________________
તરંગવતી
૧૦૮ ધર્મ કથા જૈન શાસન (અઠવાડિક) વિશેષાંક - તા. ૪-૧૧-૨૦૦૮, મંગળવાર
વર્ષ - ૨૧ - અંક-૧
ભીસે દબાવ, નિષ્ઠુરતાપૂર્વક ભીંસી દે' એમ થતું. પણ | એ મારો પ્રાણ. પ્રવીણ અને ચતૂર. સ્વભાવે દયાળુ અને ક્રોધ થોડીવારમાં ઝબકી સ્વસ્થ થઈ ગઈ. સારસિકા પૂછે છે, “શું | તો તેણે કદિ ર્યો જ ન હતો. અમે એક દિ' એક નદી ઉપર થયું?' “કંઈ નહીં' જવાબ મળે છે. પણ સારસિકા એમ થોડી પ્રેમથી ઊડતાં હતાં અને અમે જોયું એક મહાકાયહાથી સૂર્યના માને? કહે છે, હું જાણું છું સખી! તારા મનમાં શું રમે છે.” તાપથી અકળાયેલો સ્નાન કરવાની ઈચ્છાથી નદી તરફ આવી તરંગવતી હસી પડી, “શું જાણે તું?” સારસિકા કહે છે, “તને રહ્યો હતો. પાણી પીધા પછી તે નદીના પ્રવાહિત જળને કામબાણ વાગ્યાં છે. પ્રિયદર્શનની ઈચ્છા જાગી છે. બોલ ખરું પોતાની સૂંઢ વડે પોતાની પીઠ ઉપર રેલાવવા લાગ્યો. થોડી કે નહીં ?' તરંગવતી હસીને કહે છે, “સારસિકા તું ઘણી વારે તે જળ બહાર નીકળ્યો. પોતાના માર્ગે આગળ વધતો હોશિયાર છે. મારા મનની વાતો પણ તું સમજે છે.”
જતો હતો અને એક વિશાળકાય શિકારી ત્યાં દેખાયો. તે હવે રથ આવી પહોંચ્યો ઉદ્યાનના દ્વારે. બધાં નીચે
વિચિત્ર અને ભયાનક લાગતો હતો. તેણે પોતાના ધનુષ્ય ઊતર્યા. થોડીવાર દોડાદોડી અને પકડાપકડી જેવી નિર્દોષ ઉપર બાણ ચડાવી પણછ ખેંચી. લક્ષ હાથીનું. પણ હાય!તે રમતો રમ્યાં અને થાક લાગવાથી તરંગવતી એક ઝાડ નીચે
બાણહાથીને ન લાગતાં લાગી ગયું મારા પ્યારા ચક્રવાકને. તે આરામ કરવા જરાક આડી પડી. તેણે જોયું એક
બાણથી મારાસ્વામીની પાંખ વીંધાઈ ગઈ. શરીર છેદાઈ ગયું ચક્રવાકચક્રવાકીનું કલ્લોલ કરતું જોડકું. તેને કંઈક યાદ આવ્યું.
અને મારો કિલ્લોલ કરતો સ્વામી મૂછિત થઈને જમીન ઉપર સૂનમૂન થઈ ગઈ, બેહોશ અવસ્થામાં આવી ગઈ અને
પડ્યો. આ મેં જોયું. મારાથી ચીસ પડાઈ ગઈ ઓહ રે ! મારી જાતિસ્મરણશાન થતાં તેને પોતાના પૂર્વભવ દેખાયો. એક પીડાનો કોઈ પાર ન હતો. બધું મારી નજર સમક્ષ જ બની પછી એક દશ્ય દેખાતું ગયું. સારસિકા અને બીજી સખીઓ ગયું હતું. તે તરફડતો હતો. તેની ચીસો, તેની વેદના મારાથી ગભરાઈ ગઈ. ‘આ તરંગવતી કેમ કંઈ બોલતી નથી ? કેમ જોવાતાંનહતાં. છૂટેલતીર હજુ તેના શરીરમાં ખૂંપેલું હતું. મેં હાલતી નથી. શું થયું તેને?” બાજુમાંથી પાણી લાવી તેનામાં
હિંમત કરી તીર તેના શરીરમાંથી મારી ચાંચ વડે ખેંચી બહાર ઉપર થોડું છાંટયું. થોડી વારે આળસ મરડી તે બેઠી થઈ
કાઢ્યું. તેના શરીરમાંથી લોહી વહેવા માંડ્યું અને તેણે મારસિકા પૂછે છે. “શું થાય છે?'
તરફડવાનું બંધ કર્યું. તેનો આત્મા પરલોક પહોંચી ગયો હતો.
મારે માટે આ અસહ્ય હતું. કેમ જિવાય? એકલું જીવવું મારા તરંગવતી કહે છે: “અદ્ભુત!” “પણ શું?” “ના, અત્યારે નહીં.પછી એકાંતે કહીશ. કેટલીક વખત ઉદ્યાનમાં
માટેનકલ્પાય એવું હતું. વિતાવી સાંજે મહેલે બધાં આવી ગયાં. સારસિકા અને
થોડીવાર પછી શિકારી ત્યાં આવ્યો. તેણે મારા તરંગવતી એક ઓરડામાં પલંગ ઉપર બેઠાં. સખી કહે છે,
ચક્રવાકનો નિશ્ચેતન દેહ પડ્યો હતો તે જોયો. તેને પોતાની હવે કોઈ અહીંનથી. મને કહે. તે ઉઘામાં શું અદ્ભુત જોયું?' ભૂલ સમજાઈ. તે લક્ષ ચૂકી ગયો હતો. પોતે કરેલ વિપરીત તરંગવતી કહે છે, “બધું કહું છું. પણ તું કોઈને કહેતી નહીં. કાર્યને જોઈને તે દુઃખી બન્યો. મારા સ્વામીના શરીરને ઉપાડી મદન ખાનગી રાખવાની વાત.” સંભળાવી તેણે એક ડર , એક રેતીના ઢગલા ઉપર મૂકી તે થોડાં લાકડાં લેવા ગયો. વિચિત્ર વાત. પોતાના પૂર્વજન્મની કથા, જે તેણે ” . આજુબાજુ ફરીને થોડાં લાકડાં વીણીને લઈ આવ્યો. પોતાની મછવસ્થામાં સમ ચેતનાથી ” _ . મને સમજાઈ ગયું કે જરૂર આ શિકારી મારા અનુભવી હતી.
* સ્વામીના દેહને જલાવી દેશે. હું મારા સ્વામીના
--* શરીર ઉપરના આકાશમાં ઊડી રહી હતી. મારી અંગ દેશની ચંપાનગરી. ઠેર-ઠેર ઉઘાનોને “
નિરાશાનો કોઈ પાર નહતો, દુઃખની કોઈહદ નહોતી. Pળાવો. હું હતી ચક્રવાકી પૂર્વજન્મમાં અને મારો પતિ મકવાક. એના વિના હું રહી શકતી ન હતી. એ મારો શ્વાસ,
" પેલા શિકારીએ લાકડાં વ્યવસ્થિત ગોઠવ્યાં. તેના