Page Text
________________
: ૪૧૨ : સાચે શૂરઃ હેય છે. તેથી પાંચમા ગુણઠાણે સંયમસંયમ યથી થતે જીવને પર્યાય, તેથી નરકગતિમાં ઉત્પ કહેવાય છે, અને ચોથા સુધી અસંયમ કહેવાય ન થાય છે, અને તે નામથી ઓળખાઈને નરકછે. અસંયમ અને અવિરતિ બંને શબ્દને અર્થ પણાના જીવનને જીવે છે. આ નરકગતિ નામએક જ છે. આ અસંયમ નામને દયિક કમની સાથે બીજી ઘણી અશુભ પ્રવૃતિઓ ઉદભાવ પહેલાથી ચેથા ગુણઠાણ સુધીના સર્વ યમાં આવે છે, એ બધાના ઉદયથી ઉત્પન્ન જીને અવશ્ય સંપૂર્ણપણે હોય છે અને તે ઔદયિક ભાવ પણ નરકગતિ નામના પાંચમા ગુણઠાણે અંશથી હોય છે. છઠે અને પર્યાયમાં જ ગણી લેવાય છે. નારકી ને અને તેના ઉપરના ગુણઠાણે ન હોય. પહેલા ચાર ગુણસ્થાનક હેય છે, તેથી આ
૪-૫-૬ ક્રોધ-માન-માયાઃ મેહનીય ઔદયિક ભાવ ચેથા ગુણઠાણ સુધી જ હોય. કમની પ્રકૃતિઓ છે, તેના ઉદય વડે થતા તે ૯ તિર્યંચગતિ –તિર્યંચગતિ નામકર્મ તે દયિક ભાવે વડે, જીવ ક્રોધી, માની, એ નામની પ્રકૃતિના ઉદયથી જીવને તિર્યંચ માયી કહેવાય છે. એ કષાય જે અનંતાનુ- પગે પ્રાપ્ત થાય છે, એ એને તિર્યચપણને બંધી હોય તે બીજા ગુણઠાણા સુધી હેય, ઔદયિક ભાવ કહેવાય છે. આ ભાવ પહેલા અપ્રત્યાખ્યાનાવરણ ચેથા ગુણઠાણા સુધી હોય, પાંચ ગુણઠાણ સુધી હોય છે. પ્રત્યાખ્યાનાવરણ પાંચમા સુધી હોય. અને
૧૦ મનુષ્યગતિ - મનુષ્યગતિ નામસંજવલન નવમા સુધી હોય.
કર્મના ઉદયથી જીવને મનુષ્યગતિ મળે, ૭ લેભ. લેભ કષાય મેહનીયના ઉદ- તેથી એ મનુષ્ય કહેવાય. એ મનુષ્યપણું એને યથી પ્રગટ થાય તે લેભ નામને દયિક
યિક નામકર્મના ઔદયિક ભાવથી છે. તે ચૌદમા
ન ભાવ જાણુ. લેભ કષાય એ કમ પ્રકૃતિ છે. ગુણઠાણ સુધી હોય. એના ઉદયથી આત્માને લેભીપણને ભાવ તે લેભ નામને દયિક ભાવ છે, એટલે
૧૧. દેવગતિ- દેવગતિ નામકર્મના કમપ્રકૃતિઓ અને દયિક ભાવને કાર્ય ઉદયથી આવેલ જીવનું દેવપણું પહેલાં ચાર કારણ ભાવે સંબંધ છે. કષાયના ઉદય દ્વારા
ગુણઠાણાં સુધી હોય એના ઉદયથી આત્મા દેવ
શા છે ઉત્પન્ન થતે આત્માને વૈભાવિક પરિણામ તે નામથી ઓળખાય.
દયિક ભાવ છે, અને એજ ભાવ નવા ૧૨-૧૩-૧૪ કૃષ્ણ-નીલ--કાપત: કર્મનું કારણ હોવાથી, બંધહેતુ બની જાય આ ત્રણ લેશ્યા વડે આત્માના પરિણામ ઘણું છે. આ લેભ નામને દયિક ભાવ, અનંતાનુ નીચા, કઈક ઉતરતા નીચા અને એથી કાંઈક બંધીના ઘરને હોય તે, બીજા ગુણઠાણ સુધી, ઠીક અનુક્રમે હોય. આ ત્રણ લેશ્યા પહેલાથી અપ્રત્યાખ્યાનાવરણથી ઉત્પન્ન થયેલ હોય તે ચોથા ગુણઠાણ સુધી હોય. છ સુધી પણ ચેથા સુધી, પ્રત્યાખ્યાનાવરણના ઉદયથી પાંચમાં આ ત્રણે લેશ્યા હોય એમ પણ શાસ્ત્રકારોને સુધી, અને સંજવલનના ઉદયથી ઉત્પન્ન મત છે. થયેલ હોય તે દશમા સુધી હોય છે.
૧૫-૧૬ તેજેપમ લેશ્યા આ બે ૮ નરકગતિ-નરકગતિ નામકમના ઉદ- લેશ્યા પહેલાથી સાતમા ગુણઠાણાવાળાને
| SR No. | 539176 |
| Book Title | Kalyan 1958 08 09 Ank 06 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Somchand D Shah |
| Publisher | Kalyan Prakashan Mandir |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 124 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Kalyan, & India |
| File Size | 19 MB |