________________
સર્વધન પ્રધાન વિદ્યાધન
- પૂ. આ. શ્રી પૂર્ણ થન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજ : હા હા હા હા હા હા રાહ વહાલ વિદ્યાધન સર્વધનપ્રધાન-વિદ્યાનું ત્યારની આ ઘટના છે. કાશીમાં એક લબ્ધધન સૌથી શ્રેષ્ઠ ધન છે. આ સુભાષિતને પ્રતિષ્ઠા વિદ્વાન તરીકે નાગેશ ભટ્ટને જે બોલી બતાવવું સહેલું છે, પણ એને જીવ- નામના–કામના મળી હતી, એથી એની નમાં જીવી બતાવવું, એ તે આકરી એક કથા-ગાથા એમના વતનમાં ગવાતી હતી સાધના છે. જેને જગત સાથે ઝાઝો અને મહારાષ્ટ્રના મહારથી બાજીરાવ સંબંધ ન હોય, જેના દિલના દેવળમાં પેશવા પણ એને સાંભળીને ગૌરવ અનુદેવી તરીકે સરસ્વતીના બેસણું હોય અને ભવતા હતા. આ કથા-ગાથાના બીજાએ કાન તસ્કે જે અનેરું માન ધરાવતું હોય, પાસાને પણ એ મને ખ્યાલ હતું કેસરએ જ સાધક આ આકરી સાધનામાં સફ- સ્વતીની આટલી બધી કૃપા મેળવી જનારા ળતા મેળવી શકે? આવા વિદ્યાધની નાગેશ ભટ્ટ પર લહમીદેવની મહેરનજર વિદ્વાને જ જ્યાં જાય, ત્યાં પૂજાય, એની ઓછી હતી, એ શી બાજીરાવ આ ઉણપની સામે લમીના ઢગલા પણ થાય, પરંતુ પૂર્ણિ કરવાની તક ગતતા રહેતા હતા. વિદ્યાધન સર્વધનપ્રધાનને જાપ જપતા એમાં એકવાર અનાયાસે એમને કાશી એ વિદ્વાને લક્ષમીના ઢગલાને ઢેફાને જવાનું થયું. કાશીમાં પગ મૂકતાની સાથે ઢગલો ગણીને એની નજર પણ ઠેરવ્યા વિના જ એમની નજર સમક્ષ નાગેશ ભટ્ટની પુન: પિતાની વિદ્યા સાધનામાં બેવાઈ જાય. સ્મૃતિ ખડી થઈ ગઈ. એથી સોનામહેરની આવા વિદ્યાધનીઓની વહી ચૂકેલી વણ
આ શૈલીઓ ભરીને એ નાગેશ ભટ્ટ પાસે ઝારમાં નાગેશ ભટ્ટ એક મોટું નામ-કામ,
પહોંચ્યા. છે. મહારાષ્ટ્ર દેશના એ મહાન સારસ્વતે ગંગા નદીના શાંત કિનારે એક ઝુંપસરસ્વતીની એવી તે ઉપાસના કરેલી અને ડીમાં માગેશ પટ્ટ વિદ્યાસાધનાની ધૂણી એના ફળરૂપે એવી તે સરસવતી કૃપા ધખાવી હતી. એમના અંતરમાંથી વહેતી એમણે પ્રાપ્ત કરેલી કે, એમની રાત જ્ઞાનના શબ્દોની સરવાણી સતત પ્રવાહિત રહેતી. ‘ચિંતનમાં પસાર થતી અને એમને દિવસ જ્યારે શાહી ખૂટતી કે કલમ તૂટતી, ત્યારે
એ ચિંતનને કાગળ પર શાંકિત કરવામાં એ સરવાણું થડક અટકતી. પણ થોડી જ વીતી જતો. મૂળવતન એમનું મહારાષ્ટ્ર પળમાં એ પ્રવાહ પુનઃ ચાલુ થઈ જ તે. હતું, પણ કેટલાંય વર્ષોથી એમણે વિદ્યાર બાજીરાવ'. પેશવા જ્યારે એ વિદ્વાનની ધામ કાશીને પિતાનું વતન બનાવ્યું હતું. ઝુંપડીના દ્વારે ઊભા, ત્યારે નાગેશ ભટ્ટ
