________________
ક્રમાદિ કન્યાનું પાણિગ્રહણ
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડીક)
વર્ષ ઃ ૧પ અંક: ૩૧
તા. ૧૦-૧-૨૦૧
Iક્ષમાદિ કન્યાનું પાણિગ્રહણ- પ્રવ્રજ્યાની પરિણતિ, (શ્રી વિમલનાથ ચરિત્રના આધારે)
પૂ. મુ. શ્રી પ્રશાન્તદર્શન વિ. મ. સંસારથી ઉદ્વેગ પામેલા શ્રી પાસે રાજાએ પૂ.આ. | અને દસમી વિરતિ નામની સ્ત્રીથી નિરીહતા નામે પુત્રી છે. શ્રી બ્રહ્મગુ મસૂરિજીની પાસે દીક્ષા ગ્રહણ કરવાની ઇચ્છા તેથી જો તારા હૃદયમાં દીક્ષા લેવાની તીવ્ર ઇચ્છા હોય તો તું વ્યકત કરી કે હે ક્ષમાપતિ! સુખના ખોટા આભાસરૂપ આ આ દશે કન્યાનું પાણિગ્રહણ કર. ત્યારે આનંદિત થાલા ગૃહવાસ પર મને નિર્વેદ પેદા થયો છે, માટે અનંતસુખના રાજાએ કહ્યું કે તે કન્યાઓની પ્રાપ્તિનો ઉપાય બતાવી તેનો કારણરૂપ એવું અનગારપણું મને આપો.' ત્યારે સદગુરૂએ પ્રભાવ જણાવી મારી પર અનુગ્રહ કરો. કહ્યું- “મ..ભાગ! તું પહેલાં દસ કન્યાઓને પરણીશ અને ગુરૂએ કહ્યું કે- હે રાજન! તું આ કન્યાઓના પિતા તે કન્યામાં જ તારો પ્રેમબંધ થશે તો જ હું તને દીક્ષા રૂચિર અધ્યવસાયને તારા હૃદયરૂપી નગરમાં સ્થાપન કર. આપીશ, અન્યથા નહિ'. તે વાતના પરમાર્થને નહિં જાણતા તારી વિનય- સેવા-ભકિતથી સંતુષ્ટ થઈને તેઓ તને ઇચ્છિત રાજાએ આશ્ચર્યથી પૂછયું, “ભગવંત! હું તો મારી પોતાની ફળ આપશે. વળી વિવાહના કામમાં પુરૂષો સ્વભાવી જ પરણેલી સ્ત્રીઓનો પણ ત્યાગ કરવા માંગું છું તે સંસારના પોતાની સ્ત્રીના કહ્યા પ્રમાણે ચાલે છે, માટે તારે પ્રથી તે કારણરૂપ નવી સ્ત્રીઓનો પરિગ્રહ શા માટે કરૂં? ત્યારે ગુરૂ - | કન્યાઓની માતાને વશ કરી લેવી. તેમને વશ કરવાના ‘રાજન! એ ચેતના સહિત દસ કન્યાઓ તારી અર્ધાંગિની | ઉપાયને સાંભળ. બનશે તો જ તારી દીક્ષા સફળ થશે ત્યારે અતિ આશ્ચર્ય ક્ષમા- કન્યાને ઇચ્છનાર તારે તેની શાંતિ નાની પામેલા રાજાએ તેનો પરમાર્થ જણાવતાં ગુરૂએ કહ્યું. માતાને વશ કરવા તેણીનું સદા સન્માન કરવું, સર્વ સાથે ત્રી
પૂજ્યકર્મથી યુક્ત એવા આ મનુષ્યક્ષેત્રરૂપી શરીરમાં, કરવી, પરાભવને સહન કરવો, અપકાર કરનાર શત્રુને મણ રત્નોએ અધકારનો નાશ કર્યો છે એવું સ્વાંત - હૃદયનામે ઉપકારી માનવો કેમ કે તે કર્મક્ષય સહાયક છે. કોઇની પર નગર છે. સ્વાંત રૂપ નગરમાં ચિર અધ્યવસાય- શુભ કોપ કરવો નહિં. કોઈ આપણી પર કોપ કરે તો આપણા અધ્યવસાય-નામે એક લોકસમૂહને પ્રિય એવો રાજા છે. તે પોતાના કર્મોને જ કારણ માનવા. મત્સરનું મર્દન કરવું. રાજાને ઘ ગી પ્રિય સ્ત્રીઓ છે તેમની સાથે ક્રીડા કરતાં તે સહસ્ત્રમલ- ગજસુકુમાલ આદિ મહામુનિઓનું હદમાં પોતાનો રામય પસાર કરે છે. તેમાં મુખ્ય જે દસ સ્ત્રીઓ છે ચિંતન કરવું, નરકાદિમાં પરવશપણે સહન કરેલી પીડાને તેનાથી તેને દસ પુત્રીઓની પ્રાપ્તિ થઇ છે. પહેલી શાંતિ યાદ કરવી અને પોતાનું વાનર જેવું ચંચળ મન સ્થિર કરવું. નામની સીથી ક્ષમાનામે પુત્રી છે. બીજી રૂચિનામની સ્ત્રીથી આ પ્રમાણે હંમેશા કરવાથી, તારા ગુણો વડે ખેંચાયેલી એવી દયા નામે પુત્રી છે, ત્રીજી વિનયતા નામની સ્ત્રીથી મૃદુતા | #ાંતિ-ક્ષમાનામની કન્યા સ્વયંવશ થઈને તારી પાસે આ શે. નામની કથા છે, ચોથી સમતા નામની સ્ત્રીથી સત્યતા નામે બીજી દયા નામના કન્યાને મેળવવા તારે પવિત્ર એવી પુત્રી છે. પાંચમી શુદ્ધતા નામની સ્ત્રીથી ઋજુતા નામની રૂચિનામની તેની માતાને હંમેશા માન્ય કરવી. પાપી જોવા કન્યા છે. છઠ્ઠી પાપભીરતા નામની સ્ત્રીથી અવૈરતા નામે પરોપતાપથી દૂર જ રહેવું. મિલાવીનાં શાસ્ત્રો કદિ મણ પુત્રી છે. સાતમી નિરાગતા નામની સ્ત્રીથી બ્રહ્મરતિ નામે સાંભળવા નહિં. મન-વચન-કાયાથી છયે કામના જીવનની કન્યા છે, આઠમી નિર્લોભતા નામની સ્ત્રીથી મુકતતા નામે ! વિરાધના કરવી નહિં. અભક્ષ્ય- અનંતકાય આદિ પદાર્થોનો પુત્રી છે, નવમી પ્રજ્ઞા નામની સ્ત્રીથી વિદ્યા નામે કન્યા છે | ત્યાગ કરવો, સઘળાય જીવોને પોતાના આત્મા- જીતની