________________
ખંડ: 8:
પપ “પરંતુ દરેક તબીબ દરેક કેસમાં રોગનું સાચું નિદાન કરી શકો નથી ને જે કરી શકે છે તે દરેકને માટે પણ તેની સાચી દવા જડતી નથી. આ હજાર તબીબેને તેમનાં લાખો દર્દીઓમાં માત્ર દશ ટકા જ દર્દીઓનું પ્રમાણ એવું હશે કે જેમને તેમના ખરા રોગની ખરી દવા મળતી હશે.”
બાકી તે આંધળે બહેરું કૂટાય છે. કેટલાય મોતને પણ પામે છે. કેટલાય લેકે લાબે વખત દવા લઈને કંટાળી છોડી દે છે ને સાજ થઈ જાય છે કારણ કે કેટલીક વખત ઉલટું એવું બને છે કે શરીર કુદરતી રીતે જે રોગ નીવારણ કરવા પ્રયત્ન કરી રહેલ હોય છે તેમાં દવા અવરોધરૂપ નીવડે છે. દવા છેડી દીધા પછી રોગ મટવાના આવા કેટલાય અજાયબ કીસ્સાઓ બને છે પણ તેનું કારણ મેં જણાવ્યું તે સિવાય બીજું કઈ નથી.”
હવે એક છેલ્લી વાત દાકતર સાહેબે જરા ગંભીર વદને કહ્યું તે છે દવાની માનસિક અસરની. માનસશાસ્ત્રીઓએ આજે જે શોધ કરી છે તે સ્વતઃ પ્રેરણુની છે. જેને Auto-Suggestion કહેવાય છે. તે લેકે કહે છે કે: “માંદ નથી ” “ હું માંદ નથી” બસ એવું જ રટણ દર્દીઓ કરે છે તેનાં દર્દ મટે છે તે જ મુજબ “ હ બળવાન છું.”. “હું દઢ મનને છું.”. “આ મેળવીશ જ”. “સવારે પાંચ વાગે ઉઠીશ જ”-આ મનનાં માનસિક રટણથી તે તે વસ્તુ માનવી સિદ્ધ કરી શકે છે. માનસશાસ્ત્રથી જાણેલી આ પદ્ધતિ પ્રયોગથી ને બીજી રીતે સિદ્ધ થયેલી છે.
એટલે રોગના મટવાનો ઘણો આધાર માનવીનાં મન ઉપર હોય છે. દવા લીધા છતાં તે દવાથી અગર તે દવા આપનાર તબીબથી પોતાને આરામ થવાને નથી એમ માનનાર દર્દી તે દવાથી સાજો થતું નથી. એથી ઉલટું એ દવાથી અગર એ દવા આપનાર તબીબથી તેને આરામ થનાર છે એમ માનનાર દર્દી સાજો થાય છે. કેટલાય દદીઓ એવા હોય છે કે જેઓને અમુક જ તબીબ કે વૈદ્ય પર શ્રદ્ધા હોય છે ને ગમે તે
