________________
EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE ડૉ. ગજેન્દ્રકુમાર પંડા
४
અજબ હતો. સંસ્કૃતમાં જ વાતચીત કરવાની. એટલી હદ સુધી કે| બંને હોઈ શકે. આમાં કોઈપણ ભાષા બાકાત થતી નથી, ભાષા બે પ્રવાસમાં પણ સંસ્કૃત જ બોલવાનું.
સ્વરૂપો હોય છે. બૌદ્ધિક અને શાસ્ત્રીય-લૌકિક ભાષા જનસમુ યની, એકવા , બસમાં કંડકટરને કહ્યું -
ભાષા છે. તેમાં વપરાતા શબ્દો સરળ હોય છે. શાસ્ત્રીય ભાષમાસ
(સમૂદાય) માટે નહિ પરંતુ કલાસ (નિશ્ચિત ઉચ્ચ વર્ગ) માં હોય 'વડોદરા પર્યન્ત કૃપયા એકાં ચીટિકા દદાતું.’
છે. તેમાં અનેક પારિભાષિક શબ્દો હાયે છે.નિરુપણ પદ્ધતિ કિર્ક કંડકટઃ વિચારમાં પડી ગયો. કહે તમે કઈ ભાષા બોલો છો? | હોય છે. આથી જન સામાન્યને તે કઠિન લાગે છે. સંસ્કૃત મા બે | તો. જેજે કહાં.
પ્રકારનું છે. એક સામાન્ય જન માટે અને બીજુ વિદ્વાનો માટે. ‘અ સંસ્કૃતમ્ વદામિ –'
ઉપનિષદની ભાષા સરળ છે. અને પછી તો બીજા પ્રવાસીઓ પણ તેની વાતોમાં રસ લેવા
સત્યં વદ લાગ્યા. લગાતાર ૪૫ દિવસો સુધી માત્ર સંસ્કૃતમાં જ બોલીને ઘર્મ ચર લોકસંપર્ક ચાલુ રાખ્યો હતો. હવે ગજેન્દ્ર પંડા શાસ્ત્રીજીના નામે સ્વાધ્યાયત મા પ્રમદ: ઓળખાવા લ ગ્યા હતા.
માતૃદેવો ભવ ૧૯, ૫માં મધ્યપ્રદેશમાં સંસ્કૃત વર્ગોના આયોજન અર્થે પિતૃદેવો ભવ શાસ્ત્રીજી ગય . વિક્રમ વિશ્વ વિદ્યાલયના કુલપતિ ધર્મવીર શર્માએ આચાર્યદેવો ભવ, વર્ગનું ઉદ્ઘાટ કર્યું અને પછી શાસ્ત્રીજીની સામે એક વિદ્યાર્થી તરીકે
અહી બધું જ સરળ છે. બેસી ગયા - કુલ ૫ શિષ્યો હતા. તેમાં આઠમાં વર્ગથી માંડીને કુલપતિ
આ લીટીઓ વાંચો અને જુઓ કેવી મજા આવે છે તે તસ્ય કક્ષાના વિધાઓ ઉપરાંત અગ્રગણ્ય નાગરિકો, ડૉકટરો તથા પ્રાધ્યાપકો પણ હતા. દસ દિવસ જ્યારે પૂર્ણાહુતિ કાર્યક્રમ થયો ત્યારે |
ભુષણ દાન સત્ય કંઠસ્ય ભૂષણમ્ | બધીજ વાતો સંસ્કૃતમાં આવી હતી. ઉજ્જયનિ પછી ઈદોર તથા રાજા
આકાશે ચંદ્રમા ભાતિ પદમં ભાતિ સરોવરે, ભોજની નગર ધારમાં( ધારાનગરી) પણ વર્ગો થયાં - વારમાં પંચતંત્ર ત સરળ છે. ઋતુસંહાર, (કાલિદાસનું પણ ડૉ.રસીદ અહમદ શેખે સંસ્કૃત ભાષાતો હસ્તગત કરી પણ તેમાં શાયરી | પણ લખવા લ ગ્યા અને ગઝલો પણ લખી.
લોકોની ભાષા સરળ હોય છે કેમ કે જે સાંભળનારતને વાલિયરનો વર્ગ યાદગાર બની રહ્યો. જીવાજી વિશ્વ બોલનારની વાત પૂરેપૂરી સમજાવી જોઈએ. જો સાંભ નાર વિદ્યાલયના કુલપતિ કે. કે. તિવારી સપરિવાર વર્ગના વિદ્યાર્થી તરીકે| બોલનારના કહેવાનું તાત્પર્ય ન પકડી શકે, ઝીલી ન શકે તો માયા સામેલ થયા હતા. રાજ્યપાલ કે. એમ. ચાંડીએ શિષ્યોને સંસ્કૃતમાં | અભિવ્યકિત નિરર્થક બની જાય છે. બોલતા સાંભર નીને આશ્ચર્ય વ્યકત કર્યું હતું અને શાસ્ત્રીજીને સાલ
દા.ત. આ વાકય વાંચોઓઢાડીને સન ન કર્યું હતું. પછી ભોપાલ વિધાન સભામાં પણ એક
ડિમ્ભ : કીલાલ આચામતિ - સંભાષણ વર્ગનું આયોજન થયું હતું. આયોજન મુખ્ય પ્રધાન મોતીલાલ
કાંઈ સમજાતું નથી વોરાએ કર્યું હ . કુલ ૩૫ ધારાસભ્યો શિષ્યો બન્યા હતા. આમાંના પાંચ ધારાસભ્યો પછી સાંસદો બન્યા હતા. તેમણે સંસ્કૃત ભાષામાં
હવે વાંચો સોગંદ લીધા + તા.
શિશુ: જલ પિબતિ! ગજે ભાઈ હવે એક નામાંકિત વ્યકિત બની ચૂક્યા હતા. ]
કેવુ ગળે ઉતરી ગયું? સમાજના વિવિધ પ્રતિનિધિઓ સાથે તેમના સંપર્ક થતો રહ્યો હતો મૂળ તો શિશુ એટલે ડિમલ્મ - જલ એટલે કીલાલ. અને વ્યાપ કય રેક વિવાદોમાં પણ ગુંચવાતા હતા. ક્યારેક વિવાદોમાં માનવી સરળ શબ્દો સમજે છે કેમ કે તે વારંવાર બોલ છે. પણ ગૂંચવતા હતા, કયારેક અપમાનો પણ થયા અને માનહાનિ| જે ભાગ્યે જ વપરાતા હોય તે સમજાતા નથી. પણ થઈ-હમર ફર પણ મળ્યા અને વિનાશક શત્રુઓ પણ થયા. |
ભાષા વિજ્ઞાનમાં ભાષા શીખવનારા ચાર પગથિય છે- | પણ મનમાં એક દૃઢ નિર્ણય થઈ ચુક્યો હતો. એક લાખ| શ્રવણ, સંભાષન, વાચન અને છેલ્લે લેખન. નાનું બાળક જ મ છે. માણસોને સંસઃ તમાં બોલતા કરવા છે. સામે કડોપનિષદનો એક જ| ત્યારે પ્રથમ તે શ્રવણ કર્યા કરે છે- શ્રવણનું પરિણામ સંભાષ છે. મત્ર હતા. ઉ1િ ઠ જાગૃત પ્રાપ્ય વચમ્ નિબોધત્.
ખૂબ શ્રવણ પછી બોલાયેલા શબ્દો વ્યાકરણના જ્ઞાન વગર શુdહાય | R | માપ સંવાદિશીલા છે. તેથી તેમાં સરળતા અને કઠિનતાણું છે. મેં રોટલી ખાધી અને રોટલો ખાધો, શકરીયુ ખાધું અને મૂળો |
CHEEVELEIRELEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEDONI?