________________
ચોખાનો સ્વાદ અને શુભંકર શ્રેષ્ઠી
૧૦૮ ધર્મ કથા જૈન શાસન (અઠવાડિક) વિશેષાંક - તા. ૪-૧૧-૨૦૦૮, મંગળવાર
વર્ષ - ૨૧
-૧
* વોખાનો સ્વાદ અને શુભંકવશ્રેષ્ઠી
)
કાંચનપુર નામના એક નગરમાં શુભંકર નામે ખીર બધી જ તેઓ વાપરી લેશે તો ? આવી શંકાવી એક ઍ ઠ રહેતો હતો. તે હંમેશાજનપૂજા, ગુરુવંદના | મુનિએ ગોચરી ગુરુને બતાવી જ નહીં અને પોતે જ આદિધર્મક કાર્યો સરળ સ્વભાવથી કરતો હતો. વાપરી લીધી.” એક દિવસ સવારની જિનપૂજા કરવાના
વાપરતાં વાપરતાં પણ ખીરના સ્વાદ અને સમયે 1ણે રંગમંડપમાં દિવ્ય અક્ષતના ત્રણ નાના શુભંકરનાં ભાગ્યનો વિચાર કરતા રહ્યા, “આહા ઢગલા જોયા. આ અક્ષત અલૌકિ હતા અને તેની ! ખીરનો શું સ્વાદ છે ? દેવતાઓને પણ આવી પીર સંગધ તન-મનને તરબતર કરી મૂકતી હતી. ભાગ્યે જ મળે. આજ સુધી મેં નાહક જ તપ કરી શુભંકર ની દાઢ સળવળી ઊઠી. તેણે વિચાર્યું. “આ દેહદમન કર્યું. ધન્ય છે તેઓને કે જેઓને રોજ આવું ચોખા રાંધી તેના ભાત ખાધા હોય તો તેનો સ્વાદ ભોજન મળે છે.” દાઢમાં હી જાય અને દિવસો સુધી તે ન ભુલાય.”
આમ વાપરીને મુનિ સૂઈ ગયા. સૂતા તે સૂતા. પણ ઠેર સરમાં જિનેશ્વર ભગવંતને ધરેલા અક્ષત તો આવયકક્રિયા કરવાના સમયે પણ ન જાગ્યા. મુના લઈ જાય નહિ. આથી શુભંકરે રસ્તો કાઢ્યો એ
જ રહ્યા. ગુરુને વિચાર થયો, “આ શિષ્ય કયાય સુંગધી પોખાની તેને ચોરી ન કરી પરંતુ એટલા જ આવશયક ક્રિયા ચૂકયો નથી, આજે ચૂકયો. આથી પ્રમાણમાં ચોખા પોતાના ઘરેથી લાવીને દેરાસરમાં
લાગે છે કે તેણે કોઈ અશુદ્ધ આહાર લીધો હશે.” | મૂક્યા ૨ાને પેલી ત્રણ ઢગલીના ચોખા પોતાના ઘરે
સવારનો સમય થતાં શુભંકર ગુરુવંદન કરા લઈ ગ . આમ ચોખાની અદલા-બદલી કરી તે
આવ્યા. તે સમયે પણ પેલા મુનિ સૂતેલા જ હતા. એ ચોખાર્ન ખીર ઘરે બનાવી. ખીરની સુગંધથી રાજી
જોઈ ચિંતાથી શુભંકરે તેનું કારણ પૂછ્યું. ગુરુએ કહ્યું: રાજી થઈ’ગયો.
“હે શુભંકર ! આ મન ગઈ કાલે બપોરે ગોચરી એ દિવસે કોઈ માસક્ષમણના તપસ્વી મુની | વાપરીને સૂતા છે તે સૂતા જ છે. ઉઠાડવા છતાં ઊઠhi તેને ઘેર ગોચરી માટે પધાર્યા. શુભંકરે ગુરુભુકતથી | નથી. લાગે છે કે અશુદ્ધ આહારનું તેમને ઘેન ચડ્યું પેલા ,વ્ય' અક્ષતથી બનેલી ખીર ભાવપૂર્વક 1 છે.” વહોરાર્વ. મુનિ વહોરીને ઉપાશ્રયે ગયા.
શુભંકર ! તમને બરાબર યાદ છે કે તમે બીર પાત્રામાં હોવા છતાં તેની સુંગધ છાની ' ' વહોવરાવેલtહાર શુદ્ધ અને મુનિને ખપે તેવો હતો? રહેતી નહોતી. એ સુગંધે મુનિનું મMવિચાર કરતું કર્યું.
શુભંકરે નિખાલસતાથી સરળ ભાવે કહ્યું: વિયાયે બસબ આવવા લાગ્યા, “ખરેખર આ શેઠ ! “સ્વામી! દોષ કોઈ હોયતો મને ખબર નથી. પરંતુ ભાગ્યશાળી છે. મારા કરતાંય તે વધુ ભાગ્યવાન છે. [.
જે ચોખાની ખીર બનાવી હતી તે ચોખા મારા ઘરyii
ચોખાની બદલીમાં હું દહેરાસરમાંથી લાવ્યો હતો?' ભોજન લઈ શકે છે. જ્યારે હું તો રહ્યો સાધુ. મને "
, પછી તે બધી ઘટના કહી સંભળાવી. . તો મળે તે જ ખાવાનું. ગમેતેમ આજે મારાં જ એક ગુર: “શુભંકર ! તેં આ યોગ્ય કર્યું 'ભાગ્ય ઉઘડી ગયાં. મને આજે સ્વાઈષ્ટ
_ _ નથી. સિદ્ધાંતમાં કહ્યું છે. જે જિs અને સુગંધી ખીર ખાવા મળશે.”
પ્રવચનની વૃદ્ધિ કરનાર અને જ્ઞાનદર્શi , મુનિ આવું દુર્થાન ધરતાં ધરતાં , ઉપાશ્રય સુધી આવી પહોંચ્યા. ત્યાં તેમનેં બીજો જ ૧. છ આવશ્યક નીચે મુજબ કુવિચાર આવ્યો,
સામાયિક, પડિક્કમણુંઘ, ચકવીસન્થો, કાઉસગ, ગરને ચા ગોચરી બતાવીશ અને તેની સુગંધથી એ | વંદન, પચ્ચખાણ.
બc ખવા.
છે