________________
+ + + + + + + + + + +-
-+ - -- ૨૨ –જેને યુગ–
તા. ૧૫-૬-૩૩ શ્રી બગવાડામાં જૈન વિ. આશ્રમ અને એ.વી. સ્કુલના ઉદ્દઘાટન પ્રસંગે,
શેઠ રણછોડભાઈ રાયચંદ ઝવેરીનું અધ્યક્ષસ્થાનેથી ભાષણ. બંધુઓ અને બહેને,
આપણાં બાળકને કેળવણી આપ્યા વિના લેશ પબ ચાલે શ્રી બગવાડ પરગણું માટે સ્થાપવામાં આવેલી ધી જે તેવું નથી. આજે વ્યાપારનું કેન્દ્ર હિંદ મટી ઇન્નડ અને અમે એજયુકેશન સોસાયટીના આશ્રય હેઠળ જૈન બાળકો માટે એક રિકા બન્યાં છે અને તેથી અર્થશાસ્ત્રના સિદ્ધાંતે પર રચાયેલી વિદ્યાર્થી આશ્રમ અને એડ્યા વનકયુલર શાળા ખુલ્લી વ્યાપારી પદ્ધતિઓને પુરો અભ્યાસ કરવો ઘટે; નહિંતે આજે મુકવાની ક્રિયાના શુભ પ્રસંગ માટે જવામાં આવેલા આ આપણે જે દશો ભેગાવીએ છીએ તેના કરતાં આપણાં બાળસલાલાનું પ્રમુખસ્થાન ને આપી આપે મ્હારા પ્રત્યે જે કેને માર્ગ વિશે મુશ્કેલ બનશે. આવા સંજોગોમાં દેશની પ્રેમ અને લાગણી દશાવ્યાં છે તે બદલ હું આપ સર્વેને અત્રે પ્રચલિત કેળવણીની પદ્ધતિને લાભ બને તેટલું લેવું જરૂરી છે. આભાર માનું છું. હારે કહેવું જોઈએ કે આજને પ્રસંગ બંધુઓ, આજે જે જાનની કેળણી આપણું બાળકોને જે કામની કેળવણીને લગતે હોઈ મારા જેવા વેપ રી કરતાં મળે છે તે પદ્ધનિ સદંતર પ્રશસનીય તે નથી બકે તેમાં આપણી કામના કેઈ વિદ્વાનની પસંદગી કરી હેત તે જરૂર અનેક ખામીઓ છે, પરંતુ તેને વિચાર કરવાનું આ સ્થાન વધારે યોગ્ય થાત, પરંતુ આપે એ ફરજ હારા પર નાંખવાનું નથી, તેમ હાલ તે સમય નથી. એટલે જ્યાં સુધી હિંદને ઠીક ધાર્યું છે, એટલે તે સ્વીકારવી એ મહારી ફરજ છે એમ અનુકુળ ફેરફાર કરી યોગ્ય તત્વો દાખલ ન કરી શકીએ ત્યાં હું માનું છું. કેળવણીના પ્રશ્ન અંગે મારા વિચારો દર્શાવતાં સુધી તેને ત્યાગ કરવાની ઘાતક નીતિ અખત્યાર ન કરતાં, પહેલાં શરૂઆતમાં આ સોસાયટીએ થડા સમયમાં પાર પાડેલા તેને જરૂરી લાભ ઉઠાવવા એ આવશ્યક છે. કાર્ય બદલ તેના ઉત્સાહી કાર્યકર્તાઓને ધન્યવાદ આપું છું હાલની કેળવણીની પદ્ધતિના યોજ કે એ હોટે ભાગે જડઅને તેમના દરેક પ્રયાસમાં સફળતા ઇચ્છું છું.
વાદી દેશનું આંધળું અનુકરણ કરેલું હોવાથી તેનાથી ધાર્મિક બંધુઓ આજે કેળવણીને પ્રશ્ન એટલો બધે ગુંચવાડા- ભાવના અને અધ્યામિક સંસ્કૃતિ પરત્વ અભિરૂચિ ધરાવનાર ભો થઈ પડ્યો છે કે તેની કાર્યદિશા, પદ્ધતિ અને વિસ્તાર આપણા દેશની શિક્ષણ પિપાસા તૃપ્ત થતી નથી. પરંતુ જૈન અંગે ઘણું વિચારવાનું રહે છે. આપ જાણે છે કે આજે સમાજ આ બાબતમાં અન્ય કામેની તુલનાએ, વધારે સાધનો : આપણે વિસમી સદીની નવીન ભાવનાઓ વચે જીવવાનું છે. અને સગવડે ધાર્મિક અભ્યાસ માટે ધરાવતી હોઈ તેને આધુ
જાપાન, અમેરિકા અને યુરોપ જેવા સુધારા અને કેળવણીની નિક કેળપણીનાં ખરાબ પરિણામેની ઓછી ધાસ્તી રાખવાની ટોચે પહોંચેલા દેશની હરિફાઈ સામે ટક્કર ઝીલવાની છે, અને રહે છે. દરેક સ્થળે ધાર્મિક અભ્યાસ માટે યુનિવસટીથી અલગ એ સ્થિતિ હિંદીઓ અને ખાસ કરી જેને માટે દિવસેદિવસ સગવડ આપણે રાખીએ છીએ અને તે રીતે આ સંસાયટીએ વધુ અને વધુ વિચારણીય થઈ પડે છે. તેને વિચાર આપણે પણ પોતાની શાળા માટે ધાર્મિક અભ્યાસની ગોઠવણ રાખી વખતે વખત જરૂર કર પડે તેમ છે, અને તેમાંથી ભાવિ છે, એ ખુશી થવા જેવું છે. આથી વિદ્યાથી મા યુની સટીના પ્રજા માટે શકય માર્ગ જરૂર કાઢવા રહે છે. આપણે આવી શિક્ષણ પદ્ધનિ સાથે સાથેજ આપણી ધાર્મિક શ્રેણીમાં પણ બારેક સંજોગો વચ્ચે આપણું બાળકની કેળવણી વિષે પુરતી તેટલાજ પાર ઉતરશે એવી મ્હારી ભાવના છે. કાળજી રાખી શિક્ષણના સાધનો યોજવાં જોઈએ, એમાં સંદ
યુનીવર્સીટીની આધુનિક કેળવણીમાં જેમ ધાર્મિક અભ્યાનથી. જેમ આધ્યામિક દૃષ્ટિએ જ્ઞાન વિ મેક્ષ નથી, તેમ
સને અવકાશ નથી કે તેની એક મોટી ત્રુટિ છે, તેમ વધુમાં જયાં સુધી સંસારમાં રહેવું છે, ત્યાં સુધી વ્યવહારિક દષ્ટિએ
એક એ પણ આક્ષેપ છે કે યુનીવર્સીટીમાં શિક્ષણ પામેલીપણ તે જ્ઞાન મેળવ્યા વિના આપણે ઉદય નથી.
એમાં મોટે ભાગે માટી મહેટાઈ-અમુક થાય અને અમુક ન આપણે સામાન્ય રીતે વેપારી કેમ તરીકે જીવન ગુજારી રહ્યા છીએ અને આજના ધંધા-રોજગારની દષ્ટિએ પણ
થાય, એવા ખોટા ખ્યાલે બંધાય છે અને પરિણામે કેટલીવાર
માઠાં પણુ આવે છે. આમાંથી બચવા માટે આપણી સોસાયટી હિંમત બીડી તૈયાર થશે તે હું પિતે મારી યથાશકિત સેવા ખૂબ કાળજી રાખે અને વિધાથીઓ નમ્ર સ્વભાવી, સાદા આપવા તૈયાર થઈશ. આજે નદિ પગ થોડા સમય પછી જીવનને ચાહનારે અને પોતાના ઉપર આધાર રાખનારા બને ફરીથી આપણે ભેગા મળી આ વાતનો વિચાર કરીએ એમ એની તજવીજ રાખે એ મારી ખાસ ભલામણું છે. ખરી હું ઇચ્છીશ. છેવટે કેન્ફરન્સના કાર્ય તરફ આપ સર્વ તેમાં વિધી એજ છે કે જેના વડે વિય અને પાત્રતા પ્રાપ્ત થા. સંમત થશે.
| આપણું ઉદ્ધરતાં બાળકે સારી કેળવણી મળી શકે તે કેજરેન્સના મહામંત્રી શેઠ રણછોડભાઈ રાયચંદ ઝવેરી તે પિતાનું અને પિતાના કુટુંબનું ગુજરાન સારી રીતે કરી તથા તેની કાર્યવાહી સમિતિના સભ્યોએ આજે અત્રે આ શકશે, એટલું જ નહિ, પણું પોતાની અકકલ ફુરિયારીથી વાને કૃપા કરી છે, તે માટે તેમનો આભાર માનું છું, છેવટે આગળ વધી, પિતાની જ્ઞાતિનું, સમાજનું અને દેશનું હિત કરી આપે આપેલા માન માટે હું આપનો આભાર માની બેસી શકશે. આજે તમે જોશે તે એવાજ કેળવાયલા અને વિદ્વાન જવા રજા લઇશ.
નરને દેશના હિતની લડત ચલાવી રહ્યા છે. આખા દેશનું બાદ પ્રમુખ સાહેબને આભાર માની સલા બરખાસ્ત સુકાન એમના હાથમાં છે અને તેઓ પોતાના કાપણું અને થઈ હતી.
–કેન્ફરન્સ ફીસ. ચાતુર્યથી દેશનો ઉદ્ધાર કરશે.