________________
૭૩૪ : સ્યાદ્વાદની સ્વષ્ટિતા :
નથી. અર્થાત્ સ્યાહીદ સ્વીકારવાથી જ તે ઘટી શકે છે.’
આજ
પુનઃ શ્રી હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ સૂત્રની વૃત્તિમાં સ્વરચિત ‘અન્યયો વ્યવવ્હેવુદાત્રિશિા ' ના ૩૦ મા શ્લાકનુ પ્રમાણુ આપે મે
66
अन्योऽन्यपक्षप्रतिपक्षभावाद,
यथा परे मत्सरिणः प्रवादाः ।
नयास्तव स्यात्पदलान्छना इमे,
रसोपविद्धा इव लोहधातवः । भवन्त्यभिप्रेतफला यतस्ततो,
(૨) સુપ્રસિદ્ધ શ્રીસમન્તભદ્રાચાય સ૦ સ્વરચિત ‘નૃત્સ્ય મૂસ્તોત્રાહિ’ ના श्री વિમનાથસ્તોત્ર ના ૯૫ મા શ્લોકમાં જણાવે
છે કે—
66
મવન્તમાર્યો: મળતા đિષિઃ ।।૬।।”
- ચાત્ પદથી લાંછિત એવા તમારા ના રસથી વીંધાએલા લેાઢુધાતુની (લાઢાની) જેમ અભિપ્રેત–ઇચ્છિત ફળને આપનારા થાય છે. તેથી કરીને હિતેચ્છુ એવા આ આપને નમેલા
છે.’
नयानशेषानविशेषमिच्छन्,
"
ન પક્ષપાતી સમયસ્તયા તે રૈના” જે રીતે પરસ્પર પક્ષ અને પ્રતિપક્ષભાવને લઈને અર્થાત્ પરસ્પર વિરુદ્ધ માન્યતાને લઈને એકાન્તદનવાદો પરસ્પરમાત્મભાવવાળા– પરસ્પર દ્વેષભાવવાળા છે, તે રીતે હું જિનેન્દ્ર પરમાત્મન્ ! તમારી આગમ-સિદ્ધાંત નથી; કારણકે તે એકાંત પક્ષથી દૂર છે, એટલું જ નહિં પણ સકલનયવાદને ઈચ્છનાર છે, ’
શ્રી હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ૦ ‘ભાગ્યવ છેવા તાવર્ષાવશેષઃ સ કૃતિ II’ દ્વાત્રિંશિા ’ ના ૨૮ મા શ્લોકમાં તે ત્યાં સુધી જણાવે છે કે
: રક્ પ્રતિપક્ષસાક્ષિળાमुदारघोषामवघोषणां ब्रुवे । न वीतरागात् परमस्ति दैवतं,
ન ચાડવ્યનેાન્તમુતે નસ્થિતિઃ ।।રા” ‘[ વિશ્વમાં−] સવાદીઓની સમક્ષ અમારી આ ઉચ્ચ સ્વરે ઉઘાષા છે કે— વીતરાગથી અન્ય કોઈ શ્રેષ્ઠ દૈવત નથી અને અનેકાન્તથી અન્ય કોઈ શ્રેષ્ઠ નસ્થિતિ નથી.
જે સ્યાદ્વાદમાં ચાલૢ પદથી લાંતિ એવા નચેા શાલી રહ્યા છે, અને વિશ્વને વસ્તુસ્વરૂપ અતાવી રહ્યા છે.
(૩) ન્યાયાચાર્ય, ન્યાયવિશારદ મહામહેાપાધ્યાય શ્રી યશવિજયજી મન્યાયવઽવાઘ ના ૪૨ મા શ્લોકની વ્યાખ્યામાં જણાવે છે કે
'न ह्येकत्र नानाविरुद्धधर्मप्रतिपादकः स्याद्वादः किन्तु अपेक्षा भेदेन तदविरोधद्योतकस्यात्पदसमभि
• એક વસ્તુમાં વિવિધ વિરૂદ્ધ વસ્તુને પ્રતિપાદન કરનાર સ્યાદ્વાદ ન થી, પરંતુ અપેક્ષાભેદથી તેના અવિરાધને બતાવનાર ચાત્ પદથી સમલ’કૃત વાકયવિશેષ રૂપ છે.
એજ વાચકપ્રવર શ્રી યશેાવિજયજી મ સ્વરચિત અનેાન્ત વ્યવસ્થામળમૂ ની પ્રશસ્તિમાં જણાવે છે કેમં કન્ધ ધ્રુવા વિષયવિવિક્ષેપતુi, તું નાન્યર્ ચારે વિત્તિ મળમૂતિપ્રકૃતિમ્ । इहामुत्रापि स्तान् मम मतिरने कान्तविषये, વેચેતત્ ચાખે તમનુંયાવધ્વમરે ।।શા'
‘આ ગ્રંથને રચીને વિષયરૂપી વિષથી જે વિક્ષેપ તેનાથી કલુષિત એવા સંસારના વૈભવાદ રૂપ કોઇપણ ફળને હું માંગતા નથી