________________
પાછું
ખંડ : ૪ઃ ચરિત્રહીનતાની કલ્પના કરી લેવાનું મન થાય, એ શકય છે કે નહિ ?
પૂ. મુનિવરના મહાવ્રતોની નિર્મલતા એ ઘણું જ આવશ્યક વસ્તુ છે. મૂળ વતેને કોઈ પણ સાધુ ભંગ કરે, તે એ ઘણું જ ગંભીર બીના છે. એ બાબતમાં ઉપેક્ષા થઈ શકે નહિ. એ સાધુ કાં તે મૂળ વતેને બરાબર પાળનારે બને કાં તો એ પૂ. મુનિવરોની પંક્તિમાં રહી શકે નહિ એવે યોગ્ય પ્રયત્ન કરવો જ જોઈએ. પણ એ પ્રયત્ન ઢેડફજેતા દ્વારા થઈ શકતું જ નથી. ઢેડફજેતે કરવાથી તે પ્રાય: નુકશાન જ થાય છે. કેઈ પણ સાધુથી મહાવ્રતને ભંગ થઈ ગયે હોય, ત્યારે શાસનને પામેલા આત્માઓ પહેલાં તે ભાવદયાથી ભરેલા હૈયે એવા પ્રકારે પ્રયત્ન કરે છે, કે જેથી મહાવ્રતને ભંગ કરનાર સાધુ પ્રાયશ્ચિત્ત આદિથી શુદ્ધ બનીને માર્ગના આરાધનમાં સુસ્થિર બને. એને વધુ પતન પામતે અટકાવી દઈને અને થઈ ગયેલા પતન માટેની શુદ્ધિને શાસંમત ઉપાય દર્શાવીને, એને પુનઃ માર્ગમાં સુસ્થિર કરે એ જ પ્રથમ કર્તવ્ય છે. એ આચરણ એવી રીતે કરવું જોઈએ કે જેની ગંધ સરખી પણ બીજાઓને આવે નહિ. માર્ગની રક્ષા ખાતર તેમજ પતિત પરિણામવાળા બનેલા આત્માઓને ક્રમે કરીને માર્ગમાં સુસ્થિર બનાવવા ખાતર કેવી કેવી રીતે તેની જાળવણી કરવી પડે છે, કેટકેટલી છૂટછાટ મૂકવી પડે છે. તે ગીતાર્થ ગુરૂવર્યોથી અજાયું હોય નહિ. એટલું છતાં પણ જ્યારે એમ લાગે કે, આ સુધરે તે નથી અથવા અનાચારનો જ રસી બની ગયે છે, ત્યારે તેને પરઠવે. કોઈ પણ વસ્તુને પાઠવતાં જેમ બીજા કેઈ જીવને
