________________
(In૨ ]
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક))
ચાતુર્માદિક અલંકારો
- પૂ. આ. શ્રી વિ. રામચન્દ્ર સૂ. મ. સા.
*
છે
:
એ
જ
(સં.૨૦૩૧માં શેઠ મોતીશા લાલબાગ જૈન ઉપાશ્રયમાં સ્વસ્ત્રીમાં સંતોષ રાખે. આવો જીવ આરંભ-સમારંભથી ચાતુ સાથે બિરાજમાન પૂ. પ્રવચનકારશ્રીજીએ અષાઢ| ગભરાતો હોય. ખાવા-પીવાદિનો રસ ભયંકર હાનિ કરનાર સુદિન૪ને મંગળવાર તા.૨૨-૭-૧૯૭૫માં જે પ્રાસંગિક | લાગતો હોય. મનમાં નકકી કરો કે આવું લાગે છે કે નહિ? પ્રવચન આપેલ. તેનું સારભૂત મુખ્ય અવતરણ અત્રે ન લાગે તો અનંતીવાર ખુદ શ્રી અરિહંત પરમાત્મા મળે, વાંચીની જાણ માટે રજુ કરાય છે. તેમાં શ્રી જિનાજ્ઞા વિરુદ્ધ | આવું તારક શાસન મળે તો પણ તેને કાંઈ લાભ ન થાય ! કે પ્રવચનકારશ્રીજીના આશય વિરુદ્ધ કાંઈપણ લખાયું ભગવાનની પૂજા-ભક્તિ આદિ કરે તો વખતે દેવલોક આદિ તો ત્રવિધ ક્ષમાપના. શાંતચિત્તે વાંચી, તેના પરમાર્થને | મળે પણ સંસારમાં ભટકવાનું ઊભું રહે !! સંસારમાં જ પામી જીવનને અલંકૃત કરો તે જ ભાવના.) - સંપાદક | ભટકવાનું રહે તેવા સુખને કરવાનું છે શું ? આત્માના અનંત ઉપકારી શ્રી અરિહંત પરમાત્માઓએ આ
પરમાત્માઓએ આ અનંતસુખના તો તેને દર્શન થવાના નથી. શાસ! એટલા માટે સ્થાપ્યું છે કે, ભવ્ય જીવો આ શાસનને | આપણે ત્યાં ત્રણ ચોમાસી ચૌદશ આવે છે, તેમાં આ સમ, શક્તિ મુજબ આરાધી વહેલામાં વહેલા સિદ્ધિપદને- ચૌદશ (અષાઢ ચોમાસીની) મહિમાવંતી ગણાય છે. ભગવાને મોક્ષ પામે. શાસનની સાચી આરાધના દ્વારા આત્માને સાધુઓને પણ ચોમાસામાં વિહાર કરવાની મના કરી છે. જે નિમ બનાવે.
સાધુઓ જ્યાં જાય ત્યાં સ્વયં ધર્મ કરવાના અને બીજાને ધર્મ આ સંસાર પર અવિરતિનો ઘેરો છે. જેટલા સંસારી |કરવાનું સમજાવન
કરવાનું સમજાવનારા- તેમને પણ વિહારની ના પાડી. કાંઈ જીવો છે તેને અવિરતિ એવી વળગી છે કે તેઓ છૂટી શકે
સમજાય છે ? વિહારના પરમાર્થને સમજેલા મહાત્માઓ નહિ જીવને અવિરતિમાં ઘણો આનંદ આવે છે. દુઃખ જરા
તાકાત હોય તો ચાર મહિનાના ઉપવાસ કરતા, જેથી શરીરની પણ કોઈએ નહિ અને સુખ બધા સદા જોઈએ - આ|
હાજત થાય નહિ. શરીરની હાજત માટે વિરાધના ન થાય માટે અવિ તિનું સ્વરૂપ છે. તેની આત્મા પર પકકડ છે તેને લઈને
ચાર મહિના આહાર - પાણીનો ત્યાગ કરી હાલતા-ચાલતા મિથ્યવ જીવતું જાગતું રહે છે. જ્યાં સુધી જીવને સંસાર પર |
| નહિ, સ્થિર, રહેતા. ષકાયની રક્ષાની પ્રતિજ્ઞા કરી ચૂકેલા, અભ ન થાય નહિ અને મુક્તિની સાચી ઈચ્છા થાય નહિ ત્યાં
| ઘર-બાર-પૈસાટકાદિ હૃદયપૂર્વક ત્યજી દીધેલા, સુધી અવિરતિનો ઘેરો ઊઠવાનો નથી. અવિરતિ હોય ત્યાં સ્નેહી-સંબંધી-કુટુંબ-પરિવાર સ્વનેય યાદ નથી આવતા તેવા કષાય પણ હોય ને બેય જણા મિથ્યાત્વને ટકાવી રાખે જે સાધુઓ પણ આ ચાર મહિના માટે ઉપકારક વિહારને બંધ જીવ અવિરતિનું સાચું સ્વરૂપ સમજાય, અવિરતિ ખરાબ
રાખે - કરે નહિ, કેમકે, વિરાધનાનો સંભવ છે. વિરાધનથી લાગે સુખ પરનો રાગ ભૂંડો લાગે અને દુઃખ પરનો દ્વેષ પણ
| પોતે ન બચે તો બીજાને શું બચાવે? વાણી કરતાંય વર્તન વધારે ભંડો લાગે તો જ મિથ્યાત્વ માંદુ પડે, મંદ બને અને આત્મા
અસર કરે છે. આ વાત જેના હૈયામાં બેસી હોય તેને વર્તનની ક્રમે મે કરીને આગળ વધે.
કેટલી ચિંતા હોય ! વર્તનને નેવે મૂકી પરોપકારની વાત
| કરનારા વસ્તુતઃ ઉપકાર નથી કરતા, તે તો મહા અજ્ઞાની છે. આ વાત સમજમાં આવે તો જ્ઞાનિઓ કહે છે કે, જેટલા
- આજનો દિવસ એવો છે, જેસ્વરછંદપણામાંથી છોડાવી જૈન ળમાં જન્મ્યા તે બધા નિયમમાં જીવતા હોય, તાકાત
નિયમિત બનાવનારો છે. શ્રાવકોને એમ ન થાય કે સંસારમાં હોય તો બ્રહ્મચર્યના ધારક હોય. વિષય સુખ ભૂંડામાં ભૂંડા છે
| બેઠા છીએ ત્યાં સુધી પાપ કરવું પડે તેવી સ્થિતિ છે માટે પાપી તે સે જાય છે. વિષયસુખનો ભોગવટો તે અવિરતિ છે ને?
છીએ ! એવા પાપી છીએ કે પાપ કર્યા વિના ચાલે નહિ. પાપ તેમાં રસ આવે, મજા આવે, તે જ સારા લાગે અને મેળવવા
| કરાવે એવા સંસારમાં બેઠેલા આપણે સદા નિયમિત રહેવું જેવા ભોગવવા જેવા લાગે તો સમજી લેવું કે મિથ્યાત્વ હજી (નિયમમાં આવી જવું) જેથી જેમ બને તેમ ઓછાં પાપ થાય. માંદડયું નથી ! રોજ ધર્મ સાંભળનારામાં તાકાત આવે તો | સર્વથા પાપ છોડવાની હમણાં શક્તિ નથી તેને લઈ સાધુપણું બાર પ્રતધારી હોય, ચોથું વ્રત પ્રધાનપણે હોય. સર્વથા
લઈ શકતા નથી. જેથી નિયમમાં આવી જઈ નિયમિત બનીએ બહાર { લે તે ઊંચી વાત છે, નહિ તો પરસ્ત્રીનું વર્જન અને જેથી બને તેટલું પાપ ઓછું થાય, ધર્મ અધિક થાય.
૦૦૦૦૦
સુખનો ભોગવટો તે અભિડા છે કે ન બનાવનારી છે. શ્રાવકો