Page Text
________________
| જિંદગીના કેલેન્ડરમાંથી રોજ ઓછું થતું એક પાનું |
જિંદગી એક કેલેન્ડર જેવી છે. રોજ એમાંથી એક પાનું ઓછું થાય છે. માટીની મટકીમાં પાણી ભર્યું હોય અને થોડા થોડા સમયે એમાંથી એકાદ બિંદુ ટપકતું હોય, તો અમુક સમય બાદ મટકી ખાલી થઈ જશે. ટીપે ટીપે કરીને આખું પાત્ર ખાલી થઈ શકે છે. જિંદગીનું પાત્ર પણ માટીની મટકી જેવું જ છે. ક્ષણ ક્ષણ કરીને જિંદગી એમાંથી વહી રહી છે. એને ખાલી થતાં વાર નહીં લાગે. જન્મ સમયે માટલી છલોછલ ભરેલી હોય છે, પણ મૃત્યુ આવતા સુધીમાં તો એ એકદમ ખાલી થઈ જાય છે.
સમયને રોકી શકાતો નથી પણ એનો સદુપયોગ કરવો હોય તો કરી શકાય છે. સમયને સમજી કે સાધી ન શકીએ તો એ વ્યર્થ વહી જાય છે. મટકીમાંથી જે પાણી ટપકી રહ્યું છે તેને ઝીલી લઈને જ એનો સદુપયોગ કરીએ, તો એ તરસ છીપાવી શકે છે. પણ એને વ્યર્થ વહી જવા દઈએ તો બાજુમાં જ કોઈ વ્યક્તિ પાણી વિના તરફડીને મરી પણ શકે છે.
સમયને રોકી શકાતો નથી તેમ વીતેલા સમયને પાછો પણ વાળી શકાતો નથી. જિંદગીમાં સતત આગળ જઈને જ ચાલવું પડે છે ઘડીએ ઘડીએ પાછળ તરફ મોં રાખીને ચાલવા જઈએ તો ક્યાંક ને ક્યાંક અથડાવું પડે છે. ઘણા લોકો જિંદગીભર કેલેન્ડરના ફાટેલા પાના પંપાળીને જીવતા હોય છે. એમની જીંદગી ચાલ્યું ગયું છે તેને વાગોળવામાં જ પૂરી થાય છે. પરિણામે જે ક્ષણ સામે છે, જે પળ હજુ આવવાની છે તેને સમગ્રતાથી જીવી શકાતી નથી.
અધૂરા અધૂરા જીવવાનો અર્થ શો? જે કંઈ કરવામાં આવે તે સમગ્રતાથી થવું જોઈએ. ભલે નાનો એવો પ્રસંગે કે ઘટના હોય,
મજે એણે એમાં સમગ્રતાથી ડબી જવું જોઈએ. કોઈપણ કામ મન લગાવ્યા વિના કરવામાં આવે તો એમાં કશો ભલીવાર હોતો નથી. સમગ્રતા તો જ આવી શકે, જે વ્યક્તિ પૂરેપૂરી વર્તમાનમાં હાજર હોય. અને વર્તમાનમાં હાજર હોવુ એટલે ધ્યાનપૂર્ણ હોવું. મન ક્યાંય ભમતું ન હોય, ચાલુ ક્ષણમાં જચિત્ત લાગેલું હોય તો એમાંથી જે પણ સર્જાય છે તે સુખદ અને સર્જનાત્મક હોય છે. - એકી સાથે બનાવમાં સવારન થવાય.બે ઘોડે ચડીને દોડવા જઈએ તો પડીએ જ. વર્તમાન ક્ષણમાં જીવવું એટલે એક ઘોડા પર સવાર થઈને ધારેલી દિશામાં આગળ જવું. જિંદગીભર માણસ દ્વિધામાં જીવે એ બરાબર નથી. એની સામે એક દિશા, એક ધ્યેય, એજ મંજિલ હોવી જોઈએ. અસ્તિત્વ એટલું વિશાળ છે કે એ જુદી જુદી દિશામાં સાવ વિપરીત કહી શકાય એ રીતે વિસ્તરેલું છે. તમારી પોતાની અંદરની રૂચિ શેમાં છે, તમને શું ગમે છે, તમારી પોતાની નિજતા શી છે. તમારે ક્યાં જવું છે?-એ પ્રમાણે નિર્ણય લઈને જ આગળ વધવું જોઈએ.
એક દિશા પૂરી થાય પછી આપોઆપ અનુભવના અંતે બીજી દિશા ખૂલે છે. માણસ પાસે સમજ હોય તો શેમાંય એ લાંબા સમયસધી લેપાઈને જીવી ન શકે. કારણ કે અંદરની તડપના તો વ્યક્તિ માત્રના અંતરમાં આનંદની જ હોય આનંદ નતી મળતો એ આપણી મંજિલ નથી. ભૂલથી કોઈ જુદી દિશા પકડાઈ ગઈ હોય તો પણ સાચી દિશાની શોધમાં સમજપૂર્વક આગળ વધવું જોઈએ. પડવું, આખડવું કે ચાલતા ચાલતા ભલા પડવું એમાં કોઈ નાનપ નથી. પણ ખોટા રસ્તે ચાલ્યા પછી હારી થાકીને બેસી જવું એ બરાબર નથી. શાશ્વત શાંતિ અને આનંદની ઉપલબ્ધિ પહેલાં જીવનમાં ક્યાય રોકાઈ જવું એ બેવકૂફી, બુઝદિલી અને બેહોશી છે.
જાતે ચાલ્યા વિના, અથડાયા પછડાયા વિના ક્યાય પહોંચી શકાતું નથી. જગતમાં ક્યાંય જવું હોય તો રેડીમેઈડ રસ્તા મળી રહે છે, નકશા પણ તૈયાર હોય છે પરંતુ જીવનની યાત્રામાં આપણને અનુરૂપ એવો એકપણ રસ્તો તૈયાર નથી. જે લોકો બીજાના રસ્તે ચાલે છે તે ભૂલ કરે છે અને છેવટજતાં પસ્તાય છે. આ રીતે બીજાના રસ્તા પર ચાલીને જીવવાની અંતિમ મંજિલ સુધી પહોંચવું અસંભવ છે. આથી જાતે જ ચાલીને, કેડી કરતાં કરતાં પહોંચવું પડે છે. જગતની બહિર્યાત્રા તો તૈયાર રસ્તા પર ચાલીને પૂરી કરી શકાય છે. અને જમીન પર તો અનેક લોકો ચાલી ચાલીને જ રસ્તો બનાવતા હોય છે પણ જેમણે પણ અંતર્યાત્રા કરી છે, જીવનની પરમ મંજિલ પર જે પહોંચ્યા છે તેમણે ક્યાંય પોતાના ચરણચિત છોડ્યા નથી. આકાશમાં પક્ષી ઊડે તો શઉં એનાં પગલાં પડે છે? જીવનનું આકાશ તો એથીય વિશાળ અને નિરાળું છે. એમાં જે મુક્ત રીતે વિહાર કરે છે તે પાછળ ક્યાંય ચરણચિહ્ન છોડતા નથી. આથી સંતો મહંતો કે સદ્ગુરૂ પ્રત્યે પ્રેમ રાખી શકાય. ચાલવું તો આપણે પોતાને જ પડે છે. અને માર્ગ પણ આપણે પોતે જ અંતરની આંખ ખુલી રાખીને નિર્મિત કરવો પડે છે.
0 ૭૧ : કલ્યાણ : ૬૪૯, ડિસેમ્બર ૨૦૦૭, કારતક વદ ૨૦૬૩ p.
| SR No. | 539771 |
| Book Title | Kalyan 2007 12 Ank 09 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kirchand J Sheth, Manoj K Sheth |
| Publisher | Kalyan Prakashan Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 54 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Kalyan, & India |
| File Size | 13 MB |