Page Text
________________
શ્રાવકના ૧૨ વ્રત એટલે...
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડીક) વર્ષ: ૧૫ અંકઃ ૪૧ તા. ૧૯-૮-૨૦૦૩ ? આટલા માટે જ આ દિવસોમાં ધર્મક્રિયા એટલે કરવું જોઈએ. ઉર્ધ્વ દિશામાં આકાશ ગમન માટે નીચી સામાયિક-પૌષધ- વ્રતમાં બેસી જવાનો આદેશ આપવામાં | દિશામાં કુવા- વાવ- સુવર્ણની ખાણ- અને તીછ એટલે આવે છે. આ માટે શ્રાવકે સંયમી જીવન જીવવાનું હોય છે. | ૪ દિશામાં અમુક કીલોમીટરના અંતરથી વધુ જવું નહીં. જે પ્રતિદિન કરોડો સોનૈયાનું દાન દેવાથી - જે ફળ મળે તેના જો કે સુખ હેતુ માટે આનો ભંગ થતો નથી. આ વ્રત દ્વારા કરતાં અનેકગણું ફળ એક દિવસના બ્રહ્મચર્ય વ્રતમાં મળે ૩૪૩ ઘનરજુના વિસ્તારવાળા સંપૂર્ણ લોકનું પાપ છે છે. આવા સંયમી જીવો જ ભવાંતરમાં પણ સાધુ જીવન આવતું નથી. જેટલા ગાઉની મર્યાદા કરી હોય તેનું જ જીવીને મોક્ષ સુખ પામી શકે છે.
પાપ લાગે છે. પણું વ્રત ‘પરિમાણ પરિગ્રહ વ્રત’
૭મું વ્રત ‘ઉપભોગ-પરિભોગ-પરિમાણ ભોગ’ | ગૃહસ્થને સાધુની માફક સર્વથા નિષ્પરિગ્રહી રહેવું જે વસ્તુ એક જ વખત વાપરવામાં આવે તેને - છે એ કઠિન છે પરંતુ શ્રાવકે પોતાની પાસે જે કાંઇ દ્રવ્ય એટલે ઉપભોગ કહેવાય, જયારે જે વારંવાર વાપરવામાં આવે તેને ધન-ધાન્ય ઘરેણાં- ઘર-જમીન-ખેતર- પશુઓ નોકર | પરિભોગ કહેવાય, આવી વસ્તુઓ માટે પણ શ્રાવકે મર્યાદા છે | ચાકર- વસ્ત્રો તેમજ ઘર વપરાશની વસ્તુઓ દરેકનું પરિગ્રહ રાખવાની હોય છે. | પરિમાણ વ્રત લેવાનો આદેશ છે. પોતાની પાસે જે કાંઈ હોય દા.ત. ફળફળાદી- સ્નાન કરવાનું પાણી- વસ્ત્રો તેમાં સંતોષ માનીને તેની મર્યાદા બાંધવાની હોય છે. અને | વિલેપન માટેના સાધનોની મર્યાદા રાખવાની હોય છે. | આના માટેના પચ્ચખાણ- બાધા લેવાય તો સારી દાન તરીકે એટલે કે વ્યાપાર કરવા માટે-અંગાર કર્મ- વન દુનિયાની વસ્તુઓના પાપમાંથી બચી શકાય છે અને છ | કર્મ- શટ કર્મ, દંત-લક્ષ-રસ-વિષ-કેશ-વાણિજય એટલે કાયના જીવોની રક્ષા થાય છે.
કે જેમાં ત્રસ જીવોની હિંસા થાય તેવા અનર્થકારી વેપાર છે આ ઉપરાંત યથાશકિત પોતાની લક્ષ્મીનો સુકૃત રીતે પણ શ્રાવકે કરવા ન જોઇએ. ઉપયોગ કરવા માટે પણ ધર્મનો આદેશ હોય છે. જેનાથી મું વ્રત- અનર્થ દંડવિરમણ વ્રત પોતાની યશ-કિર્તમાં વૃદ્ધિ થાય છે અને સુખમય જીવન આશ્રિતોનાં પોષણ માટે છ કાયના જીવોનો આરંભ ગાળી શકે છે.
કરવો પડે તેને અર્થદંડ કહેવાય ત્યારે વિનાકારણ- જરૂરથી હે જૈન ધર્મની કથામાં પુણીયા શ્રાવકે જેને પોતાની વધારે પાપ કરવામાં આવે તેને અનર્થ દંડ ક.વાય. પાસે બે દામ- દોકડા હતાં એટલે કે કાંઈ લક્ષ્મી હતી તેનું | નાટકચેટક જોવા, કામોત્પાદક ક્રિયા કરવી, પુરૂષ છે સર્વસ્વ દાન કરી દેવાથી તેને શ્રેષ્ઠ એવું “પુણીયા શ્રાવક'નું | સ્ત્રીના હાવભાવ-રૂપ- શૃંગાર- વિષય રસ વખાણવા. આ બિરૂદ આપવામાં આવેલ છે.
કુચેષ્ટા-આંખના ઇશારા કરવા, લુચ્ચાઈ આદીથી- નિરર્થક છે ૬ વ્રત ‘દિગપરિમાણ વ્રત- એટલે કે દિશા- | વાચાળપણું કરીને તુચ્છ વચનો બોલવા- ચપ્પ છરીપરિમાણ વ્રત
તલવાર વગેરેને સજાવવા- સાંબેલું- ખાણિયા બનાવવા. જે રીતે ઘરના બારી બારણા- ખુલ્લા રાખવાથી કચરો | આ બધા અનર્થ દંડના પ્રકાર છે માટે શ્રાવકે આવા ભરાય જાય છે તે રીતે દિશા પરિમાણ ન કરવાથી સમસ્ત | પાપોમાંથી અવશ્ય બચવું જોઈએ. જગતના પાપ કર્મોનો હિસ્સો આવે છે અને મર્યાદા | ઉભું વ્રત સામાયિક વ્રત કરનારને જેટલું ક્ષેત્ર ખુલ્લું રાખે તેનો હિસ્સો તેના પાપમાં | સમ=સમભાવ, આય= લાભ, ઇક= વાળું જેનાથીઆવે છે. જે આમ ન કરે તો બધા લોકના- આશ્રવબંધ | સમભાવનો લાભ થાય તે સામાયિક- જેમાં આત્માનો રસ માય છે. માટે જ ઉર્ધ્વ અધો-તિછ દિશાનું પરિમાણ વ્રત | પ્રાપ્ત કરનાર દર્શન- જ્ઞાન- ચારિત્ર્ય તપનો લાભ થાય તે
કર્ધ૧૪૫૦વૉલે
| SR No. | 537268 |
| Book Title | Jain Shasan 2002 2003 Book 23 Ank 01 to 48 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada |
| Publisher | Mahavir Shasan Prkashan Mandir |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 302 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Jain Shasan, & India |
| File Size | 17 MB |