA taiyAra kare che ane AgaLa jatAM zarIra uparanAM gUmaDAnI jema phUTI nIkaLe che. ajJAnIono svabhAva bhUlone dATI devAno ke bhUlo tarapha AMkha mIMcI javAno hoya che, tethI bhUlanuM pariNAma thoDAM samaya mATe saMtAya jAya che paNa chelle jhanUnI svarUpa dhAraNa karIne jIvana upara tUTI paDe che. jiMdagIne bhayathI bacAvavA mATe ja cheda sUtro che. "je ugarelo hoya te ja ugArI zake mATe AcAryo, sthaviro, gItArtho' ja cheda sUtronA adhikArI che. te anya sahune mATe nathI. mana, vacana, kAyAnI je anAdinI Adato che tenuM nAma avrata ane avratathI ugAre tenuM nAma cAritra. dezathI (zrAvaka dharma) ke sarvathI (zramaNa dhama), game te prakAre saMyamano svIkAra karyo, paNa je kaSAyanA(apaccakakhANAvaraNIya, paccakhANAvaraNIya, kaSAya mohanIya karmanI bIjI ane trIjI cokaDI) kSayopazame rasto karI Apyo, te pote ja AvaraNathI yukta che. te AvaraNa je kAMIpaNa chidra UbhuM kare, to tene vyavasthita
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ karI devAnuM kArya cheda sUtranuM che. pratyAkhyAnAvaraNIya kaSAyano kSayopazama kaho ke cAritra mohanIyano kSayopazama kaho, tenuM kArya to mAtra eTaluM ja che ke cAritra svIkAra karavAmAM madada kare. cAritra aMgIkAra karavA jeTalI ja samaya maryAdA pUratI tenI javAbadArI che. have cAritra mohanA kSayopazame je cAritrano bheTo karAvI dIdho, tene jIvana paryaMta TakAvIne, temAM sthiti ane vRddhi karavAnI javAbadArI vIryaMtarAyanA kSayopazamanI che. dezivarita ke sarvavarita game te padane pAmyA, paraMtu je kaSAyanA kSayopazame mArga karI dIdho te AvaraNathI yukta che. paccakkhANAvaraNIya ane apaccakkhANAvaraNIya, A baMne kaSAyono kSayopazama thayo eTale potAnI maryAdAmAM rahIne AtmAne samakita ane saMyamano yoga to karAvI Apyo, paraMtu te baMne pote ja AvaraNathI yukta hovAnA kAraNe ekane ucca prakAranI to bIjAne upadravI ema baMne prakAranI bhAMjagaDa to UbhI karavAnuM ja che. apaccakkhANa + AvaraNIya + kaSAyano kSayopazama (vratanA AvaraNathI yukta che) samakitano yoga to karAvI Ape paraMtu utkaTa bhAvanA hovA chatAM, tene saMpUrNatayA avratathI ugaravA na de. samakitIne avratamAM ja baMdhAya rahevAno je kheda anubhavAya che, te kAma AvaraNa(udaya)nuM che. paccakkhANa + AvaraNIya + kaSAyanA kSayopazame cAritrano to yoga karAvI Apyo, paraMtu te AvaraNa paNa (udaya karmanuM)thI yukta che. jethI te avrata tarapha AkarSaNa UbhuM karAvyA kare; te bhAMjagaDa sAme vIryaMtarAya karmano kSayopazama jhajhUme che ane kyAreka nAnI kAMkarI moTA ghaDAmAM chidra pADI de che, tema udaya karma baLavAna bane to vIryaMtarAya karmanAM kSayopazamane paNa ullaMghIne cAritramAM chidra UbhuM karI de che. te chidra puravAnuM kArya cheda sUtronuM che. gata janmano jene baLavAna saMkalpa(prazasta kSayopazama) hoya tene mATe A janmamAM vrata ke mahAvratanI ArAdhanA saraLa bane che saMkalpa baLano pravAha kyAreka AvaraNathI yukta(avrata eTale anAdinI mana, vacana, kAyAnI Adato AvaraNanuM svarUpa dhAraNa kare che) bane tyAre puruSArtha (saMkalpa baLanI vizeSa zuddhi) kAme lAge che ane puruSArtha paNa jyAre TUMko paDe che tyAre je udayAdhIna dazA Ave, te samaye chedasUtra upayogamAM Ave che. 29
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ uparokta tamAma prakriyA jAgRta sAdhaka hoya tene lAgu paDe che kAraNa te ja parIkSAmAM beThelA gaNAya, tethI pAsa nApAsanuM pariNAma tene ja lAgu paDe che. amuka AtmAo to evA hoya che ke je parIkSAmAM besatAM ja nathI. tene mAtra ogha saMjJA ja hoya che. ogha saMjJAmAM thatuM AcaraNa tene behoza agara daMbhI banAve che. bhagavAna tIrthakara devo kadI paNa koIne salAha ke bhalAmaNa detA nathI kAraNa ke sarvanA AtmAnAM UMDANamAM temaNe sarvajJa pada nihALyuM che, tethI potAnA upadezamAM mAtra sAvadhAnI svarUpa jAgRti ApIne bhavyAtmAne sabhAna banAve che. tethI ja "tamo khADAmAM paDazo nahIM' tevuM jJAna nathI ApyuM paraMtu "khADAmAM paDavA jevuM nathI" teTalI ja mAtra jAgRti ApI che, tenI sAkSI (daza. sU. adhyayayana-4, gAthA-11) che. koI paNa jAgRta sAdhakathI pratisevanA(doSAcaraNa) ke virAdhanA thaI jAya to bhagavAna ema nathI kahetA ke meM tane nA kahI hatI, je thaI gayuM che, have khADAmAMthI A cheda sUtrono AdhAra laIne bahAra Avo ane je gaMdavADa lAgelo hoya tenAthI svaccha thaI nirmala bano. khADo ke zikhara e baMne jAgRta ane sabhAna sAdhakane ja lAgu paDe che kAraNa ke mokSa mArge gati tenI ja che. jyAM mAtra sAvadhAnI vagaranI saMyama yAtrA che. te eka prakAranI udayAdhIna ogha saMjJA che. (daza. a.-2, gAthA-2), tethI teo to vagara khADe gabaDelA che ane vagara pANImAM DUbelA hovAthI tene mATe cheda sUtrono koI upayoga nathI. pAMcamuM ane chaThTha guNasthAna eTale saMsAra dazAthI to mukti maLI paNa chadmastha dazAmAM to tenI phasAmaNa che ja ! eTale saMjvalana kaSAyanI uparanA je be kaSAyo che te dUra haTIne(prazasta kSayopazama) game teTalo paNa saMyama mArga nirmala banAve to paNa chadhastha dazAnAM AvaraNathI to gherAyelo che eTale ja pratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnI kaSAyonAM nAma sAthe 'AvaraNa' zabda joDelo che. ja A AvaraNanuM kArya eTaluM che ke saMyamanA bhAvone asaMyamanA bhAvo tarapha AkarSaNa UbhuM karavuM, A vAta bhale gaMbhIra hoya paNa tenI maryAdA mAtra atikrama-vyatikrama ane aticAranI hada sudhI ja che. mahAsAgaranA mAchalA jema kyAreka mojAnA dhakkA khAIne kinArA uparanAM chIcharA pANI sudhI pahoMce, paNa sAgaranI hada bahAra to na ja jAya. tema A "AvaraNa" paNa maryAdAvaMta che ane tethI ja zrI bhagavatIjI sUtramAM zataka-26mAM saMjyA-niyaMThAnA adhikAre "chaThThANavaDiyA' SaTrasthAnaka hAni vRddhi adhikAra AtmAnA sAMtvana ane vardhamAna bhAvonAM poSaNa mATe che.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThTha guNasthAnaka je eka bhava AzrI 700vAra Ave che, te uparokta AzayathI ja pharamAveluM che. jo ATaluM rahasya bhagavAna na batAve to AtmA "osanna' eTale teno saMyamano utsAha osarI jAya ane AgaLa jatAM pAsatthAnI patita dazA pAmI jAya. AvA durnirvAvAra pariNAmathI ugaravA mATe ja uparokta rahasyo bhagavAne kholyA che. AtmA bhale potAnA asaMga ane nirlepa bhAvanI ArAdhanA mATe saMyamanA bhAvane vahana kare, paNa anaMta avatArathI AtmAne pugalano (pAMca indriyanA 23 viSayono) saMga che, tethI te pUrI parIkSA karyA vinA jaladIthI mukta thavA deto nathI ane te potAnA (pugala) tarapha kheMca-kheMca karyA kare che. AvA AkarSaNa samaye AtmAne jo jAgati na rahI to padagalanI kheMca AtmAne aMdhakAramAM dhakelIne eka evI gaMbhIra bhUla UbhI karAve che ke sukha AtmAmAM nathI paNa pudgalamAM sukha che eTale pachI te AtmAne nAme ane saMyamanI ADamAM zAtA ane sagavaDatAnI ja zodhamAM rahe che ane pariNAme potAnA saMyamane nakalI ane banAvaTI banAve che. (daza. a-4, gAthA 26) jo cheda sUtro na hota to AcAra sUtro apUrNa gaNAta, sauthI moTuM ane mahatvanuM chedasUtra zrI nizItha sUtra che, te AcArAMga sUtranA bIjA zrutaskaMdhanA eka vibhAga tarIke ja che. utsarga mArga ane apavAda mArga e baMneno samanvaya thAya tyAre ja saMyama paripUrNa bane che. koIpaNa Azrava dvAranuM sevana kapaTane AdhAre Takela hoya che. yogya jJAnI guru pAse kapaTane jo khullu karI devAmAM Ave to te kapaTa(doSa) nirAdhAra banI jAya che, pachI nirAdhAra banelA aparAdhInuM AcaraNa kyAM sudhI Take? eTalA mATe ja zAsana vyavasthAmAM bhagavAne "AlocanA' sarva prathama kahI che. doSa mukta thavAnI tamannA keTalI jAgRta che, tenuM mApa vicArIne pachI ja prAyazcittanuM tapa nizcita kare che. mahAvIra devano mArga nirvANano mArga che. nirvANano artha e che ke sarva prakAranA kalezo ane saMtAponA maLa samAna ajJAnathI nivatta thavuM. ajJAnathI haLavA thavA mATe jIvananI dizA badalavI jarUrI che. potAnA jIvana paMthanA mArgane sudhAravAnA mArganuM nAma che. "viratibhAva" eTale saMyama ane cAritra. cAritra e eka moTI sAdhanA che paNa te sAdhanA anAdikALathI AtmAnA UMDANamAM utarI cUkelA ajJAna bhAva ane karmabhAvanA humalAthI gherAyelA che. tapa ane saMyamanA bhAvapUrvakanA pAlanathI saMgrahIta thayelI Atma zakti, ajJAnanA e humalA sAme jhajhUmIne paNa potAnA aMgIkAra karelA cAritra ratnanuM rakSaNa ane poSaNa kare che.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atmazuddhi aMgenI pUrvajanmanI taiyArImAM jo thoDI kacAza hoya to te saMyama bhAvamAM sthira thavA mATe AtmAne jarA naDe che. tema chatAM paNa jo te kacAzamAM ja aTavAya jaIe to AdaryA adhUrAM rahe. karmanA udayano humalo kyAreka kyAreka to potAnA aMgIkAra karelA ratnatraya (jJAna-darzana-cAritrane aMdhakAra(doSa) tarapha laI jAya che. te eka sanAtana satya che. tethI ja sarvajJa vItarAga deve sAdhaka AtmAone mATe pratikramaNa-AlocanA-prAyazcitta kSamApanA vagerethI zuddhinAM upAyo paNa te ja kAraNe zAstromAM pharamAvyA che. AtmA bhale karmabhAva ane ajJAna bhAvanA dhakkAthI ja vibhAvamAM(avaguNI vartana ane doSa daSTi) pheMkAto hoya, paraMtu parivartanazIla A jagatamAM avaguNa AcaravAnA sAdhano (doSonuM AcaraNa karavAnI rItarasama) ane doSomAM DhasaDAya javAnA nimitto dareka yuge judAM-judAM hoya che, kAraNa ke dareka yugamAM saMyogo-samaya paristhiti zarIrabaLa-puNyazuddhi ane Atmazuddhi vagerenI hAlata eka samAna hotI nathI. guNadoSanI vyAkhyA ane tenA AcaraNanI paddhati dareka yuge eka samAna hotI nathI, tethI ja dareka yuge AlocanA karavAnA samaye yugane paNa lakSamAM levo paDe che ane te kAraNe ja AlocanAnI zabdaracanA dareka yuge judA judA vAkyothI goThavAtI hoya che. tema chatAM paNa AlocanAnA prANa samAna Atma zuddhino mukhya uddeza che te to abAdhita ja raheto hoya che. Atmazuddhi vinA zAMti-svasthatA ke svarUpanI prApti zakya nathI ane A chedasUtra zuddhi pAmavA mATenuM ja apUrva sAdhana che. sau saMyamI sAdhako A sUtrano upayoga Atma zuddhine mATe ArAdhe eTale zreyano mArga saphaLa bane. astu Iti alam.. janakamuni jAmanagara
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpAdakIya apUrva mRtaArAdhaka bhAvayoginI bA. bra. pU. lIlamabAI ma. sa. zramaNa susaMskRtino saMdeza saMpUTa cA ne zramaNa pratimA gauravavaMtA goMDala gacchanA giri-hari, gacchAdhipatinA garimAbharyA gaNalA gAvA game che. AcArya bhImajI-neNazI-jesaMgajI-devajI, munivaronA zrI caraNomAM neNalA DhaLI name che, bahuzruta guru jasAjI-jaya-mANeka-uttama-prANa, pratApe sAkArita soNalA thaI zame che, tapodhanI rati gurudevanA varad haste ApelA, AzIrvAdanAM siddha veNalA haiye rame che." priya pAThakagaNa ! Apa sahunI samakSa prANa Agama batrIsInuM amUlya Agama ratna-triveNI saMgama samAna, ratnatrayano raNakAra karatuM, jinavANIno jayakAra karatuM, AtmA maMdiramAM saddharmarUpa sughoSaghaMTAno ghaMTArava karatuM, kalyANakArI, khamIrIno jhaNakAra jhaMkRta karatuM, Atma puruSArtha karAvatuM, avaLo mArga choDAvI savaLA mArge laI jatuM, saMyamI jIvananuM akhaMDa anusaMdhAna sAdhatuM, pApane bALatuM, puNyanuM pAtheya ekatrita karAvatuM, jJAnanI cinagArI pragaTAvatuM, zraddhAnA svastikane doratuM, cAritrane yathAkhyAta banAvavA aMgUlI nirdeza karatuM, maMgalakArI mAnava maMdiranI upara kIrti kaLaza samuM zobhatuM traNa cheda sUtranuM aneka saMdeza saMpUTathI bhareluM, zramaNa-zramaNI, zramaNopAsaka-zramaNopAsikAnA zRMgArarUpa sUtra pragaTa karI rahyA chIe. jemAM saMsAra vardhaka saMskRtinuM AmUlacUla parivartana karIne siddha dazAnuM sauMdarya pragaTa karAvavA snAtaka zramaNa saMskRtinI jaMgama pratimA pragaTa karavAnA aneka dharmarUpI zilpakaLAnI paddhati bharelI che. sarva kaLAne jANanAro eka
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ The . dharma kaLA na jANe to adhUro kahevAya, eka dharmakaLAno jANanAro sarva kaLA na jANato hoya to paNa te pUrNa kahevAya che. te kathana mujaba A triratna cheda sUtra saMpUTa sAcA zramaNanI jaMgama pratimA deharUpa devAlayamAM gukhendriyanA gabhArAmAM kevI zobhAyamAna hoya che tenI jhAMkhI karAve che. adhamano uddhAra kare che, paDelAne UbhA kare che, mUchitane jAgRta kare che, marelAne jIvatA kare che, zUra-nUra pUrI sAco zramaNa banAve che. anAdinI kuTeva, kusaMskAra, kuceSTAo choDAvI zramaNatvanI suTeva, susaMskAra, suceSTA zIkhavADe che. cAlo... sAdhaka vRMda ! ApaNe sAcA zramaNa banavA arihaMta paramAtmArUpI pitA ane kaSNArUpI mAtAthI janma pAmelA nigraMtha pravacanakumAra jeo dharmakaLAnuM zilpa jANanAra che, te zilpInI zilpa zALAmAM jaIe. jyAM aneka zilpIo mAnavaratnanI zramaNa pratimA banAvI rahyA che, tene divya darzana karIe. mArI A vAta sAMbhaLI, zilpa zALA jovA utsuka banelI amArI sAdhaka maMDaLI ekAeka taiyAra thaI gaI. amoe amArA manoratha sArathine bolAvIne kahyuM, he sArathe! tame dharmaratha taiyAra karo. sArathie te vAta svIkArI ane AnaMdita thayo. te dharmaratha taiyAra karI hAjara thayo. amo badhA dharmarathamAM besI zilpazALAmAM AvyA. zilpazALA cAritrAcAranI sugaMdhathI maheMkI UThI hatI. tyAM jabarajasta mahAvratanuM medAna hatuM. pharato aNuvratano varaMDo hato. eka suMdara madhya bhAgamAM samitinuM siMhAsana hatuM. tenI aMdara mulAyama madhyastha bhAvanAnI gAdI hatI. tenA upara nigraMtha pravacanakumAra AruDha thayA hatA. tenI sAme aneka zilpIo beThA hatA. nigraMtha pravacana kamAra teone bodha ApI rahyA hatAM. temano bodha A pramANe hato, he devANuppiyA! A lokanI aMdara aDhIdvIpa che temAM manuSyanAM 101 kSetra che. te ekaso eka kSetramAMthI paMdara kSetro ciMtAmaNi manuSya ratnothI bharelA che. te mAnava ratnone tame parIkSA karIne laI Avo ane lAvyA pachI tamArI dIrdhadaSTithI, gaMbhIra upayogathI tapAsa karIne juo, ArapAra jozo to temAM zramaNAkRti najare paDaze, athavA zramaNo-pAsakanI AkRti najare paDaze. te AkRti joIne te ratnane grahaNa karI tamArI prajJA chiNIthI zramaNAkRti ke upAsakAkRti baMnene upasAvavA huM Adeza ApuM, te pramANe te karatA jazo, to tame siddhahasta dharma kalAkAra banI jazo. zarata eTalI ja che ke tame tamArI svachaMdamatino upayoga vacce na ja lAvatA. tamAro mata-Agraha vagere tamArA mAnasamAM je kAMI bharyuM che, te badhuM ja kADhIne mArI mati pramANe kArya karazo to ja 34
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnI zilpI banI zakazo. badhA zilpI banavAnA jijJAsu hovAthI ekadama zuzruSApUrvaka hA pADI, mastaka namAvIne pravacanakumAranA caraNomAM AvIne bolI UThyA. bhate ! sadahAmi, patiyAmi, roemi, phAsemi, pAlemi, aNupAlemi ane amArI sAdhaka maMDaLIe paNa temAM sUra purAvyo. AgaLanuM dazya jovA badhA tatpara banI gayA. pelA zilpI banavA AvelA, te hatA khaMtikumAra, muktikumAra, ArjavakumAra, mArdavakumAra, lAghavakumAra, satyakumAra, tapakumAra, AkiMca kumAra, brahmakumAra, ahiMsAkumAra, satyakumAra, acauryakumAra, zIlakumAra, aparigrahakumAra, dizAparimANakumAra, vibhoga-paribhoga parimANakumAra, anarthadaMDatyAgakumAra, sAmAyikakumAra, dayAkumAra, pauSadhakumAra, atithisaMvibhAgakumAra. nigraMtha pravacana kumAre A zilpIonI jijJAsAne mAna ApI, satkAra karI AzIrvAda ApyA. 'tathAstu'. badhAe jinezvara devanI jaya bolAvI. pravacanakumAre AjJA ApI, jAo ane laI Avo mAnava ratnone... badhA jijJAsuo upaDayA ane karmabhUminI khANamAMthI mAnava ratno lAvIne pravacanakumAranA darabAramAM hAjara thayA. pravacanakumAre ! mAnava ratno joyA, khuza thayA, prasanna thaIne bolyA mArA vahAlA vidyArthIo ! tamAro prayatna saphaLa che. A ratno pANIdAra che. tenA upara lAgelo karmano mela che. tene kADhavA mATe dazAzrutaskaMdha nAmanuM cheda sUtra sthavira bhagavaMtoe raceluM che. temAM badhA ja upAyo darzAvyA che. te upAyano prayoga tamAre karavAno che. A ratno jaMgama che. hAlatA-cAlatA ratno che. te tamArA hAthamAMthI chaTakI-paTakI na jAya tevI kALajI rAkhIne kArya karavAnuM che. teo badhA ja sukha zodhI rahyA che. paraMtu teonA sukhanI vacce karma rAjAe asamAdhinI vIsa dIvAlo UbhI karI dIdhI che, tethI A ratno potAnI jJAna, darzana, cAritrAdi, mokSa mArgarUpa samAdhino anubhava karI zakatA nathI. te anubhava prApta karavA asat mArge utAvaLA utAvaLA doDI rahyA che. pratilekhana-pramArjana karyA vinA, duSTa rIte pramArjana karIne, temanI sAme AvanAra ratnAdhikonuM apamAna karIne, avahelanA karatA, pramAdanA rajakaNo ekatrita karIne, asamAdhinI divAlamAM bhaTakAI-paTakAI pAchA phare che, duHkhI duHkhI thaI jAya che. tevA A mAnava ratnonA duHkha haravA tame prajJA chiNIno upayoga karo ane tenA uparanuM asamAdhinuM paDa ukheDI nAMkho.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAvIsa zilpIo kAme lAgI gayA. pravacana kumAranA Adeza anusAra asamAdhinI divAla caraNa vacce AvI rahI hatI tene dhaDAdhaDa kaDaDabhUsa karIne toDI nAkhI. bAvIsa zilpIoe pahelo ja prayoga vyavasthita karyo ane pelI avasthAmAMthI pasAra thaI gayA. mAnava ratnanuM sAcuM Atmateja dhUMdhaLu dhUMdhaLu dekhAvA lAgyuM teo AnaMdamAM AvI gayA. A parAkrama joIne nigraMtha pravacana kumAre bAvIsa zilpIone zAbAzI ApI ane kahyuM have bIjo prayoga zIkhavA mATe thoDo ArAma karIne mArI pAse AvI jajo. badhAe AjJA zire caDhAvI jJAnAmRtanuM bhojana karI samAgama sukha zapyAmAM ArAma karIne pravacana kumAra pAse pahoMcI gayA. pravacanakumAra bolyA- sAMbhaLo... mArA pitA arihaMta paramAtmAe pharamAvyuM che ke AtmA cetanavaMto ane paruSArthazIla che. AcaraNa caraNathI upaDe che. caraNa sthira rahe to te svarUpAnaMdI bane che paraMtu karmanA saMyoge caraNa sthira rahetA nathI. asthira caraNa AMdolana macAve che ane aneka jIvonI samAdhine lUMTe che, tethI te jIva pote asamAdhi pAme che ane bIjAne paNa pamADe che, zodhe che samAdhi paNa prApta thAya che asamAdhi. hiMsAthI kharaDAyelA A ramaNIya caraNa bhramaNIya banI jAya che. bhramaNIya caraNa pachI rokyA rokAtA nathI. te dhamadhamATI-dhaDabaDATI karatA abhimAnamAM AMdhaLI doTa mUkAve che. te cAlavAthI laIne kAyAnI kriyAmAMthI vAcAmAM AvI ratnAdhikonA apamAna, aTamu saMTam bolavAnI Teva, jIbha dvArA doDAdoDI kare che ane mananAM vicAro ratnAdhikonI ghAta karavA sudhI AMdolana macAve che, tethI kuTuMba, gaccha, kuLa vageremAM kalaha pedA karAve che ane bhojanAdika khAvA-pIvAnuM AMdolana macAvI doSita AhAra khAvA sudhInI pravRti karAve che AvA vIsa saMdeza saMpuTa sthavira bhagavaMtoe darzAvI teno nirodha karavA nigrahanI beDI bAMdhavI caraNane sthira karavAno upadeza Apyo che. te upadeza upAyano upayoga mArA mArgadarzana nIce tame barAbara karyo che. to pUchavAnuM eTaluM ja che ke A puruSArtha tamArA bAvIsamAMthI koNe keTalA pramANamAM karyo? badhA bolI uThyA puruSArtha badhA e karyo paNa naMbara prathama khaMtIkumArano che ane bIjo naMbara ahiMsAkumArano che. amArI utAvaLane rokI kSamA pakaDAvI hiMsA koInI na thAya tevI ahiMsAnI Ahaleka jagADI. pelA karmarAjane pANIcuM pakaDAvI AbAda rIte vIsa divAlo bhedI nAkhI ane sthiratAnI beDI caraNamAM paherAvI dIdhI. have caraNa samAdhimAM sthita thaI gayA, tethI pratimA kotaravAmAM musIbata nahIM naDe, A parAkrama mukhya khetIkumAra ane ahiMsAkumAranuM che. tenA kahevA pramANe ame cAlyA, (36
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ tethI badhAno jaya thayo. A mAnava ratnanI malinatA ochI thaI gaI. have jaladI bIjo prayoga ApazrI prastuta karo ane te ame jaladI zIkhI laIe. - pravacanakumAra madhura bhASAmAM mukharita banIne bolyA- vahAlA vidyArthIo! A mAnava ratnonI karmadhUlIne to khaMkherI, have tamAre mAnava ratnonI upara paDelA khADA TekarA haTAvavAnA che. TekarAonI nIce pratimA daTAyelI che. te pratimAmAM khADA TekarA mAnava ratnoe potAnA hAthe ja UbhA karelA che. teo samatAnI zodhamAM nIkaLyA hatA paNa karmarAje vacce AvIne tenA hAthe ja pugalanA khADA TekarAo ekavIsanI saMkhyAmAM UbhA karAvI dIdhA. teo kAryotsarganI mudrAmAM besavA jatAM hatAM. tyAM maithuna saMjJAne mokalI baLAtkAra karI hastakarma AdithI laIne vAsanAne uttejita karavAnI kaceSTA karAvI dIdhI. te zabala doSanuM durAcaraNathI laIne IrAdApUrvaka asajhatA, doSita AhAra hAthathI karAvatA ekavIsanI saMkhyAmAM thaI gayA ane te bicArAnI sIdhI AkRti vikRta banI gaI che. zramaNa AkRtine IjA na pahoMce te rIte tamAre RjutAnI hathoDIne, kalyANanI chINIthI kotaraNI karavAnI che. TekarAne haThAvI khADAne pUrI AbehUba pratimAnI AkRti pragaTa karavAnI che ho ne? sarvavidyArthIoe AnaMdapUrvaka lalakAra karIne kahyuM ame ema ja karazuM. pravacana kumAre kahyuM, to cAlo- upADo hathiyAra, karo kAma. dazAzrutaskaMdhanI bIjI dazAmAMthI huM je rIte Adeza ApuM te rIte karavA tatpara banI jAo. badhA taiyAra thaIne hathiyAra laI cAlyA. mAnava ratno pAse AvIne UbhA rahyA. te ratno zAMta bhAve samAdhistha banI UbhA hatA. A bAvIza zilpIo pravacanakumAranA Adeza anusAra kAryazIla banyA. ekavIsa sthAna upara je zabala doSanA TekarA hatA te badhA ja haTAvI toDI phoDI nAMkhyA ane baMne hAthanI kuceSTAne suceSTAmAM lAvI dIdhI. A parAkrama brahmakumAre tathA zIlakumAre AgaLa AvIne karyuM hatuM, te barAbara pravacana kumAre joI lIdhuM. zAbAzI ApIne badhAne vadhAvyA. brahmakumAra ane zIlakumArano vAMso thAbaDyo, dhanya che tamArA parAkramane tame have samatA guNanI zramaNamUrti jarUra pragaTa karI zakazo. tamArI jevA zilpI pAmI huM dhanya banI gayo. cAlo... have trIjo prayoga zIkhavADuM. badhA zilpI zANA thaIne zrotA banIne besI gayA. pravacanakumAra bolyA ! tame zabala doSane to barAbara haThAvyA. A badhI kuceSTA prAyaH karIne hAtha dvArA tenA sparza dvArA thAya che. kuceSTA mAnavane kAmI banAve 37
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 ( 5. che. kAmI mAnava potAnA ja dvArA potAno svarUpa ramaNatAno AnaMda gumAvI pulAnaMdI banI jAya che. te pulano AnaMda udaMDa banAve che, uddhata banAve che, te uddhatAI udhaI jevI banIne potAne korI khAya che. te duHkha AzAtAnuM sahana nahIM karI zakavAnA kAraNe cAre kora ghUmI ratnAdhika vaDIlonI AzAtanA karI bese che. potAne joIe che zAtA paNa kAmInA dhaMdhA hovAthI kAmAMdha banI tetrIsa AzAtanA UbhI kare che. pachI temAM mohakarmanI ratikrIDA bhaLavAthI jabarajasta joma Ave che. jema markaTane dArU pIvaDAvavAmAM Ave, vIMchI karaDe pachI kevA kUdakA mAre tenI jema A mAnavaratno potAnA kUdakA bhUsakAthI karelI AzAtanAnA pApa dvArA cAritramAM cAMdA utpanna kare che. potAnAmAM ja UbhA karelA te tetrIsa prakAranA cAMdA asahya azAtAnI vedanA upajAve che. tenI nIce zramaNAkRti svaccha hovA chatAM ghavAyelI dekhAya che mATe temAM paDelA cAMdAnA sthAna tetrIsa dazAzrutaskaMdha sUtranI trIjI dizAmAM sthavira bhagavaMtoe darzAvyA che. te TALavAno upAya paNa temAM darzAvyo che. A AzAtanA cAMdAnA ghAva pUravA tamAre vinaya vivekano malama levo paDaze. evI cAlAkIthI zAtAnI saLI dvArA ghAvane RAvI devA paDaze to cAlo have malama paTTI tathA zAtAnI saLI lAvIne mArA AdezAnusAra karavA lAgI jAo. badhA UbhA thayA. samatAmAM sthita mAnavaratno pAse AvI lakSa bAMdhI pravacana kumAranA izArA pramANe tetrIsa ghAva rujhavavA malama paTTI karavA lAgyA. ratnAdhikanI AgaLa, pAchaLa, paDakhe cAlavAnI, besavAnI, UbhA rahevAnI uddhatAIne zAMta karI ghAva pUrI dIdhA, bolavAnI kuceSTA, kArya karavAnI kuceSTA ema tetrIsa AzAtanAnAM karelA pApanA pahelA cAMdAnI azAtAnA duHkhane dUra karI vinayazIla zAMta mUrtinI AbhA pragaTa karI dIdhI. bAvIsa zilpIomAMthI lAghavakumAra ane acauryakumAranI ghA rujhAvavAnI raLIyAmaNI hasta lAghavatA joI pravacanakumAra pramodita banI gayA ane dareka zilpInI vIratAne biradAvI khuza karI dIdhA. pravacana kamAra je Adeza Ape, je zikSA Ape te pramANe teo jhaDapathI zIkhavA lAgI gayA. have zramaNa AkRti najare paDavA lAgI. paga sthira, hasta sthira, ghAghobA vinAnI naravI AkRti pragaTa thavA lAgI. bAvIse vidyArthI temanA gurujI pAse AvI mastaka namAvI navI kaLA zIkhavavAnI tatparatA dekhADavA lAgyA. pravacanakumAre kahyuM- tamAre have tamArI buddhithI ATha aMganI AkRti oLa khavI paDaze ane te ATha aMganI saMpadA dazAzrutaskaMdhamAM darzAvI che. tevI ja kotaraNI (38
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavI paDaze. Aje mAre maunapaNe tamArI buddhi mattAthI karelI kAryakuzaLatA jovAnI che. mAnava ratnamAM ATha aMga hoya che. tenA pela pADI mastaka-hRdaya-udara-karoDarajjUvALI pITha, be hAtha ane be paga A rIte akhaMDita pratimA khaDI karavAnI che. zilpIo eka bIjAnAM moDhA sAmuM jovA lAgyA. temAM mArdavakumAra ane sAmAyikakumAra zaurya darzAvavA AgaLa AvyA ane vinayapUrvaka bolyA, gurujI ApanI kRpA jo amane maLe to ame A kArya karazuM. ame badhA sAthe maLIne, saMpIne ATha aMgane upasAvI dezuM. pravacanakumA2e hA pADI, teNe vinayapUrvakanA vacana vadhAvI lIdhA. te baMnene AgaLa karI vIsa zilpI temanI pAchaLa harSa ghelA thatAM cAlyA. badhA pahoMcI gayA. pahelA mAnava ratno pAse mArdavakumAre dazAzrutaskaMdhanI cothI dazAmAM darzAvelI ATha saMpadA vAMcI ane vicArI lIdhuM, badhA zilpIne izAro karyo. juo, pelI AcAra saMpadA che te pAMca prakAre che. tenAthI ApaNe mastakanI AkRti pragaTa karIe. jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane vIryAcAranI pAMca bhAvendriyavALuM mastaka kamaLa uttamotama racIe. badhAe hA pADI ane kAryazIla banI AcAra saMpadAthI mastakano bhAga pragaTa karyo, zrutasaMpadAthI hRdayano bhAga upasAvyo, zarIra saMpadAthI pIThano karoDarajjU sahitano bhAga upasAvyo, vacana saMpadAthI udarano bhAga pragaTa karyo, vAMcanA saMpadA ane mati saMpadAthI baMne hAtha upasAvyA. prayoga ane saMgraha saMpadAthI baMne caraNa pragaTa karyA. A rIte AbehUba mUrti pragaTa karI dIdhI. pravacanakumAra jotAM ja rahI gayA, mArdava kumAra, sAmAyika kumAra sahita badhAnA kArya biradAvI bAvIsa zilpIne potAne tyAM laI gayA ane satsaMganuM sarabata pIvaDAvyuM. A mAnava ratnanI zramaNa mUrti pragaTa thatAM ja badhAmAM pApazramaNanI mUrchita cetanAmAM sAcuM zramaNa cetana jAgRta thayuM, jeo pramAdanI pathArImAM sUtA hatAM te saLavaLI UThayA teone lAgyuM ke ame dehathI judA chIe. saMsAranA tyAgI chIe. teo vairAgyano AnaMda anubhavavA lAgyA. ahIM pravacanakumAre badhA zilpIone bolAvIne kahyuM- A zramaNa pratimA upara polIza karavA mATe pAMcamI dazAmAM citta samAdhinAM dasa auSadha che. tenA vaDe A mUrtine polIza karazo, tethI tenA upAMga badhA ja bahAra dekhAze ane te upAMgothI cittanI samAdhi jaMgama ratno prApta thaze. to A dasa auSadha laIne huM cAluM chuM. tamane ApuM chuM. te pramANe mUrti upara lepa karatA jAo. gurujInA Adeza pramANe temanI 39
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAchaLa badhA zilpIo upaDyA ane mAnava ratno pAse AvyA. A ratno Aje tejasvI banI gayA hatA. teo kahetA hatA amAre tamone paMcAMga praNipAta karavA che paNa amArA upAMga haju jaDa jevA che. tene sajIva karo to ame namaskAra karIe. gurujIe ane zilpIoe vAta sAMbhaLI, badhA kAryamAM lAgI gayA. auSadha lepa karyo aMdaranA anaMta dharmAtmaka guNo vIryavAna banI upAMgonA rUpamAM pAMca indriya, kAna, nAka Adi pragaTa thaI gayA. temAM citte samAdhi prApta karI bIjuM auSadha lagAvyuM. keTalIka mUrtimAM jAti smaraNa thayuM, mastiSkamAM samAdhi prApta thaI, keTalAkane svapna darzana ane keTalAkane devadarzana thayuM, te uparAMta avadhijJAna, avadhidarzana, mana:paryavajJAna, kevaLa jJAna, kevaLadarzana, kevaLamaraNa. bAkInA bolanuM jJAna pragaTa thayuM ane te jANavAthI cittanI samAdhi prApta thAya tevI pratIti thaI. zramaNa pratimA have sajIvana thaI rahI hatI, jaDa na rahI. evuM jANI pravacana kumAre sIdho bodha temane ja Apyo. juo... zramaNo ! sAdhakavRMda ! tamArI pratimAne A zilpIoe banAvI che. mATe tenuM mUlya cUkate karavA tamAre tapa karavo paDaze. badhA sAMbhaLI rahyA. temAM keTalAka mAnava ratnoe kahyuM, ame zramaNanI sAdhanA karavA samartha nathI ame phakta zramaNopAsaka banI rahezuM, tethI amAre mATe judI upAsanA darzAvo. keTalAka mAnava ratnoe kahyuM, ame to sAcA zramaNa banavA tapa karazuM amArI upAsanA evI darzAvo ke ame amArA dehane devAlaya banAvI zakIe. A mAnavaratnonI vAta sAMbhaLI zilpIonAM be vibhAga pADI dIdhA. dasakumAra zilpIne zramaNa jaMgama pratimA pAse mUkyA ane bArane zramaNopAsaka pratimA pAse mUkI dIdhA. gurujInAM AdezAnusAra bAra zilpIone upAsakanI agiyAra pratimAne vahana karavAno mArga batAvyo ane kahyuM, adharma bharelA kAryo karI jIvana jIvanAro pakSa mithyAtvano che. teno paricaya kyAreya na karavo, tevI pratijJA karAvI. dharma pakSanI pahelI darzana pratimAthI laIne zramaNabhUta agiyAramI pratimA tapanuM vahana karAvyuM. dazAzrutaskaMdhanI chaThThI dazA pramANe bAra zilpIonuM mUlya cUkavI dIdhuM. sAtamI dazA pramANe zramaNoe agiyAra bhikSunI pratimAnuM vahana karI te bAra zilpIonuM tArUpa mUlya cUkavI dIdhuM. bAvIsa zilpIo pravacanakumAra pAse AvIne potAnI zilpa kalAnuM mUlya taparUpe maLyuM tenI vAta karI. baMne prakAranI pratimAne pratiSThita karavA, vadhAre vizuddha banAvavA rara zilpIo sAthe teo zramaNAdi pratimA pAse AvyA. teo tapanA prabhAve 40
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ khUba tejasvI banI gayA hatA. pratimAoe paMcAMga praNAma karyA ane kahyuM ke amane upadeza Apo. pravacanakumAre upadeza Apyo. prabhu mahAvIra arihaMta paramAtmAnAM janmathI laIne mokSa pAmavAnA pAMca (cha) kalyANakanuM varNana karI prabhunI kaThora sAdhanA bhareluM AThamI dazAnuM vyAkhyAna karyuM. prabhue pUrvabhavanA bAMdhelA karmanA udayano svIkAra karI, pratikriyA karyA vinA keTalI sahanazIlatAthI karma bhogavIne teo bhagavAna banI gayA teno upadeza Apyo ane kahyuM have tame je zarIranAM sthAnamAM rahI je upAsanA karI rahyA cho te tamAro deha devAlaya banI gayo che. temAM tame pratiSThita thaIne raho cho paNa karma rAjA mohakarmanI phoja laI tamArI sAme Avaze ane mohotpAdaka zabdo bolAvavAnI koziSa karaze. trIsa prakAranI lAlacathI tamane lalacAvaze, tamo jarAya lalacAzo nahIM, to jIvana jItI jazo. nahIM to deha devaLa kacarAvALuM karI ukaraDo banAvI deze mATe kaSAya mohanIyathI bacajo. te tame navamI dazAmAMthI sajAgapaNe jAgRta banI vAMcIne avadhArI lezo. tevA kAryamAM kyAreya kriyAzIla banatA nahIM hone ? uparAMta pAMceya indriya tamArI sajAga banI gaI che. temAM cakSuindriya rUpa joIne kAmI banIne nidAna na karI bese teno khAsa khyAla rAkhajo. khuda bhagavAnanI hAjarImAM zreNika rAjA tathA celaNA devInA rUpa joIne sAdhu-sAdhvIoe nidAna karyA hatAM. te nidAna karavAthI zuM geralAbha thAya che te nidAnanA aneka prakAra darzAvI, samajAvI nidAna choDAvavA bhagavAne nigraMthone nigraMthIone AlocanA karAvI zuddha karyA hatA, tenuM jJAna tame dasamI dazAthI vAMcI lejo ane A zilpIone tame tamArI pAse sadA rAkhajo jethI tamAruM rakSaNa thAya. A dazAzrutaskaMdhano bodha pUrNa thayo. have deha devAlayamAM zuM karavuM joIe tenI vAta avasare karIza. vAcaka varga! Apa samajI gayA hazo! A cheda sUtra che. temAM dasa adhyayana hovAthI daza zabda vaparAyo che. temAM aneka saMdezA lipi baddha thayelA che, tethI zabdano skaMdha banI gayo che. zruta-sAMbhaLavuM. dasa adhyayananA skaMdha banelA zabdone sAMbhaLIne tame tamArI dazA(avasthA) sudhArI laIne vyavasthita bano tevo bodha Apyo che. te dasa dazA sAdhaka varga upara utArI che. sAdhaka svaccha sAdhanA kare to tenI sAdhanAnuM sAdhya siddha thAya che. sAmAyika cAritramAM je kaMIdoSanA bhAMgA-chidra paDe che tene prAyazcitta dvArA sAMdhI devAmAM Ave che tene cheda sUtra kahevAya che mATe zramaNa avasthA dhAraNa karyA pachI aticAra doSane sAMdhIne avasthA sudhArI potAnI pratimAne svaccha karavI joIe,
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ ema vicArI A zramaNa pratimAnuM vAstavika darzana karAvyuM che. have Ave che- bRhatkalpa sUtra : bahu samaya bAda pravacanakumAra padhAryA ane sIdhA zramaNa varganAM saMgha samakSa upadeza ApatA saMbodhana karyuM- priya sAdhakavRMda ! tamAre sAdhaka dazAnI jaMgama pratimAthI hAlatA cAlatA deha devAlayanI cha kriyA karavI paDaze. te kriyA satakriyA-dharma kriyA banavI joIe. eka bAju tame sAdhu dharmano svIkAra karyo che. to bIjI bAju tamArI kriyA zuSka kriyA na thavI joIe, te mATe sthavira bhagavaMtoe sAdhaka jIvo mATe bRhatkalpanI racanA karIne zramaNa saMskRtino saMdeza saMpuTa samarpaNa karyo che. te tamArI pAse raju karuM chuM, ema kahI te arihaMta paramAtmA tathA karuNAdevInA suputra nigraMtha pravacana kumAra AhlAda bhAvamAM jhUlatA bahudhA sAdhaka AtmA ujjavaLa pariNAmavALA banI pudgalAnaMdIpaNuM choDI prAyazcitta karI jAgRta banI gayA hatA. teo badhAne tathA bAvIsa zilpIone sAthe laIne pravacana kumAra mahAvratanAM medAnamAM sabhA bharIne beThA, tene sAdhaka varga sAme joIne udbodhana karyuM. tame ATha aMga saMpadAthI zobhI rahyA che. tamo dehane devAlaya banAvI Atma devane ujaLA karI rahyA cho. devAlayamAM triratnathI zobhatI tamArI zramaNa pratimA jyAM sudhI mobAIla banI, maMgala paramANuthI vAsita thaI dharatIne ghUsarita kare tyAM sudhI AhAra, vihAra, nihAra, UThavuM, UbhA rahevuM, cAlavuM, sUvuM, bolavuM, te sarve kriyA yogya ane sAttvika, nirvikArI hovI jarUrI che. tevI sAmagrI bharelo A bRhatkalpa graMtha huM tamane arpaNa karuM chuM. temAM tamAre mATe badhA niyamo che jema ke-- tAlapralaMba - kAcA phaLa, sacetta phaLa hoya to tamone kalpatA nathI, paraMtu acetta thaI gayelA hoya, te levA hoya to laI zake che sAdhvIoe AkhI cIja akhaMDa na levI joIe. manamAM vikAranuM smaraNa moharAjAno udaya karAve che. tame je devAlayamAM vaso cho, te deha devAlayamAM tamArI sAthe are pAse ja, te jagyAmAM ja moha rAjA rahe che. jethI cetIne cAlavuM paDe che. bRhat eTale moTI moTI AcAra vidhi darzAvI cetavaNI ApI che. tame jyAM vihAra karIne jAo te sthAnamAM dhAnya verAyeluM paDyuM hoya, khAdya padArtho hoya, saceta pANInA ghaDA bharelA hoya tathA dharmazALA jevA asurakSita sthAnamAM keTalA divasa rahI zakAya, tadviSayaka varNana tathA vividha paristhitimAM zayyAtara piMDanI grAhyatA
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ agrAhyatAne samajAvI che. bIjA uddezakamAM 30 sUtro darzAvyA che. trIjA uddezakamAM sAdhunAM upAzrayamAM sAdhvIjIne besavuM, uThavuM, sUvuM, khAvuM, pIvuM, svAdhyAya, dhyAna, kAyotsarga karavAnuM kalpatuM nathI. te ja rIte sAdhvIjInAM upAzrayamAM sAdhune kalpatuM nathI. vagere khyAla ApI eka upAsanA darzAvI che ane vastra saMbaMdhI, pADhIhArI vastu viSayaka paNa ghaTasphoTa darzAvyo che. cothA uddezakamAM abrahmacarya, rAtri bhojana Adi vrato saMbaMdhI koI doSa lAgI jAya to tenA prAyazcittanuM vidhAna darzAvyuM che. pravrajyA yogya, vAMcana yogya koNa hoya zake ? avinita, rasalolupI, krodhI, A traNa avaNayukta vyaktine zAstra jJAna na ApavA saMbaMdhI tathA prathama praharanA AhAra pANI cothA praharamAM na vAparavA saMbaMdhI tathA kalpanIka-akalpanIka AhArAdi saMbaMdhI vagere aneka vidha vidha viSayano bodha sAdhucaryA ujjavaLa karavA mATe Apyo che. - pAMcamA uddezakamAM koI deva strInuM rUpa banAvIne sAdhuno hAtha pakaDe tyAre komala sparzane sukharUpa mAne to sAdhakane maithuna saMbaMdhI doSa lAge che. tene gurucAturmAsika prAyazcitta Ave che. evI ja rIte sAdhvI mATe jANI levuM. uparAMta koI zramaNa kaleza karI anya gacchamAM jAya tenI zAMti mATe kevA prayoga karavA joIe, kevI samajaNa ApavI teno ullekha karI aneka vigato A uddezakamAM zIkhavADI tathA AhArAdi vahorAvanAra gRhasthIo che. teo AhAra Ape ane temAM koI jIvajaMtu acAnaka paDI jAya tyAre tene bahAra kADhI eka bAju mUkI AhAra vAparI levo joIe athavA jo jIvajaMtu nIkaLI zake tema na hoya to te AhAra nirdoSa jagyAmAM paraThavI devo joIe. sAdhvIne kevA Asane besAya, kevA Asane na besAya. sAdhu kevA Asane bese, tenI vigatavAra mAhitI A uddezakamAMthI vAMcIne jANI levI. A vidhi niSedha utsarga-apavAda mArgamAM koI doSa ajANatA lAgI jAya to tenuM prAyazcitta karI mUrtinuM prakSAlana roja karavuM joIe. A kAyA saMbaMdhI zuddhinuM varNana che. - chaThThA uddezakamAM sAdhu-sAdhvIe vacanano upayoga kema karavI tenuM suMdara vivecana ApyuM che ane kahyuM che ke te sAdhaka varga! tamone jIbha maLI che to bolano tola karIne bolajo. kyAreya jUTha vacana, hIlita vacana, khiMsita vacana, kaThora vacana, niMdanIya vacana, kalaha priya vacana, kalezanI udIraNA thAya tevA vacana bolavA nahIM. prANAtipAta, 43
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Th( 5. mRSAvAda, adattAdAna, abrahma, napuMsaka, dAsa Adi viSayaka AkSepa-Aropa mUkavAnA doSa sevatA nahIM. jema ke- koI sAdhune pagamAM kAMTo vAgyo hoya AsapAsanA rahelA koI sAdhu ke koI bhAI kAMTo kADhI zake tema na hoya ane sAdhvIne kAMTo kADhatA AvaDato hoya, to apavAda mArge te sAdhvI sAdhuno kAMTo kADhI zake che te joIne niMdA karazo nahIM. satya vastune gaMbhIra banI vicAravI paraMtu vagara vicAryuM kArya karazo nahIM. apavAdarUpe koI sAdhvI uparathI lapasIne paDI rahI hoya, tyAre tene sahAro ApanAra bIjuM koI na hoya, to sAdhu tene sahAro ApI bacAvI zake che. vagere jevA kArya kyAre karAya, kyAre na karAya tenI suMdara vigata darzAvI vikAra bhAva rahita paraspara saMyama rakSAnI bhAvanAe kArya karavuM ema kahI, sthavira bhagavaMtoe mahA upakAra karyo che. A che tamArA zramaNa jIvananI rakSA poTalI. tene bahu sArI rIte sAcavIne, vAMcIne vartanamAM utArI lejo, to navo deha dhAraNa karavo nahIM paDe. bRhatkalpa sUtra, rogI kAyAne palaTAvI Arogyamaya kAyA kalpa kare che. AtmAne vizuddha karavA mATe kAyAkalpa mokSanuM sAdhana banI zake che. vikAranA rogathI mukta banI nirvikArI banavAno upadeza Ape che. roja teno svAdhyAya karI doSathI kharaDAyelA deha devAlayanuM prakSAlana karajo evo mAro hitopadeza che. tamArI rakSA karavA A zilpIo sAthe ja raheze. temanI pAse je sAmagrI che tenAthI doSita chidrane pAchA pUrI tamArI pratimA akhaMDa rAkhaze. tenI rakSA karaze khaMDitane sAMdhI deze. cAlo... have tamane trIjA vargamAM laI jAva. tyAM to mAre tamane upadeza ApatAM ApatAM vyavahAranI paddhati zIkhavADavI paDaze. jo ke bRhatkalpanuM te pUraka zAstra che. AcAra pALatAM pramAdavazAt AjJA bhUlI doSo utpanna thaI jAya, Atma pratimAne sApha karavAno AlocanArUpI sAbUna ane prAyazcittarUpI pANI gurunA AdezAnusAra levo joIe. gurudeva pAse kema upasthita thavuM, kevI rIte bolavuM, bolavAnI satyatA, pramANikatAno vyavahAra kevI rIte karAya tenI vidhi tathA saMdeza saMpUTa A vyavahAra sUtra vargamAM bharyA paDyA che. tenA dasa uddezaka che. te pUrNa caraNAnuyoga che, cAritranuM pUraka che. A sUtra paNa sthavira bhagavaMtoe vItarAga vANI mujaba tAravIne ApaNA upara upakAra karavA lipi baddha karyuM che. tenA dasa uddezakanI saMkSipta mAhitI ApI tenAthI tamone mAhitagAra karI dauM chuM. pachI A graMtha tamane arpaNa karI daIza. A pramANe sAdhaka vargane uddezIne pravacana kamAre vArtA AgaLa calAvI. 44
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ The . vyavahAra sUtra : aho... pyArA zramaNa sAdhako ! A vyavahAra sUtranA pahelA uddezakamAM sthavira bhagavaMte kahyuM che. gurudeva pAse tame jAo tyAre je doSathI malinatA AvI gaI che, te eka mahinAnuM prAyazcitta thAya tevo doSa che te doSa je rIte sevyo hoya tenI yathAtathya rUpe ja AlocanA karavI joIe. te sAcA pUravAra thaI jAya tema gurudevane lAge to eka mahinAnuM ja prAyazcitta Ape, paraMtu A doSa bIjA jANI jaze, to te mArI sAthe kevo vyavahAra karaze, ema vicArI gurudeva pAse kapaTa karIne AlocanA kare to eka mahinAnuM vadhu prAyazcitta Ave che. vadhI vadhIne cha mahinAnuM prAyazcitta Ave che. mAyApUrvaka AlocanA karanArano koI vizvAsa karatA nathI mATe saccAIpUrvakano vyavahAra karavo. eka ke aneka doSa karyA hoya tenI kramazaH gurudeva sAme upasthita thaIne AlocanApUrvaka Atmazuddhi karavI joIe. jeTalIvAra pApa thaI jAya teTalIvAra prAyazcitta karI mUrti pavitra rAkhavI joIe. bIjo khAsa upadeza e che ke je nirmaLa sAdhake prAyazcitta vahana karanArA sAdhaka pAse besavuM, UThavuM hoya to tenA vaDIla ratnAdhika gurudevane pUchI AjJA laIne javuM joIe. kyAreka AjJAnI avahelanA karIne prAyazcitta vAhaka sAthe besavA uThavAno vyavahAra karavo na joIe ane jo evo vyavahAra kare, to tene prAyazcitta Ave che. evI ja rIte koI zramaNagaNano parityAga karI sAdhaka ekAkI vicaraNa kare che te pote zuddha AcAranuM pAlana karavAmAM asamartha che to temane AlocanA karAvI cheda ApI navI dIkSA dhAraNa karAvavI joIe. je niyama sAmAnya ekalavihArI sAdhu mATe che te ja niyama gaNAvacchedaka, AcArya temaja zithilAcArI zramaNane mATe hoya che. vyavahAra zuddhi darekamAM jALavavI joIe. zramaNanI svaccha pratimA thayA pachI vAraMvAra akRtyano doSa sevI malina thavuM na joIe. chatAM ya malina thaI javAya to jJAnI gurudevo, AcArya, upAdhyAya pAse doSa pragaTa karIne saccAipUrvaka prAyazcitta levuM joIe. koI evA jJAnI na maLe to jaMgalamAM sthita thaIne pUrva-uttara dizA tarapha mukha rAkhIne potAnA doSa pragaTa karavA joIe A rIte pratimAne pavitra ja rAkhavI joIe. uddezaka bIjo eka samAcArIvALA be sAdhu sAthe vicaratA hoya, tyAre bemAMthI eke akRtyanuM sevana karyu hoya to teNe pelA sAdhu pAse AlocanA karI pavitra thaI javuM joIe. baMnee doSa sevyo hoya to temaNe arasaparasa AlocanA karI prAyazcitta laI zuddha thavuM joIe. evI ja rIte ghaNA sAdhumAMthI eka athavA badhAe doSa sevyo hoya to 45
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ teoe eka pAse AlocanA karIne zuddha thavuM. pachI bAkI rahelA te ekane paNa AlocanA karI pavitra thaI javuM te vyavahAra che. prAyazcitta sevana karanAra bImAra thaI jAya to tenI vaiyAvacca karavI. A rIte glAna, vyagracittavALA, harSanA atirekathI pAgala thaI gayelA, bhUta pretAdi vaLagADavALA, unmAdane prApta, upasargathI glAna banelA, krodha kalahathI rogI banelA, ghaNuM prAyazcitta AvatA bhaya pAmelA, aNasaNa karI vyagra cittavALA vagere koIpaNa sAdhaka, gaNAvacchedaka pAse Ave to tene gacchanI bahAra kADhavA kalpatA nathI paNa nirogI sAdhue te rogamukta na thAya tyAM sudhI tenI vaiyAvacca karavI joIe. te rogamukta thAya tyAra pachI tene sevA levAnuM nAma mAtra prAyazcitta ApavuM, te dayALu sAdhunuM kartavya che. te vyavahAra zuddhi kahevAya che. A rIte bIjA uddezakamAM pratimA prakSAlana karavAnA ghaNA ja upAyo che, tamAre teno upayoga karavo joIe. uddezaka trIjo : AcArya, upAdhyAya, gacchanAyaka Adi padavI ApavI hoya to tenI dIkSA paryAya, ziSya parivAra, AcAra zuddhi, sAra saMbhALa levAnI kuzaLatA, vagere guNonI parIkSA karI tenI sthApanA karavAno kevo vyavahAra karavo joIe tenuM varNana che, te trIjA uddezakamAMthI jANI levuM. uddezaka cotho : AcArya, upAdhyAyane unALA ziyALAmAM ekalApaNe vicaravuM na kalpe. potA sahita be sAdhune vicaravuM kalpe. gaNAvacchedakane potA sahita traNa sAdhune vicaravuM kalpe che. ghaNA sAdhuo, gaNAvacchedaka, AcArya ke A sarve ekaThA thaIne vicare tyAre badhA samAna hoya, tema vicaravuM na kalpe. paNa nAnAe moTAne vaMdanAdi vyavahAra karatA vicaravuM kalpe che. uddezaka pAMcamo : pravartinI sAdhvIne ziyALe-unALe potAnA sahita be sAdhvIne vicaravuM na kalpe. traNa hoya to kalpe. evI rIte gaNAvacchedikA sAdhvIne ziyALe unALe potAnA sahita cAra sAdhvIne vicaravuM kalpe. comAsAmAM cAra-pAMca anukrame vicaravuM kalpe che. sAdhu-sAdhvIne rAtre athavA saMdhyAkALe sarpa karaDe tyAre sAdhu strI pAse ke sAdhvI puruSa pAse auSadha karAve, te apavAda mArga sthavirakalpIne kalpe che. AvA apavAda mArganuM sevanAra sthavirakalpIne prAyazcitta AvatuM nathI. A sthavirakalpI mATeno AcAra kahyo che. jinakalpIne A rIte apavAda mArganuM paNa sevana karavuM kalpatuM nathI. teo utsarga mArgamAM rahe che. vagere varNana A uddezakamAMthI prApta karIne zuddha vyavahAra tame Acarazo to sukhI thazo. 46
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka chaThTho : A uddezakamAM je koI agItArtha sAdhu-sAdhvI potAnA sagAne ghera gocarI Adie javA icche to sthavirane pUchyA sivAya javuM na kalpa. sthavira AjJA Ape to kahyuM ane AjJA na Ape to na kalpa. alpasUtrI ke AgamanA alpa jJAtAne ekalA potAnA sagAne tyAM javuM na kalpa. bIjA bahuzruta ke ghaNA AgamanA jJAtAnI sAthe sagAne ghera javuM kahyuM. tyAM gayA pachI pahelA bhAta thayA hoya paNa dALa thaI na hoya to bhAta levA kahyuM, dALa levI na kahyuM. pahelAM dALa thaI hoya paNa bhAta thayA na hoya to dALa levI kalpa, baMne pahelA utarI gayA hoya to baMne levA kahyuM che. A rIte agItArtha sAdhue gItArthanI nizrA vinA rahevuM kalpatuM nathI vagere viSaya A uddezakathI vAMcI hRdayagata karI tamArI pratimA pavitra rAkhajo. uddezaka sAtamo A uddezakamAM sAdhu jIvananA aneka mahatvanA viSayono samAveza karyo che. je sAdhu-sAdhvIo samAna samAcArIvALA che. tyAM sAdhune pUchyA sivAya sAdhvIe khaMDita, zabala-bhedAyela ke saMkliSTa AcAravALA koI anya gaNanA sAdhvIne tenA pApa sthAnakanI AlocanA, pratikramaNa, prAyazcittAdi karyA sivAya teone zAtA pUchavI, vAcanA devI, eka mAMDale AhAra karavo, sAthe rahevuM, thoDo kAla ke kAyama mATe koI padavI devI Adi kazuM kalpatuM nathI. paNa jo teNI AlocanA Adi sarve kare to gunI AjJA lIdhA pachI tene zAtA pUchavI yAvat padavI ApavI ke dhAravI kahyuM. A prakAranA sAdhvIne jo samudAyanA sAdhvI na icche to te gacchamAM pAchuM javuM. A rIte sAdhvIne mATe AcAryAdinI nizrAnI agatyatA, mRtadehane paraThavAnI vidhi vagere aneka vigata bharIne varNana che. te vyavahArathI zramaNanI pratimA zuddha ane svaccha rahe che mATe jinAjJA pramANe vyavahAra karavo joIe. uddezaka AThamoH A uddezakamAM he saMyamI sAdhakavRMda ! tamArA deha devAlayane je gharamAM, sthAnakamAM rAkhyo hoya tenA mATe te gharamAMthI suvA yogya pATa patharaNAdi maLI jAya, athavA dUrathI levA javAnuM hoya tyAMthI lAvavA mATe gurujanonI AjJA laIne lAvI zakAya che. je zayyA saMthArA yogya, eka hAthe upADI zakAya tevuM haLavuM levuM ane jene jeTalA divasa rAkhavuM hoya te pramANe AjJA levI ane AjJA pUrI thAya tyAre tyAM pahoMcADI devuM joIe. te uparAMta pADhIhArI cIja vastu keTalA pramANamAM konArkonA mATe kevI rIte lAvavI, pAchI ApavI tenuM gaNita barAbara vAMcI laIne jANI levuM, te 47
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Th( 5. pramANe deha devAlayanI caryA kevI rIte svaccha rAkhavI, tenI vidhi A uddezakamAM che. uddezaka navamoH A uddezakamAM saMyamI zramaNa pratimAne svaccha rAkhavAno saMdeza Apyo che. je sthAnamAM tame utAro karo tyAre konI AjJA levI, konI laI zakAya. AjJA jenI lIdhI hoya te vyaktine zayyAtara kahevAya. tenI AjJA lIdhA pachI tenA gharanA AhAra na kahyuM ane tenI mAlikI chUTI gaI hoya ane potAno AhAra bIjAne ApI dIdho hoya tevo AhAra levo kahyuM. te zayyAtaranA ghera mahemAna athavA nokara-cAkara, sevaka Adi koIpaNa gharamAM ke bahAra jamatA hoya temane mATe banAvelo AhAra jamatA vadhe ane te nokara vagerene zayyAtara ApI ja de, potAnI mAlikI choDI de, nokarAdinI mAlikIno AhAra thaI jAya ane te AhAra sAdhakane vahorAve to levo kahyuM che. A rIte nirdoSa AhArAdi viSayaka vidhi vidhAna prastuta A uddezAmAM che. jinAjJA pramANe vizuddha pratimAnA udaramAM vizuddha AhAra bharavAmAM Ave to te pavitra rahe che nahIM to prAyazcittanA bhAgIdAra thAya che. zramaNa pratimAne zuddha rAkhavA zuddha AhArAdinI gaveSaNA jarUra karajo ane tamArA deha devAlayane zuddha rAkhavAnI mArI khAsa bhalAmaNa che. temAMthI vizeSa tapazcaryAdinI vigata paNa jANI levI. uddezaka dasamo sAdhaka varge tapazcaryAdi vagere kema karAya? java madhya caMdra pratimA ane vaja madhya caMdra pratimA vagere tapa kevI rIte karavo tenI vigata, tapa karavA samaye deva-manuSya-tiyaMca saMbaMdhI upasarga pariSaha Ave tyAre kevI sahanazIlatA keLavavI tathA vividha abhigraho dhAraNa karavA viSayakavidhi darzAvI che. te uparAMta pAMca vyavahAra darzAvyA che. Agama, zruta, AjJA, dhAraNA, jIta. jyAM Agama vyavahArI eTale kevaLI ke pUrvadhara hoya tyAM Agama vyavahAra sthApavo. jyAM Agama vyavahArI na hoya tyAM sUtra vyavahAra sthApavo. jyAM sUtranA jJAtA paNa na hoya tyAM AjJA vyavahAra sthApavo, jyAM AjJA vyavahArI na hoya tyAM dhAraNA vyavahAra sthApavo, jyAM dhAraNA vyavahArI na hoya tyAM jIta eTale paraMparAthI Avato dharma vyavahAra sthApavo. A pAMca vyavahArathI sAdhucaryAnI samAcArI cAle che. keTalA varSanI pravrajyA paryAya hoya, tema tenI buddhi pramANe kyA AgamanuM jJAna bhaNAvavuM. teno krama batAvyo che. A rIte A uddezakamAM sthavira bhagavaMtoe deha devAlayanI jaMgama zramaNa pratimAne vyavasthita rAkhavAnuM jJAna A sUtramAM ApyuM che. aMtamAM nigraMtha pravacanakumAre pharamAvyuM che ke- A bAvIsa zilpIoe 48.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ dazAzrutaskaMdha sUtranA AdhAre mArA kahevA pramANe tamArA saMyama dehanI dasa avasthA badalAvI nararatnane zramaNaratnanI pratimA banAvI guptinA gabhArAmAM tamane pratiSThita karI jAgRta deva karyA che. tyArapachI bRhatkalpamAMthI lAvIne dehanI pUjA karIne pUjanIka banAvyA che. have tame nigraMtha maharSi zramaNa varga tarIke ane upAsaka pratimAthI zramaNopAsaka varga tarIke pUjanIya thaI paMkAo cho. A avasthAnuM pAlana, poSaNa vyavahAra sUtranA AdhAre kema karavuM tenI saMkSipta mAhitI ApI dIdhI che. A cAritranuM ghaDatara jJAna, darzana, cAritrane pUrNa ke apUrNa rAkhavuM te tamArI svAdhInatA che. roja roja prakSAlana karazo to siddhAlayamAM javA yogya banatA rahezo ane nahIM to prAyazcitta lIdhA vinA zuddha nahi thAo to jJAna, darzana, cAritranI virAdhanA karI virAdhaka banI rahezo ema kahIne vidAya lIdhI. bAvIsa zilpIo sAdhaka varganI sevA karavA sadAye sAthe ja rahyA, tethI te sAdhaka varganI zramaNa pratimA zuddha, buddha thaI siddha thavA utsuka rahevA lAgI. niraticAra sAmAyika cAritra pALatA zuddhi karatAM yathAkhyAta cAritrathI kevaLajJAna pAmI kevaLI tarIke paMdara karmabhUminA videha kSetramAM vicarI rahyA che. koI haju AcArya-upAdhyAya sAdhu bhagavaMtanI rUpe paMdara karmabhUminAM kSetramAM vicare che. A traNa cheda sUtro pramANe prAyazcitta letAM letAM cAritrane zuddha karI rahyA che. evA aDhIdvIpanI aMdara nararatna zramaNa zramaNInI pratimArUpe samiti guptinA aSTa pravacana mAtAnI godamAM triratna jhulI rahyA che. teo be hajAra kroDa, nava hajAra kroDa sAdhunA rUpamAM birAjI rahyA che. AvI suMdara zilpa zALAmAM amArI sAdhaka maMDaLI dharmarathamAM besIne gaI hatI. pravacana kumAranA pravacana sAMbhaLI bAvIsa zilpInI dharma kaLA jANI ane zramaNa pratimA joI ame dhanya dhanya banI gayA ane videha kSetramAM rahelA sImaMdhara svAmI Adi vIsa viharamAna tathA siddha thatAM aneka kevaLI bhagavaMtone ame bhAva vaMdana karI namI paDyA ane eka sAthe amo sahu DolI UThyA, bolI UThyA mahAvideha rUDuM nAma che, suMdara evuM dhAma che, jyAM sImaMdhara svAmI che cAlo prabhujIne vaMdanA karIe AyAhINa payohINuM karo vaMdAmi namaslAmi bolo sakkaremi sammANemikalyANa. maMgaladevayaMceIyaMpajUvAtsAmi.(1) 49
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavasaraNa jenuM bhavya che, dezanA jenI divya che, mukhaDuM jenuM saumya che cAlo prabhujIne vaMdanA karIe.pajvAssAmI eka abaja jenA sAdhu che, eka abaja jenA sAdhvI che, dasa lAkha jenA kevalI che, cAlo sahune vaMdanA karIe. A rIte paryApAsanA karIne nirNaya karyo ke bharata kSetranAM mAnavIo prabhunI sAkSIe pApane ekatrita nahIM karatA roja AlocanAdi tapa dvArA prAyazcitta karI levuM tevo niyama dhAraNa karIne amArA manoratha sArathinAM dharmarathamAM besI pAchA pharyA ane ame sahu amArAmAM samAya gayA. priya pAThakavRMda ! mArA saMpAdakIyanI rItathI Apa sahu paricita cho eTale vizeSa samajAvavAnI koziSa karatI nathI. cheda sUtra ApaNuM eka cAritra sAMdhatu zilpa che. tenuM vAMcana, manana karIne, tene kaMThastha rAkhIne ApaNe ApaNuM cAritra zuddha rAkhazuM to A paMcama ArAmAM paNa pAMcamI gatine lAyaka jarUra banazuM. astu... A sUtra bahAra pADavAmAM koI mahAtmA puruSanI azAtanA thaI hoya to mana vacana kAyAthI kSamA mAMgu chuM. amAro saMkalpa hato ke batrIsa Agama bahAra pADavA. te mATe gusvaryonI AjJA ane AzIrvAdathI ame puruSArtha karI zakayA chIe. ApanI zubhecchAoe amane pUrNatAne sthAne pahoMcADyA che. te mATe tamArA badhAno AbhAra mAnuM chuM tathA sarvanuM zreya thAo...maMgala thAo....oma zAMti...!! AbhAra : dhanyavAda : sAdhuvAda : prastuta AgamanA rahasyone khullA karato aNamola divya abhigama preSita karanAra, mahAupakArI goMDala gaccha ziromaNi, parama dArzanika, amArA Agama kAryane protsAhita karI AzIrvAdanI varSA varasAvanArA gudaiva pU. zrI jayaMtIlAlajI ma.sA.no ananya bhAve AbhAra mAnuM chuM ane zatakoTI sAdara bhAve praNipAta, namaskAra karuM chuM. zraddheya, preraka, mArgadarzaka jemanA pasAye pU. triloka muni ma.sA.no yoga prApta thayo che, tevA vANIbhUSaNa pU.girIza gurudevano sahRdayatApUrvaka AbhAra mAnI vaMdana karuM chuM. guruprANa Agama batrIsInA saMpAdana sahayogI Agama manISI pU. trilokamunivaryane zatakoTI vaMdanA pAThavuM chuM. muni puMgavonA caraNAnugAmI, prAraMbhelA kAryane pUrNatAnA pagathAre 50
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahoMcADanArA, Agama gujarAtI saMskaraNanA udbhavikA, utsAhadharA, nipuNA, kAryaniSThAvAna, ugra tapasvinI mama bhaginI temaja suziSyA sva. sAdhvI zrI uSAne smaraNa sAthe dhanyavAda ApuM chuM. A traNa cheda sUtronAM anuvAdikA amArA suziSyA bA.. DaoN. DolarabAI ma. che. teoe sucAru puruSArtha karyo che. atyAre vaDIla mahAsatIjI mama gubhAgInI pUjyavarAnI sevA zuzruSA karatA teonA sAMnidhyamAM che. teonuM nAma ja che Dolara, kahevAya che ke je bagIcAmAM Dolarano choDa vAvyo hoya te bagIco roja maheMkyA kare che. ema amArA suziSyA gurukuLamAM jJAna, darzana, cAritranI zuddhi dvArA cheda sUtranA lakhANa pramANe cAritranA bAgamAM maheMkyA kare. cAritra zuddhi karatAM jJAna, darzana, cAritrano triveNI saMgama karI pavitra banatA rahe tevI zubhecchA pAThavuM chuM. Agama avagAhana kAryamAM sadhyAgI sAdhvIranA puSpAbAI ma, prabhAbAI ma. evaM dhIramatI bAI ma., hasumatI bAI ma., vIramatI bAI ma. sahita sevArata reNukAbAI ma. Adi dareka gurukulavAsI sAdhvIvRMdane anekazaH dhanyavAda ApuM chuM. satata prayatnazIla, aneka AgamonuM avagAhana karIne anuvAdanI kAyApalaTa karI, Agamane sarala, sumadhura, saMmArjita karanAra, zabdArtha-bhAvArtha ane vivecananuM saMtulana jALavI rAkhanAra, bhagIratha kAryanA yazasvI sahasaMpAdikA mama ziSyA-praziSyA sAdhvIratnA DaoN. sAdhvIzrI AratI evaM sAdhvIzrI subodhikAne abhinaMdana sahita sAdara dhanyavAda ApuM chuM. Agama niSThAthI sevA ApanAra zramaNopAsaka mukuMdabhAI pArekha, maNibhAI zAha evaM kumArI bhAnubahena pArekhane temaja dhoma tApamAM AvIne amArA saMpAdakIya lakhANamAM yoga joDI, tanmaya banI, motIsamA akSare Alekhana karanAra yojJAbahena mahetAne anekazaH dhanyavAda ApuM chuM. paramAgama pratye avihaDa bhaktibhAva rAkhanAra guruprANa phAunDezananA mAnad sabhya bhAmAzA zrIyuta ramaNikabhAI tathA Agama prakAzana karavAnA aDaga bhekhadhArI, daDha saMkalpI, tapasvinI mAtA vijyAbahena tathA bhaktisabhara hRdayI pitA mANekacaMdabhAI zeThanA suputra, narabaMkA, royalapArka sthA. jaina moTA saMghanA pramukha zratasevAsaMniSTha zrI caMdrakAMtabhAI zeTha tathA kAryAnvita zrI sarva sabhyagaNa; dhIrubhAI
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinubhAI Adi kAryakartAo; mudraNa karanAra nehalabhAI, temanA pitAzrI hasamukhabhAI tathA sahayogI sarva kAryakaro, AgamanA zrutAdhAra bananArane ane anya dAnadAtA mahAnubhAvone abhinaMdana sAthe sAdhuvAda ApuM chuM. AgamanA anuvAda, saMzodhana, saMpAdanamAM upayogI thayelA pUrva prakAzita AgamonA prakAzakone sAdhuvAda. Agama avagAhana karavAmAM upayoganI zUnyatAthI kaMIka zabdo, akSaro, pAThamAM azuddhi rahI javA pAmI hoya, vItarAga vANI viruddha lakhAyuM, vaMcAyuM hoya to trividhe-trividha micchAmi dukkaDaM. priya pAThako ! tamo Agama vAMco tyAre kaMIka azudghi rahI javA pAmI hoya te khyAla Ave to tenI noMdha karI amane mokalavA prayatna karazo. namAmi savva niLAnaMkhmaami savva jIvANaM / "goMDala gacchanAM mahAmanA hira-vela-mAna-deva-ujama-motI guruNIne vaMdanA amArA, daDhatA, viveka, brahma niSThatA dakSatA ujjavaLatA Adi guNonA hatA akhUTa bhaMDArA, parama tAraka phUla-Agna-amRta-prabhA chabala guruNImaiyA hatA zAsana nA sitArA caMpA-jaya-vimala guruNI vRMdanA Agama samApane lIlama jhIle AzIrvAda tamArA. 52 parama pU. saumyamUrti aMbAbAI ma.sa.nA suziSyA- AryA lIlama.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpAdana anubhava Do. sAdhvI AratI tathA sAdhvI subodhikA vItarAga dazAne prApta karIne svarUpamAM akhaMDa sthiratA prApta karavI, te sAdhakanuM aMtima lakSya che. te lakSya siddhi mATe paruSArtha karato sAdhaka pUrvakata karmanA udaya bhAvane AdhIna thaIne keTalI ya vAra bhUlo kare, pApadoSanuM sevana kare, keTalIya vAra caDe ane paDe, kyAreka hatAza ane nirAza thaI jAya, tyAre AcArya tene cheda sUtranA mAdhyamathI sAMtvana Ape che. te sAdhaka ! te game te doSanuM sevana karyuM hoya, teno koI vAMdho nahIM. vartamAne jo tArI AtmavizuddhinI tIvratama tamannA hoya, to teno mArga cokkasa upalabdha che. jinazAsanamAM pApI vyaktine pavitra banAvavAno anupama mArga che, te mArga che prAyazcitta ane te prAyazcittano mArga cheda sUtra dvArA prApta thAya che. ziSyonI samagra sAdhanA gurunA sAMnidhyamAM ane gurunI AjJApUrvaka ja thAya che, tethI ziSyanA doSa sevana mATe prAyazcitta pradAnano adhikAra saMpUrNapaNe guruno ja hoya che. kyA doSanuM kyuM ane keTaluM prAyazcitta levuM, te viSayamAM ziSyanA tarka-vitarka nirarthaka che. kevaLa saraLabhAve yathAtathya AlocanA karavI, te ja ziSyanuM kartavya che. prAyazcittano sarva adhikAra eka mAtra AcAryano ke guruno ja hoya che, tethI eka daSTikoNathI prAyazcitta pradhAna zAstronuM saMpAdana karavuM, te amArA viSaya bahAranI vastu che. tema chatAM gurvAjJAe je javAbadArI vahana karavAnI hatI. te kAryano prAraMbha karyo. pUrva prakAzita niryukti, TIkA temaja vivecanonuM vAMcana karyuM. sAdhaka jIvananI AcAra zuddhimAM sahAyaka zAstronuM saraLa gujarAtI bhASAmAM prakAzana thAya, to ja sarva koTinA sAdhako samAcArInI pratyeka kriyAnuM mahattva samaje ane tenuM pAlana na karavAthI prApta thatAM prAyazcittanA viSayane jANIne samAcArInuM apramattapaNe pAlana karI zake, te daSTikoNathI zAstranuM saMpAdana karyuM che. vartamAne zrI dazAzrutaskaMdha sUtramAM AThamI dazA 'paryuSaNA kalpa'mAM bhagavAna mahAvIra svAmInA janma Adi pAMca viziSTa prasaMgonA nakSatronuM varNana ja upalabdha thAya che. niryuktimAM A dazAmAM paryuSaNA kalpanI spaSTatA sAthe sAdhu samAcArInuM vistRta varNana prApta thAya che. prastuta graMthamAM niryuktinA AdhAre samAcArIno saMkSipta sAra vivecanamAM Apyo che. dazAzrutaskaMdhanI dareka dazAmAM prAraMbhamAM te dazAnA viSayanI pRcchA saMbaMdhI 53 .
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazna care vadhu.. vAkyAMzathI che. tyArapachI te uttara rUne ravA... vAkyAMzathI che. temAM taMga... pachI te te dazAnA viSayagata bolanA nAma ApyA che, paraMtu chaThThI dazAnA prathama sUtramAM taMgahA... pachI akriyAvAdI, kriyAvAdI Adi saMbaMdhita vistRta pATha che. te pATha aprAsaMgika, anupayogI ane lipikALamAM parivartita thayelo jaNAtAM te pAThane ane tenA bhAvArthane kauMsamAM iTAlI TAIpamAM mUkyo che ane te prasaMgAnusAra agiyAra pratimAno nAma sucaka pATha zrI samavAyAMga sUtranA pATha anusAra kauMsamAM rAkhyo che. vyavahAra sUtranA chaThTho uddezaka, sUtra-pamAM /vADI Adi vizeSaNo sAdhune rahevAnA sthAna upAzrayanI saMbaMdhita che. bhASyakAre paNa te pramANe ja vivecana karyuM che paraMta maLapAThamAM vaDA... vagere vizeSaNo sAthe viSaya rUpa(vizeSya) 31kSa zabda lipidoSathI chUTI gayo hoya tema jaNAtA prastumAM 3vasaya zabdane keMsamAM rAkhyo che. vyavahAra sUtra, uddezaka-4, sUtra-19 minivariyaM " abhinicArikAgamana'no artha keTalAka AcAryoe "vrajikAgamana karyo che, prastutamAM maLavariya zabdano vyutpatti anusAra artha karIne graMjikAgamanane udAharaNa rUpe samajAvyuM che. A rIte traNe cheda sUtronA bhAvArtha ane saraLa vivecana dvArA sAdhu jIvananI maryAdA tathA maryAdA bhaMganA prAyazcitta vidhAnane spaSTa karyuM che. saMpAdana kAryanI saphaLatAnI sonerI kSaNe anaMta upakArI tapasamrATa gurudeva pU. zrI ratilAlajI ma.sA., pradhAna saMpAdikA, saMyama saMniSThA, gugNImaiyA bhAvayoginI pU. lIlamabAI ma, amArA mUka sahayogI, upakArI guNImaiyA pU. vIramatibAI ma. tathA sahavartI pU. biMdubAI ma. Adi gurukulavAsI sarva sativRMdanA sadbhAvanA pUrvakanA sathavArAno tathA janmadAtrI mAtA-pitAnA saMskAra RNano svIkAra karIne virAma pAmIe chIe. sadA RNI mAta-sAta caMpAbena-zAmaLajIbhAI! sadA RNI mAta-tAta lalitAbena-popaTabhAI! karyuM tame saMskAronuM siMcana, karyuM tame saMskAronuM siMcana, anaMta upakArI o tapasamrATa gurudeva zrI ! anaMta upakArI o tapasamrATa gurudeva zrI ! ApyuM aNamoluM saMyama jIvana ApyuM aNamoluM saMyama jIvana zaraNu grahyuM pU. mukta-lIlama guSNIzrI ! zaraNu grahyuM pU. mukta-lIlama-vIra gussIzrI! kholyA Ape divya jJAnarUpa nayana kholyA Ape divya jJAnarUpa nayana devagudharmanI maLe evI kRpA devagudharmanI maLe evI kRpA -- zruta AratIe pAmuM Atmadarzana. zruta subodhe karuM kaSAyonuM zamana. 0 54
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ anuvAdikAnI kalame - sAdhvI zrI DolarabAI ma. cAra prakAranA anuyogamAMthI caraNakaraNAnuyoganI pradhAnatA dharAvatA zAstromAM sAdhakanA AcAra-vicAranI zuddhi mATenA vistRta varNano che. sAdhaka daDhatama saMkalpapUrvaka AcArazuddhinA lakSe vrata-niyamono svIkAra kare che, paraMtu pUrNatAnI prApti na thAya, mohanIyakarmano kSaya na thAya tyAM sudhI pUrvakRta karmanA udaye athavA kyAreka vartamAnanA maMda puruSArthe sAdhaka svIkRta vratonuM pUrNapaNe pAlana karI zakato nathI. te aneka vAra skhalanA pAme che, jANatAM ke ajANatAM pApa-doSanuM sevana kare che ane tenA vrata khaMDita thaI jAya che. A paristhitimAM patita thayelA sAdhakane punaH upara uThAvI levo, khaMDita thayelA vratane punaH akhaMDa banAvavA, tenI sAdhanAne pUrNatA sudhI pahoMcADavI, te kArya atyaMta jarUrI che. pUrvAcAryoe atyaMta karuNAbhAve sAdhanAnI khUTatI kaDIrUpa cAra cheda sUtronI racanA karI che. tenA nAma A pramANe che- zrI dazAzrutaskaMdha sUtra, bRhatkalpa sUtra, vyavahAra sUtra ane nizItha sUtra. temAM prathama traNa cheda sUtrono samAveza prastuta AgamamAM thayo che. cheda sUtra :- 'cheda' zabdano sAmAnya artha 'kApavuM, chedana karavuM' thAya che. dharma saMbaMdhI chedanuM lakSaNa A pramANe che- vajjhANuTThANeNaM jeNa Na bAhijjae taye NiyayA / saMbhava ya parisuddhaM so puNa dhammammi cheutti // je bAhya kriyAthI dharmamAM bAdhA thatI na hoya ane jenAthI nirmaLatAnI vRddhi thatI hoya, te kriyAne cheda kahe che. keTalAka AcAryanA matAnusAra pAMca cAritramAM prathama sAmAyika cAritra che. te alpakAlIna che. bIjuM chedopasthApanIya cAritra jIvana paryaMtanuM che, temAM doSa lAgavAnI adhikatama saMbhAvanA che, tethI chedopasthApanIya cAritranI zuddhi mATenA upAyo pradarzita karatA Agamone cheda sUtra kahe che, kahyuM che ke- jamhA tu hoti sodhI cheda suyattheNa khalitacaraNassa / tamhA cheya suyatno vatava mottuLa puvvata // vyavahAra bhASya, gAthA 55
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1829 koIpaNa nimittathI cAritramAM skhalanA thaI hoya, to tenI zuddhi chedasUtronA AdhAre ja thAya che, tethI pUrvagata sUtrone choDIne zeSa sUtramAM arthanI daSTie cheda sUtra balavattara ane mahatvapUrNa che. chedanI prakriyA sAdhakanI zuddhi mATe che. jema zarIranA hAtha-paga Adi koI eka vibhAgamAM saDo thayo hoya, te aMganI zuddhi mATe malama vagere lagADavA chatAM zuddhi thatI na hoya, saDo dhIre dhIre AkhA zarIramAM phelAvAnI zakyatA hoya, tyAre DokTaro te dardIne bacAvI levA mATe oparezana dvArA zarIranA saDI gayelA bhAganuM chedana karI nAMkhe che. dardI paNa zarIranA eka bhAganA chedanane svIkArIne jIvana bacAvI le che. tema sAdhakanI sAdhanAmAM aticAronA, pApa doSanA sevanathI saDo thato hoya, AlocanA AdithI tenI zuddhi thaI zake tema na hoya, vadhatuM jatuM te doSa sevana samagra sAdhanAno nAza kare tema hoya, tyAre AcArya Adi sAdhakanA sAdhanA mArgane surakSita rAkhavA mATe doSa sevananA khaMDarUpe tene prAyazcitta ApIne tenI zuddhi kare che. daza prakAranA prAyazcittamAM sAtamuM cheda prAyazcitta che. temAM amuka divasanI dIkSA paryAyano cheda karIne sAdhakanI zuddhi karAya che. cheda sUtromAM saMyamI jIvananI vividha paristhitiomAM thatAM doSa sevana tathA tenI zuddhi mATenA upAya rUpa prAyazcittanuM vidhAna che. saMkSepamAM zrI dazavaikAlika sUtra, zrI AcArAMga sUtra Adi Agamo sAdhu jIvananA AcAranuM pratipAdana kare che, to cheda sUtro cAritra zuddhinA upAyonuM darzana karAve che. nizItha bhASyamAM kahyuM che ke cheda sUtronA AdhAre ja cAritranI zuddhi thatI hovAthI te cheya che arthAt uttama sUtra che. cheda sUtra racanA :- dazAzrutaskaMdha sUtranI niyuktinA maMtavya anusAra A traNe cheda sUtro caudapUrvI zrI bhadrabAhu svAmI dvArA navamA pratyAkhyAna pUrvamAMthI niryuDha thayelA che. vaMdAmi bhadrabAhuM, pAINaM cariya sayalasuyaNANi / so puttassa ArAmisa (khaM) vasAsu bve vavahAre // dazAzruta. niryukti 56
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ A rIte samasta AgamonA bhAvono artharUpe tIrthakaroe upadeza Apyo che. gaNadharoe tene sUtra rUpe gUMthyA che ane kAlakrame aneka pUrvAcAryo te te bhAvomAMthI koI cokkasa viSayane saMkSipta rUpa ApI zAstra rUpe prasiddha karyA che. saMkSepamAM zAstranA sarva bhAvo mUlataH tIrthakara kathita che, tethI te parama zraddheya, AdaraNIya ane AcaraNIya che. cheda sUtrono vaNya viSaya:- sAmAnya rIte cheda sUtronA viSayane cAra vibhAgamAM vibhAjita karI zakAya che. (1) utsarga mArga (2) apavAda mArga (3) doSa sevana (4) prAyazcitta. utsarga mArga :- je niyamonuM pAlana karavuM pratyeka sAdhu-sAdhvIne anivArya hoya, te utsarga mArga che. jema ke paMca mahAvratonuM pAlana karavuM te sarva sAdhu-sAdhvIo mATe sAmAnya niyama che. sAdhu-sAdhvIne traNa prakAranA vastro kahyuM che. cAmaDAMnAM vastro kalpatA nathI. A sAmAnya niyama che, te utsarga mAge che. te niyamonuM prAmANikatAthI pAlana karanAra sAdhu prazaMsanIya ane AdaraNIya bane che. utsarga mArgane sAmAnya AcAra vidhi kahe che. apavAda mArga viziSTa paristhitimAM sAmAnya AcAra vidhinA pAlanamAM je chUTa apAya, te apavAda mArga che, tene vizeSa vidhi paNa kahe che. jema ke- sAdhune cAmaDAMnA vastra kalpanIya nathI, te utsarga mArga che paraMtu roga Adi vizeSa paristhitimAM sAdhu carmakhaMDano upayoga vivekapUrvaka karI zake che. A apavAda mArga-vizeSa vidhi che. tenA be prakAra che- (1) nirdoSa apavAda ane (2) sadoSa apavAda. uttaraguNa pratyAkhyAnamAM je chaTa-AgAra rakhAya, te nirdoSa apavAda che, jema ke- sAdhue gRhasthane tyAM besavuM nahIM, te utsarga mArga che, paraMtu vRddha, glAna ke tapasvI sAdhune atyaMta jarUrI hoya, to te thoDIvAra besI zake che, A nirdoSa apavAda che. nirdoSa apavAda sevananuM prAyazcitta hotuM nathI, paraMtu sAdhu vivekapUrvaka atyaMta jarUra hoya tyAre ja teno upayoga kare che. je kriyA anivArya paristhitimAM icchA na hovA chatAM karavI paDe che, je kriyAmAM hiMsAdi doSanuM sevana karavuM paDe che; te sadoSa apavAda che; jema ke- sAdhue jalamArge vihAra na karavo, te utsarga mArga che paraMtu anivArya paristhitimAM nadI pAra karavI paDe, to te mahinAmAM be vAra karI zake che. A sadoSa apavAda che. sadoSa apavAdanA sevana pachI turaMta prAyazcittano svIkAra karIne sAdhaka zuddhi kare che.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3) doSa sevana - utsarga ke apavAda mArganuM, saMyama samAcArInuM ullaMghana karavuM, vrata bhaMga karavo, te doSa-sevana che. (4) prAyazcitta - doSa vizuddhi mATenI prakriyAne prAyazcitta kahe che. kayA doSanI zuddhi mATe karyuM ane keTaluM prAyazcitta ApavuM, tenuM vistRta varNana cheda sUtromAM che. prAyazcittanA dasa bhedanuM vistRta vivecana zrI sthAnAMga sUtranA dazAmA sthAnamAM che. traNa prakAranA kalpa:- saMyamI jIvananA kalpa, niyamo(maryAdA)nA traNa prakAra che(1) vidhi kalpa:- vidheyAtmaka niyamo, jema ke sAdhune zeSa kALamAM grAmAnugrAma vihAra karavo kalpe che. je stra prayogamAM kha zabda prayoga hoya, te vivikalpa che. (2) niSedha kalpa - niSedhAtmaka niyamo, jema ke- sAdhune cAturmAsanA vihAra karavo kalpato nathI. je stra prayogamAM no | zabdaprayoga hoya, te niSedhakalpa che. (3) vidhi-niSedha kalpa vidhi-niSedhAtmaka niyamo, jema ke sAdhvIne vidhipUrvaka TukaDA karelA arthAt zastra pariNata tAla pralaMba kalyuM che paraMtu akhaMDa tAla pralaMba kalpatA nathI. je sUtra prayogamAM parU, no paTTa baMne sUtra prayoga hoya, te vidhi-niSedha kalpa che. zAstramAM pradarzita keTalAka vidhi-niSedho sAdhune mATe, keTalAka sAdhvIne mATe che ane keTalAka vidhi-niSedho baMne mATe samAna che. A rIte cheda sUtromAM utsarga, apavAda, vidhi-niSedha Adi vidhAno dvArA sAdhunA jIvanopayogI seMkaDo sUcano che, tethI cheda satrone zramaNa jIvananI AcAra saMhitA athavA daMDa saMhitA paNa kahI zakAya che. traNa cheda sUtrono saMkSipta paricaya A pramANe che(1) zrI dazAzrutaskaMdha sUtra - A prathama cheda sUtra che. cheda sUtranA vaNya viSayane jotAM spaSTa thAya che ke cheda sUtranA be kArya che- (1) sAdhakane doSa sevanathI bacAvavA ane (2) pramAdavaza sevana karelA doSanI zuddhi mATe prAyazcittanuM vidhAna karavuM. zrI dazAzrutaskaMdha sUtramAM sAdhakane doSathI bacavA mATenA viSayonuM pratipAdana che. zrI ThANAMga sUtramAM tenuM bIjuM nAma 'AcAra dazA prApta thAya che. samavAyAMga sUtra tathA uttarAdhyayana sUtramAM paNa kalpa ane vyavahAra sUtranI pUrve vAralI nAma prApta che. temAM sAdhunA AcAra zuddhi mATenA viSayonI mukhyatA che tethI 'AcAra dazA" nAma viSayane anurUpa - 58
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane sArthaka che. A sUtramAM daza adhyayana hovAthI tenuM "dazAzrutaskaMdha' nAma pracalita che. zrI Avazyaka sUtranA cothA zramaNa sUtramAM tenuM sAM nAma prApta thAya che. vasAvapUvavahAra... - zrI Avazyaka sUtra. A sUtranI prathama traNa dazAmAM asamAdhisthAna, zabala doSa, AzAtanAonuM tathA aMtima be dazAmAM mahAmohanIya karmabaMdha sthAna tathA nidAnanuM varNana che. je sarva viSayo saMpUrNapaNe tyAjya che. cothI dazAmAM AcArya-gaNinI ATha AcAra saMpadAnuM nirUpaNa che. je gItArtha zramaNone, AcArya pada prApta karavAnI yogyatA dharAvatAM zramaNone atyaMta upayogI che ane agItArtha zramaNone mATe paNa tenuM jJAna jarUrI che. pAMcamI dazAmAMcitta samAdhi sthAnano bodha sarva sAdhakone citta samAdhi prApta karavAnuM mArgadarzana Ape che. chaThThI dazAmAM zrAvaka paDiyA ane sAtamI dazAmAM bhikSu paDimAno bodha kramazaH zrAvaka ane sAdhunI sAdhanAnA kramika vikAsane sUcita kare che. AThamI dazAnuM nAma " paryuSaNA kalpa' che. niryukti ane bhASya graMthone jotAM pratIta thAya che ke pUrve AThamI dazAmAM kevaLa sAdhu samAcArInuM varNana hatuM. tIrthakara caritra tathA sthavirAvalIno viSaya temAM kyAre joDAI gayo tenA mATe koI cokkasa mAhitI upalabdha thatI nathI. vartamAne AThamI dazAmAM kevaLa bhagavAna mahAvIra svAmInA pAMca kalyANakanA nakSatronA nAmano ja ullekha che. navamI dazAmAM mahAmohanIya karmabaMdhanA 30 bolanuM kathana che. ATha karmomAM mohanIya karma pradhAna che. te karmano saMvara karavA tenA baMdhasthAnathI dUra rahevAnuM sUcana che. dasamI dazAmAM saMyama ane tapanuM phaLa meLavavAnA vividha prakAranA saMkalpa(nidAna)nuM varNana che. A nidAnanA phaLa svarUpe sAdhaka yathAyogya samyakatva, dezavirati, sarvaviratipaNu Adi pAme che paraMtu te sAdhaka, mokSathI dUra rahe che, mATe temAM tevA nidAna na karavAnuM sUcana che. A rIte dazAzrutaskaMdhano viSaya sAdhu ane zrAvaka baMnene upayogI ane AcaraNIya che. bRhatkalpa - A sUtranuM prAcIna nAma khasutta che, paraMtu paryuSaNA kalpa' kalpa sUtranA nAmathI prasiddha thayuM, tenAthI A sUtranI bhinnatA pradarzita karavA prasutta ja bRhatkalpa sUtranA nAmathI oLakhAya che. naMdI sUtramAM, Avazyaka sUtramAM AgamanA nAmo che, temAM bRhatkalpa nAma prApta thatuM nathI. 59
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa zabdanA aneka artha thAya che. AcAra, maryAdA, rAjanIti maryAdA, dharma maryAdA vagere. prastuta sUtramAM "kalpa" zabdaprayoga AcAra maryAdA athavA dharmamaryAdAno sUcaka je zAstramAM sAdhu jIvananI AcAra-maryAdAnuM nirUpaNa che, tene kalpasUtra kahe che. tenA cha uddezaka che. temAM lagabhaga seMkaDo vidhi-niSedha kalpa che. pAMca mahAvrata ane pAMca samitinI zuddhi mATe vividha utsarga-apavAda mArganuM vistRta varNana che. AcAra zuddhi mATe, zramaNa jIvananI nirmaLatA mATe sAdhu-sAdhvIne A sUtranuM jJAna anivArya vyavahAra sUtra - vyavahAra zabdano pada vigraha karatAM vi + ava + dara = vyavahAra. jenA dvArA vividha athavA vivAdAspada viSayonuM avataraNa arthAt nirAkaraNa thAya, saMzayAtmaka viSayonuM nirdhAraNa thAya, samAdhAna thAya, tene vyavahAra kahe che. je zAstramAM tathA prakAranA viSayonuM varNana hoya, tene vyavahAra sUtra kahe che. tenA daza uddezaka che. A sUtramAM vyavahAra, vyavahArI tathA vyavahartavya, A traNa viSayonuM varNana che. (1) vyavahAra- sAdhana. Agama vyavahAra, zrata vyavahAra, AjJA vyavahAra, dhAraNA vyavahAra ane jIta vyavahAra, A pAMca prakAranA vyavahAranuM kathana che. (2) vyavahArI- gaNa athavA gacchanA sAdhuonA AcAranI zuddhi karAvanArA pAMca prakAranA vyavahArathI gacchanuM saMcAlana karanArA gItArtha AcAryAdinI yogyatA tathA tenA kartavya AdinuM varNana che. (3) vyavahartavya- AcAryAdinA Adeza anusAra pravRtti karanAra sAmAnya sAdhu-sAdhvIo vyavahartavya che. jema kuMbhAra(ka) daMDa cakra Adi (sAdhana) dvArA kuMbha(karma) taiyAra thAya che tema AcAryAdi vyavahArI puruSa(ka) pAMca prakAranA vyavahAra(sAdhana) dvArA vyavahartavyasAdhu-sAdhvInA AcAranI zuddhi thAya che. A rIte traNe chedasUtro zramaNa samAcArInA baMdhAraNa sama che. tenA AdhAre gacchAdhipati AcAryo gaNanuM saMcAlana kare che, zramaNa saMskRtinI vAstavikatA jALavI rAkhavA, saMghIya vyavasthAnuM niyamana karavA mATe chedasUtra mahatva pUrNa zAstro che. vyAkhyA sAhitya - A zAstro viSayanI daSTie gaMbhIra che, saMkSipta sUtro dvArA tenuM rahasya, teno pUrvAparano saMdarbha samajavo kaThina che. zrI bhadrabAhu svAmI (dvitIya) e - 60
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaThina viSayane samajAvavA mATe cAre cheda sUtra para niyuktinI racanA karI che. te uparAMta tenA para cUrNinI racanA paNa thaI che. tathA bRhatkalpa ane vyavahAra sUtra para vistRta bhASyanI racanA paNa thaI che. bRhatkalpa para zrI saMghadAsa gaNie laghu bhASyanI racanA karI che. bhASyakAroe potAnI racanAmAM sUtrakArano Azaya samajAvavA mATe tenI pRSTha bhUmikArUpe saMghIya paraMparA tathA te te viSayone anurUpa prasiddha daSTAMto Adi dvArA vistRta varNana karyuM che. je jaina itihAsa ane tatkAlIna sAmAjika paristhitinA adhyayana mATe upayogI thAya che. zrI bRhatkalpa ane vyavahAra sUtra para AcArya zrI ghAsIlAlajI ma.sA. mRta saMskRta TIkA che. temAM prAcIna niryukti, cUrNi ane bhASya graMthonA AdhAre viSaya samajAvyo che. AcArya zrI AtmArAmajI ma. sA. e dazAzrutaskaMdha sUtra para saMskRta TIkA lakhI che ane zrI amolaka RSijI ma.sA.e sarva prathama hindI anuvAda karyo che. te uparAMta upAdhyAya zrI kanaiyAlAlajI ma.sA.e ti i chevasuttALI mAM bhAvArtha ane vistRta hindI vivecana ApyuM che. pravartaka zrI amaramuni ma.sA. e pUrva prakAzananA AdhAre A Agamane sacitra prakAzita karyuM che. A rIte pUrva prakAzita Agama sAhityanA AdhAre prastuta graMtha taiyAra thayo che. temAM sUtra, bhAvArtha ane AvazyakatA anusAra vivecana che. AbhAra darzana H- prAtaHsmaraNIya saurASTra kesarI pU. guruprANa, bhaktajanonA AtamaprANanI janmazatAbdI cIrasmaraNIya banI rahe te mATe sarala subodha gujarAtI bhASAmAM Agama prakAzana karavAnI mArA vila gurubhaginI utsAhadharA pU. uSAbAI ma. nI aMtara preraNA ane amArA mukta-lIlama guruNI sahita ziSyA vRMdano anero utsAha, samyaka puruSArtha ane tenAthI paNa savizeSa aMtarIkSathI satata ane satata askhalita vahetI pUjyapAda gurudevonI kRpAdhArAe A Agama prakAzananuM ati uttamottama, virATa satkArya samApananA Are pahoMcyuM che. temAM traNa cheda sUtronuM (dazAzruta skaMdha, bRhadkalpa ane vyavahAra sUtra) prakAzana thaI rahyuM che. te samaye Asanna upakArI trilokInAtha carama tIrthaMkara paramAtmA mahAvIra svAmI, sUtra saMkalana karanAra sudharmAsvAmI, Agama lipi baddha karanAra devardhigaNi kSamAzramaNane aMtaramAM avadhArI 61
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ zraddhAbhAve vaMdana karuM chuM. goMDala gacchanA Adha saMsthApaka nidrA vijetA 1008 brA. bra. pU. DuMgarasiMhajI ma.sA., pATAnupATa birAjita saMpradAyanA nabhomaMDaLe camakatA anasta sitArA mamazraddhAmUrti pUjya jaya-mANeka-prANa-rati-guru devanI asIma-asIma kRpAe temaja mama jIvana upakArI saMyama saMskAradAtrI guNImaiyA pUjyavarA maMgalamUrti muktAbAI svAmI ane bhAvayoginI pU. lIlamabAI ma.nA avirata varasatA aMtaranA AzIrvAda traNa cheda sUtronA bhagavad bhAvone saMyamI jIvananI jAgRtinA lakSa, svanA svAdhyAyanA sahAre anuvAda karavAno prayatna karyo che. A samaye sau upakArIvRMda pratye aMtarathI kRtajJatAno bhAva pragaTa karuM chuM. vartamAna birAjita goMDala gaccha ziromaNi paramadArzanika pU. jayaMtilAlajI ma.sA. jeoe AgamanA rahasyo sabhara abhigama mokalI ananya upakAra karyo che. vANIbhUSaNa pU. girIzamuni ma.sA., Agama divAkara janakamuni ma.sA. navakAra maMtra ArAdhaka pU. jagadIzamuni ma.sA., dhyAnayogI pU. hasamukhamuni ma.sA., tapasvI pU. gajendramuni ma.sA., zAsanaprabhAvaka pU. namramuni ma.sA. tathA Agama maniSI pU.triloka muni ma.sA. vagere guru bhagavaMto mane hara haMmeza mArgadarzana ApatA rahyA che teozrIno paNa hArdika AbhAra mAnI vaMdana karuM chuM. mamagussImaiyA pU. lIlamabAI ma. jeonA jIvanamAM arihaMta AjJAnuM guMjana ane mahAvIranA mArganuM maMthana caritArtha che tevA guNImaiyAe svasAdhanA ane tapa ArAdhanA sAthe parAmarthakAje chellA nava-nava varSathI tana, mana, jIvana Agama prakAzana kAryane samarpita karyuM che ane sahasaMpAdikA mArA gurbhaginI sAdhvI ratnA DaoN. AratIbAI ma. ane subodhikAbAI ma. e paNa guNInA hRdayabhAvone AtmasAt karI Agama prakAzana kAryamAM paramAtmAnA bhAvone pAmavA ajoDa sevA ApI che. te mATe khUba khUba dhanyavAda. Apa sauno zuM upakAra mAnuM? zuM AbhAra mAnuM? badhu zabdAtIta che. ' zabdanI hoDalI zuM laI jaze mArA bhAvano bhAro zabdo to sImita che bhAva asImita che tyAM huM kyAM pAmu kinAro? tema chatAM Apa saunA nava-nava varSanA apramatabhAve karelA A pracaMDa puruSArthanI bhUrI bhUrI anumodanA karI, A anuvAdamAM rahelI truTione dUra karI sughaDa, sacoTa, 0 62
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ suMdara suvyavasthita karavA badala aMtarathI khUba khUba AbhAra mAnuM chuM. A AgamonA anuvAdanuM kArya karavAmAM sahAyaka bananAra sahavartI mama gurubhaginIo pU. sumanabAI ma., pUrNAbAI ma., pUrvIbAI ma. no paNa A take AbhAra mAnuM chuM. guruprANa phAunDezana pramukha, utsAhI sakriya kAryakartA zrIyuta caMdrakAMtabhAI zeTha vagere dareka A apUrva virATa satkAryane saphaLa banAvavA sakriya rahyA che. Agama pratyenA ahobhAve zrI mukundabhAI pArekha, zrI maNIbhAI zAha, ku. bhAnubena pArekha vageree prupha saMzodhana karI, nehalabhAIe Agama mudrita karI, je sahakAra Apyo che te badala sauno paNa AbhAra mAnuM chuM. aho tAraka jinezvara paramAtmA ! ApanA Agama bhAvomAM nizadina AtmAnI ujAgara dazAe apramatabhAve avagAhana karatAM mArA anaMtAnaMta karmono kSaya karI Atma jAgRtie Atma bhAvamAM lIna banI ApanA anaMta guNomAM vilIna thaI paramAtma dazAne pAmavA samyaka puruSArthI banuM e ja aMtara ArajhU. A AgamonA anuvAdakAryamAM mArI alpamatinI kSamatAe kSayopazama anusAra lakhatA jinAjJA viruddha kaMI lakhAyuM hoya ane Agama bhAvonI kaMI AzAtAnA thaI hoya to anaMtA siddha bhagavaMto, gurubhagavaMtonI sAkSIe trividhe trividha micchAmi dukkaDam... 63 pU. mukta lIlama guruNInA suziSyA sAdhvI Dolara
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ krama 1 2 3 4 5 7 8 2 10 11 12-13 x 2 0 15 16 17 18 21-28 29-32 32 asvAdhyAya zAstranA mULapATha saMbaMdhI viSaya AkAzasaMbaMdhI dasa asvAdhyAya AkAzamAMthI moTo tAro kharato dekhAya digdAha-koI dizAmAM Aga jevuM dekhAya akAlamAM meghagarjanA thAya [varSARtu sivAya] akAlamAM vIjaLI camake [varSARtu sivAya] AkAzamAM ghoragarjanA ane kaDAkA thAya zuklapakSanI 1, 2, 3nI rAtri AkAzamAM vIjaLI vagerethI yakSanuM cihna dekhAya karA paDe dhummasa AkAza dhULa-rajathI AcchAdita thAya audArika zarIra saMbaMdhI dasa asvAdhyAya tiryaMca, manuSyanA hADakAM baLyA, dhovAyA vinA hoya, tiryaMcanA lohI, mAMsa 60 hAtha, manuSyanA 100 hAtha [phUTelA IMDA hoya to traNa prahara] maLa-mUtranI durgaMdha Ave athavA dekhAya smazAna bhUmi [100 hAthanI najIka hoya] caMdragrahaNa--khaMDa/pUrNa sUryagrahaNa-khaMDa/pUrNa rAjAnuM avasAna thAya te nagarImAM yuddhasthAnanI nikaTa upAzrayamAM paMcendriyanuM kalevara cAra mahotsava-cAra pratipadA aSADha, Aso, kArataka ane caitranI pUrNimA ane tyAra pachInI ekama savAra, sAMja, madhyAhna ane ardharAtri. asvAdhyAya kAla 64 eka prahara jyAM sudhI rahe tyAM sudhI be prahara eka prahara ATha prahara eka prahara jyAM sudhI dekhAya tyAM sudhI jyAM sudhI rahe tyAM sudhI jyAM sudhI rahe tyAM sudhI jyAM sudhI rahe tyAM sudhI 12 varSa dekhAya tyAM sudhI jyAM sudhI rahe tyAM sudhI 8/12 prahara 12/16 prahara navA rAjA thAya tyAM sudhI yuddha cAle tyAM sudhI jyAM sudhI hoya tyAM sudhI saMpUrNa divasa-rAtri eka muhUrta [noMdha :- paraMparA anusAra bhAdaravA suda pUnama ane vada ekamanA divase paNa asvAdhyAya manAya che. tenI gaNanA karatAM 34 asvAdhyAya thAya che.]
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI hazA- SCtha-vyavahAra sUtra zrI hazA-5pa-vyava zrI dazA-alpa-vyavahAra sUtra zrI hazA udaya-vyavahAra sUtra zrI hazA zrI prazA-pa-vyavahAra sUtra zrI dRzA-49pa-vyavahAra sUtra zrI zrI dRzA-dha-vyavahAra sUtra zrI ghzA-udha zrI dazA-pa-vyavahAra sUtra zrI dRzA- 5tha-vyavahAra sUtra zrI dazA - SCI-vyavahAra sUtra zrI prazA-tha-vyavahAra sUtra zrI hazA zrI dRzA-upa-vyavahAra sUtra zrI hazA sUtra vyavahA -tha-vyavahAra sUtra dazA- SCtha-vyavahAra sUtra zrI hazA ddik vyavasUtra zrI hazA-5C4-vyavaha sthAvara tiche zrI kA janya vya 0 zrI zA- 665-vahAra sUtra sUtra zrI dRzA ultha vyava dorsa bRhatsa sUtra
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAthanA [ 125 ] uddezaka-1 | prAkkathana chaRchaRchaRORchaROROR * A uddezakamAM sAdhu-sAdhvIne grAhya-agrAhya keTalAka padArtho, sAdhu-sAdhvI mATenI keTalIka maryAdAo, sthAna saMbaMdhI utsarga-apavAda mArga, vagere vividha viSayonuM nirUpaNa che. * vanaspatinA mULathI laI bIja parvatanA daza vibhAgomAMthI khAvA yogya vibhAgomAMthI je acitta thayelA hoya, te sAdhu-sAdhvI mATe grAhya che. kaMda, mULa, phaLa AdinA avidhithI karAyelA moTA ane lAMbA TukaDA acitta hovA chatAM sAdhvI mATe te aMgrAhya che. * sAdhune gAma, nagara vageremAM eka mAsa ane sAdhvIne be mAsa rahevuM kahyuM che. jo tenA upanagara Adi hoya to te dareka vibhAgamAM sAdhu eka-eka mAsa ane sAdhvI be-be mAsa sudhI rahI zake che, te je vibhAgamAM rahe te ja vibhAgamAM bhikSA mATe bhramaNa kare, anya upanagaromAM bhikSA mATe jAya nahIM. * eka vibhAga, eka kAra ane eka mArgavALA grAma AdimAM sAdhu-sAdhvIe judA upAzrayamAM samakAle na rahevuM joIe, aneka vibhAga, aneka mArga athavA aneka dvAra hoya to teo te grAmamAM samakAle rahI zake che. * puruSonA atyadhika gamanAgamanavALA, traNarastAvALA, cArarastAvALA athavA bajAra AdimAM banelA upAzrayomAM sAdhvIoe na rahevuM joIe, sAdhuo te upAzrayamAM rahI zake che. daravAjA vinAnA sthAnamAM sAdhvIoe rahevuM na joIe, paristhitivaza ja rahevuM paDe to dvAramAM paDadA bAMdhIne rahevuM joIe, daravAjA vinAnA sthAnamAM sAdhu rahI zake che. * sAdhvI sAMkaDA moDhAvALuM, supratilekhya prazravaNa mAtraka pAtra sAdhvI rAkhI zake che, sAdhu tathA prakAranuM mAtraka pAtra rAkhI zakatA nathI. - sAdhu-sAdhvIne vastranI maccharadAnI rAkhavI kahyuM che. * sAdhu-sAdhvIe pANInA kinAre UbhA rahevuM, besavuM vagere koI paNa kriyAo na karavI joIe. * sAdhu-sAdhvIe strI, puruSonA vikAravardhaka athavA anya AkarSaka citrothI yukta makAnamAM rahevuM na joIe. * sAdhvIe zayyAtaranA saMrakSaNamAM ja rahevuM joIe, sAdhu saMrakSaNa vinA paNa rahI zake che. * sAdhu-sAdhvIoe strI-puruSonA nivAsathI rahita makAnamAM rahevuM joIe. kyAreka tevuM nirdoSa sthAna prApta na thAya tyAre puruSonA nivAsayukta makAnamAM sAdhu ane strIonA nivAsayukta makAnamAM sAdhvIo rahI zake che. * guhasthanA sthAnathI pratibaddha upAzrayamAM athavA pratibaddha mArgavALA upAzrayamAM sAdhune rahevuM kalpatuM nathI, kyAreka sAdhvI rahI zake che. * koInI sAthe kaleza thAya tyAre svayaM sarvathA upazAMta thavuM atyaMta jarUrI che, anyathA saMyamanI
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 ] zrI bRhatka95 sUtra ArAdhanA thatI nathI. * sAdhu-sAdhvIoe cArtumAsamAM eka sthAne ja rahevuM joIe tathA hemaMta ane gISmaRtumAM zakti anusAra vicaraNa karavuM joIe. * je rAjyomAM paraspara virodha cAlato hoya tyAM vAraMvAra gamanAgamana na karavuM joIe. - sAdhu athavA sAdhvI gocarI Adi mATe gayA hoya ane tyAM koI vastrAdi levAnuM kahe to AcAryanI svIkRtinA AgArathI ja grahaNa kare, jo AcAryAdi svIkRti Ape to pote te vastra rAkhe, anyathA pAchuM ApI de. * sAdhu-sAdhvIoe rAtre ane vikAlamAM AhAra, vastra, pAtra, zayyA, saMskAraka grahaNa karavA na joIe. kyAreka vizeSa paristhitimAM zayyAsaMstAraka grahaNa karI zakAya che tathA corAyelA vastra, pAtra Adi koI pAchA ApavA Ave to tene rAtre ane vikAlamAM paNa grahaNa karI zakAya che. * rAtre athavA vikAlamAM sAdhu-sAdhvIoe vihAra karavo na joIe tathA dUranA kSetramAM thanArA jamaNavArano AhAra grahaNa karavA mATe paNa rAtre ke vikAle na javuM joIe. * sAdhu-sAdhvIoe rAtre IMDila bhUmimAM ke svAdhyAya bhUmimAM potAnA sthAnathI dUra ekalA na javuM joIe, sAdhue bIjA eka ke be sAdhuo ane sAdhvIe bIjI be, traNa, cAra sAdhvIne sAthe laIne javuM joIe.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-1 | 127 ] uddezaka-1 2222222PPPPPP sAdhu-sAdhvIne grAhya-agrAhya tAla pralaMba - | 1 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA Ame tAla-palambe abhiNNe paDiggAhittae / bhAvArtha :- sAdhu ane sAdhvIone abhinna-akhaMDa ane zastra apariNata, kAcA-tAla-pralamba(phaLa di) grahaNa karavA kalpatA nathI. 2 kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA Ame tAla-palambe bhiNNe paDiggAhittae / bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIone bhinna-TukaDA karelA ane zastra pariNata kAcA tAla-pralamba grahaNa karavA kahyuM che. | 3 kappai NiggaMthANaM pakke tAla-palambe bhiNNe vA abhiNNe vA paDiggAhittae / bhAvArtha :- sAdhuone bhinna-TukaDA karelA ke akhaMDa pAkI gayelA tAla-pralamba levA kahyuM che. | 4 No kappai NiggaMthINaM pakke tAla-palambe abhiNNe paDiggAhittae / bhAvArtha :- sAdhvIone abhinna-akhaMDa pAkA tAla-pralamba levA kalpatA nathI. | 5 kappai NiggaMthINaM pakke tAla-palambe bhiNNe paDiggAhittae; se vi ya vihibhiNNe, No ceva NaM avihibhiNNe / bhAvArtha :- sAdhvIone TukaDA karelA, pAkA tAla-pralamba grahaNa karavA kahyuM che, te paNa vidhipUrvaka nAnA TukaDA karAyelA hoya to grahaNa karavA kahyuM che. avidhipUrvaka TukaDA karAyelA hoya arthAt moTA ane lAMbA TukaDA hoya to grahaNa karavA kalpatA nathI. vivecana : prastuta sUtromAM sAdhu-sAdhvIne tAla-pralambanI grAhyatA-agrAhyatAnuM vidhi-niSedhathI kathana karyuM che. tAla palaMbe :- talo vRkSa vizeSastatra bhavaM tAlaM vRkSa vizeSa sambandhi, palaMbaM-pralambate iti pratavaM pravarSekha takhta vA pramha tanvAyamAnamAjUtine nahi. tAla- tADavRkSa ane tenA para laTakatA phaLa, tADaphaLa upalakSaNathI sutragata anya sarva phaLonuM grahaNa thAya che. A rIte tAla-pralaMba padathI keLA, kerI, sapharajana, cIku Adi sarva phaLanuM grahaNa thAya che. bhASyamAM tAla-pralaMbapadathI vRkSanA dasa vibhAgone grahaNa karyA che jema ke mUle kaMde khaMdhe, tayA ya sAle pavAla patte ya / pupphe phale ya bIe, palaMba suttammi dasa bheyA // -bRhatkalpa uddezaka-1, bhASya gAthA 854
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI gRpa sUtra tAlapralaMba zabdamAM tAla zabdathI mULa ane pralaMba zabdathI phaLanuM grahaNa thAya che. vRkSanA dasa vibhAgamAM prathama mULa che ane aMtima phaLa che. temAM Adi ane aMtanA grahaNathI madhyanuM grahaNa thaI jAya che. A rIte mULathI laIne dase prakAranI vanaspatinuM grahaNa thAya che. rata prathama sUtrono artha A pramANe thAya che ke sAdhu ane sAdhvIne kAcA ane zastra pariNata na hoya tevA mULa, kaMda, skaMdha, chAla, zAkhA, prazAkhA, pAMdaDA, phUla, phaLa ane bIja grahaNa karavA kalpatA nathI, mULa Adi jo zastra pariNata thaI jAya to sAdhu sAdhvI tene grahaNa karI zake che. sUtramAM prayukta Ama, miLa Adi zabdonA artha bhASyakAre dravya ane bhAva, ema be rIte karyA che-- Ama- kAcA. dravyathI kAcA phaLAdi ane bhAvathI bIja sahitanA phaLAdi padma- pAkA. dravyathI pAkI gayelA phaLAdi ane bhAvathI bIja rahita, aceta thayelA phaLAdi. abhinna- akhaMDa. dravyathI AkhA phaLAdi ane bhAvathI zastra pariNata na thayelA phaLAdi. bhinna- khaMDita. dravyathI TukaDA karelA phaLAdi ane bhAvathI zastra pariNata thayelA phaLAdi. sAdhu ke sAdhvIne bhAvathI pakva arthAt bIja rahita ane bhAvathI bhinna arthAt zastra pariNata thayelA phaLAdi kalpe che kAraNa ke dravyathI bhinna arthAt TukaDA karelA phaLamAM bIjanI saMbhAvanA rahe che ane dravyathI pakva--pAkA phaLa paNa goThalI sahitanA hoya che, jema ke TukaDA karelA jAmaphaLamAM bIja hoya che, pAkI gayelI kerI goThalI sahitanI hoya che, tethI te sAdhune mATe agrAhya che. pahelA ane bIjA sUtramAM sUtrakAre AmaM- kAcI vanaspatinI grAhyatA-agrAhyatA spaSTa karI che. kAcI vanaspati abhijJa-zastra pariNata na thAya tyAM sudhI sAdhune agrAhya che. jayAre te kAcI vanaspati bhinna-zastra pariNata thaI jAya, tyAre kalpanIya che. A baMne sUtromAM minge zabdano artha bhAvathI bhinna arthAt 'zastra pariNata' ane abhiLe zabdano artha bhAvathI abhinna arthAt 'zastra apariNata' thAya che. trIjA ane cothA sUtramAM abhinte- abhinna, akhaMDa ke bhinna, TukaDA thayelA pAkA phaLanI cAhatA agrAhvatAne samajAvI che. pAkA keLAdi phaLa abhijJa akhaMDa AkhA hoya ke bhinna-TukaDA karelA hoya, te sAdhune grahaNa karavA kalpe che paraMtu sAdhvIne mATe pAkA keLAM Adi phaLa abhinna-akhaMDa hoya athavA vidhipUrvaka bhinna-TukaDA thayelA na hoya, to kalpatA nathI paraMtu te pAkA phaLanA vidhipUrvaka nAnA nAnA TukaDA thayelA hoya to levA kahape che. A baMne sUtramAM mane zabdano artha dravyathI abhinna arthAt akhaMDa ane maLe zabdano artha dravyathI bhinna-TukaDA karelA thAya che. A baMne sUtramAM AkAranI apekSAe agrAlatA-cAlatAnuM kathana hovAthI temAM dravyanI pradhAnatA che. akhaMDa AkhuM bApheluM keLuM bhAvathI bhinna-zastra pariNata hovA chatAM te dravyathI abhinna akhaMDa hovAthI sAdhvIne agrAma che. :- - avidhiviSe-vikiminge H- avidhipUrvaka bheda arthAt moTA-lAMbA TukaDA ane vidhipUrvaka bheda thavo arthAt nAnA-nAnA TukaDA. akhaMDa-AkhA keLAM Adi phaLa, mULA vagere kaMda zastra pariNata thaI jAya tyArapachI sAdhu mATe grAhya che ane temAM AkArajanya doSa hovAthI sAdhvI mATe agrAhya che. te ja rIte mULa, kaMda ke phaLa AdinA lAMbA-moTA TukaDAmAM paNa TukaDA thavA chatAM AkArajanya doSa rahe che, tethI te sAdhvI mATe agrAhya che.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-1 sAdhu-sAdhvIne grAhya-agrAhya tAla-pralamba :vanaspatinA prakAra 1 kAcAM ane zastra apariNata mULa, kaMda, phaLa, bIja Adi 2 kAcAM ane zastra pariNata mULa Adi 3 pAkA ane AkhA mULa, kaMda, phaLa Adi 4 pAkA mULa, kaMda, keLAM Adi phaLanA avidhie TukaDA karelA arthAt lAMbA, moTA TukaDA 5 pAkA kaMda, mULa, keLA Adi phaLanA vidhipUrvaka nAnA-nAnA TukaDA karelA sAdhune grAhya nathI che che che 129 sAdhvIne grAhya nathI che nathI nathI che grAma AdimAM rahevAnI kalpa maryAdA H 6 se gAmaMsi vA NagaraMsi vA kheDaMsi vA kabbaDaMsi vA maDaMbaMsi vA paTTaNaMsi vA AgaraMsi vA doNamuhaMsi vA NigamaMsi vA AsamaMsi vA saNNivesaMsi vA saMvAhaMsi vA ghosaMsi vA aMsiyaMsi vA puDabheyaNaMsi vA rAyahANisi vA saparikkhevaMsi abAhiriyaMsi kappai NiggaMthANaM hemaMta gimhAsu egaM mAsaM vatthae / nigraMthone saparikSepa-koTasahitanA ane abAhirika-bahAranA bhAgamAM vastI rahitanA grAma, nagara, kheDa, karbaTa, maDaMba, pattana, Akara, droNamukha, nigama, Azrama, saMniveza, saMbAdha, ghoSa, aMzikA, puTabhedana ane rAjadhAnImAM hemaMta ane gISmaRRtumAM eka mAsa sudhI rahevuM kalpe che. bhAvArtha: 7 se gAmaMsi vA jAva rAyahANiMsi vA saparikkhevaMsi sabAhiriyaMsi kappai NiggaMthANaM hemaMta-gimhAsu do mAse vatthae- aMto egaM mAsaM, bAhiM egaM mAsaM / aMto vasamANANaM aMto bhikkhAyariyA, bAhiM vasamANANaM bAhiM bhikkhAyariyA / bhAvArtha:- sAdhuone saparikSepa-koTa athavA vADa sahitanA ane sabAhirika-bahAranA bhAgamAM vastI sahitanA gAma yAvat rAjadhAnImAM hemaMta ane gISma RtumAM be mahinA sudhI rahevuM kalpe che. eka mahino grAmAdinI aMdara ane eka mahino grAmAdinI bahAra. grAmAdinI aMdara rahenAra sAdhune grAmAdinI aMdara ja gocarI karavI kalpe che ane grAmAdinI bahAra rahenAra sAdhune grAmAdinI bahAra ja gocarI karavI kalpe che. 8 se gAmaMsi vA jAva rAyahANiMsi vA saparikkhevaMsi abAhiriyaMsi kappai NiggaMthINaM hemaMta - gimhAsu do mAse vatthae / bhAvArtha:- sAdhvIone saparikSepa-koTasahitanA ane abAhirika-koTanI bahAra vastI rahitanA gAma yAvat rAjadhAnImAM hemaMta ane gISmaRRtumAM be mahinA sudhI rahevuM kalpe che. 9 se gAmaMsi vA jAva rAyahANisi vA saparikkhevaMsi sabAhiriyaMsi kappai NiggaMthINaM hemaMta - gimhAsu cattAri mAse vatthae - aMto do mAse, bAhiM do mAse / aMto vasamANINaM aMto bhikkhAyariyA, bAhiM vasamANINaM bAhiM bhikkhAriyA /
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bAkalpa sUtra bhAvArtha:- sAdhvIone saparikSepa-koTa athavA vADasahitanA ane sabAririka- koTanI bahAra vastI sahitanA gAma cAvatu rAjadhAnImAM hemaMta ane gISmaRRtumAM cAra mahinA sudhI rahevuM kahyuM che, be mahinA grAmAdi aMdara ane be mahinA grAmAdinI bahAra. grAmAdinI aMdara rahenAra sAdhvIne grAmAdinI aMdara ja gocarI karavI kalpe che ane grAmAdinI bAra rahenAra sAdhvIne grAmAdinI bahAra ja gocarI karavI karyo che. vivecanaH 130 prastuta sUtromAM sAdhu-sAdhvIne zeSakAlamAM rahevAnI kAlamaryAdA nizcita karI che. sAdhu-sAdhvIne rahevA yogya sthAna mATe sUtrakAre be vizeSaNono prayoga karyo che. (1) saparivaavaMzimavAhiniyaMtti :- saparikSepa ane abAhirika. je gAma AdinI cAre bAju paththaro, IMTa, mATI, lAkaDA, vAMsa athavA kAMTA AdinI vADa hoya athavA khAI, taLAva, nadI, parvatano koTa hoya arthAt gAma Adi pUruM thavAnI koI paNa prakAranI hada ke maryAdA hoya ane te koTanI aMdara ja ghara vaselA hoya, bahAra vastI na hoya to te grAmAdi saparikSepa abAhirika kahevAya che. (2) = sarahevuMsi-sAEiriyasiH- saparikSepa-sabAhirika. je gAma AdinI cAre tarapha pUrvokta prakAranA koTamAMthI koI prakArano koTa athavA maryAdA hoya ane te koTanI bahAra paNa ghara vaselA hoya, te grAmAdi saparikSepa sabAhirika kahevAya che. sAdhu-sAdhvI ukta baMne prakAranI vastImAM rahI zake che. sAdhu-sAdhvI cArtumAsamAM koIpaNa kSetramAM cAra mahinA sudhI rahI zake che, paraMtu cArtumAsa sivAya ATha mahinAnA zeSakAlamAM kyAM ane keTalo samaya rahe ? tenuM vidhAna prastuta sUtromAM che. sAdhu- roSakAlamAM arthAt hemaMta ke grISma RtumAM koIpaNa sthAnamAM eka mAsa rahe che, jo te sthAna saparikSepa-sabAhirika hoya arthAt te gAmanI bahAranA sthAnamAM paNa gharo vaselA hoya jema ke gAmanI bahAra sosAyaTI vistAramAM aneka ghara hoya, to te sthAnamAM be mAsa rahe che. temAM eka mAsa gAmanI aMdara rahe che ane aMdaranA gharomAMthI ja gocarI kare che ane eka mAsa gAmanI bahAranA sosAyaTI Adi vistAramAM rahe che ane te bahAranA gharomAM ja gocarI kare che. A rIte be mAsa sudhI rahI zake che. be mAsa sudhI koIpaNa eka sthAnamAM rahIne aMdaranA ane bahAranA baMne gharomAMthI gocarI karIne be mAsa sudhI rahevuM kalpatuM nathI. sAdhvIo- zeSakAlamAM koIpaNa sthAnamAM be mAsa sudhI rahI zake che. te sthAna jo saparikSepa ane sabAhirika hoya arthAt gAmanI aMdara ane gAmanI bahAra vistAramAM ghara vaselA hoya to be mAsa gAmanI aMdara ane be mAsa gAmanI bahAra, A rIte cAra mAsa sudhI rahI zake che ane te sthAna saparikSepa tathA abAhirika hoya arthAt gAmanI aMdara ja vastI hoya, gAmanI bahAra vastI na hoya to te gAmamAM be mAsa rahevuM kalpe che. A rIte gAmAdinA je vibhAgamAM rahe, te ja vibhAgamAM gocarI kare to tene pratyeka vibhAgamAM judA-judA kalpanA samaya sudhI rahevuM karSe che. eka vibhAgamAM rahIne anya vibhAgomAM gocarI kare to te vibhAgomAM judA mAsa kalpanA samaya pramANe rahevuM kalpatuM nathI. sUtrokta prayukta grAma Adi zabdonI vyAkhyA A pramANe che- grAma- jyAM aDhAraprakAranA kara levAya che, nagara- jayAM aDhAra prakAranA kara levAtA nathI, kheDa- jyAM mATIno koTa hoya ane dhULa uDatI hoya tevA gAmaDAM, karbaTa- jyAM aneka prakAranA kara levAtA hoya tevuM nAnuM nagara (kabaeNTa-kasabo, gAmaDuM),
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-1 [ 131 | maDaba- je gAmanI cAre bAju aDhI gAu sudhI anya koI gAma na hoya, paNa- be prakAranA che- jyAM jaLamArga dvArA mAla Avato hoya te jaLapattana ane jyAM sthaLamArgathI mAla Avato hoya, te sthaLapattana kahevAya che, Akara-lokhaMDa Adi dhAtuonI khANomAM kAma karanArane mATe tyAM ja vaseluM gAma, droNamukha jyAM jaLamArga ane sthaLamArgathI mAla Ave tevA be mukhavALA (be rastAvALA) nagara, nigama- jyAM vyApArIono samUha raheto hoya, Azrama- jyAM saMnyAsI tapazcaryA karatA hoya te ane tenI AsapAsa vaselA gAma, niveza- vyApAra mATe yAtrA karato sArthavAha (aneka vepArIono samUha) athavA sarva prakAranA yAtriko jyAM paDAva nAkhe te sthAna niveza athavA saMniveza, sabAdha- khetI karanAra kheDUta khetara sivAya bIjI jagyAe eTale parvata vagere viSama sthAno upara rahe te gAma, ghoSa- jyAM gAyonuM jUtha rahetuM hoya tyAM vaseluM gAma athavA gokuLa, AMzikA-gAmano aDadho bhAga, trIjo bhAga athavA cothobhAga jyAM AvIne vase te vastI, puTabhedana- aneka dizAomAMthI AvelA mAlanI peTIonuM jyAM bhedana thAya arthAt peTIo kholAtI hoya, rAjadhAnI - jyAM rahIne rAjA zAsana karatAM hoya. eka kSetramAM rahevAno viveka - | 10 se gAmaMsi vA jAva rAyahANisi vA egavagaDAe egaduvArAe egaNikkhamaNa-pavesAe No kappai NiggaMthANa ya NiggaMthINa ya egayao vatthae / bhAvArtha :- sAdhuone ane sAdhvIone eka vibhAga, eka dvAra ane eka niSkramaNa ane praveza mArga vALA grAma yAvata rAjadhAnImAM eka sAthe-samakAle rahevuM kalpatuM nathI. upAzraya judA-judA hoya paNa gAmamAM javA-AvavAno mArga, dvAra vagere eka hoya to tevA grAmAdimAM eka sAthe-samakAle rahevuM kalpatuM se gAmaMsi vA jAva rAyahANisi vA, abhiNivvagaDAe abhiNidvArAe, abhiNikkhamaNa-pavesAe kappai NiggaMthANa ya NiggaMthINa ya egayao vatthae / bhAvArtha :- sAdhuone ane sAdhvIone aneka vibhAga, aneka dvArA ane aneka niSkramaNa ane praveza mArgavALA grAma yAvatu rAjadhAnImAM eka sAthe(samakAle) rahevuM kahyuM che. vivecana - prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne eka grAma AdimAM eka sAthe rahevA mATenI vidhi, niSedhanuM kathana che. gAma AdinI racanA aneka prakAranI hoya che, jemake, eka vibhAgavALA-aneka vibhAgavALA; eka dvAravALA-aneka dvAravALA; AvavA-javAnA eka mArgavALA-aneka mArgavALA; A rIte vividha prakAranA kSetro hoya che. je gAma eka ja vibhAgavALuM, yathAsamaye khulatA tathA yathAsamaye baMdha thatAM eka ja dhAravALuM hoya ane jemAM AvavA-javAno mArga eka ja hoya, tevA grAmAdimAM judA judA upAzrayomAM paNa sAdhu-sAdhvIe eka sAthe-samakAle rahevuM joIe nahIM. pahelAM sAdhuo AvIne rahyA hoya to, tyAM sAdhvIoe ane sAdhvIo pahelAM AvIne rahI hoya to tyAM sAdhuoe rahevuM joIe nahIM. je grAmAdimAM aneka vibhAga hoya, aneka dvAra tathA javA-AvavAnA aneka mArga hoya, tevA
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bRhatkalpa sUtra grAmAdimAM sAdhu-sAdhvI eka sAthe samakALe judA-judA upAzrayomAM rahI zake che. kyAreka eka vibhAga athavA ekamArgavALA gAma AdimAM sAdhu-sAdhvI baMne vihAra karatAM-karatAM eka sAthe anAyAsa pahoMcI jAya to tyAM AhArAdi karIne athavA thoDIvAra vizrAma karIne sAdhu ke sAdhvI koIpaNa eke vihAra karavo joIe. tevA kSetramAM vadhAre samaya baMnee sAthe na rahevuM joIe. 132 tevA kSetromAM samakAle eka sAthe rahevAmAM aneka doSonI saMbhAvanA che, yathA- uccAra prasravaNabhUmimAM, svAdhyAyabhUmimAM, bhikSA arthe jatAM-AvatAM eka dvAra, eka mArga hovAthI sAdhu-sAdhvIo vAraMvAra sAthe thaI jAya ane eka ja rastethI sAdhu-sAdhvI baMnene AvatA-jatA joIne janasamAjane aneka AzaMkA utpanna thavAnI saMbhAvanA rahe che, temaja saMsargajanya doSothI saMyamanI hAni thAya che. je grAmAdimAM aneka vibhAgo-vistAra hoya, AvavA javAnA aneka mArga tathA aneka dvAra hoya, tevA grAma AdimAM sAdhu-sAdhvI judA judA upAzrayomAM eka samaye rahI zake che kAraNa ke AvavA javAnA aneka mArga hovAthI vividha kArya arthe jatAM-AvatAM sAdhu-sAdhvIonuM vAraMvAra milana na thavAthI uparokta doSonI saMbhAvanA rahetI nathI. sAdhu-sAdhvIe potAnA saMyamanI surakSA mATe yogya sthAnamAM vivekapUrvaka rahevuM joIe. bajAra AdimAM rahevAno viveka H 12 No kappai NiggaMthINaM AvaNagihaMsi vA ratthAmuhaMsi vA siMghADagaMsi vA tiyaMsi vA caukkaMsi vA caccaraMsi vA aMtarAvaNaMsi vA vatthae / bhAvArtha :sAdhvIone ApaNagRha, rathyAmukha, zrRMgATaka, trika, catuSka, catvara athavA aMtarApaNamAM rahevuM kalpatuM nathI. 13 kappai NiggaMthANaM AvaNagihaMsi vA jAva aMtarAvaNaMsi vA vatthae / bhAvArtha :sAdhuone ApaNagRha yAvat aMtarApaNamAM rahevuM kalpe che. vivecana : prastuta sUtromAM sAdhu-sAdhvIne rahevA, na rahevA yogya sthAnanuM nirUpaNa che. sUtrakAre tevA sAta sthAnonuM kathana karyuM che. AvaLaginni- ApaNagRha. ApaNa - bajAra, tenI vacce rahelA ghara athavA upAzraya. rasthAnuSaMsi- rathyA - zerI athavA mohallo, je upAzraya athavA gharanuM dvAra zerI athavA mohallAnA prAraMbha sthAne hoya. je ghara pAsethI galInI zarUAta thatI hoya, te ghara. siMdhADAMsi- siMghoDAnI samAna trikoNa sthAna. titti- traNa zerI athavA traNa rastA maLatA hoya te sthAna. asi- cAramArga maLatA hoya, te sthAna. padmapti- jyAM cha athavA aneka rastA bhegA thatAM hoya athavA jyAMthI cha athavA aneka rastAo zarU thatAM hoya, tevuM corAnuM sthAna. aMtAvaLatti- aMtarApaNa - hATa athavA bajArano mArga. je upAzrayanI eka bAju ke baMne bAju bajArano rasto hoya te sthAna athavA je gharanI eka bAju dukAna hoya ane bIjI bAju nivAsa hoya sthAna. uparokta upAzrayo athavA gharomAM sAdhvIoe rahevuM na joIe kAraNa ke bajArAdimAM aneka puruSonuM AvAgamana thatuM rahe che. te puruSonI dRSTi sAdhvIo para paDavAthI tenI zIlarakSAmAM aneka
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-1 | 133 ] bAdhAo utpana thavAnI saMbhAvanA rahe che, tethI sAdhvIoe sUtrokta sthAnone choDIne zerInI aMdara athavA surakSita sthAnomAM rahevuM joIe. svAdhyAya, dhyAna Adi saMyama samAcArImAM alanA thatI na hoya to sAdhu tevA sthAnomAM rahI zake che. daravAjA vinAnA sthAno - 14 No kappai NiggaMthINaM avaMguyaduvArie uvassae vatthae / egaM patthAraM aMto kiccA egaM patthAraM bAhiM kiccA, ohADiya cilimiliyAgaMsi evaM NhaM kappai vasthA bhAvArtha :- sAdhvIoe khullA bAraNAvALA(daravAjA vinAnA) upAzrayamAM rahevuM kalpatuM nathI. sAdhvIoe khullA bAraNAvALA upAzrayamAM eka paDado aMdaranI bAjue ane bIjo bahAranI bAjue, A rIte be paDadA vacce jagyA rahe tema be paDadA bAMdhIne temAM rahevuM kahyuM che. 15 kappai NiggaMthANaM avaMguyaduvArie uvassae vatthae / bhAvArtha- sAdhuone khullA bAraNAvALA upAzrayamAM rahevuM kalpa che. vivecana : - prastuta sUtramAM daravAjA vinAnA upAzraya athavA ghara vagere sthAnamAM sAdhvIjIone rahevAno niSedha karyo che. kAravALuM anya makAna na maLe ane daravAjA vinAnA makAnamAM rahevuM paDe to be majabUta paDadA bAMdhIne rahe. bhASyamAM dvArane DhAMkavAnI vidhi batAvI che ke vAMsa athavA khajUranI chidra rahita caTTAI athavA jADA paDadAthI dvArane bahArathI ane aMdarathI baMdha karIne rahevuM joIe. rAtrinA samaye baMne paDadA khIlI vagere sAthe upara, nIce ke vaccethI bAMdhI devA, jethI bahArathI koI puruSa pravezI na zake. koI anArya puruSa paDadone toDe ke khole to teTalA samayamAM sAdhvIjI sAvadhAna banI jAya che. sAdhuone uparokta bhaya na hovAthI jarUra paDe, to khullA daravAjAvALA sthAnamAM rahI zake che. jo koIka kSetramAM kUtarA athavA cora vagerenI AzaMkA hoya to sAdhuo paNa paDadAdithI yathAyogya surakSA kare che. ghaTImAtrakanuM grahaNaH|16 kappai NiggaMthINaM aMtolittaM ghaDimattayaM dhArittae vA pariharittae vA / bhAvArtha :- sAdhvIone aMdarathI lepayukta hoya tevuM ghaDInA AkAranuM bhojana rAkhavuM ane teno upayoga karavo kalpe che. | 17 No kappai NiggaMthANaM aMtolittaM ghaDimattayaM dhArittae vA pariharittae vA / bhAvArtha :- sAdhuone aMdarathI lepayukta hoya tevuM ghaDInA AkAranuM bhojana rAkhavuM ane teno upayoga karavo kalpato nathI.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 134 ] zrI bRha895 sUtra vivecana : sAdhu-sAdhvIne AgamamAM traNa prakAranA mAtraka-bhAjana rAkhavAnI AjJA che, jema keuccAramAtraka, prasavaNamAtraka ane khelamAtraka. ahIM prasavaNa mAtraka-bhAjananuM varNana che. aMtatti parivattiyaM parIsaMsthAnuM mRtmayabhAjana viroSa ghaTikA(lAbuM ane moTuM nAnuM) nA AkAranuM eka prakAranuM mATInuM pAtra ghaTImAtraka kahevAya che. te mATInuM pAtra aMdarathI kharabacaDuM hovAthI aMti- aMdara lepa kareluM arthAtu rogAna ke sapheda raMga lagAvIne lIsuM banAveluM mAtrakapAtra sAdhvIjI vAparI zake che. AkAra ane sparzajanya doSanA kAraNe ghaTikA mAtraka sAdhune vAparavuM kalpatuM nathI. cilamilikA-maccharadAnI viveka: 18 kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA celacilimiliyaM dhArittae vA pariharittae vA / bhAvArtha :- sAdhu ane sAdhvIone maccharadAnI rAkhavI ane teno upayoga karavo kalpa che. vivecana : cilamilikA zabda e dezI zabda che. cilamili eTale kapaDAnI jhuMpaDI che, bhASyamAM tenA pAMca prakAra batAvyA che, yathA- (1) sUtramayI - kapAsa AdinA dorAthI banelA vastranI. (2) rajUmathI - Una vagerenA jADA dorAthI banelI (3) valkalamayI - zaNaAdinI chAlathI banelI. (4) daMDakamathI - vAMsathI banelI. (5) kaTamayI - caTTAIthI banelI. uparokta pAMca prakAramAMthI vastrathI banelI maccharadAnI sAdhu-sAdhvI rAkhI zake che. anya maccharadAnI vajanamAM bhAre hovAthI vihAramAM sAthe rAkhI zakAtI nathI. maccharadAnInuM pramANa pAMcahAtha lAMbI, traNa hAtha pahoLI, traNa hAtha UMcI hoya che. tenI aMdara eka sAdhu athavA eka sAdhvInuM saMrakSaNa vyavasthita rIte thaI zake che. maccharadAnInA lAbha - varSA Adi RtuomAM DAMsa, macchara, mAkhI, pataMgiyA vagere kSudra jaMtu utpana thAya che tyAre rAtrinA samaye maccharadAnInI aMdara suvAthI te jIvonI surakSA thAya che. varasAda varasavAthI aneka prakAranA jIvothI athavA vihAranA samaye vanAdi pradezomAM jaMgalI jAnavarothI AtmarakSA paNa thAya che. mAkhI macchara vagere vadhAre hoya tyAre maccharadAnI bAMdhIne AhAra pANI karavAthI te jIvonI rakSA thAya che. jaLAzayanA kinAre pravRtti niSedha - 19 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA dagatIraMsi ciTThittae vA NisIittae vA tuyaTTittae vA NidAittae vA payalAittae vA asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAima vA Aharettae, uccAraM vA pAsavaNaM vA khela vA siMghANa vA pariTThavettae, sajjhAyaM vA karettae, dhammajAgariyaM vA jAgarittae kAusaggaM vA ThAittae / bhAvArtha :- sAdhu ane sAdhvIne jaLAzayanA kinAre-nadI AdinA kinAre UbhA rahevuM, besavuM, sUvuM, nidrAdhIna thavuM, gADha nidrA levI, anna-pANI-mIThAI-mukhavAsa Adi khAvA-pIvA, maLa, mUtra, zleSma,
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-1 135 nAkano mela Adino tyAga karavo, svAdhyAya karavo, dharmajAgarikA-dharma dhyAna karavuM ane kAyotsargamAM sthira thavuM kalpatuM nathI. vivecanaH prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne jaLAzayAdi koIpaNa jalasthAnonA kinAre pravRtti karavAno niSedha che. vAtIsi :- nadI, sarovara vagere jaLAzayano kinAro ke kAMTho dagatIra(dakatI2) kahevAya che. tevA sthAne sAdhu athavA sAdhvIne UbhA rahevuM, besavuM, khAvuM, pIvuM, maLa-mUtrAdino tyAga karavo, dhyAnastha thavuM ke kAyotsarga karavo vagere kriyA karavAno niSedha che. jaLazayAdinA tIre uparokta kriyA karatAM sAdhu tRSAtura bane to saceta pANI pIvAnuM mana thaI jAya, pANImAM rahelA jaLacara jIvo bhayabhIta bane, bhayAtura te prANIo nAzabhAga kare, to pANInA jIvo ane sevALAdi vanaspati jIvonI ghAta thAya, kinArAnI jamIna sacitta hoya che tyAM uparokta kriyA karatAM pRthvInA jIvonI virAdhanA thAya tathA kinArA samIpe sAdhune joIne sAdhu saceta pANI pItA haze, tevI lokamAnasamAM zaMkA thAya vagere doSonI saMbhAvanA hovAthI sAdhu- sAdhvIne jaLAzayanA kinAre uparokta kArya karavAno niSedha che. citrovALA upAzrayo: 20 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA sacittakamme uvassae vatthae / bhAvArtha:- sAdhu ane sAdhvIone citrovALA upAzrayomAM rahevuM kalpatuM nathI. 21 kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA acittakamme uvassae vatthae / sAdhu ane sAdhvIone citro na hoya tevA upAzrayomAM rahevuM kalpe che. bhAvArtha: vivecanaH prastuta sUtramAM citrothI citrita upAzrayamAM sAdhu-sAdhvIne rahevAno niSedha che. vikArotpAdaka citro joIne teonA manamAM vikArabhAva jAgRta thavAnI saMbhAvanA che, manamohaka anya citro tarapha vAraMvAra dRSTi javAthI svAdhyAya, dhyAna, pratilekhana vagere saMyama kriyAomAM skhalanA thAya, tethI citrovALA upAzrayomAM rahevAno sAdhu-sAdhvIone niSedha che. sAgArikanI nizrA : 22 No kappai NiggaMthINaM sAgAriya-aNissAe vatthae / bhAvArtha:sAdhvIone sAgArika-gRhasthanI nizrA vinA rahevuM kalpatuM nathI. 23 kappai NiggaMthINa sAgAriya- NissAe vatthae / bhAvArtha :- sAdhvIone sAgArika-gRhasthanI nizrAmAM rahevuM kalpe che. 24 kappai NiggaMthANaM sAgAriya- NissAe vA aNissAe vA vatthae / bhAvArtha:sAdhuone sAgArika-gRhasthanI nizrAmAM athavA nizrA vinA, baMne rIte rahevuM kalpe che.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 134 ] zrI bRhakalpa sUtra vivecana : prastuta sutromAM sAdhu-sAdhvIne gRhasthanI nizrAmAM rahevAno viveka pradarzita karyo che. uttama AcAravAna zayyAtara gRhasthanI nizrA-surakSAnA uttaradAyitvamAM sAdhvIjIe rAtrinivAsa karavo joIe ke jethI te zAMta citte, bhaya vinA svAdhyAyAdi karI zake. - sAdhu zayyAtaranI nizrA vinA upAzrayamAM rahI zake che ane cora, hiMsaka prANIo ke anya koI upadrava hoya to sAdhu paNa zayyAtaranI surakSAmAM rAtrivAsa karI zake che. gRhasthayukta upAzraya:25 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA sAgArie uvassae vatthae / bhAvArtha :- sAdhu ane sAdhvIne sAgArika(gRhasthanA nivAsayukta) upAzrayamAM rahevuM kalpatuM nathI. 26 No kappai NiggaMthANa isthisAgArie uvassae vatthae / bhAvArtha :- sAdhuone strI sAgArika-strIonA nivAsayukta upAzrayamAM rahevuM kalpatuM nathI. | 27 kappai NiggaMthANaM purisasAgArie uvassae vatthae / bhAvArtha :- sAdhuone puruSa sAgArika-puruSonA nivAsayukta upAzrayomAM rahevuM kahyuM che. 28 No kappai NiggaMthINaM purisasAgArie uvassae vatthae / bhAvArtha :- sAdhvIone puruSa sAgArika-puruSonA nivAsayukta upAzrayamAM rahevuM kalpatuM nathI. 29 kappai NiggaMthINaM itthi-sAgArie uvassae vatthae / bhAvArtha :- sAdhvIone strI sAgArika-phakta strIonA nivAsayukta upAzrayamAM rahevuM kahyuM che. vivecanaH prastuta sUtromAM sAgarika upAzraya saMbaMdhI viveka pradarzita karyo che. tArikha 3vasa - je upAzraya(sthAna)mAM strI, puruSa rahetA hoya, strI-puruSonA zRMgArika citro dorelA hoya, lAkaDAnI ke paththara AdinI strI-puruSanI mUrtio hoya, temanA zRMgAranA sAdhano, vastra, AbhUSaNa, gaMdha, mALA, alaMkAra vagere hoya, bhojana, pANInI sAmagrI hoya, gIta, nRtya, nATaka vagere thatAM hoya athavA vINA, vAMsaLI, mRdaMga Adi vAjiMtro vAgatA hoya, te sAgArika upAzraya(sthAna) che. sAmAnya rIte sAdhu-sAdhvIne sAgArika upAzrayamAM rahevAno niSedha che. gRhasthonI dainika pravRttio joIne sAdhunA manamAM vividha prakAranA rAga-dveSa, vikAra Adi bhAvonI utpattinI saMbhAvanA hovAthI sAdhu-sAdhvI gRhastha yukta sAgArika sthAnamAM rahe nahIM. tema chatAM kyAreka nirdoSa sthAnanI prApti na thAya tyAre sAdhu puruSayukta sthAnamAM ane sAdhvI strIyukta sthAnamAM vivekapUrvaka rahI zake che. sAdhvIo puruSayukta sthAnamAM ke puruSanA kAmavardhaka citro Adi yukta sthAnamAM rahe nahIM ane sAdhu strIyukta sthAnamAM ke strInA nRtya Adi citrothI yukta sthAnamAM rahe nahIM.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-1 [ 137] pratibaddha sthAno - 30 No kappai NiggaMthANaM paDibaddha sejjAe vatthae / bhAvArtha- sAdhuone pratibaddha sthAnamAM rahevuM kalpatuM nathI. 31 kappai NiggaMthINaM paDibaddha sejjAe vatthae / bhAvArtha :- sAdhvIone pratibaddha sthAnamAM rahevuM kalpa che. vivecana : bhASyakAre pratibaddha upAzraya eTale sAdhune rahevAnA sthAnanuM svarUpa dravya ane bhAvathI samajAvyuM chevika :- pratibaddha zayA-sthAna. tenA be prakAra che. (1) dravyapratibaddha sthAna (2) bhAvapratibaddha sthAna. (1) je sthAna ane gRhasthanA ghara vacce eka bhIMta hoya te dravyapratibaddha sthAna che. dravya pratibaddha sthAnamAM svAdhyAya AdinA dhvanithI gRhasthane ane gRhasthanA kAryonA avAjathI sAdhune svAdhyAyAdimAM skUlanA thAya che A rIte paraspara eka-bIjAnA kAryomAM vyAghAta thAya che. (2) bhAvapratibaddha upAzrayanA cAra prakAra che- 1. jyAM strIo ane sAdhuone vaDInIta ane laghunIta mATe javAnuM sthAna eka hoya. 2. jyAM strIo ane sAdhuone besavAnuM sthAna eka hoya. 3. jyAMthI sahaja rIte strIonuM rUpa dekhAtuM hoya. 4. jyAM besavAthI strInA vacano saMbhaLAtA hoya vagere sthAna bhAva pratibaddha sthAna che. bhAvapratibaddha sthAna saMyama ane brahmacaryanA bhAvomAM bAdhaka bane che, tethI sAdhu-sAdhvIe dravya ke bhAvapratibaddha sthAnamAM rahevuM yogya nathI. sAdhvI mATe sutrokta A vidhAna apavAda svarUpa che kAraNa ke sAdhvIjIe gRhasthanI nizrAyukta sthAnamAM ja rahevAnuM hoya che. kyAreka nizrAyukta apratibaddha sthAna na maLe tyAre sAdhvIjIe pratibaddha sthAnamAM atyaMta vivekathI rahevuM joIe. pratibaddhamArgavALA sthAno - |32 No kappai NiggaMthANaM gAhAva-kulassa majjhamajheNaM gaMtuM vatthae / bhAvArtha- sAdhuone pratibaddha mArgavALA-gRhasthanA gharanI madhyamAM thaIne javA AvavAno rasto hoya tevA sthAnamAM rahevuM kalpatuM nathI. |33 kappai NiggaMthINaM gAhAvai-kulassa majjamajjheNaM gaMtuM vatthae / bhAvArtha :- sAdhvIone gRhasthanA gharanI madhyamAM thaIne AvavA-javAno rasto hoya tevA sthAnamAM rahevuM kahyuM che. vivecana : prastuta sUtromAM pratibaddha mArgavALA sthAnamAM rahevAno viveka pradarzita karyo che. kyAreka sAdhu-sAdhvIne rahevAnuM sthAna apratibaddha hoya paraMtu tenA gamanAgamanano mArga gRhasthanA mArgathI saMbaMdhita hoya, gRhasthanA gharamAMthI javA-AvavAno rasto hoya, to te sthAna pratibaddha mArgavALuM sthAna
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 ] zrI bRha895 sUtra kahevAya che. tevA sthAnamAM sAdhune rahevuM kalpatuM nathI. gRhasthanA gharanI vaccethI avara-javara karatAM gRhasthanA aneka prakAranA kAryakalApo upara dRSTi paDe ane sAdhuonuM citta vikSobhane prApta thAya athavA gharamAM rahelI strIone kSobha thAya che. sAdhvIone pratibaddha mArgavALA sthAnamAM anivArya saMyogomAM rahevuM paDe, to vivekapUrvaka rahI zake che. zramaNapaNAno sAra-upazamabhAva:34 bhikkhU ya ahigaraNaM kaTu, taM ahigaraNaM viosavittA viosaviyapAhuDe, icchAe paro ADhAejjA, icchAe paro No ADhAejjA / icchAe paro abbhuDhejjA, icchAe paro No abbhuTTejjA / icchAe paro vaMdejjA, icchAe paro No vNdejjaa| icchAe paro saMbhuMjejjA, icchAe paro No saMbhujejjA / icchAe paro saMvasejjA, icchAe paro No saMvasejjA / icchAe paro uvasamejjA, icchAe paro No uvsmejjaa| je uvasamai tassa atthi ArAhaNA, je Na uvasamai tassa Natthi ArAhaNA; tamhA appaNA ceva uvasamiyavvaM / se kimAhu ? bhaMte ! uvasamasAraM sAmaNNaM / bhAvArtha :- sAdhune koInI sAthe kalaha thayo hoya to kSamApanA karI zIvra te kalahane upazAMta karavo joIe. jenI sAthe kalaha thayo hoya tenI kSamApanA kare tyAre te sAdhu icchA hoya to Adara kare, icchA na hoya to Adara na kare; icchA hoya to sanmAna mATe UbhA thAya, icchA na hoya to UbhA na thAya, icchA hoya to vaMdana kare, icchA na hoya to vaMdana na kare; icchA hoya to tenI sAthe bhojana kare, icchA na hoya to na kare, icchA hoya to tenI sAthe rahe, icchA na hoya to rahe; icchA hoya to upazAMta thAya, icchA na hoya to upazAMta na thAya(te tenI marajI) paraMtu je upazAMta thAya che tenA saMyamanI ArAdhanA thAya che ane te ArAdhaka bane che. je upazAMta thatAM nathI tenA saMyamanI ArAdhanA thatI nathI ane te virAdhaka bane che, tethI svayaM pote upazAMta thaI javuM joIe. prazna- he bhagavan! tenuM zuM kAraNa che? uttara- upazama bhAva e ja sAdhu jIvanano sAra che. vivecana : prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne mATe zramaNapaNAnA sArabhUta upazamabhAva keLavavAno saMdeza che. sAdhu AtmasAdhanA mATe saMyama svIkArI pratikSaNa svAdhyAya, dhyAna Adi saMyama kriyAomAM apramattabhAvathI vicaraNa kare che, to paNa kyAreka zarIra, AhAra, vastra, pAtra, zayyA, saMskAraka vagere koI paNa nimittathI chadmasthapaNAnA kAraNe parasparamAM kalaha thavAnI saMbhAvanA che. kalaha utpanna thayA pachI paNa saMyamazIla muninI azAMta avasthA vadhAre samaya rahetI nathI. te turaMta jAgRtapaNe AlocanA, pratikramaNa, prAyazcitta karI zuddha ane zAMta thaI jAya che. prastuta sUtramAM eka viziSTa saMbhAvanA batAvI tenuM samAdhAna karyuM che ke kyAreka koI sAdhu tIvra kaSAyanA udayamAM AvIne sAmI vyakti zAMta thAya tema chatAM pote upazAMta thavA na icche ane vaMdanAdi vyavahAra na kare to upazAMta thanAra sAdhue vicAravuM joIe ke kSamApanA, zAMti, upazAMti Atmanirbhara che, paravaza nathI, sAmI vyaktinA vyavahArathI svayaM pharIne azAMta na thAya, kAraNa ke pUrNa upazAMta ane
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-1 [ 139 ] kaSAyarahita thavAmAM potAnA saMyamanI ArAdhanA che ane upazAMta na thavAmAM potAnA saMyamanI virAdhanA che. upazAMta bhAva keLavavo, te ja zramaNapaNAno sAra che. temAM sva-para baMnene lAbha che. vihAra vivekaH| 35 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA vAsAvAsAsu cArae / bhAvArtha :- sAdhu ane sAdhvIone varSARtumAM vihAra karavo kalpato nathI. |36 kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA hemaMta-gimhAsu cArae / bhAvArtha :- sAdhu ane sAdhvIone hemaMta ane grISmaRtumAM vihAra karavo kahyuM che. vivecana - prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne mATe varSARtumAM eka sthAne sthira rahevAnuM ane grISma ke hemaMta RtumAM grAmAnugrAma vicaraNa karavAnuM kathana che. sAdhu-sAdhvInA pratyeka AcAra-vicAranuM lakSa sva-para dayA arthAtu ahiMsAdharmanI ArAdhanA che. varSARtumAM ghAsa, aMkura, kSudra jIvajaMtuonI utpatti vizeSa thAya che, te samaye gamanAgamana karavAthI te jIvonI virAdhanA thAya che. nadI-nALA pANIthI bharAI jAya, to tene pAra karavAmAM takalIpha thAya che, vihAramAM acAnaka varasAda Ave, to upadhi bhInI thaI jAya ane aplAyika jIvonI virAdhanA thAya che. A rIte varSARtumAM vihAra karavAthI vividha prakAre virAdhanAnI saMbhAvanA hovAthI sAdhu-sAdhvIne vihAra karavAno niSedha che. eka sthAnamAM rahevAthI sneha janya aneka doSonI saMbhAvanA hovAthI cAturmAsa pachI ATha mahinA sudhI sAdhu-sAdhvIne vicaraNa karavAnuM kathana che. vicaraNa karavAmAM saMyamanI unnati, dharmaprabhAvanA, brahmacarya samAdhi ane svAthya lAbha thAya che tathA jinAjJAnuM pAlana thAya che. A rIte sAdhu-sAdhvIe ATha mAsamAM vihAra karavAmAM ke cAturmAsamAM eka sthAne rahevAmAM saMyama dharmanI ArAdhanA ja che. vairAjya ke viruddharAjyamAM gamanAgamana:37 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA verajja-viruddharajaMsi sajjaMgamaNaM, sajja AgamaNaM sajja gamaNAgamaNaM karettae / jo khalu NiggaMtho vA NiggaMthI vA verajja-viruddharajjaMsi sajjaM gamaNaM sajjaM AgamaNaM sajja gamaNAgamaNaM karei, kareMtaM vA sAijjai, se duhao vi aikkamamANe Avajjai cAummAsiyaM parihAraTThANaM aNugghAiyaM / bhAvArtha- sAdhu ane sAdhvIone vairAjya ane virodhI rAjyamAM vAraMvAra javuM, vAraMvAra AvavuM, vAraMvAra javuM-AvavuM kalpatuM nathI. je sAdhu athavA sAdhvI vairAjya ane virodhI rAjyamAM vAraMvAra jAya che, vAraMvAra Ave che. vAraMvAra AvAgamana kare che, tema karanArane anumodanA kare che. te tIrthakara ane rAjA baMnenI AjJAnuM atikramaNa kare che ane anughAtika cAturmAsika prAyazcittane prApta thAya che.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 zrI bAkalpa sUtra vivecana : prastuta sUtramAM sAdhu sAdhvIne vairAjya ke viruddharAjyamAM vAraMvAra javA AvavAno niSedha karyo che. ghera - vairAjya. tenA aneka artha thAya che je rAjyamAM rahenAra lokomAM paraMparAgata vera cAlatuM hoya, je be rAjyo vacce vera hoya, jyAMnA rAjA ane prajA bIjA rAjyanA gAma, nagara Adine bALatA hoya, je rAjayanA maMtrI, senApati Adi pradhAna puruSa rAjAthI virakta hoya ane tene padacyuta karavAnA paryaMtramAM joDAyelA hoya, je rAjyanA rAjA marI gayA hoya athavA tene padabhraSTa karavAmAM AvyA hoya tevA arAjakatAvALA rAjyane vairAjya kare che. viruddhanAM:- virudgharAjya, jyAM be rAjAonA rAjyamAM paraspara gamanAgamanano pratibaMdha hoya, tevA rAjyone virudgharAjya kahe che. A prakAranA vairAjya ane viruddharAjayamAM sAdhu-sAdhvIone vicaravAno ane kArya mATe gamanAgamanano niSedha che AvA rAjyomAM vAraMvAra gamanAgamana karavAthI adhikArI loko sAdhune cora, guptacara athavA pataMtrakArI mAnIne pakaDe; vadha kare tevI saMbhAvanA che. tevA vairAjya ane virudvarAjyamAM gamanAgamana karanAra sAdhu te rAjAnI maryAdAnuM ullaMghana kare che ane jinezvaranI AjJAnuM paNa ullaMghana kare che, tethI te cAturmAsika anuddaghAtika prAyazcittane pAtra thAya che. niyuktikAre A sUtranA apavAda mArgarUpe viruddha rAjyamAM javAnA viziSTa kAraNo ane javAnI paddhatinuM varNana karyuM che. viruddha rAjyamAM gamanAgamananA viziSTa kAraNo H- koI sAdhunA mAtA-pitA dIkSA levA taiyAra thayA hoya to dIkSA ApavA mATe, bhaktapAna pratyAkhyAna(samAdhimaraNa)no icchuka sAdhu potAnA guru athavA gItArthanI pAse AlocanA mATe, rogI sAdhunI vaiyAvacca mATe, potAnA para krodhita sAdhune upazAMta karavA mATe, vizeSa prakAre zAsana prabhAvanA mATe tathA tevA prakAranA anya kAraNo upasthita thAya, tyAre rAjAnI svIkRti laIne sAdhu virudgharAjyamAM jaI zake che. viruddha rAjayamAM gamanAgamananI paddhati :- uparokta vizeSa kAraNothI A prakAranA vairAya ke * virudgharAjyamAM AvavuM-javuM jarUrI hoya, to pahelAM sImAvartI 'ArakSaka'ne pUche ke ame amuka kArya mATe ApanA rAjyanI aMdara javA icchIe chIe, to javAnI svIkRti Apo. jo te svIkRti ApavAmAM potAnI asamarthatA batAve to kramazaH te rAjyanA nagarazeThane, senApatine ke maMtrIne saMdezo mokalI svIkRti maMgAve. jo zeTha Adi svIkRti ApavAmAM potAnI asamarthatA pragaTa kare to rAjAne saMdezo mokale ke ame amuka kAraNa vizeSa mATe ApanA rAjyamAM praveza karavA icchIe chIe. Apa amone AvavAnI svIkRti Apo ane ArakSaka mANasone AjJA Apo ke teo amane rAjyamAM praveza karavA rajA Ape. A rIte pAchA pharatA samaye paNa upara kahelA kramathI svIkRti laIne pAchA pharavuM joIe. sarjA-sajja :- sUtramAM prayukta sarjA zabda jaladI-jaladI arthAt vAraMvAra javAnA arthamAM che. A rIte AjJA laIne paNa vAraMvAra javAthI rAjA athavA rAjakarmacArI roSa kare athavA zaMkAzIla thAya che. AvA samaye aneka kArya karavA jarUrI hoya to pUrNa vicAra karI eka ja vAramAM te badhA kAryone pUrNa karI levAno viveka rAkhavo joIe. zakya hoya to e dizA, rAjya athavA rAjadhAnImAM javuM ja na joIe te utsargamArga che, apavAda mArge javuM jaNAya to vAraMvAra javuM na joIe.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ | deza-1 | 141 / nimaMtrita vastra AdinuM grahaNaH| 38 NiggaMthaM ca NaM gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe aNupaviThaM kei vattheNa vA paDiggaheNa vA kaMbaleNa vA pAyapuMchaNeNa vA uvaNimaMtejjA, kappai se sAgArakaDaM gahAya AyariyapAyamUle ThavettA doccapi oggahaM aNuNNavettA parihAraM pariharittae / bhAvArtha :- sAdhu gRhasthanA gharamAM AhArane mATe praveza kare, tyAre sAdhune jo koI gRhastha vastra, pAtra, kaMbala athavA pAdaprIMchananuM nimaMtraNa kare arthAt grahaNa karavA mATe kahe to tene sAkArakata-pADhIyArA grahaNa karI, upAzraye AvIne AcAryonA caraNomAM rAkhe, te grahaNa karavAnI AjJA Ape, to bIjI vakhata temanI AjJA laIne potAnI pAse rAkhI zake che ane teno upayoga karI zake che. |39 NiggaMthaM ca NaM bahiyA viyArabhUmi vA vihArabhUmi vA NikkhataM samANaM kei vattheNa vA paDiggaheNa vA kaMbaleNa vA pAyapuMchaNeNa vA uvaNimaMtejjA, kappai se sAgArakaDaM gahAya AyariyapAyamUle ThavettA doccaM pi oggahaM aNuNNavettA parihAraM pariharittae / bhAvArtha :- sAdhu vidyArabhUmi (bhaga, bhUtra, visarjana sthAna) athavA vihArabhUmi (svAdhyAya bhUmi)mA javA mATe bahAra nIkaLyA hoya, tyAre jo koI gRhastha vastra, pAtra, kaMbala athavA pAdaprochana grahaNa karavA mATe kahe to te vastrAdine sAkArakata-pADhIhArA grahaNa karI, upAzraye AvI AcAryanA caraNomAM rAkhe, te grahaNa karavAnI AjJA Ape, to bIjI vakhata temanI AjJA laIne potAnI pAse rAkhI zake che ane teno upayoga karI zake che. 40 NiggaMthiM ca NaM gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe aNupaviThaM kei vattheNa vA paDiggaheNa vA kaMbaleNa vA, pAyapuMchaNeNa vA uvaNimaMtejjA kappai se sAgarakaDaM gahAya pavattiNIpAyamUle ThavettA docca pi oggaha aNuNNavettA parihAra prihritte| bhAvArtha :- sAdhvI gRhasthanA gharamAM AhArane mATe praveza kare tyAre koI gRhastha vastra, pAtra, kaMbala athavA pAdaprIMchana grahaNa karavA mATe kahe to tene sAkArakRta(pADhIyArA) grahaNa karI, upAzraya AvIne pravartinInA caraNomAM rAkhe, te grahaNa karavAnI AjJA Ape, to bIjI vakhata temanI AjJA laIne tene potAnI pAse rAkhI zake che ane teno upayoga karI zake che. 41 NiggaMthi ca NaM bahiyA viyArabhUmi vA vihArabhUmi vA NikkhaMti samANi kei vattheNa vA paDiggaheNa vA kaMbaleNa vA pAyapuMchaNeNa vA uvaNimaMtejjA, kappai se sAgArakaDa gahAya pavittiNIpAyamUle ThavettA doccapi oggaha aNuNNavettA parihAraM pariharittae / bhAvArtha :- sAdhvI vicArabhUmi athavA svAdhyAyabhUmimAM javA mATe upAzrayathI bahAra nIkaLyA hoya, tyAre jo koI gRhastha vastra, pAtra, kaMbala athavA prAdaprIMchana grahaNa karavA mATe kahe to tene sAkArakata
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bRhatkalpa sUtra pADhIhArA grahaNa karI pravartinInA caraNomAM rAkhe, te grahaNa karavAnI AjJA Ape to bIjI vakhata temanI AjJA laIne tene potAnI pAse rAkhI zake che ane upayoga karI zake che. vivecanaH 142 prastuta sUtromAM sAdhu-sAdhvI mATe vastra Adi koIpaNa upakaraNanA grahaNa samaye gurvAzAnI mahattA pradarzita karI che. AcAryanI AjJApUrvaka gocarIe nIkaLelA sAdhu bhikSA mATe gRhasthanA gharamAM jAya ane gharanA mAlika tene bhojana, pANI ApIne vastra, pAtrAdi levA mATe kahe ane sAdhune tenI AvazyakatA hoya to gRhasthane kahe ke "jo amArA AcArya AjJA Apaze to A rAkhazuM anyathA tamArA A vastra, pAtrAdi tamane pAchA ApI jaIzuM", A rIte kahIne grahaNa karavAne sAkArakRta grahaNa kahevAya che. jo te sAdhu sAkArakRta grahaNa na kare ane svayaM potAnI meLe ja grahaNa karI teno upayoga kare to te vastu gRhastha dvArA ApelI hovA chatAM gurunI AjJA na hovAthI guru adattanA kAraNe te corIno bhAgIdAra thAya che ane prAyazcittane pAtra bane che. sAdhu upAzrayamAMthI je vastu grahaNa karavAnA prayojanathI gurvAdikonI AjJA laIne nIkaLyA hoya te ja vastu grahaNa karI zake che. jo gRhastha bIjI koI paNa vastunuM niyaMtraNa kare arthAt vahorAvavAnI icchA pradarzita kare ane sAdhune te vastunI AvazyakatA hoya, to AcAryAdinI svIkRtinA AgArathI laI zake che. jo vastra Adi vahorAvAnI AjJA laIne ja gayA hoya to sAkA2kRta levuM Avazyaka nathI. rAtre AhAra, vastrAdi grahaNa niSedha : 42 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA rAo vA viyAle vA asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA paDiggAhettae / NaNNattha egeNaM puvvapaDilehieNaM sejjA-saMthAraeNaM / bhAvArtha :sAdhuone-sAdhvIone rAtre athavA vikAlamAM(saMdhyA samaye) azana, pANI, mIThAI ane mukhavAsa Adi cAre prakAranA AhAra levA kalpatA nathI, paraMtu pUrve(divase) pratilekhana karelA zayyA saMstAraka grahaNa karavA kalpa che. 43 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA rAo vA viyAle vA vatthaM vA paDiggahaM vA kambalaM vA pAyapuMchaNaM vA paDiggAhettae / NaNNatha egAe hariyAhaDiyAe, sA vi ya paribhuttA vA dhoyA vA rattA vA ghaTTA vA maTThA vA saMpaghUmiyA vA / bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIne rAtre athavA vikAlamAM--saMdhyA samaye anya vastra, pAtra, kaMbala, pAdaproMchana levA kalpatA nathI. hatAhatikA- potAnuM corAyeluM vastra pAchuM ApavA Ave, to te vastra levuM kalpe che. te corAyeluM vastra core vAparyuM hoya, dhoyuM hoya, raMgyuM hoya, ghasIne tenA cihno kADhI nAMkhyA hoya, suMvALuM karyuM hoya ke tapAvyuM hoya, to paNa rAtrimAM te levuM kalpe che.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-1 ) [ 143 ] vivecanaH prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne rAtre koIpaNa vastu grahaNa karavAnI bAbatano viveka pradarzita karyo che. vijAta- divasano aMta ane rAtrinA prAraMbha vacceno saMdhikAla arthAt saMdhyA samaya athavA rAtrino aMta ane divasanA prAraMbha vacceno saMdhikAla arthAt uSAkAlane vikAla kahe che. sAmAnya rIte ahiMsAnA upAsaka sAdha-sAdhvIne azana Adi cAre prakArano AhAra, vastra, pAtra, kaMbala, pAdaprIMchana, zayyA-saMstAraka Adi koI paNa vastu sUryodaya pUrve ane sUryAsta pachI tathA saMdhyA samaye grahaNa karavI kalpatI nathI. saMdhyA samaye ke rAtre gocarIne mATe gamanAgamana karavAthI SaTkAyika-chakAyanA jIvonI virAdhanA, saMyamanI virAdhanA thAya che ane saMyamanI virAdhanAthI AtmavirAdhanA thAya che, te sivAya rAtre AvatA-jatA sAdhune koI cora samajI pakaDI le, gRhasthanA ghare javAthI tyAM aneka prakAranI AzaMkAo thaI zake ityAdi kAraNothI rAtre bhojana pANI Adi grahaNa karavA kalpatA nathI. mulya ne puSyavihipta sajA saMthArapu- A tenuM apavAda sutra che. kyAreka sAdhu vihAra karatAM rasto bhUlI gayA hoya, rasto lAMbo nIkaLyo hoya vagere kAraNothI sthavirakalpI sAdhu sUryAsta pachI yathAyogya sthAne pahoMce, to tene rahevA mATe makAna ane jIvarakSA AdinA kAraNe pATa, saMstAraka vagere rAtre ke vikAlamAM grahaNa karavA jarUrI banI jAya che. sUryAsta pahelA makAna maLI gayA pachI paNa kyAreka Avazyaka pATa gRhasthanI dukAna AdithI, rAtre eka--be kalAka pachI maLe tevI saMbhAvanA hoya to sAdhu tenI dukAne jaIne pahelAM te pATa AdinuM pratilekhana karI le, to rAtre grahaNa karI zakAya che. pAlya / hariyAdaDiyA - hata + AhuttizA- haraNa karAyelI, coroyelI vastu pAchI grahaNa karavI. sAmAnya rIte sAdhu-sAdhvIne saMdhyA samaye ke rAtre vastrAdi grahaNa karavAno niSedha che paraMtu grAmAnugrAma vihAra karatAM hoya tyAre koI cora Adi sAdhu athavA sAdhvInA vastra Adine corIne laI jAya, thoDA samaya pachI laI janArane saddabuddhi Ave ke mAre sAdhu athavA sAdhvInA A vastra Adi corI levA ke jhUMTavI levA na joIe ane te saMdhyA samaye athavA rAtrinA samaye sAdhunA corelA vastrAdi pAchA ApavA Ave athavA sAdhu joI zake tevA yogya sthAne mUkI jAya, to te vastra Adine grahaNa karavA, tene hatAhatikA kahe che. te vastra Adine sAdhu rAtre laI zake che. te "hatAhRtikA" vastra cora pAse jeTalo samaya rahyA hoya, te samaya daramyAna core temAM keTalAka pheraphAro karyA hoya, sUtrakAre tatsaMbaMdhI pAMca kriyAo batAvI che- parimuvata- te vastrane laI janAre oDhavA AdinA upayogamAM lIdhuM hoya. pota- pANIthI dhoyuM hoya. rata- pAMca prakAranA raMgamAMthI koI raMgathI raMgyuM hoya. dhRSTa- vastra Adi paranA cinha, ghasIne kADhI nAkhyA hoya. pRSTha- jADA athavA kharabacaDA kapaDAM Adine koI dravya nAMkhIne suMvALuM banAvyuM hoya. tawdhUmata- suMgadhita dhUpa AdithI suvAsita karyuM hoya. uparokta prakriyA karIne cora vagere vastrAdi pAchA ApavA Ave, to sAdhu ane sAdhvI tene grahaNa karI zake che. potAnA corAyelA vastra sivAyanA navA vastra, pAtra, pAdaprIMchana vagere saMdhyAkALe athavA rAtre sAdhu-sAdhvIne te levA kalpatA nathI.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 144 | zrI bRhatka95 sUtra rAtre gamanAgamanano niSedha - 44 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA rAo vA viyAle vA addhANagamaNaM pattA | bhAvArtha :- sAdhuo ane sAdhvIone rAtre athavA vikAlamAM rastA para gamana karavuM kalpatuM nathI. 45 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA rAo vA viyAle vA saMkhaDiM saMkhaDipaDiyAe ettae / bhAvArtha :- sAdhuo ane sAdhvIone rAtre athavA vikAlamAM saMkhaDI(jJAti bhojana, jamaNavAra)ne mATe, saMkhaDI sthaLe(anyatra) javuM kalpatuM nathI. vivecana : prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne mATe rAtri vihArano niSedha che. rAtri samaye gamanAgamana karavAthI mArga para jIvo daSTigocara thatAM nathI, IryAsamitinuM pAlana thatuM nathI, kyAreka pagamAM kAMTA vAge, Thesa vAge, khADA-TekarAvALA UMcA-nIcA rastAmAM paDI javAya, sarpa Adi jherI jIvo DaMkha mAre; vAgha, dIpaDA Adi jaMgalI jAnavaro tarApa mAre; cora-lUMTArA upadrava kare ityAdi aneka prakAre jIva virAdhanA, saMyama virAdhanA ane AtmavirAdhanAnI saMbhAvanA hovAthI sAdhu-sAdhvIne rAtri vihArano sarvathA niSedha che. sAmAnya rIte sAdhune saMkhaDi-moTA jamaNavAramAM gocarI mATe javAno niSedha che. tema chatAM kyAreka gAmamAM moTo jamaNavAra hoya, AsapAsanA grAmavAsIo paNa tyAM ja jamavA AvavAnA hoya, te divase anyatra kyAMya bhikSA prAptinI saMbhAvanA na hoya, tevI paristhitimAM sAdhu, lokono samUha bhego thAya, te pahelAM moTA jamaNavAramAM jaIne vivekapUrvaka AhAra grahaNa karI zake che, kyAreka AvA prasaMge jamaNavAramAM jaladI pahoMcavA mATe suryodaya pUrve nIkaLavAno saMkalpa kare ane jAya, to tenA mATe prastuta sutramAM niSedha karyo che. rAtre sthaDila ke svAdhyAyabhUmimAM ekalA javAno niSedha - 46 No kappai NiggaMthassa egANiyassa rAo vA viyAle vA bahiyA viyArabhUmi vA vihArabhUmi vA Nikkhamittae vA pavisittae vA / kappai se appabiiyassa vA appataiyassa vA rAo vA viyAle vA bahiyA viyArabhUmi vA vihArabhUmi vA Nikkhamittae vA pavisittae vA / bhAvArtha :- sAdhue rAtre athavA vikAlamAM upAzrayanI bahAra sthaDila- vicArabhUmi athavA svAdhyAya bhUmimAM ekalA javuM-AvavuM kalpatuM nathI, teNe pote bIjA ke pote trIjA arthAtu anya eka athavA be sAdhuoe sAthe laIne (be ke traNa sAdhuone sAthe maLIne) rAtre ke vikAlamAM upAzrayanI bahAra thaMDila bhUmi athavA svAdhyAya bhUmimAM javuM-AvavuM kahyuM che.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-1 145 ] 47 No kappai NiggaMthIe egANiyAe rAo vA viyAle vA bahiyA viyArabhUmi vA vihArabhUmi vA Nikkhamittae vA pavisittae vA / kappai se appabiiyAe vA appataiyAe vA appacautthIe vA rAo vA viyAle vA bahiyA viyArabhUmi vA vihArabhUmi vA Nikkhamittae vA pavisittae vA / bhAvArtha :- sAdhvIne rAtre athavA vikAlamAM upAzrayanI bahAra UDila bhUmi athavA svAdhyAya bhUmimAM ekalA AvavuM-javuM kalpatuM nathI, pote bIjA, pote trIjA ke pote cothA arthAtu anya eka, be athavA traNa sAdhvIone sAthe laIne eTale be, traNa ke cAra sAdhvIoe sAthe maLIne rAtre athavA vikAsamAM upAzrayanI bahAra spaMDila bhUmi athavA svAdhyAya bhUmimAM javuM-AvavuM kalpa che. vivecana : - prastuta sUtromAM sAdhu-sAdhvIne rAtre spaMDila bhUmi ke svAdhyAya bhUmimAM ekalA javAno niSedha karyo che. upAzrayanI aMdara ane upAzrayanI bahAra so hAthanA kSetranI gaNanA upAzrayanI sImAmAM thAya che, tenAthI dUranA kSetramAM javA mATe sUtramAM dayA zabdano prayoga karyo che. ekalA javAmAM aneka vipattio ane AzaMkAonI saMbhAvanA rahe che, jema ke- atyaMta mohanA udayathI athavA strInA upasargathI parAjita thaIne ekalo sAdhu brahmacaryanuM khaMDana karI zake che. sarpa Adi jherI jIvo DaMkha mAre, mUchanA kAraNe Thokkara lAgavAthI paDI jAya, cora grAmarakSaka Adi pakaDe, Adi koIpaNa vikaTa paristhitimAM ekalA hoya to muzkelI UbhI thAya, tethI upAzrayanI sImAnI bahAra rAtrimAM ekalA sAdhue IMDilabhUmi ke svAdhyAya bhUmimAM javuM na joIe. upAzrayanI sImAmAM javAthI ukta doSonI saMbhAvanA prAyaH rahetI nathI. sAmAnya rIte sAdhune IryAsamitinA pAlanapUrvaka ja gamana karavAnuM hovAthI rAtre upAzrayanI bahAra javAno niSedha che paraMtu kyAreka sAdhuonI saMkhyA vadhAre hoya ane makAna nAnuM hoya athavA upAzrayamAM svAdhyAya thaI zake tema na hoya to rAtre svAdhyAya mATe anyatra jaI zakAya che, te ja rIte sthaDilabhUmimAM paNa rAtre jaI zakAya che. anivArya paristhitimAM rAtre bahAra javuM paDe, to ekalA javuM yogya nathI. bhASyakAre A sUtranA apavAdanuM kathana karyuM che. kyAreka be ke traNa sAdhu hoya, ekAda sAdhu bImAra hoya, eka sAdhune sevA mATe upAzrayamAM rahevuM jarUrI hoya, be sAdhu sAthe bahAra jaI zake tema na hoya tyAre anivArya saMyogamAM sAdhune upAzrayanI bahAra javuM paDe, to bIjA sAdhune sUcana karIne svayaM sAvadhAnI pUrvaka ekalA jaI zake che paraMtu sAdhvIne koI paNa paristhitimAM ekalA javuM kalpatuM nathI. viziSTa paristhitimAM koI bahenane sAthe laIne jaI zake che. AryakSetramAM vicaraNa:48 kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA puratthimeNaM jAva aMgamagahAo ettae, dakkhiNeNaM jAva kosambIo ettae, paccatthimeNaM jAva thUNAvisayAo ettae, uttareNaM jAva kuNAlAvisayAo ettae / eyAvayAva kappai, eyAvayAva
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 146 ] zrI bRha895 sUtra | Arie khette / No se kappai etto bahiM / teNa paraM jattha NANa-dasaNa-carittAI ussappaMti- tti bemi / bhAvArtha :- sAdhu ane sAdhvIone pUrvadizAmAM aMga dezanI caMpAnagarI ane magadha dezanI rAjagRhI nagarI sudhI, dakSiNadizAmAM kauzambI nagara sudhI, pazcimadizAmAM pUNA nagarI sudhI ane uttara dizAmAM kuNAladezanI zrAvastI nagarI sudhI javuM kahyuM che. ATalA ja Aryadeza che, tenAthI bahAra javuM kalpatuM nathI. taduparAMta jyAM jJAna, darzana ane cAritranI vRddhi thatI hoya tyAM vicaraNa kare. vivecana - prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne AryakSetramAM vicaraNa karavAnuM sUcana karyuM che. prajJApanA sUtranA prathama padamAM bharatakSetranA sADA pacIsa AryadezanuM kathana che. sAdhu-sAdhvIne te AryakSetramAM vicAravAnuM vidhAna che. prastuta sutramAM tenI sImA rUpe-pUrva dizAmAM aMgadezanI rAjadhAnI caMpAnagarI ane magadha dezanI rAjadhAnI rAjagRhI nagarI sudhI, dakSiNadizAmAM - vatsadezanI rAjadhAnI kauzambI nagarI sudhI, pazcimadizAmAM - sthaNA nagarI sudhI ane uttaradizAmAM - kuNAladezanI rAjadhAnI zrAvastI nagarI sudhI javAnuM vidhAna che. prastuta sUtramAM pUrva dizA AdimAM dezanA nAmanuM kathana che ane dakSiNa dizA AdimAM nagarInA nAmanuM kathana che. - sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikA rUpa caturvidha saMgha AryakSetramAM hoya che. AryakSetranA loko sAdhvAcArathI paricita hovAthI sAdhune AhAra, pANI, vastra, pAtra, zayyA, saMstAraka Adi upadhi saraLa tAthI prApta thaI zake che. saMyama dharmanI sAdhanA saraLatApUrvaka thaI zake che. tethI sAdhu-sAdhvIe AryakSetramAM vicaraNa karavuM joIe. tenuM paraM galtha..... tema chatAM jJAna, darzana, cAritranI vRddhi thatI hoya, to sAdhu-sAdhvI Arya kSetrathI anyatra arthAta anArya kSetramAM vicaraNa karI zake che. jema prabhu mahAvIra svAmIe vizeSa karmanirjarAnA lakSe anArya kSetramAM vicaraNa karyuM hatuM. saMkSepamAM sAdhu-sAdhvIe potAnI kSamatAno pUrNapaNe vicAra karIne saMyama samAcArIne lakSamAM rAkhIne vicaraNa karavuM joIe. che uddezaka-1 saMpUrNa
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAthanA | 147] uddezaka-ra prAkakzana BROPORODROOR * A uddezakamAM sAdhu-sAdhvIne rahevA yogya sthAna tathA zayyAtarapiMDanI grAhAtA-agrAhyatAnuM vividha vikalpothI vistRta varNana che ane aMte sAdhu-sAdhvIne kalpanIya vastra ane rajoharaNanuM kathana che. * je makAnamAM dhAnya verAyeluM hoya temAM sAdhu-sAdhvIe rahevuM kalpatuM nathI. dhAnyanA vyavasthita DhagalA hoya to tyAM mAsakalpa rahI zake che ane dhAnya DabbAmAM bhareluM hoya, te DabbA sIlabaMdha hoya ke kothaLAmAM bhareluM hoya ane jyAM gamanAgamanamAM jIva virAdhanAnI saMbhAvanA na hoya, tyAM cAturmAsa rahI zake che. * je makAnamAM dArUnA ghaDA athavA acitta ThaMDA athavA uSNa pANInA ghaDA bharelA hoya, agni dIpaka AkhI rAta baLatA hoya, to tyAM sAdhu-sAdhvIe rahevuM na joIe, anya makAnanA abhAvamAM eka athavA be rAtri rahI zakAya che. * je makAnamAM khAdha padArthanA vAsaNo vera-vikhera paDyA hoya tyAM rahevuM na joIe, te khAdya padArtho vyavasthita rAkhelA hoya to mAsakalpa ane te padArtho sIlabaMdha hoya to cAturmAsa paNa rahI zakAya che. * dharmazALA ane asurakSita sthAnomAM sAdhvIoe rahevuM na joIe. anya sthAnanA abhAve sAdhu tyAM rahI zake che. * je zayA-sthAnanA aneka svAmI hoya to, ekanI AjJA laIne tene zayyAtara tarIke sthApita karIne anyanA gharethI AhArAdi grahaNa karI zakAya che. * zayyAtarano AhAra zayyAtaranI mAlikIno hoya ke anyane ApI devAthI zayyAtaranI mAlikIno na hoya to paNa zayyAtaranA gharamAM levo kalpato nathI. zayyAtarano AhAra zayyAtaranA gharanI bahAra zayyAtaranI mAlikIno hoya to levo kalpato nathI ane zayyAtaranA gharanI bahAra anyane ApI devAthI anyanI mAlikIno thaI jAya to te AhAra anya gRhastha pAsethI levA kahyuM che. * sAdhu-sAdhvI zayyAtarano AhAra anyane apAve ane tenA AhAra sAthe mizrita karAve arthAt anyanA ghera mUkAve to tene guru caumAsI prAyazcitta Ave che. * zayyAtarane tyAM bIjAno Avelo-AhatikA AhAra Adi zayyAtara svIkAre te pahelA laI zakAya che ane zayyAtare bIjAne tyAM mokalelo-nihatikA AhAra bIjA svIkArI le, zayyAtaranI mAlikI chUTI jAya tyAra pachI laI zakAya che. * aneka vyaktinI saMyukta mAlikIvALA AhArAdimAMthI zayyAtaranI mAlikIno aMza(bhAga) saMpUrNa judo thaI gayA pachI vadhelA AhAramAMthI grahaNa karavA kahyuM che paraMtu zayyAtarano aMza-bhAga paNa saMpUrNapaNe judo thayo na hoya to temAMthI grahaNa karavo kalpato nathI. * zayyAdAtAnA pUjya puruSone sarvathA arpaNa karelA AhAramAMthI grahaNa karavA kahyuM che paraMtu te AhAra "prAtihArika devAyelo hoya to temAMthI levuM kalpatuM nathI tathA te AhAra zayyAdAtAnA athavA tenA pArivArika sadasyonA hAthathI paNa levo kalpato nathI. * sAdhu-sAdhvIo pAMca prakAranA vastra ane pAMca prakAranA rajoharaNamAMthI koIpaNa jAtanA vastra, rajoharaNa grahaNa karI zake che.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 zrI bRhatkalpa sUtra uddezaka-ra //////////////////. dhAnyayukta upAzraya : 1 | uvassayasya aMto vagaDAe sAlINi vA vIhINi vA muggANi vA mAsANi vA tilANi vA kulatthANi vA godhUmANi vA javANi vA javajavANi vA ukkhittANi vA vikkhittANi vA viikiNNANi vA, vippakiNNANi vA No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA ahAlaMdamavi vatthae / bhAvArtha:upAzrayanI aMdaranA bhAgamAM cokhA, kamoda, maga, aDada, tala, kaLathI ghauM, java, juvAra, vagere dhAnya avyavasthitapaNe paDyA hoya, cAre bAju vera-vikhera paDayA hoya, jyAM tyAM verAyelA ke vikharAyelA hoya to sAdhu-sAdhvIone tyAM yathAlandakAla-alpakAla mATe paNa rahevuM kalpatuM nathI. 2 | aha puNa evaM jANejjA - No ukkhittAiM, No vikkhattAiM, No viikiNNAI, No vippakiNNAI, rAsikaDANi vA puMjakaDANi vA bhittikaDANi vA kuliyAkaDANi vA laMchiyANi vA muddiyANi vA pihiyANi vA, kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA hemaMta - gimhAsu vatthae / bhAvArtha :- jo te jANe ke upAzrayamAM cokhA yAvat juvAra vagere dhAnya avyavasthita nathI, cAre bAju vera-vikhera nathI, jyAM tyAM verAyelA ke vikharAyelA paDayA nathI paraMtu te dhAnya rAzikRta-goLa DhagalA karIne, puMjIkRta-lAMbA DhagalA karIne, bhittikRta-bhIMtanA sahAre bheguM karIne, kulikAkRta-mATInA corasa ke goLa kuMDA jevA pAtramAM bharIne, lAMchita-te pAtrane uparathI rAkha Adi lagAvIne chAMdI dIdhuM hoya arthAt baMdha karyuM hoya, mudrita-gobara AdithI lIMpyuM hoya, pihita-vAMsanI thALI athavA vastra AdithI DhAMkyuM hoya arthAt dhAnya vyavasthita rIte rAkheluM hoya, tevA sthAnamAM sAdhu ke sAdhvIne hemaMta ane gISmaRRtumAM rahevuM kalpe che. 3 aha puNa evaM jANejjA - No rAsikaDAI No puMjakaDAI No bhittikaDAI No kuliyAkaDAI, koTThouttANi vA pallAuttANi vA maMcAuttANi vA mAlAuttANi vA olittANi vA vilittANi vA pihiyANi vA laMchiyANi vA muddiyANi vA, kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA vAsAvAsaM vatthae / bhAvArtha:- jo te jANe ke upAzrayanI aMdara cokhA yAvat juvAra Adi dhAnya rAzIkRta, puMjIkRta, bhittikRta ke kulikAkRta nathI paraMtu koThAmAM athavA palpamAM bharelA che, mAMcaDA upara ke meDA upara surakSita che, tenA pAtrone mATI athavA chANathI lIMpelA che, DhAMkelA che, cindrita ke mudrita karelA che, to te sthAnamAM sAdhu ke sAdhvIne varSAvAsamAM rahevuM kalpe che. vivecanaH prastuta sUtromAM dhAnya rAkhelA makAnomAM rahevAno viveka pradarzita karyo che. sUtrakAre makAnanI traNa sthitinuM kathana karyuM che.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-ra 149 (1) AkhA makAnamAM sarvatra dhAnya verAyeluM hoya, te makAna saMpUrNa rIte akalpanIya che. (2) je makAnamAM dhAnya vyavasthita rIte ekabAju DhagalA karIne rAkheluM hoya, gamanAgamanamAM virAdhanAnI saMbhAvanA na hoya, tevA sthAnamAM hemaMta athavA gISmaRRtumAM rahI zakAya che. (3) je makAnamAM dhAnya koThI AdimAM bharIne peka karIne vyavasthita rAkhyuM hoya, tyAM cAturmAsa karI zakAya che. saMkSepamAM je sthAna nirdoSa ane pavitra hoya, sAdhune IryA samitinuM pAlana yathArtha rIte thaI zake tema hoya, sAdhunA darzana Adine mATe AvatAM-jatAM loko dvArA paNa jIvavirAdhanAnI saMbhAvanA na hoya, tevA sthAnamAM sAdhu rahI zake che. yathAlaMda kAla H-- tivihaM ya ahAlaMda, jahaNNayaM majjhimaM ca ukkosaM / 360aaN 2 phaLa, paLanuM puSa hor josaM // -bRhad. bhASya - 3303 bhASyakAre yathAlaMdakAlanA traNa prakAra kahyA che - jaghanya, madhyama, utkRSTa. bhInAhAthanI rekhA sukAvAmAM jeTalo samaya lAge che teTalA samayane jaghanya yathAlaMdakALa kahe che. pAMca divasa-rAtane utkRSTa yathAlaMdakALa kahe che ane A baMnenI vaccenA kALane madhyama yathAlaMdakALa kahe che. je sthAnamAM dhAnya verAyeluM hoya tyAM sAdhune jaghanya yathAlaMdakALa paNa rahevuM kalpatuM nathI, kAraNa ke te sthAnamAM gamanAgamana karatAM citta bIjonI virAdhanA thAya che ane dhAnya para cAlatA kyAreka lapasI paDavAthI AtmavirAdhanA paNa thAya che, tethI sAdhu-sAdhvIoe tyAM alpakALa paNa rahevuM na joIe. mAdaka dravyayukta sthAna H 4 | uvassayassa aMto vagaDAe surA- viyaDa kubhbhe vA sovIra - viyaDa-kubhbhe vA uvaNikkhitte siyA, jo kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA ahAlaMdamavi vatthae / huratthA ya uvassayaM paDilehamANe No labhejjA, evaM se kappai egarAyaM vA durAyaM vA vatthae / No se kappai paraM egarAyAo vA durAyAo vA vatthae je tattha egarAyAo vA durAyAo vA paraM vasaI, se saMtarA chee vA parihAre vA / bhAvArtha:- je sthAnanI aMdara dArU ane sauvIrathI bharelA ghaDA hoya, te sthAnamAM sAdhu-sAdhvIone yathAlaMdakAla-alpakAla paNa rahevuM kalpatuM nathI. gaveSaNA karavAM chatAM rahevA mATe anya sthAna na maLe to ukta sthAnamAM eka ke be rAta rahevuM kalpe che, eka ke be rAtathI vadhAre rahevuM kalpatuM nathI. tevA sthAnamAM jo sAdhu eka ke be rAtathI vadhAre rahe, to te sAdhu dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcittane prApta thAya che. vivecanaH prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne dArU saMgrahita sthAnamAM rahevAno niSedha karyo che. su- cokhA AdinA loTamAMthI je dArU banAvavAmAM Ave che, te surA kahevAya che ane sovira-drAkSa, khajUra AdimAMthI je dArU banAvavAmAM Ave, te sauvIra kahevAya che. upalakSaNathI koIpaNa prakAranA dArU bharelA ghaDA je sthAnamAM hoya, tevA sthAnamAM sAdhu-sAdhvIe yathAlaMdakALa paNa rahevuM na joIe. jo rahe to
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bRhatkalpa sUtra te laghucaumAsI prAyazcittane prApta thAya che kAraNa ke tevA sthAnamAM rahevAthI sAdhune dArU pIvAnI icchA thAya, dArU pIe to temAM aneka doSonI saMbhavanA che temaja tyAM rahevAthI lokonA mAnasamAM sAdhu mATe zaMkA utpanna thAya che. 150 anya sthAna na maLe to eka ke be rAtri tyAM rahI zake che. A apavAdayukta vidhAna gItArtho mATe che athavA gItArthanA netRtvamAM agItArtha sAdhuo rahI zake che. be rAtathI vadhAre rahevAthI sUtrokta maryAdAnuM ullaMghana thAya che ane tethI dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcitta Ave che. pANI bharelA ghaTayukta sthAna : 5 | uvassayassa aMto vagaDAe sIodaga-viyaDakuMbhe vA usiNodaga-viyaDakuMbhe vA uvaNikkhitte siyA, No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA ahAlaMdamavi vatthae / huratthA ya uvassayaM paDilehamANe No labhejjA, evaM se kappai egarAya vA durAyaM vA vatthae / No se kappai paraM egarAyAo vA durAyAo vA vatthae / je tattha egarAyAo vA durAyAo vA paraM vasai, se saMtarA chee vA parihAre vA / bhAvArtha :- je sthAnanI aMdara acitta ThaMDA pANI athavA garama pANInA ghaDA bharIne rAkhyA hoya, te sthAnamAM sAdhu-sAdhvIone alpakALa paNa rahevuM kalpatuM nathI. gaveSaNA karavA chatAM paNa anya sthAna na maLe to ukta sthAnamAM eka ke be rAtri rahevuM kalpe che, eka ke be rAtrithI vadhAre rahevuM kalpatuM nathI. jo sAdhu tyAM eka athavA be rAtathI vadhu rahe che, to te dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcittane prApta thAya che. vivecanaH sIovAviyaDa,me :- ukALIne ThArelA athavA kSAra Adi padArthonA mizraNathI acitta thayelA ThaMDA pANIthI bharelA ghaDAne "zItodakavikRtakuMbha" kahe che ane prAsuka garama pANIthI bharelA ghaDAne "uSNodakavikRtakuMbha" kahe che. je sthAnamAM prAsuka garama ke ThaMDA pANIthI bharelA ghaDA hoya, te sthAnamAM sAdhu ane sAdhvIone yathAlaMdakALa paNa rahevuM kalpatuM nathI. prastuta sUtramAM sacitta pANInuM kathana na karatAM acitta pANInuM kathana che, tenuM tAtparya e che ke sAdhuo acitta pANIno sahaja upayoga kare che. acitta pANI yukta sthAnamAM rahevAthI koI sAdhune rAtre tarasa lAge ane te sthAnamAM acitta pANI hoya, to tene te pANI pIvAnuM mana thaI jAya athavA koI pANI pIe, to tenuM rAtribhojana veramaNa vrata khaMDita thAya, sAdhu rAtre pANI pItA haze tevI koI gRhasthane zaMkA thAya mATe tevA zaMkAyukta sthAnomAM rahevAno niSedha che. agniyukta sthAna : 6 | uvassayassa aMto vagaDAe savvarAie joI jhiyAejjA, No kappara NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA ahAlaMdamavi vatthae / huratthA ya uvassayaM paDilehamANe No labhejjA, evaM se kappai egarAyaM vA durAyaM vA vatthae / No se kappai paraM egarAyAo vA durAyAo vA vatthae / je tattha egarAyAo vA durAyAo vA paraM vasaI, se saMtarA chee vA parihAre vA /
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-2 [ 151 ] bhAvArtha :- upAzrayanI aMdara AkhI rAta agni prajavalita rahetI hoya, te sthAnamAM sAdhu-sAdhvIone alpakAla paNa rahevuM kalpatuM nathI. kyAreka gaveSaNA karavA chatAM rahevA yogya anya sthAna na maLe to ukta sthAnamAM eka ke be rAtri rahevuM kalpa che, eka ke be rAtrithI vadhAre rahevuM kalpatuM nathI. je sAdhu eka ke be rAtrithI vadhAre rahe te dIkSA cheda athavA parivAra parUpa prAyazcittane prApta thAya che. | 7 uvassayassa aMto vagaDAe savvarAIe paIve dippejjA, No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA ahAlaMdamavi vatthae / huratthA ya uvassayaM paDilehamANe No labhejjA, evaM se kappai egarAyaM vA durAyaM vA vatthae / No se kappai paraM egarAyAo vA durAyAo vA vatthae / je tattha egarAyAo vA durAyAo vA paraM vasai, se saMtarA chee vA parihAre vA / bhAvArtha :- je sthAnanI aMdara AkhI rAta dIvA jalatA hoya tevA sthAnamAM sAdhu-sAdhvIone alpakALa paNa rahevuM kalpatuM nathI. gaveSaNA karavA chatAM rahevA mATe anya sthAna na maLe to ukta sthAnamAM eka ke be rAtri rahevuM kahyuM che, eka ke be rAtrithI vadhAre rahevuM kalpatuM nathI. je sAdhu eka ke be rAtrithI vadhAre samaya rahe te dIkSA cheda athavA kaparUpa prAyazcittane prApta thAya che. vivecanaH prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne agniyukta sthAnamAM rahevAno niSedha che. AkhI rAta athavA divasa-rAta agni prajvalita rahe tevA kuMbhArazALA, luhArazALA Adi sthAnomAM sAdhue rahevuM kalpatuM nathI. jo rahevAnA sthAnamAM ane gamanAgamananA mArgamAM agni prajvalita na hoya, anyatra phaLiyAdimAM hoya, to tyAM rahevuM kahyuM che. agni athavA dIpaka yukta sthAnamAM rahevAnA doSa - agni athavA dIpakanI najIkathI gamanAgamana karatAM agnikAyanA jIvonI virAdhanA thAya, havAnA kAraNe agnimAMthI taNakhA uDIne upakaraNAdi upara paDe, to te baLI jAya, dIpakAdi upara trasa jIvo paDe te virAdhanA thAya, ThaMDI dUra karavAno saMkalpa vicAra thAya, vagere doSonI saMbhAvanAnA kAraNe agniyukta sthAnamAM rahevAno sAdhu mATe niSedha che. AcA. zru.2, a-2, u-3, sUtra-pamAM agniyukta sthAnamAM rahevAno niSedha che ane nizItha sUtra u. 16mAM tenA prAyazcittanuM vidhAna che. khAdha padArtha yukta sthAna :|8 uvassayassa aMto vagaDAe piMDae vA loyae vA khIre vA dahi vA NavaNIe vA sappi vA telle vA phANiyaM vA pUrva vA sakkulI vA sihariNI vA ukkhittANi vA vikkhittANi vA viikiNNANi vA vippakiNNANi vA No kappai NiggaMthANa vANiggaMthINa vA ahAlaMdamavi vatthae / bhAvArtha :- je sthAnanI aMdara modakAdi miSTAnna, mAvo, dUdha, dahIM, mAkhaNa, ghI, tela, goLa, pUrI, mAlapuA ane zrIkhaMDa vagere khAdya padArtho bharelA vAsaNo avyavasthipaNe paDyA hoya, chUTA chavAyA paDyA hoya, cAlavAnA rastAmAM vikharAyelA hoya, vizeSa prakAre veravikhera paDyA hoya tyAM alpakAla paNa rahevuM kalpatuM nathI.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 152 ] zrI bRha895 sUtra | 9 aha puNa evaM jANejjA-No ukkhittAI No vikkhittAI No viikiNNAI No vippaikiNAI rAsikaDANi vA pujaMkaDANi vA bhittikaDANi vA kuliyAkaDANi vA lachiyANi vA muddiyANi vA pihiyANi vA kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA hemaMta-gimhAsu vatthae / bhAvArtha :- jo te jANe ke te miSTAnnAdi khAdya padArtha bharelA vAsaNo avyavasthitapaNe nathI, chUTA-chavAyA paDyA nathI, cAlavAnA rastAmAM vikharAyelA nathI, vizeSa rIte vera-vikhera nathI, paraMtu rAzikRta-goLAkAra DhagalArUpe rAkhyA che, paMjIkRta-lAMbA UMcA DhagalArUpe rAkhyA che, bhittikRta-bhIMtane sahAre goThavelA che, likAkata-mATInA banAvelA goLa athavA corasapAtramAM rAkhelA che, khAdya padArthone ekaThA karIne rAkha AdithI DhAMkIne chANa AdithI lIMpIne tathA vAMsanI banelI caTTAI, TopalI athavA thALI, vastra AdithI DhAMkIne rAkhyA che, to sAdhu-sAdhvIone tyAM hemaMta ane grISmaRtumAM rahevuM kahyuM che. 10 aha pUNa evaM jANejjA-No rAsikaDANi vA jAva No kuliyAkaDANi vA koTThAuttANi vA pallAuttANi vA maMcAuttANi vA mAlAuttANi vA kuMbhiuttANi vA karabhi uttANi vA olittANi vA vilittANi vA pihiyANi vA lachiyANi vA muddiyANi vA kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA vAsAvAsaM vatthae / bhAvArtha-jo te jANe ke te miSTAnnAdi khAdya padArtho bharelA vAsaNo rAzIkata yAvata kalikAkata nathI. paraMtu koThAramAM bharyA che, palya(TopalA, DabA)mAM bharyA che, mAMcaDA para, meDA para surakSita che, koThImAM, ghaDAmAM bharyA che, mATI ke chANathI mukhadvAra lipta che, rAkhathI rekhA karI che, DhAMkelA che, mahora mArelA che, mudrita karyA che, to tyAM varSAvAsa rahevuM kalpa che. vivecana : prastuta sUtromAM khAdya padArthayukta makAnamAM rahevAno viveka pradarzita karyo che. jo khAdya padArtha vAsaNa AdimAM bharyA hoya ane te vAsaNo cAre bAju avyavasthita paDyA hoya, tevA sthAnamAM sAdhu-sAdhvIne rahevAno niSedha che. khAdha padArthayakta upAzrayamAM rahevAthI lAgatA doSa - khAdya padArthavALA makAnamAM kIDIonI utpatti vadhAre hoya che, UMdara, bilADI vagere paNa pharatA rahe che, asAvadhAnInA kAraNe pazu-pakSI AvIne te khAdya padArtha khAvA lAge ane tene khAtAM rokavAmAM ane dUra karavAmAM aMtarAya doSa lAge ane dUra na kare to makAnamAlika gusse thAya athavA sAdhue ja khAdhuM haze tevI zaMkA thAya che, koI bhUkhyA athavA rasalolupI sAdhunuM mana khAvA mATe calita thAya ane khAya to adatta doSa lAge che. khAdya padArtho joIne koI bhikhArI, yAcaka Adi khAdya padArtho mAMge ane sAdhu nA pADe to aMtarAya doSa lAge, tema ja te khAdya padArtho potAnI mAlikInA na hovAthI sAdhu koIne ApI zakatA nathI, khAdya padArthonI sugaMdha athavA durgadhathI aneka zubhAzubha saMkalpa thAya che, je karmabaMdhanuM kAraNa bane che A rIte aneka doSonI saMbhAvanAthI sAdhu-sAdhvI tevA sthAnamAM rahe nahIM. dharmazALA Adi sthAna :|11 No kappai NiggaMthINaM ahe AgamaNagihaMsi vA viyaDagihaMsi vA vaMsImUlaMsi
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-2, | 153 ] vA rukkhamUlaMsi vA abbhAvagAsiyaMsi vA vatthae / bhAvArtha :- sAdhvIone dharmazALAmAM, cArebAjuthI khullA makAnamAM arthAt chAparAnI nIce, vAMsanI jALIvALA gharamAM, vRkSanI nIce athavA vRkSanI DALIonI bhIMta banAvI hoya tevA makAnamAM tathA AkAzanI nIce arthAt jeno adhikAMza bhAga khullo hoya tevA sthAnamAM rahevuM kalpatuM nathI. 12 kappai NiggaMthANaM ahe AgamaNagihasi vA viyaDagihaMsi vA vaMsImUlaMsi vA rukkhamUlaMsi vA abbhAvagAsiyaMsi vA vatthae / bhAvArtha :- sAdhuone dharmazALAmAM, cArebAjuthI khullA makAnamAM arthAt chAparAnI nIce, vAMsanI jALIvALA gharamAM, vRkSanI nIce tathA AkAzanI nIce arthAt adhikAMza bhAga khullo hoya tevA sthAnamAM rahevuM kalpa che. vivecana : prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne rahevA ke na rahevA yogya sthAnonuM kathana che. 1. mAmajili :- Agamanaghara- jyAM musApharonuM satata AvAgamana hoya tevA sthAna arthAt sabhAgRha, dharmazALA, ArAmagRha, Adi sthAnane AgamanagRha kahe che. 2. viyAti - vivRtagRha- uparathI DhAMkelA ane be, traNa athavA cArebAjuthI khullA sthAnane vivRtagRha kahe che. 3. valabhUti :- vaMzImUla- vAMsanI caTTAI AdithI upara DhAMkelu ane AgaLathI khulluM hoya, tevA osarI Adine vaMzImUla kahe che athavA cAre tarapha vAMsanI jALIthI yukta sthAnane vaMzImUla kahe che. 4. umUnaMtiH - vRkSamULa- vRkSanA nIcenA bhAgane vRkSamULa kahe che. 5. amAvaliyaMti - abrAvakAza-khullA AkAzane arthAt jeno uparano bhAga vadhAre khullo hoya tevA sthAnane abrAvakAza kahe che. tevA sthAnamAM sAdhvIoe rahevuM na joIe kAraNa ke tevA sthAna saMpUrNa asurakSita sthAna che. vihAra karatAM kyAreka sUryAstano samaya thaI jAya ane yogya sthAna na maLe to sAdhvIe sUryAsta pachI paNa yogya sthAnamAM pahoMcavuM atyaMta Avazyaka che. sAdhuone tevA sthAnamAM rahevuM kalpa che. pUrvasatramAM viyaDa zabda acitta arthamAM prayukta che ane prastutasUtramAM viyaDa zabda eka athavA aneka dizAmAM khulluM hoya tevA ghara arthamAM prayukta che. aneka mAlika hoya tevA makAnanI AjJA vidhi:|13 ege sAgArie pArihArie, do tiNNi cattAri paMca sAgAriyA pArihAriyA ega tattha kappAga ThavaittA avasese NivvisejjA / bhAvArtha :- eka sAgArika-makAnanA eka mAlika pArihArika(tenA gharanA AhArano parihAra tyAga karavAno) hoya che.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154] zrI bRha895 sUtra be, traNa, cAra, pAMca sAgArika arthAt makAnanA mAlika pArihArika hoya che. je makAnanA be, traNa, cAra athavA pAMca mAlika hoya tyAM ekane kalpAka-zayyAtara tarIke sthApita karIne zeSane zayyAtara na mAnavA arthAt eka kalpAka-zayyAtaranA gharanA AhArAdi kalpatA nathI zeSa mAlikanA gharomAM AhArAdi mATe jaI zakAya che. vivecana : prastuta sUtramAM aneka mAlika hoya tevA makAnanI AjJA levAnI vidhi pradarzita karI che. sAra:- AgAra e gharano paryAyavAcI zabda che, ghara athavA vasatinA mAlika sAgArika kahevAya che. sAgArika manuSya ja zayyAtara, zayyAkara, zayyAdAtA ane zayyAdhara kahevAya che. tenI vyAkhyA A pramANe thAya che- (1) sAdhu-sAdhvIone zayyA arthAt rahevAnuM sthAna, vasati ke upAzraya ApIne je potAnA AtmAne saMsAra sAgarathI tAre che, te zayyAtara kahevAya che. (2) zadhyA-vasati(rahevA yogya sthAna Adi)ne je banAve che, te zayyAkara kahevAya che. (3) sAdhuone rahevAnA sthAnarUpa zayyAnuM je dAna Ape che, te zayyAdAtA kahevAya che (4) sAdhuone zadhyA-sthAna ApIne je narakamAM javAthI potAnA AtmAne bacAve che, te zavyAdhara kahevAya che. sAdhu-sAdhvIne je makAnamAM nivAsa karavAno hoya, te makAnanA mAlikanI AjJA laIne teo te makAnamAM rahe che. te makAnanA mAlika anya hoya paNa jenA adhikAramAM(kabajAmAM) te makAna hoya tenI AjJA paNa laI zakAya che, jema ke bagIco rAjAno hoya paNa te mALIne suparata karyo hoya, to mALInI AjJA laI nivAsa karI zakAya che ane jenI AjJA levAmAM Ave te zayyAtara kahevAya che. je zayyAtara sAdhu athavA sAdhvIne rahevAne mATe vasati athavA upAzrayarUpa zayyA Ape, tenA gharanA bhojana-pANI grahaNa karavAno sAdhune niSedha che. tenA gharanA AhAra-pANIno parihAra (tyAga) karAto hovAthI te zayyAtara pArivArika kahevAya che. makAnanA ghaNA mAlika hoya to te badhA pArivArika thAya che. te badhAnA gharanA AhAra-pANI grahaNa karI zakAtA nathI. A prakAranI paristhitimAM te sthAnanA badhA mAlikomAMthI koI ekane zayyAtara tarIke sthApita karavA arthAt tenI AjJA laIne te sthAnamAM rahevuM ane jenI AjJA lIdhI hoya, te zayyAtara kahevAya che ane tenA gharanA bhojana-pANI Adi grahaNa karI zakAtA nathI. tenA sivAyanA te makAnanA anya bhAgIdAro athavA hissedAro zayyAtara kahevAtA nathI ane teonA gharanA AhAra-pANI grahaNa karI zakAya che. aneka mAlika hoya tevA sthAnamAM kramazaH thoDA thoDA divasa mATe eka eka vyaktine zayyAtara banAvI zakAya che. jeTalA divasa jene zayyAtara banAvavAmAM Ave, teTalA divasa sudhI tenA gharanA AhAra-pANI grahaNa karI zakAtA nathI. A rIte karavAthI eka kalpamAM anekane zayyAdAnano ane AhArAdi dAnano lAbha maLI zake che. te paNa A sUtrathI phalita thAya che. AhArAdinA dAtA ghaNA hoya che paraMtu zayyA(sthAna)nA dAtA bahu ochA hoya che. sAdhu jenA sthAnamAM-makAnamAM rahe tenA gharano AhAra grahaNa kare, to sAdhune makAna maLavA durlabha banI jAya.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-2 | 155 ] zayAtaranA gharano AhAra grahaNa karavAmAM audezika, AdhAkarma Adi doSonI saMbhAvanA che, temaja sAdhu anya sthAno ghera gocarI javAmAM pramAdI banI jAya vagere ghaNA doSanuM kAraNa hovAthI zayyAtarapiMDa-zayyAtaranA gharano AhAra grahaNa karavAno niSedha che. zayyAtarapiMDa grahaNaH|14 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA sAgAriyapiMDaM bahiyA aNIhaDaM asaMsaTuM vA saMsaTuM vA paDigAhittae / bhAvArtha - zayyAtaranA gharano AhAra bIjAne devA mATe gharamAMthI bahAra kADhyo na hoya, te AhAra saMsRSTa- bIjAne Apyo hoya ke asaMsRSTa- Apyo na hoya, arthAt anyanA AhAra sAthe mizrita thayo hoya ke na thayo hoya, paraMtu te AhAra haju zayyAtaranA gharamAM ja hovAthI sAdhu-sAdhvIone te AhAra grahaNa karavo kalpato nathI. | 15 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA sAgAriyapiMDaM bahiyA NIhaDaM asaMsarTa paDigAhittae / bhAvArtha :- zayyAtaranA gharano AhAra bIjAne devA mATe gharamAMthI bahAra kADhayo hoya, paraMtu anya vyaktine Apyo na hoya arthAtu anyanA AhAra sAthe mizrita thayo na hoya tevo AhAra sAdhu-sAdhvIone grahaNa karavo kalpato nathI. |16 kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA sAgAriyapiMDaM bahiyA NIhaDaM saMsaTuM paDigAhittae / bhAvArtha :- zayyAtaranA gharano AhAra bIjAne devA mATe gharamAMthI bahAra kADhayo hoya ane te vyaktine ApI dIdho hoya, te vyaktie tene svIkArIne potAnA AhAra sAthe mizrita karI dIdho hoya, tevo AhAra sAdhu-sAdhvIone grahaNa karavo kalpa che. |17 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA sAgAriyapiMDaM bahiyA NIhaDaM-asaMsaTuM saMsarTa karettAe / bhAvArtha :- zayyAtaranA gharano AhAra bIjAne devA mATe tenA gharanI bahAra kADhayo hoya paraMtu anya vyaktine te Apyo na hoya ane te vyaktie potAnA AhAra sAthe mizrita karyo na hoya, tevA AhArane grahaNa karavAnI bhAvanAthI sAdhuo-sAdhvIoe mizrita karAvavo kalpato nathI. |18 je khalu NiggaMthe vA NiggaMthI vA sAgAriyapiMDaM bahiyA NIhaDaM asaMsarlDa saMsaTuM karei kareMtaM vA sAijjai, se duhao vi aikkamamANe Avajjai cAummAsiyaM parihAraTThANaM aNugghAiyaM / / bhAvArtha :- zayyAtaranA gharano AhAra bIjAne devA mATe bahAra kADhayo hoya paraMtu anya vyaktine Apyo na hoya, tenA AhAra sAthe mizrita thayo na hoya, tevA AhArane sAdhu-sAdhvI grahaNa karavAnI bhAvanAthI anyanA AhAra sAthe mizrita karAve athavA mizrita karanArane anumodanA Ape, to te
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 156 | zrI bRha895 sUtra sAdhu-sAdhvI laukika ane lokottara baMne maryAdAnuM atikramaNa kare che. te kAraNathI teo cArtumAsika anuddhAtika prAyazcittane prApta thAya che. vivecanaH prastuta sUtromAM anya vyaktine ApelA tathA anya vyaktinA AhAra sAthe mizrita zayyAtarapiMDanI grAhRAtA-agrAhyatAnuM spaSTIkaraNa che. -LI sI-lipiDa :- 6 eTale bahAra laI javuM. zayyAtaranA gharanI bahAra laI javAyelo AhAra. 3LIuM eTale zayyAtaranA gharanI bahAra laI javAyo na hoya tevo AhAra arthAt zayyAtaranA gharanI aMdara rahelo AhAra. nIdauMnA be vikalpa thAya che. (1) anya vyaktine ApavA mATe zayyAtara potAnA AhArane laIne bahAra nIkaLyA hoya athavA mokalAvyo hoya paNa haju anya vyaktie tene Apyo na hoya tevo AhAra jema ke zayyAtare lApasI Adi miSTAnna banAvyuM hoya ane potAnA kuTuMbIjano, pADozI vagerene tyAM pIrasaNuM mokalAvyuM hoya paNa haju kuTuMbIjano Adine pahocyuM na hoya (2) zayyAtare anya vyaktine AhAra ApI dIdho ane te vyakti zayyAtaranA gherathI AhAra laIne potAne ghera laI AvyA hoya athavA zayyAtarAdi AhAra laIne tene ghera ApI gayA hoya ane anya vyaktie te svIkArI lIdho hoya. prathama vikalpamAM zayyAtarano AhAra zayyAtaranA gharanI bahAra nIkaLI gayo che paNa mAlikI zayyAtaranI ja che, tethI tevo AhAra sAdhune kalpato nathI. bIjA vikalpamAM zayyAtarano AhAra zayyAtaranA gharamAMthI bahAra nIkaLI gayo che ane anyane ApI dIdho hovAthI temAM zayyAtaranI mAlikI rahetI nathI, tethI te AhAra sAdhune kalpa che. maLIda9nA paNa be vikalpa che (1) zayyAtaranA gharanI aMdara rahelo zayyAtarano AhAra anyane ApI dIdho hoya, to paNa zayyAtaranA gharamAM hovAthI sAdhune levo kalpato nathI. (2) zayyAtaranA gharamAM rahelo anyane nahIM Apelo AhAra sAdhune kalpato nathI. saMsa6-saMsa6 - saMsada eTale zayyAtare anyane ApI dIdho hoya ane anya vyaktinI mAlikImAM AvI gayo hoya tathA te AhArane potAnA AhAra sAthe bheLavI dIdho hoya arthAt potAnA AhAra sthAnamAM (potAnA koThAra, rasoDA AdimAM) rAkhI dIdho hoya tevo AhAra, alakuM eTale zayyAtare potAno AhAra anyane Apyo na hoya, zayyAtaranI mAlikIno AhAra asaMsaTTa kahevAya che. ha-aLada6, saMsa6-saMsa6nA vikalpothI caubhaMgI bane che, yathA(1) zayyAtaranA gharamAM rahelo-anyane nahIM Apelo AhAra, kalpato nathI. zayyAtaranA gharamAM rahelo-anyane Apelo AhAra, kalpato nathI. zayyAtaranA gharanI bahAra nIkaLelo-anyane nahIM Apelo AhAra, kalpato nathI. (4) zayyAtaranA gharanI bahAra nIkaLelo-anyane Apelo AhAra, kahyuM che. zadhyAtare anyane ApavA bahAra kADhelA AhArane levAnI icchAthI sAdhu-sAdhvI te AhArane anyanA AhAra sAthe sthApita karAve arthAtu anyane apAve ke tema karanAranI anumodanA kare, to te
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-ra [ 157 ] sAdhu saMyama maryAdAthI viparIta AcaraNa kare che ane lokone paNa aprItinuM kAraNa bane che. A rIte sAdhunA anucita vyavahArathI laukika ane lokottara, baMne prakAranI maryAdAnuM ullaMghana thAya che, tethI te sAdhu-sAdhvIne prAyazcitta Ave che. saMkSepamAM zayyAtaranA gharamAM rahelo ke AMzikarUpe paNa zayyAtaranI mAlikI bhAvayukta AhAra sAdhune akalpanIya che. zayyAtaranA ghare AvelA ke mokalelA AhAranuM grahaNaH|19 sAgAriyassa AhaDiyA sAgArieNa paDiggahiyA, tamhA dAvae No se kappai paDiggAhittae / bhAvArtha :- anya gharathI AvelA AhArane sAgArike grahaNa karI lIdho hoya ane te temAMthI sAdhune Ape to te AhAra levo kalpato nathI. | 20 sAgAriyassa AhaDiyA sAgArieNa apaDiggAhiyA, tamhA dAvae evaM se kappai paDiggAhittae / bhAvArtha :- anya gharethI AvelA AhArane sAgArike grahaNa karyo na hoya ane AhAra lAvanAra te AhAra sAdhune Ape to te AhAra grahaNa karavo kalpa che. 21 sAgAriyassa NIhaDiyA pareNa apaDiggAhiyA, tamhA dAvae, No se kappai paDiggAhittae / bhAvArtha :- zayyAtaranA gharethI bIjAnA ghare laI javAyelA AhArane anya vyaktie svIkAryo na hoya ane te AhAra sAdhune Ape to grahaNa karavo kalpato nathI. | 22 sAgAriyassa NIhaDiyA pareNa paDiggAhiyA, tamhA dAvae, evaM se kappai paDiggAhittae / bhAvArtha :- zayyAtaranA gharethI bIjAnA ghare laI javAyelA AhArane anya vyaktie svIkAryo hoya ane te vyakti te AhAra sAdhune Ape, to te AhAra grahaNa karavA kahyuM che. vivecana : prastuta sutramAM bIjAnA gharethI zayyAtaranA ghare AvelA ke zayyAtaranA gharethI bIjAnA ghare gayelA AhAranI grAhyatA agrAhyatAnuM darzana karAvyuM che. AIDiyA :- AhatikAbIjAnA gharethI zayyAtaranA ghare lAvavAmAM AvelA AhArane AhRtikA kahe che ane nIhaDiyA- nihatikA. zayyAtaranI AhAra sAmagrI bIjAnA ghare laI javAmAM Ave, to te AhArane nihatikA kahe che. gRhasthomAM AhatikA-nihatikA arthAt AhAranI Apa-le thAya che. tahevAra ke mahotsavanA nimitte, miSTAnnAdi viziSTa AhAra banAvyo hoya tyAre kuTuMbIjano, svajano ke ADozI-pADozImAM
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bAkalpa sUtra levaDa-devaDano vyavahAra hoya che. temAM zayyAtarano AkRtikA AhAra arthAt zayyAtaranA ghera Avelo AhAra zayyAtare grahaNa karyo na hoya, zayyAtaranI mAlikIno na thAya, te pahelAM ApanAra vyakti sAdhune niyaMtraNa kare, to sAdhu te AhAra grahaNa karI zake che ane zayyAtaranI nikRtikAno AhAra arthAt zayyAtare bIjAnA ghare mokalelo AhAra bIjAe grahaNa karI lIdho hoya tyAra pachI lenAra vyakti sAdhune nimaMtraNa kare, to sAdhu te AhAra grahaNa karI zake che. 158 saMkSepamAM je AhAra zayyAtaranI mAlikImAM hoya athavA anyane tyAMthI Avelo AhAra zayyAtaranI mAlikIno thaI jAya, tyArapachI te AhAra sAdhune grahaNa karavo kalpato nathI ane zayyAtaranI mAlikI na hoya athavA zayyAtare Apelo AhAra anyanI mAlikImAM AvI jAya tyAra pachI te AhAra sAdhune grahaNa karavo kahe che. tatsaMbaMdhI caubhaMgI A pramANe bane che- (1) zayyAtaranA ghare Avelo- zayyAre grahaNa karelo AhAra, kahapato nathI (2) zayyAtaranA ghare Avelo- zayyAtare grahaNa nahIM karelo AhAra, kape che (3) zayyAtaranA gharethI Avelo- anya vyaktie grahaNa nahIM karelo AhAra, kalpato nathI (4) zayyAtaranA gharethI Avelo- anya vyaktie grahaNa karelo AhAra, kahape che. zayyAtaranI bhAgIdArIvALA AhAranuM grahaNa H 23 sAgAriyassa aMsiyAo avibhattAo, avvocchiNNAo, avvogaDAo, aNijjUDhAo, tamhA dAvae No se kappai paDiggAhittae / bhAvArtha : zayyAta(sAgArika) tathA anya vyaktioe bhAgIdArImAM AhAra banAvyo hoya te AhAramAM zayyAtarano aMza-bhAga hoya che. te AhArAdinA vibhAga karyA na hoya, vibhAjana karyuM na hoya, A mAro- A tAro, tema nAma nirdezapUrvaka vibhakta karyo na hoya, vibhAga karIne AhAra judo kADhI lIdho na hoya, tevo AhAra sAdhune grahaNa karavo kalpato nathI. 24 sAgAriyassa aMsiyAo vibhattAo vocchiNNAo vogaDAo pijjUDhAo, tamhA dAvae evaM se kappai paDiggAhittae / bhAvArtha:- sAgArikanA aMzayukta(bhAgavALA) AhArAdinA, vibhAga nizciMta thaI gayA hoya, vibhAjana thaI gayuM hoya, A tAro, A mAro, tema nAma nirdezapUrvaka vibhakta thaI gayo hoya, zayyAre potAno vibhAga judo kADhI lIdho hoya, to bAkIno AhAra(potAnA hissAno AhAra) bhAgIdAra sAdhune Ape, to te grahaNa karavo kaha che. vivecanaH prastuta sUtramAM zayyAtaranA aMzayukta(bhAgavALA) AhAra grahaNanI grANanA agrAhyatAnuM nidarzana che. (1) alimattAo-avibhakta H- vibhakta vibhAjana. aneka vyaktino bhAga hoya tevA AhAramAMthI darekano bhAga nizcita karIne judo karavAmAM na Avyo hoya(sAthe ja hoya) tyAM sudhI te AhAra avibhakta che. (2) abochippAo-avyavacchinna :- vyavacchinna - saMbaMdha viccheda. jeTalI vyaktinA bhAga hoya, teTalI vyaktino bhAga sarvathA judo karavo, te vyavacchinna kahevAya ane jyAM sudhI zayyAtaranA bhAgano
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-2 [ 159 ] AMzika rUpe paNa saMbaMdha hoya, sarvathA saMbaMdha viccheda na thAya tyAM sudhI te avyavacchinna che. (3) voDAvo-avyAkRta - vyAkRta eTale bhAganuM spaSTIkaraNa karavuM ke ATalo bhAga tamAro che ane ATalo bhAga mAro che, A rIte nAma nirdezapUrvaka nirNaya na thAya tyAM sudhI te avyAkRta kahevAya che. (4) khUThAno-aniyaMDha:-nikuMDha-nizcita karelA vibhAgane judo karI levo. jyAM sudhI zayyAtarano aMza te bhojanamAMthI kADhI na nakhAya tyAM sudhI te anirmUDha kahevAya che. A rIte zayyAtara sahita aneka vyaktionI khAdha sAmagrImAMthI zayyAtarano aMza avibhAjita, avyavacchinna, anirNita ane aniSkAsita hoya tyAM sudhI te bhojananA AyojakomAMthI koI sAdhune te sahiyArA AhAranuM nimaMtraNa kare, to te sAdhune mATe kalpanIya nathI. sAgArikano aMza, vibhAjita, vyavacchinna, nirdhArita ane niSkAsita thaI jAya che tyAre te anya bhAgIdAronI bhojana sAmagrImAMthI apAto AhAra sAdhune mATe grAhya che ane sAdhu tene laI zake che. tAtparya e che ke cAra-pAMca vyaktie khAdya padArtho sAthe banAvarAvyA hoya, temAMthI zayyAtarano bhAga alaga na thayo hoya, to te AhAra sAdhune levo kalpato nathI. zayyAtarano bhAga alaga kADhI lIdhA pachI zeSa AhAramAMthI anya bhAgIdAro sAdhune AhAra Ape to levo kalpa che. zayyAtaranA pUjyajanone ApelA AhAranuM grahaNa: 25 sAgAriyassa payAbhatte uddesie ceie pAhaDiyAe,sAgAriyassa uvagaraNajAe NiTThie NisaDhe pADihArie, taM sAgArio dei sAgAriyassa parijaNo dei, tamhA dAvae No se kappai paDiggAhittae / bhAvArtha :- zayyAtare pUjya puruSanA bhojananA uddezathI loTa-cokhA Adi sIdhuM-sAmAna teonA pADhIhArA(vadhe to pAchA ApavAnuM kahIne) ApyA hoya ane pUjyajano zayyAtaranA vAsaNamAM rasoI banAvI, thALI AdimAM kADhIne, jamI lIdhA pachI vadhelo AhAra zayyAtarane pAcho Ape, te AhAra zayyAtara ke zayyAtaranA parivArajano sAdhu-sAdhvIne ApavA icche, to sAdhu-sAdhvIne te AhAra levo kalpato nathI. 26 sAgAriyassa pUyAbhatte uddesie ceie pAhuDiyAe, sAgAriyassa uvagaraNajAe NiTThie NisaTe pADihArie, taM No sAgArio dei No sAgAriyassa parijaNo dei, sAgAriyassa pUyA dei tamhA dAvae, No se kappai paDiggAhittae / bhAvArtha - zayyAtare pUjya puruSanA bhojananA uddezathI loTa-cokhA Adi sIdhuM-sAmAna teone pADhIhArA(vadhe to pAchA ApavAnuM kahIne) ApyA hoya ane pUjyajano zayyAtaranA vAsaNamAM rasoI banAvI, thALI AdimAM kADhIne, jamI lIdhA pachI vadhelo AhAra zayyAtara ke zayyAtaranA parivArajano nahIM paNa pUjyajana sAdhu-sAdhvIne ApavA icche, to sAdhu-sAdhvIne te AhAra levo kalpato nathI. 27 sAgAriyassa pUyAbhatte uddesie ceie pAhuDiyAe sAgAriyassa uvagaraNajAe NiTThie NisaDhe apADihArie, taM sAgArio dei sAgAriyassa parijaNo dei, tamhA dAvae No se kappai paDiggAhittai /
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 ] zrI bRhaka9pa sUtra bhAvArtha :- zayyAtare pUjya puruSonA bhojananA uddezathI loTa-cokhA Adi sIdhuM-sAmAna teone apADhIhArA (vadhe to pAchA na ApatA, tamArI icchA pramANe upayoga karajo, tema kahIne) ApyA hoya ane pUjyajano zayyAtaranA upakaraNa-vAsaNamAM rasoI banAvI, thALI AdimAM kADhIne bhojana karI lIdhA pachI vadhelo AhAra zayyAtara ke zayyAtaranA parivArajano sAdhu-sAdhvIne ApavA icche, to sAdhu-sAdhvIne te AhAra levo kalpato nathI. 28 sAgAriyassa pUyAbhatte uddesie ceie pAhuDiyAe, sAgAriyassa uvagaraNajAe NiTThie, NisaTe apADihArie, taM No sAgArio dei No sAgAriyassa parijaNo dei sAgAriyassa pUyA dei, tamhA dAvae evaM se kappai paDiggAhittae / bhAvArtha :- zayyAtare pUjya puruSonA bhojananA uddezathI loTa-cokhA Adi sIdhuM-sAmAna teone apADhIhArA (vadhe to pAchA na ApatA tamArI IcchA pramANe upayoga karavAnuM kahIne) ApyA hoya ane pUjyajano zayyAtaranA upakaraNa-vAsaNamAM rasoI banAvI, thALI AdimAM kADhIne bhojana karI lIdhA pachI vadhelo AhAra zayyAtara ke zayyAtaranA parivArajano nahIM paNa zayyAtaranA pUjyajano ja sAdhu-sAdhvIne ApavA Icche, to te AhAra sAdhu-sAdhvIne levA kahyuM che. vivecana : prastuta sUtromAM zayyAtaranA pUjyajanonA AhAra grahaNano viveka pradarzita karyo che. pUyAma7- pUjyabhakta. zayyAtaranA nAnA, mAmA, banevI, jamAI, vidyAguru, kalAcArya, svAmI athavA mahemAna Adi pUjyajanonA nimitte je bhojana-pANI banAvAya che tene pUjyabhakta kahe che. zayyAtaranA loTa Adi pUjyajanone bhojana mATe samarpita karyA hoya athavA bajAramAMthI maMgAvI pUjyajanone bheTarUpe mokalyA hoya, zayyAtaranA vAsaNomAM rAMdheluM hoya, tenA pAtramAMthI kADheluM hoya ane te pUjyajanone prAtihArika rUpe ApyuM hoya arthAt pUjyajanone jamADyA pachI je bhojana vadhe te pAchuM ApavAnuM hoya, to te AhAra zayyAtara svayaM sAdhune Ape, tenA svajana parijana Ape athavA ukta pUjyajano Ape to paNa sAdhu-sAdhvIne te AhAra Adi levo kalpato nathI kAraNa ke zeSa vadhelo AhAra pharI zayyAtarane pAcho ApavAno hovAthI te AhAra Adi zayyAtaranI mAlikIno ja kahevAya che. te ja AhAra pUjyajanone aprAtihArika rUpe ApI dIdho hoya arthAt bhojana karI lIdhA pachI vadhelo AhAra zayyAtarane pAcho ApavAno na hoya, tevA AhArane sAdhu pUjyajanonA hAthethI grahaNa karI zake che. te AhArane zayyAtara athavA tenA parijana Ape to grahaNa karavo kalpato nathI, sutrokta kathanathI spaSTa thAya che ke zayyAtaranA svAmitvathI rahita AhAra paNa zayyAtaranA hAthathI athavA tenA putra, pautra, strI, putravadhU AdinA hAthe laI zakAto nathI, tenI vivAhita dIkarIonA hAthe te AhAra laI zakAya che. sAdhu-sAdhvIne mATe kalpanIya vastra:29 kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA imAI paMca vatthAI dhArittae vA pariharittae vA, taM jahA- jaMgie, bhagie, sANae, pottae, tirIDapaTTe NAma pNcme|
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-2 [ 161 | bhAvArtha :- sAdhuo ane sAdhvIone pAMca prakAranA vastro rAkhavA ane teno upayoga karavo kalpa che jemake (1) jAMgamika (2) bhAMgika (3) zAnaka (4) pottaka (5) tirITapaTTaka. vivecana : prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne kalpanIya pAMca prakAranA vastranuM kathana che. jAgamika- gheTA AdinA vALathI banelA vastra, bhAMgika- aLasI AdinI chAlathI banelA vastra, zANaka- zaNa-jUTathI banelA vastra, pottaka- kapAsathI banelA vastra, tirITapaka- kirITa (timira) vRkSanI chAlathI banelA vastra, A pAMca prakAranA vastra sAdhune mATe kalpanIya che. jaMgamano artha trasa jIva che. trasajIva be prakAranA che- (1) vikalendriya ane (2) paMcendriya. rezamI vastra vikalendriya prANIjanya che teno upayoga sAdhune mATe sarvathA varjita che. paMcendriya jIvonA cAmaDAthI banelA vastro paNa sAdhu-sAdhvI mATe varjanIya che, paraMtu tenA vALathI banelA unanA vastrono upayoga sAdhu-sAdhvI karI zake che kAraNa ke gheTA AdinA vALa kApavAmAM te prANIonI ghAta thatI nathI. AcArAMga hyu-2, a.pa.u.1 mAM tathA ThANAMga a.5, u. 3mAM paNa UnanA vastrone kalpanIya kahyA che. ahIM nAmamAM taphAvata che. - A pAMca jAtinA vastromAMthI jyAre, jyAM, je vastra sulabha hoya, tene sAdhu grahaNa karI zake che. sUtrokta pAMca prakAramAMthI prAthamikatA sutara ane UnanA vastrone ApavI joIe. sAdhu-sAdhvI mATe kalpanIya rajoharaNa:|30 kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA imAI rayaharaNAiMdhArittae vA pariharittae vA, taM jahA- oNNie, oTThie, sANae, vaccApiccie, muMjApiccie NAma pavane ri veba bhAvArtha :- sAdhuo ane sAdhvIoe A pAMca prakAranA rajoharaNane rAkhavA ane teno upayoga karavo kahyuM che, jema ke- (1) aurNika (2) auSTrika (3) sAnaka (4) vaccApiccaka (5) muMjapiccaka. A pramANe bhagavAne kahyuM che. vivecana : jenA dvArA dhULa Adi dravya-raja ane karmamaLarUpa bhAva raja dUra karAya, tene rajoharaNa kahe che. dravya rajoharaNa - gamanAgamana karatAM paga para lAgelI raja athavA makAnamAM AvelI rajane jenA dvArA pramArjana karIne dUra karAya che, te dravyarajoharaNa che. bhAvaroharaNa :- jIva rakSAnI bhAvanAthI bhUmi para tathA zarIra, vastra, zayyA, Adi para rahelA kIDA, maMkoDA Adi jIvone kaSTa pahoMcADyA vinA jenA dvArA dUra karavAmAM Ave, te bhAva rajoharaNa che. jIvarakSAnuM sAdhana hovAthI te bhAva rajoharaNa kahevAya che. rajoharaNanA pAMca prakAra hoya che- 1. aurNika- gheTA AdinI unathI banAvAya te, 2. auSTrikaUMTanA vALathI banAvAya te, 3. zAnaka- zaNanI chAlathI banAvAya te, 4. vaccApicca- vaccAno artha
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1dara | zrI bRha895 sUtra DAbha athavA ghAsa che, tene kUTIne teno kaThaNa bhAga dUra karIne banAvelA rajoharaNa, 5. muMjapiccaka- muMjane kUTIne tathA tenA kaThora bhAgane dUra karIne banAvelA rajoharaNa, sthAnAMga a. 5, u. 3 mAM paNa rajoharaNanA A pAMca prakAra kahyA che. A pAMca prakAranA rajoharaNamAM aurNika rajoharaNa sarvathI komaLa che. tyAra pachInA cAre kramazaH kaThora che. aurNika rajoharaNa ja komaLa hovAthI prazasta athavA uttama che, tenA abhAvamAM auSTika ane tenA abhAvamAM zAnaka rajoharaNano bhASyakAre nirdeza karyo che. jo koI deza vizeSamAM ukta traNe prakAranA rajoharaNa upalabdha na hoya tyAre ja vaccApicaka ane tenA abhAvamAM muMjapiccaka rajoharaNa grahaNa karavAnuM vidhAna che. che uddezaka-ra saMpUrNa
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAthanA [ 13] uddezaka-3 prAkakzana chaRORDRORROROR * A uddezakamAM sAdhu-sAdhvIo parasparanA sthAnamAM ke gRhasthanA gharamAM jAya te samayano viveka; carmakhaMDa grahaNa karavAno utsarga-apavAda mArga; vastra, zayyA, saMstAraka AdinI AjJAvidhi; saMyamI jIvananI pravRttiomAM ratnAdhikonI pradhAnatA, sAdhunuM avagraha kSetra vagere viSayonuM varNana che. * sAdhu-sAdhvIe parasparanA upAzrayamAM besavuM, suvuM, Adi pravRttio na karavI joIe. * saMvATI vinAnA cAmaDAnA TukaDAnI jarUriyAta hoya to sAdhu-sAdhvI grahaNa karI zake che. ruMvATIvALuM cAmaDuM tene kalpatuM nathI. atyaMta jarUrI hoya to gRhasthanA upayogamAM hamezAM levAtuM saMvATIvALuM cAmaDuM eka rAtri mATe sAdhu grahaNa karI zake che. sAdhvIne mATe teno sarvathA niSedha che. * atyaMta kiMmatI vastra ane akhaMDa tAko athavA AvazyakatAthI vadhAre lAMbu vastra sAdhu-sAdhvIe rAkhavuM na joIe. sAdhvIe svayaMnI nizrAe vastra grahaNa na karavA joIe. anya pravartinI sAdhvI AdinI nizrAe te vastrane grahaNa karI zake che. dIkSA samaye sAdhu-sAdhvI rajoharaNa, guccho ane Avazyaka pAtra tathA sAdhu traNa akhaMDa vastra ane sAdhvI cAra akhaMDa vastra sAthe lAvI zake che. * sAdhu-sAdhvIe cAturmAsamAM vastra grahaNa na karavA joIe, paraMtu hemaMta ke gISma RtumAM te vastra laI zake che. * svastha sAdhu-sAdhvIe vastra ane zayyA-saMsmAraka dIkSAparyAyanA anukramathI grahaNa karavA joIe ane dIkSAparyAyanA kramathI vaMdana Adi vyavahAra karavA joIe. * svastha sAdhu-sAdhvIe gRhasthanA gharamAM besavuM Adi sUtrokta kArya na karavA joIe tathA tyAM amaryAdita vArtAlApa athavA upadeza paNa na Apavo joIe. Avazyaka hoya to UbhA-UbhA ja maryAdita kathana karI zakAya che. * sAdhu-sAdhvIe zayyAtaranA ane anya gRhasthanA zayyA-saMstArakane vihAra karyA pahelA vyavasthita karIne avazya pAchA ApavA joIe. sAdhu-sAdhvIe prAtihArika- zayyA saMsmAraka khovAI javAthI tenI tapAsa karavI joIe ane jo te na maLe to tenA svAmIne khovAI javAnI sUcanA ApI, anya zayyA saMskAraka grahaNa karavA. jo tapAsa karyA pachI maLI jAya ane jarUriyAta na hoya to pAchA ApavA joIe. * sAdhu-sAdhvI upAzrayamAM, zunya gharamAM athavA mArga AdimAM AjJA laIne rahyA hoya ane tenA vihAra karyA pahelAM ja bIjA sAdhu vihAra karIne AvI jAya to te pahelA sAdhue grahaNa karelI AjJAthI tenI jeTalA samayanI AjJA hoya teTalA samaya sudhI te tyAM rahI zake che. te sAdhune teTalA samaya mATe navI AjJA levAnI jarUriyAta hotI nathI. jo zunya gharanA koI svAmI AvI jAya to pharI tenI AjJA levI Avazyaka che. * prAmAdinI bahAra senAno paDAva hoya to bhikSAne mATe sAdhu-sAdhvI aMdara jaI zake che paraMtu tene tyAM rAtrinivAsa karavo kalpato nathI. rAtri nivAsa karavAthI temane gurucaumAsI prAyazcitta Ave che. * sAdhu-sAdhvI je upAzrayamAM rahyA hoya tyAMthI koI paNa eka dizAmAM aDhI gAu sudhI gamanAgamana karI zake che.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 ] zrI bRha895 sUtra uddezaka-3 zzzzzzzzzzzzz sAdhu-sAdhvIne parasparanA upAzrayamAM pravRtti niSedha:| 1 No kappai NiggaMthANaM NiggaMthINaM uvassayaMsi ciTThittae vA NisIittae vA tuyaTTittae vA NiddAittae vA payalAittae vA asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAima vA AhAramAhArettae, uccAraM vA pAsavaNaM vA khelaM vA siMghANaM vA pariTThavettae, sajjhAyaM vA karittae, jhANaM vA jhAittae, kAusaggaM vA ThANaM ThAittae / bhAvArtha :- sAdhuoe sAdhvIonA upAzrayamAM - (1) UbhA rahevuM (2) besavuM (3) sUvuM (4) nidrA levI (5) gADha nidrA levI (6 thI 9) bhojana, pANI, mIThAI(khAdima), mukhavAsa, A cAre prakArano AhAra karavo (10 thI 13) maLa, mUtra, kapha, nAkano mela vagere paraThavo (14) svAdhyAya karavo (15) dhyAna karavuM tathA (16) kAyotsarga karI sthira thavuM kalpatuM nathI. | 2 No kappai NiggaMthINaM NiggaMthANaM uvassayaMsi ciTThittae vA jAva kAussaggaM vA ThAittae / sAdhvIoe sAdhuonA upAzrayamAM UbhA rahevuM yAvat kAyotsarga karI sthira thavuM kalpatuM nathI. vivecana : prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne paraspara ekabIjAnA sthAnamAM jaIne vividha prakAranI pravRttio karavAno niSedha che. sAdhuoe sAdhvIonA upAzrayamAM ane sAdhvIoe sAdhuonA upAzrayamAM kAraNa vinA na javuM joIe, kAraNavaza javuM paDe to UbhA-UbhA ja kArya karIne zIdhra pAchA pharI javuM joIe. tyAM sUtrokta pravRttio karavI na joIe kAraNa ke vadhAre samaya sudhI rahevAthI lokomAM ghaNA prakAranI AzaMkAo utpanna thAya che, vadhAre paricaya thavAthI brahmacaryamAM paNa doSo lAgavAno saMbhava che. sAdhvIoe sAdhu pAse svAdhyAya mATe ane paraspara vAcanA ApavA mATe javAnuM vidhAna vyavahAra sUtra, udde -7 mAM che tathA sevA Adi kAryothI paNa ekabIjAnA upAzrayamAM AvavA-javAnuM kathana ThANAMga sUtramAM che. A rIte koI paNa viziSTa kAraNathI sAdhu-sAdhvI parasparanA sthAnamAM jAya, te AgamasaMmata che. teo je prayojanathI gayA hoya, te prayojana pUrNa thatAM turaMta svasthAnamAM AvI javuM joIe. prastuta sUtra dvArA sAdhu-sAdhvIne kAraNa vinA parasparanA sthAnamAM, nirarthaka vAto karavI ke sUtrokta niSiddha pravRtti karavI yogya nathI, tema spaSTa thAya che. carma khaMDa grahaNa:| 3 No kappai NiggaMthINaM salomAiM cammAiM ahiTThittae / bhAvArtha :- sAdhvIoe ruMvATIvALA cAmaDAno upayoga karavo kalpato nathI.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-ha. [ 15] |4 kappai NiggaMthANaM salomAiMcammAI ahiTThittae, se vi ya paribhutte, No cevaNaM aparibhutte, pADihArie No ceva NaM apADihArie, se vi ya egarAie No ceva NaM aNegarAie / bhAvArtha :- sAdhuoe gRhastha vAparelA saMvATIvALA cAmaDAno prAtihArika rUpe eka rAtri mATe upayoga karavo kalpe che, paraMtu navA rUMvATIvALA carmano aprAtihArikarUpe, aneka rAtri mATe upayoga karavo kalpato nathI. 5 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA kasiNAI cammAI dhArittae vA pariharittae vA / bhAvArtha :- sAdhuo ane sAdhvIoe akhaMDa cAmaDuM rAkhavuM athavA teno upayoga karavo kalpato nathI. 6 kappai NiggaMthANaM vA NiggaMthINa vA akasiNAI cammAiM dhArittae vA pariharittae vA / bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIoe cAmaDAno TukaDo rAkhavo ane teno upayoga karavA kahyuM che. vivecana - prastuta sUtromAM sAdhu-sAdhvIe carma grahaNa karavAno ane vAparavAno viveka pradarzita karyo che. sAdhu-sAdhvInI upadhimAM cAmaDAnA upakaraNanuM kathana nathI, tethI sAmAnya rIte sAdhu-sAdhvIne carma grahaNa karavuM kalpatuM nathI, paraMtu apavAdarUpe grahaNa karavuM paDe, to vivekapUrvaka grahaNa karI zake che. roga Adi anivArya paristhitimAM sAdhu-sAdhvIne carmano upayoga karavo paDe to paNa akhaMDa carmano upayoga karavo kalpato nathI. akhaMDa carmano AkAra pazuo jevo ja hovAthI sAdhu-sAdhvIne kalpanIya nathI. teo carmakhaMDa-cAmaDAno TukaDo rAkhI zake che. rogI vyaktinA maLa, lohI AdithI kharaDAyelA kapaDAM vAraMvAra dhovAnI paristhitimAM carmakhaMDanA upayogamAM suvidhA rahe che ane rogIne paNa kaSTa ochuM thAya che. koI sAdhune cAmaDIno roga athavA harasa AdinA kAraNe besavAmAM athavA sUvAmAM atyaMta pIDA thatI hoya, tevI paristhitimAM saMvATI vinAnA cAmaDAnI apekSAe ruMvATIvALuM cAmaDuM vadhAre upayogI thAya che, tethI vizeSa kAraNathI tenA grahaNanuM vidhAna che. sAmAnya rIte rUMvATIvALA cAmaDAmAM jIvotpattinI adhikatama saMbhAvanA che paraMtu luhAra, sonI Adi Akho divasa cAmaDA para besI agninI pAse kAma kare che. tenA saMvATIvALA cAmaDAmAM thoDA samaya sudhI jIvonI utpatinI saMbhAvanA rahetI nathI, tethI sUtrakAre gRhasthanA kAmamAM AvatA saMvATIvALA cAmaDAne prAtihArika rUpamAM grahaNa karavAnI AjJA ApI che. tene vadhAre divasa rAkhavAthI agninI garamI na maLavAthI te saMvATIvALA cAmaDAmAM jIvonI utpatti thavAnI saMbhAvanA rahe che tethI sAdhune eka divasathI vadhAre samaya rAkhavAno niSedha che. vastra grahaNa viveka:| 7 | No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA kasiNAI vatthAI dhArittae vA pariharittae vA /
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1s | zrI bRha895 sUtra bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIoe kRtna AkarSaka, bahumUlyavAna vastro rAkhavA athavA teno upayoga karavo kalpato nathI. 8 kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA akasiNAI vatthAI dhArittae vA pariharittae vA / bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIoe akRtna-AkarSaka na hoya tevA alpamUlyavAna vastrone rAkhavA tathA teno upayoga karavo kahyuM che. 9 No kappai NiggaMthANa vA, NiggaMthINa vA abhiNNAI vatthAI dhArittae vA pariharirUpa vA bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIoe abhina-akhaMDa vastrone rAkhavA tathA upayoga karavo kalpato nathI. |10 kappai NiggaMthANa vA, NiggaMthINa vA bhiNNAI vatthAI dhArittae vA prihrittA . bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIoe bhinna-TukaDA karelA vastrone rAkhavA tathA upayoga karavo kalpa che. vivecana : - prastuta sUtromAM kRtna-saMpUrNa, akRtna-apUrNa, abhinna-akhaMDa ane bhinna-TukaDA kareluM, A cAra zabdono prayoga che. uparokta cAra zabdomAM kRtna ane abhinna tathA akasma ane bhinna zabda ekArthaka che. tema chatAM tenA arthamAM apekSAbhedathI AMzika bhinnatA paNa che. kRsna-akRtna zabda prayogamAM vastranA varNa ane mUlya Adi bhAvanI pradhAnatA che. sarvazreSTha varNavALuM, AkarSaka ane bahumUlyavAna vastra kRtna ane AkarSaka na hoya tevuM alpa mUlyavALuM sAmAnya vastra akRtna kahevAya che. | abhinna-bhinna zabda prayogamAM vastranI akhaMDatA ke khaMDitatA Adi dravyanI pradhAnatA che. akhaMDa tAkA ke atipahoLA ane lAMbA vastra abhinna kahevAya che ane pramANopeta TukaDA karelA vastra bhinna kahevAya che. sAdhu sAdhvIne kusna-AkarSaka ke bahumUlyavAna ane abhinna-vastranA akhaMDa tAkA ke ati pahoLA ke lAMbA vastra kalpatA nathI, paraMtu akRtna sAmAnya ke alpamUlyavAna ane bhinna-TukaDA karelA vastro kahyuM che. bhASyakAre kusna vastranA, dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI cAra prakAra kahyA che (1) dravya kusna- dravya kRtnanA paNa be bheda che-1. sakala dravyakR--- je vastra potAnA Adi ane aMta bhAgathI yukta, kinArIvALuM ane komaLa sparzavALuM hoya tathA vividha raMganA DAghA-DraghIthI rahita hoya, tene dravyanI apekSAe sakalana kahe che. 2. pramANadravyakR--- je vastra pramANathI vadhAre
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-3 [ 17 ] lAMbu-pahoLuM hoya che, tene dravyanI apekSAe pramANa kalyana kahe che. (2) zetrakRtyana-je vastra je kSetramAM durlabha hoya tene te kSetramAM kSetra kRtna kahe che. eka dezanuM baneluM vastra bIjAdezamAM prAyaH ghaNAmUlyavALuM ane durlabha hoya che. (3) kAlaka7- je vastra je kALamAM durlabha hoya, tene te kALamAM karnA kahe che. jema ke unALAmAM sutaranA, rezamanA Adi bArIka vastra ane ThaMDImAM jADI unanA garama vastra tathA varSAkALamAM raMgIna vastra bahumUlyavAna thaI jAya che. (4) bhAvakasma- tenA be bheda che- (1) varNayukta ane (2) mUlyayukta. temAM varNayukta vastranA kALo, lIlo Adi varNonI apekSAe pAMca bheda che. mUlyavAna vastranA paNa jaghanya, madhyama ane utkRSTanA bhedathI traNa prakAra che. jyAM jenuM mUlya ochuM hoya tyAM te jaghanya mUlyavALuM ane jyAM jenuM mUlya vadhAre hoya tyAM te utkRSTa mUlyavAnuM jANavuM joIe. je vastra sarvatra sarakhA mUlya upalabdha hoya te madhyama mUlyavALuM kahevAya che athavA je vastra dhAraNa karavAthI rAgabhAva utpanna thAya tene bhAvakRtna kahe che arthAt ati camakavALuM ramaNIyavastra. ukta cAreya prakAranA kRtnavastra sAdhu athavA sAdhvIoe rAkhavA athavA dhAraNa karavA kalpanIya nathI. bhASyakAre kRtna vastra rAkhavA athavA paheravAnA doSono nirdeza karyo che- (1) akhaMDa, bahumUlya, sUkSma vastrone cora, DAku, corI jAya athavA koI gRhastha jhUMTavI jAya, (2) eka rAjyathI bIjA rAjyamAM praveza kare tyAre jakAtavALA kara mAMge athavA vastra laI le, (3) zrAvaka mUlyavAna vastrone sAdhu pAse joIne sAdhunI IrSyA ke niMdA kare ityAdi kAraNothI cAre prakAranA kRtna vastra sAdhu-sAdhvIone kalpatA nathI.je vastra dravyathI alpa athavA pramANopeta hoya, kSetra ane kALathI sarvathA sulabha hoya ane bhAvathI jenuM bahumUlya na hoya, tevA vastra sAdhue dhAraNa karavA joIe. te ja rIte akhaMDa vastra rAkhavAmAM paNa aneka doSanI saMbhAvanA che- akhaMDa vastra ke ati lAMbA ke pahoLA vastranI pratilekhanA vyavasthita rIte thaI zakatI nathI. pramANAtirikta vastrone rAkhavAthI vihAra AdimAM teno bhAra vahana karavo paDe che. akhaMDa vastrane potAnA mATe phADatAM vAyukAyanA jIvonI virAdhanA thAya che, tethI sAdhu potAnI AvazyakatA pramANe gRhasthane tyAMthI TukaDA karAvIne ja vastra grahaNa kare che. avagrahAnaMtaka dhAraNa karavAno viveka:11 No kappai NiggaMthANaM uggahaNaMtagaMvA, uggahapaTTagaM vA dhArittae vA, pariharittae vA / bhAvArtha :- sAdhuoe avagrahAnaMtaka ane avagrahapaTTaka rAkhavA athavA teno upayoga karavo kalpato nathI. | 12 kappai NiggaMthINaM uggahaNaMtagaM vA uggahapaTTagaM vA dhArittae vA pariharittae vaa| bhAvArtha :- sAdhvIoe avagrahAnataka ane avagrahapaTTaka rAkhavo athavA teno upayoga karavo kahyuM che. vivecanaH ThAzapiyAnavatrama avagrahAnataja, taryavAcchA paTTama avazrApamAM avagrahAnaMtaka ane avagrahapaTTaka A baMne AMtarIya vastrono sAdhuo mATe dhAraNa karavAno niSedha che ane sAdhvIo mATe A baMnene dhAraNa karavAnuM vidhAna che. bhASyakAranA kathanAnusAra koI sAdhune bhagaMdara, harasa Adi
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 ] zrI bRha895 sUtra roga thayA hoya to tyAre jarUra pramANe sAdhu paNa avagrahapaTTaka rAkhI zake che. sAdhvIoe zArIrika sthiti anusAra tathA vihArAdimAM zIlarakSA mATe A baMne upakaraNo dhAraNa karavA jarUrI che. sAdhvIne potAnI nizrAmAM vastra grahaNaH| 13 NiggaMthIe gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe aNuppaviTThAe celaThe samuppajjejjA, No se kappai appaNo NissAe celaM paDiggAhittae, kappai se pavattiNI NissAe cela paDiggAhittae / No ya se tattha pavattiNI sAmANA siyA, je se tattha sAmANe Ayarie vA uvajjhAe vA pavattI vA there vA gaNI vA gaNahare vA gaNAvaccheie vA ja ca aNNaM purao kaTu viharai, kappai se taNNissAe cela paDiggAhittae / bhAvArtha :- gRhasthanA ghare gocarI mATe gayelA sAdhvIone jo vastranI AvazyakatA hoya to potAnI nizrAe vastra grahaNa karavuM kalpatuM nathI paraMtu pravartinInI nizrAe vastra levuM kahyuM che. jo tyAM pravartinI hAjara na hoya to je AcArya, upAdhyAya, pravartaka, sthavira, gaNI, gaNadhara athavA gaNAvacchedaka athavA jenI nizrAmAM pote vicaraNa karI rahyA hoya tenI nizrAe vastra grahaNa karavuM kahyuM che. vivecana : - prastuta sutramAM sAdhvIne potAnI nizrAmAM vastra grahaNano niSedha karyo che. gocarI arthe gayelA sAdhvIjIne vastranI jarUriyAta hoya to paNa potAnI nizrAmAM arthAt A vastra huM mArA mATe grahaNa karI rahI chuM, tema kahIne gRhastha pAsethI vastra levuM kalpatuM nathI, pravartinInI nizrAe grahaNa karavuM kahyuM che arthAt vastra letA samaye te spaSTa zabdomAM kahe ke huM pravartinInI nizrAe A vastra grahaNa karyuM che, teo svIkArIne koI paNa sAdhvIne Apaze to ame rAkhazuM, anyathA Apane pAchuM ApIzuM, tema kahIne te gRhastha pAsethI vastra grahaNa karI zake che. jo temanA pravartinI sAdhvI upAzrayamAM athavA te gAmamAM na hoya to AcArya, upAdhyAya Adi sAdhuo gAmamAM kenajIkamAM hoya, to tenI nizrAe te vastrane grahaNa karI zake che. vaDIlonI nizrAno svIkAra karIne vastra Adi koI paNa upadhi grahaNa karavAmAM vaDIlonuM bahumAna tathA gurvAjJA ane jinAjJAnI ArAdhanA che. dIkSA samaye upadhi grahaNa viveka - 14 NiggaMthassa NaM tappaDhamayAe saMpavvayamANassa kappai rayaharaNa-gocchagapaDiggahamAyAe tihiM kasiNehiM vatthehiM AyAe saMpavvaittae / se ya puvvovaTThavie siyA, evaM se No kappai rayaharaNa-gocchaga-paDiggahamAyAe tihiM kasiNehiM vatthehi AyAe saMpavvaittae / kappai se ahApariggahiyAI vatthAi gahAya AyAe saMpavvaittae / bhAvArtha :- gRhavAsano tyAga karIne sarvaprathama dIkSita thanAra(sAmAyika cAritra svIkAratA) sAdhue rajoharaNa, guccho, pAtra tathA traNa akhaMDa vastra laIne dIkSita thavuM kahyuM che. pUrva dIkSita sAdhune(navA)
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-3 169 rajoharaNa, guccho, pAtra tathA traNa akhaMDa vastra laIne pravrujita thavuM kalpatuM nathI, paraMtu pahelAM grahaNa karAyelA vastra Adine laI dIkSita thavuM(chedopasthApanIya cAritra svIkAravuM) kalpa che. 15 NiggaMthIe NaM tappaDhamayAe saMpavvayamANIe kappai rayaharaNa-gocchagapaDiggahamAyAe cauhiM kasiNehiM vatthehiM AyAe saMpavvaittae / sA ya puvvovaTTaviyA siyA, evaM se No kappai rayaharaNa-gocchaga-paDiggahamAyAe cauhiM kasiNehiM vatthehiM AyAe sNpvvitte| kappai se ahApariggahiyAiM vatthAiM gahAya AyAe saMpavvaittae / bhAvArtha:- gRhavAsano tyAga karIne sarva prathama dIkSita thanAra(sAmAyika cAritra svIkAra karanAra) sAdhvIe rajoharaNa, guccho, pAtra tathA cAra akhaMDa vastro laIne dIkSita thavuM kalpe che. dIkSita sAdhvIe (navA) rajoharaNa, guccho, pAtra tathA cAra akhaMDa vastra laIne pravrujita thavuM kalpatuM nathI paraMtu pahelA grahaNa karAyelA vastrane laI pravrujita thavuM (chedopasthApanIya cAritra svIkAravuM) kalpe che. vivecanaH prastuta sUtromAM sAmAyika cAritra ane chedopasthApanIya cAritra grahaNa karanAra sAdhunI dIkSA samayanI upadhinuM kathana che. je sarva prathama dIkSita thaI rahyA hoya te sAdhue potAnA sagA-saMbaMdhI dvArA ApelA rajoharaNa, guccho, pAtra ane traNa akhaMDa vastra ane sAdhvIe cAra akhaMDa vastra laIne dIkSA levI joIe. eka hAtha pahoLA ane covIsa hAtha lAMbA vastrane akhaMDa vastra kahe che, tethI sAdhu rajoharaNa Adi upakaraNo sAthe traNa akhaMDa vastra eTale 24 x 3 = kula 72 hAtha vastra ane sAdhvI cAra akhaMDa vastra eTale 24 x 4 = 96 hAtha vastra sahita dIkSita thAya che, tyAra pachI jyAre tenI vaDI dIkSA thAya athavA koI vrata vizeSamAM dUSaNa lAgavAthI athavA mahAvratanI virAdhanA thavAthI dIkSAno cheda ApIne punaH mahAvratanA AropaNa mATe AcArya sanmukha upasthita thAya tyAre te potAnA pUrvagRhita vastra, pAtra AdinI sAthe ja dIkSA grahaNa kare che arthAt tene pahelAMnA vastra pAtrAdine choDIne navA vastra-pAtrAdi levAnI AvazyakatA nathI. upadhi saMbaMdhI vistRta jANakArI nizItha sUtramAM che. vastra grahaNanI kAla maryAdA H | 16 | No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA paDhamasamosaraNuddesapattAiM celAI paDiggAhittae / bhAvArtha:- sAdhu-sAdhvIone prathama samavasaraNamAM(varSAkAlamAM) vastra grahaNa karavA kalpatA nathI. 17 kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA doccasamosaraNuddesapattAiM celAI paDiggAhittae / bhAvArtha:- sAdhu-sAdhvIone bIjA samavasaraNamAM(zeSakAlamAM) vastra grahaNa karavA kalpe che. vivecanaH prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne mATe vastragrahaNanI kAlamaryAdA pradarzita karI che. samavasaraNa zabdano
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 ] zrI bRhataka9pa sUtra artha che- sarva bAjuthI AvavuM, cAturmAsa karavA mATe sAdhu-sAdhvIo koI eka yogya sthAne AvIne sthira thAya che. tene prathama samavasaraNa kahe che ane varSAkALa athavA cAturmAsanI samApti pachInA samayane dvitIya samavasaraNa kahevAya che. je sthAne sAdhu ane sAdhvIone cAturmAsa karavAnuM hoya te sthAne AvyA pachI AkhA cAturmAsa sudhI arthAt aSADha suda punamathI laIne kArataka suda punama sudhI gRhastha pAsethI vastra grahaNa karavA kalpatA nathI. varSAkALa pachI bIjA samavasaraNamAM arthAt mAgasara vada ekamathI, (gujarAtI tithi pramANe kArataka vada-1) aSADha suda punama sudhI ATha mahinA tenI AvazyakatA anusAra vastra grahaNa karI zake che. ratnAdhikonI pradhAnatA - |18 kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA ahArAiNiyAe celAI paDiggAhittae / bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIoe yathArAtnika-cAritraparyAyanA kramathI vastra grahaNa karavA kahyuM che. | 19 kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA ahArAiNiyAe sejjA-saMthArae paDiggAhittae / bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIoe cAritraparyAyanA kramathI zayyA-saMstAraka grahaNa karavA kahyuM che. | 20 kappai NiggaMthANa yA NiggaMthINa vA ahArAiNiyAe kiikammaM karettae / bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIoe cAritraparyAyanA kramathI vaMdana karavA kalpa che. vivecana : prastuta sUtromAM sAdhu jIvananI vividha pravRttiomAM ratnAdhikonI pradhAnatA pradarzita karI che. je sAdhu ane sAdhvInI cAritraparyAya vadhAre hoya tene rAtvika athavA ratnAdhika kahe che. upadhi grahaNamAM ratnAdhikonI pradhAnatA - jyAre sAdhu athavA sAdhvI gRhastha pAsethI vastra, pAtra Adi grahaNa kare tyAre te vastune svayaM potAnI mAlikInI kare nahIM paraMtu tene cAritraparyAyanI jUnAdhikatAnA kramAnusAra ja grahaNa kare arthAt je sAdhu athavA sAdhvI sarvathI vadhAre cAritraparyAyavALA hoya tene sarvaprathama vastra pradAna kare tyAra pachI tenAthI ochI cAritraparyAyavALAne ane tyAra pachI tenAthI ochI cAritraparyAyavALAne Ape. A rIte ratnAdhikonA kramAnusAra ja sarva upadhi grahaNa thAya che. vyutkramathI devA athavA levAmAM ratnAdhikono avinaya, AzAtanA Adi thAya che. te sAdhunI maryAdAthI pratikULa che. vyutkramathI denArA ane lenArA sAdhu-sAdhvIone mATe bhASyakAre prAyazcittanuM vidhAna karyuM che. zadhyA-saMtAraka grahaNamAM ratnAvikonI pradhAnatA :- zayyAno artha vasati, upAzraya, rahevA mATenuM makAna ke sthAna che ane saMstArakano artha che sAdhu sAdhvIone besavA, sUvA yogya pATa, pATalA, ghAsa, Adine tene paNa cAritraparyAyanI nyUnAdhikatAnA kramathI grahaNa karavA joIe. niryuktikAre ane bhASyakAre zayA sastArakanAvidhAnamAM adhika spaSTatA karatA kahyuM che ke AcArya, upAdhyAya ane pravartaka, A traNa gurujanonA zayyA-saMtAraka kramazaH rAkhyA pachI jJAnAdi saMpadAne prApta karavA mATe anya gaNanA sAdhu AvyA hoya tene zayyA-saMstArakamAM sthAna ApavuM joIe. tyAra
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-3 171 | pachI glAna sAdhune, tyAra pachI thoDI upadhi(vastra)vALA sAdhune, tyAra pachI karmakSayArtha udhata sAdhune, tyAra pachI jeNe AkhI rAta vastra na oDhavAno abhigraha lIdho hoya tevA sAdhune, tyAra pachI sthavirane, tyAra pachI kramazaH gaNI, gaNadhara, gaNAvacchedaka ane anya sAdhuoe zayyA sastAraka mATe sthAna grahaNa karavuM joIe. navadIkSita athavA alpa dIkSA paryAyavALA sAdhuone ratnAdhika pAse sUvAnuM sthAna devuM joIe, jethI rAtre tenI sAra-saMbhALa karI zake. vaiyAvacca karanAra sAdhune glAna sAdhunI pAse sthAna devuM joIe, jethI te rogI sAdhunI yathAsamaye sevA karI zake tathA zAstra abhyAsa karanAra zaikSa sAdhune upAdhyAya Adi jenI pAse te adhyayana karatA hoya tenI pAse sthAna devuM joIe, jethI te jAgatA hoya tyAre svayaMnA pAThanuM punarAvartana karavA samaye teno sahayoga prApta karI zake. A rIte sarva sAdhuonI anukULatA jaLavAI rahe te pramANe ratnAdhikonA kramAnusAra sthAna grahaNa karavuM joIe. guru pATa upara beThA hoya to ziSya bAjoTha upara bese, guru pATalA upara beThA hoya to ziSya jamIna upara Asana pAtharI bese, guru Asana pAtharI beThA hoya to ziSya jamIna upara bese, guru jamIna upara beThA hoya to ziSya Ubho rahe, guru UbhA hoya to ziSya hAtha joDIne Ubho rahe, A rIte ziSya, guru karatAM nimna sthAna grahaNa kare che. katikarmamAM ratnAdhikonI pradhAnatA :- savAre, saMdhyA samaye pratikramaNa Adi prAraMbha karatAM pahelAM guru ane ratnAdhikone vaMdana karAya che te kRtikarma kahevAya che. tenA be bheda che- (1) abhyatthAna ane (2) vaMdana. AcArya, upAdhyAya Adi gurujanonA ratnAdhikonA gamanAgamana samaye UbhA thavuM te abhyatthAna katikarma che. savAre ane saMdhyAsamayanA pratikramaNa samaye tathA gurune prazna Adi pUchavA hoya tyAre gurujanone vaMdana karavA, hAtha joDI mastake aMjali lagAvI namaskAra Adi karavA te vaMdana kutikarma che. sAdhu-sAdhvIe abhyatthAnakRtikarma ane vaMdanakRtikarmamAM ratnAdhikone ja prAdhAnya ApavuM joIe. saMkSepamAM sAdhu-sAdhvIe saMyamI jIvananI pratyeka pravRtti ratnAdhikonA kramAnusAra vinaya pUrvaka karavI joIe. gRhasthanA gharamAM nivAsa:21 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA aMtaragihaMsi ciTThattae vA NisIittae vA tuyaTTittae vA NidAittae vA payalAittae vA asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA AhAramAharettae, uccAraM vA pAsavaNaM vA khelaM vA siMghANaM vA pariTravettae sajjhAyaM vA karittae jhANaM vA jhAittae, kAusaggaM vA ThANaM ThAittae / ____ aha puNa evaM jANejjA- vAhie jarAjuNNe tavassI dubbale kilaMte mucchejja vA pavaDejja vA, eva se kappai ataragihasi ciTThittae vA jAva kAusaggaM vA ThAI ThAittae / bhAvArtha :-sAdhu-sAdhvIoe gRhasthanA gharanI aMdara UbhA rahevuM, besavuM, sUvuM, nidrA levI,gADha nidrA levI, bhojana, pANI, mIThAI, mukhavAsa, A cAre prakArano AhAra karavo; maLa, mUtra, kapha, zleSma Adi paraThavA, svAdhyAya karavo, dhyAna karavuM, kAyotsarga karI sthira thavuM kalpatuM nathI.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bRhatkalpa sUtra jo te sAdhu vyAdhigrasta hoya, vRddha, tapasvI, durbala, thAkelA(vyathita) hoya ke cakkara AvatAM hoya, to tene gRhasthanA gharamAM rahevuM yAvat kAyotsarga karI sthira thavuM kalpe che. vivecanaH 172 prastuta sUtramAM gocarI mATe gayelA sAdhu-sAdhvIne gRhasthane tyAM besavuM, rahevuM vagere pravRtti karavAno viveka pradarzita karyo che. sAmAnya rIte sazakta sAdhu gRhasthane tyAM AhArAdi grahaNa karavA gayA hoya tyAre gRhasthane tyAM vadhu samaya UbhA rahIne uparokta koI pravRtti karatA nathI. gRhasthano saMga sAdhune sarva prakAre Apattijanaka che, tethI sAdhu vivekapUrvaka vyavahAra kare. jo koI sAdhu rogI, ativRddha, tapasyAthI jarjarita athavA durbala hoya, tene cakkara AvatA hoya to te potAnI svasthatA prApta thAya, tyAM sudhI gRhasthanA gharamAM rahI zake che. bhASyakAre gRhasthane tyAM thoDI vAra UbhA rahevAnA anya kAraNo pradarzita karyA che, jemake koI rogI sAdhune mATe auSadhi levA anya sAdhu jAya ane auSadha denAra gRhastha gharanI bahAra gayA hoya ane thoDA samayamAM ja pAchA AvavAnA hoya, to thoDo samaya UbhA rahe athavA gharamAM praveza karyA pachI acAnaka varasAda Ave athavA te mArgethI rAjA AdinI savArI nIkaLI rahI hoya, A prakAranA koI paNa anivArya kAraNa upasthita thAya, to sAdhu gRhasthane takalIpha na thAya tema maryAdita samaya mATe saMyamabhAvathI vivekapUrvaka UbhA rahI zake che. gRhasthanA gharamAM vArtAlApano niSedha : 22 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA aMtaragihaMsi jAva caugAhaM vA paMcagAhaM Aikkhittae vA vibhAvettae vA kiTTittae vA paveittae vA / NaNNattha egaNAeNaM vA egavAgaraNeNa vA egagAhAe vA egasiloeNa vA / seviya ThiccA, No ceva NaM aThiccA / bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIoe gRhasthanA gharamAM cAra athavA pAMca gAthAo dvArA kathana karavuM, teno artha karavo, dharmAcaraNanuM phaLa kahevuM ke tenuM vistRta vivecana karavuM kalpatuM nathI. jo jarUriyAta jaNAya to phakta eka udAharaNa, eka praznottara, eka gAthA athavA eka zloka dvArA kathana karavuM kalpe che, te paNa UbhA rahIne ja kahe, besIne nahIM. 23 | No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA aMtaragihaMsi imAI paMca mahavvayAI sabhAvaNAI Aikkhittae vA vibhAvettae vA kiTTittae vA paveittae vA / NaNNattha egaNAeNa vA jAva egasiloeNa vA se vi ya ThiccA, No ceva NaM aThiccA / bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIoe gRhasthanA gharamAM bhAvanA sahita pAMca mahAvratonuM kathana karavuM, teno artha vistAra karavo, mahAvratanA AcaraNanAM phaLanuM kathana athavA tenuM vistRta vivecana karavuM kalpatuM nathI. khAsa AvazyakatA hoya to phakta eka udAharaNa yAvat eka zlokanuM kathana karavuM kalpe che. te paNa UbhA rahIne karI zake che, besIne nahIM.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-3 . 173 ] vivecana - prastuta sUtromAM gRhasthone tyAM gocarI gayelA sAdhune gRhastho sAthe vArtAlApa karavAno viveka pradarzita karyo che.. - sAdhu je prayojanathI gRhasthanA ghera gayA hoya, te prayojana pUrNa thatAM sAdhue gRhasthanA gherathI turaMta nIkaLI javuM joIe. gRhasthanA ghera gRhasthane upadeza Apavo, dharmacarcA karavI yogya nathI. gRhasthane tyAM adhika samaya rokAvAthI lokone muzaMkA thAya, gRhasthanI potAnI pravRttio sthagita thaI jatAM sAdhu prati aNagamo thAya, gRhasthanI kAryavAhI nihALIne sAdhunA cittamAM aneka saMkalpa-vikalpa thAya che, sAdhunuM citta kSabhita thAya vagere aneka doSonI saMbhAvanA hovAthI sAdhue gRhasthanA ghera UbhA rahIne koI paNa prakArano vArtAlApa karavo ucita nathI. kyAreka koI gRhastha jijJAsA pragaTa kare to paNa UbhA-UbhA ja atyaMta alpa zabdomAM teno uttara ApIne bahAra nIkaLI javuM joIe. A prakAranA vyavahArathI ja sAdhunA saMyamanI surakSA tathA zAsana prabhAvanA thAya che. zayyAsaMsmAraka pAchA ApavAno vivekaH24 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA pADihAriyaM sejjA-saMthArayaM AyAe apaDihaTu saMpavvaittae / bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIe gRhastha pAsethI grahaNa karelA prAtihArika zayyA-saMstAraka tenA mAlikane soMpyA vinA anya gAmamAM javuM kalpatuM nathI. | 25 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA sAgAriyasaMtiyaM sejjA-saMthArayaM AyAe avikaraNaM kaTu saMpavvaittae / kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA sAgAriyasaMtiyaM sejjAsaMthArayaM AyAe vikaraNaM kaTu saMpavvaittae / / bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIoe zayyAtara pAsethI grahaNa karelA zayyA-saMtArakane vyavasthita, yathAsthAne mUkyA vinA bIje gAma javuM kalpatuM nathI. sAdhu-sAdhvIoe zayyAtara pAsethI grahaNa karelA zayyA-saMstArakane vyavasthita yathAsthAne mUkI bIje gAma javuM kalpa che. 26 iha khalu NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA pADihArie vA sAgAriyasaMtie vA sejjAsaMthArae vippaNasejjA / se ya aNugavesiyavve siyA / se ya aNugavesamANe labhejjA, tasseva paDidAyavve siyA / se ya aNugavesamANe No labhejjA, evaM se kappai doccapi oggahaM aNuNNavettA parihAraM pariharittae / bhAvArtha- sAdhu-sAdhvIoe gRhastha pAsethI lAvelA prAtihArika athavA zayyAtaranA zayyA
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 | zrI bRha895 sUtra saMstAraka khovAI gayA hoya, to tenI zodha karavI joIe. zodha karavAthI jo maLI jAya to tene ApI devA joIe. zodha karyA pachI kadAcita na maLe, to pharI AjJA laI anya zayyA-saMstAraka grahaNa karIne upayogamAM levA kahyuM che. vivecana : prastuta sUtromAM sAdhu-sAdhvIne mATe gRhasthanA zayyA-saMstAraka pAchA soMpavAno viveka pradarzita karyo che. sAdhu gRhasthane tyAMthI potAnI AvazyakatAnusAra zayyA-saMstAraka prAtihArika-pAchA soMpavAnI zaratathI lAve che, tethI potAnI AvazyakatA pUrNa thAya, sAdhune bIje gAma vihAra karavo hoya, tyAre gRhasthanA lAvelA zayyA-saMstAraka vyavasthita rIte tenA hAthamAM pAchA sopavA jarUrI che. te ja sthAnamAM paDelA zayyAtaranA pATa-pATalA vagere vyavasthita rIte pahelAM jema hoya, tema goThavI devA joIe. sUtrakAre tenA mATe be zabdono prayoga karyo chevirapa- zayyAtaranA zayyA-saMstAraka jyAM je rIte hoya tene te ja rIte rAkhIne soMpavA, tene vikaraNa kahe che, athavA pATa, tRNa vagere pADhIhArA lAvyA hoya temAM mAMkaDa vagere jIvonI utpatti thaI hoya te jIvone kADhIne pachI gRhasthane pAchA soMpavAne vikaraNa kahe che. vivara- zayyA-saMstAraka yathAsthAne na rAkhavA ane vyavasthita karIne na soMpavA tene avikaraNa kahe che. niryuktikAre prAtihArika upadhinI rakSA mATe sAdhu-sAdhvIne sAvadhAna rahevAnuM sUcana karyuM che. sAdhune AhAra, nihAra Adi anivArya kAraNe upAzrayamAMthI bahAra javuM paDe tyAre te upadhi anya sAdhune athavA anya vyaktine soMpIne javuM joIe. A rIte sAvadhAna rahevA chatAM kyAreka gRhastha pAsethI pADhIhArI lAvelI vastu khovAI jAya, corAI jAya, to tenI zodhakhoLa karavI joIe, zodhakhoLa karavA chatAM paNa na maLe to gRhasthane satya hakIkata jaNAvavI joIe ke tamArI amuka vastunI corI thaI gaI che ane tapAsa karavA chatAM maLI nathI. te upakaraNanI jarUra hoya to anya sthAnethI gRhastha pAsethI yAcanA karI laI Ave ane tenI AjJA laIne vAparI zake che. sAdhu gRhasthanI vastuo vyavasthita rIte pAchI na soMpe to gRhasthane sAdhu prati abhAva thAya, dharma zraddhA ghaTI jAya, pharI vAra te zayyA-saMstArakanI prApti durlabha banI jAya, sAdhunuM trIjuM mahAvrata khaMDita thAya vagere doSonI saMbhAvanA che, tethI sAdhue gRhasthanI prAtihArika vastuo vAparavAmAM ane pAchI soMpavAmAM viveka rAkhavo joIe. AgaMtuka zramaNone zayyA-saMtArakanI AjJA vidhiH| 27 jadivasaM ca NaM samaNA NiggaMthA sejjA-saMthArayaM vippajahaMti, tadivasaM ca NaM avare samaNA NiggaMthA havvamAgacchejjA, sacceva oggahassa puvvANuNNavaNA ciTThai ahAlaMdamavi oggahe / bhAvArtha :- je divase sAdhu zayyA-saMskAraka choDIne vihAra karI rahyA hoya te divase athavA te samaye bIjA sAdhu AvI jAya to AgaMtuka sAdhu pahelAM rahelA sAdhue lIdhelI AjJAthI yathAlaMdakALa sudhI rahI zake che.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-3 [ 175 ] 28 atthi yA ittha uvassayapariyAvaNNe acitte pariharaNArihe, sacceva oggahassa puvvANuNNavaNA ciTThai-ahAlaMdamavi oggahe / bhAvArtha :- jo upayogamAM Ave tevA koI acitta upakaraNa upAzrayamAM hoya to pahelAM rahelA sAdhue lIdhelI AjJAthI teno paNa yathAlaMda kALa sudhI upayoga karI zake che. vivecana - prastuta sUtramAM AgaMtuka zramaNo mATe zayyA-saMtArakanI AjJA vidhinuM nirUpaNa che. je upAzrayamAM sAdhu mAsikalpAdi sudhInI AjJA laIne rahyA hoya, te upAzrayamAMthI sAdhu vihAra karatAM hoya tyAre anya sAdhu upAzrayamAM Ave to yathAlaMdakALa sudhI pUrvanA sAdhunI AjJAthI tyAM (upAzrayanA svAmInI AjJA lIdhA vinA) rahI zake che. ahIM yathAlaMdakALa zabdathI madhyama yathAlaMdakALanuM grahaNa thAya che. madhyano aSTapaNA nAkho vathailo graha ATha porasI pramANa(eka rAtri-divasa) madhyama yathAlaMdakALa samaya sudhI sAdhu pUrvasthita sAdhunI AjJA dvArA te sthAnamAM rahI zake che tyArapachI te sthAnanA mAlikanI AjJA levI jarUrI che. pahelAM rahelA sAdhue eka mAsanI AjJA lIdhI hoya ane mAsakalpa pUrNa thatAM vihAra kare ane te samaye anya sAdhu Ave ane AgaMtuka sAdhu pahelAMnA sAdhunI AjJAthI tyAM rahe to tene eka ahorAtra(yathAlaMdakALa) pachI sthAnanA mAlikanI AjJA laI levI joIe. pahelAM rahelA sAdhue eka mAsa rahevAnI AjJA lIdhI hoya ane vIsa divasa vyatIta thayA hoya tyAM anya sAdhu acAnaka Ave ane pahelAMnA sAdhu vihAra kare, to AgaMtuka sAdhu pahelAMnA sAdhunI AjJA grahaNa karIne zeSa dasa divasa tyAM rahe ane tatpazcAtuM tene sthAnanA mAlikanI AjJA levI jarUrI che. jo pahelAM rahelA sAdhuoe vihAra karatA samaye mAlikane makAna soMpI dIdhuM hoya(AjJA pAchI ApI dIdhI hoya) ane tyAra pachI koI sAdhu Ave, to teNe mAlikanI AjJA levI jarUrI che. jo makAna mAlike sAdhunI saMkhyA athavA makAnanI sImA ane kAlamaryAdAnuM cokkasa kathana karIne AjJA ApI hoya to tenAthI vadhAre sAdhu Ave athavA makAnanI sImAthI vadhAre jagyAno upayoga karavAno hoya athavA vadhAre samaya rahevuM hoya to pharI AjJA levI jarUrI che. sutramAM 'acitta' zabdanA prayoga dvArA sUcana karyuM che ke upAzrayamAM koI sacitta padArtha paNa hoya zake che. sAdhune sacitta athavA jIvayukta upakaraNa levA kalpatA nathI, tethI acitta ane upayogamAM levA yogya upakaraNa hoya to ja sAdhuonI pUrvagRhIta AjJAthI grahaNa karI zakAya che. jo tene khyAla AvI jAya ke pahelAMnA sAdhuoe amuka upakaraNonI AjJA lIdhI nathI to AgaMtuka sAdhue tenI AjJA levI Avazyaka che. saMkSepamAM pahelAMnA sAdhuoe je makAnanI ane je upakaraNonI AjJA lIdhI hoya tenI pharI AjJA levAnI AvazyakatA rahetI nathI. te sivAyanA upakaraNonI tathA pUrvagrahita sAdhunI AjJAnI kAlamaryAdA pUrNa thatAM punaH AjJA levI jarUrI che. svAmI vinAnA gharanI AjJA vidhiH29 se vatthUsu avvAvaDesu, avvogaDesu, aparapariggahiesu amarapariggahiesu
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 ] zrI bRha895 sUtra sacceva oggahassa puvvANuNNavaNA ciTThai-ahAlaMdamavi uggahe / bhAvArtha :- je ghara gRhasthanA vaparAzamAM na hoya, aneka vyaktionA kabajAmAM AveluM hovAthI jenA mAlika nizcita na hoya, 'A ghara mAruM che, tema kahI koI tenI sAra-saMbhALa rAkhatuM na hoya, vyaMtarAdi devo dvArA adhikRta makAnamAM temanI AjJAthI koI sAdhu tyAM rahyA hoya, tyAM koI bIjA sAdhu Ave to pUrvasthita te sAdhuonI AjJAthI yathAlaMdakALa paryata AgaMtuka sAdhu rahI zake che. |30 se vatthUsu vAvaDesu, vogaDesu, parapariggahiesu, bhikkhubhAvassa aTThAe doccapi oggahe aNuNNaveyavve siyA-ahalaMdamavi oggahe / bhAvArtha :- je sthAnamAM sAdhuo rahyA hoya te samaya daramyAna ja te ghara koInA kAmamAM AvavA lAge, te gharanI mAlikI nizcita thaI jAya, bIjA dvArA te grahaNa thaI jAya, to sAdhue sAdhubhAva arthAt saMyamamaryAdAne mATe yathAlaMdakALamAM tenI bIjIvAra AjJA levI jarUrI che. vivecana : prastuta sUtramAM anizcita mAlikavALA makAnanI AjJAvidhinuM kathana che. anizcita athavA svAmI rahita makAna mATe sUtrakAre cAra vizeSaNono prayoga karyo che. 1. abbAsu- avyApata :- je ghara jIrNa-zIrNa thavAthI athavA paDI javAthI koInA vaparAzamAM na hoya athavA makAna banAvyA pachI te makAnamAM rahetAM gRhastha dhana hAni, svAcya hAni Adi kAraNe te makAnamAM rahevAnuM choDI dIdhuM hoya, tevA makAnane 'avyAkRtakahe che. 2. gaLo -avyAkata - je ghara aneka mAlikonuM hovAthI tenA mAlika koNa che te nizcita na hoya tene "avyAkRta" kahe che, jema ke koI zreSThIe makAna nirmANa karyuM tene ghaNA putro hoya, te zreSThI putronA mRtyu pachI te makAna teonA ghaNA putronA hAthamAM AvyuM, te koI ekanuM na rahyuM. kAlAMtare te makAnano vero na bharAtAM te koI ekanuM thayuM nahIM ane koI dhArmika sthAnarUpe vaparAvA lAgyuM hoya, to tevA gharane avyAkRta kahe che. 3. 3rapariNAhu-apa2parigRhita - je ghara, gharanA mAlike choDI dIdhuM hoya ane anya koI vyakti dvArA pharI grahaNa na karAyuM hoya paraMtu mAlika vinAnuM hoya ane tenA rakSakarUpe koIne sthApita karyA na hoya to tene 'apara parigRhita' kahe che. 4. amaraparidipaNu-amaraparigrahita :- je ghara koI kAraNa vizeSathI banAvanAra dvArA choDI devAyuM hoya ane jemAM koI yakSa Adi deve potAno nivAsa karyo hoya tene "amaraparigRhita' kahe che. ukta sthAne sAdhuo rahyA hoya, te vihAra karI anyatra jAya, te samaye tyAM bIjA sAdhu padhAre, to AvanAra sAdhuoe temAM rahevA mATe pharI AjJA levAnI AvazyakatA nathI kAraNa ke pahelA pahelAM sAdhuo dvArA levAyelI anujJA ja AjJA manAya che. sAdhuo tyAM rahetA hoya te samaya daramyAna te makAnamAM koI rahevA Ave, tenA mAlika nizcita thaI jAya, te makAnanA koIvAstavika mAlika AvI jAya to vAstavika mAlikanI pharI AjJA levI Avazyaka che. jo vAstavika mAlikanI AjJA grahaNa na thAya to sUkSma adattano doSa lAge che. saMyama maryAdAmAM sUkSma adattanuM paNa sevana karavuM ucita nathI.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-3 | 177 | mArga AdimAM rahevA mATe AjJAvidhiH| 31 se aNukuThesu vA aNubhittIsu vA aNucariyAsu vA aNupharihAsu vA aNupaMthesu vA aNumerAsu vA sacceva uggahassa puvvANuNNavaNA ciTThai ahAlaMdamavi oggahe / bhAvArtha :- mATI AdithI banAvelI divAla pAse, ITa AdithI banAvelI divAla pAse, carikA-koTa ane nagaranI vaccenA mArga pAse, khAI pAse, sAmAnya rastA pAse, nagaranI sImAnI samIpe arthAt vADa athavA koTa pAse paNa pahelAM rahelA sAdhuonI AjJAthI AgaMtuka sAdhu yathAlaMdakALa paryata rahI zake che. vivecana : prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne mArgamAM rahevA mATenI AjJA vidhinuM pratipAdana che. rastAmAM koTa AdinA kinAre athavA koInA makAnanI divAla pAse rahevAnuM hoya(vizrAmAdi karavAno hoya) to tenA mAlikanI, te rastethI jatAM musApharanI athavA zakrendranI AjJA levI joIe. rAjamArga, sAmAnya mArga, nagaranI sImA, khAI AdinI samIpanI jagyA rAjAnI mAlikInI hoya che. te sthAna samasta jana samAja mATe ja hoya che. rAjyamAM vicaravAnI rAjAjJAthI tenI AjJA prApta thaI jAya che ane makAnanI divAla pAsenI eka hAtha jeTalI jagyAmAM besavA gRhapatinI manogata AjJAthI ane eka hAthathI dUranI jagyA mATe pUrva arpita rAjAjJAthI sAdhu besI zake che. tyAM beThelA sAdhuonA uThyA pahelAM anya sAdhu AvI jAya to te AgaMtuka sAdhu, pahelAM AvelA sAdhunI AjJAthI yathAlaMdakALa paryata tyAM rahI zake che. tene anyanI AjJA levI jarUrI nathI. senAnI samIpanA kSetramAM gocarI gamana:|32 se gAmassa vA jAva rAyahANIe vA bahiyA seNaM saNNiviTuM pehAe kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa taddivasaM bhikkhAyariyAe gaMtUNaM paDiNiyattae No se kappai taM rayaNi tattheva uvAiNAvettae / je khalu Niggathe vA NiggaMthI vA taM rayaNiM tattheva uvAiNAvei uvAiNAvetaM vA sAijjai, se duhao vi aikkamamANe Avajjai cAummAsiya parihAraTThANaM aNugghAiyaM / bhAvArtha :- je gAma vAvata rAjadhAnInI bahAra zatru senAno paDAva hoya to sAdhu-sAdhvIoe te vasatImAM bhikSAcaryA mATe jaIne te divase ja pAchuM AvavuM kahyuM che. tene tyAM rAtri vAsa rahevuM kalpatuM nathI. je sAdhu-sAdhvI tyAM rAtrivAsa rahe che athavA rAtri vAsa rahenAranuM anumodana kare che, te jinAjJA ane rAjAzA baMnenuM atikramaNa karatAM hovAthI cAturmAsika anuddaghAtika prAyazcittane prApta thAya che. vivecanaH prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIe senAnA paDAvanI AsapAsanA kSetramAM javAno viveka pradarzita karyo che. zrI AcArAMga sUtra zrutaskaMdha-2, adhyayana-3, ud-2, sUtra-17mAM sAdhu-sAdhvIne senAnA
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bRhatkalpa sUtra paDAvanI pAse gamanAgamanano niSedha karyo che. prastuta sUtra teno apavAda sUcita kare che. kyAreka vihAra AdimAM te senAnA paDAvanuM kSetra pAra karavuM jarUrI hoya, te paDAvane pAra karIne gAmanI aMdara gocarI mATe javuM paDe tema hoya to sAdhue bhikSA laIne turaMta pAchuM pharavuM joIe. gAmanI aMdara rAtrivAsa rahevuM na joIe, kAraNa ke te samaye gAmanI aMdara anya vyaktionA pravezano niSedha hoya che phakta sAdhune bhikSA mATe javAnI chUTa ApI hoya che. A prakAranI rAjAnI AjJA hovAthI sAdhu jo te gAmamAM rAtrivAsa rahe, to te rAjAzA ane jinAjJAnuM ullaMghana thAya che ane tethI te prAyazcittane pAtra bane che. 178 avagrahakSetranuM pramANa : 33 se gAmaMsi vA jAva rAyahANiM vA kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA savvao samaMtA sakosaM joyaNaM oggahaM ogiNhittANaM ciTThittae / bhAvArtha:sAdhu-sAdhvIoe gAma yAvat rAjadhAnImAM cArebAju eka gAu adhika eka yojanano avagraha grahaNa karIne rahevuM kalpe che arthAt eka dizAmAM aDhI gAu AvavuM-javuM kalpe che. vivecanaH prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne mATe avagraha kSetranuM pramANa nizcita karyuM che. upAzrayanI koIpaNa eka dizAmAM sAdhune aDhI gAu sudhI AvavuM-javuM kalpe che, tenAthI vadhAre kSetramAM javuM-AvavuM kalpatuM nathI. jo ke gocarI mATe sAdhune be gAu sudhI ja javuM kalpe che paraMtu kyAreka be gAu dUra gocarIne mATe gayelA sAdhune tyAM maLa-mUtranI zaMkA thAya to zaMkAnuM nivAraNa karavA mATe tyAMthI te aDadho gAu vadhAre AgaLa jaI zake che, tethI eka dizAmAM kula aDhI gAu gamanAgamana thAya che. pUrva-pazcima athavA uttara-dakSiNa tema baMne dizAonA kSetrano yoga karatAM pAMca gAu arthAt savAyojananuM avagrahakSetra thAya che. tene ja sUtramAM sakosa yojana arthAt eka gAu adhika eka yojananuM avagrahakSetra kahyuM che. || uddezaka-3 saMpUrNa //
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAthane 179 uddezaka-4 prAkakathana chaROjaORROROCROR * A uddezakamAM vividha prakAranA prAyazcittane prApta vyaktio, dIkSA, zikSA, vAMcanA ApavAnI yogyatA-ayogyatA, AhAranI kSetra-kAla maryAdA, vividha prayojanathI gaNaparivartana, mahAnadIne pAra karavAnA utsarga-apavAda mArga vagere vividha viSayonuM nirUpaNa che. * hastakarma, maithunasevana ane rAtribhojananuM sevana karanAra sAdhune anuddaghAtika-laghu caumAsI prAyazcitta Ave che. duSTa, pramatta ane maithuna sevana karanAra sAdhune pArAMcita prAyazcita Ave che. corI Adi kukarmanuM sevana karanAra sAdhune anavasthApya prAyazcitta Ave che. * traNa prakAranA napuMsakone dIkSita, muMDita athavA upasthApita karavA kalpatA nathI. avinIta, vigaya pratibaddha ane anupazAMta kaSAyI, A traNa avaguNavALAne vAcanA ApavI kalpatI nathI, vinIta Adi traNa guNavALAne vAcanA ApavI yogya che. duSTa, mUDha ane durAgrahI, A traNa prakAranI vyaktione samajAvavI kaThina che ane aduSTa, amUDha ane nirAgrahI, A traNa prakAranI vyaktione samajAvavI saraLa hoya che. * sevA karanAranA abhiprAyathI thatAM vijAtIyanA sparzamAM sAdhu vikArajanya sukhano anubhava kare to tene cothAvratanA bhaMganuM prAyazcitta Ave che. * sAdhu-sAdhvIe pahelA prahare lAvelA AhAra-pANI cothA praharamAM vAparavA nahIM ke rAkhavA nahIM. be gAuthI AgaLa AhAra-pANI laI javA nahIM. anAbhogathI grahaNa karelA aneSaNIya AhArane vAparavA nahIM paraMtu te navadIkSita sAdhu vAparI zake che. prathama ane aMtima tIrthakaranA sAdhuoe audezika AhAra grahaNa karavo ka5to nathI anya tIrthakaranA sAdhuone kahyuM che. * adhyayana karavA mATe, sAMbhogika vyavahAra mATe athavA adhyayana karAvavA mATe Adi koI paNa prayojanathI anya gaNamAM javuM hoya, to AcArya AdinI AjJA laIne sUtrokta vidhithI sAmAnya sAdhu ke padavIdhara sAdhu jaI zake che. * kALadharma prApta sAdhunA mRta zarIrane sAdharmika sAdhu rAtre paNa prAtihArika pATiyuM Adi upakaraNa laIne gAmanI bahAra ekAMtamAM paraThI zake che. ka kalezane upazAMta karyA vinA sAdhu gocarI Adi mATe jaI zakatA nathI. * AcArya parihAratapa vahana karanArane eka divasa sAthe jaIne gocarI apAve. tyAra pachI jarUrI jaNAya to sevA Adi karI zake che. * moTI nadIone eka mAsamAM ekavArathI vadhAre vAra pAra na karavI joIe. jaMghA pramANa pANInA pravAhavALI(mahAnadI na hoya tevI) nadIne sUtrokta vidhithI eka mAsamAM be-traNa vAra pAra karI zakAya che. ke ghAsanA banelA makAnonI UMcAI potAnA kAnathI ochI hoya to tyAM zeSanAlamAM rahevuM na joIe ane baMne hAtha UMcA rAkhIne UbhelI vyaktinI UMcAIthI ochI UMcAIvALA makAnamAM cAturmAsa rahevuM nahIM.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 180 ] zrI bRha895 sUtra udezaka-4 222222PPPPPPP anuddaghAtika prAyazcitta sthAnaH| 1 tao aNugghAiyA paNNattA, taM jahA- hatthakammaM karemANe, mehuNaM paDisevamANe, rAIbhoyaNa bhujamANe / bhAvArtha - traNa vyakti anuddaghAtika prAyazcittane yogya che, jema ke- (1) hastakarma karanAra (2) maithuna sevana karanAra (3) rAtribhojana karanAra. vivecana - prastuta sUtramAM anudyAtika prAyazcittane yogya traNa pravRttinuM kathana che. je doSanI zuddhi sAmAnya tapathI thaI zake tene udaghAtika prAyazcitta kahe che ane je doSanI zuddhi vizeSa tapathI ja thaI zake tene anudAtika prAyazcitta kahe che. hastakarma karanAra, maithuna sevana karanAra ane rAtribhojana karanAra sAdhu mahApApanuM sevana kare che, kAraNa ke uparokta traNa pravRttiomAMthI prathama be pravRtti karanAra abrahma viramaNa nAmanAM cothA mahAvratano bhaMga kare che ane rAtribhojana karanAra rAtri bhojana viramaNa nAmanAM chaTTA vratano bhaMga kare che, tethI te traNeya anuddaghAtika prAyazcittane prApta thAya che. bhagavatI sutra za. ra5, u. 6 ThANAMga sUtranA dasamA sthAnamAM tathA uvavAI sUtramAM prAyazcittanA dazabheda kahyA che. temAM chaThThuM tapa prAyazcitta che. tapa prAyazcita - pramAda vizeSathI, anAcAranuM sevana karavAthI guru dvArA ApelA tapanA AcaraNane tapa prAyazcitta kahe che. tenA be bheda che - udaghAtima-laghu tapa prAyazcitta ane anuddaghAtima-guru tapa prAyazcitta. A baMnenA paNa mAsika ane cAturmAsikanA bhedathI be-be bheda che. A rIte udghAtika prAyazcittanA be bheda thAya che- (1) laghumAsika tapa ane (2) laghucAturmAsika tapa. te ja rIte anughAtika prAyazcittanA paNa be bheda thAya che- (1) gurumAsika tapa ane (2) guru cAturmAsika tapa. AcArya Adi ziSyanI vratabhaMganI paristhiti yathArtha rIte jANIne yogya prAyazcitta Ape che. bhASyakAre vratabhaMganI traNa paristhitinuM kathana karyuM che. yathA- (1) rAjya sattAnA dabANathI ke bhUta-pretane vaza thaIne paravazapaNe thayelo vratabhaMga (2) potAnI ja AturatAthI karelo vratabhaMga (3) mohanIya karmanA prabaLatama udayane AdhIna thaIne thayelo vratabhaMga. A traNe paristhitimAM vratabhaMga thavAthI kramazaH prAyazcittanI mAtrA vadhatI jAya che. ughAtika ane anughAtika prAyazcittamAM apAtA tapa rUpa ke dIkSA cheda rUpa prAyazcittanuM pramANa nizItha sUtranA AdhAre jANavuM.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-4 [ 181] pArAMcita prAyazcitta sthAna: 2 tao pAraMciyA paNNattA, taM jahA- duDhe pAraMcie, pamatte pAraMcie, aNNamaNNaM karemANe pAracie / bhAvArtha :- traNa vyakti pArAMcita prAyazcittane yogya che, jema ke - (1) duSTa pariNAmI(tIvratama kaSAya doSathI dUSita) pArAMcita (2) pramatta(tyAnaddhi nidrAvALA) pArAMcita ane (3) paraspara(svaliMgI sAthe) maithunasevI pArAMcita. vivecana : prastuta sUtramAM pArAMcita prAyazcittane yogya traNa-traNa vyaktionuM kathana che. pArAcita prAyazcitta - je prAyazcita dvArA zuddha karAyelA sAdhu saMsAra samudrane pAra karI zake che. prAyazcitanA daza bhedomAM aMtima ane sauthI utkRSTa prAyazcitta che, tethI tene pArAMcita prAyazcitta kahe che. navamA anavasthApya prAyazcitathI paNa jenI zuddhi saMbhavita na hoya tevA viSaya-kaSAyajanya doSanuM sevana karanArane athavA pramAdanI tIvratAthI doSa sevana karanArane jaghanya eka varSa ane utkRSTa bAra varSa sudhI gRhasthaveza dhAraNa karAvIne sAdhunA badhA vrata-niyamonuM pAlana karAvyA pachI punaH dIkSA ApavAmAM Ave, tene pArAMcita prAyazcitta kahe che. prastuta sUtramAM pArAMcita prAyazcittanA traNa sthAna kahyA che(1) duSTa pAracita :- tenA be bheda che- kaSAyaSTa ane viSayaduSTa. 1. kaSAyaduSTa-krodhAdi kaSAyonI prabaLatAne vaza thaI sAdhu AdinI ghAta kare, te kaSAyaduSTa che. 2. viSayaduSTa- indriyonA viSayanI AsaktithI sAdhvI Adi strIomAM Asakta thaIne tenI sAthe viSaya sevana kare che, te viSayaduSTa che. (2) pramata pArAMcita :- tenA pAMca prakAra che- 1. madha pramatta- dArU Adi nazIlI vastuonuM sevana karanAra, 2. viSaya pramata- indriya viSayanA lolupI, 3. kaSAya pramA- tIvra krodha, mAna, mAyA ke lobhanuM sevana karanAra che. 4. viThyA pramatta- strIkathA, rAjakathA Adi vikathA karanAra, 5. nidrA pramatta- cAnaSkrinidrAvALA- je vyakti ghora nidrAmAMthI uThIne na karavA yogya bhayaMkara kAryone karIne pharI sUI jAya che ane jAgyA pachI karelA duSkAryonI potAne smRti na hoya, tevI vyaktine nidrApramatta kahe che. (3) paraspara maithuna sevI - svalIMgI sAthe maithuna sevana kare che, te pAracita prAyazcittane prApta thAya che. anavasthApya prAyazcita sthAna :| 3 tao aNavaTuppA paNNattA, taM jahA- sAhammiyANaM teNNaM karemANe, aNNadhammiyANaM teNNaM karemANe, hatthAdAlaM dalamANe / / bhAvArtha :- traNa vyakti anavasthApya prAyazcitane yogya che, jema ke- (1) sAdharmikonI vastanI corI karanAra. (2) anya dhArmikonI vastunI corI karanAra. (3) potAnA ja hAthe ghAtaka prahAra karanAra. vivecana : prastuta sutramAM anavasthApya prAyazcittane yogya traNa vyaktinuM kathana che.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bRhatkalpa sUtra anavasthApya :- daza prakAranA prAyazcittamAM navamuM anavasthApya prAyazcitta che. je doSanI zuddhi AThamA mULa prAyazcitta dvArA zakya nathI. tene navamuM anavasthApya prAyazcitta ApavAmAM Ave che. temAM sAdhune alpa samaya mATe gRhasthano veza dhAraNa karAvI tyAra pachI punaH dIkSita karAya che ane tenI sAthe kaThinatama tapanuM AcaraNa karAvAya che. 182 (1) je sAdhu potAnA sAdharmika sAdhuonA vastra, pAtra, pustaka AdinI corI kare che. (2) je anya dhArmikajanonA arthAt bauddha, sAMkhya Adi matonA sAdhu AdinA vastra, pAtra, pustaka AdinI corI kare che. (3) je potAnA hAthethI bIjAne mAre che. muTTI, lAkaDI AdithI mAre che athavA maMtra, taMtra AdithI koIne pIDita kare che. A prakAranA doSa sevana karanArane anavasthApya prAyazcitta Ave che. prAyaH pratomAM hasthAvAnaM pATha che. zrI sthAnAMga sUtranA dasamA sthAnamAM hatyAtAnaM pATha che, tethI ahIM te pATha svIkAryo che. dIkSA Adine ayogya traNa prakAranA napuMsaka : 4 to no khaMti pavvAvetta, teM nahA- paMDa, vA, jIve / vaM muMDAvetta, sina vAvetta5, 3vakAvetta, saMmubitta, saMvAsitter / bhAvArtha:traNa vyaktine dIkSA ApavI kalpatI nathI, jema ke- 1. paMDaka-strI jevA svabhAvavALA janma napuMsaka 2. vAtika-kAmavAsanAnuM damana na karI zake tevA napuMsaka ane 3. kalIba (asamartha)napuMsaka te ja rIte A traNa vyaktine maMDita karavA, zikSita karavA, mahAvratomAM upasthApita karavA, eka mAMDalAmAM sAthe besI AhAra karavo tathA sAthe rAkhavA kalpatA nathI. vivecanaH prastuta sUtramAM dIkSA Adine ayogya traNa vyaktinuM kathana che. 1. paMha-paMDaka- je janmathI napuMsaka hoya che. 2. vArUN-vAtika-- je vAtarogI che arthAt kAmavAsanAno nigraha karavAmAM asamartha hoya. 3. naive-kalIba- asamartha athavA puruSatvahIna kAyara puruSa. A traNe prakAranA napuMsaka dIkSA devAne yogya nathI kAraNa ke tevI vyaktione dIkSita karavAthI nigraMthadharmanI niMdA Adi aneka doSa lAge che. jo vyaktinI jANakArI prApta karyA vinA ukta prakAranA napuMsakane dIkSA devAI gaI hoya ane pachI tenuM napuMsakapaNuM jaNAya to tenuM muMDana na kare arthAt tenA kezono loca na kare. jo kezaloca karyA pachI napuMsakapaNuM jaNAya to tene mahAvratomAM upasthApita na kare arthAt vaDI dIkSA na Ape. jo vaDI dIkSA ApyA pachI tenuM napuMsakapaNuM jaNAya to tenI sAthe eka mAMDalAmAM besI AhAra- pANI na kare. jo tyAra pachI tenuM napuMsakapaNuM jaNAya to tenI sAthe sUvA besavAno vyavahAra na kare. vAMcanA lenAranI yogyatA ayogyatA H 1. tamo no vpatti vAttam, teM bahA-aviLI, vid-hinde, aviosaviyapAhuDe /
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-4 183 bhAvArtha:- traNa vyaktine vAMcanA devI kalpatI nathI, jema ke- (1) avinIta- vinayabhAva na karanAra. (2) vikRti pratibaddha- vigaya sevanamAM Asakta (3) avyupazamita(anupazAMta)prAbhUta- kalahane zAMta nahIM karanAra arthAt ati krodhita. 6 tao kappaMti vAittae taM jahA- viNIe, jo vigaI-paDibaddha, viosaviyapAhuDe / bhAvArtha : traNa vyaktine vAMcanA devI kalpe che, jema ke- (1) vinIta- sUtrArthadAtA pratye vaMdana Adi vinaya vyavahAra karanAra. (2) vigaya-apratibaddha-vigayamAM anAsakta (3) vyupazamita(upazAMta) prAbhUta- kalahane zAMta karanArA. vivecanaH prastuta sUtramAM vAcanAne yogya-ayogya vyaktinuM kathana che. vAcanAnI ayogyatA :- traNa avaguNanA dhAraka vyakti vAMcanAne ayogya che. (1) aviLIz- avinIta :- je vinaya rahita hoya, AcArya ke ratnAdhika sAdhu AdinA AvavA javA samaye abhyutthAna, satkAra, sanmAna Adi yathAyogya vinaya kare nahIM, gurunI AjJAnuM pAlana kare nahIM, gurunA igita AkAra-IzArAne ke manobhAvane samaje nahIM, te avinIta kahevAya che. (2) virUM hinde- vikRti pratibaddha :- je dUdha, dahIM Adi rasomAM Asakta hoya ane rasayukta anukuLa dravyo na maLavAthI sUtrArtha AdinA grahaNa karavAmAM maMda udyamI thaI jAya, te vikRti pratibaddha kahevAya che. (3) aviosaviya pAhuDe- avyupazamitaprAmRta H- je alpa aparAdha karanAra aparAdhI para pracaMDa krodha karatA hoya ane kSamA-yAcanA kare, to paNa tenA para vAraMvAra krodha karatA rahe, te avyavazamita prAmRta kahevAya che. A traNa prakAranA sAdhu sUtravAcanA, arthavAcanA ane ubhaya vAcanAne ayogya che kAraNa ke vinayathI ja vidyAnI prApti thAya che. avinayI ziSyane vAcanA ApavI vyartha athavA niSphaLa che. kyAreka duSphaLa paNa Ape che. traNa guNanA dhAraka vyakti ja vAcanAne yogya che. je vinayasaMpanna che, gurunI AjJAnuM pAlana kare che, dUdha, dahIM Adi vigayonA sevanamAM jenI Asakti nathI ane je kSamAzIla che, tevA ziSyone ja sUtranI, arthanI tathA baMnenI vAMcanA ApavI joIe. tene apAyelI vAcanA-zrutano vistAra pAme che, grahaNa karanAranA A loka ane paraloka sudhAre che ane jainazAsananI prabhAvanA kare che. je gacchapramukha yogya-ayogyano nirNaya karyA vinA badhAne vAcanA Ape che, te gacchapramukha nizItha sUtra, udde.-19 anusAra prAyazcittane prApta thAya che. zikSAprAptinI yogyatA-ayogyatAH 7 to kusaLakhA paLattA, taM nahIM- yuke, mudde, vunzAhid /
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 184] zrI bRha895 sUtra bhAvArtha - A traNa vyakti dubadhdha che, jema ke- duSTa, mUDha ane kadAgrahI. 8 tao susaNNappA paNNattA, taM jahA- aduDhe amUDhe avuggAhie / bhAvArtha :- traNa vyakti subodhya che, jema ke- aduSTa, amUDha, azrugrAhita. vivecana - prastuta sUtramAM zikSA prApti mATe yogya-ayogya vyaktinA guNa-doSanuM kathana che. traNa avaguNanA dhAraka vyakti zikSA prApti mATe ayogya che, yathA (1) duSTa-je zAstranI prarUpaNA karanAra guru Adi pratye dveSa rAkhe athavA yathArtha tattva pratipAdaka pratye dveSa rAkhe tene duSTa kahe che. (2) mUDha- guNa-avaguNanA vivekathI rahita vyaktine mUDha kahe che. (3) vyAhita- viparIta zraddhAvALA atyaMta kadAgrahI puruSane vyagrAhita kahe che. A traNe prakAranA sAdhu durbodhya arthAt tene samajAvavA atyaMta kaThina che. tene samajAvavAthI koI prayojana siddha thatuM nathI, tethI te sUtravAMcanAne ayogya hoya che. je dveSabhAvathI rahita, hita-ahitanA vivekathI yukta ane zraddhAvAna che, te zikSA ApavAne yogya che arthAt sabodhyA che. tevI vyaktione zrata ane arthanI vAMcanA ApavI joIe kAraNa ke te tattvane saraLatAthI athavA sugamatAthI grahaNa kare che. vijAtIya sparzanI anumodanAnuM prAyazcitta - | 9 NiggaMthiM ca NaM gilAyamANi piyA vA bhAyA vA putto vA palissaejjA, taM ca NiggaMthI sAijjejjA, mehuNapaDisevaNapattA Avajjai cAummAsiyaM parihAraTThANaM aNugghAiyaM / bhAvArtha :- nIce paDI gayelA glAna sAdhvIne pitA, bhAI, putra bhAvathI koI puruSa hAthano Teko Ape, svayaM uThavA-besavAmAM asamartha hoya ane tene uThADe, besADe, tyAre te sAdhvI te sparzanuM vikAra bhAvathI anumodana kare to te anuddaghAtika cAturmAsika prAyazcittane prApta thAya che. 10 NiggaMthaM ca NaM gilAyamANaM mAyA vA bhagiNI vA dhUyA vA palissaejjA, taM ca NiggaMthe sAijjejjA, mehuNapaDisevaNapatte Avajjai cAummAsiyaM parihAraTThANaM aNugghAiyaM / bhAvArtha :- nIce paDI gayelA glAna sAdhune mAtA, bena, dIkarInA bhAvathI koI strI hAthano Teko Ape, svayaM uThavA-besavAmAM asamartha hoya ane tene uThADe, besADe tyAre te sAdhu te sparzanuM vikAra bhAvathI anumodana kare, to te anuddaghAtika cAturmAsika prAyazcittane prApta thAya che. vivecana : prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne mATe vijAtIya sparzanI anumodanAnA prAyazcitanuM kathana che. brahmacaryanI rakSA mATe sAdhvIne puruSa zarIrano sparza ane sAdhune strI zarIrano sparza sarvathA varjita che, tethI bImArI AdinA samaye paNa sAdhvI-sAdhvInI ane sAdhu-sAdhunI ja sevA kare te pramANe
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-4 [ 185 | jinAjJA che, paraMtu koI sAdhvInA zArIrika zakti kSINa thaI gaI hoya ane rastA vagere sthAnamAM paDI jAya, te joIne te sAdhvIne koI puruSa pitA, bhAI athavA putrAdinA bhAvathI uThADe-besADe athavA anya sevA kare, te ja rIte glAna sAdhune koI strI upADe tyAre te sAdhu ke sAdhvI vijAtIya sparzanI vikArabhAvathI anumodanA kare to te sAdhu ke sAdhvI guru cAturmAsika prAyazcittane pAtra thAya che. kAlAtikrAMta doSa ane tenuM prAyazcitta :|11 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA asaNaM vA jAva sAima vA paDhamAe porisIe paDiggAhittA pacchimaM porisiM uvAiNAvettae / se ya Ahacca uvAiNAvie siyA, taM No appaNA bhuMjjejA No aNNesiM aNuppadejjA, egaMte bahuphAsue thaMDile paDilehittA pamajjittA pariTThaveyavve siyA / taM appaNA bhuMjamANe aNNesiM vA dalamANe Avajjai cAummAsiyaM parihAraTThANaM ugghAiyaM / bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIne prathama porasImAM grahaNa karelA azana yAvatuM mukhavAsa(cAra prakArano AhAra) aMtima porasI sudhI potAnI pAse rAkhavA kalpatA nathI arthAt pahelA praharanA AhAra-pANI cothA prahara sudhI rAkhavA nahIM. kadAcita te AhAra rahI jAya to tene svayaM vApare nahIM ane anyane Ape nahIM paraMtu ekAMta ane sarvathA acitta sthaMDila bhUminuM pratilekhana ane pramArjana karI, tyAM te AhArane paraThI de. jo te AhArane svayaM vApare athavA anyane Ape to te udghAtika(laghucaumAsI) cAturmAsika prAyazcittane prApta thAya che. vivecana : prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne mATe gocarI saMbaMdhita kAlAtikAMta doSa ane tenA prAyazcittanuM kathana che. kAlAtikAta doSa- kAla maryAdAnuM ullaMghana karavuM. sAdhu-sAdhvI prathama praharamAM lAvelo cAre prakArano AhAra trIjA prahara sudhI ja vAparI zake che. jo A maryAdAnuM ullaMghana kare arthAt prathama praharanA AhArapANI cothA praharamAM vApare athavA anyane Ape, to te sAdhu kAlAtikrAMta doSanuM sevana kare che ane tethI te udghAtika-laghucaumAsI prAyazcittane prApta thAya che. kyAreka bhUlathI, pramAdathI prathama praharanA AhArAdi cothA prahara sudhI rahI jAya, to sAdhu-sAdhvI te AhArane svayaM vApare nahIM, bIjAne Ape nahIM paraMtu aceta nirdoSa sthaDilabhUminuM pratilekhana karIne temAM te AhArane paraThI de. grahaNa karelA AhAra-pANI mATe kAlamaryAdA na hoya, to sAdhu-sAdhvImAM saMgrahavRtti ane AsaktibhAva vadhe che. temaja khAdya padArtho kyAreka vikRta thaI jAya, to tenAthI aneka rogotpattinI saMbhAvanA rahe che. A rIte aneka doSonI saMbhAvanA hovAthI sAdhu-sAdhvIe zAstrokta kAla maryAdAnuM ullaMghana karavuM na joIe. kSetrAtikAMta doSa ane tenuM prAyazcitaH|12 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA asaNaM vA jAva sAimaM vA paraM
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 18 ] zrI bRhataka9pa sUtra addhajoyaNamerAe uvAiNAvettae / se ya Ahacca uvAiNAvie siyA, taM No appaNA bhuMjejjA, No aNNesiM aNuppadejjA, egate bahuphAsue thaMDile paDilehittA pamajjittA pariTThaveyavve siyA / ta appaNA bhuMjamANe aNNesiM vA dalamANe Avajjai cAummAsiya parihAraTThANaM ugghAiyaM / bhAvArtha :- sAdhuo ane sAdhvIone azana, pANI, mevA ane mukhavAsa Adi cAre prakArano AhAra ardhAyojananI maryAdAthI AgaLa sAthe laI javo kalpato nathI. kyAreka te AhAra rahI jAya to te AhArane svayaM vApare nahIM ane anyane Ape nahIM paraMtu ekAMta ane sarvathA acitta bhUminuM pratilekhana ane pramArjana karI te AhArane yogya vidhithI paraThI de. jo te AhArane svayaM vApare athavA anya sAdhu-sAdhvIone Ape to tene udghAtika-laghucAturmAsika prAyazcitta Ave che. vivecana : - prastuta sUtramAM kSetrAtikrAMtadoSa ane tenA prAyazcittanuM kathana che. kSetrAtikAMta doSa - zAstrokta kSetra maryAdAnuM ullaMghana karavuM, te kSetrAtikrAMta doSa che. sAdhu-sAdhvI be gAunI kSetra maryAdAmAM AhAra-pANInI gaveSaNA mATe jaI zake che ane grahaNa karelA AhAra-pANIne sAthe laIne koI paNa dizAmAM be gAu sudhI jaI zake che. jo te maryAdAnuM ullaMghana kare, to te sAdhu kSetrAtikrAMta doSanuM sevana kare che ane te doSa sevanathI laghumAsI prAyazcittane prApta thAya che, tethI sAdhue apramattapaNe zAstrokta maryAdAnuM pAlana karavuM joIe. jo kyAreka bhUlathI A maryAdAnuM ullaMghana thaI jAya, to sAdhu-sAdhvIne te AhAra, pANI vAparavA kalpatA nathI paraMtu tene nirdoSa bhUmimAM paraThI devA joIe. AhAra-pANI sAthe laI javA mATe be gAunI kSetramaryAdA na hoya, to sAdhumAM saMgrahavRtti vadhe, rasAsvAdanuM poSaNa thAya vagere aneka doSonI saMbhAvanA che. anaiSaNIya AhArano viveka:|13 NiggaMtheNa ya gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe aNuppavidveNaM aNNayare acitte aNesaNijje pANabhoyaNe paDiggAhie siyA, atthi yA ittha kei sehatarAe aNuvaTThAviyae, kappai se tassa dAuM vA aNuppadAuM vA / Natthi ya ittha kei sehatarAe aNuvaTThAviyae, taM No appaNA bhuMjejjA, No aNNesiM dAvae, egate bahuphAsue thaDile paDilehittA pamajjittA pariveyavve siyA / bhAvArtha :- gRhasthanA gharamAM AhArane mATe praveza kare, tyAre sAdhu dvArA koI doSayukta acitta AhArapANI grahaNa thaI jAya to tyAM anupasthApita zaikSa-navadIkSita sAdhu hoya, to tene te AhAra ekavAra athavA thoDo-thoDo karIne anekavAra ApavA kahyuM che. jo koI anupasthApita-navadIkSita sAdhu na hoya to te anaiSaNika AhAra svayaM vApare nahIM ane anyane Ape nahIM paraMtu ekAMta ane acitta bhUminuM pratilekhana ane pramArjana karI yogya vidhithI paraThI de.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-4. | 187 ] vivecana - prastuta sUtramAM prApta thayelA aneSaNIya AhArano viveka pradarzita karyo che. sAdhu-sAdhvI gaveSaNApUrvaka eSaNIya AhAra ja grahaNa kare che, tema chatAM kyAreka aneSaNIya-doSita AhAra grahaNa thaI jAya, to te doSita AhAra svayaM vApare nahIM paraMtu anupasthApita zaikSane-navadIkSita sAdhune ApI de. saMdatara aNuvakuvA - saMyama svIkAra pachI jyAM sudhI vaDI dIkSA na thAya, mahAvratanuM AropaNa na thAya ke mahAvratamAM sthApita na thAya, tyAM sudhI te navadIkSita sAdhu anupasthApita zaikSa kahevAya che. tevA anupasthApita nava dIkSita sAdhune asAvadhAnIthI grahaNa thayelo aneSaNIya acitta AhAra vAparavA mATe ApI zakAya che. | navadIkSita anupasthApita ziSya paNa saMyamI che to paNa tene pharIne upasthApana-mahAvratanuM AropaNa thayuM na hovAthI tene te AhAra vAparavAnuM prAyazcitta AvatuM nathI. mahAvratanA AropaNa samaye ja tenI vizuddhi thaI jAya che. jo te sAdhunA saMghADAmAM tevA navadIkSita ziSya na hoya to te doSayukta AhAra svayaM vApare nahIM ke anyane Ape nahIM, paraMtu prAsuka acitta bhUmimAM sUtrokta vidhithI paraThI de. kalpa-akalpa sthita sAdhuo mATe audezika AhAra viveka - 14 je kaDe kappaTThiyANaM kappai se akappaTThiyANaM, No se kappai kappaTThiyANaM / je kaDe akappaTThiyANaM No se kappai kappaTThiyANaM, kappai se akappaTThiyANaM / kappe ThiyA kappaTThiyA, akappe ThiyA akappaTThiyA / bhAvArtha :- je AhAra kalpasthita sAdhu mATe banAvelo hoya te akalpasthita sAdhune levA kahyuM che paraMtu kalpasthita sAdhune levo kalpato nathI. je AhAra akalpasthita sAdhu mATe banAvelo hoya te kalpasthita sAdhune levo kalpato nathI paraMtu anya akalpasthita sAdhune kahyuM che. je kalpamAM sthita che te kalpasthita kahevAya che ane je kalpamAM sthita nathI te akalpasthita kahevAya che. vivecanaH prastuta sUtramAM kalpasthita ane akalpasthita sAdhuone mATe audezika AhAra saMbaMdhI viveka pradarzita karyo che. khAvA- kalpasthita. je sAdhu acalakAdi dasa prakAranA kalpamAM sthita che ane pratikramaNa sahita paMca mahAvratarUpa dharmanuM pAlana kare che tevA prathama ane aMtima tIrthakaranA sAdhuo kalpasthita kahevAya che. avinaM- akalpasthita. je sAdhu acalakAdi dasa prakAranA kalpamAM sthita nathI paraMtu cAra prakAranA anivArya kalpa ane svaicchika cha prakAranA kalpomAM sthita che ane cAturyAma dharmanuM pAlana kare che tevA madhyavartI bAvIsa tIrthakaronA sAdhu akalpasthita kahevAya che.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 kalpasthita sAdhunA dasa kapa A pramANe che H (1) acelakalpa :- maryAdita vastra rAkhavA tathA raMgIna ke bahumUlyavAna, AkarSaka vastra na rAkhavA paraMtu sapheda, alpamUlyavAna vastra rAkhavA. zrI bAkalpa sUtra (2) auddezikakalpa - anya koIpaNa sAdharmika athavA sAMbhogika sAdhuonA uddezyathI banAvelA AhArAdi audezika doSayukta hovAthI tevA AhArAdine grahaNa na karavA. (3) zayyAtarapiMDa5 H- zayyAdAtAnA AhArAdi grahaNa na karavA. (4) rAjapiMDakahyuM H-- abhiSikta mahArAjA AdinA AhArAdi grahaNa na karavA. : (5) kRtikarmakalpa H- ratnAdhika saMto sAthe vaMdana Adi vinaya vyavahAra karavo. = * (6) vratakalpa :- pAMca mahAvratonuM pAlana karavuM athavA cAra yAmanuM pAlana karavuM. cAra yAmamAM cothA barmiSThAdAna viramaNa vratamAM cothA ane pAMcamA mahAvratano samAveza thaI jAya che. (7) jayeSThakalpa :- jenI vaDI dIkSA pahelA thaI hoya te jayeSTha kahevAya che ane sAdhvIone mATe badhA sAdhu jayeSTha che, tethI tene jayeSTha mAnI vyavahAra karavo. (8) pratikramaNakalpa :- nitya niyamita rUpe divasa saMbaMdhI ane rAtri saMbaMdhI pratikramaNa karavuM. (9) mAsakalpa :- hemaMta ke gISma RtumAM vicaraNa karatAM koI paNa grAmAdimAM sAdhue eka mAsathI ane sAdhvIe be mAsathI vadhu na rahevuM tathA sAdhue eka mAsa rahyA pachI tyAM be mAsa sudhI ane sAdhvIe be mAsa rahyA pachI tyAM cAra mAsa sudhI pharI AvIne na rahevuM. (10) cAturmAsa kalpa :- varSARtumAM cAra mahinA sudhI eka ja grAmAdimAM sthira rahevuM. cAturmAsamAM vihAra na karavo ane cAturmAsa pachI te gAmamAM na rahevuM ane tyArapachI ATha mahinA(pachI cAturmAsakALa AvI javAthI bAra mahinA) sudhI pharI tyAM AvIne na rahevuM. prathama ane aMtima tIrthaMkaranA sAdhu-sAdhvIone A dasa kalpanuM pAlana karavuM Avazyaka che. madhyama tIrthaMkaronA sAdhu-sAdhvIone uparokta daza kalpanuM pAlana anivArya nathI. te sAdhuone daza kalpamAMthI (1) zayyAtara-piMDakalpa, (2) kRtikarmakalpa (3) takalpa (4) jayeSTha kalpa. A cAra kalpanuM pAlana anivArya che. zeSa cha kalponuM pAlana karavuM Avazyaka nathI. teo potAnI icchAnusAra cha kalpanuM pAlana kare che. cha svaicchika kalpaH (1) acela :- madhyanA bAvIsa tIrthaMkaranA sAdhuo alpamUlyavAna ke bahumUlyavAna, sapheda ke raMgIna, alpa ke adhika vastro icchAnusAra rAkhI zake che. (2) audezika :- potAnA nimitte banelA AhAra Adi levA nahi paraMtu anya koI sAdharmika sAdhune mATe banelA AhArAdi icchApramANe levA. (3) rAjapiMDa :- rAjA mATe banAvelA AhAra Adi icchAnusAra grahaNa karavA. (4) pratikramaNa :- icchAnusAra devasI ke rAtrika pratikramaNa karavuM paraMtu pAkhI, caumAsI ane sAMvatsarika pratikramaNa avazya karavuM.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ | deza-4 | 189 (5) mAsakalpa - koI paNa gAma AdimAM eka mAsa athavA tenAthI adhika samaya icchA pramANe rahevuM athavA kyAreka pharI tyAM AvIne rahevuM. () cAturmAsa kalpaH- icchA hoya to cAra mahinA sudhI eka jagyAe rahevuM anyathA prathama kalpa pUrNa thAya, tyAM sudhI arthAt saMvatsarI sudhI eka sthAne sthira rahevuM ane saMvatsarI pachI vihAra karavo. kalpasthita ane akalpasthita sAdhuonI A prakAranI bhinna-bhinna maryAdA che, jema ke- kalpasthita sAdhuone mATe audezika kalpanuM pAlana anivArya che, tethI te sAdhuo potAnA mATe ke potAnA sAdharmika, sAMbhogika ke akalpasthita sAdhunA uddezathI banAvelo AhAra grahaNa karatA nathI paraMtu akalpasthita sAdhuone mATe audezika kalpanuM pAlana svaicchika che. te sAdhuo potAnA mATe banAvelo AhAra grahaNa karatA nathI paraMtu anya sAdhu mATe banAvelo AhAra grahaNa kare che arthAt eka sAdhunA nimitte banAvelo AhAra bIjA sAdhu grahaNa kare che. A rIte kalpa-akalpasthita sAdhuoe pota-potAnI maryAdA anusAra audezika AhAra grahaNamAM viveka rAkhavo joIe. sAdhu-sAdhvIne anyagaNamAM javAnI vidhiH 15 bhikkhu ya gaNAo avakamma icchejjA aNNaM gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, No se kappai aNApucchittA AyariyaM vA uvajjhAyaM pavattiM vA theraM vA gaNiM vA gaNaharaM vA gaNAvaccheiyaM vA aNNaM gaNaM uvasaMpajjittANaM vihritte| kappai se ApucchittA AyariyaM vA jAva gaNAvaccheiyaM vA aNNaM gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / te ya se viyarejjA evaM se kappai aNNaM gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / te ya se No viyarejjA evaM se No kappai aNNaM gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / bhAvArtha :- jo koI sAdhu svagaNane choDIne anyagaNano (zrutagrahaNa karavA mATe)svIkAra karavA cha totane- (1) AyArtha (2) 6pAdhyAya (3) pravarta: (4) sthavi2 (5) ANi (G) 152 athavA (7) gaNAvacchedakane pUchyA vinA anyagaNano svIkAra karavo kalpato nathI, AcArya thAvata gaNAvacchedakane pUchIne anyagaNano svIkAra karavo kahyuM che. jo AcArya Adi AjJA Ape to anyagaNano svIkAra karavA kahyuM che. jo teo AjJA na Ape to anyagaNano svIkAra karavo kalpato nathI. |16 gaNAvaccheie ya gaNAo avakkamma icchejjA aNNaM gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae- No se kappai gaNAvaccheiyassa gaNAvaccheittaM aNikkhivittA aNNaM gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, kappai gaNAvaccheiyassa gaNAvaccheiyattaM NikkhivittA aNNaM gaNa uvasaMpajjittANaM viharittae / No se kappai aNApucchittA AyariyaM vA jAva gaNAvaccheiyaM vA aNNaM gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, kappai se ApucchittA AyariyaM vA jAva gaNAvaccheiyaM vA aNNaM gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / te ya se viyarejjA, evaM se kappai aNNaM gaNaM uvasapajjittANa viharittae, te ya se No viyarejjA evaM se No kappai aNNa gaNa uvasaMpajjittANaM viharittae /
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bRhatkalpa sUtra bhAvArtha:- jo gaNAvacchedaka svagaNane choDIne anya gaNano svIkAra karavA icche to teNe potAnA gaNAvacchedaka padano tyAga karyA vinA anyagaNano svIkAra karavo kalpato nathI, potAnA gaNAvacchedaka padano tyAga karIne anya gaNano svIkAra karavo kalpe che. AcArya yAvat gaNAvacchedakane pUchyA vinA anyagaNano svIkAra karavo kalpato nathI, AcArya yAvat gaNAvacchedakane pUchIne anyagaNano svIkAra karavo kalpe che. jo AcArya Adi AjJA Ape to tene anyagaNano svIkAra karavo ka2e che, AjJA na Ape to anyagaNano svIkAra karavo kalpato nathI. 190 17 Ayariya-uvajjhAe ya gaNAo avakkamma icchejjA aNNaM gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, No se kappai Ayariya-uvajjhAyassa AyariyauvajjhAyattaM aNikkhivittA aNNaM gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, kappai se Ayariya-uvajjhAyassa Ayariya uvajjhAyattaM NikkhivittA aNNaM gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / No se kappai aNApucchittA AyariyaM vA jAva gaNAvaccheiyaM vA aNNaM gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, kappara se ApucchittA AyariyaM vA jAva gaNAvaccheiyaM vA aNNaM gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / te ya se viyarejjA evaM se kappai aNNaM gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, te ya se No viyarejjA evaM se No kappai aNNaM gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / bhAvArtha:- jo AcArya athavA upAdhyAya svagaNane choDIne anyagaNano svIkAra karavA icche, to tene potAnA AcArya ke upAdhyAya padano tyAga karyA vinA anyagaNano svIkAra karavo kalpato nathI, potAnA AcArya-upAdhyAya padano tyAga karIne anyagaNano svIkAra karavo kalpe che. AcArya yAvat gaNAvacchedakane pUchyA vinA anyagaNano svIkAra karavo kalpato nathI, AcArya yAvat gaNAvacchedakane pUchIne anyagaNano svIkAra karavo kalpe che. AcArya Adi AjJA Ape to tene anyagaNano (zrutagrahaNa mATe) svIkAra karavo kalpe che, jo te AjJA na Ape to tene anyagaNano (zrutagrahaNa mATe) svIkAra karavo kalpato nathI. vivecanaH prastuta sUtramAM koI viziSTa kAraNathI sAdhune anyagaNamAM javuM hoya, to tenI vidhi pradarzita karI che. koI sAdhu jJAnAdinI prApti athavA vizeSa saMyamanI sAdhanAnA lakSathI thoDA samaya mATe anyagaNanA AcArya athavA upAdhyAyanI upasaMpadA-nizrA svIkAravA icche to teNe potAnA AcAryanI svIkRti levI jarUrI che. jo AcArya najIkamAM na hoya to upAdhyAya, pravartaka, sthavira, gaNi, gaNadhara(gaNanAdhA2ka viDala) ane gaNAvacchedaka Adi kramazaH je upasthita hoya, tenI svIkRti laIne ja anyagaNamAM jaI zake che, anyathA(AcAryAdinI AjJA vinA jAya to) te prAyazcittane prApta thAya che. adhyayana AdinI samApti pachI pharI te sAdhu svagacchanA AcArya pAse AvI jAya che. AcArya, upAdhyAya athavA gaNAvacchedaka Adi padavIdhara paNa viziSTa adhyayana mATe anya AcArya athavA upAdhyAyanI pAse javA icche to te paNa jaI zake che, paraMtu teNe anya gacchamAM jatAM pahelAM ane potAnA gacchane choDatAM pahelAM potAnA padano tyAga karavo jarUrI che. gacchanI vyavasthA
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ | deza-4 | 181 / barAbara cAlI zake tevI vyavasthA karIne anya yogya sAdhune potAnuM pada soMpIne ane pachI navA padavIdharanI AjJA laIne ja jaI zake che paraMtu AjJA vinA jaI zakatA nathI. AcArya Adi adhyayana pUrNa thayA pachI pharIne svagacchamAM AvIne pada grahaNa karI zake che. A rIte AcAryAdinI svIkRti meLavyA pachI sAdhu ekalA paNa vihAra karI anyagaNamAM jaI zake che, paraMtu sAdhvI ekalI jaI zakatI nathI. tene svIkRti maLyA pachI paNa anya eka sAdhvI sAthe anyagaNamAM javuM joIe. sAMbhogika vyavahAra mATe anyagaNamAM javAnI vidhiH| 18 bhikkhU ya gaNAo avakkamma icchejjA aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae, No se kappai aNApucchittA AyariyaM vA jAva gaNAvaccheiyaM vA aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae, kappai se ApucchittA AyariyaM vA jAva gaNAvaccheiyaM vA aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae / te ya se viyarejjA evaM se kappai aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae, te ya se No viyarejjA evaM se No kappai aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae / jatthuttariyaM dhammaviNayaM labhejjA, evaM se kappai aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae, jatthuttariyaM dhammaviNayaM No labhejjA evaM se No kappai aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae / bhAvArtha :- sAdhu svagaNamAMthI nIkaLI anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahArano svIkAra karavA icche, to AcArya yAvata gaNAvacchedakane pUchayA vinA anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kalpato nathI paraMtu AcArya pAvatu gaNAvacchedakane pUchIne anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kalpa che, AcArya Adi AjJA Ape to ja anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kahyuM che, AcArya Adi AjJA na Ape to anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kalpato nathI. jo temAM saMyama dharmanI unnati thatI hoya to anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kalpa che.jo temAM saMyamadharmanI unnati na thatI hoya to anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kalpato nathI. |19 gaNAvaccheie ya gaNAo avakkama icchejjA aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae, No se kappai gaNAvaccheiyattaM aNikkhivittA aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae, kappai se gaNAvaccheiyattaM NikkhivittA aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae / No se kappai aNApucchittA AyariyaM vA jAvagaNAvaccheiyaM vA aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae, kappai se ApucchittA AyariyaM vA jAva gaNAvaccheiyaM vA aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae / te ya
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 182 / zrI bRha895 sUtra se viyarejjA evaM se kappai aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae, te ya se No viyarejjA evaM se No kappai aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae / ___jatthuttariyaM dhammaviNayaM labhejjA evaM se kappai aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae, jatthuttariyaM dhammaviNayaM No labhejjA evaM se No kappai aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae / / bhAvArtha :- gaNAvacchedaka svagaNamAMthI nIkaLIne anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahArano svIkAra karavA icche to gaNAvacchedaka padano tyAga karyA vinA anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kalpato nathI, gaNAvacchedakanuM pada choDIne anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kahyuM che. AcArya yAvata gaNAvacchedakane pUchyA vinA anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kalpato nathI, AcArya yAvat gaNAvacchedakane pUchIne anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kahyuM che. AcArya Adi AjJA Ape to anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kahyuM che, AcArya Adi AjJA na Ape to anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kalpato nathI. temAM saMyamadharmanI unnati thatI hoya to anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavA kahyuM che, jo temAM saMyamadharmanI unnati thatI na hoya to anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kalpato nathI. | 20 Ayariya-uvajjhAe ya gaNAo avakkamma icchejjA aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajittANaM viharittae / No se kappai Ayariya-uvajjhAyattaM aNikkhivittA aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae / kappai se Ayariya-uvajjhAyattaM NikkhivittA aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae / ____No se kappai aNApucchittA AyariyaM vA jAva gaNAvaccheiyaM vA aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae, kappai se ApucchittA AyariyaM vA jAva gaNAvaccheiyaM vA aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANa viharittae / te ya se viyarejjA evaM se kappai aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae, te ya se No viyarejjA evaM se No kappai aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae / jatthuttariyaM dhammaviNayaM labhejjA evaM se kappai aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae, jatthuttariyaM dhammaviNayaM No labhejjA evaM se No kappai aNNaM gaNaM saMbhogapaDiyAe uvasaMpajjittANaM viharittae / bhAvArtha :- AcArya athavA upAdhyAya svagaNamAMthI nIkaLIne anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavA icche to AcArya ke upAdhyAya padano tyAga karyA vinA anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kalpato nathI, paraMtu potAnA padano tyAga karIne anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ udezaka-4 197 | karavA kahyuM che. AcArya yAvatuM gaNAvacchedakane pUchyA vinA temane anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kalpato nathI, AcArya yAvata gaNAvacchedakane pUchIne anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kalpa che. AcAryAdi AjJA Ape to anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kalpa che, AcArya Adi AjJA na Ape to anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kalpato nathI. temAM saMyamadharmanI unnati thatI hoya to anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kahyuM che, temAM saMyamadharmanI unnati thatI na hoya to anyagaNanI sAthe sAMbhogika vyavahAra karavo kalpato nathI. vivecana : prastuta sUtromAM AcArya ke upAdhyAyane anyagaNanA sAdhuo sAthe sAMbhogika vyavahAra mATe javAnI vidhi pradarzita karI che. mo:- sAdhuo mAMDalAmAM eka sAthe bese, uThe, AhAra-pANI vApare tathA anya dainika kartavyonuM eka sAthe pAlana kare tene saMbhoga kahe che athavA sAdhuonA parasparanA vyavahArane saMbhoga kahe che. samavAyAMga sUtranA 12mA samavAyamAM saMbhoganA bAra bheda kahyA che, te A pramANe che(1) upadhi - vastra, pAtra Adi upakaraNo paraspara levA-devA. (2) zrata - zAstranI vAMcanA levI-devI. (3) bhakta-pAna :- paraspara AhAra-pANI athavA auSadhanI Apa-le karavI. (4) aMjalipagraha(hAtha joDIne) - saMyama paryAyamAM moTA sAdhuonI pAse hAtha joDIne UbhA rahevuM athavA te sAme maLe tyAre mastaka namAvIne hAtha joDavA. (5) dAna - ziSyanuM AdAna-pradAna karavuM. () nimaMtraNa - zayyA, upadhi, AhAra, ziSya ane svAdhyAya Adine mATe nimaMtraNa ApavuM. (7) abhyatthAna - dIkSA paryAyamAM jayeSTha(moTA) sAdhu samIpamAM Ave tyAre UbhA thavuM. 8) katikarma - aMjaligrahaNa - AvartanapUrvaka mAthu namAvIne hAtha joDI, sUtranA uccAraNa sahita vidhipUrvaka vaMdana karavA. 9) vaiyAvacca - zarIra coLavuM Adi zArIrika sevA karavI, AhAra Adi lAvIne ApavA, vastrAdi sIvavA athavA dhovA, maLa-mUtra paraThavA vagere sevAkArya karavA. (10) samavasaraNa - eka ja upAzrayamAM besavuM, sUvuM, rahevuM vagere pravRttio karavI. (11) saMniSadhA - eka Asana para besavuM athavA besavA mATe Asana ApavuM. (12) kathA prabandhaH- dharmasabhAmAM eka sAthe besIne athavA UbhA rahIne pravacana ApavuM. eka gaNanA athavA aneka gaNonA sAdhuomAM A bAra prakAranA paraspara vyavahAra thatAM hoya, teo paraspara sAMbhogika sAdhu kahevAya che.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 | zrI bRha895 sUtra je sAdhuomAM AhAra-pANI sivAya agiyAra vyavahAra hoya che te paraspara anya sAMbhogika sAdhu kahevAya che. AcAra, vicAra lagabhaga samAna hoya, te samanoza sAdhu kahevAya che. | samanojJa sAdhuonI sAthe ja A agiyAra athavA bAra prakAranA vyavahAra karAya che paraMtu asamanojJa arthAtu pArzvastha ane svacchedAcArI sAdhunI sAthe A bAra prakAranA vyavahAra karAtA nathI. lokavyavahAra athavA apavAda rUpe gItArtha sAdhunA nirNayathI tenI sAthe koI paNa vyavahAra karI zakAya che. akAraNa athavA gItArthanA nirNaya vinA paraspara uparokta vyavahAra karavAthI prAyazcitta Ave che. sAdhuo dvArA sAdhvIonI sAthe uparokta bAra prakAranA vyavahAramAMthI sAmAnya rIte (1) zrata (2) aMjalipragraha (3) ziSyadAna (4) abhyatthAna (5) kRtikarma ane (6) kathAprabandha, A cha vyavahAra ja karAya che, (1) upadhi AdAna-pradAna (2) bhojana-pANI AdAna-pradAna (3) nimaMtraNa (4) vaiyAvacca (5) samavasaraNa ane (6) saMniSadhA, A cha vyavahAra apavAdayukta sthitimAM ja karI zakAya che. pUrvanA sUtromAM adhyayananA lakSyathI alpakAla mATe anya gacchamAM javAnuM kathana che ane A sUtromAM haMmeza mATe eka mAMDalAmAM AhAra Adi saMbhogano svIkAra karIne anyagacchamAM javAnuM varNana che. tenA mATe AcArya AdinI AjJA prApta karavI ane anya yogya bhikSune padavI devI vagere vidhi pUrvavatu jANavI. A sUtromAM AjJAprApti pachI eka vikalpa vadhAre che, atyuttariyaM dharma-niyaM tameLA saMyama sAdhanA karatAM sAdhune pratIta thAya ke A gaNamAM rahevAmAM, eka mAMDalAmAM AhAra-pANI karavAmAM ke kutikarma Adi Avazyaka kAryo karavAmAM jeTalI bhAvavizuddhi thAya che, jJAna darzana cAritranI ArAdhanA thAya che, tenAthI vizeSa ArAdhanA anya gacchamAM thaI zake tema che, to te jJAnAdinI vRddhine mATe anyagaNamAM javA mATe icche, to te jenI nizrAmAM rahetA hoya tenI anujJA laIne jaI zake che. paraMtu je gacchamAM javAthI saMyamanI hAni thAya tevA gacchamAM javAnI jinAjJA nathI. sAdhu anya koI paNa kAraNathI anya gacchamAM jAya, to nizItha u. 1mAM tenuM prAyazcitta kahyuM che. AcArya AdinA netRtva mATe anyagaNamAM javAnI vidhiH| 21 bhikkhU ya icchejjA aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM uddisAvettae, No se kappai aNApucchittA AyariyaM vA jAva gaNAvaccheiyaM vA aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM uddisAvettae, kappai se ApucchittA AyariyaM vA jAva gaNAvaccheiyaM vA aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM uddisAvettae / te ya se viyarejjA evaM se kappai aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM uddisAvettae, te ya se No viyarejjA, evaM se No kappai aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM udisAvettae / se kappai tesiM kAraNaM adIvettA aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM udisAvettae, kappai se tesiM kAraNaM dIvettA aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM uddisAvettae / bhAvArtha- sAdhu anyagaNanA AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe athavA tenuM netRtva karavAne mATe) javA icche to potAnA AcArya yAvata gaNAvacchedakane pUchyA vinA anya gaNa AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe javuM kalpatuM nathI, potAnA AcArya yAvata gaNAvacchedakane pUchIne anya AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe javuM kahyuM che.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6deza-4 | 185 / AcArya Adi AjJA Ape to anya AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe javuM kalpa che. jo teo AjJA na Ape to anya AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe javuM kalpatuM nathI. potAnA AcArya Adine kAraNa batAvyA vinA anya AcArya athavA upAdhyAyane vAMcanA devA mATe javuM kalpatuM nathI, AcArya Adine kAraNa batAvIne ja anya AcArya athavA upAdhyAyane vAMcanA devA mATe javuM kahyuM che. | 22 gaNAvaccheie ya icchejjA aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM uhisAvettae, No se kappai gaNAvaccheiyattaM aNikkhivittA aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM uddisAvettae / kappai se gaNAvaccheiyattaM NikkhivittA aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM uddisAvettae / se kappai aNApucchittA AyariyaM vA jAva gaNAvaccheiyaM vA aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM uddisAvettae, kappai se ApucchittA AyariyaM vA jAva gaNAvaccheiyaM vA aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM uhisAvettae / te ya se viyarejjA evaM se kappai aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM uddisAvettae, te ya se No viyarejjA evaM se No kappai aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM uddisAvettae / _No se kappai tesiM kAraNaM adIvettA aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM uddisAvettae, kappai se tesiM kAraNaM dIvettA aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM uddisAvettae / bhAvArtha gaNAvacchedaka anyagaNanA AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devAne mATe (athavA tenuM netRtva karavA mATe) javA icche, to teNe potAnuM pada choDyA vinA anya AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe javuM kalpatuM nathI, potAnuM pada choDIne anya AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe javuM kahyuM che. potAnA AcArya yAvata gaNAvacchedakane pUchayA vinA anya AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe javuM kalpatuM nathI, potAnA AcArya yAvatu gaNAvacchedakane pUchIne anya AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe javuM kahyuM che. teo AjJA Ape to anya AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA javuM kalpa che, AjJA na Ape to anya AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe javuM kalpatuM nathI. potAnA AcArya Adine kAraNa batAvyA vinA anya AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe javuM kalpatuM nathI, teone kAraNa batAvIne ja anya AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe javuM kahyuM che. 23 Ayariya-uvajjhAe ya icchejjA aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM udisAvettae, No se kappai Ayariya-uvajjhAyattaM aNikkhavittA aNNaM Ayariya-uvajjhAya uddisAvettae, kappai se Ayariya-uvajjhAyattaM NikkhivittA aNNaM AyariyauvajjhAyaM uddisAvettae / No se kappai aNApucchittA AyariyaM vA jAva gaNAvaccheiyaM vA aNNaM
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 196 ] zrI bRhataka9pa sUtra Ayariya-uvajjhAyaM uddisAvettae, kappai se ApucchittA AyariyaM vA jAva gaNAvaccheiyaM vA aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM uddisAvettae / te ya se viyarejjA evaM se kappai Ayariya-uvajjhAyaM uddisAvettae, te ya se No viyarejjA evaM se No kappai aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM uddisAvettae / No se kappai tesiM kAraNaM adIvettA aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM uhisAvettae, kappai se tesiM kAraNaM dIvettA aNNaM Ayariya-uvajjhAyaM uddisaavette| bhAvArtha :- AcArya athavA upAdhyAya anya gaNanA AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devAne mATe (athavA tenuM netRtva karavA mATe) javA Icche, to teNe potAnuM pada choDyA vinA anya gaNanA AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe javuM kalpatuM nathI, potAnuM pada choDIne anya AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe javuM kahyuM che. potAnA AcArya yAvatu gaNAvacchedakane pUchyA vinA anya AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA javuM kalpatuM nathI, potAnA AcArya rAvata gaNAvacchedakane pUchIne anya AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe javuM kahyuM che. potAnA AcArya Adi AjJA Ape to anya AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe javuM kalpa che, AcArya Adi AjJA na Ape to anya AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe javuM kalpatuM nathI. potAnA AcArya Adine kAraNa batAvyA vinA anya AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe javuM kalpatuM nathI, teone kAraNa batAvIne ja anya AcArya athavA upAdhyAyane vAcanA devA mATe javuM kalpa che. vivecanaH prastuta sUtramAM anya gacchanA AcArya ke upAdhyAyane potAnI nizrA dhAraNa karAvavA mATe javAno viveka pradarzita karyo che. kalAvittA- yiAma svastha ratvena vyavasthA payiAmAM potAne guru tarIke sthApita karavA mATe arthAtu anya AcArya ke upAdhyAyane potAnI upasaMpadA-nizrA dhAraNa karAvavA mATe javuM. potAnI nizrA dhAraNa karAvavAmAM te sAdhane vAcanA ApavI. samAcArInI samajaNa ApavI vagere tenA saMyamI jIvananA sarvAgI vikAsanI saMpUrNa javAbadArIno svIkAra thAya che. anya gacchanA AcArya ke upAdhyAyane potAnI nizrA dhAraNa karAvavAnA aneka kAraNo che, jema ke(1) koI gacchanA AcArya mRtyu pAme, tyAra pachI te gacchamAM uttama kulotpanna navadIkSita sAdhune AcAryanI padavI apAya tyAre te navA banAvelA AcAryane zruta adhyayana karavuM jarUrI hoya ane te nUtana AcAryane gacchano bhAra anyane soMpIne AvavuM zakya na hoya. (2) koI gacchanA navA banAvelA AcAryane adhyayana mATe AvavAnI paristhiti na hoya. (3) koI gacchanA AcArya koI vikaTa paristhitimAM hoya ane te sAdhanA pUrva upakArI hoya ityAdi anivArya paristhitiomAM anya gacchanA AcArya ke upAdhyAyane vAcanA devI athavA potAnI nizrA dhAraNa karAvavI jarUrI bane che. A prakAranA kAraNomAMthI koIpaNa
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-4 [ 197] kAraNe anya gacchamAM javuM jarUrI hoya, tyAre potAnA AcArya AdinI AjJApUrvaka jaI zakAya che, paraMtu jatAM pahelA potAnA AcArya Adi samakSa vAramAM tIvettA kAraNanI spaSTatA karyA pachI ja te jaI zake che. sAdhunA mRta zarIrane paraThavAnI vidhiH24 bhikkhU yA rAo vA viyAle vA Ahacca vIsuMbhejjA, taM ca sarIragaM kei veyAvaccakare bhikkhu icchejjA egate bahuphAsue paese pariTThavettae / asthi ya ittha kei sAgAriyasaMtie uvagaraNajAe acitte pariharaNArihe kappai se sAgAriyakaDaM gahAya taM sarIragaM egate bahuphAsue paese pariTuvettA tattheva uvaNikkhiviyavve siyA / bhAvArtha :- koI sAdhunuM rAtre athavA vikALamAM mRtyu thayuM hoya, to te sAdhunA mRta zarIrane koI sevArata sAdhu ekAMtamAM sarvathA aceta bhUmimAM paraThavA icche tyAre jo tyAM upayogamAM AvavA yogya gRhasthanA acitta upakaraNa arthAt mRta zarIrane upADavA yogya lAkaDAnuM pATiyuM vagere hoya to tene prAtihArikarUpe grahaNa karIne te pATiyA upara mRta zarIrane sthApita karI, tene ekAMtamAM laI jaIne sarvathA acitta bhUmimAM paraThIne te kASThane tenA yogya sthAne rAkhI de. vivecana : prastuta sUtramAM sAdhunA mRta zarIrane paraThavAnI vidhi pradarzita karI che. sAdhu koI sthAnamAM mAsakalpa Adi rahyA hoya, tyAM acAnaka koI sAdhunuM rAtre ke saMdhyA samaye mRtyu thaI jAya, to te sAdhunA mRtazarIrane paraThavAnI vidhi anya sahavartI sAdhue turaMta karavI joIe. bhASyakAre A viSayanuM vistRta varNana karyuM che. te samaye koI gRhastha ke zraddhAvAna zrAvaka tyAM hAjara hoya ane te kartavya samajIne mRtadehanI aMtima saMskAra vidhi kare, to sAdhu temAM nirapekSa bhAva rAkhe ane jo tyAM koI gRhastho na hoya, to svayaM tene paraThavAnI vidhi vivekapUrvaka kare. je samaye sAdhunuM maraNa thAya te samaye ja nirjIvazarIrane bahAra kADhI nAkhavuM joIe. mRtadehane laI javA mATe gAma AdimAM athavA upAzrayamAM vahana karavA yogya kASTha, vAMsa athavA DoLI Adi maLe, to tene gRhasthanI pAsethI prAtihArika rUpe grahaNa karI, teno upayoga karI, te upakaraNane pAchA ApI zakAya che. bhASyakAre mRtadehane paraThavA yogya dizAonuM varNana paNa karyuM che. mRtadehane paravA mATe sAdhuonA nivAsasthAnathI naiRtyakoNa yogya ane zubha che, A dizAmAM paraThavAthI saMghamAM samAdhi rahe che. jo ukta dizAmAM paraThavA yogya sthAna na maLe to dakSiNadizAmAM mRtadehane paraThe ane te dizAmAM paNa yogya sthAna na maLe to agni koNamAM paraThe, zeSa badhI dizAo mRtadehano parityAga karavA mATe azubha che. te dizAomAM mRtadeha paraThavAthI saMghamAM kalaha, bheda ane rogAdinI utpatti thAya che. jo mRtadehane rAtre rAkhavo paDe to saMghanA sAdhuoe AkhI rAta jAgaraNa karavuM joIe. mRtadehamAM koI bhUta, preta pravezI na jAya te mATe tenA hAtha-paganA baMne aMguThA upara dorI bAMdhavI joIe ane AMgaLInA madhya bhAganuM chedana karavuM joIe, kAraNa ke kSatadehamAM bhUtapretAdi praveza karatA nathI. vyavahArasutra uddezaka-7 vihAra karatAM mArgamAM kALadharma pAmelA sAdhunA zarIrane paraThavAnI vidhinuM varNana che ane ahIM upAzrayamAM kALa dharma pAmelA sAdhunA zarIrane paraThavAnuM varNana che.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 198] zrI bRha895 sUtra kaSAyonA upazamanI anivAryatA:| 25 bhikkhU ya ahigaraNaM kaTu taM ahigaraNaM aviosavettA, No se kappai gAhAvaikula bhattAe vA pANAe vA Nikkhamittae vA pavisittae vA, bahiyA viyArabhUmi vA vihArabhUmi vA Nikkhamittae vA pavisittae vA, gAmANugAmaM duijjittae, gaNAo vA gaNaM saMkamittae, vAsAvAsaM vA vatthae / jattheva appaNo Ayariya-uvajjhAyaM pAsejjA bahussuyaM-babbhAgama, tassaMtie Aloettae, paDikkamittae, Nidittae, garihittae, viuTTittae, visohittae, akaraNayAe abbhuTThittae, ahArihaM tavokama pAyacchittaM paDivajjittae / se ya sueNa paTTavie Aiyavve siyA, se ya sueNa No paTThavie No Aiyavve siyA / se ya sueNa paTTavijjamANe No Aiyai, se NijjUhiyavve siyA / bhAvArtha :- jo koI sAdhu-sAdhvIne ekabIjA sAthe kalaha-kaleza thayo hoya to paraspara kSamApanA karIne kalahane upazAMta na kare tyAM sudhI tene gRhasthanA gharamAM bhojana-pANI mATe praveza karavo kalpato nathI, upAzrayanI bahAra IMDila bhUmimAM ke svAdhyAyabhUmimAM javuM-AvavuM kalpatuM nathI, tene grAmAnugrAma vihAra karavo kalpato nathI, eka gaNathI bIjA gaNamAM saMkramaNa karavuM ane varSAvAsa rahevuM kalpatuM nathI. jyAM potAnA bahuzruta ane bahu AgamanA jANakAra AcArya ane upAdhyAya hoya tenI pAse jaIne AlocanA, pratikramaNa, niMdA, gaha karavI, pApathI nivRtta thavuM, pApanA phaLathI zuddha thavuM, pharIne pApakarma na karavA mATe pratijJAbaddha thavuM ane yathAyogya tapa rUpa prAyazcittano svIkAra karavA kahyuM che. te prAyazcitta jo zrata anusAra apAya to te prAyazcittane grahaNa karavuM joIe ane zruta anusAra na apAya to te prAyazcittane grahaNa karavuM na joIe. zruta anusAra prAyazcitta ApavA chatAM sAdhu-sAdhvI teno svIkAra na kare, to teone gaNathI pRthaka karavA joIe. vivecana : prastuta sUtramAM tIvra kaSAyane AdhIna thayelA sAdhunA kartavyanuM nidarzana che. chadmastha dazAmAM koI paNa nimittathI kaSAyanA udayane AdhIna thaI javAya to sAdhue turaMta potAnA kaSAyone zAMta karavA jarUrI che. kaSAyonI upazAMti vinA tene gocarI, svAdhyAya ke laghuzaMkA nivAraNa Adi sUtrokta koI paNa kArya karavA kalpatA nathI. te sAdhue turaMta AcArya Adi je bahuzruta sAdhu bhagavaMta hAjara hoya tenI pAse AlocanA(prAyazcitta) karIne kalahathI nivRtta thavuM jarUrI che. kaSAyo zAMta na thAya tyAM sudhI sAdhu saMyamabhAvathI zruta thatAM rahe che ane te kramazaH adhikamAM adhika prAyazcittane prApta thAya che, tethI kaSAyone zAMta karavA mATe sAdhue zIdhra sAvadhAna thaI javuM joIe. koIdurAgrahI sAdhu zAMta na thAya ke AlocanA na kare, to paNa tene gacchanI vyavasthA mATe prAyazcitta ApI zakAya che. samajAvavA chatAM paNa na samaje ane prAyazcitta paNa na svIkAre to tene gacchathI judA karavAnuM paNa sUtramAM vidhAna che arthAtu tenI sAthe eka mAMDale AhAra ane vaMdanA Adi vyavahAra baMdha karavA joIe.
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-4 | 199 | sukha padyavA.. prAyazcitta grahaNa karanAra sAdhu bahuzruta hoya ane prAyazcitta denAra pakSapAtanA kAraNe Agama viparIta prAyazcitta Ape to bahuzruta sAdhu te prAyazcittano asvIkAra karI zake che. sUtranA A nirdezathI spaSTa thAya che ke sUtraviparIta AjJA koInI paNa hoya teno asvIkAra karavAthI jinAjJAnI virAdhanA thatI nathI. sUtrokta A kathana gItArtha ane bahuzruta sAdhuo mATe ja che. agItArtha ane abahuzruta sAdhuo mATe guru AjJA ja balavattara che. agItArtha sAdhuoe koIpaNa tarkavitarka karyA vinA guru pradatta prAyazcittano svIkAra karavo joIe. parihAra kalpasthita sAdhunI sevA :| 26 parihArakappaTThiyassa NaM bhikkhussa kappai Ayariya-uvaNjhAeNaM tadivasaM egagihasi piMDavAyaM davAvettae / teNaM paraM No se kappai asaNaM vA jAva sAima vA dAuM vA aNuppadAuM vaa| kappai se aNNayaraM veyAvaDiyaM karettae, taM jahAaTThAvaNa vA,NisIyAvaNa vA tuyaTTAvaNa vA uccAra-pAsavaNa-khela-jallasiMghANAvigiMcaNaM vA visohaNaM vA karettae / aha puNa evaM jANejjA-chiNNAvAesu paMthesu Aure, jhiMjhie, pivAsie, tavassI, dubbale, kilaMte, mucchejja vA pavaDejja vA evaM se kappai asaNaM vA jAva sAimaM vA dAuM vA aNuppadAuM vA / bhAvArtha :- parihArakalpasthita (pArihArika nAmanA tapa prAyazcittane vahana karanArA) sAdhu je divase parihAratapano svIkAra kare, te divase tene eka gharethI AhAra lAvIne ApavAnuM AcArya, upAdhyAyane kahyuM che. tyAra pachI tene azana Adi ekavAra ApavA ke vAraMvAra ApavA kalpatA nathI paraMtu jarUriyAta hoya tyAre parihArakalpasthita sAdhune uThADavA, besADavA, paDakhu pheravavuM, tenA maLa, mUtra, zleSma, kapha vagere paraThavA, maLamUtrAdithI lipta upakaraNone zuddha karavA vagere sevAnA kArya karavA kahyuM che. jo AcArya athavA upAdhyAya jANe ke te sAdhu glAna, bhUkhyA, tarasyA, tapasvI, durbala ane kalAMta-azakta thaIne gamanAgamananA mArgamAM kyAMka mUcchita thaI jAya ke paDI jAya, tevI paristhiti che, to tene azanaAdi cAre AhAra ekavAra ApavA athavA vAraMvAra ApavA kahyuM che. vivecana : prastuta sUtramAM parihArakalpasthita sAdhu sAthenA vyavahAranuM nirUpaNa che. parihAra tapa prAyazcittano svIkAra karanAra sAdhu parihAraka5sthita kahevAya che. je sAdhu sahavartI anya sAdhuo sAthe athavA gRhastho sAthe ugra kalaha kare, saMyamanI virAdhanA kare athavA mahAvratano bhaMga kare ityAdi moTA doSonA daMDa rUpe tene saMgha athavA gaNathI pRthaka karAya che, tene pArivArika kahevAya che. te doSanI zuddhi mATe je taparUpa prAyazcittano svIkAra kare, tene pArivArika tapa kahe che. pArivArika sAdhu sAthe gacchanA anya sarva sAdhuono koI paNa prakArano vyavahAra hoto nathI te sarvane mATe pArihArika- choDavA yogya che. je divase te sAdhune parihAra tapamAM sthApita karavAmAM Ave che, te divase kyAMka koI utsava AdinA nimitte sarasa AhAra banelo hoya to tyAM AcArya tene sAthe laI jaIne manojJa bhojana-pANI
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 ] zrI bRhataka9pa sUtra apAve che. jethI sAmAnyajanatAne paNa jANa thaI jAya che ke te sAdhu koI viziSTa tapanI ArAdhanA karI rahyA che. tyAra pachI AcArya ke saMghanA koI paNa sAdhu tene bhojana-pANI ApatA nathI, paraMtu tenI vaiyAvacca mATe je sAdhune AcArya niyukta kare te tenA bhojana-pANI ane samAdhinuM dhyAna rAkhe che. parihAratapa karanAra sAdhu jyAre svayaM uThavA, besavA, cAlavA, pharavA Adi kArya karavAmAM asamartha thaI jAya tyAre tenI sevA karanAra sAdhu tene sahAyatA kare che ane gocarI lAvavAmAM asamartha hoya to tene bhojana-pANI lAvI Ape che. A rIte game te doSanuM sevana karanAra vyakti paNa jyAre Atmazuddhino mArga svIkAre, tyAre teno tiraskAra na karatAM tenI sAthe saMvedanazIlatA ane sahAnubhUtipUrvakano vyavahAra karavo, te ja jinazAsananI vizALatA ane udAratA che. pArihArika tapa saMbaMdhI kathana nizItha u. 4 tathA u.20mAM paNa che. mahAnadI pAra karavAno viveka - | 27 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA imAo paMca mahaNNavAo mahANaIo uddiTThAo gaNiyAo viyaMjiyAo aMto mAsassa dukkhutto vA tikkhutto vA sattarita vA sattara vA, tenA- , , sarayu, parIvarDa(voliyA), mahI ! aha puNa evaM jANejjA erAvaI kuNAlAe jattha cakkiyA egaM pAyaM jale kiccA, ega pAya thale kiccA, evaNha kappai aMto mAsassa dukkhutto vA, tikkhutto vA uttarittae vA saMtarittae vA / jattha evaM No cakkiyA evaNhaM No kappai aMto mAsassa dukkhutto vA tikkhutto vA uttarittae vA saMtarittae vA / bhAvArtha- sAdhu-sAdhvIone mahAnadIrUpe kahevAyelI, gaNAyelI, prasiddha, mahArNava(samudra) jevI pAMca mahAnadIone eka mAsamAM be athavA traNa vAra utaravI athavA hoDI dvArA pAra karavI kalpatI nathI, pAMca nadIonA nAma A pramANe che- (1) gaMgA (2) yamunA (3) sarayu (4) erAvatI(kozi) (5) mahI. jo te jANe ke kuNAlA nagarInI pAse je erAvatI nadI che, te nadIne eka paga pANImAM ane eka paga dharatI para rAkhIne pAra karI zakAya tema che, to tene eka mAsamAM be athavA traNavAra utaravI athavA pAra karavI kalpa che. ukta prakArathI pAra karI na zakAya tevI nadIone eka mahinAmAM be athavA traNavAra utaravI athavA pAra karavI kalpatI nathI. vivecana : prastuta sUtramAM mahAnadIne cAlIne utaravAnI ke naukAthI pAra karavAnI maryAdAnA atikramaNano niSedha karyo che. madhakho - je nadIo khUba UMDI hoya, jemAM agAdha pANI hoya, te mahAnadI kahevAya che. sUtrakAre mahAnadI mATe cAra vizeSaNa prayukta karyA che. phliA-udiSTa. je nadIne uddezIne "A mahAnadI che', tema kahevAmAM AvatuM hoya. piyAgo- gaNitaka. je nadInI mahAnadIrUpe gaNanA thatI hoya. viniyo - vyaMjita. potAnA nAmathI ja mahAnadIrUpe prasiddha hoya. mahAvo - mahArNava. je nadImAM samudranI jema agAdha jalarAzi hoya, je nadIo samudramAM maLatI hoya tene mahArNava kahe che.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-4 . [ 201] prastutamAM sUtrakAre pAMca mahAnadIonA nAma ApyA che, paraMtu upalakSaNathI bIjI mahA nadIonuM paNa grahaNa thaI jAya che. sUtramAM prayukta saritA eTale svayaM pANImAM praveza karIne pAra karavuM tathA saMtarittA eTale nAva AdimAM besIne pAra karavuM, te pramANe artha thAya che. sAdhu svayaM jaLamAM praveza karIne nadIne pAra kare, to pANInA jIvonI virAdhanA thAya che. kyAreka pANInA pravAhamAM vahI javAthI AtmavirAdhanA paNa thAya che. nAva AdithI nadI pAra karavAthI pANInA jIvonI virAdhanAnI sAthe chakAyajIvonI virAdhanA paNa thAya che ane nAvikanA sahayoga para AdhAra rAkhavo paDe che. nAvika nadI pAra karAvyA pahelAM ke pachI paisA mAMge to paNa samasyA utpanna thAya che ityAdi aneka doSonI saMbhAvanA rahe che, tethI sAdhu jo anya mArga hoya to sAmAnya rIte nadI pAra kare nahIM paraMtu anya mArga na hoya ane te kSetramAM javuM jarUrI hoya, tevI vikaTa paristhitimAM mahAnadIne eka mahinAmAM ekavAra pAra karI zake che, be ke traNa vAra pAra kare, to te prAyazcittane prApta thAya che. je nadI gaMdha saMkti - jaMghA pramANa. paganI piMDI DUbe teTalA pANI vALI hoya, to te nadI zAstrokta vidhithI eka mahinAmAM be ke traNa vAra pAra karI zake che. tyAre paNa pANInA jIvonI alpa virAdhanA thAya, te dRSTikoNathI eka paga pANImAM ane eka paga sthalamAM arthAt jaLathI upara addhara rAkhe. saMkSepamAM pANI cIrIne javAthI pANInA jIvonI adhika virAdhanA thAya che, tethI eka-eka paga kramazaH upADIne yatanApUrvaka mUke. A pramANe nadI pAra kare. jo A pramANe pAra thaI zake tema na hoya arthAtu nadImAM pANI vadhAre hoya to te nadIne mahinAmAM be ke traNa vAra pAra kare nahIM. zAstrokta vidhithI nadI pAra karanAra sAdhune paNa aplAyika jIvonI virAdhanA mATe nizItha sUtra udde-12 mAM prAyazcittanuM kathana che. ghAsathI DhAMkelA nIcA upAzrayamAM rahevAno vivekaH 28 se taNesu vA taNapuMjesu vA, palAlesu vA palAlapuMjesu vA appaMDesu jAva makkaDAsaMtANaesu, ahe savaNamAyAyAe No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA tahappagAre uvassae hemaMta gimhAsu vatthae / bhAvArtha :- je upAzraya ghAsa, ghAsapaMja, parAla ke parAlajjathI banelo hoya, te IDA yAvata karoLi yAnA jALAthI rahita hoya, paraMtu te upAzrayanI chatanI UMcAI kAnathI nIce hoya, to tevA upAzrayamAM sAdhu-sAdhvIoe hemaMta athavA gISmaRtumAM rahevuM kalpatuM nathI. | 29 se taNesu vA jAva makkaDAsaMtANaesu uppi savaNamAyAe, kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA tahappagAre uvassae hemaMta-gimhAsu vatthae / bhAvArtha :- je upAzraya ghAsa AdithI banelo hoya yAvata karoLiyAnA jALAthI rahita hoya ane te upAzrayanI chatanI UMcAI kAnathI UMcI hoya to tevA upAzrayamAM sAdhu-sAdhvIoe hemata tathA gISmaRtumAM rahevuM kahyuM che. | 30 se taNesu vA, jAva makkaDAsaMtANaesu ahe rayaNimukkamauDe, No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA tahappagAre uvassae vAsAvAsa vatthae /
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 ] zrI bRhaka9pa sUtra bhAvArtha :- je upAzraya ghAsa AdithI banelo hoya yAvata karoLiyAnA jALAthI rahita hoya paraMtu te upAzrayanA chatanI UMcAI ratnamuktamugaTa- baMne hAtha UMcA rAkhIne UbhelI vyaktinI UMcAIthI ochI hoya to tevA upAzrayamAM sAdhu-sAdhvIoe varSAvAsamAM rahevuM kalpatuM nathI. |31 se taNesu vA jAva makkaDAsaMtANaesu uppi rayaNimukkamauDe, kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA tahappagAre uvassae vAsAvAsaM vatthae / tti bemi / bhAvArtha :- je upAzraya ghAsa AdithI banelo hoya yAvata karoLiyAnA jALAothI rahita hoya ane te upAzrayanA chatanI UMcAI baMne hAtha UMcA rAkhIne UbhelI vyaktinI UMcAIthI vadhAre hoya, tevA upAzrayamAM sAdhu-sAdhvIoe varSAvAsamAM rahevuM kahyuM che. vivecana - prastuta sUtromAM ghAsa AdinI chatavALA nIcA upAzrayamAM roSakAla ke varSAvAsamAM rahevAno viveka pradarzita karyo che. upAzrayanI chata sUkA ghAsa ke dhAnyanA sUkA parALa AdithI banelI hoya, temAM kIDI-maMkoDA Adi trasa jIvajaMtuo ke lIla phUga, osabiMdu Adi sthAvara jIvo na hoya, to te upAzraya sAdhu mATe kalpanIya che, paraMtu prastuta upAzrayamAM tenI chatanI UMcAInI apekSAe kalpanIyatA-akalpanIyAnuM kathana che. de sava/navaUi- potAnA kAnathI nIce. je sthAnamAM chatanI UMcAI potAnA kAnathI nIcI hoya, je sthAnamAM mastaka jhUkAvIne aMdara praveza karavo paDato hoya, aMdara gayA pachI sIdhuM Ubhu rahI zakAtuM na hoya, tevuM sthAna nirdoSa hovA chatAM anya aneka prakAre Apattijanaka ane asamAdhikAraka hovAthI sAdhune rahevuM kalpatuM nathI. vAraMvAra nIcuM namIne AvavA-javAmAM kyAreka mAthuM bhaTakAI jAya che. kAyotsarga, vaMdanA vagere anuSThAno sahaja rIte sukhapUrvaka thatAM nathI, tethI sAdhu tevA sthAnamAM rahe nahIM. 3pa savanavA potAnA kAnathI UMce. je sthAnamAM chatanI UMcAI potAnA kAnathI UMcI hoya, je sthAnamAM aMdara praveza karavA mATe mastaka namAvavuM paDatuM na hoya, paraMtu mastaka chata sAthe bhaTakAze, tevo bhaya raheto hoya, hAtha UMcA karavAthI chatane sparza thatAM chatamAMthI ghAsa vagere nIce paDatuM hoya, tevuM sthAna paNa samAdhijanaka na hovAthI sAdhu-sAdhvI rahe nahIM. tema chatAM hemaMta ke grISma RtumAM vihAra karatA kyAMka tevuM sthAna prApta thAya, to tyAM be cAra divasa rahI zake che. ade rAmufmaDe- sthaLa - ratnI eTale hAtha. baMne hAtha UMcA karIne bhegA karavAthI teno AkAra mukuTa jevo thAya che. tene ratnamuktamugaTa kahe che. upAzrayanI chatanI UMcAI ratnamuktamugaTathI arthAtu baMne hAtha UMcA karIne UbhelA puruSathI ochI hoya to sAdhu-sAdhvI tyAM cAturmAsa rahe nahIM. cAturmAsamAM eka sthAne cAra mAsa jeTalo dIrghakAla rahevAnuM hovAthI temaja cAturmAsamAM sAdhu-sAdhvIne vizeSa prakAranA anuSThAnonI ArAdhanA karavAnI hovAthI sthAna vyavasthita hovuM jarUrI che. hAtha UMcA karatAM chatano sparza na thAya tevA khaM raNamumaDaketu- ratnamukta mugaTathI adhika UMcAIvALA sthAnamAM sAdhu potAnI pratyeka pravRtti saraLatApUrvaka karI zake che, tethI tenA sthAnamAM sAdhu cAturmAsa kare che. | uddezaka-4 saMpUrNa che
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAthanA | 203 | | 4-5 uddezaka-pa. prAkkathana chaRORDRORROROR * A uddezakamAM prAyaH sAdhvI mATe niSiddha kriyAo, niSiddha upakaraNo tathA brahmacarya surakSA saMbaMdhI anya vidhAno che. + deva athavA devI strI athavA puruSanuM rU5 vikrvIne sAdhu-sAdhvIne AliMgana kare tyAre sAdhusAdhvI tenA sparza AdithI vikArabhAvano anubhava kare to tene gurucaumAsI prAyazcitta Ave che. * koI sAdhu anya gaNamAMthI kaleza karIne Ave to tene samajAvIne zAMta karIne pAMca divasa AdinuM dIkSA cheda prAyazcitta ApI pharI tenA gaNamAM mokalI devA joIe. ke jo AhAra grahaNa karyA pachI vAparavAnA samaye jaNAya ke suryAsta thaI gayo che athavA suryodaya thayo nathI to te AhArane paraThI devo joIe. jo vApare to tene gurucaumAsI prAyazcitta Ave che. rAtrinA samaye ugAla-ghacarako Ave to tene gaLI na javo paraMtu paraThI devo joIe. * gocarI karatAM kyAreka AhAramAM saceta bIja, raja athavA trasajIva AvI jAya to tene sAvadhAnIpUrvaka kADhI levA joIe. jo nIkaLI zake tema na hoya to te AhAra paraThI devo joIe. gocarI karatAM kyAreka garama AhAramAM saceta pANInA TIpA paDI jAya to te AhAra vAparI zakAya che. * rAtre maLa-mUtrano tyAga karatAM samaye koI sAdhvInA aMgone pazu athavA pakSI sparza kare athavA avagAhana kare ane sAdhvI vikArabhAvathI tenuM anumodana kare to tene gurucaumAsI prAyazcitta Ave che. * sAdhvIe gocarI, IMDila athavA svAdhyAya Adine mATe ekalA javuM na joIe tathA grAmAnugrAma vicaraNa ane cAturmAsa paNa ekalA na karavuM joIe. * sAdhvIne vastra rahita rahevuM, pAtrarahita rahevuM, zarIrane vosirAvIne rahevuM ke gAmanI bahAra AtApanA levI kalpatI nathI, paraMtu sUtrokta vidhithI te upAzrayamAM AtApanA laI zake che. sAdhvIne koIpaNa prakAranA AsanathI pratijJAbaddha thaIne rahevuM kalpatuM nathI. + AkuMcanapaTTa, AlaMbanayukta Asana, nAnA staMbhayukta pIDha, nALavALu tuMbaDuM, kASTadaMDavALI pAtrakesarikA athavA pAdaprIMchana vagere upakaraNo sAdhvIne rAkhavA kalpatA nathI paraMtu sAdhu tene rAkhI zake che. * prabaLa kAraNa vinA sAdhu-sAdhvIe ekabIjAnA mUtrane auSadha nimitte upayogamAM levA kalpatA nathI. sAdhu-sAdhvI rAtre rAkhelA AhAra, pANI, auSadha ane lepya padArthone prabaLa kAraNa vinA upayogamAM laI zakatA nathI, paraMtu prabaLa kAraNa hoya to te ukta padArthono vivekapUrvaka upayoga karI zake che. ke parihAra tapa karanAra sAdhunI sevA mATe niyukta sAdhu jo te potAnI koI maryAdAnuM ullaMghana kare to sevAkAryathI nivRta thayA pachI ati alpa prAyazcita devuM joIe. ka atyaMta pauSTika AhAra AvI gayA pachI sAdhvIe anya AhAranI gaveSaNA na karavI joIe, paraMtu te AhArathI jo nirvAha na thaI zake eTalI alpa mAtrAmAM hoya to pharIne gocarI mATe jaI zake che.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 zrI bRha895 sUtra za5-4 zzzzzzzzzzzzz deva-devInA sparzajanya vikAra bhAvanuM prAyazcitta - | 1 deve ya itthirUvaM viuvvittA NiggaMthaM paDiggAhejjA, taM ca NiggaMthe sAijjejjA, mehuNapaDisevaNapatte Avajjai cAummAsiyaM parihAraTThANaM annugghaaiyN| bhAvArtha - jo koI deva vaikriya zaktithI strInuM rUpa banAvIne sAdhune AliMgana kare ane sAdhu vikArabhAvathI te sparzanuM anumodana kare to te sAdhu maithuna saMbaMdhita guru cAturmAsika prAyazcittane prApta thAya cha. | 2 | deve ya purisarUvaM viuvvittA NiggaMthiM paDiggAhejjA, taM ca NiggaMthI sAijjejjA, mehuNapaDisevaNapattA Avajjai cAummAsiya parihAraTThANa aNugghAiyaM / bhAvArtha :- jo koI deva vaikriya zaktithI puruSanuM rUpa banAvIne sAdhvIne AliMgana kare ane sAdhvI vikArabhAvathI te sparzanI anumodanA kare to te maithuna saMbaMdhita guru cAturmAsika prAyazcittane prApta thAya che. | 3 devI ya itthirUvaM viuvvittA NiggaMthaM paDiggAhejjA, taM ca NiggaMthe sAijjejjA, mehuNapaDisevaNapatte Avajjai cAummAsiyaM parihAraTThANaM annugghaaiyN| bhAvArtha :- jo koI devI vaikriyazaktithI strInuM rUpa banAvIne sAdhune AliMgana kare ane sAdhu vikAra bhAvathI te sparzanuM anumodana kare to te maithuna saMbaMdhita guru cAturmAsika prAyazcitane prApta thAya che. | 4 devI ya purisarUvaM viuvvittA NiggaMthi paDiggAhejjA, taM ca NiggaMthI sAijjejjA, mehuNapaDisevaNapatte Avajjai cAummAsiyaM parihAraTThANaM annugdhaaiyN| bhAvArtha :- jo koI devI vaikriyazaktithI puruSanuM rUpa banAvIne sAdhvIne AliMgana kare ane sAdhvI vikArabhAvathI te sparzanI anumodanA kare to te maithuna saMbaMdhita guru cAturmAsika prAyazcittane prApta thAya che. kaleza karIne AvelA sAdhu prati kartavya - | 5 bhikkhU ya ahigaraNaM kaTu taM ahigaraNaM aviosavettA icchejjA aNNaM gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, kappai tassa paMca rAiMdiyaM cheyaM kaTu pariNivvAviya-pariNivvAviya docca pi tamevaM gaNaM paDiNijjAeyavve siyA, jahA vA tassa gaNassa pattiya siyA / bhAvArtha :- koI sAdhu kalaha karIne tene upazAMta karyA vinA bIjA gaNano svIkAra karIne vicaravA Icche, to tene pAMca divasa-rAtanI dIkSAno cheda ApIne, sarvathA zAMta-prazAMta karIne pharI tenA gaNamAM
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ udezaka-5 205 ] pAchA mokalI devA joIe athavA je gaNamAMthI te AvyA hoya te gaNanA sAdhuone je rIte vizvAsa rahe te rIte karavuM joIe. vivecana : prastuta sUtramAM kaleza karIne AvelA sAdhu prati anya gaNanA sAdhunuM kartavya samajAvyuM che. jo koI sAdhu krodhita thaIne potAno gaNa choDIne anyagaNamAM Ave, to te gaNanA viroe tene upadeza ApIne zAMta karavA joIe ane pAMca divasanI dIkSAno cheda vagere yogya prAyazcitta ApIne tene pahelAMnA gaNamAM pAchA mokalavA joIe, jethI te gaNanA sAdhuone vizvAsa AvI jAya ke have A sAdhuno krodha upazAMta thaI gayo che. upAdhyAya ke AcArya krodhita thaIne anyagaNamAM Ave to te gaNanA sthaviro teone paNa bodhadAyaka vacanothI zAMta kare ane upAdhyAyanI daza divasanI ane AcAryanI paMdara divasanI dIkSAnuM chedana karI pahelAMnA gaNamAM pAchA mokalavA joIe. A viSayamAM bhASyakAranuM kathana che ke potAnA gaNane choDIne anyagaNamAM AvelA sAdhu jo samajAvavA chatAM paNa pharI potAnA gaNamAM javA na icche to gaNanA sthavira sAdhuo sAmAnya sAdhunI pAMca ahorAtrino, upAdhyAyanI daza ahorAtrino ane AcAryanI paMdara ahorAtrino dIkSA cheda karIne potAnA gaNamAM rAkhI zake che paraMtu rAkhyA pahelAM zakya hoya to te gaNanA sAdhuo pAsethI tenI jANakArI ane svIkRti prApta karI levI jarUrI che. rAtribhojananA aticAra ane prAyazcitta :| 6 bhikkhU ya uggayavittIe aNatthamiya saMkappe saMthaDie Nivviigicche asaNaM vA jAva sAima vA paDiggAhettA AhAramAharemANe aha pacchA jANejjA- aNuggae sUrie, atthamie vA, se jaM ca AsayaMsi, jaM ca pANisi, jaM ca paDiggahe taM vigiMcamANe vA, visohemANe vA No aikkamai / taM appaNA bhuMjamANe, aNNesiM vA dalamANe, rAIbhoyaNapaDisevaNapatte Avajjai cAummAsiyaM parihAraTThANaM aNugghAiyaM / bhAvArtha :- sUryodaya pachI ane sUryAsta pahelAM bhikSAcaryA karavAnI pratijJAthI baddha thayelA koI samartha sAdhu sUryodaya athavA sUryAstanA viSayamAM saMdeha rahita arthAt sUryodaya thaI gayo che ke sUryAsta thayo nathI tevA nizcayapUrvaka sAdhu azana Adi cAre prakArano AhAra grahaNa karIne Ave ane tyAra pachI AhAra karatA samaye jANe ke haju sUryodaya thayo nathI athavA sUryAsta thaI gayo che, to te samaye je AhAra moDhAmAM hoya, hAthamAM hoya, pAtramAM hoya tene paraThI de tathA moDhA AdinI zuddhi karI le, to te jinAjJAnuM atikramaNa karatAM nathI. jo te AhArane te svayaM vApare athavA anya sAdhune Ape to tene rAtribhojanano doSa lAge che ane te anuddaghAtika-guru cAturmAsika prAyazcittane prApta thAya che. | 7 bhikkhU ya uggayavittIe aNathamiya saMkappe saMthaDie viigicchAsamAvaNNe asaNaM vA jAva sAimaM vA paDiggAhettA AhAramAhAremANe aha pacchA jANejjA
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 206 ] zrI bRha895 sUtra aNuggae sUrie atthamie vA se jaM ca AsayaMsi, jaM ca pANisi, jaM ca paDiggahe taM vigiMcamANe vA visohemANe vA No aikkamai, taM appaNA bhuMjamANe, aNNesiM vA dalamANe rAIbhoyaNapaDisevaNapatte Avajjai cAummAsiyaM parihAraTThANaM annugghaaiy| bhAvArtha :- sUryodaya pachI ane sUryAsta pahelAM bhikSAcaryA karavAnI pratijJAthI baddha thayelA koI samartha sAdhu sUryodaya athavA sUryAsta thayo che ke nahIM? te viSayamAM zaMkAzIla hoya ane azana Adi cAre prakArano AhAra grahaNa karIne Ave, tyAra pachI AhAra karatA samaye jANe ke- haju sUryodaya thayo nathI athavA suryAsta thaI gayo che, to te samaye je AhAra moDhAmAM hoya, hAthamAM hoya, pAtramAM hoya tene paraThI de tathA moDhA AdinI zuddhi karI le to te jinAjJAnuM atikramaNa karatA nathI. jo te AhArane te svayaM vApare athavA anya sAdhune Ape to tene rAtribhojanano doSa lAge che ane te anudaghAtika-guru cAturmAsika prAyazcittane prApta thAya che. | 8 bhikkhU ya uggayavittIe aNatthamiya saMkappe asaMthaDie Nivviigicche asaNaM vA jAva sAima vA paDiggAhettA AhAramAhAremANe aha pacchA jANejjAaNuggae sUrie atthamie vA se jaM ca AsayaMsi jaM ca pANisi jaM ca paDiggahe ta virgicamANe vA, visohemANe vA No aikkamai, ta appaNA bhujamANe aNNesiM vA dalamANe, rAIbhoyaNapaDisevaNapatte Avajjai cAummAsiyaM parihAraTThANaM aNugghAiyaM / bhAvArtha :- sUryodaya pachI ane sUryAsta pahelAM bhikSAcaryA karavAnI pratijJAthI baddha thayelA koI asamartha sAdhu sUryodaya athavA sUryAstanA viSayamAM zaMkArahita arthAt sUryodaya thaI gayo che athavA sUryAsta thayo nathI, tevA nizcayapUrvaka azana Adi cAre prakArano AhAra grahaNa karIne Ave ane tyAra pachI AhAra karatAM samaye te jANe ke sUryAdaya thayo nathI athavA sUryosta thaI gayo che, to te samaye je AhAra moDhAmAM hoya, hAthamAM hoya, pAtramAM hoya tene paraThI de tathA mukha AdinI zuddhi karI le, to te jinAjJAnuM atikramaNa karatAM nathI. jo te AhArane te svayaM vApare athavA anya sAdhune Ape to tene rAtribhojanano doSa lAge che ane te anuddaghAtika cAturmAsika prAyazcittane prApta thAya che. | 9 bhikkhU ya uggayavittIe aNatthamiyasaMkappe asaMthaDie viigicchAsamAvaNNe asaNaM vA jAva sAima vA paDiggAhettA AhAramAhAremANe aha pacchA jANejjAaNuggae sUrie atthamie vA, se jaM ca AsayaMsi jaM ca pANisi jaM ca paDiggahe taM vigiMcamANe vA, visohemANe vA No aikkamai, taM appaNA bhuMjamANe, aNNesi vA dalamANe, rAIbhoyaNapaDisevaNapatte Avajjai cAummAsiyaM parihAraTThANaM aNugghAiyaM / bhAvArtha :- sUryodaya pachI ane sUryAsta pahelAM bhikSAcaryA karavAnI pratijJAthI baddha thayelA koI asamartha sAdhu sUryodaya athavA sUryAsta thayo che ke nahIM? te viSayamAM zaMkAzIla hoya ane azana Adi
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-pa 207 cAre prakArano AhAra grahaNa karIne Ave. tyAra pachI AhAra karatAM samaye te jANe ke haju sUryodaya thayo nathI athavA sUryAsta thaI gayo che, to te samaye je AhAra moDhAmAM hoya, hAthamAM hoya, pAtramAM hoya tene paraThI de tathA moDhA AdinI zuddhi karI le, to te jinAjJAnuM atikramaNa karatA nathI. jo te AhArane te svayaM vApare athavA anya sAdhune Ape to tene rAtribhojana sevanano doSa lAge che ane te anuddaghAtika-guru cAturmAsika prAyazcittane prApta thAya che. vivecanaH prastuta sUtromAM cAra vikalpo dvArA rAtri bhojananA aticAra ane tenA prAyazcittanuM vidhAna che. sUtrakAre cAra vikalpomAM sAdhunA cAra vizeSaNano prayoga karyo che. cAra vikalpo :- (1) saMskRta ane nirvicikitsa sAdhunI apekSAthI, (2) saMskRta ane vicikitsa sAdhunI apekSAthI, (3) asaMskRta ane nirvicikitsa sAdhunI apekSAthI, (4) asaMskRta ane vicikitsa sAdhunI apekSAthI che. sAdhunA cAra vizeSaNo :- (1) saMthatti- saMskRta. samartha, svastha ane pratidina paryAptabhojI sAdhu. (2) asathaDi- asaMskRta. asamartha, asvastha tathA aThThama Adi tapazcaryA karanAra tapasvI sAdhu. asaMskRtanA traNa prakAra che- (1) tapa asaMskRta (2) glAna asaMskRta (3) aghyAna asaMskRta. 1. tapa asaMskRta-- tapazcaryA karavAthI je sAdhu asamartha thaI gayA hoya te, 2. glAna asaMskRta- roga AdithI je sAdhu azakta thaI gayA hoya te, 3. adhvAna asaMskRta- mArganA thAkathI je sAdhu kalAMta thaI gayA hoya te. (3) vinicchAsamAvaLe- vicikitsa. sUryodaya athavA sUryAsta thayo che ke nahIM ? te viSayamAM zaMkAzIla, saMzayavALA sAdhu. (4) niSviziSThe nirvicikitsa, saMzayarahita. sUryodaya thaI gayo che athavA sUryAsta thayo nathI, tevA nizcayavALA sAdhu. uparokta cAra vikalpomAMthI bIjA ane cothA vikalpavALA sAdhu sUryodaya ane sUryAstanA viSayamAM zaMkAzIla che, pahelA ane trIjA vikalpavALA sAdhu zaMkArahita hovA chatAM tene meghAcchAdita AkAza Adi kAraNathI sUryodaya ke sUryAstanA viSayamAM bhrama thAya ane AhAra-pANI grahaNa kare paraMtu jyAre vAstavikatA samajAI jAya ke sUryodaya pahelAM ane sUryAsta pachI AhAra grahaNa thaI gayo che to teNe turaMta ja te AhArane paraThI devo joIe. jo te AhAra paraThe nahIM to tene rAtribhojanano doSa lAge che ane tethI te sAdhu gurucAturmAsika prAyazcittane prApta thAya che. tenuM kathana nizItha sUtra, uddezaka-10mAM paNa che. uddagAla(ghacarakA) sabaMdhI viveka ane prAyazcitaH 10 iha khalu NiggaMthassa vA NiggaMthIe vA rAo vA viyAle vA sapA sabhoyaNe uggAle AgacchejjA, taM vigiMcamANe vA visohemANe vA No aikkamai / taM uggalittA paccogilamANe rAIbhoyaNapaDisevaNapatte Avajjai cAummAsiyaM parihAraTThANaM aNugghAiyaM / bhAvArtha:jo koI sAdhu athavA sAdhvIne rAtre athavA saMdhyA samaye(pUrve grahaNa karelA) pANI ane AhArano ghacarako Ave ane te tene thUMkI de, moDhuM cokhkhuM karI le, to te jinAjJAnuM atikramaNa karatA nathI.
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 ] zrI bRhatka95 sUtra jo ghacarako Ave ane gaLI jAya, to tene rAtribhojanano doSa lAge che ane te anuddaghAtika gurucAturmAsika prAyazcittane prApta thAya che. vivecana : - prastuta sUtramAM ugAla-ghacarakAne gaLI javAnuM prAyazcitta kahyuM che. rAtre athavA saMdhyAkALe ghacarako Ave to sUtrokta vidhi anusAra vastra AdithI moDhAne zuddha karI levuM joIe. jo te moDhAmAM pAchA AvelA AhAra-pANIne gaLI jAya to tene rAtribhojanano doSa lAge che ane tethI te sUtrokta prAyazcittane prApta thAya che. A viSayane spaSTa karavA mATe bhASyakAre eka rUpaka ApyuM che. jema kaDAImAM tenA pramANathI ochuM dUdha nAMkhIne ukALavAmAM Ave to tenI aMdara ja ukaLe che bahAra AvatuM nathI paraMtu jyAre kaDAImAM adhika dUdha bharIne ukALavAmAM Ave to temAMthI dUdha ubharAIne bahAra Ave che. te rIte maryAdAthI vadhAre AhAra karavAthI ghacarako Ave che ane ocho AhAra karavAthI ghacarako Avato nathI, tethI sAdhue AhAranA pramANamAM viveka rAkhavo jarUrI che. saMsakta AhAra vAparavAno viveka - |11 NiggaMthassa ya gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe aNuppaviTThassa aMto paDiggahasi pANANi vA bIyANi vA rae vA pariyAvajjejjA, taM ca saMcAei vigicittae vA visohittae vA taM puvvAmeva vigiMciya visohiya, tao saMjayAmeva bhaMjejja vA piejja vA / taM ca No saMcAei vigiMcittae vA visohittae vA taM No appaNA bhuMjjejA, No aNNesiM dAvae, egate bahuphAsue thaMDile paDilehittA pamajjittA pariTTaveyavve siyA / bhAvArtha :- sAdhu gRhasthanA ghare AhAra-pANI mATe praveza kare tyAre AhAranA pAtramAM koI prANI, bIja athavA sacita raja paDI gayA hoya ane tene dUra karI zakAya tema hoya, vizuddha karI zakAya tema hoya to, te bIja Adine dUra karIne, vizuddha karIne pachI yatanApUrvaka te AhAra-pANI vApare athavA pIe. jo tene dUra karavA athavA vizuddha karavA saMbhavita na hoya to teno svayaM upabhoga na kare ane bIjAne paNa na Ape paraMtu ekAMta ane nirdoSa spaMDila bhUmimAM pratilekhana ane pramArjana karIne paraThI de. 12 NiggaMthassa ya gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe aNuppaviTThassa aMto paDiggahasi dae vA dagarae vA dagaphusie vA pariyAvajjejjA se ya usiNabhoyaNajAe paribhottavve siyA / se ya sIe bhoyaNajAe taM No appaNA bhuMjejjA, No aNNesiM dAvae, egate bahuphAsue thaMDile paDilehittA pamajjittA pariTTaveyavve siyA / bhAvArtha :- sAdhu gRhasthanA gharamAM AhAra-pANI mATe praveza kare, tyAre sAdhunA AhAranA pAtrAmAM jo sacitta pANI athavA sacitta pANInA TIpAM paDI gayA hoya ke sacitta pANIno sparza thaI gayo hoya ane te AhAra garama hoya to te AhArane svayaM vApare ane jo te AhAra ThaMDo hoya to svayaM vApare nahIM, bIjAne vAparavA Ape nahIM paraMtu ekAMta ane nirdoSa sthaDila bhUmimAM paraThI de.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ udezaka-5 | 209 ] prastuta sUtromAM sAdhu 42 upayogapUrvaka AhAra paDI jAya, kyAre vivecana : prastuta sUtromAM sAdhune tra-sthAvara jIvothI saMsakta AhAra vAparavAno viveka pradarzita karyo che. sAdhu gRhasthane tyAMthI gaveSaNA sahita upayogapUrvaka AhAra grahaNa kare che. kyAreka gRhastha AhAra vahorAvatA hoya tyAre mAkhI, macchara Adi jIvajaMtu acAnaka pAtramAM paDI jAya, kyAreka koI bIja sahitano AhAra grahaNa thaI jAya, kyAreka acAnaka varasAda Ave ane saceta pANInA TIpAM AhAramAM mizrita thaI jAya, kyAreka saceta mizrita AhAra grahaNa thaI jAya, A rIte koI paNa nimittathI sAdhuno AhAra sacitta saMsakta banI jAya ane sAdhune AhAranuM pratilekhana karatA sacitta saMsaktatAno khyAla Ave to sAdhue vivekapUrvaka atyaMta yatanAthI mAkhI, macchara, bIja Adine bahAra kADhIne AhAra vAparavo joIe. jo AhAramAMthI sacitta bIja Adi kADhI zakAya tema na hoya, jema ke lADavAnI upara khasakhasa nAkhI hoya, sAkara sAthe saceta mIThuM mizrita thayeluM hoya, snigdha pravAhI padArthamAM kIDI maMkoDA caDI gayA hoya, tyAre te AhAra nirdoSa bhUmimAM vivekapUrvaka paraThI devo joIe, jo saceta pANInA TIpAM garama padArthomAM mizrita thayA hoya to te TIpA zastra pariNata thaI jAya che ane te AhAra sAdhu vAparI zake che sAdhu paraMtu khAkharA jevI sUkI vastu para sacitta pANInA TIpAM paDyA hoya, to te pANInA TIpAM zastra pariNata thatA nathI, tethI tevo AhAra sAdhu svayaM vApare nahIM paNa paraThI de. saMkSepamAM sacitta padArtha athavA sacitta mizrita khAdyapadArtha asAvadhAnIthI grahaNa thayA hoya ane sacitta padArtha judA thaI zake to tene judA karIne acitta AhAra vAparavo joIe ane sacitta bIja Adi kADhavA zakya na hoya, to te mizrita AhAra, paraThI devo joIe. pazu-pakSInA sparzajanya vikArabhAvanuM prAyazcitaH13 NiggaMthIe ya rAo vA viyAle vA uccAraM vA pAsavaNaM vA vigiMcamANIe vA visohemANIe vA aNNayare pasujAIe vA pakkhijAIe vA aNNayara iMdiyajAyaM parAmusejjA, taM ca NiggaMthI sAijjejjA hatthakamma paDisevaNapattA Avajjai mAsiyaM parihAraTThANaM aNugghAiyaM / bhAvArtha :- rAtre ke vikAlamAM maLa-mUtranA tyAga samaye athavA zuddhi karavAnA samaye sAdhvIjInA zarIra(idriyone koI pazu-pakSIno sparza thaI jAya ane sAdhvI te sparzanuM vikAra bhAvathI anumodana kare to tene hastakarma doSa lAge che ane te anuddaghAtika-guru mAsika prAyazcittane pAtra thAya che. 14 NiggaMthIe ya rAo vA viyAle vA uccAraM vA pAsavaNaM vA vigiMcamANIe vA visohemANIe vA aNNayare pasujAIe vA pakkhijAIe vA aNNayaraMsi soyasi ogAhejjA, taM ca NiggaMthI sAijjejjA, mehuNapaDisevaNapattA Avajjai cAummAsiya parihAraTThANaM aNugghAiyaM / bhAvArtha - rAtre athavA vikAsamAM maLa-mUtranA parityAga samaye athavA zuddhi karavAnA samaye koI pazu-pakSI sAdhvInA zrota(yoni)nuM avagAhana kare ane te sAdhvI vikAra bhAvathI tenuM anumodana kare to
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 | zrI bRhatka95 sUtra tene maithunasevanano doSa lAge che ane te anudaghAtika-cAturmAsika prAyazcittane prApta thAya che. sAdhvIne ekalA javAno niSedha - |15 No kappai NiggaMthIe egANiyAe gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe Nikkhamittae vA pavisittae vA / bhAvArtha- sAdhvIne gRhasthanA gharamAM AhArane mATe ekalA javuM-AvavuM kalpatuM nathI. | 16 No kappai NiggaMthIe egANiyAe bahiyA viyArabhUmi vA vihAramUrmi vA Nikkhamittae vA pavisittae vA / bhAvArtha - sAdhvIne zaucane mATe tathA svAdhyAyane mATe upAzrayanI bahAra ekalA javuM AvavuM kalpatuM nathI. | 17 No kappai NiggaMthIe egANiyAe gAmANugAmaM dUijjittae, vAsAvAsaM vA vasthA | bhAvArtha - sAdhvIne eka gAmathI bIje gAma ekalA vihAra karavo tathA varSAvAsa rahevuM kalpatuM nathI. vivecanaH sAdhvIne koI sthAne ekalA rahevuM athavA ekalA javuM-AvavuM yogya nathI kAraNa ke strIne ekalI joIne durAcArI manuSya dvArA AkramaNa ane baLAtkAranI saMbhAvanA rahe che. zIlanI rakSA mATe sAdhvIe kyAMya ekalA javuM yogya nathI. sAdhvIne vastra, pAtra rahita thavAno niSedha - 18 No kappai NiggaMthIe aceliyAe hottae / bhAvArtha :- sAdhvIne vastrarahita thavuM kalpatuM nathI. |19 No kappai NiggaMthIe apAiyAe hottae / bhAvArtha :- sAdhvIne pAtrarahita rahevuM kalpatuM nathI. vivecana - sAdhvIne mATe acela thavAno ane jinakalpI thavAno niSedha che. sarvajJa prarUpita dharmamAM sAdhune mATe acela rahevAnuM kathana che, paraMtu sAdhvIne mATe loka apavAda, puruSanuM AkarSaNa Adi aneka doSonI saMbhAvanAthI vastrarahita rahevAno sarvathA niSedha che. pAtrA na rAkhe to tene kara pAtramAM gRhasthane tyAM ja AhAra karavo paDe, gRhasthane tyAM vadhu samaya rokavAthI sAdhvIne aneka ApattionI saMbhAvanA che, tethI sAdhvIne pAtra rAkhavA jarUrI che. sAdhvIne pratijJAbaddha thaIne Asana Adi karavAno niSedha:20 No kappai NiggaMthIe vosaTThakAiyAe hottae / bhAvArtha - sAdhvIne sarvathA zarIra vosirAvIne rahevuM kalpatuM nathI.
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-pa 211 21 No kappaNiggaMthIe bahiyA gAmassa vA jAva rAyahANIe vA uDDuM bAhAo pagijjhiya pagijjhiya sUrAbhimuhIe egapAiyAe ThiccA AyAvaNAe AyAvettae / kappara se uvassayassa aMtovagaDAe saMghADipaDibaddhAe samatalapAiyAe palaMbiyabAhiyAe ThiccA AyAvaNAe AyAvettae / bhAvArtha :- sAdhvIne grAma yAvat rAjadhAnInI bahAra baMne hAthane uparanI tarapha karIne, sUrya tarapha mukha rAkhIne tathA eka page UbhA rahIne AtApanA levI kalpatI nathI paraMtu upAzrayanI aMdara paDado bAMdhI baMne hAtha nIcA rAkhIne, baMne pagane sarakhA rAkhI UbhA rahIne AtApanA levI kalpe che. 22 No kappai NiggaMthIe ThANAiyAe hottae / bhAvArtha:- sAdhvIne UbhA rahIne kAyotsarga karavAno abhigraha karavo kalpato nathI. 23 No kappara NiggaMthIe paDimaTThAiyAe hottae / bhAvArtha:- sAdhvIne eka rAtri Adino kAyotsarga karavAno abhigraha karavo kalpato nathI. 24 No kappara NiggaMthIe ukkuDuyAsaNiyAe hottae / bhAvArtha:- sAdhvIne utkruTa Asane sthita rahevAno abhigraha karavo kalpato nathI. 25 No kappai NiggaMthIe NisajjiyAe hottae / bhAvArtha: sAdhvIne niSadhAsanathI sthita rahevAno abhigraha karavo kalpato nathI. 26 No kappai NiggaMthIe vIrAsaNiyAe hottae / bhAvArtha: sAdhvIne vIrAsanathI sthita rahevAno abhigraha karavo kalpato nathI. 27 No kappara NiggaMthIe daMDAsaNiyAe hottae / bhAvArtha :- sAdhvIne daMDAsanathI sthita rahevAno abhigraha karavo kalpato nathI. 28 No kappai NiggaMthIe lagaMDasAiyAe hottae / bhAvArtha :- sAdhvIne lakuTAsanathI sthita rahevAno abhigraha karavo kalpato nathI. 29 No kappara NiggaMthIe omaMthiyAe hottae / bhAvArtha : sAdhvIne uMdhA sUIne sthita rahevAno abhigraha karavo kalpato nathI. 30 No kappai NiggaMthIe uttANiyAe hottae / bhAvArtha: sAdhvIne uttAnAsanathI sthita rahevAno abhigraha karavo kalpato nathI. 31 | No kappai NiggaMthIe aMbakhujjiyAe hottae / bhAvArtha: sAdhvIne Amra--kuJjikAsanamAM sthita rahevAno abhigraha karavo kalpato nathI.
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 32 No kappai NiggaMthIe egapAsiyAe hottae / bhAvArtha : vivecanaH zrI bRhatkalpa sUtra sAdhvIne eka paDakhethI zayana karavAno abhigraha karavo kalpato nathI. prastuta sUtromAM sAdhvIne mATe keTalIka niSiddha kriyAono ullekha che. zarIrane sarvathA vosirAvIne manuSya, tiryaMca athavA deva saMbaMdhI upasarga sahana karavA, grAma AdinI bahAra jaIne AtApanA levI, samaya nizcita karIne lAMbA kALa sudhI UbhA rahIne kAyotsarga karavo, ekAkIpaNe ArAdhanA karI zakAya, tevI sAdhunI 12 pratimA, mokapaDiyA Adi pratimAonuM vahana karavuM, samaya nizcita karIne abhigrahapUrvaka pAMca prakAranA niSadhAsanathI besavuM vagere kriyAono sAdhvIne mATe niSedha che. pAMca prakAranI niSadyA A pramANe che- (1) samapAdaputA- jemAM baMne paga nitaMba bhAgano sparza kare. (2) go--niSadhakA- gAyanI samAna besavuM. (3) hastizunDikA- banne nitaMbonA baLe besIne eka paga hAthInI sUMDhanI jema upara rAkhIne besavuM. (4) paryaMkAsana- padmAsanathI besavuM. (5) ardhaparyaMkAsana- ardha padmAsana arthAt eka paganI upara bIjo paga rAkhIne besavuM. A AsanonuM svarUpa dazAzrutaskaMdha, dazA.7mAM kahyuM che. bhASyakAre sAdhvIne mATe uparokta abhigrahapUrvakanA AsananA niSedhanuM kAraNa spaSTa karyuM che ke sUtrokta AsanamAM abhigrahapUrvaka sthita sAdhvIne koI kAmAtura puruSa upasarga kare, to abhigraha pUrNa na thAya tyAM sudhI teNI teno pratikAra karI zakatI nathI. abhigraha Adi sAdhanAo vizeSa nirjarAnA sthAna che, to paNa sAdhvIne mATe brahmacarya mahAvratanI surakSA mATe bAdhaka hovAthI teno niSedha che. samaya nirdhArita karyA vinA sAdhvI koI paNa AsanamAM UbhI rahe, bese athavA sUe to teno niSedha nathI. AkucanapaTTaka dhAraNa karavAno viveka H 33 No kappai NiggaMthINaM AkuMcaNapaTTagaM dhArittae vA pariharittae vA / bhAvArtha:- sAdhvIone AkuMcanapaTTaka rAkhavo athavA upayogamAM levo kalpato nathI. | 34 kappai NiggaMthANaM AkuMcaNapaTTagaM dhArittae vA pariharittae vA / bhAvArtha:sAdhuone AkuMcanapaTTaka rAkhavo athavA upayogamAM levo kalpe che. vivecanaH AkuMcanapaTTaka--tenuM bIjuM nAma paryastikApaTTaka che. te cAra AMgaLa pahoLuM ane zarIra pramANa lAMbu sutarAu vastra hoya che. bhIMta Adino sahAro na levAnA samaye teno upayoga thAya che. vRddha, glAna Adi sAdhune divAlanuM AlaMbana(orDiMgaNa) laIne besavuM Avazyaka hoya ane divAla para udhaI Adi jIvonI saMbhAvanA hoya to divAlAdinuM oThIMgaNa na laI zake tyAre AkraMcana paTTakano upayoga kare che. ghUMTaNathI pagane UMcA karIne, kamara sAthe pagane paryastikApaTTaka(AkuMcanapaTTaka)thI bAMdhI devAthI ArAma khurazInI jema zarIranI sthiti thaI jAya che ane divAlanA sahArAnI jevo ja zarIrane ArAma maLe che.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-5 | 213 | paryastikApaTTaka bAMdhIne besavuM te garva yukta Asana che. sAdhvInI zArIrika sthitinA kAraNe A rIte besavuM-lokaniMdita thAya che, tethI sAdhvIne mATe paryastikApaTTakano niSedha che. bhASyakAre kahyuM che ke atyaMta Avazyaka hoya to sAdhvIe paryastikApaTTaka bAMdhIne tenA upara vastra oDhIne besavAmAM viveka rAkhavo joIe. sAdhue paNa sAmAnyarIte paryastikApaTTaka na vAparavuM joIe kAraNa ke A aupagrahika upakaraNa che, tethI vizeSa paristhitimAM ja teno upayoga karavo joIe. avalaMbanayukta Asana - |35 No kappai NiggaMthINaM sAvassayaMsi AsaNaMsi Asaittae vA tuyaTTittae vA / bhAvArtha:- sAdhvIne AlaMbanayukta Asana para besavuM athavA sUvuM kalpatuM nathI. |36 kappai NiggaMthANaM sAvassayaMsi AsaNaMsi Asaittae vA tuyaTTittae vA / bhAvArtha :- sAdhune AlaMbanayukta Asana para besavuM athavA sUvuM kahyuM che. vivecana : - prastuta sUtromAM AdhArayukta khurazI Adi AsanonuM varNana che. jarUriyAta hoya to sAdhu A sAdhanono upayoga karI zake che ane A prakAranA Asana na maLe tyAre paryAstikApaTTakano upayoga thAya che. alaMbana yukta khurazI Adi para ArAmathI besavuM, te abhimAna sUcaka che. loka vyavahAramAM paNa nidita gaNAya che, tethI sAdhvIne mATe AlaMbanayukta Asanano niSedha che. sAdhu-sAdhvI kyAreka sAmAnya rIte khurazI vagere upakaraNa upayogamAM levA jarUrI hoya to AdhAra lIdhA vinA vivekapUrvaka teno upayoga karI zake che. savisANa pITha Adino upayoga - |37 No kappai NiggaMthINaM savisANaMsi pIDhaMsi vA phalagaMsi vA Asaittae vA tuyaTTittae vA / bhAvArtha - sAdhvIone saviSANa pITha(siMhAsana) athavA phalaka (suvAnI pATa) para besavuM athavA sUvuM kalpatuM nathI. 38 kappai NiggaMthANaM savisANaMsi pIDhaMsi vA phalagaMsi vA Asaittae vA tuyaTTittae vA / bhAvArtha :- sAdhuone saviSANa pITha(siMhAsana) para athavA phalaka para besavuM athavA suvuM kahyuM che. vivecana : pITha athavA phalaka para ziMgaDA jevA upara uThelA nAnA-nAnA staMbha hoya che tene saviSANa pITha kahe che. tenA nAnA staMbha goLa ane aNIdAra hovAthI sAdhvI mATe te AkAra doSathI dUSita che ane tethI teno upayoga karavAno niSedha che sAdhune paNa anya pITha phalaka maLI jAya to viSANayukta pITha phalaka Adi upayogamAM levA yogya nathI. paraMparA anusAra saviSANa pIThano artha siMhAsana thAya che.
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 | zrI bRha895 sUtra sAdhvIne mATe niSiddha upakaraNa - 39 No kappai NiggaMthINaM sarveTayaM lAuya dhArittae vA pariharittae vA / bhAvArtha - sAdhvIone saMvRta-nAla sahitanuM tuMbaDuM rAkhavuM athavA teno upayoga karavo kalpato nathI. 40 kappai NiggaMthANaM sarveTayaM lAuyaM dhArittae vA pariharittae vA / bhAvArtha :- sAdhuone saMvRta-nAla sahitanuM tuMbaDuM rAkhavuM ane teno upayoga karavo kalpa che. 41 No kappai NiggaMthINaM sarveTiyaM pAyakesariyaM dhArittae vA pariharittae vA / bhAvArtha - sAdhvIone saMvRta-pAtrakesarikA-dAMDIvALo pAtrA pojavAno guccho rAkhavo athavA teno upayoga karavo kalpato nathI. 42 kappai NiggaMthANaM sarveTiyaM pAyakesariyaM dhArittae vA pariharittae vA / bhAvArtha :- sAdhuone saMvRta-pAtrakesarikA-dAMDIvALo pAtrA paujavAno guccho rAkhavo athavA teno upayoga karavo kahyuM che. 43 No kappai NiggaMthINaM dArudaNDayaM pAyapucchaNaM dhArettae vA pariharittae vA / bhAvArtha- sAdhvIne dArUdaMDavALuM-lAkaDAnI dAMDIvALuM pAdaprIMchana rAkhavuM athavA teno upayoga karavo kalpato nathI. 44 kappai NiggaMthANaM dArudaMDayaM pAyapuMchaNaM dhArittae vA pariharittae vA / bhAvArtha:- sAdhune dArUdaMDavALuM lAkaDAnI dAMDIvALuM pAdaprAMchana rAkhavuM athavA teno upayoga karavA kahyuM che. vivecana : prastuta sUtromAM sAdhvIne mATe niSiddha keTalAka upakaraNonuM nirUpaNa che. saMvRtta tuMbaDuM arthAt nAla sahitanuM tuMbaDuM, dAMDIvALo pAtrA poMjavAno guccho athavA lAkaDAnA daMDanA eka cheDe kapaDuM bAMdheluM hoya ane te tuMbaDA Adine poMjavAnA upayogamAM levAtuM hoya, te upakaraNa(guccho Adi) te tathA lAkaDAnA daMDavALuM pAdaproMchana AkAra doSathI dUSita hovAthI sAdhvIne upayogamAM levuM kalpatuM nathI. uparokta upakaraNo jarUriyAta pramANe sAdhu vAparI zake che. paraspara moka AdAna-pradAna - |45 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa aNNamaNNassa moyaM Aiyattae (Apibittae) vA Ayamittae vA NaNNattha gADhAugADhesu rogAyakesu / bhAvArtha :- sAdhuo ane sAdhvIone ekabIjAnuM mutra pIvA mATe athavA mAliza karavA mATe ApavuM kalpatuM nathI, ugraroga ane rogAtakomAM kahyuM che. vivecana : aneka rogomAM gAya, bakarI AdinA mUtranuM pAna tathA aneka rogomAM svayaMnA mUtranuM pAna tathA
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-pa 215 tenuM mAliza karavAnuM cikitsAzAstramAM vidhAna che, tethI kyAreka sAdhu-sAdhvIne paraspara mUtranuM AdAna-pradAna karavAno prasaMga AvI zake che. A apekSAe A sUtramAM kathana karyuM che. sAmAnya sthitimAM paraspara AdAna-pradAnano niSedha che, viziSTa paristhitimAM teno AgAra che. vAsI AhAra-auSadhano viveka H | 46 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA pAriyAsiyassa AhArassa tayappamANamettamavi bhUippamANamettamavi biMduppamANamettamavi AhAramAhArittae, NaNNattha AgADhA'gADhesu rogAke | bhAvArtha:- sAdhu-sAdhvIone parivAsita(rAtre rAkhelo) AhAra tvak pramANa--tRNa jeTalo, bhUti pramANa--eka capaTI jeTalo vAparavo ane biMdu pramANa pANI paNa pIvuM kalpatuM nathI, ugrarogo ane rogAMtakomAM kalpe che. 47 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA pAriyAsieNaM AlevaNajAeNaM gAyAiM AliMpittae vA viliMpittae vA, gaNNattha AgADhA'gADhehiM rogAyaMkehiM / bhAvArtha:sAdhuo ane sAdhvIone parivAsita-rAtre rAkhelA koIpaNa prakAranA lepa potAnA zarIra para ekavAra athavA vAraMvAra lagAvavA kalpatA nathI, ugrarogo ane rogAtaMkomAM lagAvavA kalpe che. 48 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA pAriyAsieNaM telleNa vA jAva NavaNIeNa vA vasAe vA gAyAiM abbhaMgittae vA makkhittae vA gaNNattha AgADhA'gADhehiM rogAyaMkehiM / bhAvArtha:- sAdhuo ane sAdhvIone parivAsita-rAtri rAkhelA tela yAvat mAkhaNa, snigdha padArtha potAnA zarIre copaDavA athavA mAliza karavA kalpatA nathI, ugrarogo athavA rogAtakomAM kalpe che. vivecanaH prastuta sUtromAM AhAra ane auSadhane rAtre rAkhavAnA tathA tenA upayoganA vivekane pradarzita karyo che. sAdhuo ane sAdhvIone khAvA-pIvA yogya khAdha padArtho, lepa-copaDavA yogya padArtho ane mardana karavA yogya telAdi padArthono saMcaya karavo tathA te padArthone rAtre rAkhavAno utsargamArgamAM sarvathA niSedha che ane A kAryone mATe prAyazcittanuM paNa vidhAna che. ugraroga athavA mAraNAMtika AMtaka(bImArI) thAya tyAre pUrvokta atyaMta Avazyaka padArthono saMcaya karavo rAtre rAkhavAnuM apavAdamArgamAM vidhAna che. gItArtha sAdhu jANe ke AkhA gAmamAM mahAmArI vagere koI rogacALo phelAI rahyo che, gAma khAlI thaI rahyuM che. potAnA saMghADAmAM koI vRddha, sthavira sAdhu bImAra che, te cAlavAmAM asamartha che. tenA mATe Avazyaka auSadho AsapAsanA gAmamAM prApta na thavAthI dUranA gAmamAMthI lAvelA che. tevI paristhitimAM alabhya padArthono saMcaya karI zake che, tene rAtrivAsa rAkhI zake che ane anivArya saMyogomAM vivekapUrvaka teno upayoga karI zake che.
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 216 ] zrI bRhataka9pa sUtra jaganja AVISIThaM jAyavardi... prANaghAtaka ugraroga Adi viziSTa paristhitimAM sUtrokta maryAdAno AgAra-chUTa hoya che. sAmAnya rIte sAdhu-sAdhvI AhAra-pANI ke auSadha rAtrivAsa rAkhatA nathI paraMtu koI anivArya saMyogomAM gItArtha sAdhunI AjJA pUrvaka rAtre rAkhI zake che ane viveka pUrvaka teno upayoga karI zake che. rAtre rAkhelA dravyone divase khAvA-pIvAnA upayogamAM laI zake che ane jarUra paDe to rAtre teno lepa vagere karI zake che. padArthone rAtrivAsa rAkhavA tathA teno upayoga karavAnI vidhinuM vistRta varNana bhASyamAM che. malipittA_Alepana - ekavAra lepa karavo athavA zarIramAM jalana Adi thavAthI sarvAge lepa karavo. lilipitta-vilepana - vAraMvAra lepa karavo athavA mastaka Adi viziSTa aMge lepa karavo. sAdhu-sAdhvIoe sauMdarya vRddhi mATe koI prakAranA Alepana, vilepanano prayoga karavo kalpato nathI; phakta rogAdinI upazAMti mATe lepya padArthono prayoga karI zake che. pArivArika sAdhunuM doSa-sevana tathA prAyazcitta :49 parihArakappaTThie bhikkhU bahiyA therANaM veyAvaDiyAe gacchejjA, se ya Ahacca aikkamejjA, taM ca therA jANejjA appaNo AgameNa aNNesiM vA aMtie soccA, tao pacchA tassa ahAlahusae NAma vavahAre paTTaviyavve siyA / bhAvArtha :- parihArakalpasthita sAdhu jo sthavironI sevAne mATe kyAMya bahAra jAya ane kadAcita parihArakalpamAM koI doSa sevana kare, A vRttAMta sthavira sAdhu potAnA jJAnathI athavA anya pAsethI sAMbhaLIne jANe to vaiyAvaccathI nivRtta thayA pachI sthavira sAdhue tene atyaMta alpa prasthApanA-prAyazcitta ApavuM joIe. vivecanaH prastuta sUtramAM pArivArika sAdhue viziSTa paristhitimAM karelA doSa sevananA prAyazcittanuM kathana che. sUtragata vaiyAvRtya padanA upalakSaNathI anya Avazyaka kArya paNa grahaNa karAya che. AcArya athavA gaNapramukha Adi parihAratapa vahana karanAra sAdhune anya sAdhunI vaiyAvacca mATe athavA anya dArzaniko sAthe zAstrArtha karavA anyatra mokale athavA te svayaM anivArya kAraNothI anyatra jAya ane tyAM tenA parihAratapanI maryAdAnuM atikramaNa thaI jAya tyAre tenA atikramaNane AcArya Adi svayaM potAnA jJAnabaLathI athavA anya koI dvArA jANe to tene atialpa prAyazcitta Ape kAraNa ke tenuM parihAratapa vaiiyAvacca athavA zAstrArtha Adi vizeSa kAraNothI khaMDita thayuM che. pauSTika bhojananI prApti pachI gocarI javAno viveka - 50 NiggaMthIe ya gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe aNuppaviTThAe aNNayare pulAgabhatte paDiggAhie siyA, sA ya saMtharejjA, kappai se taddivasaM teNeva bhattaTeNaM pajjosavettae, No se kappai doccaM pi gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe pvisitte| sA ya No saMtharejjA, evaM se kappai doccaM pi gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ udezaka-5 | 217 ] pavisittae / bhAvArtha :- sAdhvI AhArane mATe gRhasthanA gharamAM praveza kare ane tyAM jo pulAka bhakta-atyaMta sarasa (pauSTika) AhAra grahaNa thaI jAya ane jo te grahaNa karelA AhArathI nirvAha thaI zake tema hoya to te divase te AhArathI nirvAha kare paraMtu bIjA(anya) gRhasthanA gharamAM jAya nahIM athavA bIjIvAra gocarI na jAya. jo grahaNa karelA te AhArathI nirvAha thaI zake tema na hoya to AhArane mATe bIjA gharomAM javuM kahyuM che. vivecana : prastuta sUtramAM mulAkabhakta-pauSTika svAdiSTa AhAra ekavAra grahaNa thayA pachI bIjIvAra gocarI mATe javAno viveka pradarzita karyo che. punAmatte- pulAka bhakta. "pulAka' zabdano sAmAnya artha che - "asAra padArtha paraMtu ahIM teno kaMIka vizeSa artha iSTa che. je svAdiSTa bhojananI AsaktithI saMyama bhAvamAM hAni thAya arthAtu saMyama niHsAra thAya, tene pulAka bhakta kahe che. bhASyamAM pulAkabhaktanA traNa prakAra kahyA che- (1) dhAnyapulAka (2) gaMdhapulAka (3) rasapulAka, (1) je dhAnyomAMthI banelA khAdya padArtho vAparavAthI zArIrika sAmarthya AdinI vRddhi na thAya tevA sAMbo, cokhA Adi dhAnyapalAka kahevAya che. (2) lasaNa, DuMgaLI Adi tathA laviMga, ilAyacI, attara Adi jenI utkRSTa gaMdha hoya, te badhA padArtha gadhapulAka kahevAya che. (3) dUdha, AMbalIno rasa, drAkSano rasa Adi athavA ati sarasa pauSTika temaja aneka rAsAyaNika auSadhothI mizrita khAdya padArtha rasapulAka kahevAya che. A sUtramAM pulAkabhaktane grahaNa karyA pachI te AhArathI nirvAha thaI zake tema hoya to sAdhvIne anya gRhomAM gocarI javAno niSedha che, ahIM rasapulAkanI apekSAe sUtranuM vidhAna samajavuM joIe kAraNake gaMdhapulAka ane dhAnyapulAka rUpa vaikalpika arthamAM gocarIe na javAnuM sUtrokta vidhAna tarkasaMgata nathI. rasapulAkanA atisevanathI ajIrNa athavA unmAda thavAnI prAyaH saMbhAvanA rahe che, tethI te divase tenAthI nirvAha thaI zake to anyatra bhikSA mATe na javuM joIe, jethI ukta doSonI saMbhAvanA rahe nahIM, jo te rasapulAka bhakta ati alpa mAtrAmAM hoya ane tenAthI nirvAha thaI zake tema na hoya to anya gharomAMthI bhikSA grahaNa karI zakAya che. A satrano anya rIte artha thAya che ke gocarImAM pauSTika AhAra Avyo hoya to sAdhvI tenAthI ja nirvAha kare. rasalolupatAnA kAraNe bIjIvAra gocarIe na jAya ane jo te AhAra paryApta na hoya to bIjIvAra paNa gocarIe jaI zake che. bhASyakAranA kathanAnusAra-pakSeva no niyama vidaputAmi ho samaLA je vidhi sAdhvIne mATe che, te sAdhune mATe paNa che. che udezaka-pa saMpUrNa
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 218 ] zrI braha85 sUtra uddezaka-6 prAkathana chaRORWARDRORDROR ke A uddezakamAM sAdhu-sAdhvIne cha prakAranA nabolavA yogya vacano, vijAtIya sparzaviSayaka apavAda mArga, saMyama nAzaka cha doSo, cha prakAranI kalpa maryAdA Adi mukhyatve 7 nA aMkathI saMbaMdhita viSaya varNana che. ka sAdhu-sAdhvIne satya mahAvratanI zuddhi mATe alIka, khiMsita, kaThora Adi cha prakAranA akalpanIya vacana na bolavA joIe. ke koI paNa sAdhu bIjA sAdhu upara prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna Adi doSa sevanano AkSepa mUke ane jo tene pramANathI siddha na karI zake to te sAdhu prAyazcittane pAtra thAya che. * paristhiti vaza sAdhu-sAdhvI ekabIjAnA pagamAMthI kAMTA Adi kADhI zake che ane AMkhamAM paDelA raja Adi paNa kADhI zake che. ke nadImAM DubatA Adi sUtrokta vizeSa paristhitiomAM tene AdhAra ApanAra anya sAdhvI ke baheno na hoya, to sAdhu, sAdhvIne sahAro ApI zake che ane sevA karI zake che. te ja rIte sAdhvI sAdhune Teko ApI zake che. * sAdhu-sAdhvI kuceSTA, vAcALatA, cakSulolupatA, ciDIyApaNuM, atilobha ane nidAna, A saMyamanAzaka cha doSone jANIne teno parityAga kare. * jinakalpa, sthavirakalpa Adi saMyamapAlana karanAranI bhinna-bhina sAdhanAnI apekSAe che prakAranI AcAramaryAdA hoya che.
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka uddezaka-6 12/2/22/2/22/2 219 akalpa vacanaprayogaH 1 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA imAI cha avayaNAI vaittae, taM jahA - aliyavayaNe hIliyavayaNe khiMsiyavayaNe pharusavayaNe gAratthiyavayaNe viosaviyaM vA puNo udIrittae / bhAvArtha :sAdhuo sAdhvIone A cha niSiddha vacana bolavA kalpatA nathI jema ke- (1) alIkavacana (2) hIlitavacana (3) khiMsitavacana (4) paruSavacana (5) gArhastyavacana (6) vyupazamita kalaha udIraNa vacana. vivecanaH prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne na bolavA yogya cha prakAranA vacananuM nirUpaNa che. (1) alIkavacana- asatya athavA mithyAbhASaNa, (2) hIlitavacana- bIjAnI avahelanA karanAra vacana, (3) triMsitavacana--roSapUrNa athavA roSa utpanna karanAra vacana, (4) paruSavacana- karkaza, rukSa athavA kaThoravacana, (5) gArhastyavacana- gRhastha avasthAnA saMbaMdhIonA pitA, putra, mAmA Adi saMbaMdhavAcaka zabdothI thatAM saMbodhana vacana, (6) vyupazamita kalahaudIraNA vacana- kSamAyAcanA Adi dvArA kalaha upazAMta thayA pachI paNa punaH kalahanI udIraNA karanArA vacana, A cha prakAranA vacana satya mahAvrata tathA bhASA samitinA pAlanamAM bAdhaka banatA hovAthI sAdhu ane sAdhvIoe bolavA na joIe. kalpa prastAraH 2 | kappassa cha patthArA paNNattA, taM jahA- pANAivAyassa vAyaM vayamANe, musAvAyassa vAyaM vayamANe, adiNNAdANassa vAyaM vayamANe, aviraiyAvAyaM vayamANe, apurisavAyaM vayamANe, dAsavAyaM vayamANe / iccee cha kappassa cha patthAre pattharettA sammaM appaDipUremANe taTThANapatte siyA / = bhAvArtha: kalpa-sAdhvAcAranA cha vizeSa prakAranA prAyazcitta sthAna kahyA che, jemake - (1) prANAtipAtano AkSepa mUkyo hoya. (2) mRSAvAdano AkSepa mUkyo hoya. (3) adattAdAnano AkSepa mUkyo hoya. (4) avirativAda-brahmacarya bhaMgano AkSepa mUkyo hoya. (5) apurisavAda-napuMsakapaNAno AkSepa mUkyo hoya. (6) dAsapaNAno AkSepa mUkyo hoya. saMyamanA vizeSa prAyazcitta sthAnonA AkSepa mUkIne tene sArI rIte pramANita na karanAra sAdhu prAyazcittasthAnanA bhAgIdAra thAya che.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 220] zrI bRha895 sUtra vivecana : prastuta sUtramAM cha prakAranA vizeSa prAyazcitta sthAnanuM kathana che. khasa-nigraMthano AcAra. patthAra - vizeSa prAyazcitta sthAna. pattharetA- prAyazcitta sthAna- sevanano AkSepa mUkavo. prANAtipAta prAyazcittasthAna : - jo koI eka sAdhu AcAryAdinI sanmukha upasthita thaIne kahe ke amuka sAdhue trasa jIvanI vAta kare che. AcAryAdi tenuM kathana sAMbhaLIne Aropita sAdhune bolAvIne pUche ke "zuM tame trasajIvanI ghAta karI che?" jo te kahe ke "meM koI jIvanI vAta nathI karI" - tevI sthitimAM AkSepa mUkanAra sAdhune bolAvIne kahe ke tame zA mATe amuka sAdhu upara AkSepa mUko cho. tame tamArA kathanane siddha karo ke te sAdhue kyAre ane kevI rIte jIvahiMsA karI che? jo te sAdhu potAnA kathanane cokkasa pramANothI siddha kare, te sAdhunuM jIvahiMsAnuM pApa siddha thaI jAya, to jIvahiMsA karanAra sAdhu prAyazcittanA adhikArI thAya che ane jo AkSepa mUkanAra sAdhu pelA sAdhunA doSa sevananuM koI cokkasa pramANa na ApI zake, tenuM pApa sevana siddha na thAya, AcAryane samajAI jAya ke amuka sAdhu sAthenA pUrvanA vairathI ke dveSathI A sAdhue tenA para jIvahiMsAno AkSepa mUkyo che hakIkatamAM te sAdhu nirdoSa che, to AkSepa mUkanAra sAdhu hiMsA karanArane jeTaluM prAyazcitta apAya che teTalA ja prAyazcittane prApta thAya che. A rIte (2) mRSAvAdano (3) adattAdAnano (4) avirativAda- brahmacaryabhaMgano (5) napuMsakapaNAno ke (6) dAsapaNAno Aropa mUke ane te Aropane siddha na karI zake, to te Aropa mUkanAra sAdhu prAyazcittanA adhikArI thAya che. A cha prakAranA AkSepamAMthI koI paNa AkSepa karanAra ane doSasevana karanAra jo ekabIjA para Aropa-pratyAropa kare athavA temAM vAda-prativAda thaI jAya to prAyazcitanI mAtrA paNa vadhatI jAya che, arthAt sUtrokta laghu comAsI, gurucomAsI prAyazcitta thaI jAya che. sUtrokta kathanathI spaSTa thAya che ke saMyama sAdhanA svataMtra che. pratyeka sAdhaka kevaLa aMtarmukha banIne potAnI sAdhanAne saphaLa banAvI zake che. anya taraphanI daSTi rAga-dveSa Adi aneka anarthakArI pAponuM sarjana kare che. vijAtIya sparzano apavAda - | 3 NiggaMthassa ya ahepAyaMsi khANU vA kaMTae vA hIre vA sakkare vA pariyAvajjejjA, taM ca NiggaMthe No saMcAei NIharittae vA visohettae vA taM NiggaMthI NIharamANI vA visohemANI vA NAikkamai / bhAvArtha :- sAdhunA paganA taLIyAmAM tIkSNa sukuM ThaM, kAMTo, kAca athavA tIkSNa paththarano TukaDo vAgI jAya ane tene kADhavAmAM athavA tenA aMzanuM zodhana karavAmAM svayaM athavA anya koI sAdhu samartha na hoya, tyAre jo sAdhvI kADhe athavA zodhana kare, to teNI jinAjJAnuM atikramaNa karatI nathI.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ | deza | 221 / | 4 NiggaMthassa ya acchisi pANe vA bIye vA rae vA pariyAvajjejjA, taM ca NiggaMthe No saMcAejjA NIharittae vA visohettae vA taM NiggaMthI NIharamANI vA visohemANI vA NAikkamai / bhAvArtha :- sAdhunI AMkhamAM macchara Adi sUkSma prANI, bIja athavA raja paDe ane tene kADhavAmAM, tenA sukSma aMza zodhavAmAM pote athavA anya koI sAdhu samartha na hoya tyAre jo sAdhvI kADhe athavA zodhe to teNI jinAjJAnuM atikramaNa karatI nathI. | 5 NiggaMthIe ya ahepAyaMsi khANU vA kaMTae vA hIre vA sakkare vA pariyAvajjejjA, taM ca NiggaMthI No saMcAejjA NIharittae vA visohettae vA, taM NiggaMthe NIharamANe vA visohemANe vA NAikkamai / bhAvArtha :- sAdhvInA paganA taLIyAmAM tIkSNa sUkuM pUMThuM, kAMTo, kAca athavA paththaranA TukaDA lAgI jAya ane tene kADhavAmAM, tenA sUkSma aMzane zodhavAmAM svayaM athavA bIjA sAdhvI samartha na hoya tyAre jo sAdhu kADhe athavA zodhe to te jinAjJAnuM atikramaNa karatA nathI. |6 NiggaMthIe ya acchisi pANe vA bIye vA rae vA pariyAvajjejjA, taM ca NiggaMthI No saMcAejjA NIharittae vA visohettae vA, taM NiggaMthe NIharamANe vA visohemANe vA NAikkamai / bhAvArtha :- sAdhvInI AMkhamAM macchara Adi sUkSma prANI, bIja athavA raja paDe ane tene kADha vAmAM athavA tenA sukSma aMzane zodhavAmAM svayaM athavA bIjA koI sAdhvI samartha na hoya tyAre jo sAdhu kADhe athavA zodhe to te jinAjJAnuM atikramaNa karatA nathI. |7 NiggaMthe NiggaMthiM duggaMsi vA visamaMsi vA pavvayaMsi vA pakkhulamANiM vA pavaDamANiM vA geNhamANe vA avalaMbamANe vA NAikkamai / bhAvArtha :- sAdhu hiMsaka jAnavarothI vyApta durgama sthAnamAM, viSamasthAnamAM athavA parvata parathI lapasatI athavA paDatI sAdhvIne grahaNa kare arthAt bacAve, sahAro Ape, to te sAdhu jinAjJAnuM atikramaNa karatA nathI. | 8 NiggaMthe NiggaMthi seyaMsi vA paMkasi vA paNagaMsi vA udayasi vA okasamANiM vA ovujjhamANi vA giNhamANe vA avalambamANe vA NAikkamai / bhAvArtha :- sAdhu kIcaDa, kAdava, sevALa athavA pANImAM paDatI, DUbatI sAdhvIne bacAve sahAro Ape, to te jinAjJAnuM atikramaNa karatA nathI. | 9 NiggaMthe NiggaMthi NAvaM ArohamANiM vA orohamANiM vA giNhamANe vA avalambamANe vA NAikkamai /
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ rarara | zrI bRha895 sUtra bhAvArtha :- sAdhu hoDI para caDhatI athavA hoDImAMthI utaratI sAdhvIne AdhAra Ape athavA sahAro Ape, to te jinAjJAnuM atikramaNa karatA nathI. 10 khittacitaM NiggaMthiM NiggaMthe giNhamANe vA avalambamANe vA nnaaikkmi| bhAvArtha :- sAdhu zoka athavA bhayathI vikSiptacittavALI sAdhvIne pakaDe athavA AdhAra Ape, to te jinAjJAnuM atikramaNa karatA nathI. 11 dittacitaM NiggaMthi NiggaMthe giNhamANe vA avalambamANe vA NAikkamai / bhAvArtha :- sAdhu harSanA atirekathI dipta-bhramita cittavALI sAdhvIne pakaDe athavA AdhAra Ape, to te jinAjJAnuM atikramaNa karatAM nathI. 12 jakkhAi8 NiggaMthi NiggaMthe giNhamANe vA avalambamANe vA nnaaikkmi| bhAvArtha- sAdhu yakSAviSTa-bhUta pretathI pIDita sAdhvIne pakaDe athavA AdhAra Ape, to tejinAjJAnuM atikramaNa karatAM nathI. |13 ummAyapattaM NiggaMthi NiggaMthe giNhamANe vA avalambamANe vA NAikkamai / bhAvArtha :- sAdhu mohanIya karmanA udayathI unmAdane prApta sAdhvIne pakaDe athavA AdhAra Ape, to te jinAjJAnuM atikramaNa karatAM nathI. 14 uvasaggapattaM NiggaMthi NiggaMthe giNhamANe vA avalambamANe vA nnaaikkmi| bhAvArtha :- sAdhu deva, manuSya ke tiryaMcajanya upasargane prApta thayelI sAdhvIne pakaDe athavA AdhAra Ape, to te jinAjJAnuM atikramaNa karatAM nathI. |15 sAhigaraNaM NiggaMthi NiggaMthe giNhamANe vA avalambamANe vA NAikkamai / bhAvArtha :- sAdhu sAdhikaraNa-tIvra kaSAyathI azAMta sAdhvIne pakaDe athavA AdhAra Ape, to te jinAjJAnuM atikramaNa karatA nathI. |16 sapAyacchittaM NiggaMthi NiggaMthe giNhamANe vA avalambamANe vA NAikkamai / bhAvArtha- sAdhu kaThoratama prAyazcittathI vicalita cittavALI sAdhvIne pakaDe athavA sahAro Ape, to te jinAjJAnuM atikramaNa karatAM nathI. |17 bhattapANapaDiyAikkhiyaM NiggaMthi NiggaMthe giNhamANe vA avalambamANe vA NAikkamai /
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-- 223 bhAvArtha:sAdhu AjIvana anazanathI klAMta thayelI sAdhvIne sthira kare athavA sahAro Ape, to te jinAjJAnuM atikramaNa karatAM nathI. 18 aTThajAyaM NiggaMthiM NiggaMthe giNhamANe vA avalambamANe vA NAikkamai / bhAvArtha:- arthajAta-ziSya athavA pada prAptinI tIvratama icchAthI vyAkuLa thayelI sAdhvIne sAdhu pakaDe(samajAve) athavA AdhAra Ape, to te jinAjJAnuM atikramaNa karatAM nathI. vivecanaH prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne mATe vijAtIya sparzano apavAda mArga pradarzita karyo che. sAmAnya rIte sAdhu-sAdhvIne mATe brahmacarya mahAvratanI surakSA mATe vijAtIya sparzano sarvathA niSedha che. bAla, vRddha, tapasvI, rogI Adi sAdhunI sevA sAdhu ja kare che ane sAdhvInI sevA sAdhvI ja kare che A utsarga mArga che. prastuta sUtromAM aneka viziSTa paristhitijanya apavAdamArganuM kathana che. sAdhunA pagamAM kAMTo vAgI jAya, AMkhamAM kaNuM paDe, sahavartI anya koI sAdhu te kADhI zake tema na hoya tyAre sAdhvI anya koI yogya vyaktine sAkSIbhUta rAkhIne vidhipUrvaka saMyamabhAvathI sAdhunA pagamAMthI kAMTo kADhI zake che. te rIte sAdhvInA pagamAMthI sAdhu paNa kAMTo kADhI zake che. sAdhvI koI viSama sthAnathI paDI gaI hoya, unmAdAdinA kAraNe sAdhvI bhAgI jatI hoya vagere paristhitimAM te sAdhvIne AdhAra denAra anya sAdhvI na hoya to tevI vikaTa paristhitimAM sAdhu sAdhvIne bacAvI zake che. te ja rIte sAdhvI paNa sAdhune bacAvI zake che. A prakAranI vikaTa paristhitimAM vijAtIya sparza thAya, tyAre sAdhu-sAdhvI svayaM rAgabhAvanI anubhUti na kare, saMyama bhAvamAM sthira rahe, to te jinAjJAnuM ullaMghana karatA nathI. A apavAda mArga che. jo svayaM rAgabhAvanI anubhUti kare, to te sAdhu-sAdhvI brahmacarya vrata bhaMganA doSathI prAyazcittane prApta thAya che. saMyamanAzaka cha sthAna H 19 | kappassa cha palimaMdhU paNNattA, taM jahA kokkuie saMjamassa palimaMthU, moharie saccavayaNassa palimaMthU, cakkhulolue iriyAvahiyAe palimaMthU, tiMtiNie esaNAgoyarassa palimaMthU, icchAlolue muttimaggassa palimaMdhU, bhijjANiyANakaraNe mokkhamaggassa palimaMthU / savvattha bhagavayA aNiyANayA pasatthA / bhAvArtha :- cha pravRtti sAdhu AcAranI vighAtaka(sAdhupaNAno nAza karanAra)che, te A pramANe che- (1) caMcaLatA saMyama vighAtaka che. (2) vAcALatA satya vacananI vighAtaka che. (3) netra viSayaka lolupatA IryA
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 ] zrI bRhakalpa sUtra samitinI vighAtaka che. (4) ciDIyApaNuM eSaNA samitinuM vighAtaka che. (5) atilobha, niSparigraha rUpa muktimArgano nAzaka che. (6) cakravartI, vAsudeva AdinA paugalika bhogo saMbaMdhita nidAno mokSanA vinAzaka che. bhagavAne anidAnatAne sarvatra prazasta kahI che. vivecana : vakha4 pamithu :- kalpa - sAdhuno AcAra, palimaMtha-naSTa karanAra ceSTAo. sAdhvAcAranA ke AcAra maryAdAnA ghAtaka tattvone palimaMtha kahe che. zreSTha vastunA nAzakane palimaMtha kahe che. jema dahIMnuM maMthana karI mAkhaNane pheMkI de ane chAzano saMgraha kare, tema saMyama rUpa mAkhaNane pheMkIne asaMyamarUpa chAzano saMgraha karanAra palimathu kahevAya che. saMyama ghAtaka aneka pravRtti che, paraMtu sUtrakAre ahIM mukhya cha pravRttionuM kathana karyuM che. (1) kaucita :- kutsita zArIrika ceSTAone, kuceSTAne kaukucita kahe che, tenA traNa prakAra che. sthAna, zarIra ane bhASA. naTanI jema viSama sthAnamAM UbhA rahevuM, besavuM, sUvuM, haravuM, pharavuM vagere kriyAo karavI te "sthAna-kaucita' kahevAya che. niprayojana hAtha, paga, moTuM vagere aMgone halAvavA, bhAMDa AdinI jema ceSTAo karavI te "zarIra-kaukucita che. hAsya utpAdaka vacana bolavA, pazupakSIonI nakala karavI, lokone hasAvavA mATe anArya dezanI bhASA bolavI, vibhinna dezavAsI strI-puruSonA vANI-vilAsanI nakala karavI, te 'bhASA-kaucita' che. ukta sarva prakAranI kuceSTAo sAdhu mATe niSiddha che, te kuceSTAothI saMyamano ghAta thAya che. (2) maukharika :- mukhara eTale vAcALa. vAcALa vyaktine maukharika kahe che. vicAryA vinA bole ke pramANathI vadhAre bole ke game tema bole te anyane duzmana banAve che. vAcALatAnA kAraNe asatya-bhASaNanI paNa saMbhAvanA rahe che, tethI maukharikatA satyanI ghAtaka che. (3) cakSu lolupa -je sAdhu cakSu lolupI hoya, cAre bAju daSTi pheravyA kare, AjubAjunA dazya jovAmAM Asakta bane, lobhAmaNA dazyo ane strI, puruSonA gamanAgamananI kriyAne jovAmAM tallIna banI jAya te IrSA samitinuM samyak prakAre pAlana karI zakatA nathI. tethI cakSulolupI IryAsamitino ghAtaka bane che. temAM cha kAya jIvonI ane saMyamanI virAdhanA thAya che. (4) titika - vastu prApta na thAya to khinna banI taNataNATa ke bakavAsa kare, tene titiNaka kahe che. tanatanATa karavAthI eSaNAno ghAta thAya che. sAdhune AhAra, upadhi ane zayyA, A traNa vastunI AvazyaktA che. te na maLe to kheda pAmanAra sAdhaka eSaNAnI zuddhi karI zakatA nathI. AvI sthitimAM te dIna banI eSaNIya, aneSaNIyanI paravA karyA vinA ja vastu prApta karavA prayatna kare che. tethI taNataNATa karavAnA svabhAvavALA sAdhu eSaNAsamitinA ghAtaka thAya che. (5) icchAlobhika :- icchA ane lobha-tuSNAnI mAtrA vadhavAthI saMtoSano ghAta thAya che. tenA dvArA nirlobhatA ane niSparigrahatArUpa mokSa mArgano ghAta thAya che. () bhiMdhyA nidAna - bhiMdhyA-lobha ane nidAna-prArthanA, abhilASA. lobhathI thatI prArthanA
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ udezaka-6 .. | 225 | ArtadhyAnane poSaNa Ape che. Rddhi, padavI ke viSayasukhanI prApti mATe potAnA saMyamanA phaLane mAMgavAthI mokSamArgano ghAta thAya che. A rIte uparokta cha e pravRttithI saMyama mArganI virAdhanA thAya che, tethI sAdhue tathA prakAranI pravRttino tyAga karavo joIe. cha prakAranI kalpasthiti:| 20 chavvihA kappaTTiI paNNattA, taM jahA- sAmAiya-saMjaya-kappaTThiI, cheovaTThAvaNiya-saMjaya-kappaTTiI, NivvisamANa-kappaTTiI, NiviTThakAiya-kappaTTiI, jiNakappaTTiI, therakappaTTiI / ti bemi / bhAvArtha :- kalpa sthiti-AcAranI maryAdAo cha prakAranI kahI che, jema ke - (1) sAmAyika cAritranI maryAdAo. (2) chedopasthApanIya cAritranI maryAdAo. (3) nirvizamAna-parihAra vizuddha cAritramAM pArivArika-tapa vahana karanAranI maryAdAo. (4) nirviSTakAyikaparihAravizuddha cAritramAM, anuparihArika-vaiyAvacca karanAra bhikSuonI maryAdAo. (5) gacchanirgata, viziSTa tapasvI jIvana jIvanAra jinakalpI sAdhuonI maryAdAo. (6) sthavirakalpI arthAt gacchavAsI sAdhuonI maryAdAo. vivecana : prastuta sUtramAM cha prakAranI kalpasthitinuM kathana che. MrDi:- "kalpa" eTale sAdhuno AcAra. temAM sthira rahevuM, tene kalpasthiti kahe che athavA sAdhusAdhvIonI samAcArI(maryAdA)ne paNa kalpasthiti kahe che. te cha prakAranI che, jema ke (1) sAmAyika saMyata ka5sthiti :- sarva pApa pravRttiono parityAga karIne samabhAvamAM sthita thavuM, te sAmAyika saMyata kalpasthiti che. te be prakAranI che, 1. ivarakAlika jyAM sudhI pAMca mahAvratonuM AropaNa na thayuM hoya tyAM sudhI itvarakAlika sAmAyika saMyata kalpasthiti che. 2. yAjajIvikajIvanaparyatanuM sAmAyika cAritra, mAvajIvika sAmAyika saMyata kalpasthiti che. temAM pharI mahAvratanuM AropaNa thatuM nathI, te madhyanA bAvIsa tIrthakaronA zAsanakALamAM hoya che. (2) chedopasthApanIya-saMyata-kalpasthiti:- vaDI dIkSA ApavI athavA pharIne mahAvratonuM AropaNa karavuM, te chedopasthApanIya kalpasthiti che. tenA be prakAra che. 1. niraticAra- itvara kAlika sAmAyika cAritra grahaNa karanAra zaikSa sAdhuone athavA bhagavAn pArzvanAthanA ziSyone pAMca mahAvratonuM AropaNa karAvavuM, te niraticAra chedopasthApanIya saMyata kalpasthiti che. 2. sAticAra- pAMca mahAvrata svIkAryA pachI je sAdhu athavA sAdhvI jANI joIne koI eka mahAvratano athavA pAMca mahAvratono bhaMga kare to tenI pUrva dIkSA paryAyano cheda karIne punaH mahAvratonuM AropaNa karAvavuM, te sAticAra chedopasthAnIya saMyata kalpasthiti che. (3) nirvizamAna kalpasthiti :- parihAra vizuddhi saMyamamAM tapanI sAdhanA karanAra sAdhuonI samAcArIne nirvizamAna kalpasthiti kahe che.
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ raraH | zrI bRha895 sUtra (4) nirviSTakAyika kalpasthiti - parihAra vizuddha cAritramAM je sAdhue saMyamanI vizuddhirUpa tapasAdhanA karI lIdhI hoya ane je sAdhu tapasAdhanA karanAranI sevA karI rahyA hoya, te sAdhuonI samAcArIne nirviSTakAyika kalpasthiti kahe che. (5) jinakalpasthiti:- gacchamAMthI nIkaLIne viziSTa niyamo tathA abhigrahone dhAraNa karIne ekalA vicaranArA karapAtrI gItArtha sAdhuonI samAcArIne jinakalpasthiti kahe che. () sthavirakalpasthiti - gacchanI aMdara AcArya AdinI AjJAmAM rahenAra sAdhuonI samAcArIne virakalpasthiti kahe che. che uddezaka-6 saMpUrNa . - bRhatkalpa sUtra saMpUrNa che
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 ] traNa cheda sUtro 'vivecita pAribhASika zabdonI akArAdi anukramaNikA viSaya pRSNaka, 373 agaDasuyaM-akRtazruta agilAe aNijjUDhAo anavasthApya prAyazcitta apArihArika sAdhu abbhAvagAsiyasi abhiNicAriyaM cArae abhinna AcAravAna abhinna 153 ga ] 18 pRSNaka || viSaya 316 uvaTThANAyarie 255 e | eka pAkSika 158 osanna 182 aM aMtarAvali 238 kalpasthita sAdhunA daza kalpa kappAgaM ra94 kuzIla 270 kRtsna-akRtsna gaNadhara gaNAvacchedaka 158 gaNi 158 ca | caukkasi 158 caccaraMsi 128 | caryA nivRtta 376 | caryA praviSTa 244 | ja | jinakalpInI samAcArI NijjUhittae pIhaDaM-aNIhaDaM tAla palaMba 212 tiyaMsi 153 therApaM therabhUmipattANaM doSa nitanA vinaya dhammAyarie pakka 128 parihAraThANaM parihAra tapa 196 paryAya sthavira 373 palicchiNNe 29 palimaMthu 264 - - avibhattAo avogaDAo avvocchiNNAo avihibhiNNe - vihibhiNNe avaMjaNa jAyassa ahAchaMda ahAlahusagaM azabala AcAravAna asaMkliSTa AcAravAna A| AkuMcanapaTTaka AgamaNagirhasi AcArya AcAra kuzaLa AcAra vinaya Ama AvaNagirhasi udisAvittae udesaNAyarie upagraha kuzaLa upAdhyAya - 9 264 P. 128 132 8 6
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicita pAribhASika zabdonI akArAdi anakamaNikA 389 viSaya pRSNaka viSaya pRSTAMka 32 140 153 3pa0 357 374 3ra 264 130 130 pavvavaNAyarie pravacana kuzaLa pravartaka prajJapti kuzaLa pArAMcita prAyazcitta pArihArika sAdhu pAsastha pulAgabhatte pUyAbhatte phalito pahRta baTbahuzruta-bahu AgamajJa bha|fmatra ma |moda yathAlaMda kALa yavamadhya caMdra pratimA | rayaNImukka mauDe ratthAmuhasi rukkhamUlaMsi vajamadhya caMdra pratimA vaya sthavira vavahAre vAyaNAyarie viruddharaja vikaraNaM-avikaraNaM vikAla viyaDa girhasi 373 vikSepaNA vinaya 269 verajja 264 vaMsImUlasi 269 | za zayyAtara piMDa 181 zuddhopahata 238 zruta sthavira 244 zruta vinaya 117 | sa | | sthavira 16o saparikkhevaMsi abAhiriyasi 357 saparikkhevasi sabAhiriyasi sAgArie 128 sasaTuM-asaMsaTTha 296 sAgArie uvassae 149 siMghADagagihasi 363 sIodagaviyaDakuMbhe surA 132 se saMtarA chee vA parihAre vA sehabhUmio 364 sehe saMgraha kuzaLa 350 saMbhoga 373 saMyama kuzaLa 14) saMsatta 174 saMsRSTopahata 153 | ha |vADiyA 143 154 156 136 13ra 15) 202 149 27 153 375 297 374 29 193 244 357 ha
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ e 3 ne e gara prANa Agama batrIsInA ta sahadhyogI dAtAo : prathama Agama vimocaka: mAtuzrI caMpAbena zAMtIlAla paraSottamadAsa saMghavI tathA mAtuzrI mRdulAbena navanItarAya zAMtIlAla saMghavI nA smaraNa sAthe sau. kuMdanabena jayaMtIlAla zAMtIlAla saMghavI zrI navanItarAya zAMtIlAla saMghavI zrI rAjIva jayaMtIlAla, zrI zaileza navanItarAya, zrI hirena navanItarAya saMghavI sutAdhAra muMbaI U.S.A. AkolA U.S.A. muMbaI * mAtuzrI kusumabena zAMtilAla zAha haste - suputra zrI INita - Do. nItA zAha, zrI bhASita - darzitA zAha mAtuzrI savitAbena Do. nAnAlAla zAha (hemANI) suputra zrI satISa - razmi zAha, suputrI zrImatI Do. bhAratI -Do. razmikAMta zAha sAdhvI subodhikA (bhadrA) jaina TrasTa, mAtuzrI lalitAbena popaTalAla zAha (hemANI) bahena-zrImatI latA zarada zAha, zrImatI harSA bhUpendra modI zrImatI dattA girIza zAha (pU. subodhikAbAI ma. nA bhAI-bhAbhI) suputra zrI muMjAla - vijyA, zrI bhAvina - tejala, suputrI nivizA manISa mahetA * pU. AratIbAI ma. nA baheno - zrImatI sarojabena jazavaMtarAya domaDiyA zrImatI harSAbena vasaMtarAya lAThIyA haste- zrI alakeza, zrI priyeza, zrI hemala mAtuzrI jayAbena zAMtIlAla kAmadAra, mAtuzrI ramAbena choTAlAla daphatarI haste zrImatI premilAbena kirITabhAI daphatarI Do. bharatabhAI cImanalAla mahetA suputra-cI. malaya, suputrI zrImatI virala AziSa mahetA mAtuzrI vijyAlakSmIbahena mANekacaMda zeTha suputra zrI dilasukhabhAI zeTha, zrI caMdrakAMtabhAI zeTha (zeTha bilDarsa) zrI ratiguru cerITebala TrasTa, haste TI. Ara. dozI * zrI ratiguru cerITebala TrasTa, haste TI. Ara. dozI zrI ratiguru cerITebala TrasTa, haste TI. Ara. dozI zrI ratiguru cerITebala TrasTa, haste TI. Ara. dozI * mAtuzrI hIrAgaurI harilAla dozI, zrImatI pUrNimAbena narendradozI haste-narendra-mInAdozI, ku. meghanA, ku. dezanA U.S.A. rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * * * * . * . . * * * . * mAtuzrI kAzmIrAbena kAMtibhAI zeTha haste - zrImatI hetala saMjaya zeDa, rU. upAsanA, ku. kIMjala mAnuzrI jazavaMtIbena zAMtIlAla sukhIyA, zrImatI bhAvanA dilIpa sukhIyA haste - dilIpa esa. turakhIyA, saputra - zrI pArasa - riddhi turakhIyA mAtRzrI kiraNabena pravINacaMdra dozI haste suputra zrI nIrava - tejala dozI, ku. priyAMzI, ku. jhIla mAtuzrI maMjulAbena chabIladAsa Dagara harane - putra zrI ketana - AratI cUDagara, ku. dhruvI zrI lakSmIcaMdabhAI jasANI parivAra zrI praviNabhAI gaMbhIradAsa pArekha ku. vidhi girIza jozI, kumAra kuzAna girIza jozI haste - zrImatI nIlAbena girIzabhAI jozI zrI parezabhAI amatI bhAI zAha zrI kizorabhAI zAha zrI ramezabhAI gaTulAla kAmadAra mAtuzrI lIlAvatIbena nImacaMda nathubhAI dozI, sva. kizorakumAra nImacaMda dozI, sva. mRdulA kuMdanakumAra mahetA. haste - harSada ane kumakuma dozI mAtuzrI tArAbena modI mAtRzrI madhukAMtAbena naMdalAla bhImANI haste - zrI rAjezabhAI bhImANI mAtRzrI kIkIbena desAI, haste - zrI kaulezabhAI-mInAbena desAI zrI aMjAbhAI DhAMkI gurubhakta zrI hemendrabhAI puMjANI mAtuzrI caMpakabena zazIkAMtabhAI mahenA, haste - satrI zrI kirITa-arUNA, - zrI ajaya - nItA, zrI kamaleza - divyA, suputrI - nirUpamA - niraMjana dozI mAtuzrI narmadAbena rUganAtha dozI, haste - zrI kAMtIbhAI rUganAtha dozI zrI hemalatAbena naTavaralAla maNIyAra mAnuzrI amRtabena bhagavAnajI avalANI parivAra haste - zrI ramaNIkabhAI bhagavAnajI avalANI zrI vajIbhAI zAha parivAra rAjakoTa muMbaI muMbaI muMbaI rAjakoTa muMbaI muMbaI muMbaI muMbaI cembura kalakattA kalakattA kalakattA muMbaI muMbaI rAjakoTa muMbaI kalakattA vaDodarA kalakattA kalakattA pa
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ U.S.A. U.S.A. AkolA AkolA kolhApura muMbaI muMbaI kalakattA kuta anumodaka zrImatI Do. bhAratIbena - Do. razmikAMta kAMtIlAla zAha zrImatI latAbena - zrI zaradabhAI kAMtIlAla zAha zrImatI harSA bhUpendra modI, zrImatI jImitA hirena modI, zrImatI Do. zruti maheza varmA, zrImatI bhavitA jayaMta IMgaLe zrI saurASTra dazAzrImALI prANa mahilA maMDaLa, haste - adhyakSA sau. harSAbena modI mAtuzrI nirmaLAbena lAlacaMda bharavADA * zrI parezabhAI ramezacaMdra sutarIyA * mAtuzrI suzIlAbena kAMtIlAla paMcamIyA * zrI mInAbena harIzabhAI desAI yuta sadasya zrI pAritoSa Ara. zAha * zrImatI rAjula rajanIkAMta zAha * jaina jAgRti senTara * zrI mukunda Ara. zeTha * zrI ketanabhAI zAha zrImatI guNavaMtIbena praphullacaMdradomaDIyA zrI sudhIrabhAI pI. zAha zrI rAjeza kalyANabhAIgAlA zrImatI mRdulAbena navanItarAya saMghavI haste - sau. hInA zaileza saMghavI, sau. sonala hirena saMghavI muMbaI muMbaI vAzI (muMbaI) muMbaI muMbaI muMbaI muMbaI muMbaI kalakattA
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ //////elc7/ 22/Lele ki/ kala/ mATe madaAYANa pAra HThe sa ha7 para pah! rANamANa a l mI rahI aude che //TaHelp/es/eD//toTa//es/e/za/eleke Balle/c/PR 222e/re. WWW / SLR marI 12 TH # mArI paNR dhAma dvArA dA/Na /// maNiThe FIR !! B/P A.''
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ Trepa 2ncl2 22112 211 2112 ile 201212 2 112 212 212 12lea ..KAME TRIM 72 Picle 27E dhe ne 22 10 12712 h 2 211212 212 dcl 2277212 2 h 22
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ PARASDHAM Vallabh Baug Lane, Tilak Road, Ghatkopar (E), Mumbai - 400 077. Tel: 32043232 www.parasdham.org www.jainaagam.org