________________
સુર સુંદરી ચરિયું.
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડીક) ક વર્ષ : ૧૫ અંક: 3પ જ તા. ૮-૭-૨૦] પૂ. શ્રી ધનેશ્વર મુનીશ્વરવિરચિત
સુરસુંદરી ચંરચં'માંથી (આઠમો પરિચ્છેદ ઊો. ૭૩થી ૮૦)
રાગની મત
ગયા અંકથી ચાલુ... | મોહનું અલ્પપણું થાય તો અમૂલ્ય સુખ પ્રાપ્ત થાય. તેથી શ્રી ક્ષેમશંકર તીર્થપતિની દેશના | કરીને જ કોધ, લોભાદિમોટા દોષોથી અત્યંત ત્યાગ કરાયે, (પૂ. શ્રી દેવભદ્રાચાર્ય શ્રી પાર્શ્વનાથ ચરિત્ર, પ્રસ્તાવ-૨). જીવો જે મોટી સુખસંપદાને પામે છે. તે શું આશ્ચર્ય છે?
“હે ભવ્ય પ્રાણીઓ! છિદ્રવાળા હસ્ત સંપુટમાંથી કહ્યું છે કે- “રાગાદિકથી રહિત જીવોને આ સંસારમાં પણ ઝરતા પાણીની જેમ ક્ષણે ક્ષણે ક્ષીણ થતાં પ્રાણીઓના | જે સુખ છે, તે સુખ ચક્રવર્તી, દેવેન્દ્ર અને બળદેવને પાને આ જીવિત - આયુષ્યને શું તમે જોતાં નથી? અથવા તો | દુર્લભ છે. રાગ દ્વેષરૂપી અગ્નિથી તાપ પામેલા અને વધતી નિરંતર ઉત્પન્ન થતાં રોગ ને શોક વડે તથા ઈષ્ટ વિયોગ અને ! તૃષ્ણાવાળા જીવો વાંછિત વિષયોની પ્રાપ્તિ થયા છતાં પણ અનિષ્ટની પ્રાપ્તિ આદિ દુઃખોથી પીડા પામતા, શરણ | સુખને પામતાં નથી જે સુખ વિષયાદિક બહારના ઉપચાર રહિત, રક્ષારહિત, પ્રાણરહિત, થોડા જળમાં માછલાની | વડે સાધવા લાયક છે તે સુખ સારું નથી. પણ પોતાય છે જેમ તડફડતાંને સારું કુળ અને સારી જાતિ આદિસદ્ધધર્મના | આધીન પરમાનંદ રૂપ જે સુખ છે તે જ પ્રધાન છે.” કારણનો સમૂહ પ્રાપ્ત થવા છતાં પણ ભમત અરહટ્ટ-રેટની
* * * ઘટીના સમૂહની જેમ વિવિધ પ્રકારે ઊંચ-નીચે ફરતા આ
શ્રી ધર્મવર તીર્થપતિની દેશના શરીરને શું તમે જોતાં નથી? કે જેથી વિશ્વાસથી મજેથી સૂઈ
(પૂ. શ્રી દેવભદ્રાચાર્યક્ત “શ્રી પાર્શ્વનાથ ચરિત્ર”, પ્રસ્તાવ-૩) રહ્યા છે? તેના પ્રતિકારનો વિચાર કરતાં નથી. છેવટે તુચ્છ અને વિરસ વિષની જેવા વિષમ વિષયોની આસકિતમાં મોહ
“આ સંસારમાં એક ધર્મને મૂકી બીજું કાંઇ સારભૂત પામેલા જ રહો છો. વળી જૂઓ કે બળ ક્ષીણ થાય છે,
નથી, તેથી તમો લોકો નિરર્થક ખેદ કેમ કરો છો? સંસારના અસાર શરીર પ્રગટ રીતે ક્ષીણ થાય છે, તથા વિજ્ઞાન, વર્ણ,
કાર્યોમાં જીવો અવશ્ય ઉદ્યમ કરે છે પણ ધર્મને વિશે તેવી લાવણ્ય અને રૂપની લક્ષ્મી-શોભા પણ નાશ પામે છે. તેથી
ઉદ્યમ કરતા નથી. ધર્મમાં ઉદ્યમિત જીવોના દિવસો સફળ મહાનભાવો! હજ પણ જયાં સુધી વજના પડવા જેવી | થાય છે, તેમના વાંછિત અર્થ સિદ્ધ થાય છે, અત્યંત દુઃખથી ભયંકર અનર્થની શ્રેણિ વિસ્તાર ન પામે ત્યાં સુધી શ્રી | સહન કરી શકાય તેવા સંસારનો ભય પણ નાશ થાય પામે જિનેશ્વરની વંદના, પૂજા, સ્વાધ્યાય, ધ્યાન, વિનય અને તું છે અને કેદખાનામાં બંધાયેલા કેદીની જેમ કામ અને કષાયો સેવાનું આચરણ કરો, સદ્ધર્મ રહિત જીવોના સંગનો ત્યાગ | રૂપી પિશાચો પ્રાપ્ત થતા નથી, તથા ભયાનક ઈન્દ્રિયો રૂપી કરો, હંમેશા મોટા ભવવૈરાગ્યને ધારણ કરતાં તમે પરભવમાં
| સુભરો પણ પોતાની ઉદ્ધતાઈને બતાવી શકતા નથી. અત્યંત સુખકારક વિશુદ્ધ ધર્મના કાર્યમાં જ ઉદ્યમ કરો.'
દુર્જય, દુઃસહમોહરૂપીયોદ્ધો પણ હણાયેલી શક્તિવાળો * * *
થાય છે, અવળા માર્ગે લઈ જનાર અશુભ દુર્થોનનો સમૂહ કારણકે વિષયાદિક પદાર્થોમોહરૂપી મહાપ્રકતિના | પણ સમર્થ થતો નથી, ઉછળતું પ્રમાદરૂપી ચક પણ પીડd ફ્રિ પેટક- પેટીને આધીન છે. મોહ મહાદુઃખરૂપ છે. તથા | કરવા સમર્થ બનતું નથી તેથી તેથી ભાવમાં જેમનું અવશ્ય