________________
લોકાકારાનો સંક્ષિપ્ત પરિચય
પૃ પન્યાસજી મહારાજ શ્રી માનતુંગવિજયજી ગણિવર
જૈનશાસ્ત્રોમાં લેાકનું જે સ્વરૂપ દર્શાવ્યું છે, તેને સક્ષિપ્ત પણ સારગ્રાહી શૈલીયે પરિચય પૂ. મહારાજશ્રી જિજ્ઞાસુ વાના બેાધ માટે પેાતાની સરલ ભાષામાં અહિં આલેખે છે. જે સ કાઇ જિન સિધ્ધાંત રસિક આત્માઓને જરૂર બાધક બનશે !
અનાદિકાળથી સંસારી જીવા ચૌદ રાજલોક આકાશક્ષેત્રમાં ભટકે છે. તેમ આપણા આત્મા પણ આથડે છે. એ ચૌદ રાજલેાકનુ કાંઈક વન આ રીતે છે.
લાકાકાશતી સ દિશામાં ક્રૂરતા અલેાકાકાશ છે. તે લેાકાકાશ કરતાં અનતગણા છે. લેાકાકાશ ચૌદ રાજ પ્રમાણ ઉંચા, લંબાઈ પહોળાઇમાં, કોઈ સ્થળે એક રાજ, એ રાજ, ત્રણ રાજ એમ વધતા વધતા સાત રાજ સુધી છે. રાજ એટલે અસ ંખ્યા કોડાકોડી યાજન પ્રમાણુક્ષેત્ર,
ઉપરથી નીચે સુધીના રાજમાં આવેલ પદાર્થાંનું ફ્રાંક વન
૧. પહેલા રાજમાં, અલાકના છેડાથી નીચે, એક ગાઉના છઠ્ઠા ભાગની ઉંચાઈમાં, અને પીસ્તાલીશ લાખ યોજનની લંબાઈ પહોળાઈના ક્ષેત્રમાં અવગાહીને રહેલા અનંતા સિદ્ધભગવંતા.
એથી રૃક યોજન નીચે એટલે લોકના ઉપરના અંતથી એક યોજન નીચે, સિદ્ધ શિલા, લાંબી પહાળી, પીસ્તાલીશ લાખ યોજન, મારી તવીના આકારની, મધ્યમાં, આ યાજન જાડી, પછી, પાતળી થતી છેડે માખીની પાંખથી પણ પાતળી.
એથી બાર યોજન નીચે, સર્વાં†સિદ્ધ વિમાન, એની ક્રૂરતા, બીજા ચાર દિશામાં ચાર અનુત્તર વિમાન–એમ પાંચ અનુત્તર વિમાન-પ્રતર એક.
TRY
૩. ત્રીજા રાજમાં, અગીઆરમા બારમે દેવલાક જોડાજોડે તેમાં ૩૦૦ વિમાન-એની નીચે નવમા ક્થમા દેવલોક જોડાજોડ, વિમાન ૪૦૦ દરેક વિભાગના પ્રતર ચાર ચાર સર્વ પ્રતર આઠે.
૪. ચોથા રાજમાં આઠમા દેવલાક, વિમાન છ હજાર, પ્રતર ચાર–નીચે સાતમેા દેવલોક ચાલીસ હજાર વિમાન-પ્રતર ચાર-સ મળી, વિમાન
૪૬૦૦૦ પ્રતર આવે.
૨. બીજા રાજમાં, નવ ચૈવેયક, ત્રણ ત્રણ ઉપર, વચ્ચે અને નીચે. ઉપરના ત્રણમાં-૧૦૦ વિમાન, વચ્ચેના ત્રણમાં–૧૦૭ વિમાન, નીચેના ત્રણમાં ૧૧૧ વિમાન, સર્વે મળી ૩૧૮
પ્રતર નવ.
ઉપરથી ઉતરતા
૫. પાંચમા રાજમાં, છઠ્ઠો દેવલોક, છ પ્રતરમાં, પચાશ હજાર વિમાન નીચે પાંચમે બ્રહ્મ દેવલાક, છ પ્રતરમાં, ચાર લાખ વિમાન-આ દેવલાકમાં, નવ લોકાંતિક દેવના વિમાન છે. આ દેવલેાકને ફરતી, આઠ કૃષ્ણ રાજી છે. કુલ પ્રતર અગીઆર,
વિમાન સાડાચાર લાખ.
૬. છઠ્ઠા રાજમાં, ત્રીજો ચોથા દેવલોક જોડાજોડ, ખ તેના ભેગા ખાર પ્રતર-ત્રીજા દેવલોકમાં, બાર લાખ વિમાન-ચેાથા દેવલાકમાં આઠ લાખ વિમાન-કુલ બાર પ્રતર, વિમાન વીશ લાખ.
૭. સાતમા રાજમાં, પહેલા, બીજો દેવલાક જોડાજોડ તેના મળી તેર પ્રતર-બીજો ઇશાન
લોક ઉત્તર દિશામાં એના વિમાન અપાવીશ લાખ, પહેલા સૌધર્માં દક્ષિણ દિશામાં, એના વિમાન ખત્રીશ લાખ, સ` મળી વિમાન સાઠ લાખ, પ્રતર તેર, એ રીતે ઉધ્વલાકના ૮૪૯૭૦૨૩ વિમાન ખાસઠ પ્રતરમાં આવેલા છે. તે દરેકમાં, એક એક વિમાન-વિશાળ, શાશ્વત જિન મંદિર છે, દરેક દેરાસરમાં ૧૮૦ જિન પ્રતિમાજી શાશ્વત બિરાજમાન છે.