________________
માસતુસ મુનિ
♦ ૧૦૮ ધર્મ કથા જૈન શાસન (અઠવાડિક) વિશેષાંક ♦ તા. ૪-૧૧-૨૦૦૮, મંગળવાર ♦ વર્ષ - ૨૧૦ અંક - ૧
भासतुस मुनि
પાટલોપુત્ર નગરમાં બે ભાઈઓ વેપાર કરી પોતાની ર્છાવકા ચલાવતા હતા. તેમણે એક વાર ગુરુમહારાજ પાસેથી ધર્મની દેશના સાંભળી વૈરાગ્યભાવ જાગ્યો અને બન્નેએ દીક્ષા લીધી. તેમાં એક ભાઈએ ાણવાનો પ્રયત્ન જ ન ર્યો ને બીજાને ક્ષયોપથમ સ રો હોઈ બહુશ્રુત થયા અને આચાર્ય પદવી પણ પામ્યા, તેઓ પાંચસો શિષ્યસમુદાયના નાયક થયા. સાધુઓને તેઓ વાચના આપતા, તેમાં કોઈ શંકા-સંદેહ થતાં અવારનવાર તે સાધુઓ તે ૮ સૂત્રાદિ સમજવા આવતા. આમ થવાથી ક્રિયા અને પઠનપાઠનમાં સઘળો સમય વીતી જતાં બ્રાંતિ મળતી નહીં. કોઈવાર તો નિદ્રાનો અવાશ પણ ન મળતો. આમ કરતાં જોગાનુજોગ તેમને જ્ઞાનાવરણીય કર્મનો ઉદય થતાં વિચાર આવ્યો : ‘હું શાસ્ત્ર ભણ્યો એનું જ આ દુઃખ છે. થોડીવાર આરામ પણ મળતો નથી. મારો અભણ ભાઈ કેવો સુર્ખ છે? કોઈ જાતનીચિંતા નથી કે નથી કોઈ ભાર! એ....નિરાંતે આહાર કરીને ઊંઘે છે!' - ઈર્શાદ વિચાર કરતાં ‘હવે હું આ ક્લેશથી છૂટું' એવો વિચાર કર્યા કરતા હતા. ત્યાં એક વખત બધા સાધુઓ ખાસ કારણે કશે બહાર ગયા હતા ત્યારે છટકી જવાનો અવસર છે એમ જાણી તેઓ નગર બહાર ચાલી વ્યા. તે વખતે કૌમુદી પર્વ ચાલતું હોવાથી ગામ સીમમાં એક મોટો સ્તંભ રોપી લોકોએ શણગ ર્યો હતો ને તેની ફરતે સારાં કપડાં પહેરી ૯ોકો બેઠા હતા, ને ગીતસંગીતની રંગી સભા જામી હતી. આચાર્ય એક તરફ ઊભા રહી આ કૌતૂક જોતા હતા. ત્યાં ઉત્સવ પૂરો થ 1ાં થાંભલાં ઉપરથી વસ્ત્રાભૂષણનો
૭૧
શણગાર ઉતારી લોકો ચાલતા થયા. થડ જેવો એકલો થાંભલો ઉજ્જડ સીમમાં રહી ગયો, ને કાગડાઓએ ત્યાં કાગારોળ કરી મૂકી, આચાર્ય મહારાજે આ જોઈ વિચાર્યું કે, “માણસોનો સમૂહ હતો તેથી થાંભલો શણગાર્યો હતો; ને માણસોથી જ તેની શોભા હતી. એ માણસો ચાલ્યા જતાં થાંભલો હાઽપંજર જેવો લાગે છે. ખરેખર પરિવારથી રિવરેલાની જ શોભા છે, એકલાની કશી શોભા નથી. શિષ્યાદી પરિવાર અને ધર્મથી ભ્રષ્ટ થઈ એકલા વિચિવાનો વિચાર કરનાર મને ધિક્કાર છે !'' - ઈત્યાદિ વિચારતા તેઓ ઉપાશ્રયે પાછા ફર્યા. આ કાર્યનું પ્રાયશ્ચિત્ત લઈ તે પાપની નિંદા-ગોં કરી, છતાં દુર્ભાવનાથી બાંધેલું જ્ઞાનાવરણીય કર્મ પૂરેપૂરૂં નષ્ટ ન થયું. પછી તો તેમણે શુદ્ધ ચારિત્ર્ય પાળ્યું. અંતે અણસણ પણ કર્યું ને આયુ પૂર્ણ કરી સ્વર્ગેગયા.
દેવલોકનું આયુષ્ય પૂર્ણ કરી તેઓ રબારીને ત્યાં પુત્ર તરીકે અવતર્યા. યુવાન થતાં તેમનાં લગ્ન થયાં ને તેમને એક રૂપાળી દીકરી પણ થઈ. તે ઠીકરી તરૂણ થતાં તેનું રૂપ પણ ખીલી ઊઠ્યું. હંમેશની જેમ એકવાર ઘણા રબારીઓ પોતપોતાનાં ગાડાં ભરી બીજે ગામ ઘી વેચવા ચાલ્યા. આની સાથે આ રબારી પણ એક ગાડા સાથે હતો. કોઈ કાર્યવશ
તેની દીકરી પણ સાથે હતી, જે ગાડું ચલાવતી હતી. રૂપવાન આ છોકરીને જોઈ બીજા ગાડાવાળાઓ મોહાંધ થયા. મોહવશ, ગાડાં ચલાવવા ઉપર તેઓનો કાબૂ ન રહેતાં ગાડાં આડા માર્ગે ખાડામાં પડ્યાં. આ જોઈ એ