Kalyan 1959 03 04 Ank 01 02

SR No.: 539183
Original Sutra Author: N/A
Author: Somchand D Shah
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir
Publication Year: 1959
Total Pages: 130
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Kalyan, & India
File Size: 20 MB

Page 62

? જઃ જૈન દર્શનને કર્મવાદ: છે. હવે તે પહેલા સ્પદ્ધકની છેલ્લી વગણામાંના આ રીતે એક અનુભાગ સ્થાનના કુલ પ્રત્યેક કમ પ્રદેશના રસાવિભાગની સંખ્યા કરતાં રસાંશની સંખ્યા કરતાં પછીના અનુભાગ સ્થાનસવજીવથી અનંતગુણ જેટલા અનંતાનંત રસા- માંના રસાશોની અધિકતા સમજી શકાશે, અને વિભાગ અધિક સંખ્યા પ્રમાણુ રસાવિભાગવાળા રસશેની અધિકતાના હિસાબે પૂર્વના અનુભાગ કમર પ્રદેશના સમૂહવાળી બીજા પદ્ધકની સ્થાન કરતાં પછીના અનુભાગ સ્થાનની તીવ્રતાને પહેલી વગણ હોય છે. તેના કરતાં એક રસા- પણ ખ્યાલ થશે. કારણકે અનુભાગસ્થાનમાં વિભાગ અધિક પ્રદેશવાળી બીજી વગણ હોય જેમ જેમ રસશેની અધિકતા તેમ તેમ તે તે છે. એ રીતે બીજા પદ્ધકમાં પણ એક એક અનુભાગસ્થાન દ્વારા જીવને ઉપઘાત કે અનુગ્રહની રસાવિભાગની વૃદ્ધિએ પ્રથમ સ્પદ્ધક પ્રમાણે અસર વધુ થાય છે. વગણાઓ સમજવી. અને એ રીતે અભવ્યથી
અહીં તે માત્ર જઘન્ય અનુભાગ (રસ) અનંતગણ અથવા સવ સિદ્ધના અનંતમા સ્થાનનું સ્વરૂપ વિચાર્યું. તેના કરતાં આગળ ભાગ પ્રમાણ પદ્ધક કહેવાં. તે પ્રત્યેક સ્પર્ધ્વકની આગળનાં અનુભાગ સ્થાનમાં રસની તીવ્રતા પહેલી વગણામાંના પ્રત્યેક કમપ્રદેશમાં પૂર્વ સમજવા માટે અનુભાગ સ્થાનમાં કંડક પ્રરૂપણા સ્પદ્ધકની છેલ્લી વગણામાં રહેલા પ્રત્યેક પ્રદેશના
તથા ષસ્થાનક પ્રરૂપણાનું સ્વરૂપ પંચસંગ્રહ, ૨સાવિભાગે કરતાં અનંત ગુણ રસાવિભાગે
કમ્મપયડી વગેરે ગ્રંથેથી સમજવું અત્યંત
અપી . સમજવા. આ પ્રમાણે ઓછામાં રસાવિભાગેવાળા
આવશ્યક છે. અહીં તે માત્ર વિષયનિર્દેશ કમપ્રદેશની વગણાથી પ્રારંભી અભવ્યથી કર્યો છે, અનુભાગસ્થાને સમજવાની સુગમતા અનંતગુણ અથવા સવસિદ્ધને અનંતમાં ભાગ માટે આ તે માત્ર વિષયપ્રવેશ છે. ઉપરોક્ત પ્રમાણુ સ્પદ્ધ સુધીમાં હીનાધિકપણે રહેલ પ્રથામાં દર્શાવેલ આ વિષયની હકિકત અંગે રસાવિભાગોને જે સમુદાય તે પહેલું અનુભાગ રૂચિ પેદા કરવામાં અહિતો માત્ર અંગુલિનિર્દેશ (રસ) બંધ સ્થાન અથવા તે જઘન્ય અનુભાગ છે. એટલે મુમુક્ષુ આત્માઓએ આ વિષયને (રસ) બંધ સ્થાન કહેવાય છે.
ગુગમથી યા તે મહાન્ ગ્રંથી અતિપષ્ટપણે આ જઘન્ય અનુભાગ બંધ સ્થાનમાં ઉપર સમજે તે આત્મશુદ્ધિ માટે અત્યંત જરૂરી છે. કહ્યા મુજબ રસાવિભાગના સમુદાયથી એકપણ શામાં આવા સૂક્રમ વિષયની વિચારણામાં રસાંશ ન્યૂન સિસમુદાય કેઈ પણ કમને હેય શાસ્ત્રીય પદ્ધતિએ કેટલીક સંખ્યા દર્શાવવામાં જ નહિ. ત્યારપછી કમેકમે એક અનુભાગબંધ આવી છે. જે સંખ્યાને ઓળખવા માટે આધુનિક પ્રમાણુ રસની વૃદ્ધિએ ઉત્કૃષ્ટ (હાઈએસ્ટ) રસબંધ ગણત્રીવાળી સંખ્યામાં કઈ સંજ્ઞા જ નથી, તેવી સુધી કમના રસનું પ્રમાણુ સમજવું. એક એક સંખ્યાને સમજવા માટે શાસ્ત્રકારોએ દ્રષ્ટાંતદ્વારા અનભાગ બંધ સ્થાનની વૃદ્ધિમાં પૂર્વના અનુભાગ ઉપમાઓ આપી તેની અમુક અમુક સંજ્ઞાઓ બંધસ્થાનથી પછીના અનુભાગ બંધસ્થાનમાં આપેલી છે. વિષય સમજુતીમાં આવતી એવી
સ્પદ્ધકની સંખ્યા અનંતભાગ અધિક સમજવી સંખ્યાવાચક સંજ્ઞાઓ કેટલાક સંદિગ્ધ આત્માતથા પૂર્વના અનુભાગ સ્થાનના છેલ્લા સ્પદ્ધકની એને શુષ્ક લાગે છે, પરંતુ એવાઓએ સમજવું
અને કાઇક લાગે છે પરંતુ એક છેલલી વગણના કેઈપણ કમપ્રદેશના રસાણમાં જોઈએ કે એ રીતની સંખ્યાસૂચક સંજ્ઞાઓને સવજીવથી અનંતગુણ સંખ્યા પ્રમાણે રસાણે મહાપુરુષેએ શાસ્ત્રમાં ઉપગ ન કર્યો ઉમેરતાં જેટલા રસાણ થાય તેટલા રસાણ, પછીના હેત તે આજના બાલજી અતિ મહત્ત્વના અનુભાગ સ્થાનને પહેલા સ્પદ્ધકની પહેલી અધ્યાત્મવિષયના જ્ઞાનથી સર્વથા વંચિત જ વગણના કેઈપણ કપ્રદેશમાં સમજવા. રહી જાત, મોટામાં મેટી કે નાનામાં નાની.