________________
એ
વર્ષ ૧૪ :
અંક ૪
:
જુન : ૧૫૭
ક
*
********
સત્ય પચાવવું કઠણ છે.
વેદ્ય મોહનલાલ ચુ. ધામી સત્ય કહેવું સરલ નથી, છતાં કઈ કઈ શક્તિવંત માણસે સત્ય કહેતાં છે અચકાતા નથી.
પરંતુ સત્ય પચાવવું, સાંભળવું અને સાંભળીને અક્રોધ રહેવું એ તે ભારે દુષ્કર છે. આ
સંસારમાં કાળે કાળે ઘણી વસ્તુઓનાં મૂલ્યાંકને ફરતાં રહે છે, પરંતુ તત્વનાં છે મૂલ્યાંકન અચળ જ હોય છે. સત્ય એક પરમ તત્વ છે...એના મૂલ્યાંકનમાં કદી પરિવર્તન જે થયું નથી.
આવા સ્થિર મૂલ્યાંકનવાળા તત્વરૂપી સત્યને જે જગત પચાવી જાણે તે અનેક આ ઉલ્કાપાત શમી જાય. બધી પૂજા સહેલી છે, પણ સત્યની પૂજા ભારે આકરી છે.
સત્ત્વશીલ આત્માઓ સિવાય સત્યને કઈ પચાવી શકતું નથી.
સત્યને પચાવવાની નબળાઈ માનવજાતમાં આજે છે એમ નથી, જ્યારથી સત્યરૂપ ૧ તત્વ જ્ઞાનિઓએ જોયું છે, ત્યારથી માનવજાતમાં એ નબળાઈ પણ ચાલતી આવી છે.
આમાં એમ બને કે જ્યારે જનતા ધર્માશ્રિત હોય ત્યારે સત્યને પચાવનારા છે છેઆત્માઓ પણ વધારે હોય અને જ્યારે જનતા અધમશ્રિત હોય ત્યારે સત્યને પચાવનારા હું આત્માઓ ઘણા ઓછા દેખાય.
આજે જનતા અધમશ્રિત બની રહી છે એટલે સત્યની માત્ર મૌખિક પૂજા થતી જ હોય છે અથવા સત્યના નામે અસત્યને જ પચાવવાનું હોય છે. િકદાચ કોઈ હિંમતવાન માણસ સત્ય વાત કહે તો તેને સાંભળનારાઓ કે પચાવ- હું નારાઓ મળતા નથી, બલકે સત્યવક્તા પર ભય ઉભું થતું રહે છે. છે. ઈતિહાસમાં આ અંગેનું એક સુંદર દષ્ટાંત છે. દિલ્હીના તખ્ત પર ઔરંગઝેબ છે બા નામને શહેનશાહ બેઠે હતે. એ શહેનશાહના રાજદરબારમાં ભૂષણ નામના એક મહાકવિ કે વિ પણ હતા, બીજા કવિઓ પણ હતા.
