Page Text
________________
આજ્ઞાની આરાધના
–શ્રી વીરભિખુ કલિકાળ સર્વ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય મહારાજે વફાદાર સેવક પણ તેજ કહેવાય છે કે, રાજ્યની આજ્ઞાનું વીતરાગ સ્તોત્રમાં જણાવ્યું છે કે “વીતરાણ - સર્વ રીતે પાલન કરનાર હોય છે. યાતવાજ્ઞાવાન ગાજ્ઞાનાન્ના વિરોદ્ધા ૨ સેવા કરવી સહેલી છે પરંતુ આજ્ઞાનું પાલન શિવાય મવાર ૨ | હે ભગવંત! તારી પૂજા ઘણું જ દુષ્કર છે. આજ્ઞાનું પાલન તેજ કરી શકે છે કરતાં પણ તારી આજ્ઞાનું પાલન શ્રેષ્ઠ છે. કારણ કે, કે, જેને આજ્ઞા કરનાર પ્રત્યે બહુમાન હોય, વિશ્વાસ આજ્ઞાની આરાધના મોક્ષની પ્રાપ્તિ માટે થાય છે. હાય, સાથે સાથે એટલું પણ ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ જ્યારે આજ્ઞાની વિરાધના સંસારની વૃદ્ધિ માટે થાય છે, જેને આમપુરૂષ માનવામાં આવે છે, તે રાગછે. શાસ્ત્રોમાં પણ અનેક સ્થળે “બાળ ધો”
, હૃષથી સર્વથા રહિત હોવાથી કદી પણ અઘટિત આજ્ઞા
કરનાર હતા જ નથી. ભિન્નભિન્ન ભૂમિકા ઉપર રહેલી આતાની આરાધનામાં જ ધર્મ છે, એમ કહી આજ્ઞાના વ્યક્તિઓને માટે ભિન્નભિન્ન પ્રકારની આજ્ઞાઓ ફરપાલન ઉપર બહુ ભાર મૂકવામાં આવ્યું છે. ઉપદેશ
માવે છે એટલે એક સરખી આજ્ઞા બધાને માટે કરપદમાં પણ જણાવવામાં આવ્યું છે કે, “ને બાળ નારા હોતા નથી. આવી સંપૂર્ણ શ્રદ્ધા જ્યારે થાય વનંતિ છે રિયર ગુહ ર ઘર્મ ત્યારે જ આજ્ઞા કરનાર અને આજ્ઞા પ્રત્યે બહુમાન સાતિવાદિયમર્થ g0 મિળિ રિતે ૨૮ટા થયા વગર રહેજ નહિ. જ્યારે આ બન્ને ઉપર શ્રદ્ધાજે આત્મા જિનેશ્વરદેવની આજ્ઞાનું બહુમાન કરે છે, પૂર્વક બહુમાન થશે ત્યારે આજ્ઞાના પાલનમાં યથાતે તીર્થંકર, ગુરૂ તથા ધર્મને યથાર્થ માનનારો છે શક્તિ પ્રયત્ન થયા વગર રહેશે નહિ. શરૂઆતમાં અને તેજ પિતાના આત્માનું કલ્યાણ સાધે છે. આ ભલે શક્તિના અભાવે બહુમાનપૂર્વક આજ્ઞાનું થોડું સંબંધમાં ભીમકુમારનું દષ્ટાન્ત છે.”
થોડું પાલન થશે. તે પણ ભવિષ્યમાં સંપૂર્ણ આત્તાના
પાલનની શક્તિ આવ્યા વિના રહેશે નહિ. જ્યારે સંપૂર્ણ : આ ઉપરથી જોઈ શકાય છે કે નિર્મળ આત્મ- આજ્ઞાનું પાલન પશે, ત્યારે અવશ્યમેવ આત્મા નિર્મલ સ્વરૂપે પ્રાપ્ત કરવાની ઈચ્છાવાળા આત્માએ જિનેશ્વર- ની સંપૂર્ણ સુખને ભોકતા બનશે. દેવની આજ્ઞાનું આરાધન કરવું જોઇએ. આજ્ઞાનું રેજ આરાધન કરતા વીતરાગદેવના સાચા સેવક માટે કલ્યાણના અર્થી આત્માઓએ જરૂર આના બની શકે છે. પિતાનું જીવન પણ આનાને સમર્પિત કરનાર તથા આજ્ઞા ઉપરના બહુમાનપૂર્વક આજ્ઞાન કરવું જોઈએ. આજ્ઞાને અમલ ઓછાવત્તા પ્રમાણમાં પાલન માટે યથાશક્ય પ્રયત્ન કરવો જોઈએ. ડીડી થાય તેની હરક્ત નથી પરંતુ આના પ્રત્યે સંપૂર્ણ પણ બહુમાનપૂર્વકની આજ્ઞાના પાલનમાં કેટલો બધો બહુમાન તે અવશ્યમેવ હોવું જોઈએ, આનાની આરા લાભ સમાયેલો છે તે બનાવવા માટે ઉપર જણાવેલા ધના જેટલા પ્રમાણમાં ઓછી થાય તેનું દુ:ખ અવશ્ય ઉપદેશ પદના લાકમાં બતાવેલ ભીમકુમારનું દષ્ટાન્ત થવું જોઈએ અને તે આરાધના કરવાની શક્તિ મારામાં નીચે મુજબ આપવામાં આવે છે. કયારે આવે તેવી ભાવના તે અવશ્ય હેવી જોઈએ.
વ્યવહારમાં પણ શેઠ અને નોકરના સંબંધમાં તગર નામે એક નગરી છે. ત્યાં જિનેશ્વરદેવના પણ જોવામાં આવે છે, કે હુકમનું પાલન કરનાર ધર્મથી વાસિત રતિસાર નામે રાજા રાજ્ય કરતે હતે. નોકર ઉપર શેઠની જેટલી પ્રીતિ હોય છે તેટલી કેવળ તે રાજાને ભીમકુમાર નામે પુત્ર હતા. ભવાભિનંદી શેઠની ભક્તિ કે સેવા કરનાર નેકર ઉપર પ્રતિ હેતી આત્માઓ જેમ પિતાના સંતાનોની કેવલ પૌગલિક નથી. પિતાના હુકમને સર્વથા અનુસરનાર ઉપર શેઠ સુખની ચિંતા કરનારા હોય છે. તેમ આ રાજા પ્રસન્ન થયા વગર રહેતા જ નથી, અને તેવા નેકરનું પોતાના સંતાનની કેવળ પૌલિક ચિંતા કરનાર જ દુઃખ પણ સર્વથા દૂર થયા વગર રહેતું નથી. રાજ્યને હતું પરંતુ સાથે સાથે સંતાનના પરલોકની ચિંતા
| SR No. | 539091 |
| Book Title | Kalyan 1951 07 Ank 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Somchand D Shah |
| Publisher | Kalyan Prakashan Mandir |
| Publication Year | 1951 |
| Total Pages | 38 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Kalyan, & India |
| File Size | 10 MB |