Jain Shasan 2000 2001 Book 13 Ank 01 to 25

SR No.: 537263
Original Sutra Author: N/A
Author: Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir
Publication Year: 2000
Total Pages: 298
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Jain Shasan, & India
File Size: 18 MB

Page 18

જ્ઞાનગુણગંગા
-
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) : વર્ષ ૧૩૦ અંક ૧/૨
તા. ૨૯-૮-
૦
O જ્ઞાનગુણગંગા 9 પ્રજાંગ
-પ્રજ્ઞાંગ
શ્રી જૈન શાસ્ત્ર પ્રમાણે સંખ્યા - અસંખ્યાત - અનંતનું
અભિપ્રાયે તો પૂર્વ - પશ્ચિમવિદેહના મનુષ્યના ૯ વાવાઝ (‘દ્રવ્ય લોક પ્રકાશના આધારે)
= ૧ લીખમાને કહ્યું છે.) ૮ લીખ
= ૧ યૂકા (જા). અમુલનું માપ : ત્રણ પ્રકારનાં અંગુલ કહ્યા છે.
૮ યુકા
= ૧ યવ. (૧) ઉત્સધાં ગુલ, (૨) પ્રમાણાંગુલ અને (૩) આત્માંગુલ.
૮ યવ
= ૧ ઉત્સધ અંગુલ. (૧) (જોધાંગલઃ ક્રમે કરીને વૃદ્ધિ પામે તે ઉત્સધાંગલ.
- (૨) પ્રમાણ અંગુલ - (i) ઉત્સધાંગુલથી ચીસો સુક્ષ્મ અને બવહારિક એમ બે પ્રકારનાં પરમાણું છે....
(૪૦) ગણો લાંબો અને અઢી (૨) ગણો hiડો વ્યવહારનયધી , અનન્ત સૂક્ષ્મ પરમાણુઓનો એક
(પહોળો) એક પ્રમાણાંગુલ થાય તે વ્યવહારિક પરમાણું બને. આ પણ એટલો સૂક્ષ્મ હોય છે કે
ઉન્મેધાંગુલથી પ00 ધનુષ્યની ઊંચાઈ વાળા ધમ તીવ્ર શસ્ત્ર - ડે પણ એનાં બે ટુકડા થઈ શકતા નથી.
તીર્થપતિ શ્રી યુગાદિદેવ કે ભરતચક્રીના જે આત્માગુલને જ નિચ્ચ વધી - વ્યવહારનયથી જે એક પરમાણું કહેવાય
એક પ્રમાણાંગુલ કહેવાય. તે જ નિ નયનો અંધ કહેવાય છે. અનંત અણુઓનો
' યુગાદિ દેવ ઉત્સધાંગુલે ૫૦૦ ધનુષ્ય ઊંચા હતા અને બનેલો હોવા થી અને અત્યંત સૂક્ષ્મ હોવાથી.
આત્માગુલ ૧૨૦ આંગળા ઊંચા હતા. અનંત વ્યવારિક પરમાણુઓ = ૧ ઉશ્લષ્ણશ્લક્ષિા થાય. |
૧ ધનુષ
= ૯૬ ઉત્સધાંગુલ ૮ ઉલક્ષણ શ્લણિકા = ૧ ગ્લæ શ્લક્સિકા.
૫૦૦ ધનુષ
= ૪૮000 ઉત્સધાંગુલ (આ શ્રી ભ વતીજી સૂત્ર આદિનો અભિપ્રાય છે.)
(૫OO X ૯ ૬) (જીવસમાસ ( અનંત ઉચ્છલક્ષ્મ ઋલિકા = ૧ શ્લલ્સ
૪00 ઉત્સધાંગુલ = ૧ પ્રમાણાંગુલ. બ્લાિકા કર ! છે. તત્ત્વ કેવલિગમ્ય છે.)
૪૮000 ઉત્સધાંગુલ = ૧૨૦ પ્રમાણાંગુલ ૮ ગ્લæ ક ક્ષિકા = ૧ ઉર્ધ્વ રેણુ
(૪૮૦૦ ૧૨૦= ૮ ઉર્ધ્વ રેણ = ૧ ત્રસ રેણુ
૧૨૦ પ્રમાણાંગુલ એટલા ૫૦૦ ધનુષની ! - ત્રસ રેણુ ૧ રથ રેણુ
ઊંચાઈવાળા શ્રી યુગાદિ દેવના આત્માગુલ થાય. I ૮ રથ રેણુ = કુરુક્ષેત્રના યુમિનો ૧ વાલા....
" (ii) કેટલાક સ્થળે એમ કહ્યું છે કે 'સૈધાંગુલથી એક ૮ કુત્રના યુમિના = હરિવર્ષ - રમ્યકુક્ષેત્રના
હજાર ગણો (૧OOO) હોય તે પ્રમાણાંગુલ. તે એક વાલાઝ યુમિનો ૧ વાલાઝ.
આંગળની પહોળાઈવાળી દીર્ધ શ્રેણિની વિવક્ષાએ કહે છે. ૮ હરિવર્ષ રમ્ય ક્ષેત્રના = હૈમવત અને હરિણ્યવત
૪00 આંગળ લાંબી અને અઢી (રા) આગળ કોળી યુમિના વાલાઝ ક્ષેત્રના યુમિનો ૧
શ્રેણી હોય એની એક આંગળ પહોળાઈવાળી લંબાઈ એક વાલાઝ.
હજાર આંગળ થાય. ૮ હૈમવત ને હિરણ્યવત = પૂર્વાપર મહાવિદેહના ૮ પૂર્વાપર મહાવિદેહના = ભરત-ઐરાવત ક્ષેત્રના
જેમ ચાર આંગળ લાંબો અને અઢી આંગળ કાળો મનુષ્યનું વાતાગ્ર મનુષ્યનો વાલાઝ.
(૪xરા = ૧૦) પટ હોય તેના એક એક આંગળ કાળા ૮ ભરત રાવત ક્ષેત્રના = ૧ લીખ.
લીરા કરીએ તો દશ આંગળ લંબાઈમાં થાય. મનુષ્યન વાલાઝ
(૩) આત્માંગલ : જે કાળમાં જે પુરૂષનાં નાના (આ અભિપ્રાય ‘સંગ્રહણી બૃહદ્રવૃત્તિ' અને “પ્રવચન | આત્માંગુલથી ૧૦૮ અંગુલની ઊંચાઈ હોય તેનું સારોદ્ધાર’ વૃત્તિનો છે. “જબૂદ્વિપ પ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર'ની વૃત્તિના | આત્માગુલ ગણાય.