________________
:
દિવ્ય દીપ
પાછા થયા. અહીંથી ગયા પણ કયાંક થયા. એટલે " આપણે અહીં રહેવા માટે આવેલા હેઈએ જૈનકુળમાં મરણ નહિ; શેક નહિ. કાળાં કપડાં એના પહેલાં આપણે કયાક રહેતા હોઈએ છીએ. નહિ. પ્રવચન સાંભળવાનું બંધ નહિ, અને ખૂણું કદાચ એક સ્થળ કે flat ન ફાવે તે બીજે જાઓ. પાળવાના પણ નહિ.
એવી જ રીતે આ દેહમાંથી આત્મા નીકળી જાય જેવી રીતે આવ્યો છે તેવી રીતે ગમે છે. છે અને બીજે નિવાસ કરે છે. કોઈ પૂછે “કયાં ‘કીધા વિના આવ્યા હતા અને કીધા વિના ગયા. ગયે ? “ કહેઃ “ખબર નથી, અમને સરનામું આ વાત જેટલી સમજાય એટલે માનવી શેક ખબર નથી પણ કયાંક ગયો તો છે જ.’ રહિત થાય. '
જનાર માટે ત્યાં બધી ગોઠવણ થઈ ગઈ છે. અજ્ઞાની રેજ માથાં કુટે, કકળાટ કરે પણ કઈ ગોઠવણ? કર્મની. પુણ્યની અને પાપની. આમ કરવાથી જે ગયેલું છે એ જ પાછું કર્મની ગઠવણને લીધે આ દડદડ છે. આવવાનું છે? એવી મમતાની જડે ઊંડી શા
મેં એવા માણસો જોયા છે કે તેમને કઈ માટે નાખવી કે જેથી જીવન એક યાત્રાને બદલે
કહે કે આ છેક માંદે છે. એને દવાની જરૂર સંતાપ બને ?
છે. તમે સે રૂપિયા આપશે ? કહે, “મારી શકિત . એવાં કુટુંબે પણ જોયાં છે કે જેમાં
નથી, પણ એને એ જ માણસ ગધાવૈતરું કરી મરતી વખતે કહે, “જુઓ, હું જાઉં છું” મારી
કરીને પાંચ લાખ રૂપિયા એના દીકરાને આપીને પાછળ આંસુ પાડશે નહિ, અને તે પ્રાર્થના
ચાલ્યો જાય ! જતી વખતે સંતેષ માને કે મારા કરજે, મારી પાછળ રડશે નહિ, બને તે ધર્મ
દીકરાને માટે મેં પાંચ લાખ રૂપિયા પાછળ મૂક્યા છે! કરજે, મારી પાછળ ખૂણામાં ભરાઈને બેસશો નહિ, ને બને તે યાત્રાએ જજે.” આમ વિદાયને
આની પાછળ શાનું connection છે?
લેણદેણનું. એ ગયા જન્મનું લેવા માટે આવ્યા ચાત્રા માની જનારા માણસે પણ છે.
છે. એટલે તમે સત્કર્મ માટે ન વાપરે, આત્મા તમે દીકરાને બહારગામ મોકલે છે. કેઈ માટે ન વાપરે. પિતાને માટે ન વાપરે, નજર પૂછે તે કહે છે કે પાંચ વર્ષે આવશે. ઘરે સામે તરફડતે માણસ હોય એને માટે ન વાપરે આવીને શું કરે છે? એમ માનો છો ને કે પણ દીકરા માટે મૂકીને જાઓ. બહારગામ બેઠે છે, ભણે છે. આમાં પણ એ જ સમજ કેળવવાની છે. બહારગામ ગયા છે. બીજે
આ મમત્વની માયાએ માણસને કે ગૂંથી કયાંય ગય નથી. જેવી રીતે સ્વજન England
નાંખે છે! એ માયાને માર્યો પિતાના શ્રમના
ના ગયે એ સમજ છે પણ દેહ છે એ પરદેશ ગયે રૂપિયા મૂકીને જાય અને રાજી થાય કે હાશ!, છે એવી સમજ આવી નથી. જ્ઞાનીને આ સમજ મારો દીકરો હવે સુખી થવાને! પણ એને ખબર હોય છે. જોકે સમજે છે એના કરતાં જ્ઞાનીઓ નથી કે સુખી થશે કે દુઃખી થશે. જરાક આટલું વધારે સમજે છે. .
માણસ જે ઊંડાણથી વિચાર કરે તે લાગે - આ જરાક વધારે સમજણ એ જ જાગૃતિ આ કર્મરાજાની વિચિત્ર ગૂંથણી છે. અને આ છે. આ વાત સમજાય તે મરણનો શેક કે કકળાટ ગૂંથણીને લીધે જ આ સંસાર વણુસૂચ, જીવે જ કેમ ?
વનિ અને વણઆલેખે ચાલ્યા જાય છે. આ સત્ છે. આત્મા રહેવાનો છે. આજે આ ગૂંથણીને જે લોકો સમજે છે એ લેકે અહીં હતે. અહીંથી નીકળીને બીજે જવાનું છે. કોઈ દહાડો ગૂંથાતા નથી; બંધાતા નથી. એ તે