Book Title: Aapni Shrut Pratyeni Jawabdari
Author(s): Sukhlal Sanghavi
Publisher: Z_Darshan_ane_Chintan_Part_2_004635.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249216/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNI zrata pratyenI javAbadArI [33] dareka dharma paraMparAnI peThe jaina paraMparAnA astitvanA AdhAra mukhyapaNe traNa che : (1) zrata-zAstra, (2) enA dhAraka tyAgI ane vidvAna, ane (3) tIrthasthAna-pUjyapuruSonAM smAraka sthAne. A traNa vastuomAMthI ahIM zrata prastuta che. deza ane gulunAM mULa tapAsavAM joIe zratanA saMbaMdhamAM vartamAna kALamAM ApaNuM zuM zuM kartavya che, e saMbaMdhamAM ApaNe keTale aMze jAgarUka chIe, keTale aMze pramAdI ke ADe raste chIe, agara keTale aMze ApaNI zakti nirarthaka veDaphAya che, vagere prazno upasthita thAya che. sAmAnya rIte dareka jaina vartamAna sthitine asaMtoSajanaka batAvI tene guNa- danuM vartamAnakALa pUratuM kathana kare che ane ema kahevA Icche che ke ApaNuM amuka amuka khAmI dUra karavI ane amuka rIte kAma karavuM, paNuM A ApaNuM vartamAna khAmI ke vartamAna guNasaMpatti e mAtra Akasmika che ke enAM mULa UMDAM che eno vicAra bhAgye ja thAya che. jyAre paNa e guNa-doSanAM mULa vize vicAra thAya che tyAre paNa enuM citra vivekapUrvaka ane taddana madhyasthatAthI bhAgye ja raju thAya che. Ane lIdhe sAdhAraNa vAcaka ane Ugato vicAraka manamAM evA saMskAra piSa thaI jAya che ke bhUtakALa te suvarNamaya hate, emAM kazI ja khAmI na hatI ane hoI zake nahi. pachI tevA vAcaka ane vicArakane ema lAge che ke vartamAna sthiti e navI ane aNadhArI Upaja che, vArasAmAM te bahu ja guNasaMpatti prApta thaI, paNa ApaNe evA nabaLA pAkyA ke e sat-vArasAne vaNasADI nAkhe. AvI dhAraNAthI sudhAraka ane vicAraka vartamAna kALane bahu ja bhADe che, sudhAro karavA mAge che, paNa tenAM mULanuM zodhana karI zakatA nathI. je mULa vArasAgata che ane jenuM navesara saMzodhana thavuM jarUrI che tene upara uparathI malamapaTTI karyo tene asalI deSa dUra thaI zakato nathI. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 490 ] darzana ane ciMtana satyanI zodhamAM zraddhA ane tarkanI jarUra ApaNe bhUtakALamAM praveza karIe te enI kharI sthiti jANavAnAM saMpUrNa ane zuddha sAdhana ApaNI pAse nathI. je kAMI che te truTaka sUTaka ane kavacita vikRta paNa che. tema chatAM evAM sAdhano uparathI ApaNe jaina zrata vizenI ApaNI paraMparAne ThIka ThIka kyAsa bAMdhI zakIe chIe, paNa zarata eTalI ke ApaNe mAtra ekAMgI bhakita ke zraddhAthI e sAdhanone jema na tapAsavAM tema mAtra AvezI kalpanAo ane nirAdhAra tarkathI paNa na tapAsavAM. mAtra zraddhAthI vicAra karatAM je hatuM te badhuM ThIka ja hatuM, je banyuM te paNa ThIka ja banyuM--evA saMskAra manamAM paDavAno ane tethI karIne emAM rahI gayelI je khAmI ane teno atyAra sudhIno eka athavA bIjA rUpamAM maLatA Avate vAra, ene ApaNe joI zakavAnA nahi. bIjI bAju mAtra utAvaLiyA tarka ane tAtkAlika sudhArAnA AvezAthI prerAIne bhUtakALane jotAM ema banavAnuM ke bhUtakALamAM te kAMI sAruM na hatuM; hatuM te mAtra nAmanuM ke thavuM, eTale bhUtakALane bhUlIne ja navesara pATI mAMDavI. A baMne taddana virodhI ane sAmasAmenA cheDA che. e satyazodhamAM te ADe Ave ja che, paNa kartavyane nizcaya karavAmAM paNa te ADakhIlIrUpa bane che. je bhUtakALamAM banyuM te badhuM sAruM ja ane satiSaprada hatuM te ene vArase dharAvanAra ApaNe ekAeka kema vaNasyA ? zuM ApaNI A khAmI koI bahAranA vAtAvaraNamAMthI akAraNa ja ApaNane vaLagI ke ApaNuM upara keIe lAdI ? evI ja rIte je bhUtakALamAM banyuM te badhuM nakAmuM hatuM te prazna e che ke evA sAva ni:satva ane nirmAlya bhUtakALe Aja sudhI zratanI che tevI paNa paraMparA gauravapUrvaka kevI rIte sAcavI ? Ano uttara ItihAsa e Ape che ke satyanI zodhamAM mAtra ekAMgI zraddhA ke ekAMgI take kAma AvI zake nahi. e zodhamAM jema zraddhA jarUrI che tema taka paNa jarUrI che. tarka, lIla ke yuktinI madadathI zraddhA (dhIraja, niSThA ane Adara ) sAthe prApta sAdhanane upayoga karI satyanI zodha karIe te dUra ane parokSa evA bhUtakALa upara paNa ThIka ThIka ne satyanI najIka hoya evo prakAza paDI zake. ApaNI zruta-saMpatti mRta pratyenI vartamAna javAbadArI e jaina saMdha mATe eka vicAraNIya vastu che. AvI javAbadArI vize Aje ApaNe ja vicAra karIe chIe tema nathI. ApaNA najIka ane dUranA pUrvajoe paNa te vize bahu vicAra, Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNI zruta pratyenI javAbadArI [4 karela ane te te samayanI paristhitimAM temane je ane jeTaluM sUjhayuM tene amalamAM mUkavA paNa temaNe nAnAmoTA aneka prayatno karyA che. ene ja lIdhe tane ananya vAraso ApaNane maLyo che. je kALe presa na hatA, kAgaLe na hatA, vizeSa zuM ?-tADapatra paNa na hatA, agara te te upara lakhI saMgraha karavAnI sarvamAnya dharmaprathA na hatI, te kALamAM je pUrvajoe mRta sAcavyuM ane je rIte sAcavyuM te sAmAnya vastu nathI. vadhArAmAM deza ane paradezanAM vinAzaka baLo tema ja kudaratI vinAzaka baLathI paNa emaNe zrata-saMpatti sAcavavAmAM ane vadhAravAmAM kazI maNuM nathI rAkhI ema paNa ItihAsa kahe che. A ApaNuM mRtaparaMparA pratyenI javAbadArIne uttamamAM uttama aMza che; ane te, huM samajuM chuM tyAM lagI, dareka jainanA leDImAM UtarI Avyo che. ema na hota to Aje jena paraMparAnA judA judA, nAnAmoTA badhA phirakAo pitapotAnI samaja ane sAdhana pramANe zratarakSA, zratapracAra Adi mATe je kALajI seve che ne prayatna kare che te kadI saMbhavata nahi. e kharuM che ke pADozI saMpradAya ane paraMparAonI zAstrarakSA ane zAstra pracAra AdinI hilacAlane prabhAva jaina phirakAo upara paDe te anivArya che, paNa je e phirakAone vArasAmAM mRtaniSThAne saMskAra lA na hota to, mAtra bAhya saMge emanAmAM garamI pedA karI zakatA nahi ane karata toye te TakI zakata nahi agara prayatnAbhimukha thaI zakI nahi. eTale ApaNumAM zrata pratyenI niSThA ke Adarane saMskAra vArasAgata che emAM zaka ja nathI ane e eka ApaNe vArasAgata guNasaMpatti che. ApaNuM keTalIka khAmIe A badhuM chatAM e guNasaMpattinI sAthe sAthe ApaNA vArasAmAM keTalIka khAmIo ke traTio paNa UtarI AvI che. ApaNe bhale e bhUtakALathI UtarI Avela khAmIo ADe AMkha mIcIe, paNa tethI lohImAM UtarelI e khAmIone kaI InkAra karI zake tema nathI ane InkAramAtrathI rastA paNa saraLa thatuM nathI. je guNasaMpatti vize upara sUcana karyuM che tene vistAra, rocaka rIte karI zakAya tema che, paNa jyAre javAbadArIne prazna vicAravAne heya ane te arthe TUMkamAM levA joIta mArgane nirdeza kare hoya tyAre " te vArasAmAM kaI khAmIo UtarI che ane te kevI rIte atyAre ApaNane. bAdhaka banI rahI che enuM ja sAdhAra sUcana karavuM joIe. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 492 ]. darzana ane ciMtana ApaNe jANIe chIe ke bhagavAna pArzvanAthanuM pitAnuM paNa zrata hatuM. te temanA paTTadharee te samayanI zakyatA pramANe sAcavyuM. bhagavAna mahAvIre e zrutamAM kAMI paNa vadhAre karyo agara saMskAra karyo. e je kAMI banyuM tenI akSarazaH ke tAdaza neMdha nathI, paNa eTaluM te hakIkatathI siddha che ke caMdragupta mauryanA samayamAM jaina anagArone zrutasaMgraha ane mRta vyavasthA mATe bhAre ciMtA UbhI thaI. atyAra agAu bauddha bhikSukee pitAnA mRtanI rakSA ane vyavasthA mATe be meTI pariSade ke saMgItio bharI temAM noMdhavAlAyaka kAma karyuM hatuM. AvI kaI pariSada vaidikAe kyAMya bharI hatI evuM cakakasa pramANa prApta nathI. tema chatAM ema mAnavAne kAraNa che ke zAstraniSTha ane zAstrajIvI brAhmaNoe A viSayamAM nAnAmoTA prayatna avazya karyA hevA joIe. pitAnI AsapAsa je vAtAvaraNa ugrapaNe pravartatuM hoya tenI asarathI meTe bhAge vanavAsI evA jaina anagAre paNa alipta rahI zake nahi. temane paNa lAgyuM ke Ama ne Ama mukha-zratathI kAma nahi cAle ane vanavAsa ke lekhana tema ja zrata-saMgrahanA aparigrahane paNa ekAMta vaLagI ra kAma nahi cAle. sthUlabhadra AgaLa AvyA. madada mATe aneka anagArene ekatra karyA. tyAgI ane megI evA pitAnA meTA gubhAI bhadrabAhune nimaMtryA. teo sIdhI rIte zrata-saMgraha ne mRta-vyavasthAnA kAma mATe pATaliputramAM maLela pariSadamAM bhAga levA na AvyA. alabata, ApaNe zraddhAthI ema kahI zakIe ke teo gAbhimukha hovAthI ke bIja kAraNathI na AvyA, paNa temaNe pitAnI pAse Avela anagArane kAMIka te zrata ApyuM ja. paNa A praznanI bIjI bAju che, je na vicArIe te AjanI ApaNuM manodazA samajavAmAM ApaNe na phAvIe. bhadrabAhu sauthI moTA hatA. temanA pratye sthUlabhadde paNa mITa mAMDI hatI. pATaliputrane saMdha paNa temanA pratye asAdhAraNa Adara dharAvate. sthUlabhadra karatAM bhadrabAhu vadhAre zratasaMpanna hatA. te vakhata sudhImAM zratanI zI sthiti thaI che ane have zuM thavA beThuM che ane zuM karavuM joIe enI samaja temanAmAM vadhAre hevI joIe ema ApaNe kalpIe te asthAne nathI. evI sthitimAM temaNe ja zratanI rakSA ane vyavasthA mATe pahela karavI joItI hatI. e pahela karavAne badale temaNe pahela karanAra ane te samayanI dRSTie na cIlo pADanAra sthUlabhadranI pariSadane pUre ane sAkSAt sahayoga na Ape e khAmI vicArakanA dhyAnamAM AvyA vinA nathI rahetI. te samayanA sago e khAmIne bhAre mAnavA nA pADatA haze, paNa e khAmI hatI Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNI zruta pratyenI javAbadArI [493 ema atyAranA taTastha vicArakane lAgyA vinA nathI rahetuM. khAmI kahIe chIe eTalA mAtrathI zratadhara bhadrabAhu pratye AdarahIna banI jaIe chIe ema mAnI levuM e paNa barAbara nathI. te vakhate je banyuM tenI punarAvRtti uttaretara thatI AvI che. kAvRttinuM duSpariNAma saMprati ane ane khAravelanA samayanuM pUruM citra ApaNI sAme nathI, paNa eTaluM te ApaNe jANIe chIe ke saMpratinA dharmapracAra vizenA, pitAnA pitAmaha azaka jevA asAdhAraNa puruSArthanI neMdha digaMbara vAbhayamAM nathI. e ja rIte khAravelane zilAlekha atyAre kahe che te pramANe teNe aMgasutane uddhAra kAMIne kAMI karAvyuM hoya te tenI paNa naidha digaMbara ke zvetAMbara ekenA zratamAM nathI. bhUtabali ke puSpadaMta jevA digaMbara anagAree zratarakSA mATe je kAMI karyuM te vize vetAmbara paraMparA jANe sAva ajJAta hoya ema lAge che. mathurAmAM Arya skaMdile pariSada bharI je kAma karyuM tenI neMdha zvetAMbara sAhitya sivAya bIjI eke jaina paraMparAnA sAhityamAM nathI. sthAnakavAsI ke terApaMthIne ke digaMbara paraMparAne jANe te sAthe kazI ja levA-devA nathI. A badhuM sUcave che ke jayAre paNa jana mRtanI rakSA ne vyavasthAne prazna AvyuM tyAre moTe bhAge ane khAsa karIne tyAgI gaNAtA anagAre ja pitapotAno coke bAMdhIne evI rIte jAdA paDatA yA taTastha rahetA ke jene lIdhe teo sarvasAdhAraNa jaina zratanI javAbadArI vIsarI jatA hoya tevo bhAsa thaI Ave che. alabatta, teo pitapotAnA cokAmAM pitAne phAve ane ruce eTaluM ane evuM te sAcavavA kAMI ne kAMI karatA ja rahyA che, paNa evI cokAvRtine lIdhe sarvane ekasarakhuM mAnya thAya, ekasarakhuM upayogI thAya ane jaina paraMparAnA mobhAne pUrNa rIte TakAvI rAkhe evuM mahattvanuM kRta te lupta thaI gayuM che enI kabUlAta dareka phirake bahu utsAhathI Aja sudhI karatA rahyo che ! je je AcAryuM ke je je saMghe ke je je phirakAe jeTaluM ane je rIte sAcaLyuM tenI yazogAthA gAvAmAM tenA vArasadAree kacAza nathI rAkhI; ane je nAza pAmyuM, je na saMgRhIta thaI zakyuM te traTine Topale dareka phirakAe kALa upara nAkhe che. saue eka ja vAta kahI che ke kALa Utarato Avya, durbhikSa bahu paDyA, smRti ane AyuSya ghaTyAM, eTale sArAmAM sAruM ane jUnAmAM jUnuM paNa mRta ApaNe gumAvyuM. paNa Ama kahetI Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 494 ] dana ane ciMtana vakhate ke ene sAMbhaLatI vakhate ApaNe eTaleya vicAra nathI karatA ke kALahAni, durbhikSa ane bIjI agavaDa e mAtra jaina saMdhane ja spa pharatI hatI ke te ja sthAnemAM vasatA brAhmaNu ane bauddhone paNa spa karatI ? jo kALahAni vagere tattva saune ekasarakhAM sparza karatAM to evuM kayuM tattva hatuM ke jene lIdhe buddhanA upadeza avikalapaNe saMgrahAyA, lakhAyA ane paththaranAM kAtarAyA, tema ja vaidika ane aupaniSada jevAM zAstro, tenAM cha aMge ane arthazAstra ke mahAbhASya jevA graMtha akSarazaH sacavAI rahyAM ane mukhya tema ja mahattvanu` jaina jIta mAtra na sacavAyuM ! najIvA matabhedone meka rUpa ApavAnI Teva kharI vastuAMsthati evI lAge che ke jaina anagArA zrutaktithI zrutarakSA mATe kharekhara prayatna karatA, paNa temanAmAM dAdara najIvI bAbata upara je matabheda paDatA te matabhedone te eTalu moTu ane bhayAnaka rUpa ApatA ke jene lIdhe temanA anuyAyIe divase divase ekabIjAthI sAva alaga paDatA jatA hatA, ane zruta jevI sAmAnya bAbatamAM paNa eka dhaI zakatA nahi. Aje ApaNe jANIe chIe ke eka vyakti potAnA mata-vicAra sAcavI rAkhIne paNa khIjA sAthe sarvasAdhAraNa hitakArI bhAkhatamAM maLI jAya che, tenI sAthe kAma kare che. te Aja karatAM jene ApaNe moTA guNadhara samajatA hAI e ke jJAtI samajatA hAI e temane potapAtAnA matabhedo kAyama rAkhIne paNa saMsAdhAraNa jaina zrutanI rakSAnA kAryomAM bhAga letA kANu aTakAve? javAba e nathI ke kALArdhAne avazyaMbhAvI hatI. kALahAnine atha paNa chevaTe to e ja che ke javAbadAra AgevAneAnI mAnasika nabaLAI. A nabaLAInuM tattva jaina saMte evI rIte vArasAmAM maLatu rahyuM che ke Aja sudhI te jaina saMdhanI zruta pratyenI javAbadArIne ane tene amalamAM mUkavAnI vRttine saMgIna banavA detu nathI, puDUMvardhana, thurA ane valabhImAM je kAMI zrata vize kAya thayuM temAM paNa te vakhate maLI zakavAne saMbhava hoya evA bhinna bhinna AcAryAM maLyA nathI, divase ne divase abhedagAmI, samanvayalakSI ke sahakArI tattva vikAsa pAmavAne badale virAdhalakSI agara bhedagAmI tattva vadhAre ne vadhAre vikasatuM ApaNe uttara kALanA itihAsamAM joI e chIe. tethI jyAre eka vidvAna AgaLa Ave tyAre moTe bhAge khIjA vidrAna ke AcAryo tene zrutakAmAM sampUrNa sAtha ApavAne badale kAM aa taTastha rahetA, kAMtA jIMdo ceke jamAvatA. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNI zruta pratyenI javAbadArI [ 495 AnuM pariNAma chevaTe e ja AvatuM je Aje dekhAya che. bahumUluM jaina zrata AvI sthiti chatAM sadbhAgye ApaNane vArasAmAM je kAMI mRta maLyuM che te paNa nathI ochuM ke nathI ochA mahattvanuM. bhagavAna mahAvIranA samayanI ja nahi, paNa te pahelAMnA keTalAka samayanI paNa ghaNI hakIkata Aje. jaina zrata dvArA prApta che. tattvajJAnanA, tatkAlIna samAjanA, dhArmika AcAra ane saMdhanA ane bhASA Adi aneka muddAnA ItihAsanI dRSTie e prAcIna zratamAM ghaNuM ghaNuM upayogI sacavAyuM che. e butaparaMparAnI samaya samayanI navI goThavaNa, navA vicArane samAveza, Avazyaka saMkSepa-vistAra vagere badhuM thayA chatAM emAM atijUnA ane jUnA avazeSo jemane tema surakSita che. vastu enI e ja kAyama heya te ene prakAzita karanArI bhASAmAM ke enI racanAmAM thayela pheraphAra kaI khAsa asara karatuM nathI. prAkRta ke ardha mAgadhInA saMskRtamAM ke bIjI aMgrejI Adi bhASAomAM thayelAM ane thatAM rUpAMtare che ke yathAvat hoya che, paNa tethI muLa graMthanuM mahatva jarA paNa ochuM na thatAM ghaNI vAra vadhe paNa che. prAcIna jaina zratanI bAbatamAM paNa Ama banyuM che. A eka bhAratIya saMskRtinA ItihAsanI dRSTie sAdhAraNa sAmagrI na gaNavI joIe. jana zratane vebara, thAkebI jevA videzI vidvAne, tema ja jainetara bhAratIya vidvAne aneka daSTie mahatvanuM sthAna Ape che ane jenA parizIlana vAste temaNe jiMdagIno moTAmAM moTe ane sArAmAM sAre bhAga kharco che, eTaluM ja nahi, paNa je jaina ta AjakAlanA vistaratA jatA vizvamAM aneka bhASAo dvArA vadhAre ne vadhAre paricita thavA sAthe lokonuM dhyAna kheMcI rahyuM che te jaina zrata pratye jaina lokenI vArasAgata bhakti hovA chatAM, te pratyenuM Adhunika kartavya teo barAbara na samajatA hoya ema lAgyA kare che. ekabIjA pratyenI upekSAvRtti pahelAM te ApaNe joIe chIe ke digambara paraMparA pitAnA ja cakAmAM purAyelI che, te tAMbara paraMparA pitAnA cokAmAM. sthAnakavAsI ane temAMthI udbhavela terApaMthI e paNa pitAnA cakAmAM ja purAyela che. cekAmAM rahevuM e eka vAta che ane temAM purAvuM e bIjI vAta che. ekAmAM rahenAra aneka AMkhethI bahAranuM badhuM jue-jANe, tenI sAthe maLe-haLe, sahayoga le-de te e ceka bAdhaka nathI banate, paNa cakAmAM purAnAra to Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaha6 ] darzana ane ciMtana AMkha-kAna baMdha karIne ja purAya che, eTale te bIjA vize kazuM jANavAnI darakAra nathI karato, bIjA sAthe maLata-haLatuM nathI, sahakAra lete-dete nathI, ane chevaTe e pitAnI jAtane nabaLI pADe che tema ja bIjAne nabaLA banAvavAmAM nimitta bane che. lagabhaga AvI dazA jaina phirakAnA zratanI thaI che. digaMbara para parAe potAnA anuyAyIomAM janmathI ja saMskAra pilavA mAMDyo ke aMgata nAza pAmyuM ane je aMga ke Agamachata che te te zvetAMbara paraMparAe pAchaLathI upajAvyuM che. AvA saMskAramAM pivAyela keI paNa sAMpradAyika mANasa upalabdha jana zratane AdarathI ke jijJAsAthI jeI ja na zake. je zrutamAMthI aneka purAtana ane mahattvanI vigato yurepiyana vidvAne zodhI rajU kare te ja bhUta digaMbara paraMparAne tuccha lAge che e ja rIte zvetAmbara paraMparAnA sAMpradAyika leke digaMbara paraMparAnA mRta vize pitAnA anuyAyIomAM saMkucita saMskAra poSe te teo kuMdakuMda, pUjyapAdane samantabhadra jevA samartha vidvAnonA mRtanuM mahatva kevI rIte AMkI zake? A bhedaka rekhA bahu moTI che. ene cepa vArasAmAM Utarata sthAnakavAsI phirakAmAM paNa AvyuM che. eNe pitAne amuka coka bAMdhI mAnavA-manAvavA mAMDyuM ke batrIsa Agama e ja mukhya che ane bIjuM te badhuM ThIka ja che ! A kAvRttie sthAnakavAsI phirakAne je zrata ane jJAnanI daridratA ApI che te vize ahIM kAMI paNa kahevuM aprastuta che. ahIM te eTaluM ja prastuta che ke te cokAvRttine vAraso pAcho terApaMthane maLyo ane teNe mRtaparaMparAne vistAra karavAne badale eka rIte potAnI dRSTie tenuM kSetra saMkucita karyuM. A rIte ApaNe ItihAsakramamAM joIe chIe ke zrata pratyenI jainenI janmasiddha bhakita paNa eTalI badhI AMdhaLI ane sAmayika kartavyathI vimukha banatI AvI che ke atyAre samayanI mAgaNI satiSa e prastAva temanI samakSa rajU karatAM paNa mANasa khacAya che. zrI sAgarAnaMdasUrine bhagIratha puruSArtha have ApaNe navA yuga tarapha vaLIe. eka taraphathI yurepamAM jaina zrata dAkhala thatAM tene abhyAsa zarU thaye, vaLe ane vistaryo. te upara aneka bhASAmAM aneka rIte kAma thayuM ane hajI thAya che, bIjI bAju dezamAM ja pAzcAtya vicAronA paDaghA paDyA ane jaina zratane prakAzita karavAno vicAra phelAte gaye. bAbu dhanapatasiMhajInA purANuM prakAzananI vAta jatI karIe teya ApaNe AgamavAcanAne jatI karI zakIe tema nathI. Agama ane Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNI cuta pratyenI javAbadArI [ 49 bIjAM zAstrone chapAvavAne vidha zvetAMbara digaMbara baMne paraMparAmAM ekasarakho hato. zrImAna sAgarAnaMdasUri pahelAM virodha pakSamAM hatA, paNa temanI cakara duSTie kALabaLa pArakhyuM ane pite ja AgamaprakAzananA kArya mATe AgaLa AvyA. meM emanA sahavAsamAM joyuM che ke jyAre teoe A bhagIratha kArya hAthamAM lIdhuM ne pATaNamAM vAcanA sAthe mudraNa kArya paNa zarU karyuM tyAre temAM sAtha ApanArA sAdhuo evA na hatA ke je khAsa lAgavagavALA hoya, je kAryasAdhaka vidvattA paNa dharAvatA hoya ane je sAgarajIne temanA kAryamAM sIdhA sahAyaka paNa thatA hoya. je sAdhuo te vakhate AvelA te moTe bhAge cAlatI vAcanAnA zrAvaka mAtra hatA. kAma te ekale hAthe e bAheza sAgarajI ja karatA. te vakhate bIjA vidvAna, lAgavagavALA ane sAmagrIsaMpanna AcAryuM ke sAdhuoe sAgarajIne, kaI paNa jAtane bhedabhAva rAkhyA sivAya, sAtha Ape heta te e AgamaprakAzananuM kArya judI ja rIte saMpanna thayuM hatuM. A badhuM chatAM bahuzrata ane puruSAthI zrI sAgarAnaMdasUrie kharekhara ekale ja hAthe ane kalpI na zakAya eTalA thaDA samayamAM lagabhaga badhuM Agamathata lokone sulabha karI dIdhuM. ene pariNAme tAmbara paMraparA uparAMta digaMbara, sthAnakavAsI ane terApaMthI paraMparAmAM paNa navacetanA pragaTI. saue pitAnI dRSTie zrutaprakAzanane mArga aMgIkAryo, je Aje paNa kAma karI rahyo che. samayanI mAgaNI paraMtu samayanI mAgaNuM judI hatI ane hajIye judI che. jema jema pAzcAtya vicAre ane tenI kAryapaddhatio ApaNuM jANamAM vadhAre ne vadhAre AvatI gaI tema tema ApaNane mAtra prathama thayela kAmamAM satiSa rahe te ghaTavA lAge, ane eka ja vastune navanavI rIte loko samakSa mUkavAnI vRtti prabaLa ane prabaLa thatI gaI. yuropIya vidrAnA hAthe thayela saMskAranI jevI pratiSThA che, temanAM lakhANamAM je taTasthatA ane vizALa daSTi che tevuM ApaNe kema na karIe ? AvI mahatvAkAMkSA ApaNI cetanAmAM janmI. have "abhidhAna rAjendra" ane bIja tevA graMtho mAtrathI saMtuSTa na rahetAM kAMIka tethI vadhAre paddhatisara, vadhAre agatyanuM ane vadhAre grAhya bane tevuM kAma karIe-AvI bhAvanA zuM tyAgI ke zuM gRhastha bane samajadAra vargamAM ekasarakhI jAgI. ene lIdhe chUTAchavAyA aneka prayatna paNa zarU thayA. jaina paraMparAnA. badhA phirakAomAM, ane eka eka phirakAnI judI judI saMsthAomAM, e prayatna cAlI rahyA che e eka pradadAyaka vastu che. A badhuM chatAM have. 32 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja8 darzana ane ciMtana e samaya AvI gayuM che, ane te pAkyo paNa che, ke jyAre ApaNe have kAMIka judI ja dRSTie ane kAMIka judI ja bhUmikA upara jaina matanA prakAzananuM ke navanirmANanuM kAma hAtha dharavuM joIe. AjanI jaina zrata pratyenI ApaNI mukhya javAbadArI A ja che. e judI daSTi ane judI bhUmikA zI che ke jene lIdhe ApaNI vArasAgata saMkucitatAnI khAmI dUra thAya ane ApaNe jAgelI navacetanAne saMtoSI paNa zakIe. e have saMkSepamAM vicArIe. taiyAra bhUmikAne upaga karI laIe ApaNe prathama bhUmikAne joIe. jaina zratane lagatuM je kAma je dRSTie karavuM prApta che tenI sAdhanasAmagrI e ja ApaNI bhUmikA che. pahelAM paNa AvI sAmagrI na hatI ke sarvathA ajJAta hatI ema nathI, paNa Aje tevI sAmagrI jeTalA pramANamAM prApta che, jeTalA pramANamAM jJAta che ane jeTalA pramANamAM sulabha che, teTalA pramANamAM prathama na hatI prApta ke na hatI sulabha. je jaina bhaMDAro pUrNapaNe avagAhavAmAM AvyA na hatA ane jemAM A haze, te haze evI dhAraNA sevAtI hatI, lagabhaga te badhA bhaMDAro have atheti jovAI gayA che ane temAMthI badhI sAmagrI ekatra karavAmAM AvI che. saMbhava hoya teTalA jUnA samayanI jUnAmAM jUnI hastalikhita tADapatra ane kAgaLanI pratio Aje ApaNuM sAme che. jaina zrata sAthe anivArya saMbaMdha dharAvatI ane tenA saMpAdana-prakAzanamAM kImatI phALo Ape tevI bauddha ane brAhamaNuM zratanI sAmagrI paNa aneka rUpe Aje sarvathA sulabha che. pAli piTake, mahAyAnI sAhitya, enAM yupIya bhASAomAM ane dezI bhASAomAM thayelAM bhASAntare, enA upara thayela bIjAM aneka kaSAdi kAma ane emAMthI nIpajeluM tema ja vikaseluM cInI, jApAnI, bama ane silonI sAhitya--- badhuM jANe AMgaNAmAM hoya evI sthiti che. vedathI mAMDI purANa ane darzana Adi viSayane lagatA vartamAna kALa sudhInA vaidika temaja brAhmaNa paraMparAnA mULa graMthe, tenAM bhASAMtare, te uparanAM vivecane vagere badhuM ja ApaNA AMgaNAmAM che. bauddha ane vaidika vAya tema ja jaina zratane eTale badhA nikaTa saMbaMdha che ke te ekamekanA pUraka bane che. A badhuM te che ja, paNa te uparAMta jarathuTriyana dharmane avestA Adi prAcIna graMthane lagatI paNa badhI sAmagrI Aje prApta che, jenI sAthe jaina AcAravicArane bahu june saMbaMdha che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNI zunA pratyenI javAbadArI sAhitya sAmagrI uparAMta Aje kArya karI zake ane kAma laI zakAya evA vidvAno ane vizAradanI paNa ApaNI pAse ThIka ThIka saMpatti che. AvI koTinA jaina gRhastha vidvAnone lakSamAM na laIe to paNa ekalI jaina sAdhusaMsthAmAM gaNyAgAMThayA paNa ucca koTinI yogyatA dharAvanArA tyAgIo che je navasaMskaraNa mATe agatyanI bhUmikA che. emanI jaina zrata pratyenI bhakti, emane paraMparAgata male AcAra-vicArano vArase ane emanI saMdha uparanI lAgavaga e badhuM bahu kImatI che. A sivAya A deza ane paradezamAM evA aneka vidvAna, adhyApaka ane saMzodhake kaoNleja, yunivarsiTI tema ja rIsarca insTiTayUTa AdimAM kAma karI rahyA, jemane jJAnanI daSTie jaina zratanA saMpAdanamAM, tenA prakAzamAM ane tene lagatA vivecana AdimAM UMDAmAM UMDo rasa che; eTaluM ja nahi, paNa ApaNe IcchIe ane laI zakIe te teo prastuta kAryamAM bahu kImatI madada paNa karI zake tema che. saMpAdanaprakAzanane lagatI A bhUmikA jANe pahelAM kadI na hatI tevI kALakrame nirmAI che. eno upayoga jaina zratanA navasaMskaraNamAM kare e ApaNuM dRSTibiMdu hoI zake. jijJAsAne saMtoSavAnI daSTi rAkhIe ApaNe je saMpAdana, prakAzana, vivecana ane nirmANa karavA icchIe chIe, tenI pAchaLa kaI daSTi hovI joIe e vicAravuM egya gaNAze. pahelAM je jaina zrata mAtra jaina paraMparAmAM abhyAsane viSaya hatuM, ane te paNa dharma ke zraddhAnI dRSTie, te jaina zrata Aje jaina paraMparA uparAMta anya paraMparAemAM paNa jijJAsAne vidhya banyuM che. skUlathI mAMDI kaoNleja, yunivarsiTI ane rIsarcane lagatI saMsthAomAM enuM kSetra vistaryuM che. bhArata ane bhAratanI bahAra, jyAM dekhe tyAM, anya prAcIna sAhityanI peThe jaina prAcIna vADmaya tarapha vidvAnonuM dhyAna gayuM che, ne ApaNe jANIe tevI rIte aneka sthAnamAM jainetara ane videzIo paNa e vAyane lagatuM ghaNuM kAma karI rahyA che. e ja rIte pitAnI Dhabe paNa jaina paraMparAnA judA judA phirakAo e vize kAMI ne kAMI karI rahyA che. Ama hovA chatAM AjanI vistaratI jijJAsAne dareka rIte saMteSe evI dRSTithI jaina zratanuM navasaMskaraNa karavuM Avazyaka che. te mATe phirakAoe pitAnA jUnA pUrvagraha zithila karavA joIe. sUtakAryamAM mokhare UbhA rahI zake evA tyAgIvarge A kAryamAM pitAno pUre sAtha Apo ghaTe. dareka gya vidvAna ke tyAgI pitAne bhAge AvatuM ane pite karI zake tevuM kAma pitAne ISTa sthAne rahIne paNa karI zake evI dRSTithI kAmanI vaheMcaNuM Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 500 ] darzana ane ciMtA thavI ghaTe. A kAmakAI amuka phirakAnuM ja che ke amuka gacchanI amuka vyakti ja kAma kare che ke amuka saMdha ja temAM rasa le che, tethI tenI sAthe ApaNe zI levA devA ? -evI kALajUnI saMkucitatAne khaMkherI chevaTe A badhuM kArya koI ekanuM nathI paNa sahunuM che, chevaTe amuka gaNIgAMThI vyaktio te mukhya bhAga le ja, to ApaNe paNa zA mATe na laIe ? vagere udAta bhAvanA dvArA hArdika sahakAra ApavA pUratI dRSTi zuM gRhasthamAM ke zuM tyAgIomAM Avazyaka che; ane e dRSTithI kAma karIe te mane lAge che ke jaina zratanuM dhAreluM navasaMskaraNa keI anere ja raMga le! pachI to evuM avazya banavAnuM ke jyAM jyAM zAstrIya vidyAonuM adhyayana-saMzodhana thatuM haze tyAM sarvatra jaina vAhamayanuM sthAna anivAryapaNe haze. tethI ApaNI daSTi evI hovI joIe ke sAdhAraNa ane ucca koTinA vidvAnene satiSI zake, emanI mAgaNIone pUrI karI zake te rIte ane te dRSTithI jaina zratanuM navasaMskaraNa thAya. javAbadArI adA karavAne samaya jaina zrata pratyenI AjanI ApaNuM javAbadArI A che, ane te pUrI karavAno samaya pAkyo che. kALabaLa ApaNI sAthe che. sAdhane aparimita che. A badhuM jotAM mane ema nizcitapaNe lAge che ke have ApaNe mAtra ekAbaddha na rahetAM vizALa dRSTi keLavI ApaNI javAbadArI adA karIe. - jaina paryuSaNaka, zrAvaNa 2008.