________________
દત્ત ચક્રવર્તી
मेणची लीधो. खेमने पूर्ण जातरी थर्म में ब्रह्महत्त વક્રવર્તી પોતે જ મારો સાથી છે. મુનિવરે તરત જ એ अपूर्ण लोनी पूर्ति डरी इमानो छठ्ठिया जाई, अन्न યન્નેા ના વિના ! (ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર) અર્થાત્ જે
सतना आरो समे खेज्जीभ विना नुहानुहा ઉત્પાના ચા એ આ છઠ્ઠો જન્મ છે. મુનિવરે એ अर्धगाथा माणीने सुप्रत डरी. भाणी तो राशु राॐ ઈ ગયો. આ પૂર્તિ બ્રહ્મદત્ત ચક્રવર્તીને સંભાળાવીશ, અને અર્ધું રાજ્ય મળી જશે. તે તો ૉડ્યો રાજમહેલે. બઘી જાતની દ્વાર ઉપર સુરક્ષા હતી. સેવકો ઊભા હતા. તેમને હર્ષભર વાત કરી હોંચ્યો બ્રહ્મદત્તની પાસે. ચક્રવર્તી કથાની પાદપૂર્તિસાંભળી અવાક્ થઈ ગયા. ચોક્કસ આ જ મારો પાંચ જન્મનો સાથીદાર ! પણ એના દેદાર જોઈ દુઃખી થઈ ગયાઃ મારા સાથીના આ હાલ ? શા કામની મારી સમૃદ્ધિ ? ઓહ, એમ ચીસ પાડી સૂચ્છિત થઈ ભૂમિ પર પડી ગયા.
♦ ૧૦૮ ધર્મ ક્થા જૈન શાસન (અઠવાડિક) વિશેષાંક તા. ૪-૧૧-૨૦૦૮, મંગળવાર ♦ વર્ષ ૨૧ ૦ અંક - ૧
તસ્સ જ સેવકો દ્વારા એમણે મુનિવરને મુલાકાત કાજે આમંત્રણ પાઠવ્યું . મુનિવરે એ આમંત્રણ સ્વીકાર્યું અને તેઓ રા?મહેલમાં પધાર્યા.
ચક્રવર્તી ભૂમિ પર પડી જતાં જ માળી ધ્રૂજી ઊજ્જો : રે ! ગાથાની પંક્તિમાં મુનિવરે કોઈ' મંત્ર નર્યો છે, નહિતો રાજા મૂચ્છિત કેમ થઈ' જાય ? ના, મારે સાચી વાત જણાવી દેવી જોઈએ. નહીં તો રસ્કારને બદલે કોઈ' મોટી પીડા પ્રાપ્ત થઈ જશે. ભયંકર ભયની ભ્રમણામાં એથરથરી ઊડ્યો.
થોડી ક્ષણોમાં ચક્રવર્તી કંઈક સ્વસ્થ થયા. માળીએ ધ્રૂજતાં ધ્રૂજતાં હાથ જોડી કહ્યું, ‘મહારાજ! આ ગાથાનીરચના મેં નથી કરી.’
‘ન્હેં ?’ તો પછી આ ગાથા તને કોણે આપી ?' ચક્રવર્તીએ પૂછ્યું. માળીએ હ્યું, ‘મને આ ગાથા એક મુનિવરે કહી છે, જેઓ આજે જ ઉઘાનમાં પધાર્યા છે.’ ચાચી હકીક્ત જણાવી હાથ જોડી ઊભો રહ્યો. ચક્રવર્તીઆનંદિત થઈ ગયા.
ब्रह्महत्ते मुनिवरने निहाण्या. नयनोथी નયનો મળતાં જ સ્નેહનો ઘોઘ પૂરજોશમાં રહ્યો. ચક્રવર્તીનેવિશ્વાસ થઈ' ગયોકેઆજ મારો સાથી. તેમણે મુનિવરને પ્રણામ કર્યા અને બોTM, ‘પ્રભુ! પ્રીત તો આપણી પુરાણી છે, પણ વર્તમાનની કોઈ પિછાન, પરિચય નથી. મને આપનું નામ જણાવશો ?’ ‘મારૂં નામ ચિત્રમુનિ છે.’ મુનિવરે ટૂંકમાં ઉત્તર દીઘો.
‘ઓહ ! ચિત્રમુનિ ? ગત માનવજન્મમાં પણ આપનું નામ એ જ હતું ને ?આપ ચિત્ર ને હું સંભૂતિ, યાદ છે ને ? કેવો યોગાનુયોગ ! નામ પણ એ જ અને વેશ પણ એજ.’‘રાજન્! નામતો દેહનાં છે. દેહના એ દેવાલયમાં વસતો આતમો અનામી છે. નામ વિનાશી છે. આત્મા અવિનાશી છે.’ મુનિવરેવિરાગની વાત કહી.
‘ઓહ મુનિવર ! આપની વાણી વિરલ છે. સારૂં થયું, આપણા સંબંધોના તૂટેલા પર ફરીથી સંઘાયા. પણ મને એ નથી સમજાતું કે પાંચ પાંચ ભવનો આપણો સ્નેહસંબંધ કેમ તૂટી ગયો ?' ચક્રવર્તીએચિત્તનીચિંતા રજૂ કરી.
મુનિવરે જવાબ આપ્યો, રાજ ! સંબંઘ તૂટવાનું પણ કારણ છે. યાદ કરો એક ભય. આપણે બન્ને અણગાર હતા. આપણે અણસણ આદર્યું. આપણા દર્શને
ચક્રવર્તી સનકુકુમાર સપરિવાર આવ્યા. તમારી નજર તેમની પટરાણી પર પડી. એના સૌંદર્ય તમને મોહિત કર્યા, એવું સ્ત્રીરત્ન મળે એવી તમે કામના કરી. અંત સમયે