________________
ખંડઃ ૪ઃ
S
સિંહલદ્વીપમાં આજે ય નવ લાખ હિ ંદુઓ વસે છે. અને પોતાના વડવાઓને પ્રાચીન અને ગૌરવવંતા ધમ નિભાવી રહ્યા છે. મહારાજા સંપ્રતિએ પણ જ્યારે અનાય` પ્રદેશામાં જૈનધર્મના ફેલાવા કીધા ત્યારે પ્રશાંત સાગરના આ ીપાને શું ભૂલવામાં આવ્યા હશે ? નહીં જ. ત્યારે તે મહારાજા સંપ્રતિના પિતામહ સમ્રાટ અશાકવનના વખતમાં પ્રશાંત મહાસાગરના એ ીપા જાવા, સુમાત્રા અને ખાલી વગેરે તે વધારે જાણીતા હતા. અને પરસ્પરના સબંધેાથી તે વધારે નજદીક આવ્યા હતા. એટલે મહાન સંપ્રતિએ પણ ત્યાં જરૂર જૈનધર્મને સારી રીતે ફેલાવા કર્યા હતા.
સડા ટાપુઓમાંથી જૂનાં મદિનાં સંખ્યાબંધ ભગ્નાવશેષો મળી રહે છે. અહીંથી સેંકડા મૂર્તિએ પણ પ્રાપ્ત થાય છે. એક વખત અહીં જરૂર આર્યધર્મને—કદાચ જૈનધર્મને જ વિજયધ્વજ આકાશમાં ઊંચે પવનમાં હેરાતા હશે.
પેસીીકના ફીલીપાઇન દ્વીપસમૂહમાં સૈકા સુધી આ પ્રજાએ રાજ્ય કર્યું છે. અહીંથી તામીલ ભાષાના શિલાલેખા પણ મળી આવે છે, અહીંની પ્રજા ઉપર ખ્રિસ્તી લેાકાએ જુલમ ગુજારવામાં પાછું ફરીને જોયુ નથી. સ્પેનીસેએ સંખ્યાબંધ આ અવશેષોને નાશ કર્યો છે અને શસ્ત્રની અણીએ પોતાના ધર્મના પ્રચાર કર્યાં છે. અહીં વૈશ્ય નામે હિંદુ રાજા થઇ ગયેા છે. એ ધણા જ શૂરવીર હતા. એનુ નામ ધારણ કરનાર લાખા લેકે આજે પણ અહીં વસે છે. અહિંના ગ્રામ્ય પ્રદેશોમાં તે આજે ય હિંદુ દેવદેવતાનું છડેચેાક પૂજન થાય છે.
પેસીીકના આ પ્રદેશની જો ખરાખર તપાસ કરવામાં આવે તે અહીં જૈન ધર્મ વિષે આપણુને ઘણુ નવુ જાણવાનું મળી આવે, કેટલાક નવા ઇતિહાસ પણ હાથ આવે, અથવા તેા ખીજું ધણું નવું જાણવાનું મળી શકે. આ રીતે, કહેવુ જોઇએ કે, આપણા ભૂતકાલીન, ઋતિહાસ ઘણા જ ભવ્ય છે. એ જગતની કાપણુ પ્રજાના ઇતિહાસ કરતાં વધારે સુંદર સમૃદ્ધ અને એકાદ પણ કાળાં ટપકાં વિનાને છે.
