Kalyan 1961 07 Ank 05

SR No.: 539211
Original Sutra Author: N/A
Author: Somchand D Shah
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir
Publication Year: 1961
Total Pages: 58
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Kalyan, & India
File Size: 9 MB

Page 18

અસમીક્ષિત કા
જૈનધર્માંમાં ક`બંધના ઘણા કારણા દર્શો. વેલાં છે તેમાંનું એક અસમીક્ષિત કાય છે.
ત્રિવેદી શ્રી કાન્તિલાલ માહનલાલ, અમદાવાદ કપડાં બગડે, કોઇ દહી, દુધ વગેરે ખાદ્ય પદાર્થો લઈ જતા હાય તા તેમાં પડે.
અસમીક્ષિત કાર્યાં, એટલે કા'ના પરિણામ વિનાનું કાય કરવું તે. અને સમીક્ષિત કા એટલે મારી આ પ્રવૃતિનું શું પરિણામ આવે તેની વિચારણા સહિતનું કા
આપણે જોઇએ છીએ કે કેટલાક માણસા જડભરતની માફક જ ખેલવું, ચાલવુ', ખાવુ', પીવુ, સુવુ, ફેંકવુ વગેરે ક્રિયા કરતા હોય છે. આવા માણસાના શરીરમાં રહેલા જીવના ચૈતન્ય ગુણુ જાણે જડ અની ગયા હૈાય છે. એના પરિણામે એવા માણસો પાતે પણ દુ:ખી થાય છે અને ખીજાને પણ દુઃખરૂપ બનતા હોય છે આશ્ચયની અવધિ તે તે હાય છે કે પાશે દુઃખી થવા છતાં પેાતાની રસમ બદલી શકતા નથી. એટલેજ માણસને કેટલીક વખતે ારની ઉપમા અપાય છે, તેમ આવા માણુસાને જડભરતની ઉપમા આપીએ તો તે ખાટું નહિ કહેવાય.
માણસે મનમાં આવ્યું તે કરી નાખવાનું ન હાય. માણસે ગધેડાની પાછળ ન ચાલવુ જોઇએ પણ વિચારવું જોઈએ કે ગધેડાને લાત મારવાની ટેવ હોય છે તે મુજબ પગ ઉંચા કરે તે મને વાગે, એજ રીતે મેડા ઉપર રહેનારે સળગતી બીડી, એઠવાડ, કચરા વગેરે નાંખવુ હાય ત્યારે વિચારવુ જોઈએ કે કોઈના ઉપર પડશે . તે ? એક સ્ત્રીએ મેડા ઉપરથી ખાંડેલા અજમાના કચરા નાખ્યા, મારી આંખમાં પડયે ને આંખામાં ખળતરા ઉઠી. મહામુશીબતે કેટલીય વાર ઠંડક થઈ,
અમારી પાળમાં એક ડોશીમા હતા તેમને કચરા લીટ વગેરે ઉપરથી ફૂંકવાની આદત હતી. આના પરિણામે ઉપર જણાવ્યું તેમ કાઈના ઉપર પડે ત્યારે તકરાર થાય એવી પરિસ્થિતિ ઉત્પન્ન થતી. આમ છતાં મૃત્યુ સુધી તેએ પેાતાની રીત છેઠી શકયાં નહિ.
જો આ સ્રોએ સમીક્ષિત કાર્ય કર્યું હેત તે તેને જરૂર વિચાર આવત કે કાઇના ઉપર પડશે તે ? એવું જ કચરા, એઠવાડ, બીડીથી કોઈ સળગી જાય, એંઠવાડથી કચરાથી
આજ રીતે ઘણા માણસોને આપણે કેળાની છાલ ઉપરથી પડી જતાં જોઈએ છીએ, ઘણાના હાથ-પગ ભાંગે છે ને એક જણુના મૃત્યુના સમાચાર પણ એ કારણે થયાનું જાણવામાં આવ્યું હતું. આ રીતે કેળાની છાલનાં ભયંકર પરિણામ જોવા, સાંભળવા, ને વાંચવા અનુભવવા છતાં માણસેા કેળાની છાલ ગમે ત્યાં નાંખે છે.
આ અસમીક્ષિત કાર્યાંના જન્મ શામાંથી થાય છે તે પણ જરા વિચારી લઈએ. આવા માણસા માત્ર પેાતાને જ સ્વાર્થ દેખનાર હાય છે એટલે એમને એ વિચાર આવતા જ નથી કે બીજાનું શું? અને બીજાનું શું ? એ વિચાર ત્યારે આવે છે કે જ્યારે માણસને એ વાત સમજાય છે કે, જેમ દુઃખ મારા જીવને નથી ગમતુ તેમ બીજાને પણ નથી ગમતું.'
એટલે ખીજામાં પણ જીવ છે ને તેના દુ:ખની ચિંતા મારે કરવી જોઇએ એવા દયાભાવ જાગે છે તેજ સ્ત્રી કે પુરુષ આવા સમિક્ષિત કાય કરનારા બને છે.
અસમીક્ષિત કાર્યાંના પરિણામે જેમ ખીજાને દુ:ખી થાય છે તેમ એને આચરનારી પણ દુઃખી થાય છે. બીડી-સીગારેટ પીનારા પથારીમાં સુતે સુતે પીએ છે ત્યારે જો એને એટલે વિચાર આવે કે કદાચ હું ઉંઘી જા" તેા આજ કોઈનાંખીડી–સીગારેટ મારા જાનમાલનું જોખમ કરે.