________________
જોવાલના રાજકુમાર રાજેન્દ્ર નારાયણના જીવનની ચમત્કારિક ઘટના. આખરી પડદા:
, શ્રી દર્શક [ કલ્યાણ માટે ખાસ સંકલિત ]. પૂર્વકાલીન જૈન કથા સાહિત્યમાં આવતી ઘટનાઓને ઘણીવાર શંકાની દષ્ટિએ જેનારાઓને પણ; માથું હલાવીને ‘હા’ પડાવે તે રોમાંચક કીસ્સો હમણાં જાહેર થયો છે. લંડનની પ્રીવીકાઉન્સીલે જેના પર મહેર છાપ મારી છે. તે ભોવાલ સન્યાસી કેસની હકીકતે, “યુગાદિ દેશનામાં આવતી વેદવિચક્ષણની માતા કામલક્ષ્મીના ચિતા પરના મૃત્યુ પછી તે બચી અને રબારણનું જીવન શરૂ કર્યું. આ સત્ય ઘટનાને આજે પણ સત્ય કરી બતાવે છે. સાચે, સંસાર એ અતિગહન છે, કર્મોને વિપાક દુરંત છે. એ તથ્યને રજૂ કરતી આ ઘટના સહુ કોઈએ અથથી
ઇતિ સુધી વાંચી જવા જેવી છે. લગભગ બે મહિના પર જોવાલ સંન્યાસી કેસને હતે. એનું ખુન થયું, તે વખતે તેની ઉંમર વીસ જ્યારે પ્રિવીકાઉન્સીલે છેવટનો-આખરી ચુકાદો આપ્યો, વર્ષની હતી. પરંતુ તેણે એ ઉંમરમાં સૌને ત્રાહ ત્યારે એમ માનવામાં આવ્યું હતું કે, એ પ્રકરણ પર પિકરાવી હતી. એ જાગીરની કેાઈ છોકરી, એ રાજઆખરી પડદો પડી ચુકયો છે. પણ એ નાટકના પ્રેક્ષ- કુમારના પંજામાંથી છુટવી મુશ્કેલ હતી. એની સામે કેની ભૂલ હતી. છેલ્લાં પ્રવેશ બાકી હતો. બંગાળના બળાત્કારના કેટલાય તહેમત હતાં. વીસ વર્ષની
વાલ સંન્યાસીના નામે જાણીતા થયેલા જમીનદાર, ઉંમરે તેનું સીફીલીસનું દર્દ છેલ્લી દિશામાં હતું. મોજે કુમાર રામે નારાયણ રોયનું મૃત્યુ કલકત્તામાં કોઈને આશા નહતી કે, એ વધુમાં વધુ છ મહિના જીવે. થયું, ત્યારે જ એ આખું નાટક પુરું થયું.
એની પંદરેક વર્ષની પત્ની હતી. તેના મનની એ મકદમો શરૂ થયો ત્યારે લેકમાં આશ્ચર્યની તે વખતે શી સ્થિતિ હતી ? તે જાણવા મળતું નથી સનસનાટી ફેલાઈ ગઈ આ વાત સાચી હશે? આ પણ એ વાત સાચી ઠરી છે કે, એ પત્ની વિભાવતી શું સાચે હકદાર હશે ? કે કઈ બનાવટી બદમાશ રાણીનભાઈ સત્યેન્દ્ર આબનાવનું મુખ્ય કારણ હતે. -આ લાખની મિલ્કત પર લલચાઈને આવ્યો છે? એણે અને એના મિત્ર ડેકટરે, રામેન્દ્રને અને - સગાં વહાલાંઓએ તેને ઓળખ્યો. બધાએ એના કુટુંબને સલાહ આપી કે, રામેન્દ્રને હવાફેર માટે ઓળખ્યો અને એની પોતાની પત્ની જ વિરોધ કરે દાર્જીલીંગ લઈ જવો જોઈએ. એ મુસાફરીના ઉતાછે તેનું શું કારણ ? એક પછી એક સાક્ષીઓ રૂઓ હતા, ફક્ત રામેન્દ્ર વિભાવતી, સત્યેન્દ્ર અને આવ્યા, એક પછી એક સાક્ષીએ જુબાની આપી, એક નોકર, તેઓ દાર્જીલીંગ પહોંચ્યા અને થોડા અને એ ભવાલ સન્યાસીનો મુકદ્દો બળવાન થવા દિવસ ત્યાંના દાક્તરોની દવા કરી. એક સાંજે તેઓ લાગ્યો.
એકાએક મરી ગયા. સીવીલ સર્જનને મૃત્યુનું આખરે નીચલી કોર્ટને ચુકાદ બહાર પડ્યો. સર્ટીફીકેટ આપવા બોલાવ્યા. તેમણે મરણ પામેલા લોકોનું આશ્ચર્ય વધ્યું. પત્ની અને તેના ભાઈએ જબર- રામેન્દ્રને જોયા વિના સર્ટીફીકેટ લખી આપ્યું. અને દસ્ત સંકેત કરી કુમારનું મૃત્યુ નીપજાવ્યું. તેને આખો બંગલાના માણસો અને બંગલાની પાસે આવેલી ઇતિહાસ એ જુબાનીઓમાં અને ચુકાદામાં હતા. લાઇબ્રેરીમાંથી ચાર-પાંચ બંગાલીઓ, ડાઘુ બની તે
હા, એ વાત સાચી હતી કે, રાજકમાર નકામો રામેન્દ્રની ઠાઠડી લઈ મશાનમાં ગયા.