________________
ખડ : ૪ઃ
ve
સ્વાર્થી
સ્વા
સ્વાવૠ બની કજીઆ કરે છે અને એમાં પેાતાના માટે અવસરે ધર્મને પણ આગળ ધરે છે. એવા કજીઆખારાના નામે આજના સુધારા જ્યારે ધર્માંતે કજીનું મૂળ કહે છે, ત્યારે ખરે જ તેની બુદ્ધિભ્રષ્ટતા આદિ માટે કારમે તિરસ્કાર જ ઉપજે તેમ છે. જર, જમીન અને જોરૂ, એ ત્રણ કજીઆનાં છેારૂ', '–આ સર્વમાન્ય જેવી લાાક્તિ છે. આવી લેાકેાક્તિ છતાં જર એટલે લક્ષ્મી, જમીન એટલે ભૂમિ અને જોરૂ એટલે સ્ત્રી, આ ત્રણ માટે આકાશ-પાતાળ એક કરવા જેવી મહેનત કરનારા અને એની સાધના માટે એક પણ અનીતિ આદિ પાપને જતું નહિ કરવા ઈચ્છતા આત્મા જ્યારે સુધારકના સ્વાંગમાં બહાર આવી, ધર્માંતે જ કજીઆનું મૂળ જણાવવા બહાર પડે છે, ત્યારે તેઓ તેમના સાચા પણ રાક્ષસી સ્વરૂપમાં જ બહાર આવતા જાય છે.
લક્ષ્મી, ભૂમિ અને સ્ત્રી માટે મરનારાઓની ગણના શકય નથી. એ ત્રણની ઉપાસનામાં પડેલી દુનિયા જે રીતે રીબાઇ રહી છે, એ સૌ કાને માટે ઓછા કે વધતા અંશે પ્રત્યક્ષ છે. આ ત્રણની ઉપાસનાથી થતી રીબામણમાંથી બચાવનાર એક ધર્મ જ છે. એવા અનુપમ ધર્મ પણ જેએને અનિષ્ટ રૂપ લાગે છે, તેના જેવા જગતના અઢારણ શત્રુ કાઇ જ નથી. એ વાત સાચી છે કે, ધર્મના નામે ચાલતા અ-ધર્માંની સામે ઝુંબેશ ચલાવવી જોઇએ, પણ એવી ઝુંબેશના નામે ધર્મને જ અદૃશ્ય કરવા મથવુ અને એ માટે પરમાત્મા પ્રત્યેની શ્રદ્ધા જેવા અનુપમ દેશાચારનું ઉલ્લંધન કરીને જગતના ભદ્રિક આત્માને એ શ્રદ્ધાથી ઉભગાવવા મથવુ, એ તેા ભયંકરમાં ભયંકર છે : આમ છતાં પણ આજે એ કામ ધમધેાકાર ચાલી રહ્યું છે. આજે ખુલ્લા નાસ્તિકા કરતાં પ્રચ્છન્ન નાસ્તિકા ખૂબ જ હાનિ પહેાંચાડી રહ્યા છે. પ્રચ્છન્ન નાસ્તિકાને પણ તક મળી જાય છે તે તેને ઇશ્વરની જેમ પૂજાવાની અભિલાષા પ્રગટે છે અને એ અભિલાષાના યોગે તેવા આત્માએ ઇશ્વરની કાઇ પણ આજ્ઞાને યથા રૂપે નહિ માનનારા હૈાવા છતાં, પેાતાની આજ્ઞા સર્વ કાની પાસે મનાવવા માટે ઉત્સુક બની જાય છે.
