________________
Eછે તેવી દેશના ઉદયની યોજનાઓના પ્લાને એક પછી એક જાહેર કર્યા કરે છે, પણ છે. દેશની તમામ પ્રજાનું જીવન દરેક રીતે આજે કંગાલ તથા બેકાર બનતું જાય છે.
શિક્ષણપ્રચાર દેશમાં વધી રહ્યો છે, પણ શિક્ષણને પ્રાણ શિસ્ત, નમ્રતા તથા સેવા- E A ભાવમાં નવી પ્રજાનાં જીવનમાં મીંડું થયું. સંપત્તિ કે બાહ્ય ચળકાટ વળે, પણ અંતરને
સ્નેહ, મમતા તથા કેઈના પણ દુઃખમાં ભાગ લેવાની વૃત્તિ નષ્ટ થતી ગઈ. સાધને ચોમેર વધતા ગયા, અને પ્રજા પાંગળી બનતી ગઈ. જીવનમાં નૈતિક્તાનાં મૂલ્ય ઘટ્યા; કેઈના પણ સુખને સહન કરવાની શક્તિ, કે પ્રતિકુલ પરિસ્થિતિને અનુકુળ બનાવવાનું છે પૈય, પ્રજાના જીવનમાંથી હવે તદ્દન પરવારી ગયું છે. છેડામાં સંતોષ માનવાની હૃદયની વિશાલતા રહો નહિ, જરૂરીઆત ઓછી હોવા છતાં ઘણું ભેગું કરવાને શેખ આજે પ્રતિષ્ઠા પામતે ગયે.
આ દશામાં ભારતદેશની પ્રજાને પ્રત્યેક વર્ગ પસાર થઈ રહ્યો છે. એટલે તેનાં મુખ જ ઉપર શૌર્ય કે લાલાશ દેખાતા નથી, ઘણું હોય તેને પણ નિરાશા કે દૈન્ય ઘેરાઈ રહ્યું ોિ છે, અને જેની પાસે કાંઈ નથી, તે પણ દીનતાપૂર્વક કપાળે હાથ દઈને બબડતો હોય છે. કિ છે એટલે શાંતિ, સહનશીલતા, સમતા, ધૈર્ય, પરોપકાર, સેવા, સ્વાર્થત્યાગ, સુખમાં
ઔદાર્ય, દુઃખમાં ગાંભીર્ય ઈત્યાદિ ભારતની પ્રજાને ભવ્ય વારસો આજે તે પરવારી ગયે . આ છે, અન્ને રૂપીઆ ખર્ચીને દેશને ઉન્નત બનાવવાની યોજનાઓ ભલે દેશના સત્તાધીશો કે
કાગળ ઉપર ટપકાવે કે ધારાસભાની ખુરશીઓ પરથી બહેકાવે, પણ જ્યાં સુધી પ્રજાનાં દિલમાં તે સુખશીલીયાપણું, એકલપેટાવૃત્તિ, સ્વાર્થોધ માનસ, લાલસા કે તૃષ્ણાની ગુલામી,
સુખને અતિશય લેભ, દુઃખમાં કાયરપણું, ઇત્યાદિ અનૈતિક ત દિન-પ્રતિદિન વિશેષઆ પણે ઘૂસતાં જ ગયા છે, તેમાં એગ્ય પરિવર્તન નહિ આવે, તેમજ આમાં પરિવર્તન છે આણવા સામુદાયિક પ્રયત્ન નહિ થાય ત્યાં સુધી ઉન્નતિની જનાઓ કે પ્રગતિના લાંબાપહેલાં સૂત્રે ઉચ્ચારવામાં આવે છતાં દેશ સમસ્તની સુરતમાં કશે જ ભલીવાર નહિ આવે!
માટે ફરી-ફરીને પ્રજાના પ્રત્યેક વિચારક તથા સહૃદયવર્ગને એક જ કહેવાનું રહે છે છે કે આજે દેશ ક્યાં જઈ રહ્યો છે અને કયાં જવાનું છે? તેને નિશ્ચિત દિલે આત્મસાક્ષીએ વિચાર કરે ! અને સમજણપૂર્વક તેમાં પ્રયત્ન કરે !
તો જ વિકાસના કે ઉદયના પ્રયત્ન થોડેઘણે અંશે જે સન્નિષ્ઠાપૂર્વકના હશે, તે છે ફલશે જરૂર !
તા. ૧-૧-૧૭