________________
“ કાકી, જરાપણ ગભરાવાની જરૂર નથી. ’ શ્યામ, મારા શેખરને ટી, ખી. તા થયેા ને ?
નથી
નહિ કાકી નહિ, ડેા દેશાઇ સિવાય બીજો કાપણુ ડાકટર, શેખરને ક્ષય છે એમ કહેતા મારા દવાના બધા ખાટલા ફાડી નાંખી છાખાનું અધ કરી દઉં...”
“ શ્યામ, તારી વીઝીટ ફી અત્યારે આપી શ તેમ નથી. શેખર સાજો થઇને કરીએ લાગશે એટલે જરૂર તે પૈસા ભરી દેશે.
"3
tr
“ કાકી, શું કહું...? મારા ધંધા પણ ડાકટરના છે અને દેશાઈના ધંધા પશુ ડૉકટરને છે, એટલે એમના વિશે જો હું કહુ તો દુનિયાને એમ લાગે કે, ધંધાની ઇર્ષ્યાને લીધે ખરાબ લે છે, પશુ ખરી હકીકત એ છે કે, ડેા, દેશાઇ પાસે કોઇપણુ માસ
શાંતિકાકા, તમે આ શુ ખેલેા છે ? હ તમારા ઘેર ડેાકટર તરીકે નહિ પણ તમારા એક ઋણી તરિકે તમારા શેખરની ખબર કાઢવા આવ્યે . તમે મારા પર જે ઉપકાર કર્યો છે, તેના બદ્લા હુ કયારે વાળી શકીશ? તમે ન હોતતો હું કર્યાંય લેાટ માગી ખાતે હોત, મારા પિતાની ઇચ્છા કર્યાં મને આગળ ભણાવવાની હતી ? તમે મારી પડખે રહીને મને ભણાવવા માટે મારા પિતાની રજા મેળવી દીધી, અને જ્યાંસુધી હું ભણી ન રહુ ત્યાં સુધી કાઇપ વસ્તુ ઉધાર આપવાનું' વચન આપ્યુ, અને સાત થય સુધી તેમનાં જીવનની દરેક જરૂરિયાત પૂરી પાડી. વળી મને સ્કોલરશીપ અપાવી માટે હવેથી પૈસા બાબત કશુ ખેલશે નહિ. મને તમારા શેખરની જેમ બીજો પુત્ર માનજો. ’*
.
જાય અને કહે કે, મને થે।ડા દિવસ ઝીણા ઝીણા તાવ આવે છે, તે તરતજ પાતે તે દરદી પાસેથી પૈસા કમાવા માટે ‘ તને ક્ષય છે' એમ કહી દે છે. ’
“ શ્યામ, ત્યારે ડે. દેશાઇ સાહેબે કહ્યું તે સાવ ખોટું ?
“ શ્યામ, આવી રીતે ફક્ત પૈસા કમાવા માટે કાપણુ દરદીને ગભરાવી મારવા, એ શુ ડોકટરોની ક્રુજ છે? મારા શેખરને દેશાઇ સાહેબે ટી. બી. Yીધા ત્યારે મારી બધી હિંમત ભાંગી ગઈ, પણુ પ્રભુએ મને તથા શેખરના બાપાને સવળી મતિ સુઝાડી તેથી અમે તને ખેલાબ્યો. છ
66
સાચું ભણતર શ્રી કિશારકાંત દ. ગાંધી
શાંતિકાકા, ત્યારે હવે હું જઇશ. દવા પટાવાળા સાથે મેાકલાવી આપું છું. સાથે શેખર માટે ફા પણ મેકલું છું. પટાવાળાની જરૂર પડશે માટે તેને અહિં જ રાખજો. '
3
આ પ્રમાણેની વાતચીત ઉનાળાની એક સવારે શહેરના એક ખૂણાની એક નાની ગલીના ખૂણે આવેલ એક મકાનમાં શહેરના જાણીતા અને દયાળુ ડા. શ્યામ, શાંતિભાઇ તથા તેમનાં પત્નિ ચંપાબેન વચ્ચે થઈ રહી હતી. સવારના પહાર હતા. લોકો પોતાના કામે જ” સ્થાં હતાં. બૈરાં પોતાનાં બાળકી સાથે શાકભાજી લેવા નીકળી પડયાં હતાં, વિધાર્થીએ નિશાળે જઇ રહ્યા હતા. બ્રાહ્મણા સ્નાન કરી આવતા હતા.
માનવીના જીવનમાં કોઇ એવી પળ આવી જાય છે,જે તેના ભૂતકાળ સૂક્ષ્મ રીતે ખડા કરી દે છે. શાંતિલા