________________
: ૮૧૦: હિંસાને દારૂણ વિપાકઃ
ભગવન ! આપે મારા જે જન્મ કહ્યા તે પોતે કરેલાં શુભાશુભ કર્મોના ઉથને તે ભોકતા છે, નિ:સંશય તે પ્રમાણે છે. અવધિ વિષયથી તે હું પિતાનાં કર્મથી બનેલાં સૂક્ષ્મ-બાઇર શરીર જેટલા જાણું છું તથા આપે વર્ણવેલા એ જન્મનું મને પ્રમાણવાળે છે; રાગ-દેષ વશ પડેલો તે જીવ કર્મ
સ્મરણ છે. મિથ્યાત્વથી આવરાયેલા મેં ઉન્માર્ગ મલ વડે કલંકિત થઈને નારક, તિર્યંચ, માનવ અને દર્શાવીને લોકોને વ્યુહ્વાહિત કર્યા તેનું કટુ ફળ હું દેવ ભવમાં ભ્રમણ કરે છે, ને સમ્યકત્વ અને જ્ઞાન પામી ચુક્યો છું.
પ્રાપ્ત થતાં તપ-ત્યાગ રૂપી જપ વડે (કર્મમલ) પ્રક્ષાહવે મારી બુદ્ધિ જિનવચનમાં પૂર્ણ રૂચિવાળી લિત થતાં તે મુક્ત થાય છે.” અને પૂર્ણ શ્રદ્ધાવાળી છે જેથી હવે ફરી હું કશાયમાં - હે ભવ્યાત્મા ! તમારું આયુષ્ય મનુષ્ય ભવમાં મેહ નહીં પામું. એમ કહીને કેવલી ભગવાનને પગે કેટલું છે ? એ તમને ખબર નથી પણ એટલું તે પ .
ખરું કે, નરક તિર્યંચ ગતિના સાગરોપમના સાગરોએ સમયે જેને વૈરાગ્ય ઉત્પન્ન થયે છે, એવો પમ સમયનાં દુ:ખ ભોગવવા પડે છે. ફક્ત ક્ષણનું સુખ જિતશત્રુ રાજા સિંહધ્વજ પુત્રને રાજ્ય આપીને ભોગવવા ખાતર જ કર્મ મલથી તે લેપાઈ જાય છે. ઘણું પરિવાર સહિત દીક્ષા લઈને અમાત્યની સાથે અને કદી પણ એ ચીકણે મળ ઉખડે નહિં', એવા શ્રમણ થયો.
કર્મ કરી નાંખે છે. તે જે શ્રાવક થઇને જિન વચનો
પ્રત્યે પણ ઉપેક્ષા સેવી રહ્યા છે એ કેટલા દુઃખની લોહિતાક્ષ દેવે કામદેવને વિપુલ ધન આપ્યું
વાત છે ? ભાઈ તું ફક્ત એક જ મહાવ્રતને તારા અને એ ધનમાંથી ભગવાન મૃગધ્વજનું આયતન
જીવનમાં અંગીકાર ન કરી શકે? જો કે અરિહંત કર્યું. ભગવાનની પ્રતિમા બનાવીને મૂકી તથા ભદ્રક
દેવે ચાર મહાવતે કહ્યાં છે - અહિંસા, સત્યવચન, મહિષની ત્રણ પગવાળી (લોહિતાક્ષની) આકૃતિ સ્થા
અદત્તાદાન અને અપરિગ્રહ. એમાંથી તું ફક્ત પન કરી છે.
અહિંસા વ્રત કે જે સલ જીવોને અભય આપનારૂં મગધ્વજ ભગવાન નિર્વાણ સમયે ક્ષીરાસ્ત્રવ છે એ વ્રત મન, વચન અને કાયાથી તું પરિપૂર્ણવચને કહે છે કે, જેમણે જીવ, અજીવ, બંધ, મોક્ષના પણે પાળે તે અવશ્ય તારૂં ભવભ્રમણ મટી જાય વિધાનોને સારી રીતે જોયા છે એવા અરિહંતોએ અને મુક્તિને તારે જઈ શકે; બાકી પિલા હરિમથ પિતાના ઉપદેશ દ્વારા કહ્યું છે કે “યુવા, વૃદ્ધ આદિ નાસ્તિકવાદી અમાત્યની પેઠે પુણ્ય કે પાપ તેનું ફળ પર્યાયોથી આત્મા યુક્ત છે.” તેનાં નામો જીવ, તથા જીવ કે આત્મા એવી વસ્તુ નથી જ એવું જે આમા. પ્રાણી, ભૂત, સત્વ, સ્વયંભૂ વગેરે છે. તે જે માનતા હો તે વધુ કાંઈ કહેવા કરતાં એટલું જ ન હોય તે પુણ્ય અને પાપનાં ફળની નિરર્થકતા કહેવું વધુ ઉચિત માને છે કે ધર્મને થાય. વિવિધ કર્મનાં અનુભાગી પ્રાણીઓમાં પરિપાક દ્રોહ કરનારા એ હરિમશ્ર અમાત્યના કહેલા પામતું પ્રત્યક્ષ જે દેખાય છે તે સુકૃત અને દુષ્કૃતનું ભ થયા અને કેટલાં દુ:ખે તે પામ્યો એ તરફ ફળ છે, માટે શ્રદ્ધા કરવા લાયક એ જીવ છે.
નજર કરીએ અને અમાત્યના સબોધથી તે તરી ગયો દ્રવ્યાર્થથી તે નિત્ય છે, સંસારને આશ્રીને તે એ પણ લક્ષમાં લેવાની જરૂર છે. એટલું લખી છેવટે સ્ત્રી, પુરુષ આદિ રૂપે દેખાય છે, તે ભાવને નાશ
વિનંતી પૂર્વક કહેવાનું કે વડીલ ગુરુજન પ્રત્યે પૂજ્ય થતાં અશાશ્વત (વરૂપે શાશ્વત, પણ પર્યાયરૂપ ભાવના રાખી તેની સન્માગીય શિખામણની ઉપેક્ષા અશાવત) દેખાય છે. તે પ્રકારના યોગને પ્રાપ્ત કરીને નહી કરતો ગ્રહણ કરી જરૂર કલ્યાણ થશે. પ્રમત્ત દેખાય છે, ઈન્દ્રિય સહિત હોવાથી તે કર્તા છે.
“કલ્યાણ” માસિક, વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૫-૫૦