________________
–: રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય રાજકારણ –
શ્રી કાંતિલાલ મોહનલાલ ત્રિવેદી : –
ઈરાનમાં માજી વડાપ્રધાન ગવામ સુલતાનેહને ઈરાનમાં જેમ બ્રીટીશ તરફી વડાપ્રધાનને સત્તા સત્તાત્યાગ કરવો પડે એવી પરિસ્થિતિ ઉભી થઈ છેડવી પડી તેવી જ રીતે ઈજીપ્તમાં પણ વડાપ્રધાન તરીકે અને તેમને સ્થાને અગાઉ વડાપ્રધાન તરીકે કામ કરી નવા માણસની નીમણુક થઇ છે, એટલે ત્યાંથી પણ ગયેલા 3 મુસાદીક કરી સત્તા ઉપર આવી ગયા છે બ્રીટનને સંપૂર્ણ જાકારો મળે તો નવાઈ નહિં લાગે. આમ ઈરાનના તખ્તા ઉપર પ્રજાકીય બળને વિજય થયો અને બ્રીટન તરફી વલણ બતાવનાર ગવામ ચીનમાં ચાંગકાંઈકના ગમન બાદ માત્રે પ્રધાનને દેશ છોડી નાસી જવું પડયું. આથી બ્રીટનને તુંગના હાથમાં સત્તા આવી. ત્યારબાદ ત્યાંની રાજ્યમાથે રાહની સત્તા સ્થાપન થઈ ગઈ. બ્રીટીશરોની વ્યવસ્થામાં કેટલો ધરખમ ફેરફાર થયે એ હકીકત રહીસહી આશા મૃત્યુ—શરણ પામી એટલું જ નહિ, ઘણી લાંબી છે, તેથી તેમાંથી થોડી ચુંટી કાઢેલી પણ એ આશાને જીવિતદાન આપી શકે એવી આંત- હકીકત અહીં રજૂ કરીશ; વાંચકેએ એ યાદ રરાષ્ટ્રીય અદાલતે-ઔષધશાળાએ પણ એ રોગને રાખવું કે, એ હકીકત ભારતમાંથી ચીન ગયેલા અસાધ્ય ગણી બ્રીટનની અરજી ફગાવી દીધી. તેથી સાંસ્કૃતિક મંડળના એક પ્રતિનિધિ મી. જંક ગરેસે સાબીત થયું કે, બ્રીટનની ઇરાનના ઘરની વાતમાં રજૂ કરેલા શબ્દોના આધારે રજૂ કરવામાં આવી છે. માથું મારવાની મુત્સદ્દીગીરી નિષ્ફળ ગઈ. સંભવ છે સને ૧૯૫ર ના જાન્યુઆરી માસ સુધીમાં રૂશ્વટકા એ છે, કે ઈરાનને સદાને માટે બ્રીટીશરેએ તારી અને કાળાબજાર કરનાર સત્તાધીશે અને નમસ્કાર કરવો રહ્યો અથવા તે ઇરાનને ખેદાન- સામ્યવાદી પાર્ટીના કેટલાક સભ્યોની સંખ્યા ૧૯૦૦ મેદાન કરી શકાય એને માટે કઈ યોજના કરવી સુધી પહોંચી ગઈ, એમાંનો કોઈ પણ અપરાધી સુરરહી. અત્યારે તે ઈરાનમાં બ્રીટીશ–સત્તાની કબર ક્ષિત નહોતો. દરેકને માથે સત્તાને કેયડે એક સરખો ખોદાઈ ગઈ.
હતે, યેનકેન પ્રકારે બચી જવાની કોઈ તક તેમને - ચીનમાં અમેરીકાએ યુધ્ધના કાનુનનો ભંગ કરી
માટે નહતી, અને તે પણ ત્યાં સુધી કે અપરાધી જંતુબોમ્બ નાંખ્યા, તેના હંમેશના રિવાજ મુજબ
સાથેની પિતા, પુત્ર, પત્નિ, મિત્ર, શેઠ નોકર વિગેઅમેરીકાએ ઇન્કાર કર્યો, આમ છતાં તટસ્થ ભારતના
રેની ગાઢ સગાઈ કે સંબંધ પણ તેમને બચાવી શકે એક વૈજ્ઞાનીકે એ હકીક્ત સાચી છે એમ જાહેર
નહિ, આવા કામ કરનાર ગુન્હેગારનાં નીકટવર્તાઓએ કર્યું, તેમજ બીજી પણ કેટલીક રાજકીય વ્યક્તિઓએ
એમને ઉઘાડા પાડ્યા ને કોઈએ પણ આશરે આવે એ વાતની સત્યતા પુરવાર કરી, આમ છતાં “યુનો"
નહિ, એ ગુન્હેગારમાંથી જેમણે પોતાને અપરાધ અમેરીકાના આ પગલાં સામે કંઈપણ વળતાં પગલાં લઈ
ખુલ્લો હોવા છતાં સ્વીકાર્યો નહિ તેમને મોતની શક્યું નથી. ચીને આ પગલા સામે વિધ વ્યકત કર્યો
શિક્ષા કરવામાં આવી, દાખલા તરીકે આવા ગુન્હ છે, સાથે જ જંતુબોમ્બથી થયેલી રોગજન્ય પરિસ્થિતિને
ગારમાંથી ચાર મોટા માણસે કે જેમને મતની પણ મીટાવી દીધી છે, અમેરીકાનું આ પગલું ન્યા
શિક્ષા કરવામાં આવી હતી, તેમાંના ત્રણ તે ત્યાંની યની અદાલતમાં અમેરીકાને ગુન્હેગાર ઠરાવી શકે
સામ્યવાદી પાર્ટીના ૨૦ વર્ષથી સભ્ય હતા. એ ત્રણએમ છે. આમ છતાં યુનો અથવા કોઈપણ આંતર
માંના બે અફસરો તે ટેન્ટસીન બંદરગાહ યેજનાના રાષ્ટ્રીય અદાલત અમેરીકા સામે વળતાં પગલાં લઇ
સેક્રેટરી હતા, એ કામ માટે મેકલેલા રૂપીયામાંથી, શકે એવી સધ્ધર–સ્થિતિમાં નથી, તે પછી ન્યાય
૩૫) લાખ રૂપીયા એ બે અલસર ખાઈ ગયા હતા, અને શાંતિનો ઈજારે એકલા અમેરીકાના હાથમાં જ
એમાંનો ત્રીજો ગુન્હેગાર પેકીંગની જન–સુરક્ષા વિભારહ્યો ને ? આ છે અમેરીકાની લોકશાહી ?
ગને ડાયરેક્ટર હતું, જે માણસ પણ એવી રીતે એક જવાબદાર વ્યકિત .હવે, આવી જાતના કુકમા