Page Text
________________
શ્રાવિકા સુધ.
આ સેનેરી શબ્દોને અસત્ય કહેવાની કેણ હીમત કરશે ? સમજે કે કોઈ પણ ધાતુનું વાસણ કેટલોક વખત એમનું એમ પડ્યું રહે અને તેથી તેને કાટ લાગી જાય; પછી તે વાસણને જોઈ “ આને તે કાટ લાગી ગયા છે, આતે ખરાબ થયું છે ” એમ કહી તે વાસણની ઉપેક્ષા કરીને તેને સુધારવા પ્રયત્ન ન થાય તે પરિણામે તે - વાસણને લાંબા સમયે સદંતર નાશ થાય, પણ તે વાસણને કાળજી પૂર્વક દરરોજ માંજવામાં આવે તે એક વખત એવો પણ આવે છે. જે વાસણ ખરાબ દેખાતું હતું તે જ સુંદર બને અને તેને ઉપયોગ કરવાની હોંશ થાય છે. તેવી જ રીતે મનુષ્યને કોઈ પણ જાતના સંજોગોને લીધે કાટ લાગ્યો હોય ત્યારે તેને તિરસ્કાર થાય તે તેને પિતાની ભૂલ સુધારવાને અવકાશજ ન મળે, પણ તેના પ્રત્યે કાળજી રાખી તેને સદુપદેશથી સુધારવામાં આવે છે તે મનુષ્ય એક વખતે મહાન વ્યક્તિ બની શકે છે એ તદન સંભવિત જ છે. એક ઠેકાણે મેં વાંચ્યું છે કે “ હાલને ઉત્તમોત્તમ જીવ અને હાલને અધમાધમ જીવ સમય જતાં અવસ્થાન્તરને પામે છે ” મનુષ્યની બાહ્ય અને અત્યંતર સ્થિતિ હમેશાં એક સરખી રહેતી જ નથી તે પછી આપણે હાલમાં અન્યની હાંસી, નિંદા અને તિરસ્કાર કરીએ છીએ પણ કદાચ કમસંગે એવીજ કે એથી પણ વધારે ભયંકર ભુલો આપણે કેમ નહિ કરીયે એની ખાત્રી શું ? આપણું સંપૂર્ણ જીવન કોઈપણ જાતની ભુલ વિનાનું જશે એના માટે જામીન કોણ? કોઈ નહી. દુનિયામાં કહેવત છે કે ટાંક્યા કમની કેને ખબર છે ? કોઈને નહી. તો પછી બીજા પ્રત્યે બીજાની ભૂલો પ્રત્યે શા માટે વિચાર સર પણ કરવો જોઈએ !
એકતે આ મનુષ્ય જીવનની સ્થિતિ અલ્પ અને વળી અનિશ્ચિત એવા જીવનમાં પિતાનું આ ભવનું અને અને આવતા ભવનું હિત કરવાને બદલે પરોપકાર કે એવા કોઈ
જીવન સાર્થક કરનાર કર્તવ્ય કરી તેમાં જીવનની પુર્ણના દરવાને બદલે પારકી ભૂલો અને દે જઈને તેઓની નિંદા વિગેરે કરી આ અમુલ્ય જીવન નિરર્થક ગુમાવી અધોગતી હાથે કરી શા માટે હેરવી જોઈએ? ટુંકામાં એજ કે અન્ય મનુષ્યનાં બહારનાં કર્તવ્ય જોઈ એકદમ તેને માટે હલકો મત બાંધવો નહી પણ તેના વિચારે આપણી દષ્ટિએ હલકા જણાતાં, કામને આશય અને કાર્યને ઉદ્દેશ પુરેપુરે સમજવા પ્રયત્ન કરવો. અને કાર્ય કરનારને આશય પૂર્ણ સમજાય, ત્યાર પછી જે કાંઇ અભિપ્રાય બાંધવો હોય તે બાંધવા પણ એમાં શું ? આ કામ તે દેખીતી રીતે જ હલકું છે વિગેરે કહી કાંઈપણ સાહસ કરવું નહી. વખતે એમ સાહસ કરતાં આપણી જ ભૂલ થતી હોય તે ? માટે દરેક કાર્ય દરેક વાક્યને ઉચ્ચાર બહુજ સંભાળથી અને સાવચેતીથી કરવા પ્રયત્ન કરોજાતે ઘણી તપાસને અંગે કદાચ કોઈના કર્તવ્ય એકદમ હલકાજ જણાય તે આપણે તેનાથી દૂર રહેવું પણ તેની હલકાશ પાડવા ઉધમ કરવો નહીં.વિદ્વાને કહે છે કે લેવાય તો ગુણ લેવે પણ કોઈનો દુગુણ લે નહી'; બેલાય તે સત્ય અને પ્રિય બોલવું પણ અસત્ય અને અપ્રિય તે બેલવુંજ નહીં થાય તે હેઈની પણ ભક્તિ કરવી નહીંતર દુર રહેવું પણ અભક્તિ કરી પિતાની પાયમાલીનું બીજ રોપવું
હીં; આ શબ્દો દરેકના હૃદયમાં કરાઈ રહે અને પરલક્ષી મટી સ્વલક્ષી બની આત્મશ્રેય કરે તે મનુષ્ય કોઈપણ રીતે દુખી થાય ?, નિશ્વે નજ થાય; પરંતુ ચાલુ જમાનામાં તેમ બનવું અશક્ય છે. શ્રીપાળ મહારાજના રાશમાં આવેલા એક શ્લોકમાં પણ કહ્યું છે કે
| SR No. | 544502 |
| Book Title | Shravika Subodh 1920 07 Pustak 01 Ank 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rukminiben Hirachand Zaveri |
| Publisher | Jain Vanita Vishram |
| Publication Year | 1920 |
| Total Pages | 36 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Shravika Subodh, & India |
| File Size | 9 MB |