________________
તારનું સરનામું –હિદસંઘ_'HIRDSANGHA'
REGD. No. B. 1003. | ના તિથ . BRRRRRRRRRRRRWEBRUBBER
જૈન યુગ.
RRRRRRRRRRRER
THE JAIN YUGA. LA
ફ
(શ્રી જૈન શ્વેતાંબર કેંન્ફરન્સનું મુખપત્ર REBERRRRRRRRRRRRRRRRESTEE
તંત્રીઃ—જમનાદાસ અમરચંદ ગાંધી. . વાર્ષિક લવાજમ રૂપીયા બે.
છુટક નકલ: દોઢ આને
વા. જેનું મુ * નવું શું
તારીખ ૧ નવેમ્બર ૧૯૩૫.
: -
અંક ૧૫.
અને પ્રાચીન કાળના દીર્ઘદ્રષ્ટા ક્રાહ્મણો જે સ્થાન સમાજમાં જોગવતા તેજ સ્થાન ભવિષ્યના અધ્યાપક અને તેમની શિક્ષણ
સંસ્થાઓ જોગવશે. સા બ્રાહ્મણ રાજાના શાસનથી પણ જેમ રાજકારણમાં તેમજ કેળવણીમાં પણ આમ પર રહે છે તેજ પ્રમાણે શિક્ષણ સંસ્થાઓ પણ સ્વતન્ન રહેવી નિર્ણય અથવા સ્વયં વિકાસને આદર્શ દાખલ થ છે. જેથે. બ્રાહ્મણને દાન કરી નમસ્કાર કરવાની પ્રથા છે, તેમજ આજે દુનિયામાં બે આદર્શ વચ્ચે ઝગડો ચાલે છે. એક આજે પણ ધનવાન લોકોએ શિક્ષણ સંસ્થાઓને શ્રદ્ધાભક્તિઆદર્શ સામ્રાજ્યના અને બીજે સ્વજયને. સામ્રાજપને પૂર્વક મદદ કરવી જોઈએ. અને ધનને સદુય કરવાની આદશ" બધું તત્વ એકના હાથમાં લાવવા માગે છે. એક પિતાને તક આપવા માટે હમેશાં અધ્યાપક વર્ગના પ્રાણી હુકમ કરે અને બધા તે ઉઠાવે, એકને દર બધું ચાલે, એ રહેવું જાઇયે. અધ્યાપકે જેટલે દરજજે સમાજને વિશ્વાસ સામા ય ર તે વછે તે આકાર આ ખતર ખી બેગવશે અને સમાજ તેમને જેટલી સ્વતંત્રતા આપશે તેટલે જે હતે. કેળવણીમાં પણ એક વિશ્વવ્યાપી કેળવણી ખાત' દરજજને જ તેઓ અને તેમની કેળવણી પ્રાણવાન થશે, અશ્રદ્ધાથી ઉભું કરી સર્વત્ર એકજ છા ના શિક્ષિત લેક પેદા કરવા એ અધ્યાપકે ઉપર દોર ચલાવવા જશે તે તેમની કેળવણી આદર્શ સામ્રાજપને આદર્શ કહી શકાય. સ્વરાજયને આદર્શ નિકા આથી જુદો છે. આત્મા એકજ છે અને તે પરમાત્માને અંશ
કઈ પણ સંસ્થા ગમે તેવા સારા માસેના હાથમાં છે માટે કેળવણીનું રહસ્ય સર્વત્ર એકજ હોય, પણ તે આત્મા
હેય તે પણ ઉત્સાહથી અને ઝપાટાભેર કામ કરતાં તેમાં
, દરેકમાં જુર હોવાથી દરેકને સ્વતન્ય રીતે પિતાને વિકાસ
એકાંગીપણુ આવે એ અપરિહાર્ય છે. પૂર્વના આગ્રહમાંજ સાધી લેવાની છૂટ રાખવી એ સ્વરાજયને આદર્શ છે.
અપૂર્ણતા પેસી જાય છે. ‘તમારા છોકરાઓ તમારું શિક્ષણ
લઈને શું કરશે? એ વિશે તમારું શું ધારવું છે?' એવા આપણે ભવિષ્યના શિક્ષકને હજી બરાબર સમજયા અને ઉત્તર આપવો સામાન્ય શિક્ષણ આપતી સંસ્થાઓના નથી. ભવિષને શિક્ષક એ જૂને મહેને નથી. તે પ્રજાને ચાલકને બધે ભારે પડે છે, વર્ણવ્યવસ્થા જીવન્ત હતી ત્યારે ગુરુ છે. આજનું રાજ્યમકરણ અને સમાજનું નેતૃત્વ આ પ્રશ્ન ઉદ્ભ ન હતે આજીવિકા, સમાજસેવા અને ભલે ગમે તે વર્ગના હાથમાં , પણ ભવિષ્યમાં બાળ- આત્મસાધનના માર્ગ પંરપરાગત અને નિશ્ચિત હતા. આજે કાની મનેરચના ઘડનાર અધ્યાપકજ સમાજનો નેતા બધે અનવસ્થા છે, એનું રહેજ પ્રતિબિંબ આપણા વિચારમાં
અને રાજદ્વારી આગેવાન થશે, કેમકે ભવિષ્યને અધ્યા અને આપણાં કાર્યોમાં પડે તે નવાઇ નથી, પણ કામમાં * ૫ક જેમ માનસશાસ્ત્રી તેમજ સમાજશાસ્ત્રી પણ હશે. સમાજના યશ મેળવવા માટે દરેક સંસ્થાનાં વનસૂત્ર અને વનસ્મૃતિ દરેક અંગ અને પ્રત્યંગ પ્રત્યે તેની જ્ઞાનપૂર્ણ સહાનુભૂતિ હશે નક્કી થયાંજ જોઈએ.
(કાકા કાલેલકર)