________________
.MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMAR
ર૭૮ મનન માધુરીઃ { આવશ્યક છે. તે વિના મન કદી કેળવી શકાય નહિ.
કેટલાક લે કે સારા વિચારો કરી શકે છે. પણ તેથી કાંઈ મન કેળવાયેલું ગણી રે { શકાય નહિ. મન સારા વિચાર કરી શકે એટલું બસ નથી, એ ખરાબ વિચાર ન કરી હું છે શકે તેટલી હદ સુધી કેળવવું જોઈએ. સતત આચાર પાયા વિના એ સંભવિત નથી. હું વ્રત અને નિયમો, આચાર અને પ્રણાલિકાઓ એ બંધનેની દિવાલે { નથી, પરંતુ રક્ષણ કરનારી કલ્લેબંધી છે. કેવળ સદાચાર વિનાનાં સારા વિચાર છે તેથી કાંઈ સર્જન થવાનું નથી. કેવળ અન્નને વિચાર કરવાથી કાંઈ પેટ ભરાવાનું નથી. છે ઘણું માને છે કે આપણું હેતુઓ સારા હોય, પછી વિધિ અને આચારની જાળ શા $ માટે? નિયમે આપણે માટે છે, આપણે કાંઈ નિયમો માટે નથી. મનથી સુધર્યા એટલે જ ૨ બસ, બહાર દર્શાવવાની શી જરૂર છે? આપણને કેઈપર દયા આવી કે કઈ પ્રત્યે પ્રીતિ $ ભક્તિ ઉપજી, એનું પ્રદર્શન ભરવાની શી જરૂર છે? આચારના યાંત્રિક ચોગઠામાં સપડા- ૨ { ચેલા વેદીયા શા માટે બનવું..? { આવી દલીલ કરનારાઓને મનના તરંગીપણાની અને તેના ભયંકર આગેની પુરતી છે ૨ સમજ આવી નથી. આવી દલીલે પાછળ ઘણીવાર અજ્ઞાન આત્મવંચના હોય છે મનના છે $ ભાવે પ્રગટ થાય છે, ત્યારે જ તેનું ખરૂં સ્વરૂપ સમજાય છે. આચારે એજ મનની { સાચી લગામ છે, વિચારે કદી નહિ.
(ર) લજજા-મર્યાદા: લજજા એટલે પિતાની મર્યાદાઓ અને અધિકારોને ખ્યાલ. આજકાલ સ્વતંત્રતાના { અને સમાનતાનાં ઠગારાં બહાના હેઠળ લેકે પિતાની મર્યાદાઓ ભૂલતા જાય છે. મોટા- ૬ હું નાના વચ્ચે, શિક્ષક-વિદ્યાથીઓ વચ્ચે, સ્ત્રી-પુરૂષ વચ્ચે, સ્વામી-સેવકો વચ્ચે પહેલાના છે છે કાળમાં જે મર્યાદાઓ હતી તે આજે ભાગ્યેજ દેખાય છે. પિતાનાં જ્ઞાનની, અધિકારની, 3 ઉમ્મરની મર્યાદાઓનું વારંવાર અતિક્રમણ થતું જોવાય છે. ગમે તે વ્યક્તિ ગમેતેમ કરવા હું છે પિતાને મુખત્યાર માને છે. નાનકડે નિશાળીયે કે રસ્તાને સામાન્ય માણસ પણ ગમે તે છે તે દેવ-દેવતા, મહાપુરુષ કે નેતાઓની, ધર્મ કે ધર્મશાની અથવા ગમે તે વિષયની છે છે ગમે તેવી ટીકા કરવામાં કે તે પર ગમે તેવા વિધાને કરવામાં જરાય લજાતે નથી–આવી રે છે નર્લજજતા ખરેખર શેચનીય છે. છે. દરેક બાબતમાં ક્ષોભ પામી શરમાયા કરવું એ જેમ બેટું છે, તેમ દરેક બાબતમાં ? માઝા મુકી પિતાના વધર્મને કે અધિકારને ખ્યાલ ન કરે, એ પણ તેટલું ખોટું છે
છે. મહાન પુરૂષે કદી પણ પિતાના અધિકારનું અતિક્રમણ કરતા નથી. દરીયે કેટલે હું છે વિરાટ છે, છતાં તે કિનારાની માગ કરી છેડતે નથી, અમુક હદો ભગવતે અમલદાર RARNAmmatarnimmmmmmmmmmmmmmmmarnama
MMMMMMMMMMMMmmmmmmmmmmmmmmMMMMMMMMMM