________________
ક૯યાણુ નારની તપાસ આદરવાની ઈચ્છા થતી નથી, આવી કથા જૈન ઈતિહાસમાં અમર છે.
બૌદ્ધ સાહિત્યની દૃષ્ટિએ શ્રેણિકના જીવનમાં રાણું ચલ્લણું-આમ્રપાલી અને દુર્ગધાએ અગત્યનો ભાગ ભજવ્યો છે. આમ્રપાલી વૈશાલિની મહાસુંદર કૌમાર્યવ્રતધારિણું લિચ્છવી કન્યા હતી. વૈશાલીવાસીઓ એના સૌન્દર્ય પાછળ મુગ્ધ હતા. નાચ ગાન અને વીણાવાદમાં એના જેવી સર્વોત્તમ વૈશાલીમાં કોઈ વ્યક્તિ નહતી. વૈશાલી પિતાના ગણતંત્ર માટે અભિમાન ધરાવતું હતું.
મગધ, કેશલ, કેશંબી અને અવંતી જેવા સમર્થ રાજતંત્ર વચ્ચે વૈશાલિન લિચ્છવીએ ગણતંત્રનું ગૌરવ જાળવી રહ્યા હતા. વૈશાલિના ગણતંત્રે એક કડક શરત મૂકી હતી કે, વૈશાલીની જે કન્યા અત્યંત સુંદર હોય તે કઈ એક પુરૂષની સંગિની થઈ શકે નહી. લિચ્છવી કુમારે આમ્રપાલી માટે સ્પર્ધામાં ઉતરતા.”
એક સમયની વાત છે, મગધના રાજકુમાર શ્રેણિક વૈશાલીમાં આવી ચડ્યો. આમ્રપાલીએ મગધના આ રાજકુમારને સંથાગરમાં જોયો હતે. આમ્રપાલીએ બિંબિસારના જીવનમાં પ્રેરણું મૂકી. બિંબિસારે આમ્રપાલીના જીવનમાં પ્રેરણું મૂકી. અરસપરસ એકમત થયા. આમ્રપાલી અને શ્રેણિકબિંબસારના સુહાગી મીલનને કેટલી ય રાત્રીઓ વહી ગઈ. વખત જતાં આમ્રપાલીએ એક મહા બુદ્ધિવાન પુત્રને જન્મ આપે. આ પુત્રનું નામ
અભયકુમાર. - આમ્રપાલી કૌમારવ્રતધારી વૈશાલી કન્યા હતી અને પાછળથી શ્રેણિકને પરણી હતી. લિચ્છવીના ગણતંત્ર સામે આમ્રપાલીએ વિરોધ ઉઠાવ્યો હતે. અભયકુમારને વખતોવખત લિચ્છવીકુમાર કહેવામાં આવ્યો છે બૌદ્ધ સાહિત્યમાં અજાતશત્રુને વૈદેહિ પુત્ર હતા એમ જણાવવામાં આવ્યું છે. આ ઉપરથી અભયકુમાર તરફ હંમેશા અજાતશત્રુ કેણિક શંકાની દષ્ટિ રાખતા હતા.
