________________
એમ ન થાય તે સયમપાલક વૈમાનિક દેવ તા થાય જ છે. દેશિવરતિ ધર્માં પણ સયમને જ બીજો કલાસ છે. કાઇ બિમાર ઘેબર, લાડુ ના ખેાલ લેાજન પચાવી શકતા ન હાય, તે હલકા દાળ-ચોખાના ખારાક ખાય. તેવી રીતે દુષ્કર સયમ ન પાલી શકે તેને માટે દેશવિરતિ ધર્માં પ્રભુએ ઉપદેશ્ય છે.
શ્રાવક-ધ એજ દેશવિરતિ ધ છે. સમ્યકત્વધારી ચાથા ગુણસ્થાને હૈય છે. અને દેશિવરતિધર પાંચમા ગુણસ્થાનને સ્પર્શે છે. પાંચમા સ્થાનવ શ્રાવકા પણ અપવિષયી, અલ્પ પાપારભી, વિવિધ પ્રકારના અભિગ્રહેના પાલક હાય છે, વેષથી સંસારી હોય છે, પણ મના–ભાવનાથી સંયમની જ ઝંખનાવાળા હોય છે. સંસારમાં રહેવા છતાંય સંસારને કેદ માને છૅ, વિલાસાના વસવાટવાળા હોવા છતાંય વિલા સથી ઉદાસીન હોય છે. શ્રાવકાચારાના પાલ– નમાં તત્પર હાય છે. નીતિમાન, ન્યાય-પ્રિય, સતાષી અને પરમા તેમજ દયાલુ જીવનને જીવતા હૈાય છે. સંસારનાં પાપેા ન કરવાં પડે તો સારૂ એવી કામના સેવતા હાય. પાપે થઇ જાય તેના પશ્ચાતાપ પણ તેઓને ખૂબજ ાય
: કલ્યાણુ : એપ્રીલ : ૧૯૫૬ : ૭૫ :
છે. પ્રાયશ્ચિત આદિ લઈને શુધ્ધ થતા હાય છે. દેવ-પૂજા, ગુરુ-ઉપાસના, વિવિધ શાસ્ત્રોના સ્વાધ્યાય, મન અને પાંચેય ઈંદ્રિયાના વિષયાનુ સચમન અને તપશ્ચર્યાએ કરવામાં શ્રાવકે તન્મય હોય છે.
--
પ્રાણાતિપાત, મૃષાવાદ, અદત્તાદાન, મેથુન સેવન અને પરિગ્રહ આદિ પાપાથીચ સ્કુલથી વિરમણુ-વિરામ પામતા હોય છે. કમલની જેમ ભાગથી ન્યારા થવાના પુરૂષા ખેડતા હોય છે. સતતાધમી હાય છે, અઢાર પાપસ્થાનાની પર્યાલોચના કરતા હોય છે. ચારાશી લાખ જીવયેાનિના જીવાને ખમાવતા હોય છે. પ્રાણીઓ સાથે મૈત્રીભાવ, ગુણાનુરાગ, વિષરિત પ્રવૃત્તિએ જોતાં માધ્યસ્થભાવ, દુ:ખી જીવાને જોઈ દયાભાવ, આ ચાર ભાવનાએ તે જેએની સહચરી જ હાય છે.મુનિવરેની જેમ શ્રાવકા પણ અંતઃકરણથી વૈરાગ્યભીના હાય છે. આત્મધર્મના રંગથી રંગાયેલા હાય છે. પરિષહા આવે ત્યારે ધર્મની કસેાટી પર પણ ચઢે છે. અને વિજય મેળવે છે. પોતે ક્રમની વિશિષ્ટતાના કારણે સોંસારમેાચન કરી શકતા નથી.
પુરિસ સિહાણુ વિષે. :—
શ્રી તીર્થંકર પરમાત્મા પુરૂષને વિષે સિંહ સમાન છે, સિંહની ઉપમા એક અપેક્ષાએ એમ પણ છે કે, સિંહ વનરાજ કહેવાય છે વનમાં સિંહનુ રાજ્ય છે, એટલે સિહુ પાસે અન્ય કાઇ પ્રાણી આવવાની હિંમત કરતું નથી. એટલુજ નહિં પણ સિંહના કલેવર પાસે પશુ હરણ, શિયાળ, સસલા આદિ પ્રાણીએ આવી શકતા નથી પણ તેના દેહમાંજ કીડા ઉત્પન્ન થઈ ક્લેવરને ખાઈ જાય છે. આટલું લખાણ એટલા માટે લીધું છે કે, દુનિઆમાં ઘણાં ધર્મો છે તે ધર્મ કહેવાય છે પણ જૈન ધર્મ તે જૈન શાસન કહેવાય છે. એલીયે છે કે · પ્રધાન સર્વધર્માણાં, જૈન જયતિ શાસનમ્ ” એટલે કે બધા ધર્મોંમાં મુખ્ય પ્રધાન, જૈન શાસન છે. જેમ એક સલ્તનતમાં બધા રાજ્યે સંમાઇ જાય છે, તેમજ જેન શાસનમાં બધા ધર્મ સમાઈ જાય છે. શ્રીયુત નેમીદાસ અભેચ'દ – કાઢ સુ`બઈ