________________
મ નુ ષ્ય જ ” ની મ હ ત્તા શા થી ? પ્રવચનકારઃ પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી વિજયરામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ
સં. ૨૦૧૫ પોષ વદ ૧ રવિવાર તા. ૨૫-૧-૫૯
સ્થળઃ શેઠ આણંદજી કલ્યાણજીને વડે પાલીતાણા (તીથોપિરાજ શ્રી સિદધાચળજી ગિરિરાજ પર શ્રી જિનબિંબોની પ્રતિના શુભ પ્રસંગે કોઇ જેઠાભાઈ નેણશી કાથાવાળા, શેઠ ગોવિંદજી જેવત ખાના વગેરેની આગ્રહભરી વિનતિથી પધારતાં, શેઠ આ. ક. ના વંડામાં તૈયાર કરવામાં આવેલ વિશાળ મંડપમાં જે પ્રવચન
આપેલ તેનું સારત અવતરશે અહિં અપાય છે.]
અવતરણુકાર : શ્રી કપુરચંદ રણછોડદાસ વાયા. પાલીતાણા. [પ્રવચન બીજું]
તે દુઃખ. મળે તે પણ નિયમા જવાનું. અને સભ્યનખંઢું સનં વિરતિજોવાનોતિ જાય એટલે દુઃખ. મરવું એ તે દુઃખ છે ને? દુ:નિમિત્તમવી તેના પુત્ર મારિ જન I જન્મે એને મરવાનું અવશ્ય, એટલે જન્મ અનંત ઉપકારી શ્રી જિનેશ્વરદેવ અને તે
એટલે દુઃખનું નિમિત્ત. તારકના શાસનના પરમાથને પામેલા પરમષિઓ સભામાંથી–દુઃખ તે શરીર ભેગવે છે ને? ફરમાવે છે, કે–આ જન્મ દુઃખનું કારણ છે. શરીર દુઃખ ભેગવતું નથી, પણ તેમાં રહેલે 'જન્મ મળે તે જીવને ઉપાધિ છે. જન્મ મળે આત્મા ભગવે છે. આપણે તે શરીરને આત્મા
એટલે પારકાની સહાયથી જીવવું પડે. પારકાની માન્યો. વાસ્તવિક રીતે તે શરીરથી આત્મા સહાયથી જીવવું પડે તે ઉપાધિ. પારકાની સહાય જુદો છે. એ ભાન થાય તે જન્મ લાગે. વિના જીવાય તે નિરુપાધિ.
જન્મ ભુડ લાગે નહિ તે મનુષ્યજન્મ જીવવા માટે અન્યની સહાય જોઈએ. પુણ્ય કોઈ ફાયદો કરતો નથી. મનુષ્ય જન્મ સારો હોય તે મળે, ન હોય તે ન મળે. મળે તે તેના માટે કે-જે જન્મને નાશ કરવાને પુરુ સુખ, પ્રમાણમાં મળે તે ડું સુખ, ન મળે પાથ કરે. જે મળે તેને પૂછો; જન્મને નાશ કરવા નનું શાસન અને તેને સંઘ નથી એવી કબુલાત માટે આ જન્મ મળ્યો છે, એનું ભાન છે ને? થઈ જાય છે અને તે તેના લેપના મહાપાપના આ જ્ઞાન એવું છે, કે- સઘળા ય જ્ઞાનને ભાગીદાર બનીએ છીએ.
સમ્યગ બનાવે. જન્મરહિત થવા માટે મનુષ્યઅત્યંત દુઃખને વિષય તે એ છે કે પરમ જન્મ છે. બીજા જન્મોમાં મારે તેને અવશ્ય પૂજ્ય આચાર્ય મહારાજાઓ અને આગેવાન જન્મ લેવો પડે. જ્યારે આ જન્મથી અજન્મા પુરૂષોને એ ખ્યાલમાં જ નથી કે અમારી ઉપે. થવાય. માટે આ જન્મની કિંમત છે. આ ક્ષાથી આ રીતે શાસનની મહા અપભ્રાજના જન્મમાં એટલે જન્મનાશ કરવાને પુરુષાર્થ થઈ રહી છે. હિંસાના પાપ કરતાં પણ શાસનની કરીએ તેનું નામ ધમ. સંપૂર્ણ પ્રયત્ન થાય અપભ્રાજનાનું પાપ વધારે મોટું છે એમ તે પૂરે ધમ. શાસ્ત્રકાર ભગવતેએ ફરમાવ્યું છે, કારણ કે તે જેને પોતાને જન્મ પસંદ નથી, તેને મિથ્યાત્વ જેવા મેટા ને પોષણ આપનાર છે. બીજાને જન્મ પસંદ હોય? આ જ બધાચયનાં [ હિત-મિત-પચ-સત્યમ] મળ છે. મરણને ભય રાખવાનું કોઈ કારણ
છે? એ તે અવશ્ય બનવાનું. મરણ અવય
:
છે?
એ
તે
કરી