________________
૫૪૪ ધન્ય પિતા! ધન્ય પુત્રી ! મારા બંધુ મહામુનિ શેભનમુનિના સમાગમમાં મયાની કૃપા છે. ભગવાન વીતરાગનું શાસન અમારા આવ્યો. એ મહામુનિએ જ્યારથી મને સમ્યમ્ પંથે હૃદયમાં વસેલું છે. તે અમે કદી ભૂખે નથી મરવાના, વાળ્યો ત્યારથી મારી કીર્તિની બેટી લાલસા ભરી બાકી ત્યાગી-મહાત્યાગીના વર્ણનના બદલે તમારા પરવારી છે. જેન શાસનને પામનાર, હૃદયથી વર્ણનને જોડી અમારી સરસ્વતીની વિરાધના કદિ એની આરાધના કરનાર આત્મા કીતિની નહિ કરીએ લાલસામાં પડી આત્મવની કદી ઉપેક્ષા કરે
આખાબેલા ધનપાલને ભેજરાજ ફાડી આંખે નહિ, પૂર્વ જીવનમાં કીતિ મેળવવા મેં ઘણા
-જોઈ રહ્યો...ધનપાલના શબ્દ શબ્દ બાપુની જેમ ધમપછાડા કર્યા હતા, તમારા જેવા નરેશાની સેવા કરતાં મારી ઇષ્ટ સિદ્ધિને પણ હું ભૂલી ગયો હતો.
ભેંકાઈ ગયા હતા. એટલે કીતિની લાલસા ખાતર નહિ, પણ આપને ધનપાલ! નિમકહરામ ન બન! પિષેલ પશુ સેવક છું. અન્ન ખાઉં છું તે મારાથી શકય હશે પણ માલીકને વફાદાર રહે છે ત્યારે તું...આજે તેટલી આપની સેવા બજાવી શકીશ. ધનપાલે કયા શબ્દો મારી સામે બોલી રહ્યો છું. તેનું તને રાજાજને સ્પષ્ટ સંભળાવી દીધું.
ભાન છે ખરું? ફરીને પણ તને જણાવી દઉં છું કે કવિવર ! આટલા ધમધેલા ન બને...તમારા
મારી આજ્ઞા પ્રમાણે વર્તવા જે તું તૈયાર હોઇશ તે
મારા અાશા અમાણે વત અને મારા બન્નેના લાભની આ વાત છે. જુઓ... તારા માટે બધુ જ તૈયાર છે નહિતર...! આ મહાકાવ્ય ભારતવર્ષમાં તમારી અમર યાદી “ મહારાજ ! ધર્મનું બલિદાન આપીને ધન
જાય તેમ છે. માટે અમે ધ્યાના વર્ણનની મળતું હોય તે એવા ધનની ભારે જરૂર નથી. જગ્યાએ ધારાનું નામ જોડી દે. આદિનાથ ભગવા- તમારી કૃપા કદાચ એક ભવનું કલ્યાણ સધાવી શકશે, નના સ્થાને મહાકાલનું વર્ણન કરે. ભરતરાજાનો મારા અન્નતાભની કલ્યાણકામના તે મારા મહાપ્રભુને જગ્યાએ મહારાજા ભેજને મૂકી દો. વર્ણન એનું આધારે છે. એજ, ફકત નામમાં જ ફેરફારી કરવી પડશે.
વિફરેલા વાઘની જેમ ધનપાવનાં વચનો સાંભબદલામાં ભ ડારમાંથી જેટલું જોઈએ તેટલું ધન
ળતાં જ રાજા ભેજે ધનપાલની પાસેથી આદિનાથ ઉપાડી શકો છો...
મહાકાવ્ય લઈ પાસે સળગતી સગડીમાં નાખી દીધું. ભેજરાજાના શબ્દો સાંભળતા જ ધન પાલ અર્ધ
મહાકાવ્યને અગ્નિએ ભરખી લીધું. ધનપાલની ઉમે થઈ ગયે...એના અંતરમાં ઉલકાપાત મચી ગયે. એનું ખમીર ચુસાત હે ય એમ એને લાગ્યું
અનંત આશાઓ પણ આજે બળીને ખાખ થઇ
ગઈ હતી. ધનપાલે તે મહારાજા ભેજને સ્પષ્ટ શબ્દોમાં ' સંભળાવી દીધું.
મહારાજ ! સૂર્યની સાથે ખધોતને કદી ન પિતાજી! ઘણું દિવસથી હું તમારું ઉદાસી મુખ સરખાવી શકાય..સિંહના સ્થાને હરિણુ કદી ન જોઈ રહી છું...અન્ન ઝેર થઈ ગયું છે નિદ્રા વેરણુ શોભી શકે. સાધુ પુરુષની સાથે સંસારીની સરખા- બની ગઈ છે. જ્યારે હું તમને જેઉં છે ત્યારે મણું કદિ ન થાય ક્યાં મહાકાલેશ્વર અને જ્યાં તમે ઉના નિસાસા જ નાખતા હો છો...પિતાજી ! પરમવિતરાગી ભગવાન આદિનાથ ? કયાં દેવ નિતિ તે દિવસે તમે રાજસભામાંથી ઉદાસ મુખે આવ્યા અયોધ્યા અને કયાં તમારી કિકો લાગતી ધારા હતા. તે પછી આજ સુધી લગભગ તમે નિરાશ જ ભરતરાજની ઋધિ કયાં અને તમારી ઋદ્ધિ કયાં ? હે છે આનું કારણ શું છે ? ધનપાલની પુત્રી તિલકમહારાજ! કાવ્યો કંઇ ખરીદાતા નથી. સરસ્વતી મંજરી બાલસુલભ સ્વભાવે પિતાજીને પૂછી રહી,