________________
જગત આજે દુઃખી છે, તેનું આ જ એક કારણ છે. કોઇપણ પ્રાણીના વધ કરવા અથવા એમના આન ંદમય જીવનમાં વિક્ષેપ કરવા એ સંસારની નરી અધમતા અને પાશવતા છે. જેને ખીજાના જીવનની કિંમત નથી, તેને પેાતાને જીવવાના પણ કોઈ અધિકાર નથી, ભાઈ!' લિયાનાડાએ જણાવ્યું.
હું આ શું સાંભળી રહ્યો છું, મહાશય લિયાના ? આપના આ અત્યંત મધુર શબ્દો મારૂં અંતર આનદમાં સ્થભિત કરી દે છે!' આંદ્રીએ પ્રભાવિત થતાં કહ્યું, એના જીવનમાં જાણે ભારે પરિવર્તન આવી રહ્યુ હોય તેમ લાગ્યું. તેનું પત્થર દિલ કરુણાના ઝૂલે-મૂલી રહ્યુ હોય તેમ દેખાયું.
વાત્સલ્યતાની મીઠી ફેારમ ફેલાઇ ચૂકી હતી. • ભારે પાષાણય પણ આજે પવિત્ર પ્રેમના આસ્વાદને કરી આ મની દ્રવી રહ્યું હતું.
પંખીને ફરી એકવાર લિયાનાડાએ મૃદુ સ્પર્શી કર્યાં, તે સાથે જ એના પેલા ભય અને ગભરાટ જતા રહ્યો. આંદ્રીના હાથમાંથી પંખી પરમ સુહૃદય જેવા લિયાનાના હાથ પર જઈ બેઠું.
· ચી'ચી'....ચીં.' પંખીએ મઝાની મીઠી સીસેાટી મારવી ચાલુ કરી.
આંદ્રીએ શરમના માર્યા સર ઝુકાવતાં કહ્યું, ‘ મહેરખાન સાહેબ, આ હની ગાઇડ પંખીને જ નિહ, પીંજરામાં કેદ રહેલાં બધાંજ ભૂરાં, સફેદ પંખીઓને હું હવે ઉરાડી મૂકું છું. મુક્ત ગગનમાં તેઓ હવે ભલે આનંદથી ઉડે! કોઈને પણ દુઃખ પડે એવું કાર્ય હવે પછી હું કરીશ નહિ !
કલ્યાણુ : નવેમ્બર ૧૯૬૧ : ૭૫ ‘શામાશ!’ અતુલ સુખની પ્રાપ્તિ થઇ હાય તેમ લિયાનાડા ખાલી ઉઠયા. તેનું મુખ આનંદથી મરક મરક હસી રહ્યું હતું. લિયાનાડાને પશુ પંખીઓ પ્રત્યે એટલી બધી અનુક ંપા હતી કે જ્યાં જ્યાં આ મૂક જીવા ઉપર ત્રાસ કે જુલ્મ ગુજરતા હોય ત્યાં ત્યાં ઘણી ત્વરાથી પહોંચી જતા અને હિંસાના આડધડા માર્ગ પર જતા. પથભૂલેલા માનવ આને બની શકે તે સમજાવીને અને નહિતર છેવટ' પૈસા આપીને પણ તે જીવાની તેમની પાસેથી રક્ષા કરતા,
આવા દયાળુ આત્મા હતા ૬ વિન્સી લિયાનાડા ઈટાલીના મહાન વૈજ્ઞાનિક અને સાથે કલાકાર પણ. ત્યારે હાય રે જીવ પ્યારા ભારત દેશની આજે શું દશા છે, તે જરા જોઇએ!
વિશ્વસમગ્રના ઇતિહાસમાં કદાચ સથી પ્રથમ જ વાર આવી ધાર હિંસા વાજ આવી ગઈ છે. આજે તેા દુનિયાના આત્માજ જાણે સાવ સહિન બની ગુમાઈ ગયા હોય તેમ લાગે છે. હિંસાથી આજનું જગત બદલાઇ સાવ નર્કાગાર જેવું બની ગયું હોય તેમ દેખાય છે. ભારતમાતાનું સસ્મિતલ મુખ પણ આ ઘાર રક્તપાતથી કેવું મ્લાન બની ગયું છે? આ વિરાટ વિશ્વમાંથી જાણે ‘ કરુણા ’નું અમૂલ્ય તત્ત્વજ સાતમા પાતાલમાં ઓઝલ થઇ ગયું હાય તેમ લાગે છે.
હાથ ગ્રહી હથિયાર નીસરી હિંસા, પડી. મયદાન સરિતા રક્તની વહેવા લાગી, નાર, આ અનાય ભૂલી ભાન નીતિ આર્ય કુલ તણી ત્યાગી, અશેાષ, હજારવાર અશેષ છે કે આપણું
કાણુ નર ને