________________
૧૦૦ : મહામંગલ શ્રી નવકાર : ' હર્ષપૂર્વક પ્રમોદભાવે પ્રીતિયુક્ત હૃદયે આ મહામંત્ર પ્રત્યે જે એક વખત શ્રદ્ધા પ્રગટી તે તેના અનંત સંસારને અંતનિશ્ચિત છે. વરિષ્ઠ–શ્રેષ્ઠ અને અશ્વયયુક્ત આ નવકાર
મંત્રમાં અક્ષરે અક્ષરે ૧૦૦૮ વિદ્યાઓ રહેલી છે. ઈતિ–મારી, મરકી, ઈત્યાદિ દ્રવ્ય ઉત્પાતે તથા રાગ, તથા મોહરૂપ ભાવ ઉત્પાત નમસ્કાર
મંત્રના સ્મરણથી ટળે છે. મંગલેમાં પરમ મંગલરૂપ ભાવમંગલ શ્રી પરમેષ્ઠી નમસ્કાર સૂત્રમાં અણિમા, મહિમા, ગરિમા, લધિમા, પ્રાપ્તિ, પ્રાકામ્ય, ઈશિત્વ
તથા વશિત્વ એમ આઠ મહાસિદ્ધિઓ વસેલી છે. ગણિતાનુગ, દ્રવ્યાનુયેગ, ચરણાનુગ અને ધર્મકથાનુગ એ પ્રકારે ચારે અનુયેગોને સાર અર્થાત્ સમસ્ત ગણિપિટકને સાર શ્રી પરમેષ્ઠી નમસ્કારની સ્થાપનારૂપ શ્રી નવકાર મંત્ર છે..' લં શબ્દ જેમ એક ઉભી લીટીથી મથાળાને
અડીને રહેલ છે. તેમ સમસ્ત ભવ્ય જી કેવલ નવકાર મંત્રના આલ બનથી સંસારના મસ્તક પર રહી, લના મથાળે રહેલા અનુસ્વારની જેમ સિદ્ધિસ્થાનમાં બિરાજમાન બને છે.
અ રિ હું ત
શ્રી રમણલાલ ભેગીલાલ પરિખ ખંભાત નવકાર મંત્ર, ચૌદ પૂર્વ સાર છે. હિત માટે, જ્યારે મન કરે છે આત્માનું અડિત, નમો અરિહંતાણું, નવકારમંત્રનો સાર છે. હવે આ અહિતમાંથી મનને બચાવી લેવા માટે અરિહંત, નમો અરિહંતાણનો સાર છે. આપણે પેલા વિચારો કાઢી નાંખવાની જરૂર
નથી પણ તે સ્થાને અરિહંતના વિચારોને મૂકી આપણે નવકારવાળી ગણીએ છીએ. ત્યારે ?
દેવાના છે. આપણા મનમાં કઇ વિચાર આવે છે ખરા ? આપણે આ વિચારેને જાણવાને પ્રયત્ન કર્યો (૧) અરિહંત બેલ્યા એટલે શું વિચારશે? છે ખરે? આપણે નવકારવાળી ગણવા સાથે અરિ એટલે દુશ્મન, હંત એટલે હણનાર કામ છે. પણ મને શું કહે છે તે જોવાની પુર મને કયા? બહારના અને અંદરના. સદ નથી. મન વગર કરેલું કામ સારૂં થતું બહારના દુશમને છે; ચેર, ભય, અગ્નિ, દરિ. નથી. મન દઈને કામ કરે! તમારૂં કાયસિદ્ધ દ્રતા, વ્યાધિ, ઈટવિયેગાદિ. અંદરના દુમને થશે. નવકારવાળમાં આપણે અરિહંતને જા૫ છે; કેધ, માન, માયા, લેભ કમ અદ્ધિ. આ કરીએ છીએ. ત્યારે આપણું મનમાં, દુકાનના, બંને દુશ્મનને જેમણે નાશ કર્યો છે એવા ઘરના, ન્હાવા-ધવાના, ખાવાપીવાના વિચારે અરિહંતને હું જાપ કરૂં છું. મારે પણ આ ખાવે છે? તમે તપાસ કરે અને તમને માલુમ દુશમને નાશ કરે છે. હશે કે મન એક બાજુ અરિહંત ગણે છે (ર) અરિહંત પરમાત્માની મૂર્તિ મારી અને બીજી બાજુ જે વિચારે આમાનું અહિત સામે છે. એક અરિહંતને નમસ્કાર કરીને હું કરનારા છે તે વિચારેને પિતામાં સ્થાન આપે અનંતા અરિહતેને નમસ્કાર કરી રહ્યો છું. છે. આથી જ આપણું ભલું થયું નથી. તેમની મૂર્તિ કેટલી સુંદર છે? શત્રુંજય તીર્થ
આપણે અરિહંતને જાપ કરીએ છે આત્માના પર શ્રી આદિનાથ પ્રભુની મૂર્તિ કેવું હાસ્ય