________________
ક્રિપાત્સવી પર્વ અને આપણું કર્તવ્ય
શ્રી મનુભાઈ લાલભાઈ શેઠ
ભારતમાં આજે દ્વીપમાલિકાનુ સારામાં સારૂં મંગળ પ ગણાય છે, દરેક દેશમાં આ પ` ઘણા આનંદ અને ઉત્સાહથી મનાવવામાં આવે છે, દિવાળી એ એક જ પવ છે, જે સ ધ વાળા સાથે ઉજવે છે, સવ ધમ અનેસ જાતિએનાં સંમેલન જેવું આ પર્વ છે.
એવુ
પરદુઃખભંજન મહારાજા વિક્રમના જીવનના એક પ્રસંગ પણ દિવાળી સાથે સંકળાચેલે છે, ગરીબ પ્રજા શાહુકારાના દેવા નીચે ખૂબ કચડાયેલી હતી. શાહુકારોએ ખેડૂતની જમીને દેવા પેટે રાખી દીધી, ખેડૂતો પણ ખૂબ મૂંઝાતા હતા, વ્યાજખાઉ શાહુકાર ચક્રવર્તી વ્યાજ ચડાવી પ્રજાને ઋણમુક્ત થવા શ્વેતા ન હતા, આવી સ્થિતિમાં મહારાજા વિક્રમે દિવાળીને દિવસે જનતાનું તમામ દેવુ" ચૂકવી દઇ પ્રાને ઋણમુક્ત મનાવી, શાહુકારાના તમામ જુના ચેપડા લઇ લીધા, અને શાહુકારે એ નવા વર્ષને દિવસે નવા ચાપડા શરૂ કર્યા, ત્યારથી બેસતા વર્ષને દ્વિવસે નવા ચાપડા લખવાના રિવાજ શરૂ થયા છે. દરેક માણુસ નવા ચેાપડા લખતી વખતે પ્રથમ ચાપડામાં શ્રી ૧૫ લખીને નીચે ધન્ના-શાલિભદ્રજીનીઋદ્ધિ-સિદ્ધિ હજો, અભયકુમારની બુદ્ધિ હજો, એવુ' ચેાપડામાં પ્રથમ શુભશુકન ગણીને લખે છે, પણ કાઇ એમ લખે છે કે, ધન્ના-શાલિદ્રભજી અને અભય
કુમાર જેવા મહાપુરૂષો થઇ ગયા તેની રહેણીકહેણી હજો. આજે આપણે ભગવાનની પાસે મહાપુરૂષોના જેટલી ઋદ્ધિ-સિદ્ધિ માગીએ છીએ, પણ તેના જેવું વન માગતા નથી. આજે તે સાપ ગયા ને લીસેાટા રહી ગયા, દેવું ચૂકવનાર કાઈ નથી, અને નવા ચેપડા શરૂ કરીને મંગળ મનાવવાની ઈચ્છા રાખે તે કયાંથી અને?
આજે ખાદ્ય જગતના પ્રકાશ વધતા જાય છે. જુના જમાનામાં માણસા કાડીયા સળગાવીને રાતે કામ કરતા હતા, પછી કડીયાનું સ્થાન ફ્રાનસે લીધુ અને પ્રકાશનું પ્રમાણુ વધ્યું; ફાનસ ગયું અને ત્યારબાદ ગેસના દીવાએ વધારે પ્રકાશ આપવા લાગ્યા, વિજળીના દીવાઓ આજે સત્ર દેખાય છે, અને “ટયુબ લાઈટો” તે રાત્રે પણ દિવસનું ભાન કરાવી રહેલ છે. આ રીતે ઉત્તરાત્તર માહ્ય જગતના પ્રકાશ વધતા જાય છે, મહારના દીવડાઓને બદલે અતરના દીવડા આરે પ્રગટવા જોઇએ. આજના દિવસે યથાશક્તિ જ્ઞાનદાન કરી પૂર્વ સફળ અનાનવુ જોઇએ, આંધળાને આંખે આપવી એ પુણ્યકા મનાય છે, વા અજ્ઞાનીને જ્ઞાન આપી અંતચક્ષુ આપવા એ તેથીયે વધુ મહાન પુણ્યનું કા મનાવુ જોઇએ, સમસ્ત વિશ્વ પ્રકાશનુ ઉપાસક છે, દિવાળીનું પર્વ પણ પ્રકાશની ઉપાસનાનુ જ છે, દીવાળીના દિવસેામાં લેક ઘરને અવનવા રંગોથી રંગે છે, ઘરને રગવા